Парис-2024 зуны паралимпын 17 дугаар наадам гурав дахь өдрөө үргэлжилж байна. Өнөөдөр хөнгөн атлетикийн эрэгтэйчүүдийн бөөрөнцөг түлхэлтийн F40 ангилалд шигшээ багийн тамирчин Ц.Баттулга өрсөлдөж мөнгөн медалийн эзэн боллоо.
Тэрбээр 11.09 метрийн амжилт үзүүлсэн байна. Ц.Баттулга нь”Ханжоу-2022” Азийн наадмаас хүрэл медаль хүртэн паралимпод оролцох эрхээ авсан. Түүнийг шигшээ багийн дасгалжуулагч Д.Махашира дасгалжуулж байгаа аж.
Зуны XXXIII Олимпын наадам энэ өдрүүдэд Францын нийслэл Парис хотноо зохион байгуулагдаж байна. Дэлхийн 206 орны 10500 тамирчин хүчээ сорих “Парис 2024” Олимпын наадмын медалиудын талаарх товчхон мэдээллийг хүргэе.
Олон улсын олимпийн хорооны зөвлөмжийн дагуу медалийн нүүрэн талд Грекийн ялалтын бурхан Никэ болон “Афин 1896” анхдугаар Олимпийн наадам өрнөсөн Панатинаикос цэнгэлдэх хүрээлэнг дүрсэлснээс гадна Парис хотын бэлгэ тэмдэг Эйфелийн цамхгийн дүрсийг багтаасан байна. Харин ард талд нь 1887-1889 онд Эйфелийн цамхгийг сэргээн засварлах үед гарсан төмөр хэлтэрхий хэсгүүдээр эх газар дахь Франц улсыг санагдуулах зургаан өнцөгтийг урлажээ.
“Парис 2024” Олимп болон Паралимпын медалийн хэмжээ нь 9.2 мм зузаан, 85 мм диаметртэй байх ба медаль тус бүр Эйфелийн цамхгийн 18 грамм төмөр агуулах аж. Алтан медаль нь 529 грамм /цэвэр алт 6 грамм/, мөнгөн медаль 525 грамм, хүрэл медаль 455 грамм жинтэйгээр нийт 5084 ширхэг хийгдсэн байна.
Энэ удаагийн наадмын медалийн загварыг 240 гаруй жилийн түүхтэй Францын гоёл чимэглэлийн Чаумет брэнд хамтран бүтээсэн бөгөөд нарны туяа болон гэрлийн тусгал медалийг түлхүү чамин харагдуулна хэмээн зохион байгуулагчид онцолж байсан юм.
Франц Улсын нийслэл Парис хотноо явагдаж байгаа зуны ээлжит олимпод Монгол Улсаас спортын есөн төрөлд 32 тамирчин оролцож байна. Одоогоор тус олимпоос хүртсэн медалийн тоогоор АНУ 1 алт, 2 мөнгө, 2 хүрэл, нийт 5 медальтайгаар жагсаалтыг тэргүүлж байгаа бол Францын баг тамирчид 1 алт, 2 мөнгө, 1 хүрэл, нийт 4 медальтайгаар удаалж, Өмнө Солонгосын тамирчид 1 алт, 1 мөнгө, 1 хүрэл медальтайгаар 3-т бичигджээ.
Монгол Улсын хувьд жүдо бөхийн -48 кг-ын жинд өрсөлдсөн Б.Баасанхүү мөнгөн медаль хүртсэнээр жагсаалтын 13-т эрэмбэлэгдээд байгаа юм.
Та бүхэнд өнөөдөр буюу 2024 оны долоодугаар сарын 28-ны өдөр өрсөлдөх манай улсын тамирчдын тэмцээний хуваарийг та бүхэнд хүргэж байна.
Таны дэргэд ямар нэг шалтгаанаар хүн түлэгдвэл эмнэлэгт очтол хэрхэн анхны тусламж үзүүлэх талаар мэргэжлийн эмч нарын зөвлөгөөг хүргэе.
Тухайн хүнийг түлэгдсэн эх үүсвэрээс яаралтай холдуул. Түлэгдсэн хэсгийг урсгал усан доор 10-20 минут байлгах крантны ус гоожуулж байгаад доор нь байлгаж ч болно. Мөн түлэгдсэн хэсгийг хөргөсний дараа цэвэр хөвөн, даавуугаар боолт хий. Цэврүү үүссэн бол хагалж болохгүй. Хагарсан тохиолдолд хүчээр арьсыг нь хуулахгүй байх. Бие барьсан хувцас, цаг, бөгж зэргийг тайлах хэрэгтэй.
Түүнчлэн цэврүү үсрээгүй, 1 дүгээр зэргийн түлэгдэлт байвал мөнгөжүүлсэн тос /Silverderm/ түрхэж боолт хий. Их хэмжээний түлэгдэлтийн үед эмнэлэгт хандах хүртлээ өвдөлтийн шокоос сэргийлэх зорилгоор аналгин, нурофен, парацетамол зэрэг халуун бууруулах, өвдөлт дарах эмийг хэрэглэ. Бас шингэн алдаж, түлэгдэлтийн шоконд орохоос сэргийлж, шингэн зүйл маш сайн уулгах хэрэгтэй.
Мөн түлэгдсэн хэсэгт давс, элсэн чихэр цацах, нохойн халуун цус түрхэх нь түлэгдэлтийг улам хүндрүүлдэг тул буруу юм. Тиймээс түлэгдсэн даруйд нь яаралтай эмнэлэгт хандах шаардлагатай бөгөөд эмчийг иртэл дээрх зааврын дагуу анхны тусламж үзүүлэхийг мэргэжлийн эмч зөвлөж байна.
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан өнөөдөр боллоо. Хуралдаанаар гаргасан шийдвэрийн талаар Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал мэдээлэл өглөө.
Тэрбээр “Төрийн албан хаагч нарыг халж солихгүй. Төрийн жинхэнэ албан хаагч нар ажил чиг үүргээ хэрэгжүүлэх бололцоотой.
Засгийн газар Хяналт шинжилгээний үндэсний хороотой ажиллана. Хяналт шинжилгээний үндэсний хорооны бүтэц, бүрэлдэхүүнийг баталлаа. Салбарын сайдууд, төрийн захиргааны төв байгууллагын төлөөллүүд орж ажиллана. Өмнө нь Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дэргэд ажилладаг байсан агентлагийг шууд шилжүүлэн ажиллана. Тэгэхээр бүтэц орон тооны асуудал гарахгүй” гэв.
Үндэсний их баяр наадамд амжилт гаргасан 48 тамирчны допингийн шинжилгээний хариу өнгөрсөн долоо хоногт ирсэн. 44 тамирчны А сорьцоос ямар нэгэн сэргээшийн төрлийн бодис илрээгүй.
Харин дөрвөн тамирчны сорьцоос допингийн төрлийн бодис илэрсэн байх магадлалтай талаар Үндэсний бөхийн салбар хорооноос мэдээлж байв.
Үүнтэй холбогдуулан цэргийн арслан Г.Жамбалдорж допингийн шинжилгээний хариугаа хүлээн авсан талаар өөрийн цахим хуудсанд тайлбар бичсэн байна.
Тэрбээр өөрөөс нь допингийн төрлийн бодис илэрснийг хүлээн зөвшөөрч байгаа бөгөөд уучлал хүсжээ.
Цэргийн арслан Г.Жамбалдорж “Та бүхэндээ энэ өдрийн мэндийг хүргэе! Энэ мэдэгдлийг хийхийнхээ өмнө миний бие Монголынхоо ард түмэн, үндэсний бөхөд хайртай хүмүүс, нийт бөхчүүдээсээ чин сэтгэлээсээ уучлалт хүсэж байна.
Ардын хувьсгалын 103 жилийн ойн үндэсний бөхийн барилдаанд дөрөв давж, баяр наадмын хуулийн дагуу допингийн шинжилгээнд хамрагдсан.
Хариугаа өчигдөр Үндэсний их баяр наадмын зохион байгуулах хорооны Үндэсний бөхийн салбар хорооноос байгуулагдсан Үр дүнгийн удирдлагын багаас авч, өөрийн биеэр танилцлаа.
Би “В” сорьцын шинжилгээгээ өгөхгүй гэдгээ мэдэгдсэн учраас өөрөө хариугаа зарлаж байна.
Миний шинжилгээний хариу эерэг гарч, допингийн төрлийн бодис гарсан гэж зохион байгуулах хорооноос танилцуулж бичгээр өглөө.
Миний хувьд санаатайгаар допингийн төрлийн хориотой бодис хэрэглэсэн зүйл байхгүй. 2014 оноос хүзүүндээ хүнд бэртэл авч, байнга эмчилгээ хийлгэж байсан. Надад зорилго, бөхийн карьер бий…
Намайг дэмждэг хүмүүс, ар гэр, үр хүүхдүүд минь байнга дэмжиж байсан учир зорилгынхоо төлөө, шүд зуун тэмцсээр ирсэн.
Байнгын эмчилгээ хийлгээд явдаг байсан. Өнгөрсөн зунаас бэртэл маань сэдэрч, өнгөрсөн улирлын барилдаанд олон гарч чадаагүй.
Эмчилгээндээ хэрэглэсэн эм, тарианы найрлагад нөгөө хориотой 400 гаруй төрлийн эмийн бодисоос байжээ. Би анзаарах ёстой байсан.
Залуус, дүү нартаа бэртэл гэмтэл авбал, цаг алдалгүй бүрэн гүйцэд эмчлүүлж, болсон үедээ спортдоо ирэхийг захиж хэлмээр байна.
Мөн үеийн залуусыг мэдлэг мэдээллээ дээшлүүлж, эмч болон мэргэжлийн байгууллагуудтай уялдаа холбоотой байж, эмчлүүлэх нь чухал юм байна.
Эрүүл мэндээ хайрлаарай. Спорт бол эрүүл залуу насны богинохон л баясгаад өнгөрөх хором мөч….
Миний хувьд олон улсын итгэмжлэгдсэн лабораторийн хариуг үгүйсгэхгүй. Мэдлэг мэдээлэл дутуу, хариуцлагагүй алдаа гаргасан тул, гаргасан алдаагаа хүлээн зөвшөөрч, шударга бус өрсөлдөөн бий болгох, санаа зорилго байгаагүй гэдгээ албан ёсоор хэлж, Баяр наадам зохион байгуулах комиссын оногдуулах шийтгэлийг хүлээн авахад бэлэн байгаагаа мэдэгдэж байна.
Монголынхоо ард түмэн, үндэснийхээ өв соёлд хайртай хүмүүс, дэмжиж тусалж байсан бүх хүмүүс, бөхчүүдээсээ чин сэтгэлээсээ дахин уучлалт хүсэж байна” гэжээ.
Дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдгийн шилдэг тамирчид Парис Олимпын тэнгэр дор хуран цуглаж байна.
7 дугаар сарын 26-ны өдөр нээлтээ хийх зуны XXXIII Олимпын наадамд Монгол улсаа төлөөлөн 32 тамирчин спортын 9 төрөлд хурд, хүч авхаалж самбаагаа сорин өрсөлдөхөд бэлэн боллоо.
16 өдрийн туршид спорт сонирхогч, хөгжөөн дэмжигчид та бүхнийг уйдах завгүй байлгах шударга өрсөлдөөн, эв нэгдлийн бэлэгдэл Олимпын наадамд оролцох баг тамирчид Олимпын хотхондоо хүрэлцэн ирж эхэллээ.
Монголын баг тамирчдаас өнөөдөр боксын бүрэлдэхүүн Тамирчдын хотхонд хүрэлцэн ирэх бол 7 дугаар сарын 22-ны өдөр хамгийн их буюу жүдо, усан спорт, хөнгөн атлетик, дугуй, байт харвааны баг тамирчид хотхондоо байрлах юм.
Хүн төрөлхтний эв нэгдлийн бэлгэ тэмдэг болсон олимпийн наадам Парис хотноо нээлтээ хийхэд ес хоног үлдлээ. Цэнхэр гаригийн 205 орны арван мянга гаруй тамирчид 32 спортын 329 багц медалийн төлөө өрсөлдөнө. Есөн тэрбум еврогийн өртөгтэй болж буй зуны 33 дахь олимпийн наадамд Монгол Улс есөн спортын төрөлд 33 тамирчнаа илгээнэ.
Токиогийн олимпод монголчууд арван спортын төрөлд 33 тамирчнаа илгээж байв.
Парисыг зорих тамирчдыг танилцуулъя.
Тухайлбал,
Онцлох тамирчдыг дурдвал байт харвааны Б.Отгонболд. Өдгөө 27 настай тэрбээр өнгөрсөн оны Азийн наадамд түрүүлж, эрхээ авсан билээ. Түүний хувьд өмнө нь Токиогийн олимпод өрсөлдсөн туршлагатай. Мөн Б.Сэр-Одын дурдаж болно. Гавьяат тамирчны хувьд 42 насандаа зургаа дахь олимпдоо уралдана. Тэднээс гадна эгч дүүс болох Б.Энхтамир болон Б.Энххүслэн нар олимпод өрсөлдөнө.
Их дээд сургуульд шинээр элсэгчдийн хувьд аль сургуульд суралцах, ямар мэргэжил сонгох талаараа эргэлзэж буй. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын А/170 тоот тушаалаар Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа дээд боловсролын сургалтын байгууллагын 2024-2025 оны хичээлийн жилд элсэлт авах үндэсний Босго оноог 420-480 байхаар тогтоосон байна.
Их, дээд сургуулийн хичээл ирэх наймдугаар сарын 26-наас эхэлнэ. Энэ хичээлийн жилд 88 Их, дээд сургуульд 130 мянга гаруй оюутан суралцах урьдчилсан статистик гарчээ. Элсэлтийн шалгалтын хувьд жилд хоёр удаа авах зохион байгуулалтад шилжсэн билээ. Тиймдээ ч Их, дээд сургуульд элсэгчдийн тоо сүүлийн жилүүдэд өндөр байгаа аж. Бид Их сургуульд элсэгчдэд зориулж сургалтын төлбөр, босго оноо хэд байгаа талаарх мэдээллийг нэгтгэн хүргэж байна.
Оюутан элсүүлэх үндэсний босго оноо:
Их сургууль – 480
Дээд сургууль – 440
Коллеж – 400
Орон нутгийн Их, дээд сургууль – 410
Тухайлбал, Их, дээд сургуульд оюутан элсүүлэх босго оноог өмчийн хэлбэр харгалзахгүйгээр нэг ижил байхаар тогтоосон. Түүнчлэн Элсэлтийн шалгалтын босго оноог шинэчлэн тогтоохдоо өмнөхөөс нь бууруулахгүйгээр хуульчлан тогтоожээ. Энэ жилийн тухайд орон нутгийн сургуулийн босго оноо 420 байх бол нийслэлийн Их, дээд сургуулиудад мэргэжлийн ангиллаас хамаарч ялгаатай тогтоосон байна.
Харин улсын томоохон Их, дээд сургуулиудын 2024-2025 оны хичээлийн жилд бакалавр, дэд бакалаврын хөтөлбөрт оюутан элсүүлэх элсэлтийн ерөнхий шалгалтын босго оноо:
МУИС – 480 – 600
МУБИС – 420 – 480
АШУҮИС – 410 – 480
ШУТИС – 450 – 480
ХААИС – 450 – 480
СУИС – 440 – 480
СЭЗИС-ийн босго оноо хамгийн өндөр буюу 500-650 байхаар тогтоожээ.
Харин Их, дээд сургуулийн сургалтын төлбөр дунджаар нэг кредит нь 123300 байна.
МУИС: Монгол Улсын их сургуулийн вэб сайт дээр элсэлттэй холбоотой мэдээллийг цаг тухайд нь оруулж байгаа. Тус сургуульд элсэгчид элсэх хүсэлтээ цахимаар гаргасан. Бүртгэл дууссаны дараа элсэх эрх олгох үйл ажиллагаа эхэлсэн. МУИС 2024-2025 оны хичээлийн жилд сургалтын төлбөрөө нэмээгүй байна. Төлбөр 1 кредит нь 119000-142800 төгрөг
МУБИС: Босго оноо 480 бөгөөд багш мэргэжлээр элсэн суралцах оюутнууд Элсэлтийн ерөнхий шалгалтдаа өндөр оноо авсан бол Засгийн газрын тэтгэлгээр 50-100 хувийн тэтгэлэгтэй суралцах боломжтой. МУБИС-ийн сургалтын төлбөр энэ жил нэмэгдэх эсэх шийдвэр эцэслэж гараагүй байна. Нэг кредит нь 78000-94000 төгрөг
ШУТИС: Цахим бүртгэлийн ажил дуусч, элсэгчдийн онооны жагсаалт гарчээ. Ингэснээр оюутнууд салбар болон суралцаж буй мэргэжлээсээ хамаараад элсэн орох мэргэжил сонголтоо хийж эхэлсэн байна. Гадаад хэлний сургуулийн кредитийн үнэлгээ хямд байдаг бол тус сургуулийн барилга, архитектурын сургууль болон үйлдвэрлэлийн технологийн сургуулийн төлбөр нь өндөр байдаг аж. Нэг кредит 134000 төгрөг
АШУИС: СУВИЛАГЧ МЭРГЭЖЛЭЭР ТЭТГЭЛЭГТ ХАМРАГДАХ БОЛОМЖТОЙ
Анагаах болон Уламжлалт анагаахын сургууль зургаан жил, Био-анагаах, Нүүр ам судлал, Нийгмийн эрүүл мэнд, Эм зүйн сургууль таван жил, бусад салбар сургуулиуд дөрвөөс таван жилийн сургалтын хөтөлбөртэй.
Сургалтын төлбөрийн тухайд:
Бакалаврын нэг кредитийн төлбөр 99000-119790 төгрөг, дипломын сургалтын нэг кредитийн төлбөр 23000-67200 төгрөг, сувилагч мэргэжлээр элсэлтийн шалгалт хоёр хичээл 501 онооноос дээш тэтгэлэгт хамрагдах аж.
СЭЗИС: Санхүү эдийн засгийн их сургуулийн хувьд сургалтын төлбөр нэмэгдээгүй. Нэг улиралд дунджаар 12-19 кредит үзнэ. Бакалаврын хөтөлбөрийн 2023-2024 оны хичээлийн жилийн элсэлтийн бүртгэл нь эхэлсэн. Нийт бүртгүүлсэн бүртгүүлэгчид элсэлтийн журмын 2.2, 4.3-т д заасан ур чадварын шалгалтыг цахим сургалтын талбараар дамжуулан аваад байна.
ОТГОНТЭНГЭР ИХ СУРГУУЛЬ: Бүртгэл баталгаажуулалт долдугаар сарын 22-ныг дуустал үргэлжилнэ.
Агаарын тээврийн үйлчилгээний ур чадварын шалгалтаас хоцорсон элсэгчдийн ур чадварын шалгалт долдугаар сарын 18-нд 10-11 цагийн хооронд зохион байгуулагдана. ЭШ оноо нь хүрсэн ч Монгол хэл, бичгийн шалгалтад хангалтгүй оноо авсан бол дахин шалгалтаа өгсний дараа наймдугаар сарын 21-нээс бүртгэлээ баталгаажуулах юм байна.
Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэгт холбогдох хэргийн шүүх хурал Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд хоёр өдрийн турш үргэлжилж, өнөөдөр шийдвэрээ гаргасан байна.
Шүүхээс Н.Өнөрцэцэгт дөрвөн жил, есөн сарын хорих ял оноож, нээлттэй хорих ангид шийтгэлийг эдлүүлэхээр болсон талаар албаны эх сурвалж мэдээллээ.
Нийслэлийн прокурорын газраас түүнд Эрүүгийн хуулийн 13.11 дүгээр зүйлийн 2.1 /Хувь хүний нууцыг задруулах/, 13.14 дүгээр зүйлийн 1 /Худал мэдээлэл тараах/, 18.3 дугаар зүйлийн 1 /Татвар төлөхөөс зайлсхийх/, 18.6 дугаар зүйлийн 1 /Мөнгө угаах/, 19.11 дүгээр зүйлийн 1 /Төрийн нууцыг хууль бусаар олж авах/-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдсэн.
Тэгвэл Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс түүнийг дээрх бүх зүйлчлэлд гэм буруутайд тооцсон байна.