ШУА-ийн хэл зохиолын хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Р.Отгонбаатар Хубилай хааны үеийн дөрвөлжин үсгийн номын тасархайг аль номын хэсэг болохыг нь тогтоосон байна. 14 үгтэй алга дарам хэвлэмэл номын тасархайг археологийн эрдэмтэд Торгоны зам дагуух эртний Монголын Хар хотоос олсон юм байна. Өвөр монголын эрдэмтэд эндээс олон хэл бичгийн 100 гаруй тасархай олсон юм. Эрдэмтэн Ёшида Жүн-ичи, Чимэддорж нар удирдан хориод эрдэмтний хүчээр “Хар хотоос олдсон монгол дурсгалын судалгаа” номыг 2008 онд япон, хятад хэлээр Токио хотод хэвлэн гаргажээ. Харин энэхүү номд орсон дөрвөлжин бичгийн тасархайг мөнөөх эрдэмтэд ямар ном болохыг нь таниагүй аж. ШУА-ийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Р.Отгонбаатар үүнийг хоёр монгол бичмэл эхтэй тулгаж таньсан аж. Тэр нь Сажа нутгийн эрдэмтэн Пагва лам Лодойжалцаны зохиосон “Шэйжэ равсал шэйжавын данжой” буюу “Мэдэгдэхүүнийг бэлгэтэеэ гийгүүлэгч нэрт шастир”-ыг Монголын дөрвөлжин үсгээр хэвлэсэн ном гэнэ. Уг олдсон тасархайг одоогийн үсгээр буулгавал “…(цагт) болбоос нэгэн бээр болъюу. Эд үлгэрээр сав ертөнц хийгээд амьтны биесийн цагийг цаглан үлгэртъюү. Сав ертөнц бүтэхийн шалтгаан нь тэнд төрөгчид амьтны хамт үйлдсэн заяаны эрхээр бүтьюү. Бүтэхийн ёсон (нь)…” гэх мэт үгс бүхий өгүүлбэрүүд аж. Энэ номыг Хубилай хааны хүү Чингим хаан хүү зохиолгосон гэх. Энэ ертөнц хүн амьтан бүх юмыг тэвч гэсэн утгатай өгүүлбэр юм байна. Уг шастир нь таван бүлэгтэй том ном юм. XIII зууны сүүлийн мөчлөгт хамаарах дурсгал аж.
Дөрвөлжин үсгийг Хубилай хааны зарлигаар Пагва лам 1269 онд зохиосон гэнэ. Тухайн үед уйгаржин монгол бичиг байсан ч Юань гүрний үед Түвд, Монгол, Дундад Азийг хамарсан нэгдсэн нэг бичиг хэрэгтэй гэж үзсэн учраас ийнхүү дөрвөлжин үсэг мэндлэх хөрс суурь бүрджээ. Их Юань улсыг мандаж байх үед дөрвөлжин бичиг нь 100 орчим жил ихээр хэрэглэгдэж байжээ.
Р.Отгонбаатар гуайг дөрвөлжин бичиг судлаад хэр удаж байгааг лавлахад “Монгол хэл бичгийн багш хүн учраас эрхбиш ухааныг нь мэднэ. Гэхдээ дөрвөлжин үсэг таньдаг томчууд нь таниагүй юм” гэв.
Б.ЯНЖМАА
Баасан гаригийн УИХ-ын үдээс өмнөх чуулганы хуралдаанаар Эдийн засгийн идэвхжлийг нэмэгдүүлэх зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг баталсан. Уг тогтоол батлагдсантай холбоотойгоор УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга Б.Гарамгайбаатар, УИХ-ын гишүүн Д.Зоригт, Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Золжаргал нар мэдээлэл хийсэн юм. Оюутолгой төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтын ажлыг түргэтгэж, Тавантолгойн ордоос олборлож байгаа бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадварыг сайжруулан нэмүү өртөг шингээж, экспортын нэг цонхны бодлогын хүрээнд олон улсын зах зээлд борлуулах, дэд бүтцийн асуудлыг эдийн засгийн үр ашигтай, улсын төсөвт нэмэлт ачаалал үүсгэхгүй байх хувилбараар, гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдын оролцоог хангах зарчмаар цогцоор нь шийдвэрлэснээр Монгол Улсад орох гадаад валютын урсгал нэмэгдэнэ гэсэн юм. 
Өчигдөр УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар Ашигт малтмалын тухай хуулинд нэмэлт өөрчлөлт оруулах талаар хэлэлцэхийг дэмж-сэн. Тэгвэл энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан “Монгол Улс хөгжих юм уу, хөгжихгүй юм уу. Энэ салбараа дэндүү их улстөржүүллээ. Засгийн эрх барьж байгаа эвслийн бүлгийн гишүүд нь эсрэг зүйл яриад сууж байгаа нь ойлгомжгүй байна. Эсвэл хоёр Засгийн газартай болчихсон юм уу, кабинетын зарчмаар ажиллах ёстой. Эдийн засгийн хүндрэлээс гаръя гэж сар ярилаа. Уул уурхайн салбараа хөгжүүлж байж хүндрэлээс гарна. Эл салбар ДНБ-ий 40 орчим хувийг, төсвийн орлогын 40 хувийг бүрдүүлж байна. Мөн гадаадын хөрөнгө оруулалтын 90 хувь нь энэ салбар руу орж байна. Эдийн засаг хөгжихгүй бол ард түмэн яаж сайхан амьдрах юм бэ. Гол нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн төсөл нь Эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлогынхоо гол концепциос хазайж болохгүй. Гадны хөрөнгө оруулагчдын хувьд Монгол цорын ганц сонголт биш шүү. Өрсөлдөх чадвартай, бодлого нь тогтвортой, ойлгомжтой байж уул уурхайн салбар хөгжинө. Хоёрдугаарт, зөвшөөрөл олгохдоо төр захиргааны хүнд суртлыг нэмж болохгүй одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа хуулиас илүү боловсронгуй болгох ёстой. Монгол Улс Эрдэс баялгийн салбараа тордож, хөл дээр нь тогтоож байж, хөгжинө. Хий хоосон улс төр хийхээ больё” гэсэн юм. 
УИХ-ын чуулганы баасан гаригийн нэгдсэн хуралдааны эхэнд Амгалангийн дулааны станцын тоног төхөөрөмжийг онцгой албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж, баталлаа. Хууль батлагдсан өдрөөс эхлэн мөрдөгдөх бөгөөд ирэх арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл хэрэгжинэ. 
Ирэх зургадугаар сарын 6-нд холбоотны цэргүүд Францын Нормандад буусны 70 жилийн ой тохионо. Дэлхийн II дайны үеэр баруун фронтыг нээж, баруун Европыг фашист Германаас чөлөөлөх тулаан болсон энэ өдрийг жил бүр тэмдэглэдэг уламжлалтай. Түүхэн ойн арга хэмжээнд олон орны төр засгийн тэргүүнүүдийг урьж оролцуулдаг. Сүүлийн үед Украины асуудлаас АНУ болон барууныхан ОХУ-тай түнжин хагараад буй. Харин дээрх арга хэмжээ нь уг харилцаанд нааштай хандлагыг оруулах бололтой. ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин Францын Ерөнхийлөгчийн урилгыг хүлээн авсан талаар хэвлэлийн төлөөлөгч нь мэдээлжээ. Мөн тус арга хэмжээнд АНУ-ын Ерөнхийлөгч Б.Обама оролцохоо мэдэгдсэн ч Оросын төрийн тэргүүнтэй тусгайлан уулзахгүй гэдгээ онцолжээ. Ямартай ч Оросын хувьд Украины асуудлаас хойш барууны түншүүдтэйгээ нүүр тулах анхны уулзалт болох юм. Крымийг Орост нэгтгэх тухай санал асуулгаар нутгийн оршин суугчид ОХУ-ын бүрэлдэхүүнд орох хүсэлтэйгээ илэрхийлж байсан. Украины зүүн нутагт байдал тогтворгүй байгаа бөгөөд Оросыг дэмжигчид болон эсэргүүцэгчдийн хооронд мөргөлдөөн үргэлжилсээр байна. Мөн АНУ болон Европын холбооны зүгээс ОХУ-ын зарим хариуцлагатай ажилтныг хар жагсаалтад оруулан гадаад дахь дансыг нь хаасан юм. Түүхийг сөхвөл 1944 оны зургадугаар сарын 6-нд АНУ, Их Британи, Канадын 156 мянган цэрэг генерал Д.Эйзенхауэрийн удирдлага дор Францын баруун хойд хэсэгт орших Нормандад буусан нь түүхэндээ хамгийн олон цэргийг ийн буулгасан хэмээн тэмдэглэн үлджээ. 
Эрдэнэбатын Баянжаргал хэмээх бүсгүй Японы хайку шүлгийн зарчмаар шинэ ном туурвилаа. Энэхүү номонд орсон яруу найргийг МЗЭ-ийн шагналт яруу найрагч Жигмэдийн Бат¬сайхан “Монгол хайку” хэмээн онцолжээ. Э.Баянжаргал анх Японы алдарт яруу найрагч Мацүо Башёгийн шүлгийг сонирхож хайкуг судлахаар шийд¬сэн гэнэ. Ингэхдээ эх хэлийг нь сурч, хайкуг судлахаас гадна өөрөө бичдэг болсон байна. 2009 онд “Монголын орчин үеийн яруу найраг-III буюу Бүсгүй найрагчдын хайрын шүлэг”, 2011 онд “Огторгуйн далайн гэрэлт шүлгэн сондор оршвой” зэрэг номонд түүний шүлгүүд хэвлэгдэж байсан удаатай. Тэгвэл энэ удаа өөрийн бие даасан хайку шүлгийн номоо ийн гаргаж байна. 
“МИАТ” компани ээлжит шинэ хөлөг онгоцоо өнөөдөр хүлээн авна. “МИАТ” компани 2020 он хүртэлх хугацаанд нийт онгоцныхоо 70-80 хувийг шинэчлэх төлөвлөгөө гаргаад байгаа юм. Энэ хүрээнд өнгөрсөн онд “Boeing 767-300” загварын шинэ онгоц худалдан авсан билээ. Харин өнөөдөр 16.00 цагт дараагийн шинэ онгоц Улаанбаатарт газардана.
ОХУ-ын Хиагт боомтоор хил гарах гэж байсан Монголын иргэн нэгэн эмэгтэйгээс хураан авсан арслан зааны шүдийг Буриадын үндэсний музейд шилжүүлэхээр болжээ. Өнгөрсөн 2013 онд тэр эмэгтэй ОХУ-д борлуулах зорилгоор арслан зааны яс нууж авч гарах гэж байгаад Оросын гаалийнханд баригдсан юм. Оросын гаальчид уг ясыг Эрхүү хотын эрдэмтдэд шинжлүүлэхээр явуулжээ. Эрдэмтэд судлаад залуу арслан зааны шүд, түүх соёл, шинжлэх ухааны асар их үнэ цэнэтэй эд гэж тогтоосон байна. Үүнээс өмнө Хиагтын гаалиас монголчуудаас хураасан динозаврын өндөг, ясыг мөн Буриадын үндэсний музейд шилжүүлэн өгч байсан билээ. 
Монголд 22 жил амьдарсан Н.Алхаа “Өдрийн сонин”-д ярилцлага өгсөн. Түүнийг энэ сарын 15-нд Монгол Улсаас гарахыг ГИХАЭГ-аас даалгасан. Харин өчигдөр ГИХАЭГ шийдвэрээ өөрчилж Н.Алхааг Монгол Улсаас гаргах шийдвэрийг түр хойшлуулжээ. Уг газраас “Вэнь Шин (Н.Алхаа) нь 1999 оноос гэр бүлээсээ тусдаа амьдарч байгаа боловч түүнээс хойш Монгол Улсад хувийн хэргээр оршин суух хугацаагаа сунгуулахаар удаа дараа хандахдаа зөвхөн гэр бүлийн шалтгаанд үндэслэж байжээ. Монгол Улсад сурч боловсрох, ажил хийх, аж ахуй эрхлэх, хөрөнгө оруулах, хувийн хэргээр оршин суух зэрэг олон талын боломж хуулиар бүрэн нээлттэй байдаг боловч дээрх БНХАУ-ын иргэн нь 1999 оноос хойшхи 15 жилийн хугацаанд тэр бүх бололцоог ашиглаагүй, олон төрлийн сонголт, хувилбарт үндэслэсэн өргөдөл хүсэлтээ гаргаагүй байна. Гэр бүлийн шалтгаанаар оршин суухаа больсон, Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хууль зөрчин худал мэдүүлэг өгсөн нь сайн дураар гарахыг сануулах, улмаар хууль хэрэгжүүлэх бусад бодит шаардлагыг үүсгэсэн юм. 
Өнгөрсөн долоо хоногт золгүй байдлаар