Month: August 2023

Categories
нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл

Найр наадмаа дуусгаж, ажлаа хийцгээе монголчууд аа DNN.mn

​Наймдугаар сар дундаа орлоо. Намрын овоорсон их ажил ундарч байна. Өвлийг ажрахгүй өнтэй сайхан давъя гэж байгаа бол энэ их ажлын ард заавал гарах ёстой. Монголчууд маань зунжин найр, наадам хэсч, аялж зугаалж ханалаа. Одоо хэдүүлээ ажлаа хийцгээе ээ. Жиндүү өвлийн жихүүн жавартай залгаад тарчиг хаврын урт хоногууд сунайтал үргэлжилнэ гэдгийг санах хэрэгтэй.

Манай оронд нар ээсэн налгар дулаан өдөр тоотой ирдэг. Зуны улирал богино болохоор урин цагт хүн бүхэн амарч зугаалахыг хүснэ. Сүүлийн үед монголчууд хөдөө, гадаагүй сүрхий аялцгаадаг болсон. Харин энэ жилийн хувьд урьд урьдныхаас илүү аялж зугаалах шиг боллоо. Үүний тод жишээ гэвэл, Улаанбаатар хот маань бүтэн зунжин эль хульхан байсан даа. Хотод үлдэгсэд ярихдаа жирийн үед бүтэн цаг гаруйн хугацаанд туулж хүрдэг байсан газартаа тавхан минутад очиж байна, зам түгжрэлгүй болохоор маш их ажил амжууллаа гэхчлэн ам уралдуулцгааж байсан. Аргагүй, өнөө жил таван аймаг, 43 сум түүхэн ойгоо тэмдэглэсэн. Ёстой монгол түмнээрээ дэнж хотойтол тэнүүн дэлгэр наадах шиг болно лээ. Хэн хүнгүй л гэр бүл, үр хүүхдээ дагуулан өсч, төрсөн нутагтаа зорьж очицгоов. Ойгоор удаан уулзалдаагүй ахан, дүүстэйгээ учран золгож, ойрд үзээгүйгээрээ сайхан наадлаа гэх наадамчин олны сэтгэлийн жаргал цэнгэл хачин өндөр байв. Аймаг, сумдын түүхэн ойн наадам энэ жил үнэхээр түмэн олон түжигнэсэн хөл хөдөлгөөн ихтэй боллоо. Хэн ч гэсэн зуун жилд тохиох баяр наадмаа үзэхийг хүсэлгүй л яахав. Харин одоо наадмын уур амьсгалаасаа хөндийрч, ажил амьдралаа бодоцгооё. Дэлхий эргэдгээрээ эргэж, улирал солигддогоороо солигдож нэг л мэдэхэд зун болно. Тэрнээс өмнө хатуу өвөл, хаврын уртаас урт өдрүүд биднийг хүлээж байгаа гэдгийг мартаж болохгүй.

Өнгөрсөн өвлийг бид яаж давлаа даа. Цас эрт унаж, мал онд ороход амаргүй дүр зурагтай нүүр тулсан. Монгол орон даяар зудын гамшиг нүүрлэж, хотоо харлуулсан малчид олон байлаа. Хатуу өвлийн дараа хаврын улирал бүр ч хэцүү үргэлжлэв. Малчдын зүрхэнд жинхэнэ шар ус хуруулах шиг болсон. Насаараа өсгөж, үржүүлж ирсэн хөдөлмөрийн үр шим болох хэдэн мал нь нүдэн дээр нь өлдөж бөөн бөөнөөрөө хорогдоход хэний ч гол зурна. Энэ бол намар нь найр наадам гэсээр хадлан тэжээлээ хангалттай базааж чадаагүйн л гай. Өвөл, хаврын цагт мал яаж туйлддагийг хуучцуул мэддэг болохоор “Наадмын дараа намар” гэдэг үгээр найр наадмаа хойш тавиад өвлийн бэлтгэлээ базаахыг сануулж ирсэн нь ийм учиртай. Статистикаас харахад өнгөрсөн өвөл, хаврын байдлаар 500 гаруй мянган толгой мал зүй бусаар хорогдсон дүн бий. Энэ үед нэг боодол өвс 30 мянга, шуудай хэвэг 25 мянга хүрснийг малчид та бүхэн санаж байна уу. Тэгэхээр хадлан тэжээлээ ахиу нөөцлөхийн тулд одооноос найр наадмаа зогсоомоор байна шүү. Яагаад ингэж хэлээд байна вэ гэхээр хөдөө гадаагүй одоо ч гэсэн найр наадам хавтгайрсан хэвээр л байх юм. Хурим, хүүхдийн даахь үргээх ёслол, унаганы тамга, овооны наадам, ургийн баяр, ангийн уулзалт, сургуулийн ой гээд монголчуудын найр цэнгээн өдөр алгасахгүй шахам үргэлжилж байна. Том дарга нар нь хүртэл найр наадам хэсч, аялж зугаалж байгаа ганган дэгжин зургаа сошиалд гайхуулж яваа харагдах юм. Намрын их ажил буцалж байгаа энэ үед одоо та бүхэн үүнийгээ боль оо. Ард түмнийг төлөөлж төрд гарч ирсэн улсууд юм бол аялж зугаалах биш ажил хийж үлгэрлэх хэрэгтэй байна.

Зуд турхан гэдэг зөвхөн малчдад тулгардаг зовлон биш. Өвлийг өнтэй давах асуудал нийслэлчүүдэд бүр ч их хамаатай. Ялангуяа дулаан, эрчим хүчээ өргөтгөж шинэчлэх, түлшээ нөөцлөх, нийтийн тээврийн хүртээмжээ нэмэгдүүлэхээс өгсүүлээд өвөлжилтөд бэлдэх ажил тоймгүй их байна. Наад зах нь эрчим хүчний найдвартай хэрэглээгээ хангахгүй бол өвлийн хүйтэнд цахилгаан тасалдвал хот даяараа сүйрнэ. Та бүхэн санаж байгаа бол ковидын үед станцад гэмтэл гарч улаанбаатарчууд гэрэл цахилгаангүй өнжиж байсан даа. Тэгэхэд цахилгаанаас хамааралтай бүх үйлчилгээ зогсож эрчим хүчгүй бол амьдрал хэцүүднэ гэдгийг харцгаасан. Ойрын жишээ гэвэл энэ зун нийслэлд буусан үеэрүүд бидэнд том сануулга өглөө. Цаашид үер буунгуут тог тасарчихдаг. Орон нутагт хүчтэй салхи шуурга дэгдэнгүүт Оросоос эрчим хүч авдаг шонгууд нь унаж, аймаг сумдаараа харанхуй суугаад байх уу. Жил ирэх тусам манай улсын эрчим хүчний хэрэглээ өссөөр байгаа. Нийслэлд гэхэд 455 мянга гаруй хэрэглэгчийг цахилгаан эрчим хүчээр хангадаг. Хэрэглээ нь 30 гаруй хувийн хэтрэлттэй байгаа гэж мэргэжилтнүүд хэлж байна. Хэзээ мөдгүй Улаанбаатар битгий хэл улс даяараа гэрэлгүй болж мэднэ. Иймд эрчим хүчний бие даасан байдлаа хангахын тулд томоохон бүтээн байгуулалтын ажлуудаа өвөл, зунгүй, өдөр, шөнөгүй өрнүүлж баймаар байна.

Өвлийн бэлтгэлд онцгой анхаарах салбар бол дулаан хангамж. Нийслэлийн орон сууцны хороолол дунд нийт 1200 гаруй км урт дулааны шугам сүлжээ байдаг юм билээ. Үүний талаас илүү хувь нь ашиглалтын хугацаа дуусчээ. Энэ зуны байдлаар 3.6 км хос шугам сүлжээний засварын ажлыг л хийсэн байх жишээтэй. Хөхөө өвлийн хүйтэнд дулааны шугам хагарвал хороолол даяараа хөлдөх аюултай. Тэгэхээр урин дулааны цагт дэд бүтцийн засвар, шинэчлэлийн ажлаа эрчимжүүлж байх ёстойг дээрх тоо хэлээд байгаа юм. Үүнээс гадна удахгүй хичээлийн шинэ жил эхэлнэ. Орон нутгаас ирэх оюутнуудын хөлд нийслэл хот дарагдана. Энэ үед замын түгжрэл нийслэлчүүдийн толгойны өвчин болдгийг бүгд мэднэ. Гол нөлөөлдөг хүчин зүйл нь зам засварын ажил, нийтийн тээврийн хүртээмжийн асуудал. Яг хичээл эхлэхтэй зэрэгцээд гэнэтхэн энд тэнд зам сэтлээд, шороо овоолчихдог тал бий. Зунжин хот сэлүүхэн байхад хийгээгүй ажлаа хүйтэн сэрүүнтэй уралдаж амжуулах гэдэг нь манайхны зан. Дээрээс нь одоо иргэдэд үйлчилж байгаа автобусууд гадаадаас актлагдаж ирсэн болохоор асуудал ихтэй. Бохир заваан нь дүүрчээ гэхэд замын голд гэнэт зогсоно бас шатна. Дотор нь сууж яваа хүмүүст түгшүүртэй. Нийслэлийн хэмжээнд мянга хүрэхгүй автобус иргэдэд үйлчилдэг гэсэн судалгаа бий. Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн хүрээнд урд хөршөөс 224 автобус шинээр авахаар болсны дөнгөж эхний 30 нь орж ирээд байгаа гэсэн. Юу юугүй өвөл хаяанд ирнэ. Үлдсэн хэдэн автобус нь наадмын тоосонд дарагдаад мартагдах вий дээ. Уг нь нийтийн тээврийнхээ асуудлыг цогцоор нь шийдчихвэл хотын түгжрэл ард хоцорно гэдгийг өндөр хөгжилтэй орнуудын туулж ирсэн замналаас харж болмоор.

Энэ зун хур ихтэй байсан болохоор ургац гайгүй авна гэсэн хүлээлттэй байгаагаа салбарын яамныхан ярина лээ. Хаврын тариалалт хожуу эхэлсэн ч ургац хураалтынхаа бэлтгэлийг хангахаар ажилдаа оржээ. Газар тариалан бол цаг агаарын нөлөөнд хамгийн их өртдөг эрсдэлтэй салбар. Зунжин хур бороо элбэгтэй байсан болохоор мөндөрт багагүй хэсгийг цохиулсан гэсэн. Намар эрт сэрүү унаж, хөрсөн дээр цочир хүйтэрч болзошгүйг мэргэжилтнүүд эртнээс сануулсаар байтал ургацаа цасанд даруулчихдаг гашуун туршлага бий. Эртнээс шатахууныхаа нөөцийг бүрдүүлж, тоног төхөөрөмжийн засвар үйлчилгээг бүрэн хангачихсан байх ёстой шүү.

Өвөлдөө бэлдэх намрын их ажлын зах зухаас дурдахад ердөө ийм байна. Зуны турш аялж зугаалсан хүмүүсийн данс нь ч нэлээд нимгэрсэн байх. Дахин хэлэхэд, монголчууд минь зунжин сайхан наадлаа. Найр наадам, аялал зугаалгаа дуусгаж, ажлаа хийцгээе ээ.

Categories
нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл улс-төр

Т.Доржханд: Бонд зарж өр тавиад, Хятадаас нүүрсээ өндөр үнээр буцаан авч, намынхаа сайдын наймааг дэмжээд ч хамаагүй утааг дарсан баатар болж сонгуульдъя гэдэг зураг харагдаж байна DNN.mn

УИХ-ын гишүүн, ХҮН намын дарга Т.Доржхандтай цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-Чуулган өндөрлөсөн энэ өдрүүдэд таны хувьд хаагуур, ямар ажил амжуулаад явж байна вэ?

-Чуулган өндөрлөсний дараа Монголын эдийн засгийн форум амжилттай зохион байгуулагдлаа. Гадаадын 500 гаруй хөрөнгө оруулагч оролцон мэдээллээ авч, Монгол буцаад бизнесээ хамтарч хийхэд бэлэн гэдэг мессежийг авлаа. УИХ дахь цөөнхийн намын даргын хувьд форумд оролцож, аль ч нам Засгийн эрхэнд гарсан ба хөрөнгө оруулалтад урт хугацааны таатай бодлого явуулна гэдгийг мэдэгдлээ. Учир нь Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр нэг нам дангаар засаглах боломжгүй болсон. Цаашид улс төрийн намууд улсынхаа хөгжил, бодлого дээр хамтарч илүү тогтвортой Засгийн газар байгуулагдана гэсэн үг.

Үр дүнд нь нэг нам нь засаглахаар гадны хөрөнгө оруулагчдыг урьдаг, нөгөөх нь хөөж туудаг байдал үгүй болно гэсэн үг. Зөвхөн гадны хөрөнгө оруулагчаас гадна дотоодын хөрөнгө оруулагчдыг дэмжсэн бодлого тогтвортой хэрэгжих боломж бүрдэнэ. Бид 30 жил улаан цэнхрээрээ хуваагдаж, улсынхаа хөгжилд дэгээ тавьж ирснийг засч байгаа үйлдэл юм. Энэ мессежийг гадны хөрөнгө оруулагчид маш таатай хүлээн авснаа уулзалтын дараа илэрхийлж байсан. Зарим хөрөнгө оруулалтын банк, сангууд манай эдийн засгийн ирээдүйн төсөөллийг маш өөдрөгөөр хийхэд Үндсэн хуулийн өөрчлөлт том нөлөө үзүүлж байгааг онцолж тэмдэглэж байв. Одоо бид алдах эрхгүй. Улс маань ялах биш манай нам ялах нь чухал, би дарга болох нь чухал гэж хавтгай халамж тараадаг, попордог үйлдлийг зогсоох нь бидний гэрийн даалгавар болоод байна.

-Өнгөрсөн хаврын чуулганыг дүгнэж хэлбэл таны хувьд ямархуу чуулган болсон гэж үзэх вэ. Эрх баригч намын хувьд авлигын эсрэг тэмцсэн чуулган боллоо гээд байгаа шүү дээ?

-Юм бодитоороо сайхан биз дээ. Айхтар хулгайтай тэмцсэн чуулган юм шиг боловч үр дүнг нь манай хуулийн байгууллагууд наадмын өмнөхөн баллуурдаад эхэлсэн. Өнөө гурван долоо хоног иргэдэд нээлттэй хэлэлцсэн Хөгжлийн банкны хэргүүдийг бүгдийг нь цагаатгасан шийдвэр гаргасан. Бүх хулгай нь Хөгжлийн банкны түр хорооны шинжээчдийн дүгнэлт, баримтаар нотлогдоод байхад улс төр, бизнесийн томоохон акулуудаа торгосон болоод харин Хөгжлийн банкинд ажиллаж байсан цөөхөн жараахайг хорьсон. Хэрэгждэггүй хууль, үр дүнд хүрдэггүй Засгийн шийдвэрүүд нь юуг харуулж байна гэхээр манай хуулийн байгууллагуудын хараат бус, биеэ даасан байдал огт байхгүйг бидэнд ойлгуулж байна. Бид ер нь өнгөрсөн 30 жил хуулийн салбарын боловсон хүчинд хөрөнгө оруулаагүй юм байна. Одооноос хуулийн салбарын мэргэжилтнүүдээ баруунд бэлтгэж эхлэхгүй бол энэ салбарын хоцролт нь эдийн засгийн салбараа хойш татаж унагаах хандлага ажиглагдаж байна.

-Тэгэхээр хаврын чуулган үр дүнгүй болсон гэсэн үг үү?

-Та асуусан шүү дээ, авлигатай тэмцсэн чуулган болж чадсан уу гэж. Би үгүй ээ гэж хэллээ. Харин хууль батлах ажлын хүрээнд хаврын чуулган маш үр дүнтэй, Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт болон бусад салбаруудын томоохон шинэчлэлүүдийн ард гарч чадсан. Чуулганы эхэнд би хэвлэлийн хурлаар мэдэгдэж байсан даа. Үүлэн чөлөөний нар шиг ховорхон боломж бидний өмнө байна. Үүнийг алдалгүй суурь тогтолцоогоо засах үүрэг нь энэ хаврын чуулганд байна гэж. Ямартай ч чамлахаар чанга атга гэж, хийж чадсан шүү.

-Цаашид авлигын үзүүлэлтийг бууруулах, тэр дундаа төрийн бүх шатанд авлигалыг бууруулахын тулд ямар эрх зүйн зохицуулалт, ямар өөрчлөлт бидэнд хэрэгтэй вэ?

-Авлигын индексээр урагшилсан зүйл байхгүй байна. Харин зарим хэрэгтэй хуулиуд батлагдсан. Тухайлбал, нийтийн албан дахь ашиг сонирхлыг зохицуулсан хууль батлагдсан. Үр дүнд нь та нэг бол улс төрөө хий, үгүй бол улс төрөөс гараад бизнесээ хий гэж. Гол агуулга нь төр, бизнесийн хооронд хана босгож байгаа нь сайн. Гэхдээ хэрэгжилт дээрээ яахыг харах л үлдээд байна. Ер нь авлигыг бууруулах үндсэн арга нь данхайсан төрийг жижиглэх шүү дээ. Би байнга шүүмжилсээр ирсэн. Монголын ДНБ-ий 80 хувийг төр хийж байнаа гэж. Төсөв нийт эдийн засгийн 35-40 хувь, төрийн өмчит компаниуд 20 хувь, харин эдгээр компаниудын алдагдаж буй орлого нь 20 хувь байна гэж. Ийм тохиолдолд авлига буурах боломжгүй. Төрийн өмчийг олон нийтийн нээлттэй компани байдлаар яаралтай хувьд шилжүүлэх шаардлагатай. Төрийн үйлчилгээг концессоор хувийн секторт даатгах гээд дэлхийд туршигдсан сайн аргуудыг зоригтой ашиглах хэрэгтэй. Манайд эсрэгээрээ төрийн компаниуд нь ялсан намын хэтэвч, төрийн бүтцүүд нь сонгуульд ялах нэгжүүд болчихоор авлига буурахгүй байгаа юм. Тэгэхээр цаад шалтгаан нь сонгууль, улс төрийн намын хатуу гишүүнчлэл болчихож байгаа юм. Тийм зүйл ярихаар 30 жил засагласан хоёр намын эрх ашиг хөндөгдөөд хөшигний ард зад тэврэлдчихдэг юм билээ. Иймд нэг бол энэ хоёр намыг эрүүл залуус орж шинэчлэх, үгүй бол аль алиныг нь Монголын улс төрөөс зайлуулж байж Монгол авлигагүй байх, цаашлаад хөгжих үүд хаалга нь нээгдэнэ гэдэгт илтгэлтэй болсон.

-Хаврын чуулганаар Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг хийсэн. Уг өөрчлөлтөөр ирэх УИХ-ын сонгуулийг бид холимог системээр явуулж, УИХ-ын 126 гишүүнийг сонгох ёстой. Энэ нь парламентын чадавхыг нэмэгдүүлнэ гэж байгаа. Өөр ямар өөрчлөлт, үр дүн том зургаараа бий болох вэ?

-Маш том өөрчлөлтийн суурь тавигдсан. Нэгдүгээрт засаглал солигдох, нэг хүн засагладаг буюу Ерөнхийлөгчийн засаглалд шилжих эрсдэл буурсан. Ингэснээр Монгол цаашид ардчилсан, эрх чөлөөтэй, тусгаар улс байна. Хоёрдугаарт улс төрийн намууд хулгай дээр хамтардаг биш, хөгжлийн бодлогод нэгддэг болно. Гуравдугаарт тойргийн төсөв биш хөгжлийн төсөв болон томоохон дэд бүтэц, төслийг санхүүжүүлэх боломж бүрдэнэ. Маш олон сайн үр дагаврыг монголчууд хүлээн авах болно. Цаг хугацааны л асуудал. Учир нь ХҮН намын судлаачид, мэргэжилтнүүд дэлхийн 200 гаруй улсын хөгжлийг судалж байгаад хийсэн дүгнэлт дээр үндэслэж Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг санаачилж УИХ-аар батлуулж чадсан юм. Монголчууд нийтээрээ нэг том алхсан шүү. Цаг хугацаа харуулна биз дээ.

-ХҮН намын хувьд ирэх сонгуулиар хэрхэн оролцох вэ. Танай намын хувьд намын жагсаалтаар гаргаж ирэх хүмүүсээ ямар байдлаар сонгох вэ?

-Бид өөрсдөө энэ асуудлыг дэвшүүлж, нийт 21 аймаг болон есөн дүүргээр явж иргэдэд мэдээллээ өгч, ойлгуулж явсан тул улс төрийн манлайллаа өөрсдөө үзүүлэх ёстой гэж үздэг. Энэ бол зарчим. Иймд ХҮН намын жагсаалт нь улс орны хөгжлийн болон салбарын бодлоготнууд, нийгэмд таалагдахгүй ч улсдаа хэрэгтэй асуудлаар гал барьж чадах улстөрчид, нэр цэвэр залуус, эмэгтэйчүүд, ахмад мэргэжилтэн, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн гээд нийгмийн төлөөллүүд орох болно. ХҮН жагсаалт үнэлэх зэрэг улс төрийн наймааг огт хийхгүй.

-Зарим улстөрчид ХҮН намыг эрх баригчдын төсөл гэдэг. Яг ямар учир байна?

-ХҮН нам анх үүссэн түүх нь маш энгийн бөгөөд иргэд, залуусын органик нэгдэл байсан. Ялангуяа гадаадад олон жил сурсан, амьдарсан залуус болон Монголд идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулдаг клубүүд нийлээд улс орон маань буруу тийшээ явчихлаа, бүгдээрээ шүүмжлэх бус оролцъё гээд 2015 онд шинэчлэн байгуулсан. Харин үүссэн цагаасаа хойш их ад үзэгдсэн л дээ. ХҮН нам дангаараа УИХ-ын сонгуульд орж үзээгүй гэвэл итгэх үү. 2016 оны сонгуульд ХҮН орвол санал хуваана гээд тухайн үеийн эрх баригч нам нь Ерөнхийлөгчтэйгөө нийлээд оруулаагүй нь үнэн. 2020 оны сонгуулиар мөн тухайн үеийн ерөнхийлөгч нь оруулахгүй гэж хуулийн байгууллагыг ашиглаж байв. Учир нь АН-ын саналыг хуваана гэж үздэг. Ийм болохоор хуучин удирдлага болон одоогийн залуусынх нь жаргах замын садаа нь ХҮН болоод байгаа юм. Харин МАН-ын хувьд өөрт нь наах тусам ашигтай, учир нь АН-ын санал хуваагч гэж нийгэмд ойлгуулбал өөрсдийх нь дэмжигчдээс алдахгүй гэдэг. Хөгжилтэй шүү дээ, энэ ах намууд.

Гэтэл Монгол Улс парламентын засаглалтай. Олон нам, олон ургальч үзлийг хүлээн зөвшөөрсөн ардчилсан үндсэн хуультай, ардчилсан улс байдаг. Гэхдээ бид найман жил эд нарын дүрмээр тоглосон. Харин УИХ-д нэг суудалтай болсных өөрийн тоглоомын дүрмээ тулгах боломж бүрдсэн. Одоо ХҮН-ийг хэндээ нааж харлуулах нь эдний ажил, харин бидний ажил бол маш тодорхой. Жингэр нохой хуцаж л байдаг, жингийн цуваа явж л байдаг гэдгээр бид урагшаа харж улс орныхоо хөгжлийн асуудал, эдийн засгийн бодлогууддаа илүү анхаарч ажиллана. Харин авлигач, хулгайчидтай нэр төртэй тэмцэнэ, ард нь заавал гарна.

-Удахгүй хичээл сургууль эхэлнэ. Тэр утгаараа Улаанбаатар хотын түгжрэл, нийгмийн бухимдал гээд асуудлууд эхнээсээ гарч ирнэ. Мөн энэ зун хур бороо элбэгтэй учир нийслэлчүүдийн хувьд ихээхэн хүндхэн зун болж байна уу гэж харж байгаа. Эдгээр асуудлуудыг хэрхэн шийдэх вэ, цаашлаад хэнд хариуцлага тооцох ёстой вэ. Иргэдийнх нь эрх ашиг зөрчигдөж, зарим нь амь насаа хүртэл алдаж байна. Үүнд хэн буруутай вэ?

-Тантай санал нэг байна. Улаанбаатар хотод бүртгэлээр нийт монголчуудын 50-аас дээш хувь, харин бодит байдалд 60 хувь нь амьдардаг. Гэтэл сая болсон үерээс шалтгаалж иргэдийн амь нас, хөрөнгө их хэмжээгээр сүйдлээ. Гэтэл хариуцлага хүлээх дарга байхгүй. Учир нь иргэд хотын даргаа сонгодоггүй, харин нам даргыг томилдог гаж системтэй. Хэрэв санаж байгаа бол одоогийн хотын даргыг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлж, хотын даргаар томилохыг чуулган дээр эсэргүүцэж үг хэлж байсан ганц гишүүн нь ХҮН намын төлөөлөл байсан. Бүгд инээгээд л өнгөрсөн. Мөн жилийн өмнө нийслэлийн төлөөлөгчдийн хурал дээр үер болон байгалийн гамшгаас урьдчилан сэргийлж төсөв тавихыг шаардсан ганц төлөөлөл нь ХҮН намынх. Бүгд инээж л харагдана лээ. Хэрэв томилсон нам нь хотынхоо даргад хариуцлага тооцохгүй бол ирэх сонгуулиар иргэд намд нь хариуцлага тооцох болно гэдэгт итгэлтэй байна.

-Нийслэлчүүдийн хамгийн их ярьдаг асуудал бол утаа. Тэр утгаараа Засгийн газраас энэ өвлийн эхэн сард хагас коксжих нүүрсээр хийсэн түлшийг 45 хоног түлэх туршилт хийнэ гэж байна. Мэдээж энэхүү туршилтыг хийхэд тодорхой хэмжээний санхүүжилт орж байгаа. Үүнийг Нийслэл бонд хэлбэрээр босгох ёстой гэнэ. Үүнд та ямар байр суурьтай байна вэ. Хятад улс руу түүхий нүүрс зараад, буцааж хагас коксжсон нүүрс авах нь зөв үү?

-Ирэх жил сонгууль болно. Өвөл хүйтэн болдог гэдэг шиг өвөл утаа айсуй. Сонгуульдаа ялж л байвал бонд зарж өр тавиад ч хамаагүй, Хятадаас нүүрсээ өндөр үнээр буцааж аваад ч хамаагүй, намынхаа сайдын наймааг дэмжээд ч хамаагүй утааг дарсан баатар болж сонгуульдъя гэдэг зураг харагдаад байна. Гэтэл Улаанбаатар хотын бондыг авах дотоод зах зээл байхгүй. Гадагшаа заръя гэвэл ам.доллараар 10 хувиас дээш гарна. Асар их зардалтай гэсэн үг. Тэгэхээр хэнд зарах вэ. Өмнө сонгуулийн зорилготой гоё нэртэй хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлж ирсэн нэг л байгууллага бий. Тэр нь Монголбанк. Мөнгө хэвлээд бол оо. Гэтэл үүнээс шалтгаалах үнийн өсөлт, ханшны алдагдлыг хэн үүрэх вэ. Ийм хөгийн луйврын схем, өөрийн уурхайн нүүрсийг урагшаа гаргаж угаалгах мэт бохир наймаа сэдэж байгаа бол Засгийн тэргүүн үүнийг зогсоох, хариуцлага тооцох шаардлагатай. Хэрэв тооцохгүй бол сонгуулиар иргэд тооцох болно.

-УИХ-ын намрын чуулган аравдугаар сарын 1-нд эхэлнэ. Намрын чуулганаар хэлэлцэн батлах гол хуулийн нэг бол улсын төсөв. Өөрөөр хэлбэл сонгуулийн жилийн төсвийг та нөхөд хэлэлцэж батална гэсэн үг. Ямар байдлаар төсөв орж ирэх бол?

-Сонгуулийн жилийн төсөв тул өндөр зардалтай, маш хүнд төсөв орж ирэх нь тодорхой. ХҮН олон эдийн засагч, судлаачдыг агуулдаг улс төрийн инстүүцийн хувьд төсөв дээр маш хатуу байр суурьтай ажиллана. Бас иргэддээ өмнөх жилүүдийн адил төсвийг задалж, мэдээллийг өгөх болно. Тиймээс орж ирэхээр нь энэ асуудлыг илүү тодорхой, дэлгэрэнгүй ярилцъя, тэгэх үү.

 

Categories
нийгэм цаг-үе

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэм дулаан DNN.mn

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Шөнөдөө үүл багасна, өдөртөө багавтар үүлтэй. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр. Шөнөдөө +12…+14 градус, өдөртөө +25…+27 градус дулаан байна.

Хур тунадас: Шөнөдөө нутгийн баруун болон зүүн хэсгээр үүлэрхэг, бусад нутгаар багавтар үүлтэй, өдөртөө ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө баруун болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газар, төв болон говийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсгээр, өдөртөө баруун болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.

Салхи: Шөнөдөө нутгийн өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос, өдөртөө нутгийн баруун өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Алтайн уулархаг нутгаар секундэд 14-16 метр хүрч, нутгийн зарим газраар борооны өмнө түр зуур ширүүсэж, шороон шуурга шуурна.

Агаарын температур: Шөнөдөө Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар +2…+7 градус, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Тэрэлж голын хөндийгөөр +7…+12 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр +19…+24 градус, бусад нутгаар +12…+17 градус, өдөртөө Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар +14…+19 градус, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Тэрэлж голын хөндийгөөр +20…+25 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр +30…+35 градус, бусад нутгаар +25…+30 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Шөнөдөө үүлшинэ, бага зэргийн дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Өдөртөө багавтар үүлтэй, бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Шөнөдөө +10…+12 градус, өдөртөө +25…+27 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Шөнөдөө үүл багасна, өдөртөө багавтар үүлтэй. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр. Шөнөдөө +8…+10 градус, өдөртөө +23…+25 градус дулаан байна.

Categories
нийгэм эдийн-засаг

“Хөдөөгийн сэргэлт” бодлогын хүрээнд ипотекийн 3 хувийн зээлд 176 зээлдэгч хамрагджээ DNN.mn

Засгийн газар “Хөдөөгийн сэргэлт”-ийн бодлогын хүрээнд “Нээлттэй аймаг” арга хэмжээний төлөвлөгөөг баталсан. Энэ төлөвлөгөөгөөр орон нутагт хөрөнгө оруулалтыг эрчимжүүлэх, бизнес, эдийн засгийг сурталчлах замаар ажлын байр нэмэгдүүлэх арга хэмжээнүүдийг орон нутгийн удирдлагууд зохион байгуулж эхэлжээ. Одоогоор 13 аймагт “Нээлттэй аймаг” арга хэмжээг зохион байгуулаад байгааг “Хөдөөгийн сэргэлт” ажлын хэсгийн өнөөдрийн хурлын үеэр ЗГХЭГ-ын Орон нутгийн удирдлага, зохицуулалтын газрын дарга П.Зоригтбаатар хэллээ.

Ажлын хэсгийг Батлан хамгаалахын дэд сайд Б.Баярмагнай ахалж буй юм. Тэрбээр “Өнгөрсөн хугацаанд ажлын хэсэг олон ажил хийсний үр дүнд орон нутагт энэ чиглэлд ажлууд эрчимжиж байна. Ажлын хэсэг өргөжиж, Хот, хөдөөгийн сэргэлт үндэсний хороо байгуулагдахаар болсон. Ерөнхий сайд энэ хороог ахална” гэв.

Орон нутагт шилжих сонирхолтой иргэдэд зориулсан мэдээлэл, үйлчилгээг хүртээмжтэй болгох гарын авлага бэлэн болжээ. Тодруулбал, шилжин суурьших иргэн, ААН-үүдийг тухайн аймгийн өнөөгийн нөхцөл байдал, давуу тал, ажлын байр, боловсрол эрүүл мэндийн үйлчилгээ, хотоос хөдөө рүү шилжвэл ийм боломжууд байна зэрэг мэдээллээр хангахуйц гарын авлага  болсныг холбогдох албаны хүн танилцуулж байв. Мөн шилжин суурьшигчдыг дэмжих бодлого, үйл ажиллагааны талаар мэдээлэл өгөх www.huduu.mn мэдээллийн цахим хуудсыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас хөгжүүлж дуусчээ.

Төвлөрлийг сааруулах ажлын хүрээнд орон нутагт ипотекийн зээлийн хүүг гурван хувь болгож бууруулсан. Өнгөрсөн хугацаанд 176 зээлдэгч ипотекийн гурван хувийн хөтөлбөрт хамрагдсаны олонх нь Дархан-Уул, Орхон, Дорноговь аймагт шилжин суурьшигч аж. Харин нийслэлээс орон нутагт үйл ажиллагаа явуулахаар шилжиж буй аж ахуйн нэгжүүд хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдах боломж бүрджээ.

УИХ-ын хаврын чуулганаар Боловсролын багц хуулийг баталсан. Энэ хуульд орон нутагт багшаар ажиллавал 5 жил тутамд 6 сарын цалинтай тэнцэхүйц хэмжээний  мөнгөн тэтгэмж олгохоор тусгажээ. Мөн олон улсын хөтөлбөртэй дунд сургуулиудыг орон нутагт түлхүү байгуулах юм.

Categories
нийгэм цаг-үе

21 аймгийн хэмжээнд нийт 520 гэр, 269 байшин үерт өртөж, 4,000 гаруй мал хорогджээ DNN.mn

Улсын Онцгой Комиссоос үерийн гамшгийн талаарх мэдээллийг өнөөдөр өглөө.

2023 он гарснаас хойш нийслэлийн долоон дүүрэг, 17 аймгийн 53 суманд

  • голын усны халианд автсан ес,
  • үерийн усанд автсан 476,
  • гүний болон хөрсний шар усанд автсан дөрвөн тохиолдол онцгой байдлын байгууллагад бүртгэгдсэн байна.

Ирсэн дуудлага, мэдээллийн дагуу алба хаагчид нийт 202 иргэний амь биеийг авран хамгаалжээ. Харамсалтай нь уруйн үерт өртөж улсын хэмжээнд нийт 14 хүн амь насаа алдсан байна.

Тодруулбал

  • Улаанбаатарт дөрөв,
  • Өвөрхангай аймагт хоёр,
  • Баянхонгорт дөрөв,
  • Ховд аймагт хоёр,
  • Төв аймагт хоёр иргэн энджээ.

Өнгөрсөн саруудад болсон үерийн улмаас учирсан хохирлыг нэгтгэвэл 21 аймгийн хэмжээнд айлын 520 гэр, 269 байшин, 197 барилга байгууламж, 66 автомашин өртөж, 4,000 гаруй толгой мал хорогдсон байна. Мөн авто зам, төмөр зам үерийн усанд автан эвдэрч, аж ахуйн нэгж, байгууллагын болон иргэний тариалангийн талбай, барилга байгууламжуудад хохирол учирчээ. Тухайлбал олон улсын болон улсын шинж чанартай авто зам дээр нийт 25 удаагийн эвдрэл гэмтэл гарлаа.

Түүнчлэн өчигдөр шөнө төвийн аймгуудыг дайрсан хүчтэй аадар бороо орсны улмаас Архангай аймгийн Хашаат суманд 110 кВ-ын цахилгаан дамжуулах агаарын сүлжээний таван тулгуур унаж, одоогоор 57 суманд цахилгаан тасарсан хэвээр байна. Уг гэмтлийг засахаар мэргэжлийн баг ажиллаж байгаа юм.

Мөн энэ онд гол усны ослын улмаас харамсалтайгаар 50 хүн амь насаа алдсан байна. Одоогоор Булган аймгийн Бүрэгхангай суманд нэг, нийслэлд нэг эрлийн ажиллагаа үргэлжилж байна. Иймд гол усны ослоос сэргийлж, сонор сэрэмжтэй байхыг Улсын Онцгой Комиссоос анхааруулав.

Ойрын өдрүүдэд мөн усархаг бороо орохыг цаг уурын байгууллагаас сэрэмжлүүлж буй. Сүүлд нэгтгэгдсэн тоогоор Улаанбаатарт үерийн эрсдэлтэй бүсэд нийт 3,000 гаруй өрх амьдарч байна. Эдгээр өрхөд 3,500 орчим мэдэгдлийг хүргүүлээд байгаа аж.

Categories
нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл

Н.Хэрлэнчимэг: Мөөг хорт хавдраас сэргийлж, үрэвсэлт өвчнүүдийг дардаг DNN.mn

Энэ амралтын өдрүүдэд “Мөөг фестиваль 2023” болж өндөрлөлөө. Тус арга хэмжээнд Монголд ургадаг бүх төрлийн мөөгийг дэлгэн харуулж, иргэдэд мөөгний талаарх сургалт орж, Гэрийн аргаар тарьдаг мөөгийг худалдаалж байсан юм. Энэ үеэр Монголын мөөг судлаач сонирхогчдын нэгдсэн нийгэмлэгийн тэргүүн Н.Хэрлэнчимэгтэй ярилцсанаа хүргэж байна.

​-Ярилцлагынхаа эхэнд мөөг ер нь ямар ач тустай талаар яриагаа эхлүүлье?

-Хүн төрөлхтөн мах идсэнээр уургийн дутагдлаа нөхдөг, жимс жимсгэнээр витаминаа авч, хүнсний ногооноос эрдсээ нөхдөг. Харин байгаль дээрх мөөг нь уураг, нүүрс ус, өөх тос, эрдэс бодис, витаминуудыг өөртөө агуулдгаараа онцлог.

Ийм учраас хорт хавдраас сэргийлэх, хорт хавдрын эсийн өсөлтийг бууруулах, сахар үүсэх эрсдэлийг багасгах, витамины дутагдлыг бууруулах гээд янз бүрийн үрэвсэлт өвчнүүдийг дарах эрүүл мэндийг дэмжих ач холбогдолтой.

Байгальд ургаад ялзраад эргээд хөрсөндөө шингэх бус иргэд зөв түүж, хүнсний мөөгөө таньж хүнсэндээ хэрэглэснээр аливаа өвчин эмгэгээс өөрсдийгөө хамгаалж эрүүл Монгол хүн өсөж бойжиход тустай гэж бодож байна. Өмнөх үеэ бодоход монголчууд олон хоршоо байгуулаад тарималжуулж байна. Одоо сүрэл будаан дээр тарихаас гадна модны хожуул дээр тарьж эхэлсэн. Хамгийн энгийн жишээ хэлэхэд мөөгчид бид ковидын үед нэг нь ч корона тусаагүй. Эд дэлгэрч байх үед мөөгөө идээд л байж байсан. Үүнийг би мөөгний ач тус гэж бодож байгаа.

-Фестиваль хэддэх жилдээ зохион байгуулагдаж байгаа вэ?

-Мөөг сонирхогч, судлаачид хамтран “Мөөг фестиваль 2023”-г гурав дахь жилдээ зохион байгуулж байна. Анх 2019 онд зохион байгуулагдаж байсан. Цаашдаа жил бүр уламжлал болгоно.

Байгалийн мөөгөө түүж иргэдэд мэдлэг түгээх, хортой хоргүйгээр нь ялгаж сургах, хүмүүсийг мөөгөнд дуртай болгох, хэрхэн зөв түүх соёлд суралцуулахад бидний зорилго оршино. Монголчууд мөөг идэхийг хүсэж байгаа хэрнээ таньж чаддаггүй. Хэрхэн боловсруулж хэрэглэх тал дээр мэдлэг дутмаг учраас алдаа гаргаж өдөр тутмын амьдралдаа хэрэглэж заншихгүй байгаа юм. Байгалийн өөрөө нөхөн сэргээгддэг баялгийг зөв зохистой хэрэглэж сургахын тулд энэ үйл ажиллагааг зохион байгуулсан.

-Энэхүү фестивальд хэдэн төрлийн мөөг танилцуулж байгаа вэ?

-Ойролцоогоор 60-70 зүйлийн мөөг бий.

–Байгальд хэчнээн төрлийн мөөг ургадаг вэ?

-Монголд 630 төрлийн дээд мөөг ургадаг. Үүнээс 116-г нь хүнсэнд хэрэглэж болдог. Мөн 145 төрөл нь ургамлын өвчин үүсгэгч, жижигхэн мөөг ургадаг. Эдгээрээс 27 зүйлийн мөөг нь шууд үхэлд хүргэж болзошгүй.

–Хэчнээн нэр төрлийг хүнсэндээ болон эмийн зориулалтаар ашигладаг вэ?

-116 зүйлийн мөөгийг хүнсэнд хэрэглэгдэж болно. Мөн хортой мөөгний бодисыг ялган эмийн зориулалтаар ашигладаг. Монголд эмийн болон хүнсний 150 гаруй мөөг ургадаг.

–Гэрийн нөхцөлд хэрхэн мөөгөө ургуулах талаар тайлбарлахгүй юу?

-Одоогоор монголчууд хясаан мөөгийг гар аргаар ургуулж байна. Үүнээс гадна олон хоршоо үйлдвэр байгуулагдсан. Субстратын үйлдвэр байгуулагдчихлаа. Мицелийг нь бид үйлдвэрлээд зарж байна. Хясаан мөөгийг өрхийн хэмжээнд тарихад ямар ч асуудалгүй. Бид цаашдаа шампиньон мөөг болон өөр төрлийн хүнсний мөөгийг тарималжуулах технологийг боловсруулах ажил хийгдэж байгаа.

–Мөөгийг хортой, хоргүйгээр хэрхэн таних вэ?

-Хортой, хоргүй мөөгний ерөнхий шинж ийм байдаг гэж хэлэхэд маш хэцүү. Хортой мөөг нь ерөнхийдөө нарийхан гонзгой иштэй, гоёмсог, өнгөлөг, малгайныхаа гадаргуу дээр цагаан толбонуудтай, шилбэнийхээ гол хэсэгт бөгжилсөн цагаригтай, суурь хэсэгтээ уутанцартай байна.

П.ТЭРГЭЛСАРАН

У.АНХЦЭЦЭГ

Categories
мэдээ

Иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэхэд эхний ээлжинд 427 га газар тодорхойлжээ DNN.mn

Үерийн эрсдэлтэй бүсэд амьдарч байгаа 3000 орчим иргэн байгаа бөгөөд тэднийг үе шаттай нүүлгэн шилжүүлэхээр төлөвлөсөн. Энэ талаар Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албаны Кадастрын хэлтсийн дарга Б.Загдсамбар мэдээлэл өглөө. Тэрбээр Манай албанаас үерийн эрсдэлтэй бүсийн судалгааг гаргасан. НИТХ-аар гамшгийн үед нүүлгэн шилжүүлэх болон түр суурьших 1000 орчим га-г баталсан. Үүнээс эхний ээлжид иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэх 427 га газрыг зураглан, тодорхойлсон. Энд 2397 айлыг нүүлгэн шилжүүлэх судалгаа гараад байна. Үерт өртөж болзошгүй буюу гуу жалгад шороо асган дүүргэж буусан газруудыг нарийвчлан дахин зураглаж байгаа. Одоогийн байдлаар 2900 нэгж талбарыг тодорхойлон зураад буй. Эдгээрт сүүлийн гурван жил давхардсан тоогоор 6000 орчим удаа мэдэгдэл хүргэсэн. Энэ онд 3900 мэдэгдэл хүргээд байна. Иргэдэд мэдэгдэл хүргэдэг ч хүлээж авдаггүй, биелүүлдэггүй гэв.

НЗДТГ-ын хэвлэлийн төлөөлөгч Н.Сугар “Үерийн эрсдэлтэй бүсэд буусан 3000 орчим иргэнийг нүүлгэн шилжүүлэхэд тодорхой асуудлууд үүсэж байгаа. 10 гаруй жилийн өмнө тухайн эрсдэлтэй байршилд газар олгосон байдаг тул иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэхэд хүндрэл үүсдэг. Мөн Сэлбэ голын үерийн эрсдэлтэй бүсэд 643 барилга байгууламж байгаа судалгаа гарсан. Эдгээрийг хэрхэх вэ гэдгийг судалж, хуулийн байгууллага тухайн газрыг ямар байдлаар эзэмшсэн бэ гэдгийг шалгана. Мөн “S Outlets”, “Aqua garden” зэрэг барилгын асуудлыг шийдэхээр Ажлын хэсэг гарчихсан, ажиллаж байгаа” гэлээ.

Categories
гадаад мэдээ

БНСУ-д гэрээгээр ажиллах иргэдийн шалгалтыг хойшлуулав DNN.mn

Өмнөд Солонгост гэрээгээр ажиллах хүсэлтэй монгол иргэдийг Хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар жилд 2-3 удаа бүртгэж, ур чадварын шалгалтыг зохион байгуулдаг билээ. Тэгвэл өнгөрсөн саруудад шалгалтад хамрагдсан иргэдийн ур чадварын шалгалтын оноо өнгөрсөн зургадугаар сард гараад буй.

Шалгалтад нийт 913 хүн тэнцсэн бөгөөд хуваарийн дагуу тэнцсэн иргэд эрүүл мэндийн үзлэг шинжилгээнд хамрагдсан. Шинжилгээний дараагаар ажил хайгчийн бүртгэл хийлгэж байгааг ХХҮЕГ-аас мэдээлсэн билээ.

БНСУ-ын Аж үйлдвэр, хүний нөөцийн хэрэг эрхлэх газраас зохион байгуулсан Солонгос хэлний түвшин тогтоох шалгалтын нэгдүгээр ээлжид аж үйлдвэрийн салбарт ажиллах хүсэлт гаргасан 525 иргэн, үйлчилгээний салбарт 388 хүн тэнцсэн байна. Ур чадварын шалгалтад тэнцсэн иргэдэд хуваарийг мэдээллийг хоёр долоо хоногийн дараа хүргэх бөгөөд тус шалгалт тодорхойгүй хугацаанд хойшилж байгааг өнөөдөр /2023.08.14/ мэдэгдлээ

Categories
мэдээ нийгэм

“Үерийн үеэр амь үрэгдсэн хүмүүсийн тоог нуун дарагдуулаагүй” гэв DNN.mn

Үерт амь үрэгдсэн хүний тоог нуун дарагдуулсан эсэх, үерийн эрсдэлтэй бүсэд амьдарч байгаа иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэх тухай болон Натурын гүүрний хажууд барьж буй барилгын үйл ажиллагааг зогсоосон шалтгааны талаар холбогох албаныхан мэдээлэл хийлээ.

Нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын дэд дарга, хурандаа Б.Оюутболд: -Наймдугаар сарын 5-нд болсон үерийн улмаас иргэдийн гэр орон, машин усанд автаж, дөрвөн хүний амь эрсэдсэн. Үерийн дуудлага ирсний дагуу НОК, цагдаа, онцгой, эрүүл мэндийн байгууллага голомтын цэгт очиж ажиллалаа. Аврах үйл ажиллагаа явуулахад замын зорчих хэсэг хаагдсан байсан тул нээхэд анхаарч ажилласан. Үертэй холбоотойгоор цагдаагийн байгууллагад эхний дуудлага наймдугаар сарын 5-ны 20:21 цагт “Монгол гэрт хоёр иргэн тогонд цохиулж нас барсан байдалтай байна” гэж ирсэн юм. Энэ дуудлагад эрүүл мэндийн байгууллага очих нөхцөлийг бүрдүүлсэн бөгөөд тухайн хоёр иргэн нас барсан байсан.

Дараагийн дуудлага тухайн өдрийн 22:46 цагт ГССҮТ-өөс “Хоёр иргэн тээврийн хэрэгсэлтэй үерт өртөж, 10 сартай хүүхэд алга болсон, эцэг, эх нь шокийн байдалтай байна” гэж ирсэн. Тээврийн хэрэгслийн үерт өртсөн цэгийг тодорхойлж, 01:00 цагийн орчим тээврийн хэрэгслийг олж, самналт хийн, 03:00 цагийн орчимд хүүхдийн цогцсыг олсон. Бид үерт өртсөн өрх, тээврийн хэрэгслийг хамгаалалтад авч, шалган, самналт хийсэн.

Гурав дахь дуудлага наймдугаар сарын 6-ны 03:00 цагийн үед эрэн хайх ажиллагаанд явж байсан алба хаагчдаас “Баянзүрх дүүргийн 27 дугаар хорооны хүн амьдардаггүй байж болзошгүй газар 10-15 насны нэг хүний цогцос байна” гэж ирсэн. Энэ мэдээллийн дагуу цагдаагийн байгууллага ажиллахад 1979 онд төрсөн иргэн Т болох нь тогтоогдсон. Үерийн улмаас цагдаагийн байгууллагад ирсэн гурван дуудлага мэдээллээр дөрвөн хүн нас барсан гэдгийг хариуцлагатайгаар мэдэгдье. Саяхан хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар “Иргэн Т-гийн дөрвөн өнчин хүүхэд үлдсэнийг нуун дарагдуулж байна” гэх мэдээлэл гарсан. НОК, дүүргийн онцгой комиссоос холбогдох албан тушаалтнууд хүүхдүүдтэй уулзаж, нийгмийн халамж, үйлчилгээ үзүүлэх талаар ярилцсан хэмээлээ.

Нас барсан иргэдийн ар гэрт Нийслэлийн Засаг даргын нөөц хөрөнгөөс хоёр өрөө орон сууц олгохоор болсон бөгөөд өнгөрсөн баасан гарагт эхний гэр бүлд байрыг нь олгосон. Үлдсэн хүмүүсийн хувьд бичиг баримттай холбоотойгоор саатсан, тун удахгүй байрыг нь олгох юм.

Categories
нийгэм цаг-үе

Цэцэрлэгийн цахим бүртгэлд 83.576 хүүхэд хамрагджээ DNN.mn

2023-2024 оны хичээлийн жилийн нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл үргэлжилж байна. 2023 оны наймдугаар 01-нд бүртгэл албан ёсоор эхэлсэн.

Өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд 83576 хүүхэд бүртгэлд хамрагдаад байна.

2023 оны наймдугаар сарын 20-нд нэгдүгээр шатны бүртгэл хаагдана. Наймдугаар сарын 21-25 таны бүртгэлтэй утасны дугаарт хуваарилалтын талаарх мэдээлэл очих болно.
Ингэснээр есдүгээр сарын 01 хүртэл бүртгэлээ баталгаажуулан, хуваарилагдсан цэцэрлэгтэй гэрээ байгуулах ёстой аж гэж Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас мэдээллээ.