Month: September 2023

Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

МАН найман жил Засгийн эрх барихдаа “сахал” Д.Эрдэнэбилэгийн олж ирсэнийг хураахаас өөр ажил хийсэнгүй DNN.mn

МАН 2016 оноос хойш Монголыг удирдаж байна. Ерэн оноос хойш гэвэл бараг 28 жил нь Засгийн эрхийг барилаа. Эргээд харахад их, бага хувьчлалаар эхэлсэн эдийн засгийн эрх чөлөөний суурь үндэс Ардчилсан хүчнийхэн чүүтэй чаатай засаглах жилүүдэд тавигдсан байх юм. Иргэд малаа, орон сууцаа хувьчилж аван банкинд тавих барьцаатай болсон ерэн хэдэн оны үеэс. Ингэж эхэлсэн эдийн засгийн эрх чөлөөгөөр монголчууд өнгөрсөн 30 жилд ихийг хийж бүтээх, амжуулах, хөгжлийн дунд шатанд хүрчих байлаа. Гэвч өнөөдөр байж байгаа царайгаа харцгаа. МАН гэдэг ганц тахин шүтэгч намтай, тэднийгээ сонгуулиар 90 хувьтай төрд суулгасан, хариуд нь бүгд ядуу. Одоо бүр дундаж түвшний өрх гэр байтугай дундаж түвшний аж ахуйн нэгжгүй болох зам дээрээ гарлаа. МҮХАҮТ-ын судалгаагаар бүртгэлтэй байсан 40 мянган аж ахуйн нэгжийн тоо одоо 32 мянга болтлоо буурчээ. 2020 оноос хойш 8 мянган компани хаалгаа барьсан гэсэн үг. Тэднийгээ дагаж хэдэн мянган хүн, хэдэн мянган айл өрх улных болсон нь тодорхой. Амьдрал ахуй нь дээрдэж байгаа айл өрх Монголд ганц ч алга. Бүгд л Солонгос, Япон, Австрали… руу дүрвэж байна. Монгол Улсын гурван сая иргэний 1.2 сая нь хүүхэд багачууд, 500 мянга нь тэтгэврийнхэн… Хөдөлмөрлөх насны нэг сая гаруй иргэний 300 мянга нь гадагшаа хараар ажиллаж байна. Яг өнөөдөр 500 мянган хүн л Монголд хөдөлмөрлөж байгаагийн 300 мянга нь төрийн албан хаагчид. Тэгвэл энэ улсад чинь хэн хөдөлмөрлөж байгаа юм бэ. Хэн авч яваа юм бэ. Төрийн худалдан авалт 7.5 их наядад хүрлээ гэж ЗГХЭГ-ын дарга нь мэдэгдсэн. Хувийн хэвшил хаана нь ажиллаад байгаа юм.

Мань мэт шиг үргэлж тоо баримт, статистик сонирхож, нийтлэлдээ ашиглахыг зорьж суудаг сэтгүүлчдийн хувьд Монгол Улсын энэ мэт тоон үзүүлэлт, статистик мэдээллийг хараад зүрх үхэх юм байна шүү дээ. Заримдаа ч энэ бүх тоон үзүүлэлт худлаа байгаасай гэж хүртэл бодох юм.

Эрх баригч МАН сүүлийн найман жилд энэ улс орны төлөө чухам юу хийв. Нүүрс яах вэ, газраас ухаж гаргаад, хүрздэж ачаад, Хятадад аваачаад зарчихаж байгаа зүйл. Орж ирэх мөнгөөр нь амиа зогоож байгаа улс орон. Шударгаар зарж, борлуулж чадахгүй ихэнхийг нь хулгайлаад, тэр хулгайчдыг нь олж тогтоох гэж Л.Оюун-Эрдэнэ, Х.Нямбаатар хоёр “махаа зулгааж” сууна. Үр дүн нь муугүй хэдүй ч хамгийн аюултай нь төр-ард түмэн хоёрыг дайсан болгочихлоо. Өнөөдөр Монголын нийгэмд төр шиг гутамшигтай, ой гутмаар газар байхгүй болсон. Энэ бол эмгэнэл. Ээж минь өглөө цайны дээжээ өргөхдөө хамгийн түрүүнд “Төрийн минь сүлд өршөөж, хүүхдүүдийг минь…” гэж эрэмбэлэн залбирдагсан. Гайхамшигтай уламжлал, хүндэтгэл, соёл биш үү. Одоо тэгж залбирч байгаа аав ээж байна уу. Маргааш нь тодорхойгүй, маргаашдаа итгэлгүй ард түмэн болчихлоо…

Бүтэн найман жил төр барьж байгаа МАН, шулуухан хэлэхэд “сахал” хэмээх Эрдэнэбилэгийн олж цуглуулсан, хурааж хуримтлуулсан хөрөнгөтэй ноцолдохоос өөр ажлыг хийсэнгүй. “Эрдэнэтийн 49 хувийг эргүүлж авах” том акцтай энэ төр хэдэн жил ноцолдов. Монголын төр, Монгол Улсын иргэнээсээ хөрөнгийг нь булааж авах ажил шүү. Оросуудаас гэвэл их өөр хэрэг байлаа. Бодит үнэн цаг хугацааны шалгуураар нотлогддог нь үнэн юм байна. Эрдэнэт үйлдвэрийн 49 хувь Оросын мэдэлд хэвээрээ байсан бол өнөөдөр хаалгаа барих нь тодорхой байна. Яагаад гэвэл олж байгаа ашгийнхаа тодорхой хувийг ОХУ-д өгч дайныг санхүүжүүлж байна гэсэн шалтгаанаар олон улсын шахалт үзүүлж, гурав дахь хөршүүдийн дарамтан дор Эрдэнэт үйлдвэрээ хааж, эрх чөлөөт нийгэм, Ардчиллаа сонгохоос өөр аргагүйд хүрнэ. Азаар тэр нэг сахалтай нөхөр сайн муу арга хэрэглэж байгаад Монголын мэдэлд 100 хувь оруулчихаж. Үүнд тухайн үеийн Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг, Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат…гэхчлэн АН-ын цөөнгүй улстөрч гайхамшигтай үүрэг гүйцэтгэжээ. Тэднийг Сүхбаатарын одонгоор шагнамаар байна.

“Сахал” Эрдэнэбилэгийн хөрөнгө ч дуусашгүй золиг бололтой. Дарханы төмөрлөг, Хөтөлийн цемент шохой… гээд алгасъя, түүний оролцоотой ипотекийн зээл нь энэ улсын барилгын салбарыг авч явжээ. Ипотекийн зээлийг зогсоолоо, барилгын салбар унаж эхлэв. Д.Эрдэнэбилэгээс бүгдийг нь хурааж авч ард түмэндээ өгнө л гэх юм. Монголд бол ард түмний өмч гэдэг нь авлигачдын мөнгөний эх үүсвэр байдгийг цэцэрлэгийн хүүхэд ч мэдэхээр болчихоод байна шүү дээ. Ард түмэнд наалдах юм юу байгаа юм бэ. Юу ч байдаггүй учраас л ерэн оноос хойш төрийн мэдлийн бүх өмчийг хувьчилж, ард иргэддээ өгсөн биз дээ. Үүний хүчинд л Монгол улс ардчилсан нийгэм, ардчилсан улс гэж дэлхийд харагдаж байна. Ардчиллын тухай ойлголт маш тодорхой шүү дээ. Эдийн засгийн эрх чөлөө, үзэл бодлын эрх чөлөө хоёрыг хэлдэг.

Энэ хоёр эрх чөлөөг л эрхэмлэн дээдэлдэг улс төрийн хүчин, улстөрчид тухайн ард түмний итгэл найдвэр, дэлхий дэх нэр хүнд байдаг юм байна. Ингэж харвал муу муухайгаараа дуудуулдаг Ардчилсан хүчний удирдагчид болох өнөө муу Ц.Элбэгдорж, Ч.Сайханбилэг, С.Баярцогт, Э.Бат-Үүл, бизнесмэн “сахал” хэмээх Д.Эрдэнэбилэг… гээд энд нэр нь дурдагдаагүй олон хүн Монголын эдийн засгийг сэргээж, Монголд “юм” олж ирэх бодлого хэрэгжүүлж байжээ. Дубайн гэрээгүй бол өнөөдрийн Оюу толгой юу болж хувирах байсныг боддог, тунгаадаг хүмүүс эрх биш энэ улсад бий байх. Тэгвэл АНУ-д орогнож байгаа Ч.Сайханбилэг энэхүү Дубайн гэрээг байгуулсан ялд унах гээд эх орондоо ирж чадахгүй байна шүү дээ. Ийм ардчилсан улс байдаг юм уу.

Энэ мэтчилэн эргэж харах, эрүүл ухаанаар тунгааж эргэцүүлэх, зөв дүгнэлт хийх цаг эрх баригч МАН-ын тухайд болжээ. МАН-ын зүгээс Засгийн эрхэнд найм дахь жилдээ суух гэж байна. Яг үнэндээ “сахал” Д.Эрдэнэбилэгийн олж ирсэн, өөд нь татсан, эмхэлж цэгцэлсэн хөрөнгийг хураахаас өөр ямар ажлыг хийснийг сайн мэдэхгүй байна. Хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд “Халзан бүргэдэйн орд” байна… Түүний 100 хувийн өмч шүү дээ…

Б.Нямаа

Categories
мэдээ нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал улс-төр

Л.Оюун-Эрдэнийн занаад байгаа ч зангаад нэрлэж зүрхлэхгүй байгаа тэр хүн хэн бэ? DNN.mn

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ орон нутгаар тойрч байна. Хичээлийн шинэ жилтэй зэрэгцээд эхэлсэн энэ “томилолт”-оороо баруун хийгээд говийн аймгуудаар тойрчихсон. Өнгөрсөн долоо хоногт Дархан, Сэлэнгэ гээд Завхан чиглээд явж байх шиг байна.

Ерөнхийдөө уулзалтууд нь 7-8 цаг үргэлжилж, 60-70 асуултад хариулж яваа талаар эх сурвалжууд мэдээлж байна. Өөрөөр хэлбэл Ерөнхий сайдын уулзалт нэлээд халуувтар, ширүүвтэр болж буй мэдээллүүд түгэх болсон. Энэ үнэн бололтой. Дарханд очоод ярьснаас нь ингэж харагдлаа.

Авлигатай хийж байгаа ажлынхаа талаар тайлбарлаж яваа дуулдаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт л гэхэд Дарханд очоод ихээхэн дэлгэрэнгүй ярьжээ. Ингэхдээ Дубайн гэрээ, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр, Эрдэнэтийн 49 хувь, шүүхийн асуудлаар ярьсан нь анхаарал татаж байна. Тэрбээр “Яагаад бид Эрдэнэтийн 49 хувийг авч, Хөгжлийн банкийг дэлбэлсэн бэ. Яагаад бид Дубайн гэрээг цуцалж, Хөтөлийг хурааж авах болсон бэ. Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрийн концессыг цуцлав. Яагаад гэвэл манайд болж байгаа бүх асуудлын 93 хувь нь уул уурхайтай холбоотой байгаа. Уул уурхайн эзэд бол банкны эзэд. Тийм учраас манай нийт хөрөнгийг уул уурхайн хэдхэн компани барьдаг. Энэ хүмүүс зарим тохиолдолд хоёр намыг хоёуланг нь худалдаад авчихдаг. Энэ хүмүүс заримдаа шүүхийг тэр чигээр нь томилчих тохиолдол байна. Эдгээр хүн заримдаа шүүхийг томилчих явдал байна. 1.5 жилээр Засгийн газар солигдоод байснаас аль ч намын үед хүмүүс нь солигдоогүй. Аль нам засагласан энэ хүмүүс л ард байна. Үүнийг МАНАН тогтолцоо гээд байгаа юм. Төрөөс дээгүүр төр байсан. Төрийн мөнгөөр хувь хүн авав гэдгийг бодож үзэх хэрэгтэй. Монгол Улсад шударга ёс гэж байдаг бол шүүхийн төрх эхнээсээ ил болж байна. Томилсон шүүгчид нь том болчихсон. Удахгүй авлигачид их орилно. Зарим нь гараад зугтчихсан. Удахгүй тэдний олно. Авч ирнэ. Эндээс санхүүжүүлж байгаа хүмүүсийг таслан зогсооно. Цаг хугацаа тэдний эсрэг зогсож байгаа. Ард түмэн, Засгийн газар мөнгөний массыг өрөвдөж, ухарч болохгүй. Та хэдэд захиж хэлэх ганцхан юм байна. Гараад явчихсан хүмүүсээ авчраад надтай уулзуул. Та нар шиг төлөөний хүмүүстэй би уулзахгүй. Энэ схем дээр Засгийн газрын шийдвэр бүхнийг хянадаг Захиргааны танхимын тэргүүн шүүгч байдаг. Асуудал ингэж л явдаг. Тийм учраас бид шүүхтэй асуудал болоод байгаа юм. Үндсэн хуульд “Монгол Улсын шүүх эрх мэдлийг гагцхүү шүүх хэрэгжүүлнэ” гэж заасан. Гэхдээ хоёр дахь өгүүлбэрт “Шүүгч хараат бус байж, гагцхүү хуульд захирагдана” гэж заасан байдаг. Шүүгч хараат бус байж, гагцхүү хуульд захирагдахгүй байгаа учраас өнөөдөр бид парламент дээр шүүхтэй холбоотой асуудлыг ярихаас өөр аргагүй. Яагаад энгийн иргэд найман ишигний хэргээр шийтгэгдэж байхад нэг хүний хэргийг шүүх долоон жил гацаах ёстой юм. Яагаад ард түмний хүүхдэд арслан бар мэт загнадаг хэрнээ авлигачдын хэргийг яагаад бүтэн таван жил гацааж байгаа юм. Тийм учраас шударга шүүхтэй байхыг шаардах эрхтэй гэж бодож байна. Би өмнө нь хэлж байсан. Хэрвээ ордон дотор хүч мөхөствөл би Төв талбай дээр суулт хийнэ” гэжээ.

Яг үнэндээ энд яриад байгаа Эрдэнэтийн 49 хувь, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр, Хөтөлийн цемент шохойгоо аль хэдийнэ төрд аваад ашиг шимээ хүртээд эхэлсэн. Засгийн газар буюу Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ эдгээр асуудлаар хийдгээ хийчихсэн. Гэтэл яагаад сая босгож ирээд ярьчихав аа. Энэ цаанаа учиртай. Түүний хувьд өнөөдрийн нүүрсний хулгай, түүний эргэн тойрон дахь үйл явдлууд л гол анхаарлыг нь татаж байгаа нь тодорхой. Олон үйл баримтаас тэгж харагдаад байгаа юм. Нэг үгээр хэлбэл нүүрсний сонсгол, нүүрсний хэргийг шүүх хурлыг явуулах нь түүний зорилго гэсэн үг. Тэгэхээр нөгөө муу Эрдэнэтийн 49 хувь, Дубайн гэрээ, Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр гэдэг өөхөнд өөр зүү боогоод шидэж байна л даа. Жишээ нь “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн захирал асан Б.Ганхуяг өөрийг нь ХЭҮК-т өгсөн талаар л гэхэд “Нүүрсний хулгай гэж зөндөө л зүйл болж байна” гэж эхлээд хэлсэн. Тэгээд араас нь “Зарим нэг хоригдсон хүмүүс ХЭҮК-т хандсан байна билээ. Авлигачид баригдаад ирэхээрээ л учир зүггүй хүний эрхийн мэдрэмжтэй болдог. Хүний эрхийг тэгтлээ хүндэлдэг байсан байсан юм бол яагаад авлига хийв гэдэг асуудал үүсч байгаа юм. Харин авлига өөрөө хүний эрхийн хамгийн том зөрчил. Авлигачид бидний сургууль, цэцэрлэгийг хулгайлдаг. Замыг чанаргүй болгодог. Төсөвт орох байсан мөнгийг хувьдаа ашигладаг. Тиймээс олон асуудлыг Засгийн газар ил болгож байгаа” гэсэн. Бас Эрдэнэтийн овоолгын талаар “Зарим хүн овоолгыг хаягдал гээд өөрийнхөө Тамгын газрын даргадаа өгчихсөн тохиолдлууд байгаа юм” гэчихээд араас нь “Би “Ачит-Ихт”-ийг ярьж байна” гэжээ. “Ачит Ихт” бол дээр хэлсэнчлэн нуруугаа авахуулсан морь шиг л болсон сэдэв шүү дээ. Ингэж хэлэхдээ “Ийм тохиолдлууд” хэмээн тодруулжээ. Ингэхээр Л.Оюун-Эрдэнэ өөр хэн нэгэн, тодруулах юм бол өнөөгийн “зарим хүн”, мөн Тамгын даргыг хэлэх гээд амнаас нь гараагүй бололтой юм. Тэгж уншигдаад байна. Яагаад гэхээр “Зэс эрдэнийн хувь” компанийн эзэмшилд ийм албан тушаалтай хүний ах нь ч бил үү, дүү нь нэмэгдсэн байдаг. Энэ агуулгаар нь хөөвөл Л.Оюун-Эрдэнийн занаад байгаа ч зангаад нэрлэж зүрхлэхгүй байгаа тэр хүн хэн болохыг олж тогтооход ядах юмгүй мэт… Магадгүй, улс төрийн аадрын өмнөх ажин түжин шиг атлаа хөшигний ардах түжигнээн, түншилцээний нэг эзний нэр энд явж байхыг үгүйсгэхээргүй байна.

Ө.Бааст

Categories
мэдээ нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал улс-төр

Х.Алтанхуяг: Том хулгай хийдэг намыг дахин сонгох уу, хулгайчдын эсрэг хүчээ нэгтгэж чаддагийг нь гаргаж ирэх үү гэдгийг ард түмэн удахгүй шийднэ DNN.mn

Ардчилсан намы н Үндсэн дүрмийн хорооны гишүүн Х.Алтанхуягтай цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-Хичээл эхлэхээс өмнө АН-ын Үндэсний бодлогын хороо ээлжит бус хурлаа хийж, намын даргынхаа баг бүрэлдэхүүнийг сонгосон. Хурлын уур амьсгал их халуун болсон гэлцдэг. Одоо ер нь намын дотоод уур амьсгал ямар байна вэ?

– Халуун болсон гэж та хэллээ. Их дуулиан шуугиантайгаар Үндэсний бодлогын хороо хуралдсан. Тус хурал эхлэх гэж хоёр цаг болсон. Хоёр цаг Үндэсний жигүүр зарчмын боёкот өрнүүлсэн. Учир нь энэхүү хурал эв нэгдлийн Үндэсний бодлогын хорооны хурал гэдэг байдлаар анх зарлагдсан. Тэр утгаараа Үндэсний бодлогын хорооны нийт гишүүн уг хуралд оролцох ёстой байсан. Гэтэл ҮБХ-ны жар, далан гишүүн хурлын гадна үлдчихсэн байлаа. Өөрөөр хэлбэл татвараа цаг тухай бүрд нь төлчихсөн, саналын эрхтэй Ү Б Х – н ы г и ш ү ү д хуралдаа сууж чадалгүй үлдчихсэн байсан. Сууж чадахгүй гэдэг маань хуралд тэр хүмүүсийг оруулалгүй эхлүүлэх гэж байсан гэсэн үг. Тиймээс Үндэсний жигүүр зарчмын боёкот өрнүүлж, эдгээр гишүүдийг хуралд нь оруулснаар ҮБХ-ны ээлжит бус хурал эхэлсэн.

-Улмаар ҮБХ хуралдсан. Хурлын үр дүн юу байв. Тус хурлыг бүрэн дуусгаж чадалгүй, тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулсан гэдэг нь үнэн үү?

-Мэдээж хурал болж байгаа учраас тодорхой үр дүн гарах ёстой. Уг хурлаас үр дүн гарсан гэж би хэлнэ. Юуны түрүүнд намын дарга багаа бүрдүүлж чадсан. Тодорхой хэмжээнд намын бүтцээ бий болгосон. Тодруулбал, намын дэд дарга нарын асуудлыг бүрэн шийдэж чадсан. Мэдээж гарсан үр дүн сайн, муу гэсэн хоёр талтай.

-Муу үр дүн нь юу байна, тэгвэл?

-Урьд өмнө бие дааж нэр дэвшсэн нөхөд намын дэд даргад нэр дэвшиж гарч ирсэн. Өөрөөр хэлбэл намын дүрмийг зөрчиж бие даан нэр дэвшсэн нөхөр намын дэд даргаар “шагнагдчихсан” асуудал яригдаж байна. Тодорхой хэлбэл Б.Галиндэв гэх нөхөр өмнө нь бие даан нэр дэвшиж байсан. Манай нам бие даан нэр дэвшсэн хүнд найман жилийн хугацаанд улс төрийн дэмжлэг үзүүлэхгүй гэсэн дүрэмтэй байдаг. Гэтэл энэхүү хурлаар Б.Галиндэвийг АН-ын дэд дарга болгож байгаа нь олон гишүүний эгдүүцлийг хүргэсэн. Нөгөөтэйгүүр энэ үйлдэл нь манай намын залуучуудад буруу үлгэр дууриалал, жишиг тогтоосон гэж харж байгаа. Өөрөөр хэлбэл 2024 онд намын гишүүд хариуцлагаас цугтаж бие даан нэр дэвшиж болох ю м б а й н а г э с э н б у р у у ойлголтыг өглөө гэсэн үг. Та түрүүн асуулаа, ҮБХ-ны хурал дуусалгүй хойшилсон гэж. Хурлын уур амьсгал ширүүхэн байсан учир хурлаа бид дуусгаж чадаагүй. Харин тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулсан. Тиймээс хурал удахгүй дахин үргэлжилнэ. Тэр үед дэд дарга нартай холбоотой хариуцлагын асуудлыг бид дахин ярих байх гэж найдаж байна.

 

Нийгмийн хувьд АН олон дэд даргатай болсонд их шүүмжлэлтэй хандсан. Нөгөөтэйгүүр ирэх сонгуулиар намын жагсаалтад шууд бичигдэх хүмүүсээ дэд дарга болгочихлоо гэж ярьж байгаа шүү дээ. Үүнд та тодорхой тайлбар хэлэхгүй юу?

-Нэгдүгээрт, Ардчилсан нам бол ямар нэгэн төрийн байгууллага биш. Бид татвар төлөгчдийн мөнгөөр санхүүждэггүй. Нөгөөтэйгүүр эрх баригч нам өнөөдөр үндсэн 22 сайдтай байна. Дэд сайд нараа нэмбэл дөч, тавь руу дөхөх том бүтцээр төр удирдаж байна. Биднийг биш энэ хүмүүсээ энэ өнгө аясаараа шүүмжилбэл нүдээ олох биз. Тиймээс манай намын хувьд хэдэн ч, дэд даргатай байх нь тийм чухал асуудал биш болов уу. Хоёрдугаарт, эдгээр дэд дарга нар намын жагсаалтад орохгүй. Бүгд тойрогт нэр дэвшинэ. Тиймээс намын жагсаалтаар шууд гараад ирэх хүмүүс гэж ойлгож болохгүй. Эрх баригч нам дэндүү данхар бүтцээр төр удирдаж байна. Тэгээд гараас нь гарч байгаа зүйл яг юу байна вэ. Ардчилсан нам гурван жилийн хугацаанд гурван мянга гаруй километр зам тавьж чадсан. Харин эрх баригчид найман жилийн хугацаанд 200 километр зам тавьчихаж чадахгүй байна шүү дээ.

-Дэд дарга нар намын жагсаалтад орохгүй гэж та хэллээ. Яг орохгүй байх асуудлыг дүрмээрээ баталгаажуулсан юм уу?

-Уг асуудлыг саяны ҮБХ-ны хурлын үеэр намын дарга өөрөө албан ёсоор тайлбарлаж хэлсэн. Өөрөөр хэлбэл эдгээр дэд дарга нар бол үүрэг, хариуцлагаа ойлгож тойрогт очиж нэр дэвших төлөөлөл шүү гэдгийг албан ёсоор хэлсэн гэсэн үг. Тиймээс ҮБХ-ны гишүүд уг асуудалд нэгдсэн байр суурьтай болсон.

-Намын тэргүүн дэд даргын хувьд олон нийт янз бүрийн байр суурьтай байх шиг байна. Харин танай намын дотоодод тэргүүн дэд даргаа ямар хандлагатай хүлээж авсан бэ?

-С.Баярцогтын хувьд нийгэм ч тэр, Ардчилсан нам ч тэр яг л адилхан байр суурьтай хүлээж авсан. Өөрөөр хэлбэл түүнийг дэмжих хүн намд ч байна, нийгэмд ч байна. Бас муу хэлэх хүн намд ч байна, нийгэмд ч байна. Гагцхүү аль нь илүү давамгай байгааг ард түмэн харж л байгаа байх. Ард түмэн бүгдийг ялгаж салгаж чаддаг. С.Баярцогтыг юу туулж ирсэн, юу хийж бүтээсэн бэ гэдгийг монголчууд бүгд л мэдэж байгаа. Тиймээс энэ хүний хувьд бусдын яриад байгаа шиг хэрэг, төвөгтөн, ял зэмтэй хүн биш л гэж ойлгодог. Хуулиараа ч тэр. Шүүхээс С.Баярцогтыг цагаатгасан. Тиймээс уг хүн маань ямар нэгэн ялтан, гэмт хэрэгтэн биш гэж үзнэ. Ардчилсан нам хүний эрх, эрх чөлөөг тунхагласан нам. Тиймээс нийгмийн үзэмжээр, эсвэл хэсэг хүмүүсийн ятгалгаар хувь хүнийг дүгнэдэг, ялладаг нам биш. Тэр утгаараа үүрэгт ажлаа хийгээд явахад тухайн хүний хувьд асуудал байхгүй гэж ойлгож байгаа. Намын гишүүдийн ихэнх нь ч ийм бодолтой яваа гэдэгт эргэлзэхгүй байна.

-ҮБХ-ны хурлаар намын генсекийг тодруулах асуудал яригдах ёстой байсан. Яагаад уг асуудал хойшлов…?

-Тухайн өдрийн хурлаар намын генсект Эрдэнэболдыг нэр дэвшүүлэх асуудал яригдаж байсан. Гэвч түүний өмнө намын дэд дарга нарын асуудал нэлээд их шуугиантай үргэлжилсэн. Тиймээс хурлын уур амьсгал тийм ч таатай бус байсан учраас уг асуудлыг дараа дахин үргэлжлүүлэн хуралдахаар болсон байгаа.

-Намын жагсаалтын талаар та түрүү нь ярилаа. Ямартай ч энэ олон дэд дарга намын жагсаалтад бичигдэхгүй юм байна гэж ойлголоо. Тэгвэл намын дэргэдэх байгууллагуудын удирдлагууд намын жагсаалтад шууд орж ирнэ. Тиймээс эдгээр байгууллагуудыг авах сонирхолтой хүмүүс танай намд цөөнгүй байгаа болов уу. Асуудлыг та яаж харж байна вэ?

-Яг өнөөгийн цаг үед ид яригдаж байгаа асуудал бол энэ. Намын дэргэдэх гурван байгууллагын удирдлага бүтцийг гаргаж ирэх асуудал ээлж дараатай яригдаж байна. Хамгийн эхэнд эмэгтэйчүүдийн байгууллагын удирдлага, бүтцийг хэлэлцэж байгаа. Тус байгууллага энэ удаагийн хурлаараа ерөнхийлөгчөө сонгох гэж байна. Одоогийн байдлаар тус байгууллагын ерөнхийлөгчид манай намын арав гаруй гишүүн нэрээ дэвшүүлэн өрсөлдөж байна. Мэдээж нам доторх клуб, бүлэглэл, фракцууд төлөөллөө энэхүү сонгуульд нэр дэвшүүлэн өрсөлдөж байгаа.

-АН-ын үндсэн дүрмийн хорооны гишүүний хувьд Эмэгтэйчүүдийн холбооны ерөнхийлөгчид ямар хүн очоосой гэж бодож байна вэ?

-Миний хувьд улс төрийн жиргээ хэмээх контентийг хөтөлж явуулдаг. Уг контентоороо АН-ын дотоодох асуудлыг түлхүү хөндөж ярьдаг. Тэр утгаараа уг контентдоо тус эмэгтэйчүүдийн байгууллагын тэргүүнд сонгогдох гэж буй хүмүүсийн талаар товч тодорхой ярьсан. Хувь хүнийхээ үүднээс тус холбоог нэр цэвэр, намаа мэддэг, намынхаа төлөө сэтгэлтэй хүн болоосой гэж бодож байна. Нөгөөтэйгүүр Ардчилсан нам өөрөө бизнес эрхлэгчдийг дэмждэг, тэдний боломжийг илүү бүрдүүлж өгөхийн тулд бодлого боловсруулан ажилладаг нам. Үзэл бодол нь ч хувийн хэвшлээ дэмждэг нам шүү дээ. Бизнес эрхлэгчдийн эрх ашгийг яаж хамгаалах вэ, тэр дундаа өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийн эрх ашгийг яаж хамгаалах вэ гэдэг утгаараа АН-ын эмэгтэйчүүдийн холбооны ерөнхийлөгчөөр бизнес эрхэлдэг, аж ахуйн зовлон жаргалыг ойлгодог хүн очоосой гэсэн байр суурьтай байна. Өөрөөр хэлбэл өөрөө бизнес хийгээд үзчихсэн, жаргал зовлонг нь ойлгодог эмэгтэй хүн байх хэрэгтэй гэсэн үг.

-Сөрөг намын гишүүний хувьд эрх баригчдын үйл ажиллагаа, бодлого шийдвэрийн талаар ямар байр суурьтай явдаг вэ. Нэг нэгнийхээ хулгайг дуудсан хүмүүс л байх шиг байна гэж олон нийт шүүмжлээд байна шүү дээ?

-Дээрээ хулгай үүрлэчихсэн ийм цаг үед улс орны хөгжил гэж яриад ямар ч хэрэггүй. Хулгайтай тэмцэх асуудал ярих гэж байгаа бол сүүлийн арав орчим жил хэн дангаараа засаглаж байна вэ гэдгээ бодох хэрэгтэй. Тэр утгаараа МАН хулгайтай тэмцэнэ гэдэг бол өөртэйгөө тэмцэнэ гэсэн үг. Өөртэйгөө тэмцэж чаддаг нам мөн үү. Тийм эр зориг МАН-аас гарах уу. Ард түмний хувьд энэ бугшсан хулгайгаас салах асар их хүсэлтэй, хүлээлттэй байна. Энэхүү хүлээлтийг нь эцэс болгож чадах нам нь МАН мөн үү. Гэтэл сүүлийн үед үнэхээр хулгайчдаасаа салах гээд байна уу, үгүй юу гэдэгт ард түмэн эргэлзэж эхлээд байна шүү дээ. Нөгөөтэйгүүр манай нам ч гэсэн хулгайчдаасаа салах шаардлагатай. Мэдээж хулгайч, идэж, уусан хэмжээгээрээ МАН-ын хаана ч хүрэхгүй л байх. Гэхдээ хулгайд их бага гэсэн зүйл байхгүй. Хулгай бол хулгай. Тиймээс бид хулгайчдаасаа салах цаг хэдийнэ тулж ирчихээд байна. Ард түмэн нэг зүйлийг маш сайн ойлгосон байх.

-Юуг ойлгосон гэж…?

-МАН-ынхан хоорондоо эвтэй, үзэл бодлоороо нийлж чаддаг. Үүнд нь ард түмэн итгэж, улс орныг нэгэн сэтгэлээр хөгжүүлээд аваад явчих юм байна гэж бодсон. Үнэндээ МАН-ынхны нэгдэж чаддаг, хоорондоо уралцдаггүйн гол шалтгаан нь хулгай байж. Чимээгүй нэгдмэл бүлэг хамгийн том хулгайг хийдэг гэдэг үгтэй. Харин эсрэгээрээ Ардчилсан нам тал тал тийш харсан эвэрнүүд шиг нийгэмд үзэгддэг. Нэгэнтэйгээ эв түнжингүй, зарчмын асар их зөрүүтэй атлаа Ардчилал гэдгийн дор нэгдэж чаддаг нам. Ардчилсан намынхан хэдэн их наядын хулгай хийх битгий хэл, хэдхэн сая төгрөгийн хулгайгаа ил ярьчихдаг хүмүүс. Тиймээс хүчээ нэгтгэж том хулгай хийсэн намаа дахин сонгох уу, хулгайчдынхаа өөдөөс хүчээ нэгтгэж чаддаг ардчилалтай намыг сонгох уу гэдэг нь ард түмний л мэдэх асуудал.

э.МӨНХТҮВШИН

 

Categories
мэдээ цаг-үе

Өнөөдөр луу өдөр DNN.mn

Аргын тооллын есдүгээр сарын 19, Ангараг гариг. Билгийн тооллын 4, онгоц одтой, цагаан луу өдөр. Өдрийн наран 6:34 цагт мандан, 18:58 цагт жаргана. Тухайн өдөр хулгана жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, хүү сангийн эх хатгах, эд агуурс авах, зээл авах, арвижуулах, дэлгэрүүлэх үйлийг эхлэх, угаал үйлдэх, бороо хур оруулах, зэтгэрийг номхотгох, хөгжмийн зэмсэг урлахад сайн. Гүүр тавих, газар ухах, гөлөг тэжээхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, луу, могой, бич, тахиа, гахай болой. Хол газар яваар одогсод хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал бие эрхтний, хүч сайжирна.

Categories
мэдээ цаг-үе

Улаанбаатарт өдөртөө 14 хэм дулаан байна DNN.mn

09-р сарын 18-ны 20 цаг хүртэлх

цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:

Хур тунадас: Нутгийн зүүн хагаст үүлэрхэг, бусад нутаар солигдмол үүлтэй. Баруун болон төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орно.

Салхи: Ихэнх нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, говь, талын нутгаар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ.

Агаарын температур: Шөнөдөө Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан голын эх, Байдраг, Эг, Үүр голын хөндийгөөр -1…-6 градус хүйтэн, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дарьгангын тал нутгаар +6…+11 градус, бусад нутгаар +1…+6 градус дулаан, өдөртөө Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан голын эх, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр +8…+13 градус, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр +18…+23 градус, бусад нутгаар +12…+17 градус дулаан байна.

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Шөнөдөө бага зэргийн бороо орно, өдөртөө бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр. Шөнөдөө +4…+6 градус, өдөртөө +13…+15 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Бага зэргийн бороо орно. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +3…+5 градус, өдөртөө +14…+16 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Шөнөдөө бага зэргийн бороо орно, өдөртөө бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр. Шөнөдөө 0 градус орчим, өдөртөө +11…+13 градус дулаан байна.

2023 оны 09 дүгээр сарын 19-нөөс 09 дүгээр сарын 23-ныг

хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв:

19, 20-нд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг болон Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар, 21-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 22-нд баруун болон төвийн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр бороо, уулаараа нойтон цас орно. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр. 19-нөөс ихэнх нутгаар өдөртөө бага зэрэг дулаарч, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 0…-5 градус хүйтэн, өдөртөө +8…+13 градус, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө +5…+10 градус, өдөртөө +17…+22 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө +10…+15 градус, өдөртөө +21…+26 градус, бусад нутгаар шөнөдөө +1…+6 градус, өдөртөө +13…+18 градус дулаан байна.

Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

ТОЙМ: “ОХУ-тай зорчих нөхцөлийг визтэй болгох хэрэгтэй” хэмээн өгүүллээ DNN.mn

“Өдрийн сонин”-ы даваа гаригийн дугаар 16 нүүрээр хэвлэгдэж, та бүхний гарт хүрч байна.

“Өдрийн сонин”-ы тэргүүн нүүрт УИХ-ын гишүүн, Зам,
тээврийн хөгжлийн сайд С.Бямбацогт “Зам тээврийн
салбарт гарч буй үр дүн л миний өмнөөс ярина байх даа”  гэснийг XIII  нүүрээс үргэлжлүүлэн уншаарай.

Л.Оюун-Эрдэнийн занаад байгаа ч зангаад нэрлэж зүрхлэхгүй байгаа тэр хүн хэн бэ?

“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог “Баримт, үзэл бодол” нүүрт “ОХУ-тай зорчих нөхцөлийг визтэй болгох хэрэгтэй” хэмээн өгүүллээ

Засгийн газар хувийн хэвшлийнхний хөнгөлөлттэй
тарифын асуудлыг шийднэ

Г.Сайханбаяр төрийн ажил хэргийг сонгуулийн
сурталчилгаа болгож байна уу

“Коёотэ” компанийн ерөнхий захирал Д.Бямбасайхан  “Бизнесийнхэнд төрийн хамгаалалт хамгийн чухал байна”  гэв.

Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлага, сурвалжлагыг “Өдрийн сонин”-ы даваа гаригийн дугаараас уншаарай. Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. https://admin.dnn.mn/plugi ns/news/login Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудангийн салбаруудаас болон сонин борлуулах цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдан авч болохыг дуулгая. Түүнчлэн “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч болно. Уншигч та “Өдрийн сонин”-ыг захиалан уншихыг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу. Цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88111375 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг аваарай. “Өдрийн сонин”-той холбоотой мэдээ мэдээллийг 19001987-гоос лавлана уу

“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮР ТАНТАЙ ХАМТ

Categories
мэдээ цаг-үе

Өдөрт 1048 автобус үйлчилгээнд явж байна DNN.mn

Нийтийн тээвэрт сүүлийн 13 жил парк шинэчлэл хийгээгүй бөгөөд өнгөрсөн жилээс томоохон хэмжээний шинэчлэлийг хийж эхэлсэн юм. Нийслэлийн хэмжээнд өнөөдрийн байдлаар нийтийн тээврийн 107 чиглэлд 1048 автобус үйлчилгээнд явж байна. Автобусны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Нийслэлийн Нийтийн тээврийн газрын Захиргаа, удирдлагын хэлтсийн дарга З.Цэвээндорж “Нийтийн тээвэрт 2009 онд улсын төсвийн хөрөнгөөр парк шинэчлэл хийж байсан. 2022 оны байдлаар нийт тээврийн хэрэгслийн 50 гаруй хувийнх нь насжилт хэтэрсэн юм. Монгол Улсын стандартаар 12-оос дээш жил явсан автобусыг ашиглахыг хориглосон байдаг. Гэтэл эдгээр автобусыг 13 дахь жилдээ ашиглаж байсан. Иймээс Засгийн газраас нийтийн тээврийн парк шинэчлэлд онцгойлон анхаарч, 810 автобусаар парк шинэчлэл хийхээр болж, 2022, 2023 онд нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийг эрчимтэй хийж байна. Нийслэлийн хөрөнгө оруулалтаар 2022 онд 60 автобус, 2023 оны нэг, хоёрдугаар сард 224, нийт 284 автобус оруулж ирсэн. Мөн улсын төсвийн хөрөнгөөр 100 гаруй автобус орж ирээд байгаа” гэв.

Categories
мэдээ нийгэм

“Дундговь 2023” Монголын анхдугаар элсний наадам болж байна DNN.mn

Монголын анхдугаар элсний наадам Дундговь аймгийн Мандалговь хотноо есдүгээр сарын 15-нд эхэллээ.
Нээлтийн ёслолд МҮОХ-ны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Ч.Наранбаатар, Дундговь аймгийн Засаг дарга Ц.Мөнхбат нар баг тамирчдад баяр хүргэн амжилт хүсэв.

Монголын үндэсний олимпын хороо болон Дундговь аймгийн Засаг даргын тамгын газраас хамтран зохион байгуулж буй энэхүү наадамд 4 аймаг, 3 их дээд сургууль, 2 спортын хороо, 5 спортын клуб нийт 14 байгууллагын 120 гаруй тамирчид бадминтон, волейбол, текбол, бөхийн төрлөөр ур чадвараа сорин өрсөлдөж байна.

Энэхүү наадмаар дамжуулан олон нийтэд биеийн тамираар хичээллэхийг уриалж, эрүүл амьдралын хэв маяг, спорт олимпизмыг сурталчлан шинэлэг спортын төрлүүдийг таниулах зорилготой.

Элсний наадам 2 өдрийн турш үргэлжлэх бөгөөд өнөөдөр анхны аваргууд тодрох юм гэж МҮОХ-оос мэдээллээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн маршал Ю.Цэдэнбал агсан мэндэлсний 107 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна DNN.mn

Өнөөдөр төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн БНМАУ-ын баатар, Хөдөлмөрийн баатар маршал Ю.Цэдэнбал агсны мэндэлсний 107 жилийн ой тохиож байна.

Энэ өдрөөр түүний хөшөөнд цэцэг өргөх хүндэтгэлийн ёслол боллоо.

Уг ёслолын үеэр МАН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалан “БНМАУ-ын баатар, Хөдөлмөрийн баатар маршал Ю.Цэдэнбал бол өнгөрсөн зууны бүтээн байгуулалт өөрчлөлт шинэчлэлтэд сэтгэл оюунаа бүрэн дайчилж, хойч үеийнхэндээ ихийг үлдээж чадсан хүн. Түүний улс орныг удирдсан 44 жилийн хугацаанд Монгол Улс аж үйлдвэр, аж ахуй, боловсрол, эрүүл мэнд, шинжлэх ухааны салбаруудад их үсрэлтийг хийсэн. Ю.Цэдэнбалын тууштай, тогтвортой бодлогын үр дүн өнөөдөр ч бидний амьдралд нөлөөлсөөр байна. Түүний Монгол төрд оруулсан хувь нэмэр, нэр төр, их гавьяа зүтгэлийг үлгэр дуурайлал болгож Монгол хүн Монгол түмэн, эх орныхоо төлөө хэрхэн ажиллаж, тэмцэж болдог сайн жишгийг харж санаж явах учиртай” гэлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

“Ханжоу 2022” Азийн наадам эхлэхэд 6 хоног үлдлээ DNN.mn

“Ханжоу 2022” Азийн зуны спортын 19 дүгээр наадам БНХАУ-ын Ханжоу хотод есдүгээр сарын 23-наас аравдугаар сарын 8-нд зохион байгуулагдана.

Тус наадам нь өнгөрсөн жилийн есдүгээр сард зохион байгуулагдах байсан боловч цар тахлын улмаас бүтэн жилээр хойшлогдоод байсан билээ.

Энэ удаагийн наадамд Монголын баг 35 спортын төрөлд 400 гаруй тамирчид, 120 гаруй дасгалжуулагч, албаны хүн нийт 520 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй оролцоно гэж Монголын Үндэсний Олимпын Хорооноос мэдээллээ.