“Амьдралын өнгө” булангийн энэ удаагийн дугаарт бизнес эрхлэгч С.Эрдэнэчулууныг урилаа.
-Та өөрийгөө танилцуулаач?
-Би Баянхонгор аймгийн Жаргалант сумын хүн. Айлын отгон хүү л дээ. Аав минь нутагтаа насаараа зоотехникч, ээж минь холбоочин хийсэн. Жаргалант сумынхаа арван жилийн сургуулийг төгссөн. Хамгийн том ах маань Зэвсэгт хүчний жанжин штабын ажиллагааны газрын дарга, генерал С.Дашзэвэг гэж хүн бий. Нэг эгч маань цэцэрлэгийн эрхлэгч, бусад нь хувиараа бизнес эрхэлдэг дээ.
-Ямар ажил эрхэлдэг вэ?
-Гэр бүлээрээ “Аз амортизатор сервис” гээд авто засварын газар ажиллуулдаг. Манайх оношилгоо, тэнхлэг тохиргоо, амортизатор, пүрш, тиаг, шарнер, өндгөн тулгуур, тос масло гээд явах эд ангийн бүх төрлийн үйлчилгээ үзүүлдэг. Хүйтний улиралд ажлын ачаалал багасдаг урин цагтай харьцуулахад ажил багатай л байна.
-Хэзээнээс үйл ажиллагаа явуулж байна вэ, олон ажилтантай юу?
-Би 1997 онд Улаанбаатар хотод орж ирээд баар, караокеноос эхлээд байж болох бүхий л үйлчилгээний газрыг ажиллуулсан. 2005 оноос хадам ахыгаа дагаж “Өгөөмөр” зах дээр сэлбэг зарсан. Манай дунд хүүг Э.Аз-Эрдэнэ гэдэг, хүүгийнхээ нэрээр нэрлэж байлаа. Сэлбэг зарж эхэлснээсээ хойш 10 жилийн дараа “Аз амортизатор сервис”-ээ нээсэн юм. Манайх долоон ажилтантай. Бүгд 1,5-10 жил ажиллаж байгаа залуус. Нэгэнт л би тэднийг цалинжуулж, ажиллуулж байгаа учир ахуй амьдрал, ажил гээд бүх зүйлд нь санаа тавьж өөрийн хүүхэд шиг, дүү шиг ханддаг.
-Машины сэлбэг, засвар хийх тухай хаанаас, яаж сурав…
-Анх юу ч мэдэхгүй л “Өгөөмөр” зах дээр авто сэлбэг зарж эхэлсэн. Тэр үеэс хойш бага багаар сурсаар байгаад машинд дөртэй болсон. Давтах тусам туршлагаждаг юм байна. Сэлбэгтэй удаан зууралдсаны л үр шим гэж боддог. Ер нь машин бүрийн сэлбэгийг мэднэ, ялгана гэдэг амар зүйл биш. Гэхдээ ажилдаа маш дуртай.
-Ажлаа хийж байхдаа юуг чухалчилдаг вэ?
-Орлогоо бодож буруу зөрүү, шаардлагагүй зүйлийг нь сольдоггүй. Үйлчлүүлэгчийнхээ эдийн засагт өөрийн мэт хандах хэрэгтэй. Хүний хүлгийг зөв оношлоод, зөв зүйлийг нь солиод өгчих юмсан л гэж боддог. Тийм ч учраас манайх олон үйлчлүүлэгчтэй. Манайх 25 дугаар суваг, UBS, SBN телевиз гэх мэт олон ч газартай хамтарч ажиллаж байсан.
-Танайхыг өдөрт хэд орчим машин зорьж ирдэг вэ?
-Өвөл дунджаар 20-оод машин ирнэ. Зун бол битүү. Өдөрт 40-өөс дээш машин ирэх ч тохиолдолд бий.
-Цар тахлын үед машины сэлбэг, материалын үнэ өссөн үү?
-Үйлдвэрүүдэд барааны үнэ 10 хувь, тээврийн хөлс замбараагүй их өслөө. Сэлбэгийн үнэ өнгөрсөн жилээс 30-40 хувь нэмэгдсэн. Сэлбэгээ ирсэн үнээр нь зарна гэж байхгүй шүү дээ. Бид ажилчдаа цалинжуулна, тог, усаа төлнө гээд зардал их гарна. 70 мянган төгрөгөөр сольдог байсан амортизаторын үнэ 100 мянга гараад талийж өгсөн дөө.
-Хэдэн онд хаана өрх тусгаарлаж байв, гэр бүлийнхээ тухай яриач?
-Ханьтайгаа 2003 онд танилцсан. Анх хадмындаа, дараа нь түрээсийн байр, хашаа байшин, өөрийн гэсэн байр гээд бага багаар дэвшсээр л байгаа. Одоо бид гурван сайхан хүүтэй.
-Та амьдралынхаа хамгийн сайхан дурсамжаасаа хуваалцаач?
-Гурав дахь хүүгээ мэндлэхэд хажууд нь байсан, тэр л их сайхан мэдрэмж. Одоогийн энэ бүхэн эхнэр бид хоёрын уйгагүй хөдөлмөрийн үр шим учраас талархаж явдаг.
-Амьдарч байгаа нийгэмдээ сэтгэл хангалуун байдаг уу?
-Үгүй яахав ээ, миний хувьд багаасаа хөдөлмөрлөөд болоод л амьдарч байна. Харин миний хүүхдүүдийн амьдрах нийгэм яг ийм байвал үнэхээр хэцүү. БНСУ-руу сэлбэг, машин оруулж ирэх гээд ажлаар олон удаа явж байсан. Тэдний нийгэм, амьдрах орчин маш таатай санагддаг. Өөрийнхөө хэмжээнд болоод байгаа ч надаас хойш нийгэм ямар байх бол гэдэгт их санаа зовдог.
-Төрийн бодлого, шийдвэрүүдийг зөв гэж боддог уу?
-Иргэнийхээ хувьд хамгийн наад захын жишээ гэхэд бид банкнаас 20 сая төгрөгийн зээл аваад төлөхгүй сар болоход байр, машин хамаг юмнаасаа сална. Бид бор зүрхээрээ, ямар ч төрийн дэмжлэггүйгээр олсон орлогоо хувааж идээд, бараагаа захиалаад, зээлээ цагт нь төлөөд амьдарч байна. Бид нэг өдөр л ажлаа хийхгүй байхад амьдрал зогсоно шүү дээ.
-Засвараа өргөжүүлэх төлөвлөгөө бий юү?
-Бид тэнгэрээс их юман дээр унаагүй, бүх зүйлийг байхгүйгээс бий болгосон. Өмнөх ажлаа хамгийн сайнаараа хийх, боломж гарвал машин угаалгатай болж өргөжих тухай боддог л юм. Гэхдээ тэр хүртэл эдийн засгийн нөхцөл байдал хэцүү.
-Таны ажил хэдэн цагт эхэлдэг вэ?
-Өглөө долоон цагт хогийн шүүрээ барьж ирээд л ажил минь эхэлдэг дээ (инээв). Өдөржин бүх засвараа гардаж хийнэ. Орой 19-20 цагт ажлаа дуусгаж, ажилчдаа явуулчихаад гэртээ харьдаг.
-Өнөөгийн нийгмийг ямар байгаасай гэж хүсч байна?
-Үнэнч, шударга л байгаасай гэж хүсч байна. Бид ч яахав, хувиараа бизнес эрхлээд болоод л байна. Иргэдийн амьдрал улам л доошилж байна шүү дээ. Биднээс хойш үеийнхэн яаж амьдрах юм бол доо. Машин нь эвдэрчихээд орж ирж байгаа хүний мөнгө нь хүрэхгүй байна.
“Доошоо байгаа юу” л гэж асуудаг. Аль болох хамгийн чухал зүйлийг нь л сольж өгөхийг хичээдэг.
А.ГАНТУЯА