Categories
мэдээ нийгэм соёл-урлаг

“Нүүдэл” үзэсгэлэн гаргана || DNN.mn

Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий үеэр Монгол Улс “Нүүдэл” хэмээх үзэсгэлэн гаргана

Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн /2022 FIFA World Cup/ 2022 оны 11-р сарын 21-нээс 12-р сарын 18-ны өдрүүдэд Катар улсад болно. Энэ үеэр хүн төрөлхтний түүхэнд нүүдлийн соёлын өвийг тээж өнөөг хүрсэн, газар зүйн гурван өөр бүс бүслүүрт аж төрж буй Араб, Сахарын хагас нүүдэлчид болон Төв Азийн Монголчуудын нүүдлийн аж амьдрал, нийгэм ахуй, уламжлал шинэчлэлтийг илтгэх “On the Move” буюу “Нүүдэл” үзэсгэлэнг гаргаж, дэлхий дахинаа сурталчлах гэж байна.

Үзэсгэлэнгийн бэлтгэл ажлыг Монголын Үндэсний музейд түшиглэн явуулж буй аж. Соёлын сайд Ч.Номин Катар улсад дэлгэх үзэсгэлэнгийн түр дэглэлттэй танилцаж, үзэсгэлэнгээр Монголын уламжлалт аж ахуй, соёлыг илэрхийлэх, нүүдэлчдийн байгаль эх дэлхийгээ хайрлах үзэл, соёлын өвөрмөц онцлогийг дэлхий дахинаа илүү тусган харуулахыг зорьж буйгаа илэрхийллээ.

Улмаар соёлын өвийн аюулгүй бүрэн бүтэн байдалд хяналт тавьж, олон улсын болоод Монгол Улсын хууль эрх зүйн хүрээнд бэлтгэл ажлыг бүрэн хангахыг ажлын хэсгийнхэнд сануулав.

“Нүүдэл” үзэсгэлэнд дэлхийн таван орны нэр хүндтэй музей хамтран оролцох бөгөөд Монгол Улсаас Монголын Үндэсний музей, Уран зургийн галлерей үзмэрээ илгээнэ гэж Соёлын яамнаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Хурд” хамтлагийн тасалбар 80-250 мянган төгрөгийн үнэтэй байна || DNN.mn


“Хурд” хамтлагийн домогт дуугаараа нэрлэсэн “Цэргийн бодол-45” тоглолт гуравдугаар сарын 18-ны 18 цагаас Уран ган буюу UG паласт болно. Рок мангасууд эл тоглолтоо үзэгчдийн хүсэлтээр хэмээн тодотгожээ. Тоглолтын тасалбар 80 мянга, 10 хүний суудал бүхий ширээнд тухлан сууж үзэх бол 2 сая 500 мянга буюу нэг хүний 250 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.

Categories
мэдээ нийгэм соёл-урлаг

О.Саранхүүг “Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон”-гоор шагналаа || DNN.mn

Бүжгийн спортын өндөр зэрэглэлийн 200 гаруй тамирчныг бэлтгэн бүжгийн спортыг хөгжүүлэхэд оруулсан хувь нэмэр, хичээл зүтгэлийг нь үнэлж, дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний шагналт байранд дөрвөн удаа шалгарч байсан “Мүүн дэнс энтертайнмент” ХХК-ийн ерөнхий захирал, бүжгийн спортын багш, дасгалжуулагч, Очирхүүгийн Саранхүүг “Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон”-гоор шагналаа.

Categories
мэдээ онцлох-нийтлэл соёл-урлаг туслах-ангилал

Ц.Ганзориг: Найруулагч Б.Тамир “Жингээ хас, үс сахлаа ургуул” гэдэг даалгавар өгсөн || DNN.mn

“Маск” продакшны жүжигчин, МУСТА Ц.Ганзоригтой ярилцлаа.


-Уран бүтээлийн сонин сайхнаар ярилцлагаа эхэлье?

-Сүүлийн үед дэлгэцэнд нэг их гарахгүй байгаа. Уран бүтээлч хүний хувьд өөрийн дүрх төрхөд өөрчлөлт, шинэчлэл хийж байна. Ил гарахгүй байх хугацаандаа олон сайхан киноны арын албанд зургийн даргаар ажиллалаа. СУИС-ийн төгсөх курсийн оюутан, залуухан найруулагч Бат-Эрдэнийн “Хайрлах хүч” УСК-д зургийн даргаар ажиллаад дөнгөж дууслаа. Мөн Монголын эмэгтэйчүүдийн холбоо, “U Film”-ын хамтын бүтээл С.Удвал ахайтны бодит түүхээс сэдэвлэсэн “Улаан цэцэг” МУСК-д зургийн дарга болон С.Удвал гуайн аавын дүрийг бүтээлээ. Кино маань өнөөдөр нээнэ.

-Өөрөө дүр бүтээхгүйгээр зургийн даргаар ажиллах ямар байдаг вэ?

-Зургийн даргын ажилдаа дуртай, кино бүтэхэд чухал роль шүү дээ. Киноны орчин, цаг үеийг зураач нар бүтээж, зургийн дарга нар бодит болгодог. Зарим хүмүүс зургийн дарга бол боолын ажил гэдэг л дээ, үүнд жаахан эгдүү хүрдэг юм.

-Зургийн даргын ажил нэлээд судалгаа, мэдрэмж шаарддаг уу?

-Тэгэлгүй яахав, зохиолоо маш сайн уншаад найруулагч, оператор, зураач нартайгаа нягт холбоотой ажиллана. Жишээлбэл, “Улаан цэцэг” МУСК-д 1928-1990 оны үйл явдал гардаг. Тэр он цаг ямар байсныг маш богино хугацаанд харуулна. Түүнийг маш тодорхой харуулж, хүмүүст ойлголт өгөхийн тулд зургийн дарга сайн ажиллах хэрэгтэй. 1928 онд С.Удвал дарга есөн настай байхад ямар гэрт амьдарч, тухайн үеийн даргын өрөө гээд л тэр бүхнийг бүрдүүлэхэд мэдрэмж чухал. Миний хувьд болж өгвөл зэрэглэл өндөр, энэ цаг үед ховорхон объектуудыг сонгодог. Улс төртэй холбоотой кино байхад улс төрийнхөн хаана уулзах боломжтой вэ гээд л харна даа.

-“Улаан цэцэг” МУСК-д хэдий хугацаанд ажиллав?

-Хоёр жилийн өмнө Г.Ундармаа эгч зургийн даргаар ажиллах санал тавьсан. Энэ бол миний зургийн даргаар ажилласан анхны түүхэн кино. Цар тахлын улмаас хойшилж өнгөрсөн намраас зураг авалтаа эхэлж, одоо ард түмэндээ хүрэх гээд догдолж байна. Шинэ цагийн залууст С.Удвал гэж ямар хүн байсныг үзүүлэх гэж байгаадаа их догдолж байна. Энэ кинонд ажиллаж байхдаа С.Удвал гуай их ажлын хажуугаар хэзээ нь уран бүтээлээ туурвиж, үр хүүхдүүдээ өсгөж, гадагшаа томилолтоор явдаг байсан юм бол оо гэж гайхсан.

-Бас энэ цагийн хит “37-р точка” УСК-д зургийн даргаар ажилласан шүү дээ…

-Тийм ээ, бас л шандас сорьсон уран бүтээл байсан. Цаг үеийн байдлыг харуулахаар объектоо олох, “Фантастик” продакшны залуус маш дайчин, шаргуу ажилладаг. Одоо уран бүтээлээ харахад гоё байдаг. “37-р точка” УСК зургийн дарга гэдэг нэрийг маань илүү тамгалж өгсөн.

-Өөрөө тоглохгүй байсан юм уу?

-Тодорхой хэмжээний дүр байсан байх л даа. Нэг зургаас нөгөө зургийн хооронд объектуудаа бэлтгэх ажил маш их байсан. Тэр дунд жүжиглэх боломжгүй, жүжиглэж байхдаа дараагийн объектоо бодно шүү дээ (инээв).

-Одоо ямар уран бүтээлд зургийн даргаар ажиллах гэж байна?

-Би зөвхөн “Фантастик”, “U Film” ч юмуу зэрэглэл, карьер өндөртэй продакшнуудтай хамтарч ажилладаггүй. Хэн ч мэдэхгүй хэрнээ тэр киног хүнд таниулахын төлөө шинэ найруулагч залууст туслахын тулд зургийн даргаар явдаг. Дараагийн уран бүтээлийн санал ирчихсэн. Залуу найруулагч Давкагийн Хөвсгөл аймгийн эмнэлгийн байгууллагын 90 жилийн ойд зориулсан “Анагаагч” УСК-д ерөнхий зөвлөх, эмчийн дүрд тоглоно. Надад эмчийн дүр өгсөнд их гайхсан. Сахлаа л авах нь дээ (инээв).

-Та сүүлийн үед фитнессээр хичээллээд, үс сахлаа ургуулах боллоо. Ямар нэгэн дүрийн зорилго бий юү?

-Тоочиглосон дүр байна. Найруулагч Б.Тамир “Жингээ хас, үс сахлаа ургуул” гэдэг даалгавар өгсөн. Уран бүтээлч хүн дүрдээ дурлах ёстой, би дүрдээ дурлаад хичээж байгаа.

-Хөл хорионы үед эрүүл хооллож, жингээ хасахаар шийдэв үү?

-Өмнө нь би жингээ хасах тухай огт боддоггүй байлаа. Нэг өдөр эхнэр маань МУГТ Г.Угалзцэцэгийн “Хэвлийгээрээ инээмсэглэе” ангид хамт бүртгүүлчихсэн байсан. “Өнөөдрөөс бэлтгэл хийх гэж байгаа, намайг хүргээх өгчих” гэсэн. Би ч хүргэж өгчихөөд явах гэтэл хувцас бэлтгэсэн, хамт орно гэснээр анх удаа хичээлдээ орж хөлс, нулимсандаа холилдоод л гарч ирсэн (инээв). Угалзцэцэг манай найз болохоор шантрахаас ичээд долоон хоног таслалгүй хичээлдээ явсан. Гэтэл долоо хоногийн дотор хоёр кг жин хасчихсан байсан. Урамшаад хичээллэж байтал “Нийслэл хүүхэн” УСК-ны санал ирсэн юм. 20 гаруй кг жин хасч сүүлийн үед “Ган” спорт төвийн гишүүн болж, илүүдэл жингээ хасмаар л байна. Миний дараагийн зорилго фит биетэй болж ирэх жилийн Фитнесс тамирчдын улсын аваргад өөрийгөө сорих юм. Би тарган байж үзсэн, одоо эрүүл байвал ямар байдгийг залуустаа, үр хүүхдүүддээ үлгэрлэмээр байна. Ямар ч байсан 50 нас хүрэхэд эрүүл чийрэг бие, амьдралын хэв маягтай болчихно.

-“Овжин охид”-ын Сампил их намба сууж ээ дээ…

-(Инээв). Хүн 40 нас гарахаараа бодол санаа, төлөвшил их өөр болдог юм байна. 25 хүртэл өөрийнхөөрөө, аав ээжийнхээ чихнээс хонх уяад “Ганц л амьдарна” гэдэг уриатай байлаа. 35 хүртэл буурь суугаад ч байгаа юм шиг үгүй ч юм шиг, харин 40 нас гарахаар өөрчлөгддөг юм байна. Амьдралд хандах хандлага, хүүхдүүд өсч байна үзэл бодол гээд л. Том охин маань 18 нас хүрч, оюутан болоод хилийн чанадыг зорьсон. Аав, хань, хүү, уран бүтээлч, улаач хүн би энэ нийгэмд өөр юуг хийж чадах вэ, яаж илүү зөвөөр үлгэрлэх вэ л гэж боддог.

-Улаач гэснээс бөө болох ёстойгоо яаж мэдэж байв?

-Хүүхэд байхын л зөнтэй, “Би мундаг бөө болно, манайд олон хүн ирнэ” гэж ярьдаг байсан. Яг цагаа тулаад бөө болно гэсэн чинь өөрөө шоконд орсон. Яалт ч үгүй онгод тэнгэрийн шоглоом ч их байсан.

-Сэтгэл зүйн хувьд яаж хүлээж авсан бэ, урлагаа орхиё гэж бодсон уу?

-Бодолгүй яахав, урлагаасаа хэсэг завсардсан. Татаж унаад бие өвдөөд аргаа бараад л үнэхээр болох ёстой юм байна гэж шийдсэн. Онгод маань “Чиний урлаг уран бүтээлийг маш сайн явуулна, жил бидний үгээр яв” гэж хэлдэг байсан. Яг л үнэн байсан.

-Танд олон хүн даатгуулдаг уу?

-Тэгдэг, даатгуулсан хүн олоон.

-Хамтлагийнхан нь даатгуулж байх юм уу?

-Яахав, өдий арван жил болоход бид даваа, гүвээтэй олон замд явсан. Манай хамтлагийнхан намайг маш зөв, сайхан хүндэлж ойлгодог. Замд гарахад “За Ганзо уул усаа аргадаарай” л гэдэг. Түүгээрээ ч юмуу, энэ олон жилд манай хамтлаг хатуу хөтүүг дайралгүй сайхан л явж байна.

-Тайзны уран бүтээлд ажиллаж байна уу, та?

-Ковидын үед хошин урлагийн ажил зогслоо. Миний хувьд хошин урлагийн тайзан дээр 10-аад жил байсан. Өөрийн өнгө төрхөө өөрчилж, өмнөх ажилдаа анхаарч байтал тайзны уран бүтээлийн урилга ирэх байх. Ганц хүний “моно” жүжиг тоглоно гэж боддог, хараахан тохироо нь бүрдэхгүй л байна.

-Таны анхны тайзны уран бүтээл юу вэ?

-“Шинэ үе” продакшны “300 сарнай”, “Үнэгүй юм гэж үгүй” зэрэг шоу тоглолтуудад оролцож байлаа.

-Та тайзан дээр тоглож байхдаа юунд хамгийн их анхаардаг вэ?

-Инээдмийн жанраар тоглож байгаа юм чинь болж өгвөл хүнийг зөв талаас нь инээлгэх, хүний сэтгэлийг хөдөлгөчих юмсан гэж анхаардаг байсан.

-Тоглолтын уур амьсгал үзэгчдээс шалтгаалах үе байх уу?

-Байна, заримдаа эхний 15 минут үзэгчид халахгүй, инээхгүй байх үе байдаг. Заримдаа эхний жүжигчин гараад юм ярихад л инээдэг.

-Орон нутаг, Улаанбаатарын үзэгчид ялгаатай юу?

-Улаанбаатарын үг хэллэг үзэгчдэд шууд хүрчихдэг. Хотын үг хэллэгээр орон нутгийн тайзан дээр тоглоход “Энэ нь юу гэж байгаа юм бол” гэж бодох зүйл байдаг. Сүүлийн үед сошиалын хэрэглээ өндөр болсон учир үзэгчдийн ялгаа арилсан даа.

-Урлагийн хүн болоход өвөө тань нөлөөлсөн үү. Таны өвөө “Хөдөөгийн баясгалан” киноны Найдан, “Хүргэн хүү” киноны Жамц баяны дүрээр үзэгчдийн сэтгэлд хоногшсон жүжигчин шүү дээ?

-Хүүхэд байхын л урлагийн хэнээтэй байлаа (инээв). Даруухан, томоотой өөрт оногдсон зүйлээ маш сайн хийдэг, уран жиргээ, хүрэл тулга, бүжгийн тэмцээн гээд л урлаг соёлтой холбоотой бүх зүйлд оролцдог байсан. Багаасаа л бүжигчин юм уу дуучин болно гэж бодсон.

-Та 14 настайдаа КУДС-д элссэн гэсэн үү?

-Тийм ээ, наймдугаар ангиа төгсдөг жил дээд сургууль гэдгийг нь мэдэхгүй шалгалт өгөөд тэнцчихсэн. “Соёл” хувийн дээд сургууль шинээр нээгдэж 16-аас дээш насны хүүхдүүдийг элсэлтэд авч байсан юм билээ. Өөрийгөө 16 настай, жижигхэн биетэй гэж хэлээд орчихсон. Сургууль надаас жил гаруй бичиг баримт нэхсэн, гуравдугаар курст орохдоо “Би 14-тэй байсан юм аа” гээд л цайрсан (инээв).

-Та эхээс хэдүүлээ вэ, танаас өөр урлагийн хүн бий юү?

-Би айлын дунд хүү, нэг эгч, нэг дүүтэй. Эгч, дүү хоёр өөр салбарт ажилладаг.

-Танай хүүхдүүд урлагийг хэр сонирхож байна?

-Манайх таван хүүхэдтэй. Хоёр том охин хоёулаа урлагийн хүн болно гэдэг. Том нь сургуулиа сонгоод БНСУ руу явчихсан. Том хүү их гоё зурдаг, “Инженер болно 100 давхар байшин барина, 100 дахь давхарт нь таныг амьдруулна” гэж ярьдаг. Дараагийнх нь мэс заслын эмч болно, хамгийн бага охин дуучин болно оо л гэдэг.

-Гэр бүлийн хүн тань аль салбарын хүн бэ?

-Манай гэр бүлийн хүн сэтгүүлч мэргэжилтэй, гэр бүлийнхээ бизнесийг эрхэлдэг.

-Дараагийн ажил, амьдралын зорилго төлөвлөгөөний тухай сонирхуулахгүй юу?

-Түрүүнд хэлсэнчлэн өөхөө хайлуулж, тэмцээндээ оролцоно доо (инээв). Хамгийн чухал зүйл аав, ээж, хань, үр хүүхдүүд, найз нөхөд бүгд эрүүл энх, эх дэлхий маань өвчингүй, дайнгүй л байвал жаргал юм даа. Айх айдасгүй энх тунх байгаасай л гэж ерөөж байна.

Categories
мэдээ онцлох-нийтлэл соёл-урлаг туслах-ангилал

Э.Ууганбаяр: Аз жаргалтай байгаа хүний дэргэд өөрийн эрхгүй баяр төрөөд сэтгэл сайхан болчихдог || DNN.mn


МУСТА, жүжигчин Э.Ууганбаяртай ярилцлаа.


-“Гэм зэм” жүжгийн бэлтгэл хэр явж байна, энэ талаар ярилцлагаа эхэлье?

-Бэлтгэл ажил маш сайн байгаа, өнөөдрөөс тоглож эхэллээ шүү дээ. Энэ бол зөвхөн надаас шалтгаалах зүйл биш, багийн ажил. Арвин туршлагатай хамт олонтой бэлтгэлээ хийж, үзэгчиддээ хурдхан л үзүүлэх юмсан гэж догдолж байна. Айдсаас илүү догдлол их байна (инээв).

-Жүжгийн бэлтгэлдээ хэзээнээс оров?

-Цагаан сар өнгөрөөгөөд, хоёрдугаар сарын 10-наас бэлтгэлдээ орсон.

-Разухимины дүрийг бүтээх анхны саналыг та авсан гэсэн үү?

-Тийм ээ. Продюсер Ариука маань “Гэм зэм” нэгийг тоглохоос өмнө Разухимины дүрийг бүтээх санал тавьсан. Анхны саналыг сонсоод маш их догдолж шууд л зөвшөөрмөөр санагдсан. Уулзаад цагийн хуваарийг нь сонстол ‘’The Voice of Mongo­lia’’ шоуны маань бичлэгтэй давхцаж саналыг буцаасан. Ер нь ямар нэг ажлыг эхлүүлсэн бол түүнийгээ бүрэн, чанартай хийх зарчим баримталдаг. Тэгээд миний оронд Д.Түвшинбаяр маань тоглосон. Харин хоёр дахь удаагаа санал тавихад бичлэг, давхар ажлууд төлөвлөөгүй байсан учир зөвшөөрсөн.

-“Гэм зэм” жүжгийн хоёр дахь тавилтад шинэ жүжигчин олон нэмэгдсэн үү?

-Энэ удаагийн тоглолтод МУГЖ Б.Нармандах, жүжигчин Л.Дөлгөөн, Т.Ариунчимэг бид дөрөв шинээр нэмэгдсэн.

-Та ер нь хамгийн сүүлд хэзээ театрын тайзан дээр гарсан бэ?

-Яг арван жилийн өмнө гэр бүлийн хүнийхээ найруулсан “Гэнэтийн бэлэг” жүжгийн гол дүрд Тусгаар тогтнолын ордонд 23 удаа тоглож байсан. Үүнээс хойш жүжигт тоглоогүй арван жил болсон байна, арга хэмжээ хөтлөх гэж бол байнга л тайзан дээр гардаг.

-Одоогоор өөр дэлгэцийн уран бүтээлд ажиллаж байна уу?

-Өөр дэлгэцийн уран бүтээлд ажиллаагүй байна. Шоуны зураг авалт зэрэг ажлууд хагас жилийн ажил байдаг. Гэрээ хийдэг учир тэр дунд өөр зураг авалт уран бүтээлүүдэд оролцож бараг амждаггүй юм.

-“The Voice of Mongolia’’ шоуны дараагийн зураг авалт хэзээ вэ?

-Дөрөвдүгээр сард болно.

-Танай гэр бүлийн хүн ч бас жүжигчин. Та хоёр хамтарч дэлгэцийн уран бүтээл хийх бодол байдаг уу?

– “Найзууд” театр маань хоёр кино, нэг жүжигтэй. Цаг үеийн нөхцөл байдал илүү сайжрахаар гэр бүлийн хүнтэйгээ зоригтойгоор уран бүтээлүүд хийж эхэлнэ. Оролцогч биш, үйлдвэрлэгч тал руугаа орохоор зорьж байна. Орфей театрынхаа хамт олныг маш зоригтой байна гэж бодож байгаа. Бид хэвийн амьдралдаа одоо л орох гэж байна. Эдийн засаг, цаг үеийн нөхцөл байдлын хувьд ч маш зоригтойгоор ажиллаж байгаа. Найруулагч маань “Дайны цагт урлаг илүү их ажиллах ёстой” гэж хэлдэг юм. Энэ үгээр өөрсдийгөө зоригжуулаад л ажиллаж байна даа (инээв). Үзэгчиддээ хандаж бид нарыг үзэж өөртөө хөрөнгө оруулаарай, өөрийгөө баярлуулаасай гэж хүсч байна. Хамгийн чухал нь хүн өөрийгөө баярлуулах шүү дээ.

-Танай хүүхдүүд урлагийн салбарыг сонирхож байна уу?

-Манай том хүү одоо 17 настай, ирэх жил төгсөнө. Жүжигчин болно л гээд байгаа.

-Та юу гэж зөвлөж байна?

-Чи өөрөө л хүсвэл, чадвал кинонд тоглож болох маш гоё нээлттэй цаг үед амьдарч байна. Аав хүний хувьд хүүгээ нарийн мэргэжил эзэмшээсэй гэж боддог юм байна. Гэхдээ хүн дуртай юмаа хийж амьдарвал сайхан шүү дээ. Тиймээс хүүгээ ахисан түвшинд ааваасаа илүү жүжигчин байгаасай гэж сургууль сонголтод нь маш их анхаарч байгаа.

-Сая “Хамгийн чухал нь өөрийгөө баярлуулах” гэж хэллээ. Та өөрийгөө яаж баярлуулдаг вэ?

-Аз жаргалтай байгаа хүний дэргэд өөрийн эрхгүй баяр төрөөд сэтгэл сайхан болчихдог. Чи өөрөө жаргалтай байвал ойр тойрны хүмүүс чинь дагаад жаргалтай болно. Тиймээс чи өөрийгөө л жаргалтай байлгаад сурчихвал бусдыг жаргалтай байлгана гэж боддог. Миний хувьд үргэлж өөрийгөө цэнэглэж, шинэ зүйлс туршиж үзэх дуртай.

-Та Монголын хамгийн эрэлттэй хөтлөгчдийн нэг шүү дээ, анх хэзээ ямар шоу хөтөлж байв?

-Оюутан байхдаа хадам ээжийнхээ ажлын газрын хүний хуримыг хөтлөж байсан (инээв). Чадах уу гэхээр нь чадна л гэсэн, би ер нь чадахгүй гэж хэлдэггүй. Оролдож үзсэн болгоноосоо юм сурч байдаг. Бас оюутан байхад багштайгаа хамт “Бодь” группийн шинэ жилийг хөтлөж байсан.

-Анхны хөтлөлтөд их сандарч байв уу?

-Тэгэлгүй яахав. Оюутан байхад тайзны яриа, хөтлөлтийн хичээлүүд ордог байсан. Эхнэртэйгээ хосоороо хөтлөгч хийж байсан үеэ тод санадаг. Одоог хүртэл зураг нь бий.

-Жүжигчин Г.Анхбаяр та хоёр оюутан ангийн найзууд уу?

-Анхаа маань СУИС-т надаас гурав доод ангийн төгсөлт. Анх 2015 онд “Авьяаслаг монголчууд” шоуг хамт хөтөлж байсан. Манай Анхаад надад байхгүй бүх зан чанарууд байдаг. Харин Анхаад байхгүй бүх зан чанар надад байдаг гэж боддог. Хоёр өөр хүн хамт байхаар биенийхээ дутууг нөхдөг юм болов уу.

-Г.Анхбаяр та хоёр телевизийн бичлэгт алдаа гаргах ч юмуу паян бий юү?

-Бараг байхгүй дээ, алдаа гаргахгүйг хичээдэг. Телевизийн том шоуг хөтлөхөд алдаа гарахгүй болтол нь бэлтгэл хийдэг. Алдаа гаргахгүйн тулд бид хоёрыг нэг хүнд хариуцуулж, түүний доор дахиад хүмүүс гээд маш нарийн зарчим, зохион байгуулалттай ажилладаг.

-Жишээлбэл, “The voice of Mongolia” шоуны нэг удаагийн бичлэгийг хэр удаан давтдаг вэ?

-Сарын өмнөөс бэлтгэл эхэлдэг. Ер нь ямар ч ажилд эдийн засгийн хангалуун байдлаас илүү бэлтгэл сайтай хүмүүс “Лаг” харагддаг.

-Энэ улирлын шоуг та ганцаараа хөтөлж байгаа. Ганцаараа хөтлөх ямар байна?

-Анхаагийн үгийг л хоёр дахин хэлж байна даа (инээв). Маш их бэлтгэж байгаа. Үзэгчдэд зарим зүйл дутуу санагдаж магадгүй. Анхаа маань “Centrel tv”-г байгуулж удирдлагаар нь ажиллаж байгаа. Мөн дэлхийн хэмжээний контентыг хүргэх гэж байгаа учраас давхар ажиллах боломжгүй болсон.

-Рекламанд тоглох, жүжиглэх, хөтлөх гээд бүгд таны мэргэжилтэй холбоотой ажил. Та алинд нь илүү дуртай вэ?

-Би хийж байгаа бүх зүйлдээ сэтгэл хангалуун байдаг, бүгд таалагддаг. Бүгд л миний хийх ёстой ажил шүү дээ.

-Хатуу хөл хорионы үед “The Voice of Mongolia” шоуг үзэгчгүй хөтлөхөд ямар байсан бэ?

-Ёстой эвгүй юм билээ. Надад тэгж санагдаж байхад дуулсан хүмүүст бүр эвгүй, ямар нэг зүйл дутуу санагдсан байх. “Ододтой бүжиглэе” шоу ч мөн үзэгчгүй явагдсан. Амьд харилцаа гэдэг их чухал.

-Киноны санал ирж байна уу?

-Ирж байна, буцаах шиг хэцүү зүйл байдаггүй. Энэ дашрамд залуучууд, найруулагч нар, продакшнуудаасаа хүлцэл өчье. Надад бүр хэцүү байгаа шүү гэж л хэлье. Жилд дунджаар хоёроос гурван киноны санал ирдэг.

-Та кинонд ихэвчлэн хөдөлгөөнтэй, хүүхэмсэг залууийн дүр бүтээдэг, өөр ямар дүр бүтээхийг хүсдэг вэ?

-Ямар ч жүжигчнийг бид яг нэг төрлөөр нь хүсч, хүлээж авсан байдаг. Өөр өөр дүр гэхээс илүү чаддаг зүйлээ тултал нь хийхийг хичээдэг.

-Яагаад урлагийн хүн болсон юм бэ?

-Манай ээж кино үйлдвэрт инженерээр ажилладаг байсан. Ээжийнхээ ажлын хашаанд ажилчдын хүүхдүүдтэй тоглож, хүүхэлдэй үзэж өссөн. Тэр л нөлөөлсөн байх. Мөн 14 дүгээр сургуулийн Тогосоо багш, дуу хөгжмийн багш хоёр маань надад СУИС-д конкурс өгөхийг санал болгосон.

-“The Voice of Mongolia” шоуг нэгдүгээр улирлаас нь хойш хөтөлж байна. Өөрөө ороод үзье гэж бодож байсан уу?

-Үгүй, бодож байгаагүй юм байна. Энэ зөвхөн дууны шоу биш, хэн нэгэнд итгэл найдвар, урам, хүсэл тэмүүлэл өгөх зорилготой мөрөөдлийн шоу. Үүнийг үзсэн, орсон хүмүүс сайхан мэдрэмж авч, би ч гэсэн чадах юм байна гэсэн итгэлтэй болж байвал тэр л мөн чанар нь.

Сүүлийн үед сошиалд хүн бүрийн зовлонг яриулж, дуулууллаа гэх шүүмжлэл харагдсан. Тэр хүнд хэцүү байгаа ч тайзан дээр гараад дуулж байна гэдэг чинь агуу биз дээ.



Categories
мэдээ соёл-урлаг

Жүжигчин Г.Золзаяа “Соёлын тэргүүний ажилтан” цол хүртжээ || DNN.mn

Жүжигчин Г.Золзаяа

“Орфей” театрын уран бүтээлчид “Гэм зэм” жүжгийг дахин тоглохоор болсон. Нээлтийн тоглолт өчигдөр /2022.03.03/ боллоо.

Энэ үеэр тус жүжгийн Сонягийн дүрд тоглож буй жүжигчин Г.Золзаяад Соёлын сайдын тушаалаар “Соёлын тэргүүний ажилтан” цол хүртээсэн байна.

Мөн тус жүжгийн хөдөлгөөний найруулагчаар ажиллаж буй У.Эрдэнэбаяр Соёлын яамны жуух бичгээр шагнуулжээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Хохирогч” олон ангит кино энэ сарын 10-наас үзэгчдийн хүртээл болно || DNN.mn


“17” продакшн “Voo”-тэй хамтран “Хохирогч” олон ангит кино бүтээжээ. Нууцлаг, ээдрээт, сэтгэлзүйн драм төрлийн эл киноны зохиолыг Б.Амарсайхан бичиж, Б.Баярсайхан найруулсан байна.

Киноны гол дүрүүдэд жүжигчин Б.Амарсайхан, Э.Чинзориг, Н.Цэнд-Аюуш, Ариана нар тогложээ. 10 ангит тус бүтээлийг энэ сарын 10-наас үзэгчдийн хүртээл болгох юм.

Сонирхуулахад, “17” продакшныхан “Хохирогч” олон ангит киног хийц болон продакшны үнэ цэний хувьд гадаадын цувралуудын түвшинд ахиулахыг зорьж ажилласнаа онцолсон юм.

Тодруулбал, зураг авалт, гэрэлтүүлэг, эвлүүлэг, өнгө, дүрүүдийн төрх, жүжигчдийн тоглолт гэхчлэн олон онцлог, шинэлэг байдлыг үзэгчдэд харуулахыг зорьжээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Харанга” хамтлаг “Чамдаа би хайргүй байхын аргагүй” шүлгийг дуу болголоо || DNN.mn

Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэн агсны шүлгийг “Харанга” хамтлагийнхан дуу болгожээ.

Тодруулбал, “Чамдаа би хайргүй байхын аргагүй” шүлгэнд Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Ц.Чулуунбат ая зохиожээ. Тэрбээр “Б.Лхагвасүрэн ахад энэ шүлгээр дуу хийе гэж хандахад их сайхан хүлээж авсан. Энэ шинэ дуугаа “Хайр” тоглолтынхоо үеэр үзэгчдэд анх удаа “Харанга” хамтлаг хүргэх юм” гэлээ.

Уул бууралтахад ухаарч хамт байлаа

Урийн шувууд ирэхэд ганганаж хамт байлаа

Найр хайрын дунд уярч хамт байлаа

Нас насын хөлд улирч хамт байлаа

Чамдаа би хайргүй байхын аргагүй

Өвөг дээдсээ нутаглуулахад уйлж хамт байлаа

Өлгий живх хоёр оёход инээж хамт байлаа

Үүр нарны ээлжинд үргэлж хамт байлаа

Үхэхгүй юм шиг ургаж хамт байлаа

Чамдаа би хайргүй байхын аргагүй

Он жилүүдийн урсгалд элж хамт байлаа

Од харваж унахад эрж хамт байлаа

Дэргэд чинь байгаа төртөө зүүдэлж хамт байлаа

Дээлийнхээ бага энгэрт багтаж хамт байлаа

Чамдаа би хайргүй байхын аргагүй.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

А.Энхжин: Яг үнэндээ урлаг дотроо бид чинь бэлтгэл бүлгийн хүүхдүүд шүү дээ

“Этик” продакшны захирал, жүжигчин МУСТА А.Энхжинтэй ярилцлаа.


-Хэдхэн хоногийн өмнө трейлер нь цацагдсан шинэхэн уран бүтээлийнх нь талаар ярилцлагаа эхэлье?

-Юун түрүүнд “Өдрийн сонин”-ы олон мянган уншигчдад энэ сайхан өдрийн мэнд хүргэе. “Этик” продакшны өргөн дэлгэцийн тав дахь уран бүтээл “Мардай” УСК-гоо ирэх сарын 4-нд нээх гэж байна. Манай продакшн 2018 онд дөрвөн гишүүнтэй үүсгэн байгуулагдаж, нийт долоон уран бүтээл хийсэн. Тэдний тав нь өргөн дэлгэцийн буюу театрт, хоёр нь IPTV-д зориулагдсан. 1984 онд Дорнод аймгийн орхигдсон, нууцлаг хот “Эрдэс”-ийн дэргэдэх “Мардай” хэмээх ураны уурхайд цаазын ялтай хоригдлууд ажилладаг байсан түүхээс сэдэвлэсэн уран сайхны кино.

-Түүхэн сэдэвтэй болохоор удаан хугацаанд судалгаа хийв үү?

-Тэгэлгүй яахав, 2019 онд ийм кино хийе гэж ярилцаад продакшны зохиолч, найруулагч Г.Даваазул маань зохиолдоо орсон. Тэр хугацаанд бид Дорнод аймгийг зорьж тухайн үед нутаглаж байсан малчид, Дорнод аймгийн архив, цэргийн болон энгийн иргэдтэй уулзаж материал цуглуулсан. Түүхээс гадна тухайн үеийн цэргүүд, хуяг ямархуу байсан гэдгийг судалж, зохиолтойгоо уялдуулаад 2020 оны сүүлээс зураг авалтаа эхэлсэн. Зураг авалт жил гаруй үргэлжиллээ.

-Ураны уурхай дээр зураг авалтаа хийсэн юм уу?

-Нэгдүгээрт уран бол маш хортой бодис, хоёрдугаарт хол учир Мардай руу очих боломжгүй. Тиймээс хоттой ойр Гордокын дэргэд 337-р цэргийн ангийн байгууламжид Мардайн уурхайг орлох гурван том павилон барьсан. Ингээд 800-900 хүний бүрэлдэхүүнтэй зураг авалтаа хийж дуусгалаа.

-Трейлерд хүнд сценууд харагдсан. Таны хувьд хамгийн хүнд нь ямар сцени байв?

-Хамгийн хүнд нь киноны эхлэл дээр гардаг хүн шатаах сцени мөн зодооны хэсэгт нэгнийгээ санамсаргүй цохих, буутай хэсгүүд, машинд мөргүүлэх зэрэг олон хүнд сцени бий. Бидний хувьд сценүүдээс гадна хамгийн шандас сорьсон үе бол 36 цаг тасралтгүй зураг авах байсан. Олон хүний чармайлт, сэтгэл, хөдөлмөр шингэсэн учир зураг авалтаа сайхан дуусгасан.

-Жишээлбэл, хүн шатааж байгаа сценийг хэдэн удаа давтсан бэ?

-Бид хамгаалалтын хувцсаа өмсөөд галаа асаахгүйгээр маш олон удаа бэлдэж, галаа асаагаад нэг удаа л авсан. Бараг 40 секунд хүн шатаадаг, хэчнээн хамгаалалтын хувцастай ч бүгдээрээ айдастай байсан. Эрүүл ахуй, гал командын хүмүүсээ бүгдийг нь дуудаж байгаад зургаа авсан даа.

-Орос жүжигчин харагдсан…

-Түүхэндээ Мардайд дийлэнх нь Орос хоригдол, 20 гаруй монгол хоригдол байсан гэсэн ам дамжсан яриа байдаг. Гэхдээ бодит түүхээс сэдэвлэж, уран сайханжуулсан кино гэдэг утгаараа бид монгол тал руугаа татаж ихэнх нь монгол, арваад орос жүжигчин тоглосон.

-Шинэхэн уран бүтээлээ олон улсын кино наадамд сойх уу?

-Бид байгуулагдаад гурван жил суралцаад л явж байна. Хэтийн зорилго бол мэдээж олон улсын кино наадамд зориулсан кино хийх. Яг одоогоор фестивальд оролцох бодолгүй, Европын улсууд цаашлаад Австрали, Солонгос руу киногоо гаргахаар ажиллаж байна.

-Танай продакшн ихэвчлэн бодит түүхээс сэдэвлэж уран бүтээл хийж ажиглагдах юм. Энэ үндсэн зарчмуудын нэг үү?

-Амьдралаас жаахан хол, инээдмийн кино ч бий. Гэхдээ бид амьдралд ойр, хүмүүсийн мэдэхгүй түүхүүдийг уран сайханжуулж толилуулах зорилготой.

-Хүмүүс яагаад “Мардай” УСК-г үзэх ёстой вэ?

-Энэ ертөнцөд хүмүүс зовлон, жаргалыг тэнцүүлэх гэж л ирдэг байх. Энэ киноноос андын сайхан нөхөрлөл, үнэнч сэтгэл, хүн хүнээ хайрлах, хүн хүний төлөө л амьдрах ёстой юм биш үү гэдгийг ойлгох болов уу.

-Танай хамтлагт тайзны уран бүтээл хийх зорилго, төлөвлөгөө байдаг уу?

-2023, 2024 оны төлөвлөгөөнд тайзны уран бүтээл хийх тухай орсон. Яг үнэндээ урлаг дотроо бол бид чинь бэлтгэл бүлгийн хүүхдүүд шүү дээ (инээв).

-Өөрөө “Шинэ үе” продакшнд ажиллаж байсан. Одоо харьяалалтай юу?

-Харьяалалгүй, 2011 онд МУГЖ Н.Ариунболд ах Монголын хошин урлагийн томоохон продакшнуудын нэг Шинэ үед маш элгэмсэгээр хүлээж авсан. Ах, эгч нараасаа их зүйл сурсан. Одоогоор тусаа гарч, ах нараасаа сурсан зүйлээ үргэлжлүүлээд явж байна.

-Тайзнаас дэлгэцийн уран бүтээл рүү ороход ямар байв?

-2018 онд хамтлагийнхан маань амжилт хүсч, зөвлөгөө өгөөд өрх тусгаарласан. Анх зусланд амарч байгаад явахдаа дахиад хэдхэн хонох юм сан гэж санагалздаг шиг тайзаа, хамт олноо их санадаг байсан.

-Өөр продакшны кинонд тоглох санал ирж байна уу?

-Манай хамтлаг байгуулагдах үедээ зөвхөн өөрсдийн кинонд тоглоно гэдэг зарчимтай байсан. Одоо бүгдэд нь л уран бүтээлд тоглох санал ирдэг. Энэ жилээс кино болон уран бүтээл давхцахгүй бол тоглох сонирхолтой байгаа.

-Дараагийн уран бүтээлийнхээ тухай…

-Эхлээд “Мардай” киногоо хот, орон нутаг, олон улсад нээнэ. Дараагийн орчин үеийн сэдэвтэй киноны зохиол гарсан, тавдугаар сарын дундаас уран бүтээлдээ орно.

-Хөл хорионы үеэр уран бүтээлийн нөөц үүсгэв үү?

-Хатуу хөл хорионоос өмнө киноныхоо шоронгийн гаднах павильоныг барьчихсан байсан. Мэдээж багагүй хөрөнгөөр барьсан, яг маргааш нь зургаа авах гэж байтал хатуу хөл хорионд орсон. Бид 21 хоног карентилагдаад иртэл павильон нурчихсан, дахиад босготол дахиж карентилаад нийт хоёроос гурван удаа нурж дахин барьсан. Хатуу хөл хорионы үед хамтдаа карентилагдаж “Үнэн хайр” гэдэг аав, охин хоёрын тухай IPTV-д зориулсан контент хийсэн.

-Та цалин буух бүртээ сургууль дээрээ очдог гэсэн. Одоо хэзээ очих гэж байна?

-2011 онд анхны цалингаа аваад дээж 10 мянган төгрөг түрүүвчиндээ хадгалж, аавдаа 50 мянган төгрөг шилжүүлсэн. Цалингийн ихэнх хувь нь миний багшийн хөдөлмөр гэдэг утгаараа багшдаа очсон. Тэр үеэс хойш цалин буух бүртээ багш, доод үеийн дүү нар дээрээ очдог байсан. Сүүлдээ тэр хэд маань миний цалин хэзээ буухыг мэддэг болсон (инээв).

-Танай гэр бүлд урлагийн хүн бий юу?

-Манай аав Москвагийн их сургуульд инженерээр төгссөн, оюутан байхдаа брейк бүжиг бүжиглэдэг зураач хүн. Ээж минь 1992 оны “Монголын сайхан бүсгүй”, загвар өмсөгч эмэгтэй байлаа.

-Сүүлийн үед фото моделиор ажиллаад байна уу?

-Үгүй, найз нөхдөдөө л тусалдаг. Над шиг бүдүүн хацар, том толгойтой хүн загвар өмсөнө гэж юу байхав (инээв).

-Залуу уран бүтээлчийн хувьд Монголын кино урлагт юу үгүйлэгдэж байна гэж боддог вэ?

-Надад энэ асуултад хариулах туршлага, нас болоогүй байхгүй гэж бодож байна. Өмнөх ажлаа хамгийн сайнаараа хийж байхад ах нар шигээ туршлагажна, сайжирна.

-Та хэнээс үлгэр авдаг вэ?

-Шинэ үе продакшны Бооёо ахаасаа ахуй амьдрал, ажил, менежмент, бизнесийн хувьд гээд олон зүйл дээр үлгэр жишээ авдаг.

-Хувийн бизнестэй юу, та?

-Жижиг юм бий.

Categories
мэдээ нийгэм соёл-урлаг

Дуучин А.Хишигдалай дууны тэмцээн зохион байгуулна || DNN.mn

Дуучин А.Хишигдалай дууны тэмцээн зохион байгуулна

Цахим аюулгүй байдлыг сайжруулах зорилгоор “USAID/DAI”-гаас санаачлан сурталчилж буй “Миний минийх” кампанит ажлын хүрээнд дууны тэмцээн зохион байгуулахаар болжээ. Энэ талаар уран бүтээлчид өнөөдөр /2022.02.28/ мэдээлэл хийлээ.

“Миний минийх” кампанит ажлын гол зорилго нь цахим аюулгүй байдлыг бүх нийтэд ойлгуулах юм. Энэхүү кампанит ажлыг Цагдаагийн ерөнхий газар, “Хаан” банк, “Meta”, Цахим хөгжил харилцаа холбооны яам зэрэг байгууллагуудтай хамтран зохион байгуулах гэнэ.

Цахим орчинд буй бүх насны хэрэглэгчдэд “Миний нууц минийх” “Миний мэдээлэл минийх” “Миний данс минийх” гэсэн гурван гол санааг хүргэх зорилготой аж. Ялангуяа цахим орчинд хамгийн идэвхтэй байдаг тэр хэрээрээ цахим гэмт хэрэгт өртөх эрсдэлтэй байдгаар нь залуус руу чиглэн ажиллаж байгаа гэнэ. Тус кампанит ажлын хүрээнд дуучин А.Хишигдалай болон “Gang Bay” хамтлагтай хамтран “Минийх” дууг өнгөрсөн долоо хоногт олон нийтийн хүртээл болгожээ.

Одоогоор энэ дуу 400 мянга гаруй хүнд хүрсэн бөгөөд дуутай холбоотойгоор тэмцээн зохион байгуулах гэнэ. Тус тэмцээнд оролцогчид гурван өөр төрлөөр дуулж оролцох боломжтой. Эхний төрөл нь караоке буюу дагаж дуулах. Хоёр дахь төрөл нь бүжиг. Гурав дахь төрөл нь ковер дуу буюу “Минийх” дууг өөрийнхөөрөө хөрвүүлж дуулах ажээ. Төрөл тус бүрээс нэг ялагч тодруулна. Нийт бүтээлүүдийг гуравдугаар сарын 2-9ны өдрүүдийг хүртэл хүлээж авна. Дуучин А.Хишигдалай болон “Gangbay” хамтлаг “AIMR” продакшны хамт олон ирсэн бүтээлүүдийг шүүх аж.

Тэмцээний дараагийн шатанд төрөл тус бүрээс таван оролцогчдыг шалгаруулна. Шалгарсан 15 оролцогчдын бүтээлийг “Миний Минийх” фэйсбүүк болон инстаграм хаягт байршуулж хамгийн шилдэг оролцогчдыг олон нийтийн саналаар тодруулна. Нийт шагналын сан зургаан сая төгрөг аж.