Өнгөрсөн долоон хоногт ам.долларын ханш түүхэнд байгаагүйгээр их өссөн билээ. Тэгвэл өсөж байсныг нь ор тас мартсан юм шиг бүгд эдгээр өдрүүдэд чимээгүй байна. Харин ноён долларын ханш тийм ч их буугаагүй урьдын адил аюулын харанга дэгдэн оршин тогтносоор байна.
Өнөөдрийн байдлаар “Найман шарга” валют борлуулах цэг дээр ам.долларыг 2434 төгрөгөөр худалдан авч 2445 төгрөгөөр зарж байна. Харин юаны ханш 355/357, рубль 38/38,5, иен 22/23-ын ханштай байна.
О.ӨНӨР
Гадаад валютын дуудлага худалдаа өнөөдөр болж дараах хүсэлтүүдийг биелүүлсэн талаар Монголбанк мэдээллээ.
Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаагаар дамжуулан 20.0 сая ам.доллар, 56.5 сая юань тус тус худалдан авах саналыг ирүүлсэн бөгөөд Монголбанк саналыг 100 хувь биелүүлсэн байна. Валютын ханшийн өнөөгийн түвшинг Монголбанк эдийн засгийн суурь хүчин зүйлстэй нийцгүй, хөөсөрсөн гэж үзэж байгаа тул гадаад валютын зах зээлд үргэлжлүүлэн оролцох шийдвэр гаргалаа.
Сүүлийн хоёр удаагийн дуудлага худалдаагаар Монголбанк нийт 92.4 сая ам.доллар, 129.5 сая юанийг гадаад валютын захад нийлүүлсэн байна.
Валютын ханшийн өсөлтийг барьж, тогтворжуулах боломжит бүх арга хэмжээг авна гэдгээ Төв банкнаас өнөөдөр мэдэгдсэн. Тэгвэл ээлжит арга хэмжээгээ авчээ. Монголбанк валютын дуудлага худалдаагаар зах зээлд 72.4 сая ам.доллар нийлүүлэв.
Арилжааны банкууд 2450.00-2490.00 төгрөгийн ханшаар 72.4 сая ам.доллар, 358.23-364.00 төгрөгийн ханшаар 73.0 сая юань худалдан авах саналыг төв банкинд ирүүлсэн байна. Монголбанк 2450.00 төгрөгийн нэг ханштайгаар ам.доллар, 358.23 төгрөгийн ханшаар юань худалдаж, банкуудын саналыг 100 хувь биелүүлжээ.
Монголбанкнаас валютийн ханшийн өсөлтийн талаар хэвлэлийн бага хурал хийлээ. Энэ талаар Монголбанкны ОНБМТ-ийн захирал Б.Лхагважав “Төгрөгийн гадаад валюттай харьцах ханш сүүлийн хоногуудад огцом сулраад байна. Үүнийг Монголбанк тэнцвэрт түвшинээсээ хэт хөөсөрсөн түр зуурын шинжтэй гэж үзэж байна. Монгол Улсын Засгийн газрын олон улсын байгууллага, хөрөнгө оруулагчидтай хийх хэлэлцээр үр дүнтэй болж, ойрын хугацаанд санхүүжилтийн асуудал шийдэгдэнэ. Монголбанкнаас ханшийн энэхүү огцом хэлбэлзлийг тогтворжуулахад шаардлагатай бүхий л арга хэмжээг авна гэж мэдэгдэж байна” гэв.
Монголбанкны өчигдрийн зарласан ханшаар 2453 төгрөг 39 мөнгөтэй тэнцэж байгаа бол өнөөдрийн 09:45 цагийн үед “Найман шарга” валют арилжааны төвд нэг ам.долларыг 2590 төгрөгөөр худалдан авч, 2610 төгрөгөөр арилжиж байв.
Мөн үеийн байдлаар “Ард” валют арилжааны төвд нэг ам.долларыг 2570 төгрөгөөр худалдан авч, 2610 төгрөгөөр арилжиж байна. Харин арилжааны банкууд ам.долларыг 2448-2450 төгрөгөөр худалдан авч, 2484-2498 төгрөгийн ханштай байна. Хэдийгээр банкуудын ханш арилжааны төвүүдийнхээс харьцангүй хямд байгаа хэдий ч банкуудад зарах доллар байхгүй байгааг салбарынхан хэлж байна. Өчигдөр өглөөний 11:00 цагийн байдлаар нэг ам.доллар 2490 төгрөгтэй тэнцэж байсан бол оройн 20:00 цаг хүртэл 2600 төгрөг хүртэл өссөн. Ам.долларын ханш нэг өдрийн дотор 110 төгрөгийн өсөлт үзүүлсэн нь манай улсын эдийн засгийн түүхэн дээд үзүүлэлт болжээ.
Ам.долларын ханш өнөөдөр өглөөний Монголбанкны нэрлэсэн ханшаар 2428 төгрөгт хүрээд байсан билээ. Тэгвэл үдээс хойш 2560 төгрөгт хүрч, нэгхэн өдрийн дотор даруй 132 төгрөгөөр өслөө. Үүнээс болж томоохон арилжааны банкууд ам.доллар зарахаа түр зогсоогоод байна.
Ийн ам.долларын ханш нэг өдрийн дотор 130 гаруй төгрөгөөр огцом өссөнийг Засгийн газрын өчигдрийн шийдвэртэй холбог тайлбарлах хүмүүс ч байна. Тодруулбал, өчигдөр Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэнд валютын хадгаламж, валютын зээлийн үйл ажиллагаанд зохицуулалт хийж, Монгол Улсын үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн ханшийг өсгөх ямар боломж байгааг судалж, шаардлагатай бол холбогдох шийдвэрийн төслийг боловсруулж танилцуулахыг үүрэг болгосон. Уг үүрэг нь гадныхан богино хугацаанд ам.доллараа Монголоос татах нөхцөлийг үүсгэсэн гэж таамаглаж байна.
Э.МӨНХ
Монголбанкнаас инфляцийн төлөв байдлын тайланг олон нийтэд мэдээлсэн. Уг тайлангаар Монголбанк ирэх онд эдийн засгийн өсөлтийг 2-оос 4 хувьтай байна хэмээн төсөөлжээ. Харин инфляцийг 2017 онд 3-аас 5 хувь байхаар төсөөлсөн аж.
Тухайлбал, эдийн засгийн өсөлтийн төсөөллийг өмнөх төсөөллөөс бууруулахад уул уурхайн салбарын сэргэлт удаан, сул, Оюутолгойн далд уурхайн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ хүлээгдэж байснаас буурч болзошгүй байгаа нь нөлөөлжээ. Мөн хувийн хэрэглээ эрчтэй агшсан болон бодлогын хүү өссөн нь эдийн засгийн өсөлтийн төсөөлөл буурахад нөлөөлсөн байна. Суурь төсөөллөөр эдийн засгийн өсөлт 2016 онд үргэлжлэн саарч, 2017 онд бага зэрэг нэмэгдэх төлөвтэй байгааг тайланд дурджээ.
Харин УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2017 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2018-2019 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж баталлаа. Уг хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг өнөөдрийн нэгдсэн хуралдааны эхэнд хийж, зарчмын зөрүүтэй саналуудыг санал хурааж дэмжсэн. Чуулганы нэгдсэн хуралдааны дундуур Төсвийн байнгын хороог зарлан хуралдуулж, төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийсэн юм.
2017 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2018-2019 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд дараах үзүүлэлтүүдийг тусгасан байна. Тодруулбал, ДНБ-ийн өсөлтийн хувь 2017 онд 3.0 хувь, 2018 онд 5.1 хувь, 2019 онд 7.1 хувийн үзүүлэлттэй байна. Харин нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогын хэмжээ 2017 онд 6,160.2 их наяд, 2018 онд 6,822.6 их наяд, 2019 онд 7,561.3 их наяд байхаар заажээ.
Нэгдсэн төсвийн нийт зарлагын дээд хэмжээ 2017 онд 8,568.9 их наяд, 2018 онд 8,971.2 их наяд, 2019 онд 9,316.5 их наяд, зэсийн үнэ 2017 онд 4800 ам.доллар байхаар тооцжээ.
Нэг тонн цэвэр зэсийн тэнцвэржүүлсэн үнэ:
2017 онд 4,599.4 ам.долларт
2018 онд 4,658.9 ам.долларт
2019 онд 4,725.5 ам.долларт хэлбэлзэхээр байна.
Зах зээлийн үнэ:
2017 онд 4,800.0 ам.долларт
2018 онд 4,800.0 ам.долларт
2019 онд 4,900.0 ам.долларт хэлбэлзэнэ гэж тооцсон. Ингэснээр Төсвийн тогтворжуулалтын санд 2017 онд 12.5 тэрбум төгрөг, 2018 онд 10.7 тэрбум төгрөг, 2019 онд 11.8 тэрбум төгрөг тус тус төвлөрүүлэхээр тооцсон байна.
Монголбанкны өнөөдрийн зарласан ханшаар нэг ам.доллар 2428 төгрөг 08 мөнгөтэй тэнцэж байгаа бол “Найман шарга” валют арилжааны төвд нэг ам.долларыг 2476 төгрөгөөр худалдан авч 2485 төгрөгөөр арилжиж байна. Харин арилжааны банкуудад ам.долларыг 2420-2475 төгрөгөөр худалдан авч, 2446-2485 төгрөгөөр арилжиж байна. Мөн “Номин карт” ББСБ 2475 төгрөгөөр авч, 2495 төгрөгөөр арилжиж байгаа аж.
Одоогоос нэг сарын өмнө буюу аравдугаар сард нэг ам.доллар 2260 төгрөгтэй тэнцэж байсан бол өнөөдөр даруй 200 төгрөгөөр чангарлаа.
Монголбанкны өнөөдрийн зарласан ханшаар нэг ам.доллар 2420 тэнцэж байгаа бол “Найман шарга” валют арилжааны төвд нэг ам.долларыг 2450 төгрөгөөр худалдан авч 2460 төгрөгөөр арилжиж байна. Харин арилжааны банкуудад ам.долларыг 2418-аас 2420 төгрөгөөр худалдан авч, 2420-оос 2456 төгрөгөөр арилжиж байна. Өнгөрсөн сарын 9-ний өдөр нэг ам.доллар 2260 төгрөгтэй тэнцэж байсан бол өнөөдөр 2460 төгрөгтэй тэнцэж байгаа нь 200 төгрөгөөр өсчээ.
Монголбанк (Өчигдөр)
Ам.доллар /USD/ 2,420.95
Евро /EUR/ 2,676.48
Иен /JPY/ 23.18
Фyнm /GBP/ 3,008.64
Рубль /RUB/ 37.98
Юань /CNY/ 357.22
Вон /KRW/ 2.13
Найман шарга (Өчигдөр 15:00 цагт)
авах зарах
Ам.доллар /USD/ 2440 2450
Евро /EUR/ 2690 2725
Иен /JPY/ 23.40 23.60
Фyнm /GBP/ 2970 3020
Рубль /RUB/ 38.50 39.00
Юань /CNY/ 359 361
Вон /KRW/ 2.11 2.15