Чингэлтэй дүүргийн XVII хорооны ахмад настан М.Даваахүү
Үндэсний статистикийн хорооны үйл ажиллагаанд нэг онцлог байдаг юм. Энэ нь НҮБ болон түүний салбар байгууллага, бүхэн статистикийн хэлтэстэй байдаг. Тогтмол болон цаг үеийн асуудлаар шаардагдах тоо баримт бэлтгэх ажилд манай улс оролцох үүрэгтэй. Ер нь Статистикийн салбар нь өөрийн гүйцэтгэдэг ажлаараа удирдлагын болон олон улсын тавцанд чухал шаардлагатай учраас аргачлал арга зүй нь олон улсын хэмжээнд байнга өргөжиж, сайжирч, энэ салбарын нэгж хоорондын харилцаа улам өргөн хүрээтэй болж, шинжлэх ухаан, технологийн ололт хурдан нэвтэрдэг онцлогтой.
Тусгаар тогтносон улс байх хэв шинжийг бүрдүүлэх 18 зүйл заалтад төрийн асуудал хариуцсан яамдтай, үндэсний цэрэг армитай, үндэсний мөнгөн тэмдэгттэй гэх мэтээс гадна Үндэсний статистикийн газартай байх гэж заасан байдаг. Манай улс 1911 онд тусгаар тогтносон учир Статистикийн байгууллагын түүх энэ үеэс эхлэх учиртай. Үүнээс үзвэл Статистикийн хороо нь тусдаа байх нь олон улсын болон манай улсын эрх ашигт нийцэж байгаа юм. Харин гадаад нэр томъёо хэрэглэх нь зохимжгүй юм. Энэ үгийг утгачлан орчуулах боломжтой. Нийгмийн үзэгдэл бүр утгатай, далд хүч агуулж байдаг. Энэ нуугдмал утгыг зохих аргачлалаар танин мэдэх боломжтой болгох оюуны мэлмийд илрүүлэн харуулах үйл ажиллагааны явцыг статистикийн шинжлэх ухаан гүйцэтгэдэг. Энэ нь тухайн үзэгдлийн утгын талаар явуулсан дүн судалгаа гэж болно. 1911 онд тусгаар тогтнолоо сэргээн тогтоосон үеэс үйл ажиллагаагаа эхэлсэн болохыг харуулсан түүхэн баримтыг ч цуглуулж байгаа юм. Үүнд Хүн ам, мал тооллогын ажлыг Дотоод хэргийг бүгд захирах яамны төв хэлтэс удирдан явуулж байсан агаад Богд хаан “Хүн ам, үнэн хөрөнгийг магадлан тоолох олон шавь боолчуудын ахуй байдлыг тунгалаг толинд үзэх адил илэрхий толилох …” хэмээн зарлиг бичигтээ цохон тэмдэглэж байжээ. Энэ бүхэн уг салбарын үйл ажиллагаа түүхэн уламжлалтай байсныг харуулж байна.