Category: соёл-урлаг

ОХУ-ын Москва хотын Гнесиний нэрэмжит хөгжмийн академид суралцдаг, ЦДБЭЧ-ын дуучин Ч.Бадрал энэ сарын 28-нд П.И.Чайковскийн консерваторийн Их танхимд болох “Большая Опера” тоглолтод оролцохоор болжээ. М.Глиник болон П.И.Чайковскийн нэрэмжит уралдааны шагналтнуудын тоглолт болдог эл алдартай танхимд гавьяат жүжигчин Г.Ариунбаатар өмнө нь мөн дуулж байсан. Харин Ч.Бадрал гурав дахь удаагаа танхимд дуулах гэж буй юм. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд гурван уралдаанаас гран при, мөн тооны уралдаанаас дэд байрын шагнал хүртээд байгаа тэрбээр хамгийн сүүлд М.Глиникийн болон Е.Образцовагийн нэрэмжит олон улсын дуурийн дуулаачдын уралдааны дэд байрт шалгарсан билээ. Харин энэ удаагийн тоглолтод тэрбээр “Большая Опера” уралдааны амжилтаараа уригджээ.

АНУ-ын “PBS” телевизийн сэтгүүлч Лорен Кнап Монголын рок поп хөгжмийн салбар, 1990 оноос хойшхи нийгмийн өөрчлөлтийн тухай “Live from UB” баримтат кино бүтээжээ. Киноны Монгол дахь нээлтийг арваннэгдүгээр сарын 28-нд “Гандан” амьд хөгжмийн клубт хийхээр болсон байна.Тэрбээр анх 2007 онд Монгол руу аялснаар манай хөгжмийн урсгалын тухай сонирхож, кино хийхээр зорьжээ. Улмаар 2011 онд Монголд ирж, “Харанга”-ын Ц.Чулуунбат, “Чингэс хаан” хамтлагийн Д.Жаргалсайхан тэргүүтэй хүмүүстэй уулзан ярилцаж бүтээлдээ оруулсан аж.

Английн жүжгийн зохиолч У.Шекспирийн “Ромео Жульетта” шинэлэг өнгө төрхтэйгээр хоёр хоногийн дараа тайзнаа амилах гэж байгаа билээ.

Тэгвэл тус жүжгийн дууг Sweetymotion хамтлагийн дуучин Ц.Сарнай, “Бид4” хамтлагийн ахлагч, дуучин Б.Замбалгарав нар хамтран дуулжээ.

Хөгжмийг СТА Б.Чинбат, Шүлгийг Р.Эмүжин бичсэн бол Төрийн соёрхолт Н.Наранбаатар найруулжээ. 19 жилийн дараа УДЭТ-ын тайзнаа амилж буй “Ромео Жульетта” жүжгийн дуугаар сонсогч таны сонорыг мялааж байна.

Монгол Улсын Филармонийн морин хуурын чуулга энэ сарын 13-нд Ж.Бизе Р.Щедрин-Н.Жанцанноров “Кармен сюит” тоглолт хийхээр болжээ.

Ганцхан удаа болох энэхүү алдарт бүтээлийг төрийн хошой шагналт, ардын жүжигчин, хөгжмийн зохиолч Н.Жанцанноров морин хуурын чуулгад зориулан шинэчлэн найруулж дан хөгжмийн бүтээл болгон 2011 онд тоглосон билээ.

Дэлхийн алдартай сонгодог бүтээлийг үндэсний морин хуур хөгжмөөр тоглосноор ЮНЕСКО-ийн дэлхийн хосгүй өвд бүртгэгдсэн морин хуур хөгжмийг дэлхийд таниулан сурталчилах, морин хуурын чуулгын урын санг дэлхийн сонгодог бүтээлээр баяжуулах, Монголын үзэгчдэд дэлхийн сонгодог хөгжмийн бүтээлийг хүргэх, тэдний оюуны хэрэгцээг хангах зэрэг олон талын ач холбогдолтой юм.

Харин энэ удаа үзэгчдийн хүсэлтээр дахин тоглохоор болсон нь энэ аж. Тоглолт арваннэгдүгээр сарын 13-ны 19.00 цагаас улсын Филармонид болно.

Хүн төрөлхтний хайр дурлалын билэг тэмдэг болсон Ромео & Жульетта жүжиг маргааш нээлтээ хийх гэж байна. Энэ удаад Улсын драмын эрдмийн театрын(УДЭТ) найруулагч Н.Наранбаатарын найруулгаар Монголын үзэгчдэд гурав дахь удаагаа тавигдах гэж буй билээ. Жүжгийн гол дүрүүдэд УДЭТ-ын хамгийн залуу жүжигчдийг тоглуулж байгаагаараа онцлог юм. Мэдээж Ромеогийн дүрд Б.Шинэбаяр, Жульеттагийн дүрд О.Дөлгөөн нар тоглож байна.

Жүжгийн нээлтийн ажиллагаа маргааш 17.00 цагаас УДЭТ-ын гадна талбайд болно. Харин энэ үеэр үзэгч, хосуудын дунд сонирхолтой уралдаан зарлажээ. Жүжгийн нээлтэд зориулж зарласан “Миний хайрын андгай” уралдааны шилдэг таван хос бие биедээ хайраа илэрхийлэх торгон мөч болох нь ээ. Мөн “Хайр дурлал” сэдэвт уран зураг, баримлын үзэсгэлэн гарах юм байна. Цаашлаад жүжгийн дүрүүдийн зураг бүхий хос цамц, тэмдэглэлийн дэвтэр зэрэг олон бүтээгдэхүүнээс сонгон авах боломжтой аж.

“Зүүдний говь”, “Хорвоод ганцхан ээждээ”, “Намрын дурсамж”, “Дууны хорвоо”, “Ус мөрөн олон чиг”, “Чингис хааны говь”, “Үүлэн цэнхэр хангай”, “Учран золгохын ерөөл” “Уйлж дуулах хорвоо” зэрэг олон сайхан дууны аялгууг бичсэн Төрийн соёрхолт, хөгжмийн зохиолч Ц.Чинзориг агсны 60 насны ойд зориулан түүний уран бүтээлүүд энэ долоо хоногт цувралаар тоглогдохоор болсныг өнөөдөр хэвлэл мэдээллийнхэнд мэдээлэл хийлээ.

Улсын дуурь бүжгийн эрдмийн театрын тайзнаа энэ сарын 12-14-ний өдрүүдэд тоглолтууд болох юм байна. “Чинжигийн сонгодог аялгуу” тоглолт 12-нд, “Эх орондоо дуулах бүүвэйн дуу” тоглолт 13-нд, “Дууны хорвоо” уран бүтээлийн цэнгүүн 14-ний өдөр тоглогдох аж. Тус тоглолтод дуулагдах дуунуудыг хамгийн анх дуулж олны хүртээл болгосон дуучид, уран бүтээлчид үзэгчдэд хүргэх юм. Түүнчлэн Төрийн соёрхолт, хөгжмийн зохиолч Ц.Чинзоригийн “Уйлж дуулах хорвоо” нэртэй ном болон хос цомгийг гаргажээ. Номонд түүний зохиосон 60 шилдэг уран бүтээлүүд орж байгаа бөгөөд мэргэжлийн уран бүтээлч төдийгүй, хөгжим сонирхдог бүх хүмүүст зориулан гаргасан хэмээн онцолсон юм.

Энэ жил 20 жилийн ой нь тохиож буй “Камертон” хамтлагийнхан энэ сарын 20-нд 19:00 цагаас Crocus Event Hall-д ганцхан удаа тоглолтоо хийхээр боллоо. 1995 оны зургадугаар сарын 24-нд Хөгжим Бүжгийн Сургуулийн оюутан байсан Д.Болд, Г.Мэнд-Амар нар Б.Ган-Эрдэнэ, Б.Эрдэнэбат хоёрт хамтран дуулахаар санал тавьснаар Камертон хамтлаг үүсэн байгуулагдаж байсан түүхтэй.

Хамтлаг байгуулагдсан цагаасаа хойш арван цомог гаргаж, 15 тоглолт хийж, “шилдэг поп хамтлаг”, “шилдэг бүтээл”, “Алтан микрофон” наадмын “шилдэг хамтлаг”, “шилдэг цомог”, “Пентатоник” наадмын “шилдэг хамтлаг”-аар тус тус шалгарсан зэргийг дурьдаж болно. Түүнчлэн хамтлагийнхан бие даасан цомгуудаа гаргасан бөгөөд дуучин Д.Болд “Хайрын хүч”, “440 герц”, “Амьдралын гол дүр”, “Only one”, “Би чамд хайртай”, “Монгол поп”, “My duets”, “Монгол поп”, “Монгол поп 2” зэрэг цомгууд гаргасан бөгөөд хамгийн сүүлд саяхан “Цамцаа тайчаад шид” шинэ цомгоороо фенүүдтэйгээ уулзсан юм. Харин Эба “4th street” цомгоо 2007 онд, Мээдээ “Mi amore” цомгоо 2005 онд, Ганаа “Дурлалын тэнгис” цомгоо мөн 2005 онд тус тус гаргаж байсан юм.

Хөгжмийн зохиолч, найруулагч, продюсер Н.Халиун Монголын рок поп хөгжмийн урлагт зүтгэсээр 23 дахь жилдээ уран бүтээлээ туурвиж байна. Энэ хугацаанд дуу хөгжмийн шинэ зохиол бичиж, хөгжмийн найруулгын ажлыг гүйцэтгэж, тайзны болон томоохон хэмжээний шоу тоглолтыг зохион байгуулан хамтлаг, дуучдын продюсероор ажилласаар байгаа. Тэрбээр бие даасан анхны тоглолтоо энэ сарын 13, 14-нд хийхээр болжээ.

Уран бүтээлийн анхны тайлан тоглолт гэдэг утгаараа “Халиуны ертөнц” хэмээн нэрийдэн тодотгож, өөрийн зохиосон хит дуу, хөгжмийн найруулга хийсэн шилдэг бүтээлүүдээ толилуулж, дотоод ертөнцөө үзэгч, сонсогчдодоо шинээр нээх гэж байна. Харин тоглолтоосоо өмнө хамгийн сүүлд зохиосон шинэ дуугаа сонсогчдын хүртээл болгоно. Н.Халиуны хөгжим, зохиолч Д.Төрмөнхийн шүлэг “Хайр хөглөх дуу”-г гавьяат жүжигчин Х.Лхагвасүрэн, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Ц.Чулуунбат, гавьяат жүжигчин Б.Дашдондог, “Нисванис” хамтлагийн дуучин Л.Энх-Амгалан нар хамтран дуулжээ.

“Дархан минж” ХХК, “Ariunaa Suri” бренд хамтран “SNOW 2016” нэхий хувцасны загварын шоу хийхээр болсон тухай мэдээллээ. 2015 оны арваннэгдүгээр сарын 14-нд Crocus Event Hall-д зохион байгуулагдах уг шоунд Герман, Норвегийн нэртэй загвар өмсөгчид урилгаар оролцох ба шоуны хөтөлбөрийн хувьд олон сонирхолтой шинэлэг үзүүлбэрүүд, сюрпризээр дүүрэн байх аж.

1992 оноос хойш тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулж ирсэн “Дархан Минж” ХХК нь дэлхийн арьс ширний салбарт тэргүүлэгч Европын “Stahl”, “Cromogenia”, “Sarchem”, “Debog Kimiya”, Хятадын “Fambo” зэрэг томоохон компаниудтай хамтран ажилладаг. Эдгээр компаниудын шинэ технологийг Монгол хонины нэхий боловсруулахад ашиглан олон улсын стандартад нийцсэн хөнгөн, зөөлөн, тансаг хилэн нэхий боловсруулан гаргаж чаджээ. Харин ARIUNAA SURI брэнд нь уг нэхийгээр орчин үед нийцсэн шинэлэг, дахин давтагдашгүй загвар гарган шинэ Брэндийг бий болгож, дотоодын болон олон улсын зах зээлд нийлүүлэхээр зорин ажиллаж эхэлсэн байна. Дизайнер энэ удаагийн загварын сэдвээ “Мазаалай баавгай” болгон онцолсон бөгөөд энэ нь тоо толгой нь буурсаар нэн ховор амьтны жагсаалтанд бичигдсэн Мазаалай баавгайг хамгаалан, өсгөж үржүүлэхэд олон нийтийн анхаарлыг хандуулах зорилготой гэв.

Францын нэрт хөгжмийн зохиолч Ж.Бизе анх “Кармен” дуурийг бүтээж, 20-р зуунд Оросын нэрт хөгжмийн зохиолч Р.Щедрин эхнэр Майя Плисецкаяд зориулан “Кармен сюит” болгон найруулсан нь дэлхийн сонгодог урлагийн түүхэнд шилдэг бүтээл болон мөнхөрсөн байдаг.
Улсын Филармони уран бүтээлийн 44 дэх үзвэрийн нээлтээ тохиолдуулан дэлхийн суут хөгжмийн зохиолчдын сор бүтээлээс толилуулах “Сонгодог хөгжим” төслийг хэрэгжүүлж буй бөгөөд Морин хуурын чуулгын уран бүтээлчид “Кармен сюит” хэмээх энэхүү тоглолтын бэлтгэлд ороод байна.

Тус алдарт бүтээлийн хөгжмийг найруулсан төрийн хошой шагналт, ардын жүжигчин, хөгжмийн зохиолч Н.Жанцанноров: Кармен гэх алдартай бүтээлийг сонгосон нь хоёр үндсэн шалтгаантай. Нэгд энэ дуурийн хөгжим дэлхийн соёлт хүмүүсийн сонсох гайхамшигт бүтээл болохыг хувьд, хоёрт Кармений хөгжмөөр 1970-аад онд Оросын хөгжмийн зохиолч Р.Щедрин найруулан балет болгосон туршлага байсныг харгалзан үзсэн хэрэг. Кармен хэмээх гайхамшигт хөгжмийг бүжгэн жүжгийн дагах хөгжим биш бие даасан концертын бүтээл болгохоор зорьсон юм.

Мөн морин хуурын чуулгын өсөлт, чадварыг харуулахаас гадна Кармены гайхамшигийг сонсогчдод мэдрүүлэх хөгжмийн соёлын чухал үзэгдэл болох нь лавтай. Бас Морин хуурын чуулга бүрэлдэхүүндээ цохивор хөгжмийн хамтлагийн нэмж шинээр найруулснаар Карменыг сонсох нь XXI зууны аяс төрхийг олж байгаа юм.

Дэлхийн оркестрт Кармен мөнхийн нээлт, мөнхийн гайхамшиг байсаар ирсэн. Монгол үндэстний театрын хөгжмийн хувьд ч нэгэн адил. Сонсоод хэн боловч хөгжмийн яруу сайхан амт шимтийг мэдэрнэ гэдэгт эргэлзэхгүй байна.” хэмээн дурджээ.

2015 оны 11 – р сарын 13 – ны 19.00 цагаас улсын Филармонийн тайзнаа ганцхан удаа тоглох “Кармен сюит” тоглолтыг удирдаач МУСТА Д.Түвшинсайхан удирдан явуулах бөгөөд Морин хуур чуулга, Симфони найрал хөгжмийн уран бүтээлчид оролцох юм.