Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Г.Уянга: Улс үндэстэн талцах нь үндэсний дархлаанд шууд нөлөөлнө

Нийгэм судлаач, нийгмийн сэтгэл зүйч Г.Уянгатай ярилцлаа.

-Нийгэмд нэг улсыг хэт шүтэх эсвэл үзэн ядах гэх мэт хандлагууд ажиглагддаг. Жишээ нь, манай улсад Хятадыг муулах, Оросыг шүтэх хандлага байдаг. Энэ нь улс үндэстэн оршин тогтноход сөрөг үр дагавартай гэдэг. Энэ талаар та ямар бодолтой байна вэ?

-Үүн дээр нийгмийн сэтгэл зүйн хэд хэдэн үзэгдэл явж байна. Жишээ нь, бүлгийн талцал явагдаж байна. Хятадыг үзэн ядах, Оросыг манай тал гэх төсөөлөл байгаа бол тухайн талцаж байгаа хүн өөрийгөө аль бүлгийн хүн гэж харж байгаа нь харагддаг. Үүнээс Монгол гэдэг эх угшлаа яриад байна уу, эсхүл өөр улсын эрх ашиг дээр талцаж байна уу. Талцлаас гадна коммунизмын үеийн бидэнд итгүүлсэн байсан мэдээллийн төөрөгдлийг давтан ярьж амилуулж байна уу гэдэг сэтгэл зүйн ялгаа ч харагддаг. Жишээ нь, бидэнд суулгаж өгсөн “Оросууд байгаагүй бол Хятад биднийг залгих байсан” гээд итгүүлсэн хуурамч мэдээллийн ажилбар хэдэн арваны турш хийж байсан. Энэ бол цэвэр нийгмийн сэтгэл зүйн ажилбар. Коммунизмын үед нийгмийн сэтгэл зүйгээр яаж тоглож байсан бэ гэхээр нэг дайсан үүсгээд, тэр айдас дээр нь бид танай тал гэж итгүүлж байсан. Дайсан бүтээх замаар өөрсдийгөө сайн гэсэн тодрол үүсгэж байгаа. Тэгэхээр бидний эрх ашиг энэ дунд байхгүй болж байгаа биз. Хоёр туйлын дунд бид байхгүй болох нь тэр.

Орчин үед хүмүүс утгыг нь ойлгохгүйгээр өмнөх үеийнхэнд итгүүлсэн зүйлсийг давтан яриад байдаг. Талцалыг нь дүн шинжлээд харахад Монгол гэх ижилсэлтэй учир бусадтай талцаад байгаа юм уу гэхээр бас үгүй. Бусдын эрх ашгийн төлөө туйлшраад байдаг. Ер нь судалгаа хийгээд харахад ингэж хоёр туйлаар талцаад байгаа бүлэг том юмуу гэхээр маш бага хувьтай байдаг.

Үндсэн цөм болох 90 гаруй хувь нь Монгол гэх ижилсэл дээрээ хэвээр байдаг. Харин талцуулж, хоч өгч, турхирдаг хүмүүс нь маш цөөхөн, гэхдээ сэтгэл хөдлөл нь сөрөг тул маш тод харагддаг. Тэд мөн цөөхүүлээ мөртлөө олуулаа мэт харагдуулах “нацист арга”-ыг ч хэрэглэдэг.

Иймэрхүү гадны мэдээллийн халдлага нь шинж тэмдгээрээ судалгааны эргэлтэд аль хэдийнэ орсон байдаг. Орчин үед “fact checking” гэж хэлэгддэг мэдээллээ нягтлах нь ямар хэрэгтэй байдаг гэхээр мэдээлэлд төөрөгдөхгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Энэ чадварыг барууны орнуудад арван жилд нь заадаг болсон.

-Сүүлийн үед “троллууд” гэж ярих болсон. Үүний улмаас тухайн хүнийг аялдан дагах, нөлөөнд автах нь их байна. Ер нь аливаа зүйлийг хүлээж авах, итгэн үнэмших байдал юутай холбоотой байдаг юм бол?

-Шинжлэх ухааны хэллэгээр “тролл” гэдэг нь арай өөр ойлголттой байдаг. Сэтгэл зүй нь хямарсан, нэг төрлийн сэтгэцийн эмгэгтэй хүмүүсийг хэлдэг. Монголчуудын хэрэглээнд харин утга нь бусдыг төөрөгдүүлэх зорилготой хуурамч хаяг гэдгээр ойлгогдоод байдаг. Тролл хаягууд манайд маш ихээр байгаа. Манай хойд хөрш түүгээрээ хамгийн алдартай. Иргэдийг төөрөгдүүлэхийн тулд олуулаа эсэргүүцэж байгаа юм шиг эсвэл олуулаа дэмжиж байгаа юм шиг комментууд үлдээдэг. Хүмүүс мэдээллийг уншчихаад доор нь байгаа комментыг хараад дийлэнх сэтгэгдлийг иймэрхүү байдалтай байна гэсэн төсөөлөлтэй болчихдог. Хэдхэн коммент уншсан итгэл дээр нь дөрөөлөөд төөрөгдүүлээд байдаг. Мөн хувь хүн хуурамч мэдээлэлд итгэх шалтгаан нь хэд хэд байдаг. Нэг хувилбар нь итгэмтгий хүн байж болно. Уг нь сайн чанар боловч түүнийг далимдуулаад төөрөгдүүлдэг. Хуурамч мэдээнд хурдтай итгэдэг өөр бүлэг нь нийгмийн хямралд өртсөн байж болно. Ядууралд өртөх, ажлаасаа халагдах, бие нь өвчтэй байгаа, гутралтай байгаа гэх мэт эмзэг нөхцөлд байх үедээ хүн мэдээг нягтлахгүй, хуурамч мэдээнд автах нь өндөр болдог. Ийм нийгмийн нөхцөлийг ашиглаад биднийг талцуулдаг. Талцал нь монголчуудад ашиггүй. Тэгэхээр бид мэдээллийн боловсролоо нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна.

-Ингэж талцах нь хүн амын сэтгэл зүй болоод үндэстний дархлаанд хэрхэн нөлөөлөх бол?

-Үндэстний дархлаанд шууд нөлөөлнө. Жишээлбэл, Монголын нутгаас гадна байгаа олон монголчууд байгаа. Өмнөд Монгол, Дээд Монгол, Буриад, Халимаг гэх мэт. Эдгээр монголчууд маань Монголд юу болж байна гэдгийг маш их сонирхож, сонсдог. Бид анхаарлын төвд нь байдаг гэсэн үг. Харин тэдний нүдээр харвал бид хоорондоо яг ямар утга учиртай, яах гэж зодолдоод байгаа нь ч ойлгомжгүй байдаг. Бид Монгол угсаатнуудынхаа манлайлагч байх үүрэгтэй байтал, сонин хэрүүл хийж хүчээ тарамдаад байдаг. Бид хүчээ алдаад байгаа гэсэн үг. Эв нэгдэлтэй байхыг яахав хуульчилсан байдаг ч, бид бас соёлруугаа өнгийж эв зүйгээ олж болно, жишээ нь хоёр хүн маргалдаж байлаа гэж бодоход ах захаа хүндлэх, Монголоо алдсан юм бэ гэх мэт хэм хэмжээний хэлцүүдээ ашиглаад эв зүйгээ олох боломжтой.

Манайх руу халдахдаа цочроодог мэдээ ихээр ашигладаг. Цочроодог мэдээнээс жишээлбэл хүүхэдтэй холбоотой юм уу, эсвэл ээжтэй холбоотой мэдээлэл байдаг. Бидний хувьд үнэ цэнэтэй болоод эмзэг сэдэв. Бидний үнэт зүйлийг бидний эсрэг ашигладаг гэсэн үг, мөн цочроох мэдээний түгээлтээ маш хурдтай сэвж хийдэг.

Жишээ нь, сүүлд өсвөр насныханд умайн хүзүүний хавдраас хамгаалдаг вакцин хийхийг эсэргүүцсэн нэг эмэгтэй шууд бичлэг хийгээд, бараг хоёр сая үзэлттэй болчихож байгаа юм. Тэр нь бол органик үзэлт биш. Манай улсад эрүүл мэндийн холбогдолтой мэдээллийг тэгж түгдэггүй, гэтэл тэр мэдээллийг жүжигчилсэн аргаар “хүүхдэд аюул” гэсэн өнцгөөр айдас дээр дөрөөлж итгүүлж байгаа юм. Хүн айхаараа маш хурдтай үйлдэл хийдэг дээ.

-Таны хувьд Монголын нийгмийн сэтгэл зүй ер нь хэр байна вэ?

-Нийгмийн сэтгэл зүйд сөргөөр нөлөөлдөг хүчин зүйлийн нэг бол төр засаг нь ойлгомжгүй байдаг явдал. Нийтээрээ дагана гэж хууль гаргадаг хэрнээ дарга нар нь дагахгүй, шийдвэр нь энгийн иргэнээ чөдөрлөх зорилготой болчихоод байдаг. Уг нь ардчилсан нийгэм гэж үндсэн гэрээгээрээ тохирчихсон байдаг. Тэгэхээр нийгэм ойлгомжгүй байдалд ордог. Нийгмийн сэтгэл зүй эерэг, даван туулах чадвартай байх, эв нэгдэлтэй байхад нийгмийн хэм хэмжээнүүд ойлгомжтой байх ёстой. Ойлгомжгүй байдал бол нийгмийн сэтгэл зүйд сөргөөр нөлөөлж, нийгмийн бухимдал өдөөдөг хамгийн том хүчин зүйлсийн нэг болдог.

Г.БАЛГАРМАА

 

377 replies on “Г.Уянга: Улс үндэстэн талцах нь үндэсний дархлаанд шууд нөлөөлнө”

Advanced Technology Color: Green and white tones; brassy-gold hardware. Due to the natural stone, color may vary. Almost unsurprisingly, this type of face roller is all the rage in Japan and Taiwan. This roller actually vibrates 6,000 times per minute, working to stimulate blood flow and facial muscles. This stimulation helps tighten the facial muscles to improve the look of skin and instantly gives you improved facial sculpt and contour. With continued use, this can reduce the look of wrinkles on the face, forehead, eyes, and neck. This roller also has the added bonus of being waterproof so you can use it in or out of the shower! The original made in Japan 24K gold plated vibrating bar with 6000 rotations per minute. I didn’t get this for really any of the supposed benefits associated with it, so I can’t comment on that. I got it to use basically as a face and neck massager, and it works nicely for that! I love how it looks & it seems pretty sturdy, too.
https://www.ammoland.com/author/porsurealca1989/
You May Also Like From smudgy black liner to batwing-liner-appropriate liquid pens, there's something here for everyone. Ahead, find the best waterproof eyeliner to stock up on this summer—and beyond. If a drugstore pen liner is what you're after, look no further. This one has a precise felt tip perfect for cat eyes, and the inky-black, flake-proof eyeliner won't budge—even during allergy season or a good, cathartic sob sesh. The colorful explosion of Black love in America 2020 makes an emotional and poignant statement over 4th of July weekend. The colorful explosion of Black love in America 2020 makes an emotional and poignant statement over 4th of July weekend. A self-sharpening kohl eye pencil that won't come off if you jump in the pool Sigma Beauty ‘Line Ace’ Liquid Eyeliner, $14, nordstrom

jugabet casino [url=https://jugabet.xyz/#]jugabet casino[/url] La ruleta es un juego emocionante aquГ­.

phmacao com [url=http://phmacao.life/#]phmacao club[/url] Responsible gaming initiatives are promoted actively.

medicine in mexico pharmacies [url=https://xxlmexicanpharm.com/#]xxl mexican pharm[/url] mexican mail order pharmacies

northwest pharmacy canada [url=https://easycanadianpharm.com/#]easy canadian pharm[/url] easy canadian pharm

garuda888.top [url=https://garuda888.top/#]garuda888.top[/url] Permainan slot mudah dipahami dan menyenangkan

bonaslot [url=https://bonaslot.site/#]BonaSlot[/url] Kasino sering memberikan hadiah untuk pemain setia

slot88 [url=https://slot88.company/#]slot88.company[/url] Kasino menyediakan layanan pelanggan yang baik

amoxicillin 500 mg online [url=https://amohealthpharm.shop/#]Amo Health Pharm[/url] amoxicillin tablets in india

how to buy clomid without rx [url=http://clmhealthpharm.com/#]buying clomid without rx[/url] can i buy clomid for sale

Developed with institutional interest in mind, Nexo Prime is the proprietary prime brokerage of Nexo. Nexo Prime delivers institutional, corporate, and high-net worth investors all the tools necessary to trade, borrow, lend, and securely store their digital assets in a single platform. Nexo is a platform designed to provide instant crypto-backed loans and earn interest on crypto deposits. Here’s a breakdown of how Nexo works:\n\nCrypto-backed Loans:\n When will Nexo make a comeback and reach new heights? Or will NEXO be ejected from its spot by rival cryptocurrencies? This write-up will answer all of your questions! Fasten your seatbelt as we unravel NEXO’s price prediction for 2024 and the years to come! +2.01% Additionally, users can open Instant Crypto Credit Lines. This means that from $50-$2M in cash or stablecoins can be borrowed by depositing crypto as collateral. The APR percentage depends on a user’s Loyalty tier and the amount of NEXO held.
http://www.gothicpast.com/myomeka/posters/show/80742
Use your credit card, bank account, or payment app to buy Bitcoin and other select cryptocurrencies Spending your credit card on buying Bitcoin may have consequences in the long run that relate to credit score. Buying bitcoin and other cryptocurrencies is pretty convenient on OKX. The exchange helps you to purchase BTC quickly through a Master Visa Card. You can also make the payment with the help of third-party processors such as Koinal and Banxa. In addition to that, you can buy different kinds of crypto apart from bitcoin. Also, the website is supported on iOS, Android, and Web, and they provide good 24×7 client support. Investors have received them amazingly about the UX designs, and there are no known significant faults. Bitcoin is king, but there are many other promising coins on the market. Have a read about them and choose your champion

Viagra homme sans prescription [url=https://viagrameilleurprix.shop/#]Viagra sans ordonnance 24h[/url] Prix du Viagra 100mg en France

п»їpharmacie en ligne france [url=https://tadalafilmeilleurprix.com/#]Acheter Cialis[/url] pharmacie en ligne

Achat mГ©dicament en ligne fiable [url=https://kamagrameilleurprix.shop/#]kamagra pas cher[/url] Pharmacie en ligne livraison Europe

Viagra sans ordonnance livraison 24h [url=https://viagrameilleurprix.shop/#]acheter du viagra[/url] SildГ©nafil 100 mg sans ordonnance

Viagra 100 mg sans ordonnance [url=https://viagrameilleurprix.com/#]Viagra pharmacie[/url] Viagra sans ordonnance livraison 48h

vente de mГ©dicament en ligne [url=http://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne pas cher[/url] vente de mГ©dicament en ligne

Achat mГ©dicament en ligne fiable [url=http://kamagrameilleurprix.com/#]kamagra livraison 24h[/url] trouver un mГ©dicament en pharmacie

pharmacie en ligne pas cher [url=https://kamagrameilleurprix.shop/#]Achat mГ©dicament en ligne fiable[/url] п»їpharmacie en ligne france

Viagra homme sans prescription [url=https://viagrameilleurprix.shop/#]Viagra sans ordonnance 24h Amazon[/url] Viagra 100 mg sans ordonnance

pharmacie en ligne fiable [url=https://pharmaciemeilleurprix.com/#]vente de mГ©dicament en ligne[/url] pharmacie en ligne pas cher

Plinko-game [url=https://plinkocasi.com/#]Plinko games[/url] Plinko online game

plinko casino nederland [url=http://plinkocasinonl.com/#]plinko casino nederland[/url] plinko

mexican pharmacy online [url=https://certpharm.shop/#]pharmacies in mexico that ship to usa[/url] Mexican Cert Pharm

Delivering worldwide standards with every prescription.
[url=https://lisinoprilpharm24.top/#]where buy lisinopril prices[/url]|[url=https://clomidpharm24.top/#]cost cheap clomid without insurance[/url]|[url=https://cytotecpharm24.top/#]cost cytotec price[/url]|[url=https://gabapentinpharm24.top/#]gabapentin 300 mg cap[/url]|[url=https://cipropharm24.top/#]cheap cipro pills[/url]
Unrivaled in the sphere of international pharmacy.

pharmacie en ligne [url=https://pharmainternationale.com/#]Pharma Internationale[/url] pharmacie en ligne france fiable

pharmacie en ligne sans ordonnance [url=https://pharmainternationale.com/#]pharmacie en ligne livraison europe[/url] Pharma Internationale

farmacia online [url=https://topmaxfarma.shop/#]acquistare farmaci senza ricetta[/url] Farmacia online piГ№ conveniente

migliori farmacie online 2024 [url=http://topmaxfarma.com/#]Top Max Farma[/url] comprare farmaci online all’estero

mexico drug stores pharmacies [url=https://mexicanpharmacyacp.com/#]mexican pharmacy acp[/url] mexican pharmacy acp

canada pharmacy 24h [url=https://canadianpharmacyaapd.shop/#]Canadian Pharmacy AAPD[/url] canadian pharmacy no rx needed

India pharmacy ship to USA [url=http://indianpharmacyabp.com/#]Best online Indian pharmacy[/url] Indian pharmacy online

Indian pharmacy international shipping [url=http://indianpharmacyabp.com/#]Indian pharmacy online[/url] IndianPharmacyAbp

balloon казино [url=https://neokomsomol.kz/#]balloon game[/url] Играйте РІ казино Рё забудьте Рѕ заботах.

Играйте РІ Ballon Рё наслаждайтесь процессом.: balloon игра – balloon игра

Соревнуйтесь СЃ РґСЂСѓР·СЊСЏРјРё РЅР° игровых автоматах.: balloon казино демо – balloon казино

Играйте РЅР° деньги Рё получайте удовольствиe.: balloon game – balloon казино демо

balloon game [url=https://balloonigra.kz/#]balloon казино демо[/url] Баллон — это автомат для настоящих любителей.

Ballon — РёРіСЂР°, полная СЃСЋСЂРїСЂРёР·РѕРІ.: balloon game – balloon казино демо

balloon казино играть [url=https://neokomsomol.kz/#]balloon казино[/url] Играйте РІ казино, наслаждайтесь каждым моментом.

onlinepharmaciescanada com [url=https://interpharmonline.shop/#]Certified International Pharmacy Online[/url] canadian family pharmacy

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *