Судлаачдын урьдчилан хэлж байснаар баруун төвийн намуудын холбоо буюу Европын комиссын одоогийн тэргүүн Урсула фон дер Лейены Европын Ардын Нам (EPP) Европын парламентын сонгуульд олон суудал авсан байна. Европын парламентын 720 суудлаас 189-ийг нь энэ нам авах дүн гарчээ. Хэт баруун жигүүрийн популист намууд, тэр дундаа Германы альтернатив нам 2019 онтой харьцуулахад амжилт нь сайжирсан ч Брюсселийн хүчтэй бодлогыг дэмжигчдийн эвсэл хамгийн олон суудал авах нь ойлгомжтой болов. Учир нь DPA агентлагийн тооцоолсноор, Европын парламентад орж ирсэн бүх баруун жигүүрийн намууд нэгдсэн ч тэдний төлөөлөгчид нийт 200-гаас илүүгүй л мандат авах боломжтой аж. Европын парламентад олонх болохын тулд 361 суудал авах шаардлагатай. Сонгуулийн урьдчилсан дүнгээр хоёрдугаарт социал ардчилсан хүчнийхэн оржээ. Тэд дөрвөн суудлаа алдаж 135 мандат авахаар болжээ. Гурав дахь байранд 19 суудал алдсан “Европыг шинэчлэх” либерал фракц 83 суудал авахаар болжээ. Харин Ногоонууд болон Европын чөлөөт холбоо томоохон ялагдал хүлээв. Тэд өнөөг хүртэл Европын парламентад 72 суудалтай байсан. Гэхдээ энэ удаагийн сонгуулийн албан ёсны урьдчилсан дүнгээр тэд ердөө 53 мандатыг авч үлдэхээр болжээ. Мөн “Европын консерваторууд ба шинэчлэлтүүд” (EKR) 72 суудал, баруун жигүүрийн үндсэрхэг үзэлтэй “Идентификатор ба ардчилал” фракц-58, Европын нэгдсэн зүүн/хойд зүүн-Ногоон (EOL/LZS) -35 суудал авах болов. Харин 95 суудлыг бие даан нэр дэвшсэн депутатууд эзлэхээр болжээ.
Урьдчилсан мэдээллээс харахад Европын Холбооны нийт сонгуулийн ирц 51 хувьтай байна. Таван жилийн өмнө энэ үзүүлэлт 50.66 хувьтай байсан бол Германы Христийн ардчилсан холбооноос (CDU) нэр дэвшсэн Европын комиссын одоогийн тэргүүн Урсула фон дер Лейен өөрийн байр сууриа хадгалж чадна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа мэдэгдэв. Тэрээр “Тийм ээ, би итгэлтэй байна, гэхдээ мэдээжийн хэрэг, намайг маш их шаргуу ажил хүлээж байгааг би мэдэж байна. Гэхдээ би хоёр дахь удаа өөрийн суудалд үлдэнэ гэдэгтээ итгэлтэй байна” гэж хэлээд фон дер Лейен Украиныг дэмжиж буй хүчинтэй хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх бодолтой байгаагаа онцолжээ.
Энэ долоо хоногийн турш Европын парламентын сонгууль гишүүн улсуудад өөр өөр өдрүүдэд болж өнгөрсөн. Сонгогчдын санал хураалтын эхний үр дүн Франц, Герман зэрэг олон улсад хэт барууны намууд амжилт олсныг харуулав.
Францын санал хураалтаар Марин Ле Пенийн Үндэсний ралли нам 30 хувь, харин Эммануэль Макроны баруун төвийн сэргэн мандалтын нам 15,2 хувийн санал авч эхний байруудад оржээ. Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон Европын парламентын сонгуульд Марин Ле Пенийн хэт барууны нам илт ялалт байгуулсны дараахан тус улсын парламент болох Үндэсний ассамблейг тарааж, энэ сарын 30, ирэх сарын 7-нд шинэ сонгууль явуулах шийдвэр гаргав. Тэгвэл ХБНГУ-д баруун төвийн консерватив АОХН болон түүний ах дүү Христийн нийгмийн холбоо (CSU) намуудын нэгдэл 30.5 хувийн санал авсан бол Олаф Шольцын эрх баригч социал демократууд хэт бага буюу 14 хувь, Ногоонтнууд 12 хувь, Чөлөөт ардчилагчид ердөө 5 хувийн санал авчээ. Мөн Австри, Испани, Итали улсуудад хэт барууны намууд сонгуульд ялалт байгуулсан байна.
Барууны улсуудын төрөлт асуудал болоод байгаа бол харин цагаачид олон хүүхэд төрүүлж нийгмийн халамжаас янз бүрийн шалтгаанаар мөнгө авч байгаа билээ. Мөн барууны цэвэр цэмцгэр байсан гудамж үндсэн иргэдийг нь устгах ёстой гэдэг исламын шашинт цагаач иргэдийн хог хаягдлаар бохирдож энд үндсэн иргэд нь амар амгалан, айдасгүй явдаг байсан цаг өнгөрсөн. Ядаж л барууны эмийн сангуудад бөөсний эсрэг эмийн гүйлгээ эрс нэмэгдсэн. Ийм байхад цагаачдын эсрэг барууны намуудын суудал олшроход буруудах зүйл юу байх билээ. Мөн Украиныг дэмжигчид Европын парламентад хэт олонх хэвээр үлдэж байхад Орос давардаг гэж бас юу байх билээ.
Г.АМАРСАНАА