Энэ намрын загварын чиг хандлагыг “Урлах эрдэм” дээд сургуулийн “Жи Ти” загварын товчооны Тэргүүн дизайнер Э.Энхчимэгээс тодрууллаа.
-Энэ жилийн намрын загварын зонхилох дүр төрх ямар байх вэ?
-Нэгдүгээрт эмэгтэйлэг дүр төрх. Эмэгтэйлэг дүр төрх гэдэг нь 1930-аад оны үеийн дэрвэгэр хормойтой юбка, дээгүүрээ бариу цамц. Ийм загвар голлох юм. Хоёрдугаарт модерн, романтик-уян налархай дүр төрх зонхилж байна. Хурц өнгө, эмэгтэйлэг загвар зонхилно гэсэн үг. Материалын хувьд хээ хуартай, хурц тод өнгө энэхүү загварын гол чиг хандлага болж байна. Гуравдугаарт спорт-сонгодог. Энэ нь сонгодог даруухан хэрнээ кант буюу биеийн тамирын хувцасны өнгө аяс оруулсан байдаг. Дөрөвдүгээрт 1920-иод оны үеийн хувцас давамгайлж байна. Бүсэлхийн шугам жаахан доошилсон буюу таазан дээр ирсэн юбка, сарафан юм. Завсрын өнгө, чимэглэлтэй юбка, эрээн цамц зонхилно.
-Өнгө хийц, материалын хувьд ямар байх бол?
-Энэ жилийн намрын хувцасны загварт маш тод өнгө моодонд орно. Тэсрэлт хийсэн юм шиг л. Мөн тод өнгөний хослол давамгайлна. Эрээн, дөрвөлжин, цэцгэн хээтэй тод өнгийг хооронд нь хослуулна. Ягаан өнгө тод өнгөнөөс эхлээд бүдгэрч байдаг. Тэдгээр өнгөнүүд моод болно. Завсрын бохир өнгө буюу бор шаргал, саарал өнгөнүүдийг хүмүүс эрхэмлэнэ. Харин эртний хэв маягийг шингээсэн хээ хуартай, хатгамалтай, гялгар, алтлаг, мөнгөлөг, гялалздаг материал моодонд орох юм. Мөн том цэцэг, навчин хээ хуар болон хүүхэлдэйн баатруудын дүрслэл, тоог хувцсан дээр урлана.
Тухайн хувцасны аль нэг хэсэгт энгэр, ханцуй, хормой зэрэгт чимэглэл, хээ хуар, цацаг нэмэгдэнэ. Тэгэхээр илүү үдшийн гоёл шиг болно гэсэн үг. Гэрэлтсэн, унасан, торон, хамба хилэн материалууд зонхилно. Дотуур хувцасны хувьд корсет, дотуур юбка, сарафан моод болно. Корсет, сарафаныг гадуур өмсч, илүү шинэлэг хэв маягийг гаргаж ирнэ. Тухайлбал, корсетийг цамцан дээр зүүх моод дэлгэрнэ. Сүүлийн үед сарафаныг гадуур өмсөж болохоор хийж байгаа юм.
-Ойрын өдрүүдэд сэрүүсэх төлөвтэй болжээ. Тиймээс гадуур хувцас пальто, цувны загвар ямар болж өөрчлөгдөж байна вэ?
-Намрын сэрүү ороход хүн бүхэн л гадуур хувцас өмсдөг шүү дээ. Тиймээс энэ жил сул загвартай пальто, цув моод болно. Эсгүүрийн хувьд өвөрмөц шийдэл, хуваалттай хийгдэнэ.
-Сүүлийн үед залуучууд чөлөөт загварыг илүүд үзэх болсон. Чөлөөт загварын хувьд янз бүрийн гоёл чимэглэлтэй байх болжээ?
-Тод өнгийн куртка, спорт загвартай болсон. Мөн арьсан жакетыг залуучууд их өмсөх болсон. Эдгээр загварууд гоёл чимэглэлтэй болж шинэчлэгдэж байна.
-Бүсгүйчүүдийн гоёл, чимэглэл, цүнх, гутал ямар байх бол?
-Хүзүүний нүсэр зүүлт чимэглэл моод болно. Гутал цүнхний хувьд дөрвөлжин хуваалттай хэлбэр давамгайлна. Чимэглэл тоног ихтэй.
-Ингэхэд манай улсын үндэсний хувцасны чиг хандлага ямар болж байна вэ?
-Ерөнхийдөө манай дээлний загварын чиг хандлага өдөр тутмын амьдралын хэв маягаас болж өөрчлөгдөж байна л даа. Нүүдлийн амьдралаас шилжиж байна шүү дээ.
-Манайхан загварын шоу их зохион байгуулдаг болсон. Дэлхийн хэмжээнд хэрхэн хөгжиж явна вэ?
-Дэлхийн дизайнеруудын холбоо загварын чиг хандлагыг тодорхойлдог. Дэлхийн нийгэмлэгт багтсан, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байгууллагууд ерөнхий чигийг гаргаж өгнө. Нью Йорк, Парис, Токио зэрэг өндөр хөгжилтэй газрууд долоо хоног бүр загварын чиг хандлагыг гаргадаг. Үүн дээр үндэслэж гаргадаг юм.
Дэлхийн улс орнууд нийгэмлэг, байгууллагууд нийлж хуралдаад дараа жил ийм хувцас зонхилж гаргана гэдэг. Ийн ярилцаж, хэлэлцсэний дагуу дизайнерууд тохироод хувцасныхаа хэв маягийг гаргаж, шоу зохион байгуулдаг. Манай улсад энэ жишиг хараахан тогтоогүй байгаа. Гэхдээ манайд загварын чиг хандлага хурдацтай хөгжиж байна. Залуу дизайнерууд их гарч ирсэн.
-Цаг хугацааны эрхээр аливаа зүйл хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Орчин цагт хувцсыг хувь хүнийг тодорхойлох түлхүүр гэх болжээ. Загварын чиг хандлага ямар давтамжтай өөрчлөгдөж, шинэчлэгддэг вэ?
-Дээр үед хүй нэгдлийн үед гадны нөлөөллөөс хамгаалж л хувцас хийсэн байдаг. Цаг хугацаа өнгөрөхийн хэрээр хувцас хөгжил дагаж хувьсан өөрчлөгдсөөр байна. Сүүлийн үед бизнес эрхэлж байгаа хүмүүсийн амжилтын гол түлхүүр нь хувцсаар хэмжигдэх болсон. Дээр үед ч гэсэн хүнийг хувцсаар угтаж, ухаанаар нь үднэ гэдэг байсан шүү дээ. Энэ үг одоо ч биеллээ олж л явна. Хувцас амьдралын нэгээхэн хэсэг. Хувцас хийнэ гэдэг бол урлаг. Жилд хоёр удаа загварын чиг хандлагыг гаргадаг. Тухайлбал, энэ намрын зуны загвар оны өмнө гарчихсан байдаг. Өвлийн загварын чиг хандлагаар зуны чиг хандлагыг гаргадаг. Ирж буй улирлаар буюу зөгнөсөн байдлаар гаргадаг. Өвлийн улиралд намар зуны загварууд гарч байх жишээтэй. Тиймээс нэг улиралдаа 1920 оны загвар ч гэх юм уу. Моод загвар дандаа эргэж явдаг юм.
Б.УРАНЧИМЭГ