Categories
мэдээ эдийн-засаг

2024 онд аялал, жуулчлалаас 1.5 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрүүлжээ DNN.mn

Монгол Улс 2024 онд 727 мянган жуулчин хүлээн авчээ. Энэ нь өмнөх оноос 22 хувиар өссөн үзүүлэлт болсон байна. Монгол Улсын хувьд аялал, жуулчлалыг хөгжүүлэхийн тулд нэг сая жуулчин хүлээн авах зорилт тавин ажиллаж буй. Энэ хүрээнд “Go Mongolia” буюу монголыг сурталчлах хөтөлбөрийг ОХУ, БНХАУ, БНСУ зэрэг олон улсад хэрэгжүүлж байгаа. Мөн визгүй нэвтрэх улс орнуудын жагсаалтыг шинэчлэн мөрдүүлж байна. Монгол Улсад ирсэн жуулчдыг улс орноор нь харахад Тайванийн жуулчдын тоо 2.3 дахин нэмэгджээ.

Тэгвэл БНХАУ-ынх 25.6 хувиар, Японы жуулчдын тоо 26.5 хувиар тус тус нэмэгдсэнийг Үндэсний статистикийн хороо мэдээлэв.

Өнгөрсөн онд аялал жуулчлалын салбарын орлого 1.5 тэрбум ам.долларт хүрчээ. “Монголд зочлох жил”-ийг 2028 он хүртэл үргэлжлүүлж, хоёр сая жуулчин хүлээн авах зорилт тавьжээ.

“Монгол Улс тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлж, нөөцөө хамгаалах нь чухал. Тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхийн тулд дэд бүтэц, отоглох болон түр амрах газар, хориглосон бүсийн хамгаалалт зэргийг сайтар төлөвлөн хөгжүүлж, аяллын маршрутыг тодорхой гаргах нь чухал болох”-ыг Японы “JICA” байгууллагын судалгаанд онцолсон байна. Тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх төсөл 2019 оноос эхлэн Азийн Хөгжлийн банкны зээлээр хэрэгжиж байна.

Энэхүү төсөл нь Хөвсгөл нуур болон Онон Балжийн байгалийн цогцолборт газруудад аялал жуулчлалыг дэмжих дэд бүтцийн барилга байгууламж, авто зам болон хог хаягдал, байгаль хамгааллын асуудлыг цогцоор нь шийдэх зорилготой аж.

Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Төгрөгийн хадгаламж өмнө оныхоос 4.9 их наяд төгрөгөөр нэмэгджээ DNN.mn

Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн 2024 оны урьдчилсан гүйцэтгэлийг ҮСХ-ноос танилцууллаа.

Улсын хэмжээнд хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ өмнөх оны мөн үеэс 9 хувиар өссөн байна. Хэрэглээний бараа үйлчилгээний үнэ улсын хэмжээнд 9 хувь гарсны 2.5 нэгж буюу 28 хувиар хүнсний бүлэг нөлөөлсөн байна. Экспорт 2024 онд 15.8 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх оноос 596.5 сая ам.доллар буюу 3.9 хувиар өссөн байна. Импорт 2024 онд 11.6 тэрбум ам.доллар болж, өмнөх оноос 2.4 тэрбум ам.доллароор буюу 25.5 хувиар өссөн байна. Төлбөрийн тэнцэл 37.6 сая ам.долларын ашигтай гарчээ. Ашиг өмнөх оныхоос 926 сая ам.доллароор буурсан байна. Үүнд ургал данс алдагдалтай гарсан нь голлон нөлөөлжээ. Урсгал дансны тэнцэл 1.6 тэрбум ам.долларын алдагдалтай гарчээ. Төлбөрийн тэнцлийн санхүүгийн данс өнгөрсөн оны эхний 11 сард урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2.0 тэрбум ам.долларын ашигтай гарсан байна. Мөнгөний нийлүүлэлт 43.3 их наяд төгрөг болж, өмнөх оноос 5.7 их наяд төгрөг буюу 15.2 хувиар өссөн байна. Энэхүү өсөлтөд,

  • Төгрөгийн хадгаламж 4.9 их наяд төгрөгөөр буюу 29 хувиар
  • Төгрөгийн харилцах 1.8 их наяд төгрөг буюу 19.7 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ. Төгрөгийн хадгаламж 22.1 их наяд байгаагийн 86.1 хувийг иргэдийн хадгаламж эзэлж байна. 

Нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 37 их наяд болж, өмнөх оноос 9.7 их наяд төгрөгөөр өсжээ. Харин чанаргүй зээл 1.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оноос 172.6 их наяд төгрөгөөр буурчээ.

Categories
эдийн-засаг

Л.Оюун-Эрдэнэ: Франц Улстай гэрээ байгуулснаар Засгийн газрын 14 мега төслийн гурав дахь нь хөдөлж байна DNN.mn

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын “Орано Майнинг” компанитай хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурах ёслолын ажиллагаанд оролцлоо. Түүний хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Тэрбээр,

Эрхэм монголчууд аа,
Эрхэм олон улсын хөрөнгө оруулагчид аа,

Өнөөдөр Монгол Улс Франц улстай ураны төсөлд хамтран ажиллах тухай хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурж байна.

Энэ гэрээ Монгол Улс гурав дахь хөрш оронтой хийж буй хоёр дахь хөрөнгө оруулалтын гэрээ гэдэг утгаараа түүхэн ач холбогдолтой билээ.

“Монголын За бол андгай” хэмээх үг бий. Энэ бол Монголын парламенттай нээлттэй мэтгэлцээнээр хэлцэл хийх хялбар биш ч нэгэнт хэлцэл хийгдсэн бол эрхзүйн хувьд тогтвортой гэсэн үг юм.

Монгол Улсын Засгийн газар, Улсын Их Хурлаараа батлуулсан хөрөнгө оруулалтын гэрээ, соёрхон батлуулсан Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг ирээдүйд хэлбэрэлтгүй мөрдөх болно.

Энэхүү түүхэн мөчийн гэрч болж буй Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газрын эрхэм гишүүд,

Бүгд Найрамдах Франц Улсын Гадаад худалдаа, хилийн чанад дахь иргэдийн асуудал эрхэлсэн сайд ноён Лурон Сан-Мартан,

Бүгд Найрамдах Франц Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд, хатагтай Коринн Пэрера,

Хөрөнгө оруулагч “Орано” группийн гүйцэтгэх захирал, ноён Никола Маас,

Та бүхэнд талархал илэрхийлж, энэ жил тохиож буй Монгол, Франц Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны түүхт 60 жилийн ойн мэнд дэвшүүлье,

Бүгд Найрамдах Франц Улс бол манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь дотнын итгэлт түнш гэдгийг онцлон тэмдэглэхийг хүсэж байна.

Энэхүү хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулахад улс төрийн дэмжлэг үзүүлсэн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх, Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан, Улсын Их Хурлын чуулганаар нээлттэй хэлэлцэн баталсан парламентын гишүүд, зөвшилцсөн парламентад суудалтай улс төрийн намуудын удирдлагууд, Засгийн газрын ажлын хэсэг, салбарын эрдэмтэн судлаачид Та бүхэнд Засгийн газрын нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлье.

“Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх тогтолцооны шинэчлэлийн хүрээнд 2023 оны Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр Монгол Улс сонгуулийн холимог тогтолцоонд шилжсэн.

2024 оны Улсын Их Хурлын сонгуулийн үр дүнд хамтарсан Засгийн газар байгуулагдан “Хурдтай хөгжлийн төлөөх Зориг” хөтөлбөрийг дэвшүүлж, олон жилийн хугацаанд улс төржин гацсан 14 мега төслийг хэрэгжүүлэхээ зарласан билээ.

Хамтарсан Засгийн газар өнөөдөр гурав дахь мега төслөө хөдөлгөж чадлаа. Энэ төсөл нийгэм, эдийн засгийн ач холбогдлын хувьд олон улсад Монголын хөрөнгө оруулалтын орчны талаар цоо шинэ итгэлийг өгч, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт, тэр дундаа цэвэр эрчим хүчний хөрөнгө оруулалтын их сэргэлтийг авчрах эхлэл цэг болно гэдэгт итгэлтэй байна.

Төслийн хүрээнд ногоон эрчим хүч болох цөмийн эрчим хүчний үндсэн түүхий эд 68.9 мянган тонн ураныг үйлдвэрлэж, уламжлалт нүүрсэнд суурилсан цахилгаан станцуудтай харьцуулахад улс орнуудын хүлэмжийн хийн ялгарлыг 3.9 тэрбум тонноор бууруулж, уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх 2015 оны Парисын хэлэлцээрээр Нэгдсэн Үндэстний байгууллага, олон улсын хамтын нийгэмлэгийн өмнө хүлээсэн үүрэг, амлалтаа биелүүлэх чухал алхмыг хийж чадлаа.

Монгол Улс байгалийн баялгаа цэвэр эрчим хүч үйлдвэрлэхэд зориулан эдийн засгийн эргэлтэд оруулж байгааг дурдъя.
Энэ төслийг хэрэгжүүлснээр Монголын ард түмэнд тав орчим тэрбум ам.долларын ашиг орлого авчрах бөгөөд орон нутгийн хөгжлийн санд 44 сая ам.долларыг шууд шилжүүлж, орон нутгийн иргэдэд дэмжлэг үзүүлэх, боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн хөгжилд зориулагдах боломж бүрдэнэ.
Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулийн дагуу уг төсөл, ногдол ашиг хүлээхгүйгээр төсөл хэрэгжиж эхэлсэн цагаас “Үндэсний баялгийн сан”-гийн Хуримтлалын сангийн иргэдийн хадгаламжийн дансанд шууд төвлөрч эхлэх болсноороо онцлогтой билээ.
Үндэсний баялгийн сангийн тухай хууль хөрөнгө оруулагчдыг хязгаарлах бус харин харилцан ашигтай зөвшилцөж, том төслүүдээ хөдөлгөх иргэдийн оролцоог хангаж, дэмжлэгийг бүрдүүлэхэд чухал ач холбогдолтой эрхзүйн орчин бүрдсэн гэдгийг энэхүү хөрөнгө оруулалтын гэрээ олон улсад нотолж байна.
Төсөл хэрэгжих олон улсын стандартыг Казахстан улсын сайн туршлагад үндэслэн хэрэгжүүлэхээр талууд тохиролцсон бөгөөд гэрээний үүргээ биелүүлж, байгаль орчин, нөхөн сэргээлт, чанарын стандартыг нарийвчлан хангаж ажиллахыг Монголын ард түмэн, иргэний нийгмийн байгууллагууд шаардаж байгааг хөрөнгө оруулагч талд сануулъя.

Мөн Франц, Европын Холбооны стандартад нийцсэн уран олборлох шинэ техник технологи, нөү хау-г Монгол Улсад нутагшуулж, шинэ төрлийн үйлдвэр баригдах, нарийн мэргэжлийн, өндөр үнэлэмжтэй 1600 мэргэжилтэн бэлтгэж, монгол иргэдээс чадварлаг хүний нөөц бүрдүүлэх гэрээний үүргээ биелүүлж ажиллахыг хүсье.

Монгол Улс ковидоос хойш хамгийн хурдтай өсөж буй эдийн засагтай улсын хувьд дэлхийн бүхий л улс орны Засгийн газар, хөрөнгө оруулагчид, баялгийн сангуудтай эрдэс баялаг, цэвэр эрчим хүчний үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуй, аялал жуулчлал, тээвэр логистик, дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтад харилцан ашигтай хамтран ажиллахад бэлэн байна.
Мөнх хөх тэнгэрийн дор Монгол Улс мандан бадрах болтугай гэлээ.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Газрын ховор элементүүд ба бидний өдөр тутмын амьдрал DNN.mn

Газрын ховор элементийн талаарх товч мэдээллийг хүргэж байна.

Өглөө: La + Ce + Pr + Tb + Eu…

Бид бүгд өглөөг ухаалаг утасныхаа сэрүүлгээр эхлүүлдэг. Тэгвэл таны барьж буй утасны дэлгэц лантан, цэри, празоди зэрэг газрын ховор элемент (ГХЭ)-тэй хамааралтай гэдгийг мэдэх үү? Түүнчлэн та босоод гэрлээ асааж ариун цэврийн өрөө орох, өндөг шарахаар зуухаа асаах зэрэгт ч ГХЭ хамааралтай.

Учир нь европи гэх элементийн ачаар таны зуух халах үедээ улаан өнгөөр фосфортдог аж. Мөн орчин үеийн индукцийн зуух дотроо соронзтой байдаг бөгөөд үүнд неоди, празоди, диспрози зэрэг элемент ашиглагддаг.

Өдөр: Y + Eu + Tb + Nd…

Таныг өдөр ажилдаа очсон үед ч таны эргэн тойронд байгаа дийлэнх зүйлсэд ГХЭ ашиглагддаг. Тухайлбал, ажлын байранд байнга хэрэглэгддэг компьютер, ухаалаг гар утас, таны ашиглаж байгаа дэлгэцийн үйлдвэрлэлд ч иттри, европи зэрэг ГХЭ ашиглагдаж буй. Мөн таны оффисын эргэн тойронд байгаа гэрэлтүүлгийн чанар ч европи гэх элементээс хамааралтай. Нэмээд та камер, чихэвч зэргийг ашигладаг бол камерын линзэнд лантан гэх элемент, харин самари гэх элемент чихэвчний соронзод ашиглагддаг гэдгийг санаарай.

Орой: Nd + Eu+ Pr + La…

Та орой ажлаа тарж ирээд зурагт үзэх дуртай л биз дээ? Удирдлагаа гартаа авч, зурагтаа асаах үедээ ч та хэд хэдэн ГХЭ хэрэглэж байгаа. Жишээ нь неоди гэх элемент таны телевизорын чанга яригчийн хэсэгт ашиглагддаг бол эрби нь шилэн кабель холбоонд хэрэглэгддэг. Цаашлаад телевизорын дэлгэц, гэрэлтүүлэг гээд бүхий л зүйл ГХЭ-тэй холбоотой.

Ач холбогдол

Та бидний үүр цайхаас үдшийн бүрий хүртэл ашиглаж байгаа утас, компьютер, зуух, телевизор, гэрэл гээд бүхий л зүйл газрын ховор элементтэй хамааралтай. Бид лантан, европи, иттри, неоди гэх зэрэг маш олон төрлийн газрын ховор элементийн ачаар өглөө сэрүүлэгтээ сэрж, босоод гэрлээ асаагаад, өндөг шарж өглөөний цайгаа уун компьютероо асааж ажлаа хийдэг.

Технологи хөгжих тусам бидний өдөр тутмын амьдралд хэрэглэгдэж байгаа газрын ховор элементийн эрэлт хэрэгцээ нэмэгдсээр л. Та бидний амьдралын чанар, тав тух, эдэлж хэрэглэж байгаа төхөөрөмж, технологиудын хөгжил дэвшилд газрын ховор элементийн эзлэх байр суурь, үүрэг улам тэлсээр л байна.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19073 төгрөгийн үнэтэй байна DNN.mn

Нийслэлийн статистикийн хорооноос 2025 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн байдлаар махны үнийн мэдээллийг хүргэж байна.

Тодруулбал, хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 15490 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19073 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.

Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19073 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 2.8 хувиар өсөж 21687 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.

Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Энэ онд ЖДҮ эрхлэгчдэд 40 тэрбум төгрөгийн зээл олгоно DNN.mn

Өнөөдрийн байдлаар улсын хэмжээнд жижиг, дунд үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч 76561 аж ахуйн нэгж бүртгэлтэй байна. Эдгээр аж ахуй нэгжүүдэд нийт 253095 хүн ажиллаж байгаа аж.

Энэ онд жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдээ 40 тэрбум төгрөгийн зээл олгохоор төлөвлөжээ.

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Ж.Энхбаяр “Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сан өмнө олгосон зээлийн эргэн төлөлтөөр ажиллаж байгаа бөгөөд 2025 онд 40 тэрбум төгрөгийн зээл олгоно гээд санд шинээр эх үүсвэр нэмэгдээгүй, улсын төсөвт суугаагүй тул дутагдалтай байгаа” гэв.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 27.4 тэрбум ам.долларт хүрчээ DNN.mn

Монгол Улс 2024 онд нийт 163 улстай худалдаа хийж, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 27.4 тэрбум ам.долларт хүрсэн байна.

Үүнээс экспорт 15.8 тэрбум ам.доллар, импорт 11.6 тэрбум ам.долларт хүрч, тэнцэл 4.2 тэрбум ам.долларын ашигтай гарчээ.

May be an image of text
Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Хуучин орон сууцны үнэ 16 хувиар өсчээ DNN.mn

Улаанбаатар хотод 2024 оны 12 дугаар сарын байдлаар орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 14.6 хувиар, өмнөх сараас 1.1 хувиар тус тус өссөн байна.

Шинэ орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 12.6 хувиар, өмнөх сараас 1.4 хувиар, хуучин орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 16.0 хувиар, өмнөх сараас 1.1 хувиар тус тус өссөн байна.

2024 оны 12 дугаар сард шинэ орон сууцны 1 метр квадрат талбайн дундаж үнэ 4.65 сая төгрөг болж, Сүхбаатар дүүрэгт хамгийн өндөр буюу 5.72 сая төгрөгийн үнэтэй байна.

2024 оны12 дугаар сард хуучин орон сууцны 1 метр квадрат талбайн дундаж үнэ 4.27 сая төгрөг болж, Сүхбаатар дүүрэгт хамгийн өндөр буюу 5.90 сая төгрөгийн үнэтэй байна.

Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Монгол, Хятадын хилийн боомтууд энэ сарын 29, 30, 31-нд амарна DNN.mn

Монгол, Хятадын авто замын 9 боомтыг энэ сарын 29, 30, 31- ний өдрүүдэд түр хаахыг Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооноос мэдээллээ. Иймд иргэд, аж ахуйн нэгж, олон нийт энэ өдрүүдэд зорчих хөдөлгөөний хуваариа төлөвлөхийг зөвлөв.

БНХАУ-ын хаврын баяраар энэ сарын 29, 30, 31-нд Монгол, Хятадын түр хаах хилийн боомтууд:

  • Замын-Үүд
  • Гашуунсухайт
  • Шивээхүрэн
  • Ханги
  • Хавирга
  • Бичигт
  • Бургастай
  • Сүмбэр
  • Баянхошуу
Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Төгрөгийн хадгаламж 4.9 их наяд төгрөгөөр нэмэгдэв DNN.mn

Төгрөгийн хадгаламж 2024 оны 12 дугаар сарын эцэст 22.1 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь  2023 оныхоос 4.9  их наяд төгрөгөөр нэмэгдсэн дүн юм.

Төгрөгийн хадгаламжийн хувьд:

  • 19 их наяд төгрөг нь иргэдийнх,
  • 3.1 их наяд төгрөг нь аж ахуйн нэгж, байгууллагынх,

Валютын хадгаламж  4.9 их наяд төгрөгт хүрчээ. Энэ нь  оныхоос 142.6 (2.9 хувь)  тэрбум төгрөгөөр буурсан байна.

Аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдэд олгосон нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 2024 оны 12 дугаар сарын эцэст 37 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь 2023 оныхоос 9.7 (35.3 хувь)   их наяд төгрөгөөр нэмэгдсэн байна.

Зээлийн өрийн үлдэгдлийн хувьд:

  • 61.0 хувь нь иргэд,
  • 36.5 хувь нь хувийн байгууллага,
  • 1.2 хувь нь төрийн байгууллага,
  • 1.2 хувь нь санхүүгийн байгууллагынх ажээ

Хэвийн зээлийн өрийн үлдэгдэл 33.9 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь 2023 оныхоос 9.8 их наяд төгрөгөөр илүү гарсан байна. Хэвийн зээлийн өрийн үлдэгдэл нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 91.5 хувийг эзэлж байна.

Анхаарал хандуулах зээлийн өрийн үлдэгдэл 1.3 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь 2023 оныхоос 6.3 (0.5хувь) тэрбум төгрөгөөр нэмэгдсэн гэсэн үг юм. Анхаарал  хандуулах  зээлийн өрийн  үлдэгдэл  нийт  зээлийн  өрийн үлдэгдлийн 3.5 хувийг эзэлж байна.

Чанаргүй зээлийн өрийн үлдэгдэл 1.9 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь оныхоос 172.6 тэрбум төгрөгөөр буурсан байна. Чанаргүй зээл нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 5.1 хувийг эзэлжээ.

Арилжааны банкууд болон Монголын Ипотекийн корпорацаас иргэдэд олгосон ипотекийн зээлийн үлдэгдэл 2024 оны 11 дүгээр сарын эцэст 9.2 их наяд төгрөг болжээ. Энэ нь 2023 оныхоос 1.8 их наяд төгрөгөөр нэмэгдсэн үзүүлэлт юм. Ипотекийн зээлийн үлдэгдлийн 9 их наяд төгрөг (97.7хувь) хэвийн зээл, 124.9 тэрбум төгрөг (1.4 хувь) анхаарал хандуулах зээл, 85.0 тэрбум төгрөг (0.9 хувь) чанаргүй зээлийн ангилалтай байна.