Сүүлийн жилүүдэд олон улсын хэвлэлээр чихэр, шoколад, ундаа зэрэг амттанууд ихэвчлэн генийн өөрчлөлттэй байдаг гэх мэдээлэл гарах болсон. Саяхан мөн л “Сникерс”, “Киндерт” брэндийн шоколадууд генийн өөрчлөлттэй болох нь тогтоогдсон гэх эрдэмтдийн судалгааны мэдээлэл гадны зарим хэвлэлээр мэдээлэгджээ. Дээрх амттанууд манай улсад худалдаалагддаг хамгийн их борлуулалттай шоколадны тоонд ордог байна. Тиймээс уг бүтээгдэхүүнүүдийг манайхан ямар хяналт шалгалтаар оруулж ирдэг талаар өчигдөр сурвалжиллаа.
Хүүхдийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөгүй хэмээн сурталчилдаг “Киндер” брэндийн шоколад томоохон зах, худалдааны төвүүдээр элбэг, маш олон төрөл байна. “Киндер”-ийн өндгөн шоколад нь хамгийн их эрэлттэй байдаг гэж худалдагч нар хэлж байна. Харин “Сникерс”-ийн самартай нь хамгийн их зарагддаг бөгөөд автобусны буудлын жижиг ТҮЦ-нээс эхлээд, бүх дэлгүүр худалдааны төв, Улсын их дэлгүүр, Номин супермаркетийн салбаруудаар зарагдаж байна. “Сникерс” зардаггүй дэлгүүр гэж Улаанбаатарт алга. Том жижгээсээ хамаараад, ихэвчлэн 1190-1900 төгрөгийн үнэтэй юм байна. Том чихэр шиг хэмжээтэй олон ширхэгтэй ууталсан “Сникерс” 3500-4500 орчим төгрөг байх аж. Генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүний шошгон дээр GMO гэх тэмдэглэгээ байх ёстой боловч “Сникерс”, “Киндер”-т тийм тэмдэглэгээ байсангүй. Харин сахар, масло, молоко, соль, молочны шоколад гэх мэт олон төрлийн найрлагатай гэж тайлбарлаад, бүтээгдэхүүнд агуулагдах илчлэг, сахар нүүрс ус, өөх тосны найрлагыг нь л бичсэн байх аж. Манай улсад “Сникерс” ОХУ-аас орж ирдэг гэнэ.
“Сникерс” зэргийг хэрхэн шалгаж хилээр оруулдаг тухай Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын хүнсний чанар стандартын улсын ахлах байцаагч Ч.Оюунцэцэгээс тодрууллаа.
-”Сникерс” зэрэг амттанууд генийн өөрчлөлттэй гэх мэдээлэл гарсаар байна. Монголд орж ирж байгаа нь хэр зөрчил дутагдалтай байдаг вэ?
-Энэ бол батлагдсан мэдээлэл биш шүү дээ.
-Хилээр орж ирж буй “Сникерс”, “Киндер”-ийн бүтээгдэхүүн зэргийг хэрхэн шалгаж нэвтрүүлж байна вэ?
-Хилээр орж ирэхэд нь хамгийн эхлээд баримт бичгийн хяналт хийнэ. Амттан үйлдвэрлэсэн тухайн үйлдвэр нь чанарын шаардлага хангасан үйлдвэр мөн байна уу гэдгийг тодруулна. Чанарын гэрчилгээг нь шалгаж, хянадаг гэсэн үг. Мөн тухайн бүтээгдэхүүний шинжилгээнд хамрагдсан эсэхийг хянана. Ингээд дараагаар нь худалдаж байгаа худалдан авч байгаа хоёр талын хоорондын худалдааны гэрээг шалгана. Мөн дараагаар нь хадгалалтын горим, тээвэрлэлтийн горимыг шалгадаг юм. Гүний гааль дээр ирээд задрахаар нь тухайн бүтээгдэхүүний хаяг шошгыг шалгаад зөрчилгүй бол агуулах руу нь нэвтрүүлнэ.
-Орц найрлаганд нь нарийн шинжилгээг хийдэггүй гэсэн үг үү?
-”Сникерс” зэрэг амттан бол дунд зэргийн эрсдэлтэй бүтээдэхүүний ангилалд хамаарна. Тэгэхээр орж ирэх бүрт нь шинжилгээнд хамруулаад байдаггүй. Зургаан сард нэг удаа шинжилгээнд хамруулж, улсын байцаагчийн дүгнэлт гаргадаг юм.
-Ийм зөрчил дутагдалтай, генийн өөрчлөлттэй гэх хариу гарч байсан тохиолдол бий юу?
-Зөрчил илэрсэн тохиолдол одоогоор байхгүй. Мөн хаяг шошгон дээрээ генийн өөрчлөлттэй бол бичих ёстой гэж Хүнсний аюулгүй байдлын тухай хуульд заасан байдаг. Тиймээс хаяг шошгыг нь сайтар шалгадаг. Манайд “Сникерс”-ийн шинжилгээ нь муу гарсан, генийн өөрчлөлттэй байсан гэх дүгнэлт гарч байгаагүй гэлээ.
Генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүн хэрэглэвэл эрүүл мэндэд ямар сөрөг нөлөөтэй болохыг их эмч О.Солонгоос тодруулахад.
“Генийн өөрчлөлттэй хүнсний бүтээгдэхүүн буюу (GMO – Genetically modified organism) гэдэг нь генийн инженерчлэлийн аргаар гарган авсан бүтээгдэхүүн гэж байгаа юм. Эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөө ихтэй. Ходоодны салст гэмтээж, дархлааг сулруулдаг, бодисын солилцоог устгадаг. Хорт хавдар үүсгэж болзошгүй гэдгийг олон улсын эрдэмтэд судлаад тогтоосон байдаг. Тодруулбал, хоол хүнсээр дамжин хүний биед орж ирсэн генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүнүүд хоол боловсруулах эрхтэнээр дамжин цусанд шингэж хорт хавдар үүсгэх аюултай. Амьтдыг генийн өөрчлөлттэй хүнсээр хооллон судалгаа явуулахад амьтдын дархлааны систем суларч, эрүүл үр төл гаргах чадваргүй болж байсан” гэх Германы хүнс судлаачдын дүгнэлт байдаг. Маш олон төрлийн хүнс импортоор орж ирж байгаа тул тухайн хүн өөрөө л аль болох органик хүнс хэрэглэж байхгүй бол генийн өөрчлөлтгүй гэж итгэхэд хэцүү шүү дээ. Генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүний хамгийн аюул дагуулаад байгаа зүйл нь үр удмынх нь эрүүл мэнд генд гажиг үүсгэдэг гэж байгаа” гэлээ.