Category: нийгэм

Засгийн газар өвөл, хаврын уралдаан зохион байгуулахыг зөвшөөрсөнтэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүн Х.Баасанжаргал эсэргүүцэж мэдээлэл хийлээ.

УИХ-ын гишүүн Х.Баасaнжаргал “Бид хуульчдаар дүгнэлт гаргуулна. Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр хэвээрээ байна.  Засгийн газрын өнөөдрийн шийдвэр албажаагүй байна. Тэр хүртэл морин уралдаан зохион байгуулах боломжгүй гэдгийг хэлье. Хэрэв энэ хугацаанд уралдаан болбол хууль зөрчсөнд тооцогдоно. Засгийн газар өвөл, хаврын уралдаан зохион байгуулахыг зөвшөөрсөн шийдвэрээ цуцлахгүй бол ҮХЦ-д хандана. Засгийн газрын шийдвэрээс болж уяачид уралдаандаа бэлдэж, маргаашнаас хүүхдүүдийг сургуульд нь явуулахгүй, завсардуулна” гэв.

Прокурорын байгууллага 2025 оны нэгдүгээр сарын 20-ноос 24-ний өдрийг хүртэл хугацаанд хэрэг бүртгэлтийн 47995, мөрдөн байцаалтын 2350 хэрэгт хяналт тавьж, эрүүгийн 224 хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүллээ. Тухайлбал,

Гаалийн ерөнхий газрын харьяа Чингис хаан Олон Улсын нисэх буудал дахь гаалийн газрын албан тушаалтан Ц.Б нь эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, иргэн П.А-г гаалийн татвар, нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлүүлэхгүй байх зорилгоор гаалийн шалгалтгүйгээр хяналтын бүсээр нэвтрүүлж, давуу байдал бий болгосон, иргэн П.А нь өөртөө давуу байдал бий болгох зорилгоор бусдад хахууль өгөхийг завдсан, татвар төлөхөөс зайлсхийсэн хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 22.1 дүгээр зүйлийн 2 /Эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах/, 22.5 дугаар зүйлийн 1 /Хахууль өгөх/, 18.3 дугаар зүйлийн 1 /татвар төлөхөөс зайлсхийх/-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн Төв аймгийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн байна.

Эрүүгийн хуулийн 22.1 дүгээр зүйлийн 2-т Нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж их хэмжээний хохирол учруулсан бол нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

22.5 дугаар зүйлийн 1-т Өөртөө, эсхүл бусдад давуу байдал бий болгох зорилгоор бусдад албаны чиг үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдалтай нь холбогдуулан мөнгө, эд зүйл өгсөн, эдийн бус баялаг, тэдгээрийг өмчлөх эрхийг шилжүүлсэн, төлбөргүй, эсхүл хөнгөлөлттэй үйлчилгээ үзүүлсэн, эсхүл эдгээрийг амласан, санал болгосон бол нийтийн албанд ажиллах, мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах эрхийг хоёр жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр мянга долоон зуун нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ саяхан “Шүүхийнхэн Ерөнхий сайдыг огцруулна гээд ерөнхий зөвлөлийн гишүүдээ архидуулж явахын оронд авлигачидтайгаа тэмц. Бүх зүйл шүүх дээр л гацаж байна. Шүүгчид нь авлигач юм чинь яаж авлигатай тэмцэх юм” гээтэхлээ. Үнэн л дээ.

Шүүхийн ялзрал Дээд шүүхийн зарим шүүгчээс ил тод анзаарагддаг нь нууц биш. Хуулийн нэрийн өмнөөс үнэнийг худал болгох авлигажсан ажиллагаагаа тэд дангаараа гүйцэтгэдэггүй.

Сайн гэгддэг өмгөөллийн фирмээр дамжиж будлианаа хутгадаг башир аргатай. Шуудхан хэлэхэд ажлаа яв цав хийдэг, ажилласан хэрэг бүртээ ялалт байгуулдаг өмгөөллийн фирм тэдний булхайгаа далдлах өнгөлөг хөшиг болдог. Эцэст нь “Тэр хэрэг дээр маш сайн өмгөөлийн фирм ажилласан учраас ялчихлаа л даа” гэсэншүү яриа өрнөөд дууссан хэрэг өчнөөн бий.

“Дээд шүүх ба өмгөөллийн фирм” гэсэн төгс хуйвалдааны өмнө шүүх ариун тунгалаг байсан уу гэвэл үгүй. Болхидуу хувилбарыг нь монголчууд андахгүй. Үүний хамгийн тод кейс нь Б.Баасанцогт гэдэг өмгөөлөгчийн хэрэг. Мань эрийн компьютерээс олны анхаарал татсан шүүх хурлуудтай холбоотой урьдчилсан зураглал гарч ирсэн байдаг юм. Өөрөөр хэлбэл, шүүгчдийн гаргах шийдвэрүүдийг урьдчилан төлөвлөж схемчилсэн баримт жирийн л нэг өмгөөлөгчийн компьютерээс олдож олныг ангайлгаж байв. Тухайн үед “Монголын шүүх улстөрчийн гар хөл болсон ойворгон өмгөөлөгчийн халаасанд орчихжээ” гэж дээр дооргүй шуугицгааж байлаа.

Б.Баасанцогтын дараагийн хувилбар “Монгол өмгөөлөл” хуулийн фирмийнхэн үү?!

Шилдэг хуулийн фирмээр өнгөлөн далдаж хамаг булхайгаа зуурдаг шүүгчдийн талаар салбарынхан нь жиг жуг хийгээд эхэлжээ. Дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн гол шүүгч нар бол Соёл-Эрдэнэ, Батцэрэн, Мөнхтуяа, Банзрагч, Батбаатар нар байдаг.

Дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн шүүгч нар бултаараа МУИС төгссөн, нэг сургууль төгссөн ах дүүс гэж аминчирхаж хуйвалдахдаа гаргууд, архины ширээний ард хувь, хувсгалын асуудлаа шийддэг, сайн ах дүүгийн ёсоор хэн хэнээ өөд нь татаж амьжиргаагаа дээшлүүлцгээдэг гэх мэт хов жив ч дуулддаг. Мөн л үнэн худал нь яг таг нотлогдоогүй жиг жуг. Гэхдээ “Овоо босгоогүй бол шаазгай юунд суух” гэсэн сүрхий үг бий.

Ерөнхий сайд хүртэл шүүгчдийг “авлигачид” гэж ил шулуун зарласныг бодоход Дээд шүүх рүү хандсан энэ хардлагыг шууд үгүйсгэхэд бас хэцүү.

Хэрэв өмгөөллийн фирм болон Захиргааны хэргийн шүүгч нарын мафи бий болсон байгаа бол хууль хүчнийхэн анхааралдаа авах нь зүйтэй.

Энэ бол дуугүй хараад суух зүйл биш. Тийм ч учраас Ерөнхий сайд шүүх ялзарсан талаар тод чанга дуугарсан хэрэг.

За энэ дэл сул үг ч яахав, өмгөөлөгч нараар шүүхийн нэр хүнд, үнэ цэнийг будлиулдаг нь үнэн бол, өмгөөлөгчид ба шүүгчдийн хосолсон луйвар өндөр шатанд хүрч хөгжсөн бол эцсийн дүнд шүүхээр амь, амьдралаа шийдүүлж яваа энгийн иргэд л хохирно.

Т.Доржханд улс төрийн тогтвортой байдал гэж ярьсаар хамтарсан Засгийн газарт орж Шадар сайд болсон. Тэрээр эрчим хүчний реформыг хийнэ. Энэ салбарт хөрөнгө оруулалт татна. Ингэхийн тулд юуны түрүүнд цахилгааны үнийг иргэдийнхээ амьжиргаанд нийцүүлэн нэмэхээс өөр арга байхгүй. Гэхдээ үнэ тарифыг бид огцом нэмэхгүй. Хамгийн ихдээ одоо байгаа үнэ дээр 30 хувь хүртэл л нэмнэ. Үүнээс илүүг нэмбэл ард түмний минь амьжиргаа, орлого дийлэхгүй гэж ярьж, амласан. Угтаа үнэ нэмэхээс эхлэх биш салбарт ужгирсан хүнд суртал, бүтцийг нь гажуудуулсан авлигын сүлжээг нураахаас эрчим хүчний реформ хийгдэх учиртай гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлж байсан. Гэвч үнийг эхлээд нэмсэн. Гэтэл бодит байдал дээр цахилгааны төлбөр 30 хувь биш, гурваас дөрөв дахин нэмэгдчихсэн байна. Сард цахилгааны төлбөрт 30 мянган төгрөг төлдөг айл нэмэгдлийн 30 хувиар бодоход 39 мянган төгрөг л болох байсан. Харамсалтай нь Төрийн сайд бидэнд худлаа хэлсэн учраас энэ төлбөр 120 мянган төгрөг буюу дөрөв дахин нэмэгдчихсэн байна. Ингэж ард түмнийг хууран мэхлэх замаар төрийн ажил явуулж байгаа нь ёс зүйтэй үйлдэл мөн үү, Т.Доржханд сайд аа. Төрийн сайд хүн ард түмнээ ингэж гөлөг төөрүүлнэ гэгчээр тулга тойруулан хуурч болохгүй. Төрийн сайд худал хэлбэл хэн энэ төрд чинь итгэх вэ. Тиймээс хамгийн хориотой зүйл бол Монголын төр худал хэлж болохгүй, ард түмнээ хууран мэхлэх замаар удирдахгүй байх.

Мөн цахилгааны үнэ нэмэхийн тулд зориуд санаатайгаар тасалдал үүсгэж дүүрэг дүүргээр нь харанхуй болгож байсан юм биш үү гэсэн хардлага ард түмний дунд үүсчихээд байна. Тиймээс та ард түмнээ хуурч төрийн нэр хүндийг гутааж, ёс зүй алдсандаа хариуцлага хүлээж сайдын суудлаасаа огцрох ёстой.

Э.ХАТАНБҮҮВЭЙ

Өчигдөр буюу /2025.01.28/ албан үүргээ гүйцэтгэж явсан цагдаагийн алба хаагчийг мөргөөд зугтаасан бичлэг олон нийтийн сүлжээгээр цацагдсан.  Энэ асуудлаар Цагдаагийн ерөнхий газраас мэдээлэл өглөө.

ЦЕГ-ын ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн хошууч С.Баярбилэг “ТЦА-аас гаргасан хуваарийн дагуу алба хаагч Чингэлтэй дүүргийн Тасганы овоо орчимд 16:50 цагийн орчимд хөдөлгөөний нягтрал ихтэй байх үед хяналт тавьж байсан. Тухайн үед Toyota Harrier маркын автомашин замын цагаан зураас давж, эргэх үед нь алба хаагч очиж шаардлага тавьсан. Харин тээврийн хэрэгслийн жолооч “Г” нь шаардлагыг үл биелүүлэн, алба хаагчийг тээврийн хэрэгслээрээ мөргөж зугтаасан.

Үүний дараа эрэн сурвалжилж, СБД-ийн 14-р хороонд байх зочид буудлаас олж тогтоосон. Мөн согтолт хэмжих багажаар үлээлгэж, хэмжихэд тухайн иргэн 2,96 хувийн согтолттой байсан нь тогтоогдсон.

Мөргүүлсэн алба хаагчийн хувьд эмнэлгийн тусламж авсан бөгөөд биед учирсан хохирлыг тогтоохоор ажиллаж байна. Шалгалтын ажиллагаа үргэлжилж байгаа учраас ямар хариуцлага тооцохыг урьдчилан хэлэх боломжгүй. Эрүүгийн хуулийн 23.1 буюу Хууль сахиулагчийн хууль ёсны шаардлагыг эсэргүүцсэн, хүч хэрэглэсэн гэсэн зүйлийн дагуу шалгаж байна гэв.

Хаврын морин уралдаан хийхийг шаардсан “Монголоороо байя” морьтой жагсаал энэ сарын 25-нд төв талбайд болсон. Улмаар энэ талаарх шаардлагыг Засгийн газарт хүргүүлсэн юм.  Хавар, өвлийн цагт морины уралдааныг сэргээх эсэх асуудал олны анхаарлыг татаад буй.

Энэ талаар иргэдийн байр суурийг сонслоо.

“Зуны дэлгэр цагт морио уралдуулж шударга сайхан наадахад болно” гэв

Иргэн Г.Марал: Уяачид үнэхээр өвөл морь уралдуулахыг хүсээд байгаа бол өөрсдөө унаж уралд гэж хэлмээр байна. Өвлийн цагт морь уралдах нь үнэхээр аюултай. Хүүхдүүдийн амь нас эрсдэх, унаж бэртэх асуудал их байдаг. Зуны цагт морио уралдуулж шударга сайхан наадахад болно ш дээ. Өвөл, хавар уралдаан зохиох нь хүний эрхийн асуудлыг зөрчиж байна гэсэн үг.

Өвөрхангай аймгийн иргэн н.Онон: Өвлийн уралдааныг сэргээх нь зөв. Нэгдүгээрт, жуулчдыг татна. Хоёрдугаарт, зөвхөн зун морины уралдаан болдог болохоор уяачид өвөл орлогогүй байдаг. Унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангаад уралдахад асуудалгүй.

Хан-Уул дүүргийн иргэн Д.Ганжаргал: Талбайд морь унаад жагсаад байгаа хүмүүс зөвхөн Монгол өв уламжлал, уралдаан гэж яриад байгаа болохоос яг морь унах хүүхдүүдийн талаар юу ч ярихгүй байсан. Үнэхээр л хүсээд байгаа юм бол тэр хүүхдүүд яаж хамгаалагдах зэрэг бүх зүйлсийг тодорхойлох хэрэгтэй. Унаач хүүхдүүдийг сонгохдоо ихэвчлэн харж хандах, анхаарал тавих тал дээр асуудалтай гэр бүлийн хүүхдүүдийг сонгож, уралдуулдаг нь үнэн гэж боддог. Тэр хүүхдүүдийн амь нас, эрүүл мэндэд ач холбогдол өгөх хэрэгтэй.

Иргэн У.Хүрэлтулга : Хаврын улиралд морины уралдаан зохиох нь мэдээж дэмий зүйл. Яаж ч бодсон энд унаач хүүхдүүдийн эрх зөрчигдөж байгаа. Хаврын улиралд морины уралдаан зохиох нь хүүхдүүдэд эрсдэлтэй, бэртэж гэмтэнэ. Мөн Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэх юм гэсэн. Эрсдэлтэй зүйлийг дэмжихгүй байх гэж найдаж байгаа. Тиймээс би хувьдаа дэмжихгүй.

СБД-ийн иргэн.Ундрах : Морь унах нь халуун дулаан үед л гэхээс Монголын цаг агаарын хувьд өвөл, хаврын улиралд эрсдэлтэй гэж боддог. Яагаад гэвэл салхи сөрөөд уралдахад хүүхдийн гар хөл хөлдөх зэрэг эрсдэл их бий. Мөн цас орсон үед халтиргаа гулгаа үүснэ. Зуны улиралд ч гэсэн хүүхдүүд эрсдэх магадлал өндөр байхад хүйтний улиралд бүр ч илүү байх биз.

Иргэн Д.Баянжаргал: Миний хувьд өвөл, хаврын улиралд морь уралдуулахыг дэмждэггүй. Улсын баяр наадмаар морь хангалттай уралддаг, монгол өв соёлтой холбоотой зүйл хангалттай болдог. Тийм байхад өвөл, хавар ид хүйтэнд уралдвал хүүхдүүд л хохирно. Миний бодлоор юмс цөөхөн байх тусмаа илүү чанартай, сайн болдог гэж боддог.

Г.ЦОГЗОЛМАА

Нийслэлийн агаарын чанарын мэдээг хүргэж байна. Өнөөдөр 11:00 цагийн байдлаар Хайлааст орчимд агаар маш их бохирдолтой буюу 277 гэж заасан байна. Харин Амгалан, Мишээл экспо, Ургах наран орчимд агаар цэвэр гэж заажээ.

Хоёр цэгт агаарын чанар хэмжигч ажиллахгүй байна.