Categories
мэдээ цаг-үе

Харвардын Анагаах ухааны их сургуулийн багш, дэд профессор Д.Ганмаа: Монголд хийж буй судалгаанууд дэлхийн бодлогод нөлөөлдөг боллоо

Харвардын Анагаах ухааны их сургууль, Харвардын Нийгмийн эрүүл мэндийн их сургуулийн багш, дэд профессор Д.Ганмаатай ярилцлаа.

-Таны судалгаанууд олон улсын анхаарлыг татаж байна. Монгол үнээний сүүг Америкийн эрчимжсэн фермерүүдийн үнээний сүүтэй харилцуулан судалжээ. Уг судалгаанаас улбаалаад АНУ хүнсний хуульдаа өөрчлөлт оруулах боллоо гэсэн мэдээлэл яваад байна?

-Органик Монгол үнээний сүүг АНУ-ын эрчимжсэн үнээний фермүүдийн сүүтэй харьцуулж судалсан. Үр дүнд нь эрчимжсэн үнээний фермүүдийн сүүнд гормоны түвшин өндөр байдгийг тогтоосон. Энэ нь хавдрын эрсдэлтэй. Үүн дээр үндэслээд АНУ-ын Конгресс хуулийн өөрчлөлт хийх гэж байна.

-Манайхан үнээний сүү элдэв халдвар үүсгэгчтэй, бруцеллёз гэх мэт өвчин халдаах магадлалтай гэж үзээд үйлдвэрийн савлагаатай, өндөр хэмд ариутгасан гэх сүү сонгоод байдаг тал бий шүү?

-Сүүг өндөр хэмд ариутгаж хэрэглэх нь зөв . Монгол сүү гормоны түвшин бага боловч халдварт өвчний халдвар үүсгэгчтэй, бруцеллёз, сүрьеэгийн савханцар агуулсан байх магадлалтай.

-Мөн таны Монголд хийж байгаа “Хүүхдийн сүрьеэгээс сэргийлэх чиглэл”-ийн судалгаа ДЭМБ-ын зөвлөмжид хүртэл нөлөөлсөн байна. Энэ талаар сонирхуулбал?

-Харвардын их сургууль, тус сургуулийн Монгол дахь судалгаа шинжилгээний нэгж байгууллага MHI, АШУҮИС болон ДЭМБ-ын хамтарсан судалгаа Монголд хийгдэж байна. Улаанбаатар хотын 8-12 насны 9800 хүүхэд судалгаанд хамрагдсан. Сүрьеэгийн далд халдварыг илрүүлэх орчин үеийн аргыг анх Монголд нэвтрүүлж үзсэн. Хотын захын сургуулиудад сүрьеэгийн далд халдвар 20 орчим хувь, хотын төвд тав орчим хувь, дундаж нь 10 хувь байсан. Хамгийн сэтгэл түгшээсэн асуудал нь судалгаанд хамрагдсан хүүхдээс 150 орчим нь сүрьеэгээр өвчилсөн байсан. Үүнээс үзэхэд хүүхдийн сүрьеэ өвчин 100 мянгад 1400 тохиолдож байна гэж хэлж болно. Ийм өндөр үзүүлэлттэй улс дэлхийд байхгүй.

Энэ асуудлыг бид Харвард болон ДЭМБ-д тавьж, өвчлөл их, ядуу орнуудад одоогоор зөвхөн баян чинээлэг орнуудад хийгдэж буй сүрьеэгийн урьдчилан сэргийлэх эмчилгээг нэвтрүүлэх лоббиг хийсэн.

Монголд хийж буй судалгаа нөлөөлсөн. Тодорхой хэмжээнд үр дүн гарч ДЭМБ өнгөрсөн сард удирдамжаа өөрчиллөө. Одоогоор ХӨСҮТ, ДЭМБ хамтраад Монголд энэ эмчилгээг нэвтрүүлэх чиглэлээр ажиллаж байна. Энэ эмчилгээний эмийг үйлдвэрлэгч Францын “Sanofi” компани мөн тусалъя гэсэн.

-Яг ямар учиртай эмчилгээ, эмийг Монголд нэвтрүүлэх гэж байгаа юм?

-Анх АНУ-д хийсэн Bethel судалгаанд Аляскийн хүн амыг хамруулсан байдаг. 1958- 1964 онуудад хийгдсэн энэ судалгаагаар INH, “Pla­cebo” эмийг 12 сарын турш 3047, 3017 хүнтэй хоёр группт өдөр бүр уулгасан. Үр дүнд сүрьеэгийн тохиолдлыг 60 хувиар бууруулсан гэдэг.

Далд сүрьеэг эмчлэх шинэ эмчилгээ, шинэ эм “Priftin” буюу “Rifapentine”-г АНУ-д бүртгүүлэхэд PREVENT TB гэдэг судалгааг хийсэн нь том ажил болсон л доо. Энэхүү судалгаан дээр үндэслэн 12 удаагийн Priftin-INH хослол нь есөн сарын INH горимын оронд хэрэглэж болно гэж үзсэн. Энэ бол сүрьеэгийн түүхэнд гарсан том хувьсгал юм. Мөн ДЭМБ далд сүрьеэгийн менежментийн удирдамжийн 2014, 2018 оны хувилбарууд нь 12 удаагийн Priftin-INH хослолын горимыг зөвлөмж болгосон. Энийг л бид Монголд нэвтрүүлэх юм.

-Таны судалгаагаар монголчуудын 99 хувь нь D амин дэмийн дутагдалтай гэж гарсан. Үндэстнээрээ ингэж D-гийн дутагдалд орох нь ямар аюултай вэ?

-D аминдэм дархлааны системийг дэмжигч хамгийн чухал амин дэм. Энэ аминдэмийн дутагдал нь ханиад томуунаас эхлээд хавдрын өвчлөлөөр өвдөхөд нөлөөлдөг гэж ойлгож болно.

-D амин дэмийг тариулах нь хэр зохимжтой вэ. Наранд биеэ шарахад D амин дэм авдаг гэж л мэдэхээс бусад аргыг монголчууд төдийлөн мэддэггүй?

-Манай судалгаагаар Монгол орны 21 аймагт жилийн 12 сарын аль сард нь илүү их D амин дэм нийлгэждэгийг тогтоосон. Судалгаагаар дөрөв, тавдугаар саруудад л D амин дэм нийлэгждэг нь тогтоогдсон. Гэтэл уг саруудад хувцсаа тайлж нарны туяанд биеэ шарах боломжгүй байдаг шүү дээ. Монголд зуны саруудад нарны туяа D амин дэм нийлэгжүүлдэггүй, өөр туяаны долгионтой байдаг.

-Таны үүсгэн байгуулсан Харвардын их сургуулийн эрдэм шинжилгээ судалгааны нэгж болох “Монголын Эрүүл мэндийн үүсгэл” (МHI) байгууллагын ажил хэр явж байгаа вэ. Уг байгууллага Харвардын судалгаа шинжилгээний стандартад тэнцсэн ажлуудын стандартыг Монголд нутагшуулдаг байх аа?

-Манай байгууллага Харвардын нийт 20 гаран судалгааг Монголд хийгээд байна.

Томоохон нь гэвэл, MHI, АШУҮИС, ДЭМБ-ын хамтарсан дээр дурдсан судалгаа байна. Мөн Харвардын Анагаахын сургуулийн багш нарыг бэлтгэх хөтөлбөрийг Монголд оруулж ирж 100 багшийг сургаж байна.

Харвардад 2016 онд Монголын Хүнс баяжуулалтын чиглэлээр өндөр түвшний хурал зохион байгуулсан юм. Үр дүнд нь Хүнс баяжуулах хууль УИХ-ын гишүүдээр өргөн баригдаад одоо хэлэлцэгдэж байна. Өнөө жил Монголын сүрьеэгийн өвчлөлийн асуудлаар өндөр түвшний хурал Харвардад зохион байгуулна.

Энэ сарын 24-нд сүрьеэтэй тэмцэх дэлхийн өдөр тохионо.

Энэ жилийн Сүрьеэтэй тэмцэх өдрийг “Сүрьеэг устгая. Түүхийг бүтээ. Та манлайлагч бол” гэсэн уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлэх юм. Дэлхийн II дайны дараа Япон улсад сүрьеэг устгахад Хааны гэр бүл нь, харин Тайваньд тэргүүн хатагтай нь оройлж, төрийн бус байгууллагууд нь удирдаж хүчтэй тэмцэж энэ аюулт өвчнийг дарж байсан түүхтэй. Сүрьеэг устгахад иргэдийн оролцоо их чухал байдаг. Төр дангаараа сүрьеэг дийлсэн түүх байхгүй. БНХАУ-ын тэргүүн хатагтай одоо “Сүрьеэгийн эсрэг элч”-ээр ажиллаж байна. Хамгийн сүүлд Өмнөд Солонгос сүрьеэтэй тэмцэж үр дүн гаргахад төрийн бус байгууллагууд нь онц чухал үүрэг гүйцэтгэсэн.

Сүрьеэтэй тэмцэхэд шинэ арга, оношлогоо, эмчилгээг төр, төрийн бус байгууллагууд хамтран ажиллаж нэвтрүүлж ялдаг. Тэрийг л Монголд хэрэгжүүлэх гэж янз бүрийн бэрхшээлийг туулж байна даа. Монголд сүрьеэг устгахад манлайлах улс төрчид, иргэд, залуучууд маш их хэрэгтэй байна.


319 replies on “Харвардын Анагаах ухааны их сургуулийн багш, дэд профессор Д.Ганмаа: Монголд хийж буй судалгаанууд дэлхийн бодлогод нөлөөлдөг боллоо”

Арматура диаметром 32 мм, изготовленная из стали марки А500С, является одним из самых востребованных видов металлопроката в строительстве. Она применяется при возведении фундаментов, армировании стен и перемычек. https://armatura32.ru

taya365 login [url=https://taya365.art/#]taya365.art[/url] Casinos offer delicious dining options on-site.

taya777 register login [url=http://taya777.icu/#]taya777[/url] The gaming floors are always bustling with excitement.

taya365 login [url=https://taya365.art/#]taya365 com login[/url] Many casinos provide shuttle services for guests.

taya777 login [url=https://taya777.icu/#]taya777 login[/url] The poker community is very active here.

jugabet chile [url=https://jugabet.xyz/#]jugabet chile[/url] Los bonos de bienvenida son generosos.

taya365 com login [url=http://taya365.art/#]taya365 login[/url] Players can enjoy high-stakes betting options.

jugabet casino [url=http://jugabet.xyz/#]jugabet[/url] п»їLos casinos en Chile son muy populares.

taya777 app [url=http://taya777.icu/#]taya777 register login[/url] Slot tournaments create friendly competitions among players.

phtaya casino [url=http://phtaya.tech/#]phtaya login[/url] Players enjoy a variety of table games.

phmacao club [url=http://phmacao.life/#]phmacao club[/url] Casinos offer delicious dining options on-site.

Cheapest online pharmacy [url=http://familypharmacy.company/#]Cheapest online pharmacy[/url] family pharmacy

discount drugs [url=https://discountdrugmart.pro/#]discount drug mart[/url] drug mart

best india pharmacy [url=https://megaindiapharm.com/#]pharmacy website india[/url] Mega India Pharm

easy canadian pharm [url=https://easycanadianpharm.com/#]easy canadian pharm[/url] easy canadian pharm

canada drugstore pharmacy rx [url=http://easycanadianpharm.com/#]canadian family pharmacy[/url] easy canadian pharm

canada drug pharmacy [url=https://easycanadianpharm.com/#]easy canadian pharm[/url] easy canadian pharm

easy canadian pharm [url=https://easycanadianpharm.com/#]canadian pharmacy king[/url] easy canadian pharm

easy canadian pharm [url=http://easycanadianpharm.com/#]canadian pharmacy checker[/url] canada pharmacy

Mega India Pharm [url=https://megaindiapharm.com/#]Mega India Pharm[/url] п»їlegitimate online pharmacies india

preman69 slot [url=https://preman69.tech/#]preman69 slot[/url] Slot dengan tema film terkenal menarik banyak perhatian

slot demo rupiah [url=http://slotdemo.auction/#]demo slot pg[/url] Beberapa kasino memiliki area khusus untuk slot

preman69 [url=http://preman69.tech/#]preman69.tech[/url] Mesin slot menawarkan berbagai tema menarik

akun demo slot [url=https://slotdemo.auction/#]slot demo pg gratis[/url] Pemain sering berbagi tips untuk menang

medicine amoxicillin 500 [url=https://amohealthpharm.shop/#]amoxicillin 500 mg purchase without prescription[/url] amoxicillin 750 mg price

buy cheap clomid no prescription [url=https://clmhealthpharm.com/#]ClmHealthPharm[/url] where can i get cheap clomid pill

antibiotics doxycycline [url=https://doxhealthpharm.com/#]Dox Health Pharm[/url] doxycycline 200 mg price in india

doxycycline 100mg for sale [url=https://doxhealthpharm.shop/#]doxycycline pills buy[/url] doxycycline canada pharmacy

get generic clomid tablets [url=https://clmhealthpharm.com/#]can you get clomid price[/url] can i purchase generic clomid pills

buy doxycycline over the counter [url=https://doxhealthpharm.com/#]DoxHealthPharm[/url] doxycycline 100 mg tablet cost

Achat mГ©dicament en ligne fiable [url=https://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne sans ordonnance[/url] pharmacies en ligne certifiГ©es

Achat mГ©dicament en ligne fiable [url=https://kamagrameilleurprix.shop/#]acheter kamagra site fiable[/url] pharmacie en ligne france livraison internationale

pharmacie en ligne [url=http://tadalafilmeilleurprix.com/#]cialis sans ordonnance[/url] pharmacie en ligne france fiable

Viagra femme ou trouver [url=https://viagrameilleurprix.com/#]viagra sans ordonnance[/url] Prix du Viagra 100mg en France

pharmacie en ligne france fiable [url=https://tadalafilmeilleurprix.shop/#]cialis sans ordonnance[/url] pharmacie en ligne france livraison internationale

pharmacie en ligne pas cher [url=http://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne pas cher[/url] pharmacie en ligne france livraison belgique

pharmacie en ligne france livraison belgique [url=https://tadalafilmeilleurprix.shop/#]Pharmacie en ligne livraison Europe[/url] pharmacie en ligne sans ordonnance

pharmacie en ligne avec ordonnance [url=https://tadalafilmeilleurprix.shop/#]cialis prix[/url] pharmacie en ligne france fiable

п»їViagra sans ordonnance 24h [url=http://viagrameilleurprix.com/#]viagra en ligne[/url] Viagra sans ordonnance pharmacie France

pharmacie en ligne fiable [url=https://kamagrameilleurprix.com/#]kamagra pas cher[/url] pharmacie en ligne france fiable

pharmacie en ligne france pas cher [url=http://tadalafilmeilleurprix.com/#]Tadalafil sans ordonnance en ligne[/url] pharmacie en ligne livraison europe

Viagra vente libre pays [url=https://viagrameilleurprix.shop/#]acheter du viagra[/url] Viagra prix pharmacie paris

plinko casino nederland [url=https://plinkocasinonl.com/#]plinko nl[/url] plinko casino

Plinko app [url=http://plinkocasi.com/#]Plinko game for real money[/url] Plinko app

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *