Categories
мэдээ эдийн-засаг

Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлд ахин “B-” зэрэглэл тогтоолоо

Олон улсын
томоохон агентлагын нэг Fitch агентлаг өнгөрсөн оны 11 дүгээр сард
Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулж, “В-“ гэсэн үнэлгээг өгсөн.
Тэгвэл энэ удаа ч мөн энэхүү үнэлгээгээ хэвээр үлдээх шийдвэр гаргасан
байна.

Шинжээчид
ОУВС-ийн “Санхүүгийн өргөтгөсөн хөтөлбөр”-т хамрагдсаны дараа зээлжих
зэрэглэлийг бууруулна гэж таамаглаж байсан ч бууруулалгүй хэвээр үлдээв.
Санхүүгийн судалгааны өөр нэгэн агентлаг болох Moody’s агентлаг
Монголын зээлжих зэрэглэлийг бууруулах талаар өргөтгөсөн хуралдаанаараа
хэлэлцэж байгаа юм.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

ОУВС-тай энэхүү хөтөлбөрийг хамтран хэрэгжүүлснээр төсвийн сахилга бат сайжирна

Монгол Улсын Сангийн яам, Монголбанк нь Олон Улсын Валютын Сангийн төлөөлөгчидтэй хөтөлбөрт хамрагдах хэлэлцээрийг 2017 оны 2 дугаар сарын 1-нээс 19-ний өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгуулж ажиллав.

Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт сүүлийн жилүүдэд удааширч, төсөв, төлбөрийн тэнцэлд алдагдал үүссэн бөгөөд ирэх онуудад бондын эргэн төлөлтүүд хийгдэхээр байна. Гадаад, дотоод эдийн засгийн хүндрэлтэй нөхцөл байдал, уул уурхайн хэт хамаарал, төсвийн сахилга бат, нэгдмэл байдал хангалтгүйгээс төсвийн алдагдал ихээхэн хэмжээгээр нэмэгдэж, үүнийг дагаад өндөр хүүтэй үнэт цаас гаргах замаар төсвийн алдагдлыг санхүүжүүлж байсан зэрэг нь Засгийн газрын өрийн хэмжээг огцом нэмэгдүүлж, хүүгийн төлбөрийн дарамтыг өсгөснөөр төсвийн тэнцвэргүй байдлыг бий болгоод байгаа юм. Үүсээд байгаа хүндрэлийг даван туулж макро эдийн засгийг тогтворжуулах, цаашид дунд хугацаанд өсөлтийг хангахын тулд Олон Улсын Валютын Сантай хамтран “Extended Fund Facility” буюу “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-ийг хэрэгжүүлэхээр болоод байна.

“Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”- нь бүтцийн алдаанаас хамаарч эдийн засгийн өсөлт саарсан, төлбөрийн тэнцэл ихээхэн хүндрэлтэй байгаа улс, орнуудад зориулагдсан бөгөөд урт хугацаанд өргөн хүрээний арга хэмжээг хэрэгжүүлэх боломж бүрдүүлдгээрээ онцлог юм.

ОУВС-тай хамтран хэрэгжүүлэх “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр” нь 3 жилийн хугацаатай бөгөөд энэ хүрээнд ОУВС-аас 440 сая ам.долларын санхүүжилтийг олгох бөгөөд, ОУВС болон олон улсын байгууллагууд болон хандивлагч орнуудаас нийтдээ 5.5 орчим тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй санхүүжилтийг төсвийн алдагдал, төлбөрийн тэнцлийн зориулалтаар авч ашиглана.

Төлбөрийн тэнцлийг сайжруулан макро эдийн засгийн тэнцвэрийг хангаж, дунд хугацаанд өрийн дарамтыг бууруулах, эдийн засгийн бүтцийг төрөлжүүлж, түүхий эдийн үнээс хэт хамааралтай байдлыг өөрчлөх, бизнесийн таатай орчин бүрдүүлэх зэрэг бодлого хэрэгжүүлснээр, дунд хугацаанд эдийн засгийн өсөлт нэмэгдэж 8.1 хувь, инфляцийн түвшин 6.1-7.0 хувь болно.

Төсвийн нэгдмэл байдлыг хангах, сахилга батыг чангатгах, төсвийн тогтвортой орлогын эх үүсвэрийг бий болгох, төсвийн зарлагын үр ашгийг сайжруулах замаар дунд болон урт хугацаанд төсвийн алдагдлыг үе шаттайгаар бууруулж, төсвийн тогтвортой байдлыг хангана.

Энэ хүрээнд татварын бодлогын шинэчлэлийн арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэхээр тохирч, ингэхдээ эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөг аль болох бага байлгах, иргэдийн орлогын ялгааг нэмэгдүүлэхгүй байх, нийгэм, эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөлөл үзүүлдэг зарим төрлийн хэрэглээг хязгаарлах зарчмыг баримтална.

Төсвийн орлогын тогтвортой эх үүсвэрийг бий болгох бүхий л боломжийг дайчлах үүднээс хадгаламжийн хүүгийн орлогод татвар ногдуулах, хувь хүний орлогын албан татварыг шатлалтай болгох, зарим бараа бүтээгдэхүүний онцгой албан татварыг нэмэх, импортын тамхинд ногдох гаалийн албан татварыг нэмэх зэрэг бодлогын арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.

Төсвийн зарлагыг үе шаттай бууруулах хүрээнд нийгмийн хамгаалал, халамжийг хавтгайруулахгүй буюу хүн амын орлого багатай эмзэг хэсэгт түлхүү чиглүүлэх, хүн ам зүйн бүтэц болон хууль эрх зүйн орчны өөрчлөлтийн улмаас төсөвт үүсэх зардлын ачааллыг бууруулах, тэтгэврийн тогтолцоог шинэчлэх, цалин хөлсийг эдийн засгийн бодит өсөлт, орлогын боломжоос түрүүлж нэмэгдүүлэхгүй байх, удирдлагын зардлыг царцаах, үр ашгийг нэмэгдүүлэх зарчмыг баримтлан холбогдох арга хэмжээг үе шаттай авч хэрэгжүүлнэ.

Өрийн тогтвортой байдлыг хангах хүрээнд төсвийн алдагдлыг үе шаттай бууруулж, урт хугацаатай, хүү багатай гадаад зээлийн санхүүжилтийг түлхүү ашиглах замаар богино хугацаатай өндөр хүү бүхий дотоод үнэт цаас гаргалтын хэмжээг бууруулж, төсөв дэх хүүгийн зардлыг багасган, төсөвт учруулах төлбөрийн дарамтыг жигдлэх бодлого баримтална.

Хөгжлийн банкны төсвөөс эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй бондын эх үүсвэрээс санхүүжүүлж буй төсөл, арга хэмжээнүүдийг улсын төсвөөс санхүүжүүлэхээр шилжүүлэн, засаглалыг сайжруулан, бие даасан хараат бус байдлыг ханган, арилжааны чиглэлийн үйл ажиллагаа явуулах нь зүйтэй гэж үзсэн.

Инфляцийг нам, тогтвортой түвшинд хадгалах мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх, Төв банкны засаглалыг сайжруулах, валютын ханш макро эдийн засгийн суурь хүчин зүйлстэй нийцтэй уян хатан тогтох, төсвийн шинж чанартай хөтөлбөр хэрэгжүүлэхгүй байх зэрэг бодлогын арга хэмжээ авахаар тусгасан.

Санхүүгийн салбарын тогтвортой байдал, санхүүгийн зуучлалын үр ашгийг тодорхойлох үүднээс банкуудын активын чанарын үнэлгээг олон улсын стандартын дагуу хийж гүйцэтгэнэ. Тус үнэлгээг үндэслэн санхүүгийн салбарын тогтвортой, үр ашигтай тогтолцоог бэхжүүлэх арга хэмжээг авна.

ОУВС-тай энэхүү хөтөлбөрийг хамтран хэрэгжүүлснээр төсвийн сахилга бат сайжирч, төсвийн нэгдмэл байдлыг ханган, өрийн дарамтнаас гарч, төлбөрийн тэнцлийг алдагдалгүй болгон, бизнес хөгжих таатай орчин бүрдэж, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэл сэргэж, эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах нөхцөл бүрдэх юм.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

15 компанийн 14,425 хувьцаа арилжжээ

хөрөнгийн бирж зурган илэрцүүд

2017 оны 2 дугаар сарын 17-ны өдөр “I”, “II, “III” ангилалд бүртгэлтэй 15 хувьцаат компанийн 14,425 ширхэг хувьцаа арилжигдсанаас 4 хувьцаат компанийн хувьцаа өсч, 7 хувцаат компанийн хувьцаа буурсан бол 4 хувьцаат компанийн хувьцаа тогвортой байлаа. Үүнээс “Увс чацаргана” компани хамгийн өндөр буюу 14.75-иар өссөн бол “Монгол шуудан” 7.91%, “Говь” 0.27%-иар тус тус өслөө. Мөн 3,394 ширхэг Засгийн газрын үнэт цаас хоёрдогч зах зээл дээр арилжигдаж 360,575,247.00 төгрөгийн гүйлгээ хийгдлээ.

Энэ өдөр “MSE ALL” индекс 825.39 нэгж болж 0.08%-иар өссөн бол зах зээлийн үнэлгээ 1,423,607,617,675.00 төгрөг боллоо.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

ББСБ-ууд нэг өдрийн зээл нэрээр мөнгө хүүлэх эрхгүй

“Нэг өдрийн” буюу “хоногийн” зээл гэх санхүүгийн харилцаанд ойрын жилүүдэд ард иргэд, тэр дундаа жижиглэн худалдаа, үйлчилгээ эрхлэгчид олноороо холбогдож, багагүй хэмжээний хөрөнгө мөнгөөрөө хохирох, санхүүгийн болон сэтгэлзүйн дарамтанд өртөх явдал байсаар байгаагийн дээр энэ зүй бус үйл ажиллагаанд ББСБ-ууд оролцож байна гэсэн мэдээлэл сүүлийн үед зарим хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр гарч буй нь анхаарал татаж байна.

Иргэний хуулийн 452 дугаар зүйл, Банк, эрх бүхий этгээдийн мөнгөн хадгаламж, төлбөр тооцоо, зээлийн үйл ажиллагааны тухай болон холбогдох бусад хууль, тогтоомж, Хорооноос батлан мөрдүүлж байгаа журам, заавруудаар ББСБ-ууд өдөр тутмын төлөлт нэхэх, 100 хувиар нэмэгдүүлсэн хүү тооцох нөхцөл бүхий “нэг өдрийн зээл” олгох эрхгүй болно. Хэрвээ ББСБ-ууд эдийн засгийн өнөөгийн хүндрэлтэй байдлыг далимдуулан ёс зүйгүй үйлдэл гаргаж, зохисгүй, хатуу нөхцөлтэй зээл олгон, зээлдэгчдэд өрийн болон хүүгийн дарамт үүсгэж, тэдний амьжиргааны эх үүсвэрийг барьцаалах үйл ажиллагаа явуулж байгаа бол үүнийг хууль бус гэж үзэх үндэслэлтэй тул Хороонд хандан, зохих хууль, журмын дагуу шийдвэрлүүлэхийг ард иргэд, бизнес эрхлэгчдэд зөвлөж байна.

Харин иргэд хоорондоо сайн дурын үндсэн дээр гэрээ байгуулж, зээлийн харилцаа үүсгэхийг Хорооны зохицуулалт болон хууль, журам, хяналт, шалгалтын арга хэрэгслүүдээр хязгаарлах боломжгүй боловч зээлийн гэрээг хэт нэг талыг барьж байгуулах нь тэгш зарчим, шударга ёс, эрх зүйн холбогдох хэм хэмжээгээр хориотойг сануулж байна. Зээлийн болон бусад гэрээ нь талуудын эрх, үүргийг тэгш хангаж, харилцан бололцоо олгосон нөхцлөөр хийгдэх ёстойг зохицуулсан эрх зүйн боломжийг ашиглан, шударга бус мөнгө хүүлэлтэд өөрийгөө болон гэр бүлээ өртүүлэхгүй байхыг анхааруулж байна.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Төгрөгийн албан ханшийн мэдээллийг ТҮЦ машинаас авах боломжтой

Төгрөгийн гадаад валюттай харьцах албан ханшийн мэдээллийг ТҮЦ машинаас авах боломжтой боллоо. Энэхүү лавлагаа нь дэлхийн 36 улсын валютын төгрөгтэй харьцах тухайн өдрийн болон улирлын дундаж ханшаас гадна алт, мөнгө худалдан авах ханшийн мэдээллийг мөн багтаасан байна. Монголбанкинд иргэн, хуулийн этгээдээс төгрөгийн албан ханшийн лавлагаа авах хүсэлт жилд 1500 орчим удаа ирдэг бөгөөд Монголбанк албан бичгээр хариу хүргүүлдэг байв. Харин ТҮЦ машинаас ханшийн лавлагааг авах боломжтой болсноор иргэдэд мэдээлэл хүргэх үйл явц хялбарчлагдаж, түргэн шуурхай боллоо.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Хоёрдугаар сарын 16-ны өдрийг дуустал татварын тайланг авна

Аж ахуйн нэгж байгууллагуудын 2016 оны татварын тайланг хүлээн авах хугацааг нэг хоногоор сунгаж, хоёрдугаар сарын 16-ны өдрийг дуустал авахаар болсон байна. Учир нь Татварын албаны цахим сайт саатаж, тайлан хүлээн аваагүй учраас тэрхүү хугацааг нөхөн ийн нэг өдрөөр сунгажээ. Хуулиараа аж ахуйн нэгж байгууллагууд жилийн эцсийн тайлангаа хоёрдугаар сарын 15-ны дотор харьяа татварын албандаа өгөх ёстой байдаг.

Мөн түүнчлэн нэг өдрийн энэхүү сунгалт Хүн амын орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлтөд хамрагдахаар хүсэлт гаргаж буй иргэдэд ч хамаатай юм байна. Шинээр байр орон сууц худалдан авсан, байшин барьсан болон тухайн жилдээ хүүхэд нь оюутан болсон иргэд татварын хөнгөлөлт чөлөөлөлтөд хамрагддаг билээ.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

​Зэсийн үнэ 6106 ам.долларт хүрчээ

Лондонгийн металлын биржид зэсийн үнэ гурван сарын дараа 0.3 хувиар нэмэгдэн тонн нь 6106 ам.доллартай тэнцлээ. Энэ нь Индонезийн Грасберг уурхайн зэсийн экспортод тавьсан хориг болон Чилийн Эскондида уурхайн ажилчид ажил хаяж цалингаа нэмэгдүүлэхийг шаардсанаас хамаарч байгаа гэнэ.

Сануулахад зэсийн үнэ өнгөрсөн баасан гаригт тонн нь 5872 ам.доллартай тэнцэж байсан билээ. Одоогийн байдлаар зэсийн үнэ өнгөрсөн тавдугаар сараас хойш хамгийн өндөр түвшиндээ хүрээд байгаа юм байна.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Лондоны металлын биржид тонн зэс 5844.5 ам.доллартай тэнцэв

Зэсийн үнэ өсөв зурган илэрцүүд

Зэсийн нийлүүлэлт багасаж, уг таваарын томоохон худалдан авагч Хятадын эрэлт нэмэгдсэнээс зэсийн үнэ өсчээ. Тодруулбал өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад экспорт нь 7.9, импорт нь 16.7 хувиар өссөн байна. Чилийн зэсийн уурхайн ажилчид ажил хаясантай холбогдуулан таваарын нийлүүлэлт бага зэрэг багассан гэнэ. Лондоны металлын биржид гурван сарын дараа худалдах зэсийн үнэ баасан гаригт 0.4 хувиар нэмэгдэж, тонн нь 5844.5 доллартай тэнцэв. Ингэснээр уг таваарын ханш өнгөрсөн долоон хоногт 1.3 хувиар өслөө.

О.ӨНӨР

Categories
мэдээ эдийн-засаг

“Найман шарга” төвд ам.доллар 2486-2489 төгрөгийн ханштай байна

ам.доллар зурган илэрцүүдТөгрөгийн ам.доллартай харьцах ханш он гарснаас хойш харьцангуй тогтвортой байна. Тухайлбал, нэгдүгээр сарын эхэнд 2489 төгрөг байсан бол энэ сарын эхээр 2459 болж буурчээ. Мөн юанийн ханш өнгөрсөн оны 11-р сараас хойш 350-360 төгрөгийн хооронд хэлбэлзэж байна. Рублийг 42, юанийг 363 төгрөгөөр борлуулж байна.

О.ӨНӨР

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Монголбанк 16.2 сая ам.долларыг зах зээлд нийлүүллээ

Монголбанк зурган илэрцүүдМонголбанк 2460.00 төгрөгийн хаалтын ханшаар 16.2 сая
ам.долларыг зах зээлд нийлүүллээ. Өнөөдрийн гадаад валютын дуудлага
худалдаагаар банкууд 2467.45 төгрөгийн жигнэсэн дундаж ханшаар 17.6 сая
ам.доллар худалдаж авах, 356.10 төгрөгийн жигнэсэн дундаж ханшаар 56.0 сая юань
худалдан авах санал ирүүлсэн байна. Харин своп, форвард арилжаагаар
банкууд 2.0 сая ам.доллар худалдан авах төгрөгийн, 30 сая ам.доллар
худалдах ам.долларын своп хэлцэл байгуулах санал ирүүлснийг Төвбанк
биелүүлсэнгүй.