Category: үндэсний-бөx

Дундговийн Б.Пүрэвдаш заан анх удаагаа түрүүллээ DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-04-12
No Comments on Дундговийн Б.Пүрэвдаш заан анх удаагаа түрүүллээ DNN.mn

Сумын цолтон залуу бөхчүүдийн ээлжит барилдаанд 576 бөх уран мэх авхаалж самбаа сорин барилдсанаас Дундговь аймгийн Өлзийт сумын харьяат, “Түшээт ханы аварга” дэвжээний бөх, сумын баяр наадмын хоёр түрүүтэй заан Бямбаагийн Пүрэвдаш анх удаагаа түрүүлж, Хөвсгөл аймгийн Баянзүрх сумын харьяат, “Хөвсгөлийн хүчтэн” дэвжээний бөх, сумын баяр наадмын хоёр түрүүтэй, өргөөний сумын цолтнуудын барилдаанд хоёр түрүүлсэн заан Мөнхбаярын Баасанжав хоёр дахь удаагаа үзүүрлэв.

Гуравт Сэлэнгэ аймгийн Баруунбүрэн сумын харьяат, “Хилчин” спорт хороо, “Таванхан” дэвжээ, “Хангалын бор овоо” ХХК-ийн бөх, сумын баяр наадмын гурван түрүүтэй заан А.Амархүү үлдсэн бол тавд Өвөрхангай аймгийн Сант сумын харьяат, “Их Монголын хүчтэн” дэвжээний бөх, сумын баяр наадмын гурван түрүүтэй заан Д.Бат-Эрдэнэ, Ховд аймгийн Алтай сумын харьяат, “Ховд” дэвжээний бөх, сумын баяр наадмын хоёр түрүүтэй заан Ц.Сумъяабазар нар шалгарлаа.

Есөд Дорноговийн сумын заан Б.Мөнх-Эрдэнэ, Хэнтийн сумын заан О.Ихбаяр, Ховдын сумын заан О.Чадалбат, Архангайн сумын заан О.Доржсамбуу нар үлдэв.

Тус барилдаанд ӨМӨЗО-ны залуу бөх Б.Содномжамц анх удаагаа тав даван шөвгөрлөө. Тэрбээр нэгийн даваанд Архангайн заан С.Бат-Эрдэнэ, хоёрт Хэнтийн заан С.Эрхэмбаярыг, гуравт Баянхонгорын заан Э.Совджамцыг, дөрөвт Өвөрхангайн заан Н.Бат-Эрдэнийг, тавд Баян-Өлгийн заан Х.Гасырбекийг давж шөвгөрөөд зургаад Ховдын Ц.Сумъяабазар заанд өвдөг шороодлоо. Өмнөх буюу гуравдугаар сарын барилдаанд Б.Содномжамц мөн дөрөв даван шөвгийн даваанд гарч барилдсан юм. Энэ нь Өвөрмонгол бөхчүүдээс Монгол бөхийн өргөөний сумын цолтны барилдаанд хүртсэн анхны шөвөг ажээ. Түүнд сумын цолтнуудын барилдаан бүрд олгодог “Үнэнч үзэгчдийн нэрэмжит дайчин барилдааны шагнал”, Ховд аймгийн Мөст сумын заан О.Чадалбатад “Өсөх ирээдүйтэй бөхийн шагнал”-ыг Өвөрхангай аймгийн Төгрөг сумын харьяат, бөхийн хорхойтон, бизнес эрхлэгч Б.Баатархүү тус тус гардуулсан юм.

Маргааш буюу дөрөвдүгээр сарын 12-нд 11:00 цагаас Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын харьяат, аймгийн арслан Равсалын Дамдины нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаантай.

мэдээ үндэсний-бөx

Энэ сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-04-03
No Comments on Энэ сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь DNN.mn

Монголын үндэсний бөхийн холбооноос энэ дөрөвдүгээр сард зохион байгуулагдах үндэсний бөхийн барилдаануудын товыг танилцууллаа.

Тодруулбал,

Дөрөвдүгээр сарын 07-нд 13:00 цагаас хүчит бөхчүүдийн голомт нутаг, Монгол Улсын хамгийн олон улсын цолтой бөхтэй сумдын нэг, Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын 100 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 11-нд 11:00 цагаас Сумын цолтон болон залуу бөхчүүдийн ээлжит барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 12-нд 11:00 цагаас Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын харьяат, аймгийн арслан Равсалын Дамдины нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 13-нд 11:00 цагаас Завхан аймгийн Ургамал сумын харьяат, улсын начин Юмжмаагийн Алтансүхийн нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 14-нд 13:00 цагаас Архангай аймгийн Чулуут сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан, тус сумаас төрөн гарсан Монгол Улсын начин Пагваасүрэнгийн Моломжамцын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

Монголын Үндэсний бөхийн холбооны “Үндэсний Алтан цомын төлөөх” шигшээ найман багийн барилдаанууд:

Дөрөвдүгээр сарын 15-нд 19:45 цагаас Архангай – Төв
Дөрөвдүгээр сарын 16-нд 19:45 цагаас Өвөрхангай -Өмнөговь,
Дөрөвдүгээр сарын 18-нд 19:45 цагаас Увс – Говьсүмбэр
Дөрөвдүгээр сарын 19-нд 19:45 цагаас Ховд – Баян Өлгий
Дөрөвдүгээр сарын 20-нд 13:00 цагаас Архангай аймгийн Жаргалант сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан, Улсын арслан “эрээн хавиргат” Баатарын Төрбат, улсын харцага Арцын Гончиг, улсын начин Готовын Баасанжав нарын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 21-нд 13:00 цагаас Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын харьяат, Монгол Улсын манлай харцага Лхагвасүрэнгийн Пүрэвжавын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 26-нд 13:00 цагаас Сэлэнгэ аймгийн Баруунбүрэн сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан, улсын харцага Нарангэрэлийн Саранцогтын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 27-нд 13:00 цагаас Дотоод хэргийн их сургуулийн 90 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,
Дөрөвдүгээр сарын 28-нд 13:00 цагаас Дорноговь аймгийн Сайхандулаан сумын харьяат, “Гандангийн бүрхэг” хэмээх улсын арслан Гунгаагийн Намжилваанчигийн нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой 128 бөхийн барилдаан тус тус болох аж.

мэдээ үндэсний-бөx

Дөрөвдүгээр сард болох барилдааны хуваарь DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-03-28
1 Comment on Дөрөвдүгээр сард болох барилдааны хуваарь DNN.mn

Монголын үндэсний бөхийн холбооноос дөрөвдүгээр сард зохион байгуулах албан ёсны барилдааны хуваарийг танилцууллаа.

IV/07. 13.00 цагаас хүчит бөхчүүдийн голомт нутаг, Монгол Улсын хамгийн олон улсын цолтой бөхтэй сумдын нэг, Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын 100 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

IV/11. 11:00 цагаас Сумын цолтон болон залуу бөхчүүдийн ээлжит барилдаан,

IV/12. 11:00 цагаас Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын харьяат, аймгийн арслан Равсалын Дамдины нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаан,

IV/13. 11:00 цагаас Завхан аймгийн Ургамал сумын харьяат, улсын начин Юмжмаагийн Алтансүхийн нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаан,

IV/14. 13:00 цагаас Архангай аймгийн Чулуут сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан, тус сумаас төрөн гарсан Монгол Улсын начин Пагваасүрэнгийн Моломжамцын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

Монголын Үндэсний бөхийн холбооны “Үндэсний Алтан цомын төлөөх” шигшээ найман багийн барилдаанууд:

16-нд 19.45 цагаас Архангай – Төв

17-нд 19.45 цагаас Өвөрхангай – Өмнөговь,

18-нд 19.45 цагаас Увс – Говьсүмбэр

19-нд 19.45 цагаас Ховд – Баян Өлгий

IV/20. 13.00 цагаас Архангай аймгийн Жаргалант сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан, Улсын арслан “эрээн хавиргат” Баатарын Төрбат, улсын харцага Арцын Гончиг, улсын начин Готовын Баасанжав нарын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

IV/21. 13.00 цагаас Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын харьяат, Монгол Улсын манлай харцага Лхагвасүрэнгийн Пүрэвжавын нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

IV/26. 13.00 цагаас Архангай аймгийн Хайрхан сумын түүхт 100 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

IV/27. 13.00 цагаас Дотоод хэргийн их сургуулийн 90 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 128 бөхийн барилдаан,

IV/28. 13.00 цагаас Дорноговь аймгийн Сайхандулаан сумын харьяат, “Гандангийн бүрхэг” хэмээх улсын арслан Гунгаагийн Намжилваанчигийн нэрэмжит улс, аймгийн алдар цолтой 128 бөхийн барилдаан тус тус болно.

мэдээ үндэсний-бөx

Чансаа өндөр, шилдэг 64 бөхийн энтертаймент барилдаан болно DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-03-21
No Comments on Чансаа өндөр, шилдэг 64 бөхийн энтертаймент барилдаан болно DNN.mn

Үндэсний үйлдвэрлэгч “Бест буйдан” компанийн 20 жилийн ойд зориулсан чансаа өндөр, шилдэг 64 бөхийн энтертаймент барилдаан болно.

Барилдаанд дараах бөхчүүд барилдах аж.
1. дая.а Намсрайжавын Батсуурь
2. у.ар Рэнцэнбямбын Пүрэвдагва
3. у.г Цэдэнсодномын Бямба-Отгон
4. у.з Батзоригийн Батмөнх
5. у.з Доржийн Анар
6. у.з Баярхүүгийн Бат-Өлзий
7. у.з Цэдэнбазарын Одбаяр
8. у.з Бердимуратын Серик
9. у.х Нацагсүрэнгийн Золбоо
10. у.х Батсүхийн Зоригтбаатар
11. у.х Төрөөгийн Баасанхүү
12. у.х Шархүүгийн Пүрэвгарьд
13. у.х Хүрэл-Очирын Гантулга
14. у.х Баянзулын Цэдэнсодном
15. у.х Сүхбаатарын Сүхбат
16. у.н Эрдэнэбатын Даш
17. у.н Нурланы Мустафа
18. у.н Дэлгэрсайханы Амарсайхан
19. у.н Батцэнгэлийн Чимэдвандан
20. у.н Дашзэвэгийн Амаржаргал
21. у.н Батбаярын Даваа-Очир
22. у.н Насанцогтын Баярбаатар
23. у.н Доржхандын Хүдэрбулга
24. у.н Хутагийн Цогтгэрэл
25. у.н Өлзийсайханы Батзул
26. у.н Булган-Эрдэнийн Түмэндэмбэрэл
27. у.н Энхбатын Сумъяабат
28. у.н Хүрэлбаатарын Оргилболд
29. у.н Очирбатын Түмэн
30. у.н Бямбадоржийн Түвшинтөгс
31. у.н Энхтүвшиний Батмагнай
32. у.н Лхагвасүрэнгийн Отгонбаатар
33. у.н Дамдины Тогтохжаргал
34. а.а Энхтөрийн Мөнхбаатар
35. а.а Мальш Еркебулан
36. а.а Оюунгэрэлийн Наранбаатар
37. а.а Нямдоржийн Өсөхбаяр
38. а.а Өрнөхбаярын Сүхбат
39. а.а Бүрнээгийн Баянмөнх
40. а.а Ганболдын Төрмөнх
41. а.а Ганпүрэвийн Ганбаатар
42. а.а Шаравдоржийн Отгонтөгс
43. а.а Баттөрийн Ганбаяр
44. а.а Энхтөрийн Баасанжав
45. а.а Эрдэнэхүүгийн Мөнхжаргал
46. а.а Цэвээнпүрэвийн Адъяа
47. а.а Чинбатын Алтангэрэл
48. а.а Даваасүрэнгийн Алтанцоож
49. а.а Насан-Очирын Намнансүрэн
50. а.а Лхагвасүрэнгийн Энхсаруул
51. а.а Мягмардоржийн Баяржавхлан
52. а.а Уламбаярын Батцоож
53. а.а Даваадоржийн Эрдэнэтулга
54. а.а Мягмаржаргалын Эрхэмбаяр
55. а.а Энхжаргалын Дашдэмбэрэл
56. а.з Жавзандуламын Хатанзоригт
57. ц.з Өнөрбаянгийн Батсуурь
58. а.з Сугирын Доржпалам
59. а.н Хадбаатарын Мягмарсүрэн
60. а.н Мягмарцэрэнгийн Гантулга
61. а.н Дашийн Төрбаяр
62. а.н Батсуурийн Бат-Эрдэнэ
63. с.з Дэмбэрэлдоржийн Хандсүрэн
64. с.з Дэлгэрийн Цэрэнням

Эх сурвалж: Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоо

мэдээ үндэсний-бөx

“Бүх оддын барилдаан” бямба гаригт болно DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-03-13
No Comments on “Бүх оддын барилдаан” бямба гаригт болно DNN.mn

Монголын Үндэсний Бөхийн Холбооны “PEPSI – Алтан цом” барилдаанд оролцогчдоос үзэгчдээс хамгийн их санал авсан 14 бөх бүх оддын барилдаанд зодоглохоор сонгогдоод байна.

Эдгээр бөхчүүд хоёр багт хуваагдан өрсөлдөх бөгөөд Даян аварга Н.Батсуурийн багийг улсын гарди Д.Рагчаа дасгалжуулж, бүрэлдэхүүнд нь улсын заан Б.Бат-Өлзий, гарди Ц.Бямба-Отгон, үнэн зоригт харцага Б.Зоригтбаатар, начин Д.Амарсайхан, Э.Сумъяабат, Э.Батмагнай нар багтжээ.

Тус багт сонгогдсон улсын харцага Г.Ганхуяг бэртэлтэй учир түүнийг улсын начин Э.Батмагнай орлох юм.

Тэгвэл улсын аварга П.Бүрэнтөгсийн багийг улсын заан Д.Баасандорж дасгалжуулна. П.Бүрэнтөгс аварга өөрийн багтаа отгон аварга О.Хангай, улсын арслан Р.Пүрэвдагва, заан Б.Пүрэвсайхан, М.Лхагвагэрэл, харцага О.Мөнх-Эрдэнэ, С.Сүхбат нарыг сонгожээ.

Энэ үеэр урлаг, спортын алдартнуудаас бүрдсэн холимог оддын барилдаан мөн зохион байгуулагдана.

Уг барилдаанд урлаг, спортоор олны танил болсон арван хүн тав таваараа хоёр баг болж хуваагдсан юм. Багуудыг үзэгчдээс хамгийн олон санал авсан улсын аварга О.Хангай, үнэн зоригт харцага Б.Зоригтбаатар нар дасгалжуулна.
О.Хангай аваргын багт дуучин Д.Намсрайноров, Ц.Отгонбаяр, хөлбөмбөгийн үндэсний шигшээ баг, “Хоромхон” клубийн довтлогч Н.Наранболд, “ТВ Коктейль”-ийн жүжигчин А.Өнөржаргал, фитнесс модель С.Эрдэнэцогт нар багтсан байна.

Харин улсын харцага Б.Зоригтбаатарын багийн бүрэлдэхүүнд 2021 оны Монголын мистер Т.Батнасан, Монгол Улсын манлай уяач О.Батболд, олимп, дэлхийн аваргын хүрэл медальт, гавьяат тамирчин Д.Отгондалай, жүжигчин О.Амгаланбаатар, дуучин Д.Найдандорж нар багтсан байна.

Тус барилдааны дундуур сонирхолтой авьяас сорьсон тэмцээн ч бас болох юм гэж Монголын үндэсний бөхийн холбооноос мэдээллээ.

мэдээ үндэсний-бөx цаг-үе

Үндэсний алтан цомын төлөөх барилдааны хагас шигшээ барилдаанууд маргааш эхэлнэ DNN.mn

Ховд аймгийн Зэрэг сумын харьяат аймгийн хурц, бадрангуй арслан Баянзулын Лодойн нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаанд Булган аймгийн Сайхан сумын харьяат, “Булганхан” дэвжээний бөх, аймгийн начин Батсуурийн Бат-Эрдэнэ түрүүлж, Булган аймгийн Могод сумын харьяат, “Аврагч” спорт хороо, “Бодиз интернэйшнл” ХХК, “Булганхан” дэвжээний бөх, аймгийн хурц арслан Өрнөхбаярын Сүхбат үзүүрлэв. Аймгийн начин Б.Бат-Эрдэнэ ийнхүү тав хоногийн зайтай дараалан түрүүллээ.

Дөрөвт Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын харьяат, “Хилчин” спорт хороо, “Шивээ Овоо” ХК, “Тэс сүмбэр” ХХК, “Алтанбулаг Уул” ХХК, “Чойрын Богд” дэвжээний бөх, аймгийн хурц арслан Э.Мөнхбаатар, Говь-Алтай аймгийн Төгрөг сумын харьяат, “Хилчин” спорт хороо, “Их Ажуруг” ХХК, “Эл фреско” ХХК, “Хантайшир” дэвжээний бөх, аймгийн арслан Д.Эрдэнэтулга нар шалгарлаа.

Наймд аймгийн хурц арслан М.Амарсанаа, Б.Баянмөнх, аймгийн арслан Ц.Адъяа, Б.Отгонбаатар нар үлдэв.

Даваа гарагт Үндэсний алтан цомын төлөөх барилдааны хагас шигшээ барилдаанууд эхэлнэ.

-26-нд 15:45 цагаас Орхон & Өмнөговь

-26-нд 19:45 цагаас Увс & Завхан

-27-нд 15:45 цагаас Сүхбаатар & Архангай

-27-нд 19:45 цагаас Булган & Баян-Өлгий

-28-нд 15:45 цагаас Төв & Дорноговь

-28-нд 19:45 цагаас Ховд & Баянхонгор

-29-нд 15:45 цагаас Говьсүмбэр & Өвөрхангай

-29-нд 19:45 цагаас Хөвсгөл & Сэлэнгэ

МОНГОЛЫН ҮНДЭСНИЙ БӨХИЙН ХОЛБОО

мэдээ үндэсний-бөx цаг-үе

Өнөөдөр аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаантай DNN.mn

Post author By Админ
Post date 2024-02-23
No Comments on Өнөөдөр аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаантай DNN.mn

Ховд аймгийн Зэрэг сумын харьяат аймгийн хурц, бадрангуй арслан Баянзулын Лодойн нэрэмжит аймаг, цэргийн цолтой болон залуу 256 бөхийн барилдаан өнөөдөр болно.

БАРИЛДААНД ЗОДОГЛОХООР БҮРТГҮҮЛСЭН БӨХЧҮҮД:

1. а.а Эрдэнэцогтын Даваажаргал

2. а.а Төмөрбаатарын Пүрэвсүрэн /267/

3. а.а Ганболдын Өсөхбаяр /208/

4. а.а Даваадоржийн Төрболд /11/

5. а.а Мөнхцэнгэлийн Амарсанаа /170/

6. а.а Энхтөрийн Мөнхбаатар /15/

7. а.а Өрнөхбаярын Сүхбат /70/

8. а.а Бүрнээгийн Баянмөнх /29/

9. а.а Мөнхжаргалын Бямбадорж /170/

10. а.а Лхангаажавын Цээсүрэн /111/

11. а.а Мөнхбатын Даваасүрэн /65/

12. а.а Ганболдын Төрмөнх /13/

13. а.а Дагвасамбуугийн Бямбасүрэн /213/

14. а.а Мөнхтуяагийн Батцэнгэл /208/

15. а.а Төрмөнхийн Төгсдөлгөөн /66/

16. а.а Гансүхийн Хишигбат /84/

17. а.а Баттөрийн Ганбаяр /22/

18. а.а Пүрвээгийн Өсөхбаатар /56/

19. а.а Баттулгын Нямсамбуу /164/

20. а.а Лхагвадоржийн Даваажамц /168/

21. а.а Баасандоржийн Бадрал /62/

22. а.а Төрбатын Довчинсэмбээ /74/

23. а.а Энхтөрийн Баасанжав /60/

24. а.а Телик Эрболат /133/

25. а.а Батсуурийн Бат-Эрдэнэ /267/

26. а.а Балжиннямын Мөнх-Эрдэнэ /99/

27. а.а Галбадрахын Дармаажанцан /34/

28. а.а Лхагваагийн Батсайхан /142/

29. а.а Бямбын Түвшинтөгс /136/

30. а.а Бат-Эрдэнийн Түвшинтөгс /64/

31. а.а Нямпүрэвийн Батсайхан /142/

32. а.а Идэрийн Мандах /47/

33. а.а Ядамсүрэнгийн Бумбаяр /57/

34. а.а Нэргүйн Дашдаваа /75/

35. а.а Цэвээнпүрэвийн Адъяа /28/

36. а.а Даваасүрэнгийн Аззаяа /108/

37. а.а Цэрэндоржийн Ганбат /250/

38. а.а Тогтохмэндийн Сайханжаргал /50/

39. а.а Доржсүрэнгийн Батсүх /86/

40. а.а Даваасүрэнгийн Алтанцоож /16/

41. а.а Будаагийн Батсайхан /107/

42. а.а Осгондаваагийн Эрдэнэбат /185/

43. а.а Нямсүрэнгийн Амгаланбаатар /39/

44. ц.а Баасанцогтын Өлзийсайхан /41/

45. а.а Чинзоригийн Эрдэнэсайхан /208/

46. а.а Доржготовын Батбаатар /165/

47. а.а Батжаргалын Чинбат /136/

48. а.а Мөнхжаргалын Бэлгүтэй /250/

49. а.а Усныкагийн Батгэрэл /156/

50. а.а Эрдэнэбатын Мөнх-Эрдэнэ /55/

51. а.а Энхболдын Нандин-Эрдэнэ /46/

52. а.а Сампилын Цогтбаатар /52/

53. а.а Ганзоригийн Мөнх-Эрдэнэ /97/

54. а.а Уламбаярын Батцоож /30/

55. а.а Пүрэвсүрэнгийн Батхуяг /267/

56. а.а Даваадоржийн Эрдэнэтулга /100/

57. а.а Доржийн Ням-Очир /35/

58. а.а Эрдэнээгийн Буянтогтох /63/

59. а.а Цэндээгийн Лувсан-Адъяа

60. а.а Хүрэлбаатарын Очирхуяг /119/

61. а.а Мөнхбадрахын Буяндэлгэр /91/

62. а.а Содномцэрэнгийн Майнбаяр /112/

63. а.а Болоржавын Отгонбаатар /115/

64. а.а Мөнхбатын Цэрэн /80/

65. а.з Болдбаатарын Баянсүх /93/

66. а.з Баатарын Уртнасан /267/

67. а.з Ерболат Көптилек /61/

68. а.з Эрдэнэбаатарын Түмэндэмбэрэл /78/

69. а.з Оюунбаатарын Мөнх-Ирээдүй /159/

70. ц.з Хангайн Наранбаяр /37/

71. а.з Жавзандуламын Хатанзоригт /21/

72. а.з Халтарын Бөхбаяр /73/

73. а.з Тодсайханы Төгсжаргал /206/

74. а.з Болдын Түвшинтулга /230/

75. а.з Галбадрахын Мөнхбаяр /68/

76. а.з Сүхбатын Оргилбаатар /159/

77. а.з Ширхбаярын Ганбаяр /208/

78. а.з Дэлгэрдалайн Пүрэвдорж /101/

79. а.з Мишигдоржийн Лувсандорж /200/

80. а.з Батбаярын Мандалбат

81. а.з Жаргалсайханы Жавхлан /58/

82. а.з Цогтбазарын Заяатүшиг /102/

83. а.з Энх-Амгалангийн Өлзийбаяр /126/

84. а.з Чулуунбатын Даш /45/

85. а.з Даваамөнхийн Баатархүү /157/

86. а.з Бөхбатын Анандпүрэв /267/

87. а.з Батболдын Тожил /116/

88. а.з Содбилэгийн Ган-Эрдэнэ /54/

89. а.з Сугирын Доржпалам /20/

90. а.з Энхболдын Төмөрсүх /86/

91. а.з Отгонбатын Баяржаргал /81/

92. а.х Буянтогтохын Ганзолбоо /23/

93. а.х Эрдэнэцогтын Шийравнямбуу /121/

94. а.х Энхмэндийн Ширнэн

95. а.х Нямжавын Ширчинхүү /109/

96. а.х Хуаныш Танирберген /116/

97. а.х Мөнгөнхуягийн Анхбаяр /267/

98. а.х Болдбаатарын Ренчинжүгдэр /250/

99. а.н Сарангэрэлийн Буянсүрэн

100. а.н Батаагийн Даваадорж /149/

101. а.н Баасанхүүгийн Өнөрбаатар /157/

102. а.н Дашийн Төрбаяр /7/

103. а.н Буяндэлгэрийн Мөнхтүшиг /149/

104. а.н Мөнхбатын Балжинням

105. а.н Батмөнхийн Лхагва-Очир /136/

106. а.н Ганбатын Ганзориг /172/

107. а.н Отгонбатын Баярбаасан /71/

108. а.н Батхуягийн Адъяасүрэн /267/

109. а.н Намхайдоржийн Бямбацогт

110. а.н Мягмарсүрэнгийн Нямбаатар /267/

111. а.н Сүхбаатарын Цогтсүмбэр /250/

112. а.н Төмөрсүхийн Дэчинжүрмэд /180/

113. а.н Доржготовын Батхүрэл /267/

114. а.н Болоогийн Алтангэрэл /227/

115. а.н Дэмчигийн Урианхай /200/

116. а.н Ганхуягийн Баярбат /250/

117. а.н Эрдэнэбатын Дарамсэнгэ /213/

118. а.н Батсүхийн Эрдэнэбуян /213/

119. а.н Зоригтболдын Мөнхтулга /154/

120. а.н Улаандалайн Цэндпүрэв /250/

121. а.н Даваагийн Уламсайхан

122. а.н Пүрэвжавын Алтанхуяг /102/

123. а.н Баянмөнхийн Төрмөнх /227/

124. а.н Пүрэвсүрэнгийн Авирмэд /183/

125. а.н Нямцогтын Даваадагва

126. а.н Болдын Лхамдорж /86/

127. а.н Нацагдоржийн Даваадорж /163/

128. а.н Баярхүүгийн Улаалзгана /44/

129. а.н Батбаатарын Хүдэрбаатар /250/

130. а.н Дашренчингийн Дэмиддорж /94/

131. а.н Ганжуурын Цоггэрэл /106/

132. а.н Баянмөнхийн Базарсад /193/

133. а.н Лхагвасүрэнгийн Одбаяр /250/

134. а.н Мейромбек Бекежан

135. а.н Бүдээгийн Баяраа /267/

136. а.н Сугирын Лундаа /172/

137. а.н Эрдэнэбаатарын Бат-Эрдэнэ /267/

138. а.н Даваанасангийн Төртогтох /129/

139. а.н Баярсайханы Батзориг /110/

140. а.н Сэнгэдондогийн Пүрэвжанцан /200/

141. а.н Мөнгөндаваагийн Баасанцэнд /230/

142. а.н Төрбатын Мягмаржав /77/

143. а.н Батсуурийн Бат-Эрдэнэ /8/

144. а.н Мухтар Бердаулет /250/

145. а.н Хүүхэнсүрэнгийн Нямдорж

146. а.н Дамжингийн Ядамсүрэн /250/

147. а.н Сарангэрэлийн Зинамядар /250/

148. а.н Өнөрбаянгийн Шийрэв /213/

149. а.н Цагаанхүүгийн Мөнх-Эрдэнэ /159/

150. а.н Цэндийн Лхагвамягмар /267/

151. а.н Ганбатын Соджамц

152. а.н Саранцэцэгийн Занданхүү /132/

153. а.н Баярын Данзанрагчаа /267/

154. а.н Болорын Бадрал /159/

155. а.н Амарбаясгалангийн Ширнэндагва /92/

156. а.н Батбаатарын Бат-Эрдэнэ /230/

157. а.н Цэрэнжавын Мөнх-Эрдэнэ /250/

158. а.н Оюунчимэгийн Пүрэв-Очир /134/

159. а.н Түдэвдагвын Пэрэнлэйжамц

160. а.н Оргилын Төгсжаргал /193/

161. а.н Чулуунбаатарын Хүрэлбат /267/

162. а.н Дамдинпүрэвийн Мөнхдалай /230/

163. а.н Баттөрийн Ширмэн /250/

164. а.н Болдоогийн Пүрэвдорж

165. а.н Айдис Айбек /267/

166. а.н Дашзэвэгийн Эрдэнэчулуун /213/

167. ц.н Батхүүгийн Бат-Эрдэнэ /134/

168. ц.н Амгаланбаатарын Дорждэрэм /213/

169. с.з Дэлгэрийн Цэрэнням

170. с.з Дэмбэрэлдоржийн Хандсүрэн

171. с.з Амарбатын Баянмөнх

172. с.з Амарсанаагийн Амархүү

173. с.з Хүүхэнбаатарын Чойжилсүрэн

174. с.з Хишигдаваагийн Бумбаяр

175. с.з Дамдиннямын Бат-Эрдэнэ

176. с.з Гончигсүрэнгийн Батзориг

177. с.з Батсүхийн Цогт

178. с.з Хумар Жарданбек

179. с.з Амарсайханы Тодмагнай

180. с.з Батхуягийн Бат-Эрдэнэ

181. с.з Оргилсайханы Доржсамбуу

182. с.з Ганбаатарын Пүрэвбаатар

183. с.з Сүхбаатарын Өсөхбаяр

184. с.з Бямбабазарын Хаш-Эрдэнэ

185. с.з Батбаярын Золбаяр

186. с.з Жамсранпүрэвийн Мягмарсүрэн

187. с.з Бат-Эрдэнийн Ган-Эрдэнэ

188. с.з Бямбаагийн Пүрэвдаш

189. с.з Загдсүрэнгийн Нямдорж

190. с.з Чинбатын Батбанди

191. с.н Мөнхбаярын Өсөхбаяр

192. с.з Өлзийбаярын Даваацэрэн

193. с.з Болд-Очирын Бадрах

194. с.з Чулуунбатын Бямбадорж

195. с.з Гансүхийн Мөнх-Ёндон

196. с.з Батдоржийн Энхбаяр

197. с.з Батнасангийн Цэнд-Очир

198. с.з Довдоны Сумъяабазар

199. с.з Лувсандондовын Батбаяр

200. с.з Пүрэвжавын Нямжав

201. с.з Баярсайханы Буяндорж

202. с.з Чинбатын Даваадорж

203. с.з Бямбадоржийн Баярцогт

204. с.з Мөнхбаатарын Баяржавхлан

205. с.з Бат-Эрдэнийн Пүрэвням

206. с.з Энхбаярын Амартүвшин

207. с.з Батсуурийн Өлзийням

208. с.н Гомбожавын Мөнх-Эрдэнэ

209. с.з Дагвадоржийн Ням-Очир

210. с.з Гантулгын Мөнхтулга

211. с.з Мягмаржаргалын Өсөхбаяр

212. с.з Баттогтохын Мөнхбаяр

213. с.з Батбаатарын Содномжамц

214. с.з Алтанхуягийн Дашлхагва

215. с.з Энхбатын Түдэвдагва

216. с.з Даваанямын Батбаяр

217. с.з Баттөмөрийн Дорждагва

218. с.з Баттөмөрийн Бэх-Очир

219. с.з Галбадрахын Дашлхүмбэ

220. с.з Дармаабазарын Мөнхтулга

221. с.з Жамбаагийн Лхагвасүрэн

222. с.з Эрдэнэбаатарын Дэлгэрхишиг

223. с.з Ганбаатарын Элбэгсайхан

224. с.з Мягмарсүрэнгийн Од-Эрдэнэ

225. с.з Ганзоригийн Төгсжаргал

226. с.з Өлзийбатын Билгүүнээ

227. с.з Лхайжавын Алтансүх

228. с.з Банзрагчийн Мягмаржав

229. з.б Лхагва-Очирын Мягмартүрүү

230. с.з Гансүхийн Дорждагва

231. с.з Нямсүрэнгийн Цэрэнпунцаг

232. с.з Цэдэнбалжирын Баярсайхан

233. с.з Тилейхан Серикбол

234. с.з Лхагвадоржийн Насантогтох

235. с.з Баясгалангийн Лхагварагчаа

236. с.з Сүхэнхүүгийн Баттөмөр

237. з.б Оюунгэрэлийн Билгүүн

238. с.з Отгонбаатарын Эрдэнэбадрах

239. с.з Цэвэгмэдийн Бямбацогт

240. с.з Эрдэнэбатын Гантөмөр

241. с.з Энхбатын Мөнхтөр

242. с.н Данзанпүрэвийн Баярсүх

243. с.з Ганболдын Дэлгэрсайхан

244. с.з Даваадоржийн Төгсбаатар

245. с.з Баярхүүгийн Бат-Орших

246. с.з Пэрэнлэйдоржийн Лхагварагчаа

247. с.з Цолмонбаатарын Наранбаатар

248. с.з Болдбаатарын Сундуйжадамба

249. с.з Энхболдын Бямбаабаатар

250. с.з Даваадоржийн Батмөнх

251. с.з Содномжамцын Бат-Эрдэнэ

252. с.з Балганы Ням-Адъяа

253. с.з Лувсандэнзэнпүлжинжигмэдийн Агваансамдан

254. с.з Баатарсүрэнгийн Батмагнай

255. с.з Болортөгсийн Анхбаяр

256. с.з Жаргалсайханы Баянмөнх

257. с.з Бат-Эрдэнийн Бямбацогт

258. с.з Хасбатын Дандар

259. с.з Серикжан Бахытбол

260. з.б Батзоригийн Мягмар

261. с.з Пүрэвдоржийн Хаш-Эрдэнэ

262. с.з Бадарчийн Ууганбаяр

263. с.з Дугарсүрэнгийн Хүрэлбаяр

264. с.з Ганбатын Батмөнх

265. с.з Батхүүгийн Тамир

266. с.н Лүндээжанцангийн Гүндсамбуу

267. з.б Нацагбатын Отгонцоож

268. с.з Зоригоогийн Сэр-Оддамба

269. с.з Батчимэгийн Намуундалай

270. с.н Эрдэнэдалайн Адъяахүү

271. с.з Баянмөнхийн Балжинням

272. с.з Хүрэлбаатарын Мөнхбаатар

273. с.з Лхагвасүрэнгийн Батзориг

274. с.з Батмөнхийн Энхманлай

275. з.б Гантулгын Хангарьд

276. с.з Идэрсүрэнгийн Бумбаяр

277. с.з Ширбазарын Осорчамаа

278. с.з Гансүхийн Бат-Эрдэнэ

279. с.з Дүгэрдоржийн Дэлгэрэхжаргал

280. с.з Баянмөнхийн Баярмагнай

281. с.з Бямбаагийн Золоо

282. с.з Амарбаярын Дэлгэрбаяр

283. с.з Эрдэнийн Бямбадалай

284. с.з Түдэвдоржийн Пүрэвсүрэн

285. с.з Пэрэнлэйжамцын Балжинням

286. с.з Энхтайваны Энхтөр

287. с.з Баатарын Батбаяр

288. с.з Цэндсүрэнгийн Төрмөнх

289. с.з Батбаярын Батгэрэл

290. с.з Цэцэнбаярын Бат-Очир

291. с.з Даваанямын Далайбаяр

292. с.з Отгонбатын Мөнхбат

293. с.з Уламбаярын Балжинням

294. с.з Отгоны Хаш-Эрдэнэ

295. с.н Барсын Анхбаяр

296. з.б Энэбишийн Батлхагва

297. з.б Болдбаатар Цэнд

298. с.з Цогтбаатарын Даваабат

299. с.з Жаргалсайханы Ган-Эрдэнэ

300. с.з Болатхан Тилеубек нарын бөхчүүд бүртгүүллээ.

мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал үндэсний-бөx

Монгол Улсын харцага Н.Батзаяа: Дархан аварга Г.Өсөхбаяр надаас “Би уначихсан уу” гэж асуусан DNN.mn

Өдрийн сонины архиваас…………….

Монгол Улсын харцага Н.Батзаяатай ярилцлаа.

-Та энэ жилийн наадмаар өнгөтэй сайхан барилдлаа. Олон жил наадмаар зодоглож, уйгагүй бэлтгэл хийсний үр дүн гарлаа шүү дээ?

-Би олон жил зодоглож байж улсын цолонд хүрсэн. Түүнээс хойш зургаан жилийн дараа Монгол Улсын харцага гэсэн энэ эрхэм цолонд хүрлээ. Үнэхээр сайхан барилдлаа. Наадмын зүлэг ногоон дэвжээ маань намайг ивээлээ. Их баяртай байна.

-Таны энэ жилийн даваа бүрийг бөх сонирхогчид үзүүштэй, уран барилдаан харуулсан гэдэгтэй санал нийлэх байх. Ялангуяа тавын даваанд Зүүний магнайд гарсан Дархан аварга Г.Өсөхбаяртай барилдсан барилдаан багагүй шуугиан дагууллаа…

-Би барилдааны явцад нэг ард нь гарч барьц авсан. Тэр яахав, хөлийн цэцийн шийдвэрээр дахиж барилдсан. Хоёулаа зэрэг шахуу газардсан. Хүмүүс гурав дахиж барилдсан гэж яриад байгаа. Барилдааны явцад бол тийм зүйл болоогүй. Тэгээд камерын бичлэг шүүхэд би арай сүүлд газардсан гэдгээрээ давсан. Энэ жилийн хувьд МҮБХ болон Монголын телевизүүдийн холбоо хамтарч цэнгэлдэхийн эргэн тойронд камер суурилуулсан нь шинэ шийдэл болсон санагдсан. Өмнө нь бол дэвжээний хаана нь хэн унаж, хэн даваад байгааг зэрэг харах боломжгүй байсан. Үүнээс болоод бөөн маргаан гардаг байсныг үзэгчид мэдэж байгаа.

-Дархан аварга тахимаа өгөхгүй нэлээд унжиж байх шиг харагдсан. Харин наадамчин олон таны талд уухайлж байсан. Аварга тантай шивнэлдээд байсан уу?

-Аварга эхлээд барьц сонгоод барилдахдаа надаас “Би уначихсан уу” гэж асуусан. Тэгээд камерын бичлэг хүлээсэн. Хоёулаа л хэн түрүүлж унаснаа мэдээгүй. Г.Өсөхбаяр аварга жудагтай сайхан бөх. Мэдээж би аварга цолтой хүнийг хүндлэлгүй яахав. Ер нь нийт масс өндөр цолтой, бага цолтой бөх хоёрын мэдээж бага цолтойг дэмждэг шүү дээ. Намайг аваргыг даваад цаашаа илүү сайн барилдаад цол хүртээсэй гэж бодсон хэрэг.

-Г.Өсөхбаяр аваргатай өмнө нь барилдаж байв уу. Чац өндөртэй бөхийг давна гэдэг амаргүй шүү?

-Тэгэлгүй яахав. Хэцүү. Би Дархан аваргатай нэг удаа зургаагийн даваанд таарч барилдсан. Зургаан жилийн өмнө Монгол Улсын начин цолны болзлыг Мягмарсүрэн заанаар хангачихаад дараагийн даваандаа аваргатай таарч өвдөг шороодож байлаа. Яахав, дэвжээн дээр гарахдаа би ийм мэх хийнэ, тэгж барилдана гэж яг төлөвлөж гардаггүй шүү дээ. Өрсөлдөгч ямар мэх хийж, ямар алдаа гаргана тухайн үед тэр хийг тааруулж мэдэрч барилдах л чухал.Би тэгж л барилдсан.

-Өндөр цолтой бөхтэй таарахаараа залуу бөхчүүд биеэ бариад барилдаан гаргаж чаддаггүй талтай. Харин та зоригтой, шийдсэн барилдааныг үзүүлсэн?

-Дархан аваргатай барилдахдаа өөрийнхөө бодсоноор л барилдъя гэж гарсан. Хэрвээ давчихвал начин цолоо баталчихна. Тэгээд ч шинэ цолонд хүрэх зам гэрэлтээд ирсэн. Надад тийм боломж дахиад олдоо ч уу үгүй ч үү гэж бодоод л шуудхан дайрсан. Гэхдээ аваргаа хүндэлж барилдана шүү дээ. Тэгсний хүчинд санасандаа ч хүрсэн. Санасандаа хүрсэн болохоор сэтгэл уужраад, наадмаас хойш цэлмэг, хөл газар хүрэхгүй л явна.

-Дараагийн даваанд Намсрайжавын Батсуурь арсланг давж, харцага цолны болзол хангасан. Давчихвал шинэ цолонд хүрнэ гэж бодохоор сэтгэл зүйн хувьд дарамттай байдаг уу?

-Тэгэлгүй яахав, шинэ цол хүлээж байгаа учраас нэлээн их юм бодож байж барилдсан даа. Батсуурь сайн бөх. Шинэ цол шүргээд барьж чадалгүй уначихсан бол бас л харамсалтай шүү дээ. Ер нь төрийн наадамд зодоглож буй бөхчүүд бүгд сайн барилдах юмсан, улсын цолонд хүрэх юмсан гэж дэвжээнд зодоглодог болохоор муу өрсөлдөгч гэж байхгүй. Муу барилдаан л харин гаргадаг. Өрсөлдөгчөө нягтлах хэрэгтэй. Нэгийн даваанаас эхлээд бүгд л хүчтэй өрсөлдөгч. Тиймээс өөрийн нөөц бололцоогоо зөв хуваарилах хэрэгтэй. Миний хувьд нэгийн даваанд Архангай аймгийн залуу бөхтэй таарсан. Хоёрын даваанд Говь-Алтай аймгийн заан Д.Буянтыг давж гурвын даваанд аймгийн арслан Э.Ванданцэрэнг даваад дөрөв дээр Баянхонгорын Улсын начин Ж.Чулуунбатыг өвдөг шороодуулсан. Чулуунбат начин бол их спортоор хичээллэдэг дэлхийн дэвжээнд өрсөлдөж Монголынхоо нэрийг гаргаж яваа мундаг бөх шүү дээ.

-Чөлөөт, жүдогоор барилддаг хүнтэй үндэсний бөхөөр барилдах амаргүй. Арга барилын хувьд баялаг гэдэг. Тиймээс танд бас бодсон хариу мэх байсан л байлгүй?

-Монгол Улсыг төлөөлж дэлхийн дэвжээнд зодоглодог тийм мундаг бөхтэй барилдана гэдэг нэр төрийн хэрэг. Өмнө нь хоёр удаа таарч барилдаж байсан болохоор барилдааны арга барилыг нь жаахан гадарлана. Нэг хаяж, нэг унаж байсан удаатай. Тиймээс зүүн сугадуулахгүйгээр зодоглож барилдъя гэсэн хоёрхон сонголттой л барилдсан.

-Энэ жил наадмынхаа бэлтгэлийг хаана хийсэн бэ. Ховдын бөхчүүд хоёр хуваагдаж бэлтгэлд гарсан сурагтай байсан?

-Тэгсэн. Батзориг, Амартүвшин харцага, Лхагвасүрэн начин, Цогбаяр, Мөнхбаатар начин гээд энэ сайхан бөхчүүдтэйгээ бэлтгэлд гарсан. Бид цагдаагийн байгууллагын бөхчүүд учраас “Сүүж” амралтанд очиж бэлтгэл сургуулилтаа хийсэн.

-Энэ жил цэнгэлдэхэд хиймэл зүлэг тавьсан. Хүмүүс нэлээд эсэргүүцсэн. Яг дэвжээн дээр гарч буй бөхчүүдэд хэр санагдав?

-Болдог юм байна лээ. Хамгийн гол нь хотгор гүдгэргүй тэгш талбай байх нь чухал. Бороо орсон бол харин ямар байхыг мэдэхгүй байна. Хальтарч магадгүй. Энэ жил бороогүй сайхан байлаа. Хэрвээ бороо ороод хальтраад уначихвал тэр их хөдөлмөр талаар болно гээд бодохоор харамсалтай шүү.

-Олон жилийн дараа та харцага цолны болзол хангалаа. Зарим хүн бөхчүүд нас харих тусам гаргах амжилт нь бүдгэрдэг гэж ярьдаг. Таны хувьд ямар бодолтой явдаг вэ?

-Би хоёр хүнээс их том үлгэр дуурайл авсан. Эрхэмбаяр аваргыг начин байхаас л барилдааныг нь хардаг байсан. Мөн Ганхуяг байна. Бөхийн спортод орсон хүн бөхөд үнэнч, тууштай байж уйгагүй, тасралтгүй бэлтгэл сургуулилтаа хийх ёстой юм байна гэдгийг ойлгосон. Тэгээд ч миний аавын надад өгсөн хүмүүжил ч агаар нэг. Тиймээс би яг л тэдний жимээр жилийн жилд наадамд тасралтгүй зодоглож ирсэн. Мөн заал, танхимын барилдаанд ч тогтмол амжилттай барилдаж ирсэн. Ямартай ч үр дүнг нь биеэрээ мэдэрлээ. Харин энэ сайхан цолоо авч явах нь хүртэхээс илүүтэйгээр үүрэг хариуцлага ирдэг. Тиймээс цолоо хүндэлж, цолондоо эзэн болж илүү их амжилт гаргана. Ер нь цолны эрэмбэ бөхчүүдэд хамгийн агуу хичээл, сургамж болж өгдөг.

-Таныг ажиглаад байхад тогтуун хүн юм аа. Таныг П.Сүхбат агсантай адил унасан ч давсан ч инээгээд л явж байдаг бөх гэдэг юм билээ. Аавын өсгөсөн хүмүүжил байна уу?

-Таны хэлсэнтэй адилхан үгийг зөндөө сонсч байсан. Уначихаад уйлалтай биш дээ. Инээгээд явж байх чинь ер нь их сайхан шүү дээ. (инээв) Би ер нь их тайван хүн шиг байгаа юм. Аав минь тийм хүн л дээ. Бас их зарчимч хүн.

-Аавыгаа, гэр бүлээ танилцуулахгүй юу?

-Манай хоёр хөгшин хоёулаа Ховдын Булган сумын уугуул. Ховд аймгийн Чандмань суманд аав маань 1979 онд нэгдлийн ерөнхий нягтлан болж очоод олон жил ажилласан. Ширнэнгийн Нямаа гэж хүн бий. Одоо Чандмань сумын Тамгын газрын дарга. Миний ээжийг Чойжилын Нацагсүрэн гэдэг. Аав маань надад хөрөнгө мөнгө, сайхан мэргэжлээс илүүтэйгээр энэ амьдралдаа хүн шиг хүн явахыг захидаг. Хүн заримдаа амьдралаас өөрийгөө ч олж харахгүй үе бий гэж аав минь ярьдаг. Тиймээс аавынхаа захиасыг алхам бүртээ бодож амьдралд хэрэгжүүлэхийг хичээж байна даа.

-Хүүхэд байхдаа ааваасаа болж сумын наадамд олон барилдсан гэсэн?

-Тийм ээ. Аав дарга, сумын захиргаанд ажилладаг болохоор наадмаар бөхийн тоо гүйцэхгүй, юм л бол намайг “Миний хүү барилд” гэдэг байсан. Би ч яахав гараад л ах нартай барилдаж нэгийн даваанд уначихна. Хүний тоо нөхөх маягтай. Би сумын наадамд 11 удаа гарч байсан. Аав ажил ихтэй завгүй байдаг болохоор сүүлдээ ахыгаа дагаад л наадам хэснэ. Барилдана. 16 насандаа анх Ховдын Зэгс сумын наадмаар сумын начин болж байсан. 18 насандаа Чандмань сумын заан болж байсан юм даг.

-Та эхээс хэдүүлээ юм бэ. Танай удамд өөр барилддаг хүн бий юу?

-Би тавуулаа. Айлын хоёр дахь хүү. Гурван дүүтэй. Надаас өөр хүн байхгүй. Харин ээжийн талд олимпийн мөнгөн медальт Буядаа гуай байна. Аавын талд бол ноёны бөх байсан гэж ярьдаг.

-Гэргийгээ танилцуулаач. Энэ сайхан амжилтын ард мэдээж хүний хань ижил байдаг. Дурсахгүй байхын аргагүй болов уу?

-Тэгэлгүй яахав. Бөх хүний амжилтад нөлөөлдөг хамгийн том хүчин зүйл бол ар гэрийнхэн. Бөх хүн бэлтгэл сургуулилт гээд цаг зав бага шүү дээ. Манай эхнэрийг Ширэндэвийн Энхжаргал гэдэг. Ховдын Чандмань сумынх, хуульч мэргэжилтэй. Одоо Хууль зүйн яаманд ажилладаг. Манайх хоёр хүүхэдтэй. Том нь Элбэгбаяр 84 дүгээр сургуульд сурдаг одоо хоёрдугаар анги. Бага нь Дүүрэнжаргал гээд дөрвөн настай охин бий. Миний хань өнөөдөр намайг өдий зэрэгтэй явах гол тулгуур болж ирсэн мундаг эмэгтэй. Тиймээс танай сониноор дамжуулаад эхнэртээ хайртай шүү гээд баярлаж явдгаа хэлье. Эрчүүд бид чинь ямар өдөр болгон сэтгэлээ илэрхийлээд байх биш. Түүнчлэн Цагдаагийн ерөнхий газар, “Од” группийн хамт олондоо болон нийт монголчууддаа баярлалаа.

-Цол нэмсэн гэсэн. Одоо Цагдаагийн албанд ямар алба хашиж байна вэ?

-2006 онд Цагдаагийн дотоодын цэрэгт анх орсон. Одоо есөн жил болсон байна. 2006 онд ахлах цолтой байсан. 2008 онд офицер болоод 2009 онд ахмад цолтой болсон. Харин сая энэхүү хөдөлмөрийг минь үнэлж ЦЕГ-аас хошууч цолоор шагнаж мөрийг минь мялаалаа. ЦЕГ амжилт гаргахад минь хамгийн их нөмөр нөөлөг болдог газар. Цагдаа бол их хариуцлагатай, дэг журамтай болохоор миний арга барилд, бэлтгэлд их нөлөөлдөг гэж боддог.

-Та их спортоор хэр хичээллэдэг вэ?

-Чөлөөт бөхөөр их хичээлэдэг, 2002 оноос хойш хичээллэж эхлэсэн. Спорт бол Үндэсний бөхтэй минь салшгүй холбоотой. Бас воллейбол, сагс их сонирхдог. Ямар сайндаа эхнэртээ гараад машинаа тавьчихаад ирье гэж хэлээд Спортын төв ордон ороод лиг үзээд суучихна шүү дээ (инээв).

-Нээрээ бөхчүүд наадмаараа хэр баярладаг бол?

-Бөхчүүд баярлах нь ховор. Бид барилдаж дуусаад л наадам дуусдаг шүү дээ.

мэдээ нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал үндэсний-бөx

О.Хангай: Том цолтой бөхчүүдтэй шийдэмгий, дайрч барилдъя л гэж бодсон DNN.mn

ӨДРИЙН СОНИНЫ АРХИВААС…………………

Аймгийн арслан О.Хангайтай ярилцлаа. Тэрээр ялгуусан хэмээх модон морин жилийн сар шинийн барилдаанд үзүүрлэсэн билээ.

-Сар шинийн барилдаанд аймгийн цолтой бөхчүүд өнгөлсөн тохиолдол цөөхөн байдаг. Таны хувьд өнөө жил үнэхээр сайхан барилдаан гаргаж үзүүрлэлээ, баяр хүргэе?

-Баярлалаа. Аймгийн арслан цол хүртсэнээс хойш анх удаа том барилдаанд зодоглож үзүүрлэлээ. Үнэхээр сэтгэл хангалуун байна.

-Бэлтгэл сайн хангасан харагдсан. Яаж бэлтгэл хийв?

-“Ховд дэвжээ”-нийхэнтэйгээ хотод бэлтгэл хийсэн. Хөдөө гарч бэлтгэл хийж амжсангүй. Зааландаа л бэлтгэлээ хангасан. Бага наадам гэдэг утгаараа их ач холбогдол өгч өдөр тутмын бэлтгэлийг бодвол арай шахуу бэлтгэл хийсэн. Тэрнийхээ үр дүнг ч хүртлээ.

-Таныг богинохон хугацаанд өндөр амжилт гаргаж байгаа бөх гэх юм. Хичнээн жил бөхийн спортоор хичээллэж байна вэ?

-Би бөхөд хожуу орсон. Энэ жил 25 насны жил орж байна. Нас ч бага байна. Барилдаад гурван жил болж байна. Төгсөх ангийн оюутан байхдаа ер нь бөхөөр явъя гэж шийдсэн. 2010 онд сумынхаа наадамд барилдаж цолоо ахиулаад дараа жил нь Ховд аймгийн наадамд аймгийн арслан Батсайхантай үзүүр түрүүнд үлдэж аймгийн заан болсон. Өнгөрсөн жил аймгийнхаа наадмын түрүүг авч арслан цол хүртсэн.

-Яагаад гэнэт бөх болъё гэж бодов. Ямар мэргэжлээр сурч байсан бэ?

-Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн газар зохион байгуулалтын инженерийн ангийг төгссөн. Их сонин, гэнэтийн тохиолдлоор гэх үү дээ. Төгсөх курст байхдаа сумынхаа наадамд зодоглосон чинь шөвгийн дөрөвт тунаж үлдсэн. Тухайн үед би зуныхаа амралтаар очсон байсан юм. Шөвгийн дөрөвт үлдсэн тухайгаа гэрийнхэндээ хэлтэл аавын төрсөн дүү болох Алтанбагана ах их л сүртэй хүлээж авсан. “Миний дүү чинь сайн бөх болж магадгүй хүн байна” гэж ирээд л. Тэгснээ намайг бөхөд хэр сонирхолтойг лавлаж асуулаа. Мэдээж сумын наадмын шөвгийн дөрөвт үлдсэн хүн чинь өөрийгөө ирээдүйтэй л гэж бодно шүү дээ. Ах шууд зодог шуудаг авч өгөөд “Сайн бөх болоорой” гэж захисан. Ингэж л бөх болох гараа маань тавигдсан. Аав, ээжийн маань удамд байсан сайхан бөхчүүдийн буян гэж бодож явдаг.

-Аав, ээжийгээ танилцуулахгүй юу. Одоо хамт амьдарч байна уу?

-Миний аав Оргих гээд улсын тэргүүний тариаланч хүн бий. Ээжийг Баярлах гэдэг. Нярав мэргэжилтэй. Аав Говь-Алтай аймгийн уугуул. Ээж Ховдын Буянт сумынх. Эцэг, эх маань өвөөтэй хамт Буянт сумандаа амьдарч байгаа. Харин би хотод дүүтэйгээ болон найз охинтойгоо хамт амьдардаг.

-Эхээс хэдүүлээ юм бэ?

-Эхээс дөрвүүлээ. Гурван эмэгтэй дүүтэй. Айлын ганц хүү. -Эцэг, эхийн тань нэр их өвөрмөц юм. Таны нэрийг бас их утга учиртай өгсөн гэж дуулсан?

-Аав, ээж хоёрын нэр хоёулаа үйл үг байгаа биз. Хүмүүс хоорондоо их зохилдлогоотой өвөрмөц нэр гэж ярьдаг. Харин миний нэр бяр тэнхээтэй мундаг зохиолын баатрын нэр юм билээ. Намайг төрөх үед аав “Газар шороо” романыг уншсан гэсэн. Романд Хангай Базар гээд эгэлгүй хүчтэй хүний тухай өгүүлдэг нь санаанд нь буугаад надад Хангай гэдэг нэрийг хайрласан юм билээ. Ихэд бэлгэшээж өгсөн нэр дээ.

-Ээжийн тань тал бөхийн удамтай гэж сонссон?

-Тийм ээ. Ээжийн маань удамд улсын арслан Ванчинхүү гэж мундаг бөх байсан. Биеэр жижиг хэрнээ их уран барилдаантай. Бас аймгийн арслан Магван, аймгийн начин Дамдинсүрэн, аймгийн заан Даваасүрэн гээд сайхан бөх ах нар бий. Ийм сайхан бөхчүүдийн удам гэгдэж яваадаа үнэхээр бахархдаг.

-Хүүхэд байхдаа хэр ноцолддог байв?

-Нэг их барилдаж байгаагүй. Ер нь би дуу цөөтэй, хөдөлгөөн багатай хүүхэд байсан. Одоо ч бараг тийм дээ. Багадаа аавыгаа дагаад тариа, ногоо тарих ажилд нь тусалж хар бор ажил хийж сурсан. Хичээл амрахаар өвөөгийнд очно. Айлын ганц хүү болоод ч тэр үү өвөө намайг их эрхлүүлнэ. Ийм сайхан том барилдаанд үзүүрлэсэнд өвөө маань их баярласан байна лээ. Утсаар ярьж баяр хүргэсэн.

-Гэрийнхэнтэйгээ золгож амжсан уу?

-Хараахан амжаагүй л байна. Өнөөдөр нутаг руугаа мордох санаатай. Аав, ээж, өвөөтэйгөө очиж золгож үнсүүлчихээд уул усандаа мөргөөд ирнэ дээ.

-Сар шинийн барилдаанд үзүүрлэхэд гэрийнхэн тань зурагтаар үзэж ёстой л суудал дээрээ тогтохгүй хүүгээ дэмжиж байсан байх даа?

-Барилдаан дуусангуут аав, ээж рүүгээ залгатал ерөөсөө утас нь яриад завгүй гээд болдоггүй. Нэлээд удаж байж холбогдсон. Ах дүү хамаатан садан, найз нөхөд нь “Хүү чинь үзүүрлэчихлээ баяр хүргэе” гээд зогсоо зайгүй залгасан гэсэн. Тэр хэд маань зурагтаар миний барилдааны даваа бүрийг тэсч ядан догдолж үзсэн байна лээ.

-Улсын том цолтой бөхчүүдтэй их зоригтой барилдсан. Ер нь үзүүр, түрүүнд үлдэхэд юу бодогдож байх юм?

-Мөнхбаатар арсланг өвдөг шороодуулаад шөвгийн дөрөвт үлдсэндээ үнэхээр их баярласан. Би ийм том барилдаанд шөвгөрчихлөө шүү дээ гэж бодсон. Ер нь барилдаан бүр миний хувьд хүнд санагдсан. Учраа бөхчүүд ч гэсэн бяртай, барилдаан сайтай болохоор надад зоригтой дайрч барилдахаас өөр зам байгаагүй. Нэгийн даваанд гэхэд л аймгийн арслан Ганболдтой барилдсан. Аймгийн арслангуудаас бас л барилдаанаараа тодордог бөх. Ганболдыг хийлж хаяад хоёрын даваанд хурц арслан Ш.Мөнгөнбаатарыг тонгороход нь араар нь мордоод өвдөг шороодуулчихлаа. Удаах даваанд Т.Баасанхүү начинд амлууллаа. Амлуулсан учраас зоригтой барилдана л гэж бодсон. Харин дөрвийн даваанд улсын арслан Д.Азжаргалтай оноолт таарсан. Тавын даваанд улсын арслан Х.Мөнхбаатар, зургаагийн даваанд улсын заан Ч.Санжаадамбатай барилдахдаа нэгэнт өндөр даваанд хүртэл барилдсан хойно дайрч барилдахаар шийдсэн. Гэхдээ Ч.Санжаадамба заантай барилдахдаа жаахан бэргэж байсан. Энэ барилдаанд ихэнх бөх сонирхогчид түүнийг түрүүлэх байх гэж таамаглаж байсан шүү дээ. Бэлтгэл ч сайн байгаа нь мэдэгдсэн. Харин хий гарч өөрийнх нь мэхэнд тохоод өвдөг шороодуулсан. Мөнхбат аваргатай бол удаан барилдаж болохгүй гэж бодсон. Том цолтой бөхчүүдтэй залуу бөхчүүд удаан барилдах юм бол цуцдаг. Тиймээс дайрч барилдах нь зөв байсан.

-Гарьд Д.Рагчаатай барилдахын өмнө Батзориг заан өөрт чинь их л дотночилж үг хэлж харагдсан. Тэгж барилд гэж зааварласан уу, даваа чинь ханасан байна гэж хэлэв үү?

-“Шууд дайрч санасан мэхээ хий” гэж захисан. Гарьд Д.Рагчаатай барилдахад үнэхээр цуцсан байсан болохоор хүнд барилдаан болсон. Хий гарвал дөрөөлөөд мэх гаргая л гэж бодсон. Даанч гарьд үнэхээр бяртай, сайн барилдаантай юм билээ. Гэхдээ миний хувьд үзүүр, түрүүнд үлдэж, тэр өндөр цолтой ах нарыг өвдөг шороодуулна гэдэг том амжилт шүү дээ. Маргааш нь өөрийгөө зурагтаар харсан чинь үзүүрлэчихээд их л догдолж хөөрсөн харагдсан (инээв).

-Гарын багш тань Ц.Мягмарсүрэн заан. Барилдааны үеэр тэг, ингэ гэж зөвлөж байв уу?

-Багш өөрөө хөлийн цэцээр ажилласан болохоор надад зааж, зөвлөх эрх байхгүй. Хэлээгүй л болохоос биш дотроо ингээсэй, тэгээсэй гэж бодож л байсан байх. Үзүүрлэхэд “Сайн барилдлаа” гэж их урам өгсөн. 2010 оны өвөл Ц.Мягмарсүрэн заантай багш шавийн барилдлагатай болж байлаа. Тэрнээс хойш багшаасаа барилдахаас гадна амьдралын туршлага хүртэл хуримтлуулж явна даа. Энэ дашрамд хэлэхэд намайг дэмжиж, надад тусалдаг багшдаа болон “Ховд аймгийн хөгжлийн төлөө сан”-гийн тэргүүн Ширнэнбандийн Адьшаа ахдаа талархаж явдгаа хэлмээр байна. Адьшаа ах бөхийн спортыг их сонирхоно, сайн ч мэднэ. Бас “Автобус нэг” компанийн хамт олон, “Аврагч” спорт хороо, “Ховд бөх”-ийн дэвжээнийхэндээ бүгдэд баярлаж явдгаа илэрхийлье.

-Та сугадаж тонгорох мэхийг тун их гаргууд хийж байсан. Багш тань зааж өгсөн үү?

-Тухайн үеийн барилдаанаас хамаарч шууд гаргасан хэрэг. Яг ийм мэх барилдахдаа гаргана гэдэг хэцүү шүү дээ. Ер нь хутгах, тонгорох мэхэнд овоо гаршаад байгаа.

-Одоо биеийн өндөр, жин хэдтэй байна?

-Өндөр 186 см. Жин 100 килограмм хавьцаа хэлбэлзэж байгаа. Сая цагаан сараар бууз их идээд жаахан жин нэмсэн байх аа (инээв).

-Улсын наадамд зодоглож үзсэн үү?

-Энэ жилийн наадмаар л зодоглож үзнэ дээ.

-Сүүлийн хэд хэдэн барилдаанд өнгөтэй барилдаж улсын цолонд ойрхон бөхөөр нэрлэгдээд байгаа байх аа?

–Саяхан “Талх чихэр”-ийн барилдааны түрүүг хүртсэн. Энэ оны анхны барилдаан. Оны өмнө “ТВ-9” телевизийн арван жилийн ойн барилдаанд “Улсын цолонд ойрхон бөх”-ийн шагналыг авсан. Сая сар шинийн барилдаанд “Улсын цолонд ойрхон бөх”-ийн шагналыг дахиад авсан. Бас “цахиур хагалах бөх”-ийн шагналыг авсан. Түмэн олныхоо энэ их итгэлийг алдахгүй, цаашид олон сайхан барилдаан харуулахыг хичээнэ ээ.

Д.ДАВААСҮРЭН

мэдээ үндэсний-бөx