Category: эдийн-засаг

Сангийн яам өнөөдөр 6.5 сая төгрөгийн Засгийн газрын богино хугацааны
үнэт цаас арилжаалсан талаар Монголын хөрөнгийн биржээс мэдээллээ.

Тус үнэт цаас нь тус бүр 100 мянган төгрөгийн үнэтэй бөгөөд нийт 65
ширхэгийг борлуулжээ. 39 долоо хоног буюу 9 сарын хугацаантай уг үнэт
цаас нь 14.915 хувийн хүүтэй юм. Хүүгийн төлбөр хугацааны эцэст төлөгдөх
аж. Үнэт цаасны арилцаанд “БиДиСек”, “Новел Инвестмент” болон “Голомт
Секюритик” үнэт цаасны компани оролцсон байна.

Монголын Засгийн
газрын зэс, алтны “Өндөр наран” төсөл 12.4 тонн алтны нөөцтэй гэж Өмнөд
Солонгост төвтэй “Freegood Mines” компани мэдэгджээ. “Өндөр наран” нь
Монголын өмнөд нутаг дахь зэс, алтны орд газрыг хөгжүүлэх төсөл юм. Уг
орд газар порфирын зэсийн ордууд, тэр дундаа, алтны дөрвөн ордтой аж.
Алтны дөрвөн ордын баруун хэсгийн улаан судалд 68 цооног гаргаж, 11
мянган метр өрөмдлөг хийж, 12.4 тонн алтны нөөцтэй болохыг тогтоолоо гэж
“Freegood Mines” компанийн гүйцэтгэх захирал Сук Мин О мэдэгдэв.

Үлдсэн гурван ордын
өрөмдлөгийн ажил дуусах үед тогтоосон нөөц нэмэгдэж, 30 тонн хүрч
магадгүй бөгөөд энэ төсөл “Рио Тинто” компанийн хэрэгжүүлж байгаа алт,
зэсийн асар том “Оюутолгой” ордын өөр нэгэн хувилбар болно гэж тэрбээр
үзэж байна. Арилжааны олборлолтыг эхлэхээс өмнө “Freegood Mines” компани
гадаадын зөвлөгөөний компаниудтай хамтран бүтцийн өөрчлөлт хийх,
Хонконгт хувьцаа гаргах тухай төлөвлөгөөг бэлтгэж байна. Мөн санхүү
болон техникийн дэмжлэгийн чиглэлээр олон улсын уул уурхайн компаниудтай
стратегийн түншлэл байгуулах асуудлыг “Freegood Mines” хэлэлцэж
эхэлжээ.

Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй уул уурхайн компаниудын хувьцааны ханш олон улсын бирж дээр ямар байгааг сонирхуулъя. Нэг хэсэг олон улсын зах зээлд арилжаалж бу Монголд үйл ажиллагаа явуулдаг компаниудын хувьцаа унасан. Харин өнгөрсөн оноос эргэж сэргэсэн нь Оюутолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтын гэрээг байгуулсантай холбоотой гэж шинжээчид дүгнэдэг.

“Khan Resources Inc” хувьцаа арван хувиар өсчээ. Харин Mongoian Mining Corporation-ийн хувьцаа хамгийн өндөр уналттай байна.

Валютын ханш өдөр ирэх тусам өссөөр байна. Энэ он гарсаар л гэхэд долларын ханш 50 төгрөгөөр өсөөд байгаа.

“Найман шарга” зах дээр нэг ам.долларын ханш 2039 төгрөгтэй тэнцэж байгаа бол арилжааны банкууд нэг ам.долларыг 2044 төгрөгөөр худалдаалж байна. Ханш цаашид ч өсөхийг эдийн засагчид хэлж буй.

Тэгвэл Оюутолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтад шаардагдах эхний ээлжийн санхүүжилт оны сүүлчээр Монголд орж ирнэ. Мөн энэ төсөл урагшилсантай холбоотойгоор жижиг хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх учир валютын ханш оны төгсгөлд буурна гэж зарим эдийн засагч тайлбарлах болсон.

Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн 43 дугаар зүйлд заасан арилжааны хэлцлийн үр дүнд үүсэх тооцоог боловсруулан баталгаажуулах, төлбөр гүйцэтгэх даалгаврыг эрх бүхий төлбөрийн байгууллагад илгээх, төлбөрийн эрсдэлийг системийн хэмжээнд удирдах зэрэг тооцооны үйл ажиллагаанд оролцогч талуудын ерөнхий харилцааг зохицуулсан “Үнэт цаасны арилжааны тооцооны үйл ажиллагааны ерөнхий журам”-ыг баталлаа.

Санхүүгийн зохицуулах хорооны энэ оны ээлжит гуравдугаар хуралдаан 2016 оны хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр хуралдаж нийт 11 асуудал хэлэлцсэний нэг нь дээрх журам юм. Үнэт цаасны арилжаа тооцооны байгууллагын чиг үүргийг журмаар тодорхойлж өгснөөр Үнэт цаасны зах зээлийг хөгжүүлэхэд шаардлагатай байгаа дэд бүтцийн байгууллагын үйл ажиллагааг бэхжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой юм.

Хуралдаанаар хуулийн дагуу материалаа бүрдүүлж, хүсэлт гаргасан дөрвөн компанид банк бус санхүүгийн байгууллагын зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгосноор үйл ажиллагаа явуулж буй Банк бус санхүүгийн байгууллагын тоо 495 боллоо гэж Санхүүгийн Зохицуулах хорооноос мэдээллээ.

Мөнгөний нийлүүлэлт өнгөрсөн сард 9.8 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны
мөн үеэс 4.5 хувиар буурсан талаар өнөөдөр Монголбанкнаас мэдээллээ.

Мөнгөний нийлүүлэлтийн бууралтад хадгаламжийн байгууллагаас гадуурх
мөнгө 0.1 хувь, валютын хадгаламж хоёр хувь буурсан нь голлон нөлөөлжээ.

Өнгөрсөн сард мөнгөний нийлүүлэлтийн 53.9 хувийг төгрөгийн хадгаламж,
20.1 хувийг гадаад валютын хадгаламж, 11.4 хувийг төгрөгийн харилцах,
9.6 хувийг гадаад валютын харилцах, 4.9 хувийг хадгаламжийн
байгууллагуудаас гадуурх мөнгө эзэлж байна.

Түүнчлэн нийт хадгаламж өмнөх сараас 1.2 хувь буюу 85.8 тэрбум төгрөгөөр буурч 7 их наяд 297 тэрбум төгрөг болов.

Санхүүгийн байгууллагуудаас олгосон зээл өмнөх сарынхаас 0.8 хувь буюу
141.9 тэрбум төгрөгөөр өсч 18.1 их наяд төгрөгт хүрсэн байна. Үүний 65.2
хувь буюу 11.8 их наяд төгрөгийн зээлийг хадгаламжийн байгууллагуудын,
34.8 хувь буюу 6.3 их наяд төгрөгийг бусад санхүүгийн байгууллагуудын
зээл бүрдүүлж байна.

Энэ оны нэгдүгээр сарын байдлаар нийт 7297.3 тэрбум төгрөгийн хадгаламж банкуудад байршиж байна. Энэ нь өмнөх сараас 1.2 хувь буюу 85.8 тэрбум төгрөгөөр буурсан үзүүлэлт аж.

Аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын төгрөгийн хадгаламж өмнөх сараас 6.1
хувь буюу 63.9 тэрбум төгрөгөөр, өмнөх оны мөн үеэс 37.5 хувь буюу 587.1
тэрбум төгрөгөөр буурч 980.5 тэрбум төгрөг болжээ. Харин иргэдийн
төгрөгийн хадгаламж өмнөх сараас 1.3 хувь буюу 57.7 тэрбум төгрөгөөр
буурч, өмнөх оны мөн үеэс 14.1 хувь буюу 535.0 тэрбум төгрөгөөр өсч
4332.0 тэрбум төгрөгт хүрсэн байна.

Нийт хадгаламжийн 72.8 хувь нь төгрөгийн, 27.2 хувь нь валютын хадгаламж байна.

Эдийн засгийн бодит өсөлт 2015 онд урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2.3 хувьтай гарчээ. Энэ өсөлтөд уул уурхайн салбар 13.0 хувь, хөдөө аж ахуй 10.7 хувь, тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа 5.7 хувь, үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа 2.9 хувиар өссөн нь голчлон нөлөөлсөн байна.

Харин бөөний болон жижиглэн худалдаа 3.6 хувь, бүтээгдэхүүний цэвэр татвар 21.1 хувь, барилга 1.4 хувиар буурсан нь эдийн засгийн өсөлтөд сөргөөр нөлөөлжээ.

Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу татварын хөнгөлөлт эдлэх иргэдийн материалыг авах хугацаа өнөөдөр дуусна. Хуулийн дагуу энэ сарын 15-нд дуусах байсан ч ГТЕГ-аас материал хүлээн авах хугацааг энэ сарын 20-ны өдөр хүртэл сунгасан юм. Тиймээс хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу татварын хөнгөлөлт эдлэх хүсэлтээ өнөөдөр 17:00 цагаас өмнө өгөхийг татварын албанаас сануулж байна.

Эрчим хүчний яам, Японы олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллага (ЖАЙКА) хооронд хүлэмжийн хийн ялгаралтыг бууруулах зорилго бүхий Дулааны дөрөвдүгээр цахилгаан станц (IV ДЦС)-ийн үр ашгийг дээшлүүлэх, 4.2 тэрбум иенийн санхүүжилттэй төслийн гэрээнд өнөөдөр гарын үсэг зурлаа. Гарын үсэг зурах ёслолын ажиллагаанд Эрчим хүчний сайд Д.Зоригт, Япон улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Такэнори Шимизү нар оролцов.

Төслийн хүрээнд эхний ээлжинд Японы “Yokogoawa” компани IV ДЦС-ын удирдлага, тохируулгын системийг автоматжуулах ажлыг гүйцэтгэх аж. Мөн Японы “MHPS” компани, “MCS International” зэрэг компанийн тэргүүлсэн консорциум 8 зууханд үнс үлээлгийн 192 аппарат суурилуулж, 16 тээрэмд бул тавгийг шинэчлэх юм байна.

Хоёр жилийн хугацаанд хэрэгжих уг төсөл хэрэгжснээр цахилгаан эрчим хүчний үйлдвэрлэл 2019 оноос 18 хувиар нэмэгдэж, нүүрсний зарцуулалт нь 8 хувиар буурна хэмээн талууд үзэж байна. Мөн Монгол Улсын эрчим хүчний системийн 70 орчим хувийг дангаараа хангадаг IV ДЦС-ын уурын турбины механик тохируулгын системийн зогсолт бүрэн арилах юм.