Энэ долоо хоногоос эхлэн хүйтний эрч эрс чангарах төлөвтэй байна. Улмаар идэр есийн хүйтэн айсуй. Өвлийн улиралд дулаан зогсоолын олдоц муу байдаг. Үүнээс үүдэн өвөл гадаа хонуулсан автомашин хөлдөж, асахгүй байх нь элбэг. Мөн өглөө машинаа халаах гэж удаан нормалдах буюу асаалттай байлгах нь бензин зарцуулалтыг ердийн үеэс хоёроос гурван литрээр нэмэгдүүлдэг аж. Иймд таны өөрийн хийж чадах зүйлсээс авахуулаад засварын газарт хандан хийлгэх өвлийн бүх техник үйлчилгээг бичихийг зорилоо.
ӨДӨР ТУТАМ АВТОМАШИНАА ГАДАА ХОНУУЛДАГ ЖОЛООЧ НАР “5W”-ТЭЙ ХӨДӨЛГҮҮРИЙН ТОС ХЭРЭГЛЭХ НЬ ЗӨВ
Юуны өмнө хүйтний улиралд автомашин хэвийн асах эхний шаардлага нь хөдөлгүүрийн тос байдаг аж. Хөдөлгүүрийн тосыг ерөнхийд нь минерал, хагас синтетик, бүтэн синтетик хэмээн гурав ангилах бөгөөд өвлийн нөхцөлд хагас болон бүтэн синтетик тоснууд ашиглах нь зөв хэмээн мэргэжлийн хүмүүс зөвлөж байна. Энгийн хэрэглээнд, өдөр тутам автомашинаа гадаа хонуулдаг жолооч нар “5W”-тэй бүтэн эсвэл хагас синтетик тос ашиглахад тохиромжтой юм. Өвлийн тосыг W (англиар Winter-өвөл) үсгээр тэмдэглэгдэнэ.Ангилал дахь тоо өсөх тутам тосон дахь зуурамтгай чанар ихэсдэг байна. Мөн хөргөлтийн шингэнээ зайлшгүй солиулах хэрэгтэй. Манай орны нөхцөлд 40 хэмийн хүйтэнд хөлддөггүй шингэн хийхэд болно. Хугацаанд нь солиогүйгээс шингэний тослох чадвар муудаж зэврэлт үүсэж усны насос муудах, нагар тогтож хөдөлгүүрт байх ёстой хэмжээнээс хэт их халалт үүсэж сальник резин жийргэвчүүд нь муудах, термостат гацах гэсэн гэмтэл гарах ба өвлийн нөхцөлд температур багатай хөргөлтийн шингэн нь царцаж салон руу халуунаар үлээхгүй болох, шингэн хөлдөж хөдөлгүүрийн блок, радиатор болон бусад эд ангиудыг гэмтээх эрсдэлтэй байдаг. Иймд хөргөлтийн шингэнийг 1-2 жилд заавал солих шаардлагатай юм. Харин хүч дамжуулах эд ангийн тос буюу кропны тос нь өвөл, зуных гэж байхгүй учраас тосыг бохирдсон үед солиулаарай.
БЭЭРСЭН АККУМУЛЯТОРОО ГЭРТЭЭ ОРУУЛЖ БОЛОХГҮЙ
Автомашин асахгүй байх үндсэн хоёр шалтгаан байдаг байна. Нэгдүгээрт, хэт хүйтэнд аккумуляторын ачаалах чадвар муудаж, хангалттай хэмжээнд ажиллахгүй байх. Хоёрдугаарт, свеча буюу хөдөлгүүрт тог хаягч муудсан болон ашиглалтын хугацаа дууссан байх магадлалтай. Гэхдээ голдуу аккумулятор суусан байх магадлал хамгийн өндөр байдаг билээ. Их хүйтэнд аккумулятор бээрэхээс сэргийлж гадуур нь дулаалга хийх боломжтой. Хэдийгээр автомашины сэлбэг, хэрэгслийн дэлгүүрт зориулалтын дулаалга байдаг ч үнэ өртөг ихтэй. Иймд жолооч та аккумулятортоо тохирсон эсгий дулаалга хийх нь илүү хялбар, зардал багатай биз ээ. Ихэнх жолооч нар орой машинаа гадаа тавих үедээ аккумуляторыг нь салган авч гэртээ хонуулдаг. Хүйтэнд бээрсэн аккумуляторыг шууд авч дулаан газарт хонуулах нь эдэлгээг богиносгож, чанарт нь нөлөөлдөг хэмээн авто инженерүүд зөвлөж байна. Өглөө автомашинаа асаахаас өмнө бээрсэн аккумулятороо бага зэрэг халаах хэрэгтэй. Ингэхийн тулд холын гэрлээ анивчуулах, хөгжмөө асаах шаардлагатай. Ингэснээр аккумуляторт бага зэрэг ачаалал үүсэж, халдаг байна. Дээрх үйлдлийг хийсний дараа автомашинаа асаагаарай. Хэрэв асахгүй бол албадан асаагч буюу зөөврийн тог үүсгэгчээр холбон асаах боломжтой. Энэхүү албадан асаагч нь авто сэлбэгийн дэлгүүрүүдэд 120-260 мянган төгрөгийн үнэтэй зарагддаг юм байна. Энэхүү төхөөрөмж нь халаасанд багтах жижигхэн хэмжээтэй бөгөөд 220 вольтоос цэнэг аваад 12 вольтийн тогтмол гүйдлийг 10 минутын турш бүрэн гаргах чадалтай юм байна. Ийм болохоор хөлдүү машиныг албадан асаах боломжтой ажээ.
МАШИНАА ХАЛААХГҮЙ ХӨДЛӨХӨД 600 КМ ЗАМ ТУУЛСАНТАЙ ДҮЙЦЭХҮЙЦ ЭЛЭГДДЭГ
Цаг агаарын эрс тэс уур амьсгалтай манай орны хувьд хүмүүс өвлийн улиралд автомашинаа халаах талаар ихээхэн санаа зовдог. Ялангуяа шинэ жолооч нар машинаа хэрхэн халаах талаар мэдлэг хомс байдаг. Гадаа хоносон машиныг өглөө асаахдаа огцом хаазлахгүй нормалдуулж байгаад моторынхоо усны зүүг эхний зураас хүртэл халаагаад хөдлөх ёстой гэнэ. Хэрвээ шууд асаагаад хөдлөх юм бол тос, масло нь эд анги дотроо гүйж амжилгүй элэгдэл үүсгэдэг байна. Өвөл гадаа машинаа нэг хонуулаад шууд асаагаад явбал зургаан зуун км зам туулсантай дүйцэхүйц элэгдэл үүсдэг ажээ. Мөн халаагүй автомашины доторх паарыг шууд ажиллуулах нь халуун үлээдэг төхөөрөмж гэмтэхийг сануулъя.
Машинаа өглөө хурдан асаахын тулд мотор халаадаг системүүд болон хучлага, бүтээлгийг зөв хэрэглэж занших нь чухал юм байна. Төрөл бүрийн моторын халаагуур худалдаанд байгаа ч эдгээрийг буруу хэрэглэвэл галын аюултай гэдгийг сануулахад илүүдэхгүй болов уу. Шинэ жолооч нарт мэдээлэл хүргэх үүднээс хучлага, бусад халаагуурын төхөөрөмж хаагуур ямар үнээр зарагддаг талаар автомашины хэрэгсэл борлуулдаг төвүүдээр орж сонирхлоо. Суудлын бүрээс оёдог бүхий л газрууд машины бүтээлэг, хучлага оёдог юм байна. Гэхдээ материалын чанар, үнэ ханш нь өөр өөр байна.
Хэрвээ та машиндаа хучлага худалдан авах гэж байгаа бол тухайн газрынхаа хучлагын материалыг анхаарч үнэхээр стандартад нийцсэн эсэхийг батлах хяналтын газрын гэрчилгээг үзэх хэрэгтэй шүү. Ер нь сентфонон материал дулаанаа сайн хадгалдаг бөгөөд хамгийн дотор талын материал нь торон байвал машиныг зурж сэвтүүлэхгүй сайн талтай гэнэ. Үнийн хувьд бүтэн хучлага 160-320 мянган төгрөг байдаг юм байна.
Халаагуур, бусад төхөөрөмжийн хувьд мэдээж зориулалтын Европын орнуудын төхөөрөмж сонговол танд илүү баталгаа олдоно. Арай боловсронгуй нь автомашиныг цагаар халаадаг дохиолол хамгаалалтын систем юм. Энэ систем нь цагийн тохиргоо хийж гэрээсээ удирдаж асаах, цагийн давтамжтайгаар тохируулан шөнийн турш машинаа дулаан байлгаж болох гэнэ. Мөн хөдөлгүүрийн халуун, хүйтнийг гар удирдлагаас харж хянах боломжтойгоос гадна хулгайгаас хамгаалах боломжтойгоороо давуу талтай аж.
МАШИНАА ХӨЛДӨӨХГҮЙН ТУЛД ЯАХ ЁСТОЙ ВЭ
Дулаан гарааш битгий хэл ил зогсоол ч олдохоо больсон энэ цагт машинаа гадаа тавихаар бол яндангаа ямар нэгэн зүйлээр бөглөх хэрэгтэй гэдгийг хашир жолооч нар ярьж байна. Учир нь яндаг бөглөснөөр мотор дахь дулаан агаарыг хадгалж, хөдөлгүүрт хүйтэн агаар орохоос бүрэн сэргийлдэг гэнэ. Мөн ус, ундаа гэх мэт шингэн зүйлээ автомашиндаа хонуулахгүй байх хэрэгтэй. Шингэн нь таны автомашины салон дахь агаарын температурыг -5-7 хэмийн хүйтнээр нэмэгдүүлдэг байна. Хэрэв таны машин дизель хөдөлгүүртэй бол машинаа асаахаасаа өмнө халаагчийг нь 2-3 удаа ажиллуулаарай. Үүний дараа “стартер”-аа дарна. Асаах оролдлого хийхдээ хаазан дээрээ хэд хэдэн удаа гишгээрэй. Ингэснээр таны хөдөлгүүрт түлш бүрэн ирж, асалт хурдсах болно.Ингээд ч асахгүй байвал дахин оролдох хэрэггүй, засварын газар хандах нь зүйтэй юм байна. Дизель хөдөлгүүртэй машин асахгүй байх бас нэг шалтгаан бол түлш царцах явдал юм. Ийм нөхцөлд ихэнх жолооч нар илүүдэл түлшээ бага зэрэг халааж, банк руугаа хийдэг. Мөн зориулалтын түлш халаагч байдаг байна. Юутай ч хэт хүйтэнд автомашинаа асаахаасаа өмнө түлш царцсан үгүйг шалгахад гэмгүй.
Харин таны машин бензин хөдөлгүүртэй бол халаагчгүй байдгийг анхаараарай. Бусдаар бол дээрх зарчмаар асаах хэрэгтэй. Гол анхаарах зүйл нь асаах оролдлого хийх үедээ хаазан дээр хэт их гишгэхгүй байхыг сануулъя. Учир нь хөдөлгүүрийн шаталтын хэсэгт бензин их хэмжээгээр орсноос тог хаягч нордог. Улмаар таны автомашины хөдөлгүүр баяжих буюу шаталт эс үүсэх болно. Ийм нөхцөлд свеча буюу тог хаягчаа гарган авч туршлагатай жолоочоор хөдөлгүүр лүүгээ галаар үлээлгэж, илүүдэл бензинийг шатаагаарай. Энэ үйлдлийг хийхдээ анхаарал болгоомжтой байх нь чухал шүү.
Э.МӨНХТҮВШИН