Category: гадаад

Вашингтонд болсон АНУ-ын ерөнхийлөгч Жо Байден, Их Британийн ерөнхий сайд Кейр Стармер нарын хэлэлцээний дараа Украинд Оросын нутаг дэвсгэрийн гүнд барууны пуужингийн цохилт өгөх зөвшөөрлийн талаар ямар нэгэн мэдэгдэл гаргасангүй. Цагаан ордны цахим хуудсанд “АНУ, Их Британийн удирдагчид Иран болон Хойд Солонгос Орост “үхлийн зэвсэг” нийлүүлж, БНХАУ Оросын батлан хамгаалах аж үйлдвэрийн баазыг дэмжиж байгаад гүнээ санаа зовж буйгаа илэрхийлэв. Мөн Израилийн аюулгүй байдлын төлөө тууштай ажиллахаа дахин нотолсон бөгөөд барьцаалагдсан хүмүүсийг чөлөөлж, Газын зурваст үзүүлэх тусламжийг нэмэгдүүлэх боломжийг олгох, гал зогсоох яаралтай шаардлага болон энгийн иргэдийг хамгаалахын тулд Израилийн хүчин чармайлтыг нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгааг тэмдэглэв. Байден, Стармер нар мөн Улаан тэнгис дэх худалдааны хөлөг онгоцууд руу Ираны дэмжлэгтэй хутичууд халдлага үйлдсэнийг буруушаав. Эцэст нь Стармер, Байден нар аюулгүй байдлын AU­KUS холбоо болон хоёр улсын технологийн хамтын ажиллагаа, тэр дундаа ногоон эрчим хүч рүү шилжих талаар ярилцав” гэж мэдээлжээ. Мөн хоёр улсын тэргүүний хэлэлцээний дараа Цагаан ордон товч мэдэгдэл хийж, уулзалтаар “Хоёр тал Оросын түрэмгийллээс өөрийгөө хамгаалж байгаа Украиныг гуйвшгүй дэмжиж байгаагаа дахин нотолсон” гэж мэдэгдэв.

Их Британийн ерөнхий сайд Кейр Стармер Вашингтон руу нисэж явах замдаа онгоцонд сэтгүүлчдийн асуултад хариулахдаа “Украин болон Ойрхи Дорнодод чухал үйл явдлууд ойрын ирээдүйд болохтой холбогдуулан АНУ-ын ерөнхийлөгчтэй тактикийн хэд, хэдэн шийдвэр гаргах шаардлагатай байна. Би эдгээр тактикийн шийдвэрийг стратегийн хүрээнд гаргахыг үнэхээр хүсч байна” гэж хэлж байсан билээ. Иймээс уулзалтын дараа сэтгүүлчид Стармераас Жо Байденыг ятгаж чадсан эсэхийг асуухад тэрээр “Украин, Ойрхи Дорнод, Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутаг зэрэг хэд хэдэн чиглэлээр урт, үр дүнтэй хэлэлцсэн. Байдентай хийсэн яриа нь тактикийн бус стратегийн шинжтэй байсан бөгөөд ямар нэгэн тодорхой шийдвэрийн тухай бид яриагүй. Хэдхэн хоногийн дараа болох НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн чуулган дээр энэ асуудал төдийгүй бусад чухал асуудлууд илүү өргөн хүрээнд яригдаж шийдвэрлэгдэнэ” гэж хариулав. Энэ нь Их Британийн ерөнхий сайд илүү ноцтой буюу ОХУ-ыг НҮБ-ын гишүүнчлэлээс биш юм гэхэд Аюулгүйн Зөвлөлийн байнгын гишүүнчлэлээс хасах гэж байна гэдгийг зарлаж буй явдал юм. Учир нь энэхүү уулзалтын өмнө АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен, Их Британийн Гадаад хэргийн сайд Дэвид Лэмми нар Киевт айлчилж Украины ерөнхийлөгч Владимир Зеленскийтэй уулзан НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 79-р чуулган, тус байгууллагын дүрмийг өөрчлөх асуудлаар санал солилцсон юм. Мөн өнгөрсөн долоо хоногт НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн бүх гишүүдийн хуралдаан болж Украины дайны асуудлыг авч хэлэлцэн, ОХУ-ын явуулж буй үйл ажиллагааг зад шүүмжилсэн билээ.

Вашингтонд болсон Стармер, Байден нарын яриа хэлэлцээний өмнөхөн ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин “Оросын нутгийн гүнд барууны зэвсгийг ашиглах нь барууны орнууд дайнд шууд оролцоно гэсэн үг. Учир нь Украин барууны алсын тусгалын зэвсгийг бие даан ашиглах чадваргүй” гэж хэлсэн билээ. Харин АНУ-ын Төрийн департамент ОХУ-ын ерөнхийлөгчийн энэхүү мэдэгдлийг “шинэ биш зүйл” гээд “Бид түүний хэлсэн бүх зүйлийг анхааралтай ажиглаж байдаг” гэж мэдэгдсэн юм. Мөн Их Британийн цэргийн шинжээч Жастин Крамп ВВС-д өгсөн ярилцлагадаа “Оросын ерөнхийлөгч Их Британийн шинэ засгийн газар болон АНУ-ын суудлаа хүлээлгэн өгөх гэж байгаа ерөнхийлөгчийн засаг захиргааг шалгаж, “хэр хол явах”-ыг нь ажиглаж байгаа хэрэг. Үнэндээ бол Орос улс аль хэдийнэ Их Британийн дайснуудаас зэвсэг нийлүүлж, НАТО-гийн гишүүдийн ашиг сонирхлын эсрэг тагнуул, хорлон сүйтгэх, кибер, мэдээлэл болон сансрын ажиллагаа зэрэг “идэвхтэй шийдвэрүүд”-ийг аль хэдийнэ гарган хэрэгжүүлж байгаа билээ. Иймээс барууны улсуудын эдгээр бүх алхмууд нь баруун болон Оросын асуудлыг улам “хурцатгаж” магадгүй юм. Гэвч Орос улсын хувьд НАТО-тай халз тулж, эсэргүүцэх ямар ч боломж байхгүй” гэж хэлжээ. Үнэхээр ч өнгөрсөн баасан гарагт АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен “Оросын төрийн мэдээллийн хэрэгслүүд, тэр дундаа RT телевиз хуурамч суртал ухуулга, ташаа мэдээлэл тараагаад зогсохгүй бусад улс орны дотоод улс төрийн үйл явцад хөндлөнгөөс оролцох далд явуулга хийж байна. Жишээ нь, АНУ-д өрнөж буй улс төрийн үйл явц төдийгүй Молдов улсад ирэх аравдугаар сард болох ерөнхийлөгчийн сонгуульд хөндлөнгөөс оролцож, хуурамч платформууд болох “Red” болон “Afri­can Stream”-ыг ашиглаж хүчирхийлэл, үймээн самуун дэгдээхийг оролдож байна” гэж буруутгасан юм. Мөн Европын холбооны Гадаад бодлогын албаны албан ёсны төлөөлөгч Питер Стано “Оросын ерөнхийлөгч ийм “буруу” тайлбар байнга хийдэг. Путин Украины эсрэг хууль бус түрэмгийллээ үргэлжлүүлж, улмаар дэлхийн ардчилсан улсуудад аюул учруулж байгаа цагт түүний алдаатай мэдэгдэл бидний байр суурийг өөрчлөхгүй. Европын холбооны Гадаад харилцааны зөвлөлийн сүүлчийн хурлаар холбооны гишүүн улс бүр өөрийн аюулгүй байдлын ашиг сонирхолд тулгуурлан энэ шийдвэрийг бие даан гаргах эрхтэй гэж үзсэн” гэж мэдэгдэв.

Мөн НАТО-гийн Цэргийн Хорооны тэргүүн Роб Бауэр “Олон улсын Зэвсэгт мөргөлдөөний хууль, журмын дагуу аль ч улс орон өөрийгөө хамгаалах эрхтэй бөгөөд энэ эрх нь зөвхөн өөрийн улсын хилээр хязгаарлагдахгүй. Цэргийн зорилго бол дайсны хүчийг цохиж, фронтод түүний түлш, зэвсэг, хангамжийн ложистикийг сулруулах явдал. Иймээс Украин барууны алсын тусгалын зэвсгээр Оросын нутаг дэвсгэрт цохилт өгөх нь зөв үйлдэл учир эвслийн гишүүд тус бүрдээ энэ асуудлаар бие даан шийдвэр гаргах бүрэн эрхтэй” гэж хэлсэн бол АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жейк Салливан уг уулзалтын дараа сэтгүүлчдэд “Үнэндээ энэ бол улс төрийн хүсэл зоригийн асуудал биш. Харин хэцүү, төвөгтэй ложистикийг яаж зөв зохицуулах тухай асуудал юм. Иймээс энэ асуудал удахгүй болох НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн үеэр эцэслэн шийдэгдэнэ” гэж мэдэгджээ.

Португалын мэргэжлийн хөлбөмбөгч Кристиано Роналдо энэ сарын эхээр карьертаа 900 гоол оруулсан анхны эрэгтэй хөлбөмбөгчин болсон билээ. Тэгвэл үүний дараагаар олон нийтийн цахим сүлжээний бүх платформ дээр нийт 1 тэрбум сошиал медиа дагагчтай анхны алдартан болж, дахин нэг шинэ амжилтын эзэн боллоо.

Роналдо инстаграм дээр хамгийн олон дагагчтай буюу 639.061.429, фэйсбүүкт 170.509.113, твиттерт 113.026.345, YouTube сувагт 60.500.284, Хятадын KuaiShou-д 9.372.710 мөн Weibo-д 7.530.121 дагагчтай болсноор тэрбумд хүрсэн байна.

Тэрбээр энэ талаараа, “Энэ тоо бол зүгээр ч нэг тоо биш юм. Намайг дагаж, дэмжиж байгаа хүн бүр үнэ цэнэтэй цаг хугацаагныхаа багахан хэсгийг надад зориулж байна гэхээр үнэхээр бахдам сэтгэл төрж байна. Бас мөн энэ зэрэгт хүрнэ гэдэг асар их хичээл зүтгэл орсон юм шүү. Намайг дэмждэг бүх хүмүүстээ баярлалаа” хэмээсэн байна.

Өнгөрсөн ням гарагт дэгдсэн ой, хээрийн түймэрт 100,000 акр талбай долоо хоног хүрэхгүй хугацаанд шатсан ба ой, хээрийн түймэрт АНУ-ын Норког хотын иргэн 34 настай Жастин Уэйн Халстенберг Лос-Анжелесийн зүүн хэсэгт орших Сан Бернардино үндэсний ойн бэлд галдан шатаасан хэргээр буруутган мягмар гарагт Төв цагдан хорих төвд саатуулж, 80 мянган ам.долларын торгууль тавьж, саатуулсан талаар мэдээлжээ.

Энэхүү ой, хээрийн түймэрт Үндэсний гвард, хүчний байгууллагын нийт 6000 алба хаагч, 51 гал унтраах нисдэг тэрэг, далавчтай есөн онгоц, тэр дундаа Үндэсний гвардын хоёр С-130 онгоц 520 галын машин, 75 булдозер, 141 усны цистерн ашиглан өчигдөр буюу лхагва гарагт ой, хээрийн түймрийн хоёр голомтыг цурманд оруулсан талаар Калифорни мужийн ой, хээрийн түймэртэй тэмцэх албанаас мэдээлжээ.

АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Камала Харрис, Дональд Трамп нарын анхны бөгөөд магадгүй цорын ганц байж болох мэтгэлцээнийг “ABC News” суваг шууд дамжуулав. Энэ нь сонгууль болохоос хоёр сар хүрэхгүй хугацааны ө м н ө б о л ж б у й г а а р а а онцлог юм. Энэхүү ном хаялцалт нь Трампын хувьд 2016 онд нэр дэвшсэнээс хойш долоо дахь нь бол Харрисын хувьд анхных нь болов. Үүнээс өмнө хоёр нэр дэвшигч нэг ч удаа биечлэн уулзаж, ярилцаж байгаагүй нь бас нэг онцлох явдал байв. Энэхүү мэтгэлцээн Филадельфи дахь Үндсэн хууль судлалын үндэсний төвд болж, сурталчилгааны хоёр завсарлагатайгаар 90 минут үргэлжилсэн билээ. Э н э х ү ү н о м х а я л ц а л т студийн танхимд үзэгчидгүй, оролцогчид бие биенээсээ асуулт асуухгүй, зөвхөн ABC- ийн хөтлөгч Дэвид Муир, Линси Дэвис нар ээлжлэн асуулт асууж, өрсөлдөгчөө ярьж байхад нөгөөгийнх нь микрофоны дууг хааж явагдав. Түүнчлэн нэр дэвшигчдэд ямар нэгэн бичиж, тэмдэглэсэн зүйл харахыг хориглосон бөгөөд өөрийн ажилтнуудтайгаа харилцах боломжгүйгээр явагдав. Мэтгэлцээн ABC сувгийн хөтлөгч Дэвид Муирын тавьсан “Америкчуудын байдал дөрвөн жилийн өмнөхөөсөө дээрдсэн гэдэгт та итгэж байна уу?” гэсэн асуултаар эхлэв. Харрис эхлээд хариулж, “боломжийн эдийн засаг” байгуулахаар төлөвлөж байгаагаа хэлэв. Тэрээр орон сууцны зардлыг шийдэж, залуу гэр бүл, жижиг бизнесүүдэд туслахаа амлав. Мөн Дональд Трамп биднийг И х х я м р а л а а с х о й ш х и хамгийн олон ажилгүйчүүдтэй болгосон. Бидний хийсэн зүйл бол Дональд Трампын үүсгэсэн энэхүү замбараагүй байдлыг “цэвэрлэх” явдал байлаа гэж хэлэв. Харин Трамп Ардчилсан нам дөрвөн жилийн дотор эдийн засгийг сүйрүүлсэн гээд “Хэрэв Харрис ерөнхийлөгчөөр сонгогдвол одоо байгаа бүх зүйлийг өөрчлөх болно. Энэ нь манай улсын төгсгөл байх болно. Тэр марксист, түүнийг марксист гэдгийг бүгд мэднэ. Түүний аав марксист эдийн засгийн профессор байсан бөгөөд түүнд өөрийн энэ үзлийг сайн суулгаж өгсөн” гэж хэлэв. Харрис Трампад хандаж, түүний хэлсэн үгийг үгүйсгэсэн тайлбартаа “ичгүүргүй” гэдэг үгийг хэд хэдэн удаа хэрэглэв. Тэрээр мөн “Би дэд ерөнхийлөгчийн хувьд олон улсад очсон. Дэлхийн удирдагчид Дональд Трампыг шоолж байна. Би тантай хамт ажиллаж байсан цэргийн зарим удирдагчидтай ярилцсан, тэд Трампыг гутамшигтай нэгэн гэсэн” гэж хэлэв. Сурталчилгааны завсар￾лагын дараах яриа Украины дайны асуудлыг хөндөв. Трамп дайныг дуусгах ёстой, би үүнийг хийж чадна гээд тэрээр сонгуульд ялбал албан тушаалдаа очихоосоо өмнө ч үүнийг хийх боломжтой гэв. Тэрээр Владимир Путин, Владимир Зеленский нарыг би сайн мэднэ, тэд намайг хүндэлдэг, харин Байденыг огт хүндэлдэггүй” гэсэн бол Харрис Трампад хандан “Таныг ерөнхийлөгч байхаа больсонд манай НАТО- гийн холбоотнууд маш их талархаж байгаа” гээд “Хэрэв Дональд Трамп ерөнхийлөгч байсан бол Путин яг одоо Киевт сууж, Польшоос эхлээд Европын бусад орнуудыг харж байх байсан. Путин бол өөрөө дарангуйлагч болох гэж дарангуйлагчдыг дэмждэг Трампыг ганцхан өдрийн хоолон дээрээ л залгичих нэгэн” гэж хэлсэн байна. Харин Трамп Харрисыг “Манай түүхэн дэх хамгийн м у у д э д е р ө н х и й л ө г ч ” гэж нэрлээд, түүнийг дэд ерөнхийлөгч байх үедээ дайн гарахаас сэргийлж чадаагүй гэж буруутгав. Дараагийн сэдвээр Трамп АНУ-д үр хөндөлт хийхийг хуулиар зөвшөөрсөн мужууд байдаг гэж хэлсэн бол түүний энэ мэдэгдлийг мэтгэлцээний хөтлөгч үгүйсгээд одоо хэрэгжиж буй “Үр хөндөлтийг хориглох тухай” хуулинд Трамп хориг тавих эсэхийг асуухад ерөнхийлөгч асан ийм хууль Конгрессийн дэмжлэг авахгүй тул хориг тавих нь утгагүй зүйл гэж хариулав. Харрис үр хөндөлтийн асуудлаар Үндсэн хуулиар олгогдсон эмэгтэйчүүдийн эрхийг буцааж олгохыг дэмжих болно гээд муж улсууд үр хөндөлтийг хязгаарлаж эхэлснээс хойш эмэгтэйчүүдэд тулгарч байгаа бэрхшээлүүдийг д у р д а н “ Т р а м п ы н ү р хөндөлтийн бодлого америк эмэгтэйчүүдийг гомдоосон” гэж мэдэгдэв. Цагаачлалын талаар асуухад Трамп цагаачид манай олон иргэдийн амь насыг хөнөөж байна гээд сүүлийн өдрүүдэд зарим Бүгд найрамдах намынхнаас гарсан гэх яриа болох АНУ-д цагаачид гэрийн тэжээвэр амьтан нохой, муур идэж байгааг дурдав. Харин хөтлөгчид Трампын энэ яриаг Охайо мужийн Спрингфилд хотын менежер цуу яриа гэж үгүйсгэсэн гэдгийг хэлэв. Энэ нь экс ерөнхийлөгчийг илт бухимдуулаад авав. Харин Калифорни мужийн ерөнхий прокурор асан Харрис “цагаачдын гэмт хэрэг”-ийн талаар үг хэлэхдээ Трампын өөрийнх нь үйлдсэн гэмт хэргүүдийг дурдаад, “Цагаачдын гэмт хэргийн тухай эдийн засгийн гэмт хэрэг үйлдэж, үндэсний аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг болох сонгуульд хөндлөнгөөс оролцсон хэргээр шалгагдаж байгаа хүн ярьж байна” гэж хэлэв. Хариуд нь Трамп Капитол руу довтолсон гэх бүх хэргүүд хуурамч байсан гэж мэдэгдээд өөрийгөө өнгөрсөн сонгуульд ялагдсан гэдгээ хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзаж, Капитол руу иргэд дайран орсонтой холбогдуулан харамсах зүйл надад байдаггүй гэж хэлжээ. Тэрээр “Би бараг 75 сая санал авсан нь бүх ерөнхийлөгч байсан хүний авч байгаагүй санал” гэж хэлэв. Трамп мөн Капитолыг дайрах үеэр аюулгүй байдлын асуудалд Төлөөлөгчдийн танхимын дарга асан Нэнси Пелосиг буруутай гэж хэлсэн байна. ХАМАС-тай хийж буй Израилийн дайны талаар Харрис Израиль өөрийгөө хамгаалах эрхтэй, гэхдээ үүнийг яаж хийх нь чухал гээд “Энэ дайн дуусах ёстой. Үүнийг нэн даруй дуусгах ёстой” гэж хэлэв. Харин Трамп би хэрэв ерөнхийлөгч байсан бол хэзээ ч ийм мөргөлдөөн гарахгүй байсан гээд “Харрис Израилийг үзэн яддаг. Хэрэв тэр ерөнхийлөгч болвол хоёр жилийн дараа Израиль оршин тогтнохоо болино гэдэгт би итгэж байна” гэсэн байна. Хаалтын үгэндээ Харрис “Трамп бид хоёр Америкийн талаар өөр өөр төсөөлөлтэй байдаг. Би бүх америкчуудын ерөнхийлөгч болно” гэж хэлсэн бол Трамп Харрис руу дайрч, түүний улс төрийн зорилго юу ч биш, түүнийг дэд ерөнхийлөгчөөр ажилласан дөрвөн жилийн хугацаандаа юу ч хийгээгүй гэж буруутгаад “Харрис хэлж ярьж байгаагаа өнгөрсөн хугацаанд хийж байхгүй яасан юм. Тэр америкчуудын итгэдэггүй зүйлд итгэдэг. Бид маш том уналтад орсон улс болсон. Дэлхий даяар биднийг дооглон инээж байна” гэж хэлсэн юм.

Г.АМАРСАНАА

Өнгөрсөн Мягмар гарагт Өмнөд Калифорни муж даяар гурван том ой хээрийн түймрийн голомт шатаж байгаа бөгөөд өнөөдрийн байдлаар нийт 25,000 акр талбай шатсан байна. Мөн 65,000 гаруй барилга, байгууламж болон орон сууц өртөх өндөр эрсдэл нүүрлээд байгаа аж.

Тухайлбал, Сан Бернардино муж дахь оройн түймэр, Оранж муж дахь нисэх онгоцны буудлыг дайран өнгөрч буй түймэр, Лос Анжелес муж дахь гүүрний түймэр бүгд хэт хуурайшилт, хэт халалтын улмаас галын тархалт хурдацтай байна гэж албаныхан мэдээлжээ. Тус мужийн оршин суугчдыг нүүлгэн шилжүүлж, аюулгүй бүсэд байрлуулсан ба нийт 56,400 барилга байгууламжийг нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагаа хийгдэж байгаа аж.

Newsom мэдээллийн агентлагаас ой, хээрийн түймэртэй тэмцэхэд нийт 2000 гаруй гал сөнөөгч, 200 орчим агаарын болон хуурай замын техник хүч ажиллаж галын аюулыг таван хувиар унтраагаад байгаа талаар мэдээлжээ.

Эх сурвалж: ОБЕГ

Олон улсын эрүүгийн шүүх(ОУЭШ)-ийн ерөнхий яллагч, прокурор Карим Хан ВВС-гийн сэтгүүлч Ник Робинсонд ярилцлага өгч “Орос Украин руу довтолсны дараа юу болсныг би өөрөө газар дээр нь очиж үзэн, иргэд энэ тухай юу ярьж байгааг өөрийн биеэр сонссон. Ингээд аргагүй байдалд орж, аугаа Орос улсын удирдагчийг баривчлах шийдвэр гаргаж байхдаа би үнэхээр гунигтай байсан. Орос орон бол уран зохиол, хөгжмийн эх орон, фашизмыг ялахад чухал үүрэг гүйцэтгэсэн, НҮБ-ыг үүсгэн байгуулагч, Аюлгүйн зөвлөлийн таван гишүүний нэг шүү дээ” гэж хэлсэн байна. Харин сэтгүүлч Робинсон түүнээс В.Путиныг баривчлан, шүүх боломж байгаа эсэх талаар асуухад Олон улсын эрүүгийн шүүхийн прокурор “Олон өндөр албан тушаалтан ОУЭШ-ээр орж шийтгэл хүлээсэн.

ОУЭШ Югославийн Милошевич, Караджич, Младич гурвыг, бүр Сьерра-Леоны ерөнхийлөгч Чарльз Тейлорыг баривчлах шийдвэр гаргахад хүмүүс дооглон инээлдэж л байсан шүү дээ” гэж хариулжээ. Харин прокурор Карим Хан Улаанбаатарт хийсэн В.Путины айлчлалын талаар “Монгол Улс ОУЭШ-ийн тогтоолыг үл тоомсорлосон шалтгаанаа тайлбарлах ёстой” гэж мэдэгдээд “Хамтран ажиллахгүй байгаа тохиолдолд ОУЭШ-ийн шүүгчид саналаа гаргах ёстой. Тэгээд ч энэ асуудал ОУЭШ-ийн шүүгчид болон Монголын Засгийн газрын хооронд шийдэгдэх тул би юуг ч урьдчилан дүгнэж, хэлмээргүй байна” гэжээ.

Юуны өмнө Ромын статус гэх Ромын дүрэм нь заримдаа Гаагийн шүүх гэж буруу нэрлээд байдаг НҮБ-ын Олон улсын эрүүгийн шүүхийн үйл ажиллагааг хүлээн зөвшөөрсөн олон улсын гэрээ юм. Өөрөөр хэлбэл, Ромын дүрэм нь Олон улсын эрүүгийн шүүхийн үйл ажиллагааг хэрхэн явуулах зааврыг хүлээн зөвшөөрсөн баталгаа юм.

Тухайлбал, өнгөрсөн оны байдлаар тус гэрээнд гарын үсэг зурсан 137 орноос 123 улс нь л Ромын дүрмийг соёрхон батлаад байгаа юм байна. Олон Улсын Эрүүгийн Шүүхийн Ромын дүрэм 2002 оны долдугаар сарын 1-нд хүчин төгөлдөр болсноор ОУЭШ байгуулагдсан бөгөөд тус байгууллагын дүрмээр ОУЭШ нь зөвхөн байгуулагдсанаасаа хойшхи хэргүүдийг шүүх боломжтой. Өөрөөр хэлбэл, уг гэрээнээс өмнө байгуулагдсан хоёр улсын хоорондох гэрээг Ромын дүрэм давж үйлчлэх боломжгүй юм. Тэгвэл 2019 оны есдүгээр сарын 3-ны өдөр ерөнхийлөгч В.Путин манай улсад хийсэн албан ёсны айлчлалын үеэр “Найрсаг харилцаа, иж бүрэн стратегийн түншлэлийн тухай Монгол Улс, ОХУ хоорондын гэрээ”-нд гарын үсэг зурж, энэ гэрээ үйлчилж эхэлсэн. Иймээс Монгол Улс Олон Улсын Эрүүгийн Шүүхийн Ромын дүрмийг бус ОХУ-тай байгуулсан “Найрсаг харилцаа, иж бүрэн стратегийн түншлэлийн тухай гэрээ”-гээ мөрдөж В.Путиныг баривчлах тухай ямар ч асуудал гаргахгүй байх үүрэгтэй гэсэн үг юм.

Олон улсад асуудал болоод буй хойд хөршийн тэргүүний айлчлалын хувьд юуны өмнө АНУ-аас бусад ардчиллын гол тулгуур улсууд болох Европын холбоо В.Путиныг ерөнхийлөгч гэдгийг хүлээн зөвшөөрөөгүй гэдгийг дурдах нь зүйтэй юм. Харин АНУ Оросыг Украинд ялагдангуут нь дайны нөхөн төлбөрийн асуудлыг албажуулах комиссын бүрэлдэхүүнийг В.Путинээр батлуулах гэж түүнийг ерөнхийлөгч гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн нь олон улсад нэгэнт нууц биш болчихсон. Иймээс тун удахгүй В.Путин Украинтай дайн зогсоох гэрээ хийх бүрэлдэхүүнийг баталж, хоёр тал ширээний ард суух байх. Гэхдээ мэдээж гэрээ хийгдэхгүй, харин энэ бүрэлдэхүүнээс Америк, Их Британийн тусгай албадын ач тусаар, Оросын тусгай албаныханд алуулчихгүй амьд үлдэгсэд дайны дараа ОХУ-ыг төлөөлж бууж өгөх гэрээнд гарын үсэг зурах биз ээ.

Гэхдээ гол учир нь Оросын тэргүүний манай улсад хийсэн айлчлалын үеэр харамсаж, халаглах ч багадах нэгэн зүйл болж өнгөрсөн явдал юм. Энэ бол Монголын цагдаа нар В.Путины дэглэмийн үйл ажиллагааг эсргүүцэгч Монголын “No war” хөдөлгөөнийхнийг баривчлан саатуулсан явдал. Өнөөдөр АНУ-д Израилийн ерөнхий сайд айлчлахад палестинчуудыг дэмжигчид, эсэргүүцэгчид тус тусдаа нэгдэн нэгэн зэрэг Цагаан ордны гадаа жагсаж, харин цагдаа нар нь энэ хоёр жагсаалын хооронд зогсож байгааг хүн бүр л харж байна.

Г.АМАРСАНАА

Беларусийн теннисчин Арина Сабаленка бямба гарагт АНУ-ын нээлттэй тэмцээний эмэгтэйчүүдийн финалд Америкийн тамирчин Жессика Пегулаг 7:5, 7:5-аар хожсоноор “Их дуулга”-ын гурав дахь цомоо өргөлөө.

Дэлхийн чансааны хоёрдугаарт эрэмбэлэгдэж буй 26 настай А.Сабаленка 2023, 2024 оны Австралийн нээлттэй тэмцээнүүдэд түрүүлж байсан бөгөөд АНУ-ын нээлттэй тэмцээнд анх удаа түрүүлсэн нь энэ юм. Тэрбээр 3.6 сая ам.долларын мөнгөн шагнал хүртэх бөгөөд энэ нь 2023 оны ялагчийн шагналаас /3 сая доллар/ 20 хувиар өссөн байна.

Харин ганцаарчилсан төрлийн хагас шигшээд шалгарсан дөрвөн тамирчин бүгд нэг сая долларын шагнал тус тус авна. Ташрамд дурдахад, энэ жил АНУ-ын нээлттэй тэмцээний эрэгтэй, эмэгтэй оролцогчдод эн тэнцүү шагнал хүртээж эхэлсний 50 жилийн ой тохиож байгаа юм.

Эцэг эх нь Америкийн үндэсний хөл бөмбөгийн лигийн /NFL/ “Буффало Биллс”, Үндэсний хоккейн лигийн /NHL/ “Буффало Сабрес” багийг эзэмшдэг Нью-Йоркийн уугуул Ж.Пегулагийн хувьд анх удаагаа томоохон тэмцээний финалд шалгарлаа. Тэрбээр сүүлийн нэг сарын хугацаанд хийсэн 17 тоглолтынхоо 15-д нь хожсон боловч тэмцээний финалд А.Сабаленкад хожигджээ. Дэлхийн чансааны зургаадугаарт бичигдэж буй Ж.Пегула энэ жил дэд байрын шагналын эзэн болсноор 1.8 сая долларын шагнал авах ажээ.

BBC “Даваа гарагт Путиныг хүлээж байгаа Монголын нийслэл дэх Засгийн газрын цогцолборын дэргэд Украиныг дэмжих жагсаал боллоо” гэсэн тайлбартайгаар энэхүү зургийг Путины улаан хивсэн дээгүүр шөнө алхаж буй зургийн хамт нийтэлж “Путиныг Улаанбаатарт ирсний дараахан Украины ГХЯ-ны хэвлэлийн төлөөлөгч Георгий Тихи Монголын эрх баригчдын Оросын ерөнхийлөгчийг Олон улсын эрүүгийн хуулийн дагуу баривчлахгүй гэсэн шийдвэрийг буруушаав” хэмээн мэдээлэв.

Мөн Украины ГХЯ-ны төлөөлөгч “Telegram” хуудсандаа нийтэлсэн мэдэгдэлдээ “Путиныг баривчлах НҮБ-ын Олон улсын эрүүгийн шүүхийн заавал биелүүлэх үүргээ биелүүлэхгүй байгаа нь ОУЭШ болон олон улсын эрүүгийн эрхзүйн тогтолцоонд хүнд цохилт боллоо. Монгол Улс яллагдагчийг шүүхээс мултрах боломжийг олгож, улмаар цэргийн гэмт хэргийн хариуцлагыг хуваалцах болов. Энэ явдалд нь Улаанбаатарт хариуцлага тооцуулахын тулд бид түншүүдтэйгээ хамтран ажиллах болно гэж дурджээ” хэмээн мэдээлжээ. BBC бас НҮБ-ын ОУЭШ-ийн хэвлэлийн төлөөлөгч доктор Фади Эль-Абдалла “Тус шүүхийн гишүүн орнууд “Ромын дүрэм” гэсэн IX бүлгийн дагуу ажиллах үүрэгтэй.

Гэхдээ энэхүү гэрээ нь гишүүн орнууд өөр улсын өмнө хүлээсэн “өмнөх гэрээний үүргээ зөрчих” эсвэл гуравдагч улсын төлөөлөгчдийн “дипломат халдашгүй эрхийг зөрчих” тохиолдолд үүрэг хариуцлагаас чөлөөлөгдөж болно” гэсэн заалттай. Хэрэв гарын үсэг зурсан улсууд хамтран ажиллаагүй тохиолдолд уг асуудлыг нарийвчлан судалж, үүний дараа оролцогч бүх улс орноос бүрдсэн чуулган санал хурааж, зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд зөрчил гаргагчид арга хэмжээ авч болно” гэж хэлснийг дурдаад “ОУЭШ нь өөрийн гэсэн хууль хяналтын байгууллагагүй. Сэжигтнүүдийг тус шүүхийн гишүүн орнууд нутаг дэвсгэр дээрээ баривчилдаг бөгөөд үүнд эдгээр улсын эрх баригчдын хүсэл зориг шаардлагатай болдог. 2023 онд В.Путин БРИКС-ийн дээд хэмжээний уулзалтад уригдсан ч Ромын дүрмийг баталсан Өмнөд Африкт очоогүй. Өмнөд Африкийн ерөнхийлөгч түүнээс өөрийн улсад хүрэлцэн ирэхгүй байхыг тусгайлан хүссэн билээ. Украинд бүрэн хэмжээний дайн эхлүүлснээс хойш Путин гадаадад ойр ойрхон аялах болсон бөгөөд түүний очиж байсан бүх улс ОУЭШ-ын харьяаллыг хүлээн зөвшөөрдөггүй улс байсан юм. Харин Монгол Улс 2002 онд НҮБ-ын ОУЭШ-ийн дүрмийг хүлээн зөвшөөрсөн. Монгол Улс бас нэр хүндтэй ардчилсан улс” гэж мэдээлсэн байна.

АНУ-ын Дээд шүүх “Ерөнхийлөгч Трампын халдашгүй байдалд хамаарах зүйлээр шүүх яллах дүгнэлт үйлдэхгүй” гэсэн шийдвэр гаргангуутаа амралтаа авсан билээ. Харин одоо Дээд шүүхийн амралт дууссан тул тусгай прокурор Жек Смит Дээд шүүхийн уг шийдвэрт тохируулан Дональд Трампад зориулсан яллах дүгнэлтийг дахин боловсруулсан гэж мэдэгдэв. Түүний энэхүү шинэ яллах дүгнэлтийн эх бичвэрт Трампыг буруутгаж байсан дөрвөн зүйл заалтыг хэвээр үлдээсэн боловч Дээд шүүхийн уг шийдвэрийн шаардлагыг хангаж, зарим зүйлийг өөрчилсөн юм байна. Тусгай прокурор Трампыг засгийн газрыг залилан мэхэлж, албан ёсны үйл ажиллагаанд нь саад учруулж, хөндлөнгөөс оролцохыг завдсан, иргэдийн эрхийг зөрчин 2020 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дүнг луйвардах гэж оролдсон гэж буруутгаж байгаа юм.

Харин Трамп “Тусгай прокурор Жек Смит намайг 2020 оны сонгуулийн дүнг луйвардсан гэж ямар ч нотлох баримтгүйгээр буруутгаж байна” хэмээн мэдэгдсээр байгаа юм. Энэ удаа ч Трамп тусгай прокурор түүнд шинэ яллах дүгнэлт үйлдсэн явдлыг “Truth Social” нийгмийн сүлжээндээ “Түүний энэ алхам нь шулмын анг сэргээж, Америкийн ард түмнийг сонгуулиас сатааруулах гэсэн оролдлого” гэж бичсэн байна. Мөн Трампын хуулийн багийн төлөөлөгч АНУ-ын CBS телевизийн сувагт “Шинэ яллах дүгнэлт гаргасан нь бидний хувьд гэнэтийн зүйл биш. Улсын дээд шүүхийн шийдвэрт тохируулж эрх баригчид үүнийг хийнэ гэдгийг бид хүлээж байсан. Энэ явдал бидний байр суурийг өөрчлөхгүй. Смитэд Трампыг уг хэрэгт буруутгах хангалттай нотлох баримт байхгүй учир тусгай прокурор хэрэг үүсгэхээс татгалзах ёстой” гэж ярьжээ.

Трампыг яллах шинэ дүгнэлтэнд өөрчлөлт орсноор уг дүгнэлт 45-аас 36 хуудастай болж “нимгэрсэн” байна. Жишээ нь, Трамп сонгуулийн ялагдлаа хүчингүй болгохын тулд Хууль зүйн яамны ажилтнуудад шахалт үзүүлэхийг оролдсон гэсэн заалт эндээс хасагджээ. Учир нь Дээд шүүхийн шийдвэрээр ерөнхийлөгч Трампын засгийн газрын ажилтнуудад өгсөн тушаалыг хууль бус гэж үзэх ёсгүй болж байгаа аж. Мөн шинэ эх бичвэрт “Трамп мужуудын сонгуулийн үр дүнг баталгаажуулах үйл явцад нөлөөлөхийг оролдохдоо ерөнхийлөгчийн хувиар бус иргэний хувиар нөлөөлсөн” гээд “Трамп дэд ерөнхийлөгч Майк Пенсийг сонгуулийн дүн болон Байдены ялалтыг баталгаажуулахгүй байхыг ятгахыг оролдсон” гэх мэт батлах баримтуудыг дурдсан байна. Тэгвэл Дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч Жон Робертс “Ерөнхийлөгч Трамп дэд ерөнхийлөгч Пенс хоёрын хоорондын яриа ерөнхийлөгчийн халдашгүй байдлын тухай шийдвэрт хамаарна” гэж хэлжээ. Харин мэргэжлийн ажиглагчид Дээд шүүх нэг, хоёр шүүгчийн саналаар бус бүх шүүгчдийн олонхийн саналаар шийдвэр гаргана гэдгийг онцолжээ. Мөн АНУ-ын үндсэн хуулийн мэргэжилтэн Дэниел Чарльз Ричман BBC-д “Шинэ яллах дүгнэлт гарснаар уг хэргийг хурдасгана гэсэн үг биш бөгөөд шүүх хурал 11 дүгээр сарын сонгуулиас өмнө эхлэх магадлал багатай” гэж хэлжээ. Тэгвэл Дональд Трампын хуульчид болон тусгай зөвлөх Жэк Смит нар өнгөрсөн баасан гарагт хамтарсан мэдэгдэл хийж “Трампыг ерөнхийлөгчийн сонгуульд хөндлөнгөөс оролцсон хэргийг хэрхэн үргэлжлүүлэх талаар бид санал нийлэхгүй байна” гэж зарлажээ.

Тусгай прокурор Смит энэхүү хамтарсан мэдэгдлийн үеэр уг хэргийг шийдвэрлэх цаг хугацааны талаар мэдээлэл өгөхөөс татгалзаж, “Энэ хэргийг хэзээ шүүхээр оруулах нь хуулийн дагуу миний бүрэн эрхийн асуудал” гэж хэлжээ. Харин Трампын өмгөөлөгчид уг хэргийн сонсголыг 11 дүгээр сарын сонгууль өнгөртөл хойшлуулахыг санал болгосон байна. Харин олон хуульчид “АНУ-ийн ерөнхийлөгчийн сонгуульд Дональд Трамп ялбал Хууль зүйн яаманд түүний эсрэг гаргасан холбооны бүх нэхэмжлэлийг эргүүлэн татах тушаал өгнө” гэж үзэж байна. Гэхдээ энэ сарын 10-нд Филадельфи хотод болох ABC News-ээр шууд явагдах Харрис, Трамп нарын мэтгэлцээний үр дүнгээс сонуулийн явц ихээхэн хамаарна. Учир нь Трамп уг хэргээс гадна энэ сард “Бэлгийн харьцаагаа далдлан нуух гэж санхүүгийн залилан хийсэн” гэх хэрэгт оногдох ялаа Тангарагтны шүүхээс сонсоно. Өөрөөр хэлбэл, нэр дэвшигч Дональд Трамп бол албан ёсны гэмт хэрэгтэн. Харин Харрис прокурор байхдаа элдэв гэмт хэрэгтэн ялангуяа цагаан захтнуудад ял оноож нэрд гарсан нэгэн. Иймээс ялтан, яллагч хоёр ABC New-ээр мэтгэлцэх болж байна гэсэн үг.

Энэ нь өнгөрсөн зургадугаар сард CNN телевизээр явагдсан Байденыг Харрисаар солиход хүргэсэн нэр дэвшигчдийн мэтгэлцээнтэй адил үр дүнд хүргэж магадгүй юм. Учир нь АНУ-ын энэ удаагийн ерөнхийлөгчийн сонгуультай хамт Сенатын танхимын 100 гишүүний гуравны нэг, Төлөөлөгчдийн танхимын 435 гишүүний тал хувь нь мөн нэлээд хэдэн мужийн амбан захирагч дахин сонгогдоно. Энэ олон зуун улстөрчийн хувь заяа болон намын бодлого Д.Трамп, Вэнс нарын сонгогчдын дунд байгаа нэр хүндээс шууд хамаарна. Гэтэл яллагдагч Трампаас гадна дэд ерөнхийлөгчид нэр дэвшиж буй Дэвид Вэнс нь ерөнхийлөгч байсан Дональд Трампын татаасаар 2022 оны 11 дүгээр сарын 8-нд болсон сонгуулиар ардчилсан намын гишүүн Тим Райаныг 53 хувийн саналаар ялж, Охайо мужаас анх удаа сенатор болсон улс төрийн ямар ч туршлагагүй нэгэн юм. Иймээс энэ удаагийн АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгууль адал явдлаар дүүрэн болж өнгөрөх нь ойлгомжтой болоод байна.

Г.АМАРСАНАА

НҮБ-ын Олон улсын эрүүгийн шүүх/ОУЭШ/-ээс “Тус шүүхийн шаардлага Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйлчилнэ” гэсэн албан ёсны мэдэгдэл гаргав. Учир нь ОУЭШ Украины хүүхдүүдийг Орос руу хууль бусаар албадан гаргахад Путин хариуцлага хүлээх ёстой хэмээн түүнийг баривчлах шийдвэр гаргасан билээ. Энэхүү мэдэгдлийг барууны хэвлэлүүд “Энэ сарын 3-нд тус улсад айлчлах гэж буй ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путиныг баривчлах тушаал” гэж бичиж байна. Үнэхээр ч Улаанбаатарт хийх айлчлал нь 2023 оны гуравдугаар сард тус шүүхээс Путиныг баривчлах шийдвэр гаргаснаас хойш ОУЭШ-ийг хүлээн зөвшөөрсөн улсад хийж буй ОХУ-ын төрийн тэргүүний анхны айлчлал болох төлөвтэй байна. “Болох төлөвтэй байна” гэж бичиж байгаа нь түүнийг ирээ ч үү, үгүй ч үү гэж байгаа хэрэг. Учир нь өнгөрсөн долоо хоногийн эцсээр ОХУ-ын 235 дугаар гарнизоны цэргийн шүүх “Мөрдөн байцаалтын нууц болон хуулиар хамгаалагдсан бусад нууцыг задруулах боломжтой” гэсэн шалтгаанаар хаалттай явагдаж Шойгугийн орлогч, Батлан хамгаалахын дэд сайд асан Павел Поповыг залилангийн хэргээр баривчлах шийдвэр гарган Москвагийн Бутырка гэх урьдчилан хорих төвд илгээсэн билээ.

Ийнхүү Павел Попов сүүлийн саруудад баривчлагдсан Оросын 10 дахь генерал болов. Учир нь дайн тулаан болж байхад ийм олон генералаа шоронд хорьж байсан явдал урьд нь дэлхийн түүхэнд тохиож байгаагүй юм. Иймээс олон улсын судлаачид уг явдлыг Украины дайнд ялагдангуут Путин “Авлигачин генералуудаас болж бид ялагдсан хэмээн өөрийн амийг авч гарахыг оролдож байна” гэж мэдээлж байгаа билээ. Өнөөдөр Украины нутаг дэвсгэрт оросууд урагшилж байгаа ч цэргийн хохирол нь 15:1 болж байгааг шинжээчид “халаглан” бичиж байна. Кремль гэрээт цэргийнхээ мөнгийг хэд дахин нэмэх шийдвэр гаргасан ч цэрэгт явах хүн олдохгүй болоод байна. Харин ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт явагдаж буй байлдаанд Путин өөрийн амлалтаас буцаж хугацаат цэргүүдийг дайчлан оролцуулах болов. Энэ нь Оросын арми цэрэггүй болж байна гэсэн үг. Ингэсэн ч Путин “Аугаа эх орныхоо төлөө босцгоо” хэмээн цэргийн дайчилгаа явуулж чадахгүй. Хэрэв ингэвэл эцэг, эхчүүд генералуудтай нэгдэж Путины дэглэм хэдхэн өдөрт мөхөх болно.

Бас Украины арми эх нутагт нь халдсан даруйд Путин ОХУ-ын Үндсэн хуулийг биелүүлж, атомын бөмбөгийн цохилт өгөх ёстой байсан. Гэтэл тэр Үндсэн хуулиа ч биелүүлэх чадваргүй болоод байна. Энэ нь зарим цэргийн шинжээчид “Оросын тив алгасах пуужин, атомын бөмбөгүүдийг Украинд үйлдвэрлэсэн учир 2014 хүртэл Украины мэргэжилтнүүд Оросын пуужин, атомын бөмбөгөнд үйлчилгээ хийдэг байсан. Дайнаас хойш энэ үйлчилгээ зогсож, үйлчилгээ хийх мөнгийг нь генералууд нь халаасласан учир Путин атомын бөмбөггүй болсон” гэж бичиж байсан нь ортой болж таарч байна. Мөн зарим судлаачид “Хэрэв Путин атомын бөмбөг хэрэглэх гэвэл барууныхан энгийн пуужингуудаар Оросын удирдлага хамгийн гол нь Путинг шууд устгана. Тиймээс тэр атомын бөмбөг ашиглаж чадахгүй” гэж байсан билээ. Ямар ч байсан Путинд ямар ч “улаан шугам” байхгүй, түүний атомын бөмбөгний заналхийлэл нь гадныхныг айлгаж, дотоодынхныг тайвшруулах гэсэн хий хоосон зүйл байсан гэдэг нь ил болоод байна. Мөн саяхан Украин өөрийн гэсэн Москва хүрэх, тийрэлтэт дрон бас баллистик пуужин үйлдвэрлэж эхэлсэн нь тодорхой болсон. Энэ бүхэн Путин дотооддоо хэзээ ч буудуулж магадгүй болсон гэсэн үг. Үнэхээр ч тэр сүүлийн саруудад сумнаас хамгаалах хантааз өмсөж, Кремльд ажиллахгүй, албан тушаалтануудтай хаана уулзахаа уг уулзалтын өмнөхөн мэдэгдэж, аль болох гадаадад явах гэж зүтгэх болсон билээ.

Оросын удирдагч Халх голын байлдааны ялалтын 85 жилийн ойгоор манайд айлчлах гэж байна. Манай олон нийтийн нэртэй төрийн телевиз “дайн” биш “байлдаан” гэх болсон нь яах аргагүй том ололт мөн. Харин газар нутгаа алдсан байлдааныг “ялалт” гэж яаж болох билээ. Үүнийгээ нэг их удахгүй засаж үнэнд нийцүүлэх биз ээ. Харин Путины айлчлалын гол зорилго нь Халх гол биш “Сибирийн хүч-II” хийн хоолойн оронд манай III цахилгаан станцыг маш өндөр үнээр барьж өгөх гэж байгаа нь ил болж орхив. Үүнийг 80 хувь нь шинэчлэгдсэн УИХ-ын гишүүдийн хуралдаан дээр хэлсэн үг батлан харуулав. УИХ-ын гишүүд маань “Монгол Улсын хууль үйлчлэхгүй гэдэг чинь юу гэсэн үг юм бэ?! ”, “Энэ бол гэрээ биш тулган шаардалт байна!” гэж хэлж байсан. Гэхдээ Москвагийн цаад зориго нь зөвхөн III цахилгаан станц биш билээ. Яг л өөрсдийн “гар хөл”, манай “Хуурамч эх орончид”-оор Уйгаржин бичгийг Монгол бичиг болгож хүүхдүүдийг маань англи хэл сурахыг, биднийг латин галигт орохыг саатуулсан шигээ Монголыг цахилгааны хамааралдаа байлган, хөгжил дэвшлийг маань боомилсоор байхыг хүсэж байна гэдгийг УИХ-ын гишүүд маань эрхбиш ойлгож байгаа биз ээ. Учир нь дэлхийн хэмжээний эрдэмтэд болох академич Ц.Дамдинсүрэн, Б.Ренчин, Ш.Лувсанвандан нарын “уйгаржин” гэж байсан бичгийг “монгол” болгож биднийг “Шинжааны уйгаруудтайгаа очиж нийлцгээ!” гэж хэлэх эрхтэй болсон Кремлийн чадварыг яав ч дутуу үнэлж болохгүй.

Олон улсын эрүүгийн шүүхийн гаргасан дээрх шийдвэрийн хувьд “Малчдын өрийг татвар төлөгчдийн мөнгөөр төлүүлнэ” гэж худал ярьж, хууль зөрчин “орж ирсэн”, УИХ дахь Оросын “тавиул”-ууд ямар өөрийн удирдагчийг өмөөрч сураагүй юм биш “Монголчууд баривчиллаа гэхэд хэн тэгээд Путиныг Орос, Хятадын нутгийг давуулж Гаагад чинь аваачиж өгөх болж байна. П…-ууд минь” гэж хэлж болно л доо. Гэхдээ Олон улсын эрүүгийн шүүхийн журманд “Талууд тухайн улстай хийсэн гэрээ зөрчигдөх тохиолдолд энэхүү шүүхийн заалтыг даган мөрдөхгүй байж болно” гэсэн заалт үйлчилж байдаг. Энэ нь Стратегийн түншлэлийн гэрээ байгуулсан улсынхаа тэргүүнийг баривчилчихвал Монгол Улс олон улсын хувьд жинхэнэ онигоонд орно гэсэн үг юм. Харин алдаа хаанаа байсан бэ гэвэл өөр хэрэг. Урихаас эхлээд энэ олон жил явуулсан гадаад бодлогыг аргалаад өнгөрөөдөг , мэдлэггүй мэрэгжлийн бишээсээ болоод гаргадаг жижиг жижиг геополитикийн алдаанууд цасан бөмбөлөг шиг томорсоор ийм байдалд хүргэж байгааг судлаачид тэмдэглэж байгаа.

Г.АМАРСАНАА