Үндэсний эрх чөлөө тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113 жилийн ойд зориулсан “Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит цом”-ын төлөөх шилдэг 128 бөхийн уламжлалт барилдаанд зодоглохоор Н.Батсуурь, П.Бүрэнтөгс, О.Хангай, Б.Орхонбаяр нарын 128 бөх бүртгүүлсэн.
Тэгвэл Дархан аварга Н.Батсуурь нэгийн даваанд Аймгийн арслан Ц.Лувсан-Адъяад өвдөг шороодлоо.
Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх carplate.ulaanbaatar.mn цахим системийг арванхоёрдугаар сарын 30-ны өдөр нээж, нэгдүгээр сарын 15-ны өдөр иргэдээс улсын дугаарын захиалгыг албан ёсоор авч эхэлнэ. Энэ талаар “Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв” ОНӨТҮГ-ын авто тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хариуцсан албаны дарга Э.Ниндэвээс тодрууллаа.
Тэрбээр “Улаанбаатар хотод улсын дугаар олгох дээд хэмжээг тогтоож, шалгуур үзүүлэлт батлагдсантай холбоотой энэхүү системийг боловсруулж гаргаж байна. 2025 оны нэгдүгээр сарын 15-ны өдрөөс иргэдээс албан ёсоор улсын дугаарын захиалга авч эхэлнэ. Тиймээс арванхоёрдугаар сарын 30-наас нэгдүгээр сарын 14-ний өдрийг хүртэл иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллага тус системтэй танилцаж, өөрийн холбогдох мэдээллээ шалгаж, нягтлах боломжтой. Систем маш энгийн, ойлгомжтой харагдана. Иргэд төрийн танилт нэвтрэлтийн дан систем ашиглан тус систем рүү нэвтэрнэ. Дугаар авах тээврийн хэрэгслийн арлын дугаарыг оруулснаар тодорхой шалгуураар таны тээврийн хэрэгслийг 100 хүртэл оноогоор үнэлж, эрэмбэлнэ. Энэ эрэмбээр улсын дугаар олгох дээд тоонд барьж, улсын дугаарыг олгоно. Хамгийн чухал нь иргэд улсын болон олон улсын чанартай авто зам ашигласан төлбөр болон Улаанбаатар хотоос орсон, гарсан ямар нэг өр төлбөргүй байх ёстой гэсэн үндсэн шалгуурыг биелүүлэх хэрэгтэй” гэлээ.
Мөн Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй нийт тээврийн хэрэгслийн тухайн өдрийн статистикийг тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар авах хүсэлт илгээх “Carplate” цахим системээс харах боломжтой юм. Тухайлбал, “Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар хотод нийт бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслийн 74.1 хувь нь 10 ба түүнээс дээш жилийн насжилттай тээврийн хэрэгсэл байна” хэмээн тус системд бүртгэгджээ.
ХУД-ийн 5 дугаар хороо, Титан төвийн орчимд үйл ажиллагаа явуулдаг “Андын зам” ХХК болон иргэн Н.Лхагвасүрэн нарын барилгын дундын цэвэр усны Ф150мм шугамд гэмтэл гарч, авто зам руу ус орсны улмаас зам мөстсөн нөхцөл байдал үүсээд буй. Тэгвэл өнөөдөр 06:00 цагт авто зам руу давс бодис цацаж, зорчих хэсгийг хэвийн болгожээ. Тодруулбал, 45.000 мкв авто зам, 18.600 мкв явган замыг хамарсан мөстсөн талбайд нийт 18 тонн давс цацсан талаар НЗДТГ-ын хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113 жилийн ой тохиож байна. Энэхүү өдөрт зориулсан Ерөнхийлөгчийн цомын төлөөх улс, аймгийн алдар цолтой шилдэг 128 бөхийн барилдаан өнөөдөр Монгол бөхийн өргөөнд болно.
Тодруулбал дархан аварга Н.Батсуурь, улсын аварга П.Бүрэнтөгс, О.Хангай, улсын арслан Б.Орхонбаяр, Ц.Бямба-Отгон, Р.Пүрэвдагва нарын 128 бөх барилдахаар бүртгүүлжээ.
Ерөнхийлөгчийн цомын төлөөх барилдааныг 2013 оноос уламжлал болгон зохион байгуулж ирсэн. Анхны барилдаанд улсын заан Б.Пүрэвсайхан начин цолтойдоо түрүүлж байжээ.
Өнөөдөр барилдах бөхчүүд
Өмнөд Солонгосын Жоолла мужийн Муан хотын олон улсын нисэх онгоцны буудалд Ням гаригт онгоцны осол гарч, наад зах нь 47 хүн нас баржээ. Гал түймрийн албаны мэдээлснээр, Тайландаас 01:30 цагт хөөрсөн Чежү Эйр компанийн онгоцонд 173 солонгос, хоёр тайланд зорчигч, мөн багын зургаан гишүүн байсан бөгөөд өглөөний 08:30 цагт нисэх онгоцны буудалд газардах ёстой байв.
Онгоц хамгийн анх газардах гэж оролдсон боловч чадаагүй бөгөөд нисэх онгоцны буудлыг тойрч, их биеэрээ дахин газардах гэж оролдсон байна. Гэсэн хэдий ч хөөрөх зурвасаас гарч, хөөрч буух зурвасын төгсгөлд осолдсон нь өглөөний 09:03 цагт гал гарахад хүргэсэн аж. Осол гарснаас 43 минутын дараа галыг унтраасан байна. Нас барагсдын тоо нэмэгдэж магадгүй.
Одоогийн байдлаар ослын шалтгааныг холбогдох албаныхан шалгаж байна. Тухайн онгоцны буух төхөөрөмж эвдэрсэн гэж албаныхан таамаглаж байсан ч хэргийн газар байсан гэрчүүд онгоц шувуутай мөргөлдсөнийг харсан гэж мэдэгджээ. Онцгой байдлын алба хаагчид 11:00 цагийн байдлаар хоёр хүнийг аварч чадсан байна. Ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэгч бөгөөд шадар сайд Чой Санг Мок зорчигчдыг аврах ажилд бүх алба хаагч, багаж хэрэгслийг дайчлахыг холбогдох байгууллагуудад үүрэг болгосон байна. Тэрбээр мөн ослын газар луу явж байгааг Өмнөд Солонгосын хэвлэлүүд мэдээлэв.
Өнгөрсөн долоо хоногийн баасан гаригаас эхлэн бага сургуулийн нэг, хоёрдугаар ангийнхан амарсан. Тиймээс өчигдөр замын хөдөлгөөн эрс сийрэг болсон юм. Ямар сайндаа “Түгжрэлийг бага ангийнхан үүсгэдэг байсан юм биш үү” хэмээн хошигнох вэ дээ. Түгжрэл өглөө, оройдоо маш их болдог нь бага ангийн хүүхдүүдээ хүргэж өгч, авдгаас болдог. Үүнээс өөрөөр яах билээ. Ямар хуруун чинээхэн нөхдүүдийг дааж ядсан цүнхийг нь үүрүүлээд өөрөө учраа ол гэлтэй биш. Гадаадын улсуудад энэ асуудлыг хамран сургах тойргоор нь сургах, сургуулийн автобус гаргаж, хүүхэд бүрийг хамруулах байдлаар шийддэг байна. Харин манайд болохоор гэрийнхээ ойр сургуульд өгье гэхээр харах хүнгүй болчихдог. Тиймээс аав, ээжүүд өөрийн ажлынхаа ойролцоо сургуульд сургаж, өглөө, оройдоо цуг явах байдлаар эл асуудлаа шийддэг. Үүнээс гадна дүүрэг, дүүрэг алгасуулан хувийн сургуулиудад хүүхдүүдээ сургах нь ч байдаг.
Өнөөдөр бид түгжрэлээ шийдэж чадахгүй, салдаггүй нэг “толгойны өвчин”тэй болчихоод байгаа. Тэгвэл урт хугацаандаа түгжрэлээ шийдэж, олон жил яригдсан метро, давхар зам зэрэг бүтээн байгуулалтаа хийтлээ нэг, хоёрдугаар ангийнхныг хавар, намрын улиралд
хичээллэдэг болговол яасан юм бэ. Тэр чигээрээ биш л дээ, түгжрэлээ шийдтэлээ л гэж байгаа юм. Утаа униар багассан хавар нэг хэсэг хичээллээд зун нь амардаг. Буцаад намрын дулаанд сургуульдаа явж байгаад өвөл нь амардаг байвал бага насныхны өвчин эмгэг ч буурах байх. Өвлийн тэсгим хүйтэн, утааны цагт түгжрэл ч буурна. Хаа, хаанаа ашигтай ийм байдлаар зохицуулж болохгүй гэх газаргүй. Засгийн газар, Боловсролын яамны түвшинд яриад ард түмнээсээ санал асуулга аваад тав, 10 жилдээ ийм байдлаар яваад үзэхэд нэг их буруудахгүй л болов уу.
Тээврийн цагдаагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах зохицуулагч, цагдаагийн ахмад Д.Ганхуягтай ярилцлаа.
-Сүүлийн үед согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох болон хурд хэтрүүлсэн үйлдлээс болоод зам тээв рийн осол их бүртгэгдэж байна. Үүн дээр цагдаагийн байгууллагаас ямар арга хэмжээ авч байна вэ?
-Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодож байгаа зөрчил дээр авах арга хэмжээний хүрээнд цагдаагийн байгууллагаас “Уусан бол бүү жолоод” гэсэн нэгдсэн болон хэсэгчилсэн арга хэмжээг улсын хэмжээнд тодорхой давтамжтайгаар зохион байгуулан ажиллаж байгаа. Тус ажлын хүрээнд энэ оны эхний 11 сарын байдлаар согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 25.745 зөрчлийг цагдаагийн алба хаагчид гудамж замын хяналт шалгалтаар илрүүлж, таслан зогсоосон байна. Үүнээс тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй этгээд 1800, эрхээ хасуулсан үедээ согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 2400 иргэнийг илрүүлж, хуулийн дагуу хариуцлага хүлээлгэсэн байна. Энэ төрлийн зөрчил нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 36.2 хувиар буурсан үзүү лэлттэй байгаа. Харин сог туугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодож зам тээврийн осол гаргасан тохиолдол 1863 бүртгэгдсэн байна.
Сүүлийн үед гарч байгаа зам тээврийн ослуудаас харахад согтуурсан үедээ осолд холбогдсон тохиолдол хэд хэд бүртгэгдэж байна. Шинэ жилийн баяр ойртсонтой холбоотойгоор согтууруулах ундааны хэрэг лээ, энэ төрлийн зөр чилд холбогдож буй тохиолдлууд нэмэгдэж бай на. Үүн дээр цагдаагийн байгууллагаас цаг үетэйгээ холбогдуулаад хяналт шал галтын ажлыг чангатган ажил лаж байна.
-Согтуу жолоочид ямар шийтгэл хүлээлгэдэг вэ?
-Жолооч согтуурсан үедээ машин барьсан эхний удаад жолоодох эрхийг нэг жилээр хасдаг.
Тухайн хүний хувийн байдлыг тогтоогоод 400 мянгаар торгох уу, эсвэл 7-30 хоног баривчилгаанд явуулах уу гэдгийг шүүх шийдэж байгаа. Хувийн байдлыг тогтооно гэдэг нь өмнө нь зөрчил их гаргаж байсан уу, олон торгуультай эсэхийг нь харгалзаж үзээд зөрчил ихтэй байвал баривчилгаанд явуулдаг.
-Хурд хэтрүүлэх зөрчил хаана ихэвчлэн тохиолддог вэ?
-Хурд хэтрүүлсэн зөрчил орон нутгийн замд ихээр бүртгэгддэг. Орон нутгийн замд нас барсан ослын 80 орчим хувь нь хурд хэтрүүлснээс болж онхолдох, мөргөлдөх төрлийн зам тээврийн ослуудаас үүдэлтэй байдаг. Хурд хэтрүүлэх зөрчил дээр зөөврийн хурд хэмжигч, дундаж хурдны камер, цагдаагийн алба хаагчийн хурд хэмжигч дээр хэмжиж хуульд заасан санкцын дагуу хариуцлага хүлээлгэж ажилладаг.
-Орон сууцны хороолол болон сургууль, цэцэрлэгийн орчимд хурдны дээд хязгаар нь хэд байх ёстой байдаг юм бол?
-Иргэд хурд хэтрүүлэх гэдгийг 60 км\цаг-аас дээш бол хурд хэтрүүлсэн гэж ойлгоод байдаг. Гэтэл сургууль орчмын бүс, гэр хороолол дунд 20км\цаг эсвэл 30 км\цаг-аас дээш хурдтай явахыг хориглосон газрууд байгаа. Жишээ нь, 20 км\цаг-аас дээш хурдтай явахыг хориглосон газарт түүнээс дээш хурдтай явбал хурдыг зөвшөөрөгдөх хязгаараас хэтрүүлсэн гэж үзэн жолоодох эрх нь хасагдах заалт руу ордог. Түүнээс гадна гэр хорооллын дунд, орон сууцны хорооллын доторх замын хөдөлгөөнд явган зорчигч давуу эрхтэй байдаг гэдгийг иргэд, жолооч нар сайн ойлгодоггүй. Ойлгож байгаа нь дүрмийн хэрэгжилтийг хангахгүй, сургууль орчмын бүс болон хорооллын доторх хөдөлгөөнд зам тээврийн осол гаргаж байгаа тохиолдол бүртгэгдэж байна. Нийслэл хотод камержилт идэвхтэй хийгдэж байгаа. Үүнтэй холбоотой энэ төрлийн зөрчлийг илрүүлэх, таслан зогсоох, хяналт шалгалт явуулахад дөхөмтэй болж байна.
-Өдөрт дунджаар зам тээврийн ослын хэдэн дуудлага мэдээлэл бүртгэгддэг вэ?
-Нийслэлд энгийн өдрүүдэд 250-300 орчим зам тээврийн ослын шинжтэй дуудлага мэдээлэл ирдэг. Цас бороо орсон байгалийн үзэгдэлтэй үед энэ тоо нэг дахин нэмэгддэг. Ялангуяа намрын улиралд зуны дугуйтай хөдөлгөөнд оролцож байгаатай холбоотой өдөрт 750-800 орчим дуудлага мэдээлэл ирэх тохиолдол байдаг. Ихэвчлэн эгнээ болон хажуу хоорондын зай зөрчих, гэрлэн дохио зөрчих, гар утасны хэрэглээ их байгаатай холбоотой гэх мэт замын хөдөлгөөний дүрмийг зөрчиж зам тээврийн осол гаргаж байгаа тохиолдлууд бүртгэгдэж байна. Мөн явган зорчигчийн буруутай үйлдлээс болж зам тээврийн осол гарч байна. Явган зорчигч гарцаараа, гэрэл дохиогоороо гараагүй үед зам тээврийн осолд холбогдон, эрүүл мэнд амь насаараа хохироод үлдэж байгаа тохиолдлууд байгаа. Энэ үед явган зорчигч хохироод үлддэг, жолооч хариуцлага хүлээдэггүй хуулийн зохицуулалттай гэдгийг явган зорчигчид ойлгох хэрэгтэй.
-Явган зорчигч болон жолооч замын хөдөлгөөний дүрмийг адилхан баримталж байж зам тээврийн осол гарахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх байх?
-Зам тээврийн осол гарсан тохиолдол болгон дээр цагдаагийн байгууллагаас очиж шалгахад ямар нэгэн байдлаар замын хөдөлгөөний дүрмийг талуудын аль нэг нь зөрчсөн байдаг. Тэгэхээр замын хөдөлгөөний дүрмээ баримтлаад, дүрмээрээ явж байвал зам тээврийн осолд холбогдохгүй, ямар нэгэн байдлаар хүний эрүүл мэнд, амь насанд хохирол учруулахгүй.
Мөн ямар нэгэн хуулийн хариуцлага хүлээхгүй. Тиймээс иргэд “Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрэм”-ийг сайтар биелүүлж, анхаарал болгоомжтой хөдөлгөөнд оролцоорой гэдгийг анхааруулж хэлье.
Г.Балгармаа
2024.12.29 / Ням гариг
ӨВЛИЙН ДУНД УЛААН ХУЛГАНА САРЫН
ДОЛООН УЛААН УЛААГЧИН ТУУЛАЙ ӨДӨР
Үс засуулвал: Сүлд тэнэж одно
Наран ургах, шингэх: 08.42-17.07
Барилдлага: Түлэх
Шүтэн барилдлага: Авахуй
Суудал: Огторгуй
Аргын тооллын 12 сарын 29, Адъяа гараг. Билгийн тооллын 29, Эрхтэний тэнгэрт одтой, улаагчин туулай өдөр. Өдрийн наран мандах, жаргах цаг нь 8:42-17:07. Тухайн өдөр хонь, гахай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр гэмтнийг шийтгэх, гарагийг тахих, мал аж ахуйн үйл, удирдлагын суудалд суух, огторгуйн үүдийг боох, их хүмүүнтэй уулзахад сайн. Газар хагалах, ус булгийн эх малтах, улаа гаргах, хиншүү хярвас гаргах, балгадын суурь тавих, нохой худалдан авахад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, бар, туулай, морь, хонь, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод зүүн хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.
Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Баруун болон зүүн аймгуудын нутгийн өмнөд хэсгээр цас орно. Бусад нутгаар цас орохгүй.
Салхи ихэнх нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, говь, талын нутгаар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ.
Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Цэцэгнуур, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр -27…-32 градус, Увс нуурын хотгор, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл,
Хэнтийн уулархаг нутаг, Эг, Үүр, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө голын хөндийгөөр -21…-26 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дорнод-Дарьгангын тал
нутгаар -11…-16 градус, бусад нутгаар -16…-21 градус хүйтэн байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүл багасна, цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 3-8 метр. -17…-19 градус хүйтэн байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүл багасна. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. -16…-18 градус хүйтэн байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүл багасна, цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 3-8 метр. -17…-19 градус хүйтэн байна.
05 цагт Улаанбаатарт: -20 градус хүйтэн, харьцангуй чийг 69 хувь, агаарын даралт 872 гектопаскаль байлаа. Даралт өдөртөө тогтвортой байна.