Author: Д Маргад

Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах газрыг татан буулгаснаар “Авлигатай тэмцэх газрынхан хаданд гарч байна”, “Хүний эрх зөрчигдөх явдал хэрээс хэтэрлээ”,”Цагдаа нар сэжигтэнд эрүү шүүлт тулгаж байна”гэх мэтээр цаг хугацаа явах тусам олон асуудал гарах болов. Хуулийнболон хүний эрхийн байгууллагын төлөөлөл ийн ярих нь олны анхаарлыг сүүлийн үед эрхгүй татах боллоо. Энэ тухай албаныхүмүүсээс гаднасэжигтэн хохирогч нар ярьж байгаа ньнэгийг бодогдуулж буй юм. Тухайлбал Ерөнхий сайдын ахлах зөвлөх явсан Л.Гансүх “Нүүрс хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ олон тэрбум төгрөг завшсангэх хэргээр” АТГ-т шалгагдаж байгаа билээ. Тэрбээр саяхан өдөр тутмын нэгэн сонинд ярилцлага өгөхдөө ”Миний туулсныгхэн ч туулахад бэлэн нөхцөл байдал үүсчихжээ. ТиймээсАТГ-аасУЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албыгсалгаж, энэ байгууллагыг хариуцдаг гэх УИХ-ын Тусгай хяналтын дэд хороо ажлаа хиймээр байна.

Хянаж шалгамаар байна. Энэ нь АТГ эсвэл Гансүх гэдэг хүний асуудал биш. Монголын ардчиллын хувь заяа яригдаж байна гэдгийг анхааруулъя” хэмээжээ.Л.Гансүхбол мэдээж өөрт тохиосон явдлаас үүдэн энэ тухай ярьсан ньөнөөдөр УЕП-ын дэргэдэхМөрдөн байцаах газар байх ёстой. Энэ албыг сэргээх ёстой. Энэ албыг сэргээж байж хууль бусаарбусдыг хорихгүй, сэжигтнээр татахгүй, цагдан хорихгүй байх нөгөө талаар хүний эрхийг зөрчихгүй, хадлахгүй байх нэг шалтгаан болно гэдгийг хэлж буй юм.

УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албыг татан буулгаж чиг үүргийг нь АТГ-т 2013 оны хоёрдугаар сард шилжүүлж байв.Тодруулбал Улсын Их Хурал 2014 оны нэгдүгээр сарын 24-ний өдөр баталсан Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулиар Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албаны харьяаллын гэмт хэргүүд Авлигатай тэмцэх газрын мөрдөн шалгах хэргийн харьяалалд, ахуйн чанартай гэмт хэрэг нь Цагдаагийн байгууллагын харьяалалд тус тус шилжсэн. Мөн тухайн өдөр баталсан Прокурорын байгууллагын тухай хуулийн зарим зүйл хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулиар Прокурорын байгууллагын тухай хуулийн 10 дугаар зүйл /Улсын прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах алба/, 45 дугаар зүйл /Мөрдөн байцаах албаны мөрдөн байцаагч/-ийг тус тус хүчингүй болсонд тооцсоноор Прокурорын байгууллагын дэргэдэх Мөрдөн байцаах алба татан буугдсан юм. Улсын төсвийн тодотголоор Улсын ерөнхий прокурорын 2014 оны төсвийн багцаас Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албаны 2014 оны төсвийг Авлигатай тэмцэх газрын даргын төсвийн багцад шилжүүлэх арга хэмжээ авахыг тусгасан байсан юм.

Энэ шийдвэрээс болж нийгэмд багагүй хэл ам гарч, маш их шүүмжлэлийг дагуулж байсныг уншигч та санаж байгаабайх. Арав гаруй жил хууль сахиулагчдын тэр дундаа цагдаа, шүүгч, прокурорынхны хууль бус ажиллагааг шалгадаг байсан тус газрыг Авлигатай тэмцэх газарт өгсөн нь анхаасаа учир дутагдалтай байсан билээ. Учир ньАвлигатай тэмцэх газрынхныгхууль бус ажиллагаа явууллаа гэж үзэхэд хэн ч шалгахгүйболж хувирсан юм.Нөгөөтэйгүүр үүндээ эрдсэн тус газрынхны шалгаж, эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн хэргийн сэжигтэн яллагдагч нарыгтухай хэргийг хянадаг прокурор, шүүгч нар эсэргүүцэх боломжгүй болсон. Прокурор, шүүгч нар нь айдаг болсон гэх яриа ч хуулийн хүрээнийхний дунд түгээмэл яригдах болсон юм. Ийм байдлаас бол Авлигатай тэмцэх газар хүчирхэгжиж, хууль зөрчих явдал ньнэмэгдсэн сөрөг тал бас бий. Мөнхуулийнзарим албан хаагчдыг шалгаж, хянадаг байсан УЕП-ын дэргэдэхМөрдөн байцаах газар байхгүй болсон ньзаримд нь “сайн зүйл” болсон байдаг. Тус албыг сэргээх ньчухал гэсэн асуудал ойрын өдрүүдэд явж байна.

Анх УЕП-ын дэргэдэх мөрдөн байцаах албыг АТГ-ын харьяанд шилжүүлэхээр болж байхадЦЕГ, АТГ хоёр булаацалдаж байна гэхмэдээлэл гарч байв. Тэр бүү хэл дээрх хоёр байгууллага аль аль ньтөсөл боловсруулсан байдаг гэдэг. Аливаа нэгэн зүйлийг татан буулгах, нэгтгэх хоёрын аль аль нь хэн нэгэнд ашигтай байдаг. Түүний адилаар өөрсдийнхөө ашиг сонирхлоорэнэ асуудалд хандажхуулийнхан далдуур тэмцэл өрнүүлж байсан ч Авлигатай тэмцэх газартэцэст нь хамруулсан. Мэдээж үүнийг хийхэд АН-ын гишүүдийн лобби байсан гэдгийг тухайн үед хуулийн байгууллагын албан тушаалтнууд ярьж байсан билээ. ТэгвэлАТГ-аас УЕП-ын Мөрдөн байцаах газрыг салгаж эргэн сэргээнэ гэдэгамар биш гэдгийгярих ч хүн байна. Тухайлбал Улсын ерөнхий прокурор, Нийслэлийн прокурорын газрын дарга, Авлигатай тэмцэх газрын дарга гээд цагдаагийн байгууллагадолон жил ажилласан эрхмүүдхуулийн байгууллагыг толгойлж байгаа юм. Цагтаа дарга, цэрэг явсан хүмүүс. Тэд УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах газар анх байгуулахадөнөөдрийн АТГ шиг тус газрыг харж байсан хүмүүс байсан гэдэг. Гэвч олон нийт иргэдийн захиалга яах аргаггүй УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах газар болжээ. Энэ албыг татан буулгахад харин эсэргүүцэж байсанхүн ньтухайн үед Улсын ерөнхий прокурор байсан Д.Дорлигжав. Одоогийн Хууль зүйн сайд. Тэрбээр энэ албыг буулгасны дараа эргэн сэргээнэ гэсэн мессэжийг тухайн үед олон нийтэд өгч байсан санагдана. Энэ байгууллагыг эргэн сэргээх тухай яриа гараад эхлэхээр шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагчийг шалгадаг эрх мэдлийг авах гэсэн ашиг сонирхолмэдээж босч ирэх нь дамжиггүй. Тэгэхээр УЕП-ын дэргэд хуучин байснаарааэмхлэн зохион байгуулах тухай яригдаж эхэлсэн байна. Гэвч хэдийд биеллээ олохыг таах аргагүй юм. Үүнтэй зэрэгцээдтус байгууллагыг анх байгуулагдахад гарч байсан зөв шударга удирдагчийн тухай ч яригдах болсон гэдгийг хуулийн хүрээнийхэн онцолж байгаа юм.Яриа төдий байгаа чэнэалба хэрэгтэй, нийгмийн захиалга гэдэг нь нэгэнт тодорхой болоод байгаа юм.Үүнийг нотлох яриаг хүргэе.

ЭНЭ ШИНЭЧЛЭЛ ҮҮ

Хууль зүйн сайд Д.Дорлигжав: “Эргээд 13, 14 жилийн өмнөх рүүгээ буцчихлаа. Өөрөөр хэлбэл, цагдаа цагдаагаа шалгадаг болж байна. Энэ шинэчлэл үү. Лав л эрүүл, саруул ухаанаар харахад олигтой юм биш. Прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах алба эрүүгийн 40 гаруй төрлийн хэргийг шалгадаг байсан. Гэвч хуульд өөрчлөлт оруулах замаар УЕП-ын дэргэдээс салгалаа. Үндсэндээ дөрвөн төрлийн гэмт хэргийг шалгах нь АТГ-т очлоо. Бусад төрлийн гэмт хэргийг шалгах эрх цагдаагийн байгууллагад шилжлээ. Энд нэг түүх ярих гэсэн юм. 2002 онд Мөрдөн байцаах алба цагдаагийн байгууллагын мэдэлд байсан. Тэр үед маш их гомдол гардаг байв. Цагдаа цагдаагаа шалгадаг нь нэр төдий хуурамч болж байна. Нэг өрөөнд сууж байгаа хоёр нөхөр нөгөөгийнхөө хэргийг шийдэж, цохолт хийгээд сууж байна гэх гомдол гардаг байв. Тиймээс Олон улсын хүний эрхийн комиссоос зөвлөмж ирж, Мөрдөн байцаах албыг бие даасан, тусгай байгууллага болгон прокурорын дэргэд авч ирсэн байдаг. Үүнээс хойш үнэхээр бие даасан ажиллагаа явуулсан. Сангийн яамнаас төсвөө авна. Ажилчдаа өөрсдөө дотооддоо томилох эрх мэдэлтэй байлаа. Гагцхүү даргыг нь прокурор томилдог. Гэтэл үүнийг өнөөдөр өөрчиллөө.

АНХ БАЙГУУЛСАН ГАЗРАА ТАТАН БУУГДАЖ БАЙГААГ СОНСОХ Ч ТИЙМ ТААТАЙ БАЙГААГҮЙ

УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн албаны дарга асан Б.Галдаа “Мөрдөн байцаах албыг татан буулгах гэж байна гэдгийг сонсоод балмагдсан. Анх байгуулсан газраа татан буугдаж байгааг сонсох ч тийм таатай байгаагүй. Адилхан мэргэжлийн субьектүүдээ, нэг зорилгын төлөө хамт явж байгаа хүмүүсээ шалгана гэдэг бол сэтгэл зүйн хувьд ч, үйл ажиллагааны хувьд ч бэрх. Гэхдээ бидэнд хуулиар хүлээсэн үүрэг байсан. Тэр үүргээ биелүүлэхийн тулд хуулиа чанд сахиж, шударга ёсыг эрхэмлэж, юмны үнэ цэнэ, хар цагааныг олж харж байж эцсийн шийдвэрээ гаргах ёстой гэсэн хатуу горимоор ажилласан. Сүүлдээ манай алба гурав, дөрвөн зуун эрүүгийн хэрэг шалгадаг болсон. Үүнээс гуч, дөчийг нь шүүхээр шийднэ. Өршөөлийн зарлигт хамаарагдсан, гэм буруутай нь тогтоогдоод шийдэгдсэн хэргүүд ч олон байлаа. Ингээд бодохоор бүтцийн хувьд их зөв байсан байна гэж бодогддог юм. Одоо яах вэ татан буусан юм чинь манай хуулийн байгууллага “хиргүй” болчихсон юм байна гэж л битүүхэндээ бодож байна. Тийм л байх болтугай. Гэхдээ энэ байгууллагыг хэзээ нэгэн цагт эргэн сэргээгдэнэ. Тэр нь цаг хугацааны л асуудал байх болов уу.

ЯАЖ ХҮНИЙ ЭРХТЭЙ ТЭМЦЭХ ГЭСЭН ЮМ БЭ?

Монгол Улсын Хүний эрхийн үндэсний комиссын дарга Ж.Бямбадорж “Энэалба нь татан буулгаснаас хойш эрүү шүүлтэд өртөгсдийн тоо цадигаа алдсан. Манайд иргэдээс гомдол ирэхээр энэ байгууллагад шилжүүлэхэд эрхийг нь зөрчсөн эсэхийг шалгаж тогтоогоод буруутай хүнд нь хариуцлага тооцуулдаг байсан. Одоо иргэдийн өргөдлийг хэндээ өгөхөө мэдэхгүй байна. Яах вэ, Ерөнхий прокурорт өгч байна. Гэвч шалгаж тогтоогоод эрүүдэн шүүлт үзүүлэгчид нь хариуцлага тооцож байгаа нь харагдахгүй юм. Ийм хариуцлагатай байгууллагыг УИХ-аас яагаад татан буулгасныг үнэхээр ойлгохгүй байна. Мөрдөн байцаах албыг татан буулгачихаад яаж хүний эрхийг хамгаалах гэсэн юм бэ.

МОНГОЛ УЛС ОЛОН УЛСЫН ӨМНӨ ХҮЛЭЭСЭН АМЛАЛТААСАА УХАРСАН

“Эмнести Интернэшнл” ТББ-ын Монгол дах төлөөлөгч Б.Алтантуяа “УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албыг байгуулчихаад, түүнийгээ одоогийн АТГ-ыг дэмжиж байгаа шигээ дэмжлэг үзүүлээгүй. Мөрдөн байцаах алба байсхийгээд л санхүүгийн, хүний нөөцийн учир дутагдалтай, техникийн асуудалтай явж ирсэн. Аргагүйн эрхэнд энэ албанд НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, ХЭҮК, Эмнести Интернэшнл, Соросын сангаас нэлээд техникийн туслалцаа үзүүлсэн ч харамсалтай нь чоно борооноор гэдэг шиг энэ албыг үгүй болгочихлоо. Ингэснээр маш их хөрөнгө, ур чадварыг үр дүнгүйдүүлж зүгээр л устгачихаж байна гэсэн үг. Нөгөөтэйгүүр энэ нь эргээд олон хүмүүсийг ял завшуулах боломжийг бүрдүүлсэн. Ард иргэдийн шударга ёсонд итгэх итгэлийг хөсөрдүүлсэн. Үүгээрээ Монгол улс олон улсын өмнө хүлээсэн амлалтаасаа ухарсан. УЕП-ын Мөрдөн байцаах албыг татан буулгасан хугацаанд манай байгууллагад иргэд эрүү шүүлттэй гомдлыг ихээр ирүүлэх болсон. Хамгийн гол нь хүмүүс төр энэ хэргийг хараат бусаар шалгаад, үнэн мөнийг нь олно гэдэгт итгэхгүй байгаа учраас л ЦЕГ-т биш, ХЭҮК эсвэл манайд хандаж байна. Төр иргэдээ айдастай байлгах нь төрийн гутамшиг гэсэн юм.

МӨРДӨН БАЙЦААХ АЛБЫГ ТАТАН БУУЛГАЧИХСАН НЬ УХРАЛТ

ХаринХууль зүйн яамны ахлах мэргэжилтэн Г.Оюунболд 2014 онд ярилцлага өгөхдөө “Засгийн газар НҮБ-ын Эрүүдэн шүүхийн эсрэг хорооны өмнө Монгол дахь хүний эрхийн төлөв байдлын тайланг бичихээр ажиллаж байна. Гэхдээ энэ тайланг шүүмжлэх болно. Учир нь манай улс эрүүдэн шүүх гэмт хэргийг мөрдөн шалгах УЕП-ын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албыг татан буулгачихсан нь ухралт болсон. Эрүүдэн шүүхийн эсрэг конвенциороо эрүүдэн шүүх гэмт хэргийг шалгадаг тусгайлсан хараат бус байгууллага байх ёстой гэдэг. УЕП-ын Мөрдөн байцаах алба энэ чиглэлээр арван жил ажилласан. Өнөөдөр нэгэнт байгууллага байхгүй болсон” гэж хэлж байсан юм.

КОНВЕНЦИЙН ДАГУУ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭСЭЭУХАРЧ БАЙГАА ЯВДАЛ

Хүний эрхийн үндэсний комиссын гишүүн П.Оюунчимэг “Мөрдөн байцаах албыг татан буулгасан нь эрүүдэн шүүхийн эсрэг конвенцийн дагуу хүлээсэн үүргээсээ Засгийн газар ухарч байгаа явдал. Бид энэ талаар илтгэлд дурдсан. НҮБ-ын зүгээс ч энэ асуудлыг хөндөж байгаа. Тиймээс ухарсан энэ үзүүлэлтээ засах байх гэж найдаж байна” гэж хэлсэн юм.Энэ мэтээр төрийн болон төрийн бус байгууллагыналбан тушаалтнуудын яриаг хүргэхэд нэмж ямар нэгэн тайлбар хэлэх хэрэггүй болов уу. Дээрх хүмүүсийн ярианаас АТГ-аасМөрдөн байцаах албыг салгахгүйгээрхүний эрхтэй тэмцэж чадахгүй гэдгийг харж болох юм. Мөрдөн байцаах албыг татан буулгаснаар эрүү шүүлтэд өртөгсдийн тоо нэмэгдсэн гэдгийг судалгааны байгууллагууд мэдээлсээр байна.

Д.МАРГАД

-ХАМТ АМЬДАРЧ БАЙСАН ГУРВАН БҮСГҮЙГ НЬ СУЛЛААД ХЭРГИЙГ НЬ ХААСАН БАЙНА-

Монгол хүний амь нас, үнэ цэний тухай бид ярьдаг. Гэвчтэр үнэ цэн хаана байна вэ. Малайзид одоогоор гурван монгол бүсгүй амиа алдаад байна. Анх Ш.Алтантуяа хэмээх бүсгүйг 2006 онд захиал­га­­тайгаар хөнөөлгөсөн Абдул Разак Багиндагийн хэргийг монголчууд мартаагүй. Шударга үнэн гэж байдаггүй, шүүх засаглал нь шийдвэрээ Аллах тэнгэртэйгээ яриад гаргачихдаг, бүх шатандаа авлигад идэгдсэн, хар тамхи, хүний наймаагаар дэл­хийд толгой цохидог гэдэг. Малайзийн талаар бид мэ­дэх болсон. Гэтэл 2011 оны наймдугаар сард гэрээсээ гарсан Б.Энхтуяа хэмээх бүсгүй мөн л Малайзид бусдын гарт амиа алдсан. Түүний амийг хөнөөсөн хэрэгтэн олдоогүй бөгөөд хэргийг Малайзийн тал хаасан байдаг.

Тэгвэл Малайзийн Куала-Лумпур хотын захын хорооллын Таман Малури дахь 29 давхар орон сууцны барилгын зургадугаар давхраас монгол эмэгтэй унаж амиа алдсан хэрэгэнэ сардгарав.

Гэвч энэ хэргийнэзэн холбогдогчийг тогтоолгүйгээр Малайзийн тал хэргийгхаажээ. Амьдралын эрхэнд хүний газар очиж эрдэм сурах гэж яваад бусдын гарт золиослогдсон энэ охидуудын араасар гэрийнхнээс нь өөр хэн ч санаа тавихгүй байна. Иргэнийхээ араас анхаарах, аюулгүй байдлыг нь хангах ёстой Элчин сайдын яам болон Консулын газар Малайзид байхгүй. Иргэнээ хамгаалах төлөөлөгчийн газар байхгүй болохоор тэндохидууд амиа алдсаар байна. ЯагаадМонгол Улс тэнд Консулын газраа байгуулж чадахгүй байна вэ. Тэндтөлөөлөгчийн газартай болох тийм хэцүү байдаг хэрэг үү гэсэн асуулт яах аргагүй анхаарал татаж байна. Ш.Алтантуяаг амиа алдахад энэ тухай ярьж л байсан. Б.Энхтуяаг амиа алдахад бас л ярьж байв. Харин Б.Отгонтуяаг амиа алдахадэнэ тухай ярьсангүй. Гадаад хэргийн яам “Бангкок дахь Элчин сайдын яам болон Малайзид суугаа өргөмжит консулаас авсан мэдээллээр дөрөвдүгээр сарын 12-ны өдөр Монгол Улсын иргэн Б.Отгонтуяа нь нас барсан байна” гэсэн мэдээллийг өгөөд сууж байна. Ар гэрийнхнийг нь очихоор Консулын газрынхан “Зардал мөнгөө гаргаад Малайз яв. Та нарын шийдэх асуудал. Охиныг чинь тав дахь өдөр чандарлана. Гурван монгол бүсгүйг байцааж байгаад сулласан. Охин чинь өөрөөөндрөөс унажамиа алдсан юм шиг байна лээ” гэсэн хариу өгсөн байх юм.Энэ талаар талийгаач Отгонтуяагийн ах Д.Баянболдтой уулзаж цөөн хором ярилцлаа.

–Та нарталийгаачийгамиа алдсан гэдгийгхэзээ мэдсэн юм бэ?

-Хотод байдаг ах маань хэвлэлээр дүүг минь Малайзид амиа алдсан талаар мэдээлэл гарсан гэж хэлсэн. Тэгээд бидэнэ сарын 20-ны өдөр Ховд аймгаас ирсэн. Тэгээд Консулын газрынхантай уулзаад энэ тухай олж мэдлээ. Би Ховдоос нэг дүүтэйгээ хамт ирсэн.

–Ар гэрийнхнийг ньМалайз явсан гэж мэдээлсэн байсан шүү дээ?

-Өдөр тутмын хэвлэлүүдэд энэ тухай гарсан байсан. Бид Малайз яваагүй. Яагаад ийм ташаа мэдээлэл гарсан юм бол. Бид ч гайхаад байгаа юм.

–Гадаад хэргийн яамнаас тийм мэдээлэл өгсөн байх?

-Хаанаас тийм мэдээлэл гарсныг мэдэхгүй ч ар гэрийнхэн нь явсан гэдэгжаахан дэгс мэдээлэл байна лээ.

–Та нар яагаадМалайз яваагүй юм бэ?

-Консулын газрынхан та нар зардал мөнгөө төлөөд явж болно гэж хэлсэн. Гэвч энэ хэргийг 22-ны өдөр хаасан гэсэн Малайзийн прокурорын дүгнэлтийг бидэнд үзүүлсэн.

–Түүн дээр юу гэж бичсэн байсан юм бэ. Тэр бичгийгта нарт орчуулж өгсөн юм уу?

-Монгол хэлээр бичсэн байсан. Тэр бичигт “Б.Отгонтуяа нь өөрөө унаж амиа алдсан. Хамт байсан гурван бүсгүйгээс мэдүүлэг аваад сулласан. Иймд хэргийг хаасан” гэсэн утгатай дүгнэлт байсан. Мөн сулласан гурван бүсгүй хэрэг гардаг байрандаа эргэж очоогүй. Байрны эд зүйлсийг тус байрны жижүүр цэвэрлэж, хувцас эд хогшлыг нь хаясан гэсэн. Тэгэхээр нь бид явахаа больсон юм. Ээж, аав минь өндөр настай хүмүүс учраас тийшээ явж чадахгүй. Иймд чандарлаж өгөх хүсэлтийг албан ёсоор Консулын газарт тавьсан. Малайз явах болбол бидэнд орчуулагчаас авахуулаад нэлээд зүйл хэрэг болох байсан. Тэнд очоодхэл усыг нь мэдэхгүй гэх бэрхшээл гарч ирсэн. Дүүгийн минь үхэлд холбоотой байж болох бүсгүйчүүд ч сураггүй болсон гэсэн болохоор тийшээ явахаа больсон юм.

–Дүү чинь ямар ажлаар Малайз явж байгаагаа та нарт хэлсэн үү. Хэдийд Малайз явсан юм бэ?

-Бидэнд БНСУ явлаа л гэж хэлсэн. Өнгөрсөн нэгдүгээр сардявсан байх. Тэгэхээр нь бид БНСУ руу явж байна гэж ойлгосон.

–Гадагшаа явсныхаа дарааутсаар холбогдож байсан уу?

-Холбоотой байсан. Бидэнтэй утсаар яриад БНСУ-д ирсэн. Ажил хийж байгаа гэж хэлдэг байсан.Гэтэл яагаад Малайз явсан юм бол. Бидих гайхсан. Тэгээд Консулын газар иртэлдүү минь Малайзид амиа алдсан. Хэн нэгэн хүнд уруу татагдчихав уу гэж бодож байгаа. Олон л эргэлзээ төрж байна.

–Тухайн үед гадагшаа ямар хүмүүстэй явж байгаагаа хэлсэн үү?

-Тэр тухай огт хэлээгүй.

–Улаанбаатарт юу хийдэг байсан юм бэ, дүү чинь?

-Дээд сургууль төгсөөд нэг оюутан залуутай хамт амьдардаг байсан. Тэгээд ажил хийж байгаад яваад өгсөн. Нарийн ширийн зүйлийг нь сайн мэдэхгүй.

–Дүү чинь хүн амьтанд хууртаж, уруу татагдахаар хүн үү?

-Миний дүү их сэргэлэн. Бидэнд зааж зөвлөж, болох болохгүйг заадаг хүүхэд байсан. Хэн нэгэнд уруу татагдахаар хүүхэд байгаагүй. Энэ тухай бид ярилцаад гайхаад л байна. “Чухам яасан юм бол. Юу тохиолдсон юм бол” гээд. Бид эцэг эхээс олуулаа. Биднийг зааж залдаг л байсан.

–Дүү чинь амиа хорлох алхам хийхээрхүн үү?

-Амиа хорлох алхам хийхээргүй хүүхэд. Өөрөө унаж амиа алдсан гэдэгт итгэхгүй байгаа.

–Та нар нэгэнт хэргийн газар очоогүй. Гэтэл хэрэг нь хаагдчихсан байна. Тэгэхээр одоо ингэж яриад явах хэцүү л байх байх даа?

– Нэгэнт бид Малайз явах боломжгүй болсон тул цагдаа болон Консулын газарт өргөдөл гаргасан. Тэр гурван бүсгүйг Монголд авчруулах хүсэлт тавьсан. Тэд л дүүг минь хөнөөсөн байх.

–Консулынхнаас тэр гурван бүсгүйн талаар мэдээлэл авсан уу. Юу гэж байх юм?

-Тэр бүсгүйчүүдийн талаар ямар нэгэн мэдээлэл өгөхгүй байна лээ.

–Хэрэг нэгэнт хаагдаж байгаа болохоор тэр гурвыг Монголд авчирлаа гээд ч яах билээ?

-Харин тийм. Хэцүү байна аа. Хүнээ алдсан хүмүүс арга мухарддаг юм байна. Бид дүүгийн цогцосны болон хэргийн газрын зургийг дэлгэрэнгүй авахыг хүссэн. Мөн дүүгийнхээ паспорт бичиг баримтыг ч авах хүсэлт гаргасан.

–Консулын газрынханар гэрийнхэнд ньхэргийн газрын бичлэгийг үзүүлсэн гэж сонссон юм байна?

-Тэр худлаа. Бидэнд ямар ч бичлэг үзүүлээгүй. Хэрэг болохоос өмнө өрөөнийх нь эд зүйлс хагарч хэмхэрсэн байсан гэсэн. Хамт байдаг охидтойгоо муудалцаад тэд ньдүүгий минь амийг хөнөөсөн байх гэж бодож байгаа.

Д.МАРГАД