Author: ДАМЖИНГИЙН БАТТОГТОХ

Categories
мэдээ цаг-үе

Улаанбаатарт өдөртөө 26 хэм дулаан, бороо орохгүй DNN.mn

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +13…+15 градус, өдөртөө +25…+27 градус дулаан байна.

Хур тунадас: Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө Монгол-Алтай, Хархираа Түргэн, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар, өдөртөө Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.

Салхи: Ихэнх нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, зарим газраар борооны өмнө түр зуур ширүүснэ.

Агаарын температур: Шөнөдөө Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр, Тэрэлж голын хөндийгөөр +5…+10 градус, говийн бүс нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр +16…+21 градус, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр +22…+27 градус, бусад нутгаар +10…+15 градус, өдөртөө Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр +22…+27 градус, Их нууруудын хотгор болон говийн бүс нутгийн нутгийн баруун өмнөд хэсгээр +33…+38 градус, бусад нутгаар +27…+32 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө +10…+12 градус, өдөртөө +25…+27 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +7…+9 градус, өдөртөө +24…+26 градус дулаан байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Зүүнхараагийн төмөр бетон гүүр суулт өгсөн тул зорчих хөдөлгөөнийг зогсоолоо DNN.mn

2023 оны долдугаар сарын 8-ны 10:50 минутын байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын Хараа голын том гүүрний найман баганын нэгдүгээр тулгуур нь хазайж, гүүр нурах эрсдэл үүссэн байна.

Тиймээс ард иргэдэд явган болон авто машины хөдөлгөөнөө зогсоож, аюулгүй байдлаа хангахыг уриалж байна.

Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ нийгэм

Ямар ч үед хүнийг бусадтай харьцуулж сайн, муугаар бүү ярь DNN.mn

Амьдралын маш энгийн юм шиг хэрнээ хүний нэр төр, үйл хэрэг, үзэл бодолтой шууд холбогддог зүйл гэж бий. Түүний бодит нэгэн үзэгдэл нь бидний өдөр тутмын, хүн хоорондын харилцаанд гардаг нэгнийгээ нэгэнтэйгээ жиших, харьцуулах явдал. Ээж аав нар ихэвчлэн бага балчир хүүхдээ урамшуулах зорилгоор “Ахаасаа, эгчээсээ хамаагүй илүү байна” гэж хэлдэг. Энэ бол гэр бүлийн байдаг л нэг үзэгдэл. Гэвч хүүхдүүдээ хооронд нь харьцуулах нь сэтгэл зүйд таагүй нөлөөлдгийг судлаачид хэлж байна.

Яг ийм сэтгэлгээгээр бид хэн нэгний нэр төр, үзэл бодолд маш бүдүүлгээр ханддаг. Нэг хүнийг магтаж, түүнийгээ сайн хүн болгохын тулд заавал өөр нэг хүнийг хавчуулдаг. “Түүний дэргэд наадах чинь юм байгаа юм” гэж ирээд л. Хөндлөнгөөс харсан хүнд маш эвгүй сэтгэгдэл төрөхөөр. Албан газрын удирдлага үйл ажиллагаагаа өөрийнхөө бодсоноор явуулахыг бодно. Түүний санал бусдад 100 хувь таалагдана гэж байхгүй. Тэгээд л өнөө хүнээ өмнөх захиралтайгаа, өмнө нь ажиллаж байсан хүмүүстэйгээ жишиж ирээд мууг нь үздэг. Эсвэл шинэ захирал, шинэ ирсэн хүнтэйгээ өмнөх хүнээ жишиж муу муухайгаар, адгийн шаар мэтээр ярьдаг.

Мөн хөтлөгч нэртэй нөхдүүд тухайн дуучнаа магтах үгээ олж ядахдаа тэр дууг өмнө нь дуулсан дуучныг “будаа” болгох үзэгдэл нийтлэг болсон. Жишээлбэл, Ч.Бат-Эрдэнэ гавьяатын дууг нэг залуу дууллаа гэж бодъё. Тэр залуу сайхан л дуулчихна биз. Гэтэл хөтлөгч нь “Ёстой Бат-Эрдэнийг байхгүй болгочихлоо, ямар мундаг юм” гэж ирээд л огтоос бодлогогүйгээр хэлдэг. Тэгэхээр монголчууд минь, хүний нэр төртэй холбоотой зүйлийг маш бодож ярих хэрэгтэй байна. Нэгийг нь магтах гээд нөгөөг нь муулж харлуулдаг бүдүүлэг зангаа одоо боль. Энэ бол хүний эрхийг ноцтой зөрчиж байгаа үйлдэл мөн гэдгийг бүх хүнд зөвлөе.

Ө.Манлай

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Зуслангийн бүсэд ариутгал, халдваргүйжүүлэлт хийж байна DNN.mn

Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас нийслэлд үүссэн нөхцөл байдалтай холбогдуулан үерийн ус орсон байршил, нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайг ариутган, халдваргүйжүүлэх ажлыг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд Чингэлтэй дүүргийн Шуурхай штаб болон ЗДТГ-ын Тохижилт, нийтийн аж ахуйн хэлтэс Сэлбэ гол дагуух 19 дүгээр хорооны доод Салхитаас эхлэн Ар согоот, Жанчивлан, Жигжид, дээд Салхит, Яргайт, Яргайтын богино, Зуун мод зэрэг зуслангийн бүсийн байршлуудыг ариутгаж, халдваргүйжүүлэх ажлыг хийж байна.

Эдгээр байршилд ариутгал халдваргүйжүүлэлтийг эхний удаад хоёр ээлжээр, 16 тонн ариутгах бодисыг мананцар үүсгэгч тусгай зориулалтын автомашинаар цацах юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Инфляцын түвшин 10.6 хувьтай гарав DNN.mn

Хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ 2023 оны 6 дугаар сард улсын хэмжээнд өмнөх оны мөн үеэс 10.6 хувь, өмнөх оны эцсээс 7.1 хувь, өмнөх сараас 1.0 хувиар өссөн байна.

Өмнөх оны мөн үеэс 10.6 хувиар өсөхөд:
-Хүнсний бараа, ундаа, усны бүлгийн үнэ дүнгээрээ 18.2 хувь,
-Согтууруулах ундаа, тамхины бүлгийн үнэ дүнгээрээ 7.3 хувь,
-Хувцас, бөс бараа, гутлын бүлгийн үнэ дүнгээрээ 11.7 хувь,
-Орон сууц, ус, цахилгаан, хийн болон бусад түлшний бүлгийн үнэ дүнгээрээ 6.1 хувь,
-Гэр ахуйн тавилга, гэр ахуйн барааны бүлгийн үнэ дүнгээрээ 10.6 хувь,
-Эм тариа, эмнэлгийн үйлчилгээний бүлгийн үнэ дүнгээрээ 6.7 хувь,
-Тээврийн бүлгийн үнэ дүнгээрээ 1.3 хувь,
-Зочид буудал, нийтийн хоол, дотуур байрны үйлчилгээний бүлгийн үнэ 16.1 хувиар тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ гэж Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээллээ.
Categories
мэдээ цаг-үе

“Playtime” наадмын өнөөдрийн хөтөлбөрийг цуцаллаа DNN.mn

Амьд хөгжмийн “Playtime” наадмын өнөөдрийн хөтөлбөрийг цуцалсан талаар зохион байгуулагчид нь мэдэгдэл гаргасан байна.

Уг мэдэгдэлд “Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт орсон их хэмжээний борооны улмаас үүссэн үерийн аюул, гамшгийн нөхцөл байдалтай холбогдуулан Playtime Festival нь Гамшгаас хамгаалах өндөржүүлсэн бэлэн байдлыг зарлан 2023 оны долдугаар сарын 8-ны хөтөлбөрийг албан ёсоор цуцалж буйг мэдэгдэж байна. Та бүхнээс хүлцэл өчье” гэжээ.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Дорноговь аймаг дахь хилийн боомтын захиргааны дарга Б.Баярням: Нийт 1300 машин зогсож байна, 2000 хүрэхгүй DNN.mn

Замын-Үүдийн ачаа тээврийн боомтыг тасралтгүй 24 цагийн үйл ажиллагаатай болгоно хэмээн Ерөнхий сайд БНХАУ-д айлчлал хийх үеэрээ тохирсон. Тэгвэл энэхүү үйл ажиллагаа сэргэсэн эсэх болон ачаа тээврийн бусад асуудлаар “Борхойн тал” авто тээвэрчдийн холбооны удирдах зөвлөлийн гишүүн Ч.Эрдэнэбаттай ярилцлаа.

-Ерөнхий сайд БНХАУ-д айлчлах үеэрээ Замын-Үүд-Эрээн боомтын үйл ажиллагааг тасралтгүй 24 цагийнх болгоно гэсэн тохиролцоо хийсэн. Энэхүү үйл ажиллагаа нь эхэлсэн үү?-Хэрэгжилт нь эхлээгүй байгаа. Нэг л их эхлүүлчихсэн аятай сүртэй мэдээлэл л хийгээд байсан. Эхэлсэн юм одоогоор алга. Уг нь 24 цагийн тасралтгүй үйл ажиллагаатай болчихвол хэрэгтэй л дээ. Манайханд ашигтай шүү дээ.

-Ачаа тээврийн машинуудын очер дараалал хэвийн болсон уу?

-Үгүй шүү дээ. Улам ихэссэн. Одоо 2000-гаад машины очер болж нэмэгдсэн, улам л нэмэгдээд байгаа. Уг нь манайхан Хятадын талтай тохироод өдөрт 50 машин нэмж гаргахаар болсон юм билээ. Тэглээ ч гэсэн энэ очер дараалал ер багасаагүй. Аргагүй шүү дээ. Ингээд нэгэнт хуралдчихсан юм чинь тийм амар багасахгүй.

-Наадмын өдрүүдээр боомт амардаг байх аа?

-Долдугаар сарын 11-16-ныг хүртэл амарна. Тэгэхээр нөгөөх очер дараалал нь дахиад л нэмэгдэх байх даа.

-Жижиг тэрэг явж байгаа юу?

-Хэрэв та бүхэн санаж байгаа бол би урьд нь ярьж байсан. Манай аймгаас сонгогдсон УИХ-ын хоёр гишүүн сар гаруйн өмнө бидэнтэй ирж уулзаад, жижиг тэргийг явуулна гээд мэдэгдэл хийгээд явсан. Гэвч тэрхүү шийдвэр нь одоог хүртэл хэрэгжиж эхлээгүй. Өнөөдөр (өчигдөр) уг нь 25 жижиг тэрэг явуулна гэсэн юм билээ. Гэвч Хятадын тал оруулахгүй буцаачихсан.

-Яагаад?

-Хятадын тал оруулахыг зөвшөөрөөгүй л гэсэн. Яг нарийн ширийн асуудлыг нь би сайн мэдэхгүй байна.

-Замын-Үүдийн жолооч тээвэрчдийн Wechat группүүд байдаг юм аа даа. Түүн дээр “Энэ их очерын хажуугаар зарим нэг машин ямар ч дараалалгүй шууд ороод байна. Асуухаар нэг сая төгрөг өгөөд очер дараалалгүй орчих юм” гэсэн утгатай чат байна лээ. Энэ хэр үнэн бодит мэдээлэл вэ?

-Бодитой шүү дээ. Танил тал, найз нөхөд, мөнгө төгрөгний тохиролцоон дээр наадуул чинь шууд оруулаад байгаа. Замын-Үүдийн жолооч нар бүгд мэддэг. Энд дөрвөн хүний бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг гараад шалгаж байгаа. Гэвч мэдээлэл нь хаагдмал. Ямар ч мэдээлэл өгдөггүй. Аргаа бараад наад ажлын хэсэгтээ жолооч тээвэрчдээс эсвэл иргэний хяналт тавих хүн оруулаач гэхээр оруулдаггүй. Их будилаантай зүйл яваад байгаа юм.

Замын-Үүдийн жолоочдын төлөөлөл ингэж ярив. Тэгвэл жижиг тээвэр яагаад явуулахгүй байгаа талаар Замын-Үүдийн иргэн Т.Нэргүйгээс тодруулга авлаа.

-Замын-Үүдийн боомтоор яагаад жижиг тээвэр гаргахгүй байгаа вэ?

-Автобустай л холбоотой. Авто тээврийн хэлэлцээр урагшаа хийж ирээд автобусаа нэмье гэсэн санал оруулж байгаатай холбоотой жижиг тээвэр явахгүй байгаа.

-Дорноговь аймгаас сонгогдсон УИХ-ын хоёр гишүүн хилээр жижиг тээвэр гаргана гэж мэдэгдэж байсан. Гэтэл яагаад одоог хүртэл явахгүй байна вэ?

-Одоо ерөөсөө Хятадын тал дээр л гацчихаад байна гээд байгаа.

-Хятад улс талаас л асуудал байгаа юм уу. Монгол Улсын талаас асуудал бий юу?

-Манай талаас ямар нэгэн асуудал байхгүй. Монгол Улсын талаас дарга нар нь ч хөөцөлдөж байна. Хятад талаас ерөөсөө жижиг машин авахгүй гээд гааль нь хориг тавьчихаад байгаа гэсэн хариулт өгөөд байгаа юм.

-Та энэхүү асуудлаар хаана хандсан бэ?

-Энэ асуудлаар Хятад руу ч хандаж үзсэн. Консулаар дамжуулж өргөх бичиг өргөсөн. УИХ-ын гишүүдэд хандаж үзсэн. Би Зам тээврийн яам, Гадаад харилцааны яамдад ямар нэгэн учир байна уу л гэж бодоод байгаа. Хоорондоо үгсэн хуйвалдаад байна уу л гэж сэрдэж байна.

-Зам тээврийн яам, Гадаад харилцааны яамтай холбогдож үзсэн үү?

-Үзсэн. Бид мэдэхгүй, Хятад л авахгүй байгаа гэдэг хариу өгдөг.

-Өөр тулгамдаж буй асуудал юу байна вэ?

-Эгч нь үнэндээ цөхөрч, аргаа бараад байна. Одоо тэгээд автобус л явуулна гээд байгаа. Автобус, ачаа тээвэр рүү дайрч байна. Замын-Үүдийн иргэд үнэхээр хүнд нөхцөлд орсон. Манай сум чинь үйлдвэрлэгч буюу ажлын байр дутмаг сум шүү дээ. Хятад үйлдвэрлэгч улс болохоор адаглаад ард иргэдээ ажлын байраар хангачихна. Манай суманд онцлог нь тийм зүйл байхгүй. Тиймээс жижиг машин тээврээр амьдардаг. Гэтэл цар тахал гээд хил гааль хааснаас хойш ямар ч орлогогүй, амьдрах аргагүй болоод байна шүү дээ. Үүнийг ойлгож хүлээж авч байгаа газар ч алга.

Иргэн жижиг оврын машины тээвэрлэлтийн талаар ийм мэдээлэл өгсөн юм. Харин саяхан Замын-Үүд-Эрээн боомтоор иргэн Б.Гантулга ачаа тээврийн зорилгоор зорчихоор очжээ. Зургадугаар сарын 29-ний өдөр Замын-Үүд боомтод очсон боловч өдийг хүртэл боомтоор хил давж чадаагүй байгаа аж. Энэ талаар түүнтэй ярилцлаа.

-Таныг очиход боомтын нөхцөл байдал ямар байна вэ?

-Маш их очертой машин урагшаа гарч байгаа үгүй нь мэдэгдэхгүй л байна.

-Зургадугаар сарын 29-ний өдрөөс эхэлж дараалалд орж зогсоод урагшилж байгаа зүйл байна уу?

-Урд маш их машин байгаа учраас шалган дээр яг юу болоод байгаа нь мэдэгдэхгүй юм. Эндэхийн зохицуулах ёстой ажилчид нь гэж амнаас нь алт унах гэж байгаа аятай дуугарч ядсан, юм асуухаар юу ч хэлдэггүй. Тэгээд пээдэлзсэн, гараа халаасандаа хийчихээд, чухал царайлсан хүмүүс л байх юм. Цуваа яагаад явахгүй байна, яагаад урагшлахгүй байгаа талаар асуухаар ер хэлдэггүй. Ямар ч мэдээлэл алга. Тэгсэн хэрнээ жолооч нарын группээр цувааны хажуугаар маш их машин ямар ч очер дараалалгүй орж байна гээд бичээд байгаа. Тэр нь мэдээлэлд ойр танил талтай хүмүүс л бололтой. Тэгж урдуур ороход нэг удаадаа 1 сая төгрөг төлдөг гэсэн ч зүйлүүд бичигдсэн байна. Хэзээ хил давах нь мэдэгдэхгүй ингэж очерлож зогсож байхаар түүнийг нь төлөөд бушуухан гараад явчихмаар бодол төрөөд л сууж байна.

-Тэгээд та бараг долоо хоноход ер урагшилж чадаагүй хэрэг үү?

-Чадаагүй, бараг автоматаар арагшаа яваад байх шиг байна шүү дээ. Үүнийг нь хянаж зохицуулдаг төрийн алба ч гэж алга. Яах гэж цалин авч энд суугааг мэдэхгүй юм. Тэгээд асуухаар юу ч хэлэхгүй. Нилээн мөнгө угаалтын ажил энд явагдаад байх шиг байна л гэж хардаж байна.

-Та ямар ажлаар хил гарах гэж байгаа вэ?

-Би жаахан түүхий эд гаргаад, буцаагаад барилгын материал ачиж оруулж ирэх зорилготой. Гэвч энэ очерт хамаг цаг зав барагдаж байна. удах тусам л урсгал зардал хоол унд гээд зардал мөнгө нь их гарна шүү дээ. ер урагшлахгүй байгааг л гайхаад байна.

Иргэдийн байр суурь ийм байгаа бол Замын-Үүд боомтын албаныхантай холбогдсон юм. Замын-Үүдийн хилийн цэргийн газрын дарга н.Ганбат “Манайх тус асуудалтай хамааралгүй. Өөр газар хариуцдаг” гэсэн шалтгаанаар тодруулга өгөхөөс татгалзлаа. Дорноговь аймаг дахь хилийн боомтын захиргааны дарга Б.Баярнямаас тодруулаа.

-Замын-Үүд боомтод 2000-гаад ачаа тээврийн машины очер үүссэн гэх мэдээлэл байна. Та энэ тал дээр тайлбар өгөөч?

-Шороон зам дээр очерлосон машин 1-33 эгнээний нэг эгнээндээ 50-60 машин байгаа. Нийт 1300 машин зогсож байна. 2000 машин хүрэхгүй. Үүнийг хоёр өдөртөө нэг удаа бүртгэдэг. Бүртгэсэн машинуудаа өглөө болгон хилийн цэрэг, авто тээвэр, шалган, төрийн байгууллагууд ажиллаад, хоёр, хоёр албан хаагчдаа гаргаад өглөө 08:00 цаг гэхэд эхний 150 машиныг шалгалт хийн гаргадаг. Өдөртөө 300 машин татна. Наадмын урт амралтаар долоо хоногийн бөөгнөрөл үүснэ шүү дээ. Түүнээс наана ямар арга хэмжээ авах вэ гэдгээ ярилцаж байгаа. Цахим болгож, цахимаар бүртгэл явуулбал ямар давуу тал болон дутагдалтай тал гарах вэ гэдгийг судалж байна.

-Ерөнхий сайд Хятад Улсад айлчлаад Замын-Үүд боомтын үйл ажиллагааг 24 цагаар явуулна гээд байгаа. Тэр шийдвэр хэзээнээс эхэлж хэрэгжих вэ. Ямар нэгэн мэдэгдэл албан журмаар ирсэн зүйл байгаа болов уу?

-Албан журмаар ирсэн мэдээ манайд байхгүй. Ямар ч байсан Ерөнхий сайд албан айлчлал хийсэн. Боомтын сайд бас айлчлалд нь хамт явсан. Тэгээд хоёр талаасаа 24 цагийн асуудлыг ярилцсан. Хятадын тал 24 цаг болгоё гэсэн манай талын саналыг хүлээж аваад, бэлтгэл ажил хийгдэж, хэрэгжүүлж явна. Хүн хүч, хүний нөөцийн асуудал гээд олон бэлтгэх ажил байгаа. Албан ёсны ирсэн хариу одоогоор алга. Бид энэ мэдээг сонсчихоод дор бүрнээ хуралдаад, хаана, ямар тулгамдсан асуудал байгаа, 24 цаг болгоход бэлэн байдалтай байх талаарх асуудал яригдаж эхэлсэн.

-Бага оврын суудлын тэргийг зорчуулахгүй байна гэх жолооч нар хандаж байна. Бага оврын машин тээврийн асуудал юу болж байгаа вэ?

-Манай боомтын талаас чиглэл чиглэлийнхээ байгууллагуудад бичгээ өгсөн. Урд тал жижиг тээврийн асуудлыг огт шийдэж өгөхгүй байгаа. Хоёр талын Засгийн газар хоорондын уулзалтаар суудлын жижиг тээвэр явуулах асуудлыг даацтай ярилцсан гэсэн. Манай орон нутгийн УИХ-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан, Т.Энхтүвшин нар энэ тал дээр өдөр болгон бидэнтэй уялдаа холбоотой ажиллаж байна. Хятад улсын Эрээн хотоос эхний ээлжинд 50 жижиг тэрэг явуулъя гэдэг шийдвэр гаргасан. Б.Дэлгэрсайхан гишүүн сая айлчлалаар явахдаа намын хорооны дарга нартай уулзаад, эхний ээлжинд 50 машин явуулаад, түүн дээр бага багаар нэмэгдэж явуулсаар 300 машин хүргэе гэсэн тохиролцоо хийсэн. Манай тал шууд 500-гаар нь явуулсан ч болно. Хэзээ ч явуулсан бэлэн байгаа шүү дээ. Харин Хятадын тал энийг хүлээж авахгүй байгаад хамаг учир байна. Энэ долоо хоногтоо 50 машин гаргачих байх.

-Жолооч нарын дунд “WeChat” групп байдаг юм байна. Түүн дээр очер ерөөсөө урагшаа явахгүй, дунд нь ямар ч очергүй машин ороод байна. Нэг машинаас 1 сая төгрөгийн хахууль авдаг гэсэн мэдээллүүд гадуур яваад байна л даа. Энэ талаар та тайлбар өгч болох уу?

-Албан бус хүмүүс янз бүрээр л ярьж байдаг юм. Хамгийн гол нь нотлох баримтаа аваад ирвэл бид шалгахад бэлэн. Ер нь тэгж авах боломж байхгүй. Гурван байгууллага бүртгэл, бичлэг хийгээд явуулдаг. Бид энэ асуудлыг сонсож байсан. Яг энэ асуудлаар ямар хүн ийм хэрэг гаргаад байна, “Сая төгрөгөөр машин татах хүн байна уу, нэг машин оруулаад өгөөч” гэж зохиомол хүн явуулж, шалгалт хийх маягаар цэвэрлэгээ хийсэн. Олдохгүй байна лээ. Тийм болохоор наадах чинь зүгээр ам яриа л байх гэж бодож байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Нийт 80 тоо толгой тарвага нутагшуулжээ DNN.mn

“Монголын унаган байгалийн хүлцэл, тогтворжилтыг хангах нь” төслийн хүрээнд ШУА-ийн Биологийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачид Тарвагатайн нурууны БЦГ-ын хамгаалалтын захиргааны судалгаа хариуцсан мэргэжилтнүүдийн бүрэлдэхүүнтэй судалгааны баг тарвага сэргээн нутагшуулах ажлыг Архангай аймгийн Өлзийт, Батцэнгэл, Тарвагатайн нурууны тусгай хамгаалалттай газрын Завхан аймгийн Тосонцэнгэл, Их-Уул сумдын нутагт гүйцэтгэж, нийт 80 тоо толгой тарвага нутагшуулан сум орон нутгийн захиргаа, байгаль хамгаалагч, нутгийн иргэдэд хүлээлгэн өгчээ.

Архангай аймагт нутагшуулсан тарвагыг Хустай нуруунаас, Завхан аймагт нутагшуулсан тарвагыг Завханы Яруу сумын тарваганы тархац, нөөц бүхий газраас барьж сэлгэн нутагшуулж байна.

Энэ судалгааны ажлыг дөрөв дэх жилдээ явуулж байгаа юм. Анх 2020 онд нутагшуулсан тарваганы популяцийн нутагшилт сайн, тархац нутгаа тэлсэн, өсөлт сайн, нутгийн иргэдийн хамтын оролцоотой хамгааллын ажил үр дүнгээ өгч байгааг эрдэмтэд дүгнэлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

НААДАМ-2023: Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр DNN.mn

Тулгар төрийн 2232, Их Монгол Улсын 817, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 112, Ардын хувьсгалын 102 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр болон энэ үеэр нийслэлд болох урлаг, соёлын арга хэмжээ, үзвэрийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна. Энэ жилийн наадмыг “Эв мөнхийн тусгаар Монгол” нэрийн дор зохион байгуулах юм.

Тулгар төрийн 2232, Их Монгол Улсын 817, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 112, Ардын хувьсгалын 102 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Долоодугаар сарын 6, Пүрэв гараг

08:00 – 20:00 Үндэсний шагайн харвааны ахмадын болон өсвөрийн багийн харвааны эхний  хэсгийн тоглолт /Шагайн харвааны төв асар/

Долоодугаар сарын 7, Баасан гараг

08:00 – 20:00 Үндэсний шагайн харвааны ахмадын  болон өсвөрийн багийн харвааны хагас шигшээ тоглолт /Шагайн харвааны төв асар/

08:00 – 20:00 Урианхай сурын харваа /Сурын талбай/

11:40 – 13:00 “Монгол бахархал” гэрэл зургийн  үзэсгэлэнгийн нээлт /Чингис хааны музей/

Долоодугаар сарын 8, Бямба гараг

08:00 – 19:00 Буриад сурын харваа /Сурын талбай/

Долоодугаар сарын 9, Ням гараг

08:00 – 20:00 Үндэсний шагайн харвааны тэмцээний  насанд хүрэгчдийн эхний хэсгийн тоглолт /Шагайн харвааны төв асар/

09:00 – 19:00 Өсвөр үе, балчир насны хүүхдийн харваа /Сурын талбай/

11:00 – 17:00 Үндэсний хувцасны өдөр “Дээлтэй Монгол” наадам /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

Долоодугаар сарын 10, Даваа гараг

07:00 – 11:00 Хязаалан насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

08:00 – 20:00 Үндэсний шагайн харвааны тэмцээний насанд хүрэгчдийн хоёр, гурав дахь тойргийн тоглолт  /Шагайн харвааны төв асар/

08:30 – 14:30 Үндэсний сурын хана харвааны эхэн өрөг /Сурын талбай/

10:00 Монгол Улсын төрийн далбааны өдөрт зориулсан Цэргийн хүндэтгэлийн  ёслолын жагсаал /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

11:00 – 12:00 “Монголын сайхан орон” уран зургийн  үзэсгэлэнгийн нээлт /Монголын урчуудын эвлэлийн үзэсгэлэнгийн танхим/

12:00 – 15:00 Шүдлэн насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

14:00 Жанжин Д.Сүхбаатарын хөшөөнд цэцэг  өргөх, Их эзэн Чингис хааны хөшөөнд  хүндэтгэл үзүүлэх ёслол /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

14:30 – 20:30 Үндэсний сурын хана харвааны дунд өрөг /Сурын талбай/

15:00 – 17:00 Төрийн хүндэтгэлийн концерт /Соёлын төв өргөө/

19:00 Монгол Улсын Төрийн тугийг цэнгүүлэх /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

21:00 – 23:00 Төрийн хүндэтгэлийн концерт /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

Долоодугаар сарын 11, Мягмар гараг

07:00 – 11:00 Азарганы уралдаан /Хүй долоон худаг/

08:00 – 19:00 Үндэсний шагайн харвааны хагас шигшээ тоглолт (32 баг) /Шагайн харвааны төв асар/

09:30 Монгол Улсын Төрийн тугийг Төрийн ордноос Төв цэнгэлдэх хүрээлэн рүү  залах ёслол /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

11:10 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Тулгар төрийн 2232, Их Монгол  Улсын 817, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 112, Ардын хувьсгалын 102 жилийн ой,  Үндэсний их баяр наадмыг нээж үг хэлнэ. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

11:20 -12:40 Үндэсний их баяр наадмын нээлтийн арга  хэмжээ (Тусгай хөтөлбөрөөр) /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

12:00 – 16:00 Их насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

13:00 – 17:30 Хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

13:00 – 19:00 “Хөхүүрийн айраг” арга хэмжээ /Хүй долоон худаг/

13:00 – 16:00 Өсвөрийн бөхийн барилдааны нэгийн даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

14:00 – 14:30 Үндэсний сурын харвааны нээлт /Сурын талбай/

14:00 “Соёлын наадам”-ын нээлт (Тусгай хөтөлбөрөөр) / Хүй долоон худаг/

14:30 – 17:30 Үндэсний сурын хана харвааны адаг өрөг /Сурын талбай/

15:00 – 20:00 Үндэсний шагайн харвааны хагас шигшээ тоглолт /Шагайн харвааны төв асар/

17:00 – 19:00 Өсвөрийн бөхийн барилдааны хоёрын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

17:30 – 21:30 Үндэсний сурын хасаа харвааны эхэн өрөг /Сурын талбай/

17:30 – 20:00 Хүчит бөхийн барилдааны хоёрын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

21:00 – 24:00 “Улаанбаатарын үдэш 2023” үдшийн шоу тоглолт /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай/

24:00 Баяр наадмын ёслолын буудлага /Жанжин Д.Сүхбаатарын талбай, Монголын хүүхдийн ордон/

Долоодугаар сарын 12, Лхагва гараг

07:00 – 11:00 Соёолон насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

08:00 – 11:00 Үндэсний шагайн харвааны насанд  хүрэгчид, ахмад, өсвөрийн багийн  шигшээ дөрвөн багийн тоглолт /Шагайн харвааны төв асар/

08:00 – 12:00 Үндэсний сурын хасаа харвааны дунд өрөг /Сурын талбай/

09:00 – 11:00 Хүчит бөхийн барилдааны гурвын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

09:00 – 10:30 Өсвөрийн бөхийн барилдааны гурвын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

10:00 – 14:00 “Соёлын наадам” /Хүй долоон худаг/

11:00 – 12:30 Хүчит бөхийн барилдааны дөрвийн даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

11:00 – 12:00 Өсвөрийн бөхийн барилдааны дөрвийн  даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

12:00 – 12:30 Шагналт 4-8 дугаар байрт шалгарсан баг  харваачдад шагнал гардуулах /Шагайн харвааны төв асар/

12:00 – 14:00 Дааганы уралдаан /Хүй долоон худаг/

12:00 – 14:00 Үндэсний сурын хасаа харвааны адаг өрөг /Сурын талбай/

12:00 – 13:00 “Хөхүүрийн айраг” арга хэмжээний шилдгүүдэд шагнал гардуулах /Хүй долоон худаг/

12:30 – 13:00 Түрүү, үзүүр болон гуравдугаар байрт шалгарсан баг харваачдад шагнал  гардуулах /Шагайн харвааны төв асар/

13:00 – 14:30 Хүчит бөхийн барилдааны тавын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

13:30 – 15:00 Өсвөрийн бөхийн барилдааны тавын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

14:10 – 15:00 Үндэсний сурын түрүү тодруулах 16  харваачийн шигшээ харваа /Сурын талбай/

14:30 – 16:00 Хүчит бөхийн барилдааны зургаагийн даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

14:30 – 15:30 Өсвөрийн бөхийн барилдааны зургаагийн  даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

15:10 – 15:30 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У. Хүрэлсүх Үндэсний сур, шагайн харваанд түрүүлсэн харваачдад шагнал гардуулна. Улсын цолны болзол хангасан сурын  харваачдад цол олгож, үнэмлэх, энгэрийн  тэмдэг гардуулна. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

16:00 – 17:00 Хүчит бөхийн барилдааны долоогийн  даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

16:00 – 17:00 Өсвөрийн бөхийн барилдааны долоогийн  даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

17:00 – 18:00 Түрүүлж айрагдсан морьдын цол дуудаж,  шагнал гардуулна. Монгол Улсын  Ерөнхийлөгч У. Хүрэлсүх хурдан  морь унаач хүүхдүүдэд бэлэг гардуулна. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

17:00 – 17:30 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Улсын начин”, “Улсын харцага” цолны болзол биелүүлсэн бөхчүүдэд цолны үнэмлэх, энгэрийн тэмдэг  гардуулна. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

17:30 – 18:00 Дархан аваргуудад хүндэтгэл үзүүлнэ. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

19:00 – 20:00 Хүчит бөхийн барилдааны наймын даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

20:00 – 20:30 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Улсын заан” цолны болзол биелүүлсэн бөхчүүдэд цолны үнэмлэх,  энгэрийн тэмдэг гардуулна. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

20:30 – 21:30 Хүчит бөхийн барилдааны есийн даваа /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

21:30 – 21:50 Түрүүлж, үзүүрлэсэн бөхчүүдэд цолны үнэмлэх, энгэрийн тэмдэг гардуулна. /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

21:50 Үндэсний их баяр наадмын хаалтын арга  хэмжээ /Төв цэнгэлдэх хүрээлэн/

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Тулгар төрийн 2232, Их Монгол Улсын 817, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 112, Ардын хувьсгалын 102 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын ажиллагааг хааж үг хэлнэ.
Хаалтын тоглолт (Тусгай хөтөлбөрөөр)
Монгол Улсын төрийн тугийг Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгээс Төрийн ордон руу залах ёслол

Долоодугаар сарын 13, Пүрэв гараг

07:00 – 08:30 Сонгомол дээд насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

09:00 – 11:30 Сонгомол дунд насны морьдын уралдаан  /Хүй долоон худаг/

11:00 – 13:00 Жороо морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

12:00 – 12:10 Монгол Улсын Шадар сайд, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны дарга С.Амарсайхан уяачдын наадмыг нээнэ. /Хүй долоон худаг/

12:10 – 12:30 Уяачдын наадмын нээлтэд зориулсан урлагийн тоглолт (тусгай хөтөлбөрөөр) /Хүй долоон худаг/

12:00 – 15:00 Сонгомол бага насны морьдын уралдаан /Хүй долоон худаг/

12:30 – 14:30 Хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваа /Хүй долоон худаг/

14:30 – 14:50 Үндэсний их баяр наадамд түрүүлсэн,  үзүүрлэсэн, шөвгөрсөн бөхчүүдэд бай  шагнал, цолны чимэг хүртсэн бөхчүүдэд  үнэмлэх гардуулна. /Хүй долоон худаг/

14:50 – 15:50 Хүчит бөхийн барилдааны хоёрын даваа /Хүй долоон худаг/

15:50 – 16:00 Урлагийн тоглолт /Хүй долоон худаг/

16:00 – 17:00 Хүчит бөхийн барилдааны гурав, дөрвийн даваа /Хүй долоон худаг/

17:00 – 17:10 Урлагийн тоглолт /Хүй долоон худаг/

17:10 – 17:30 Хүчит бөхийн барилдааны тавын даваа /Хүй долоон худаг/

17:30 – 17:50 Түрүүлж, айрагдсан морьдын цол дуудаж  шагнал гардуулна.  /Хүй долоон худаг/

17:50 – 18:10 Хүчит бөхийн барилдааны зургаагийн даваа /Хүй долоон худаг/

18:10 – 18:30 Хүчит бөхийн барилдааны долоогийн даваа /Хүй долоон худаг/

18:30 – 18:50 Хүчит бөхийн барилдаанд түрүүлсэн,  үзүүрлэсэн, шөвгөрсөн бөхчүүдэд шагнал гардуулна. /Хүй долоон худаг/

18:50 – 19:00 Батлан хамгаалах яамны Төрийн нарийн  бичгийн дарга, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны Хурдан морины салбар хорооны дарга,  Бригадын генерал Д.Ганхуяг Уяачдын наадмыг хаана. /Хүй долоон худаг/

ҮНДЭСНИЙ ИХ БАЯР НААДМЫН СОЁЛ,  УРЛАГИЙН ҮЗВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР УРЛАГИЙН ТОГЛОЛТ

СОЁЛЫН ТӨВ ӨРГӨӨ

Долоодугаар сарын 10

15:00-17:00 Үндэсний их баяр  наадмын Хүндэтгэлийн  концерт

Долоодугаар сарын 11,12

20:00 Харанга хамтлагийн “Зөвхөн Монголдоо” тоглолт

ҮНДЭСНИЙ УРЛАГИЙН ИХ ТЕАТР

Долоодугаар сарын 10

20:00 “Ардын дуу мину” тоглолт

Долоодугаар сарын 11

20:00 “Наадмын үдэш” тоглолт

УЛСЫН ДУУРЬ, БҮЖГИЙН  ЭРДМИЙН ТЕАТР

Долоодугаар сарын 11-15

17:00 “Монголын сайхан орон”  ҮУИТ-ын тоглолт

Долоодугаар сарын 11

20:00 “Монгол бүжгийн гайхамшиг” ҮУИТ-ын тоглолт

УЛСЫН ДРАМЫН ЭРДМИЙН ТЕАТР

Долоодугаар сарын 9

18:00-19:00 “The Mongol Khan” тоглолт

“ГАН ЗАМ” ПАЛАС

Зургаадугаар сарын 28-наас долоодугаар сарын 20

18:00 “Nomadic Legend” ардын урлаг, өв соёлын тоглолт

“СЭРТЭН МОРЬТОН”  ЦОГЦОЛБОР

Долоодугаар сарын 9-13

11:00, 11:40, 15:00 “Чэрү Андури” морьтон циркийн  жүжигчилсэн тоглолт

“МОНГОЛ ШИЛТГЭЭН” ЦОГЦОЛБОР

Долоодугаар сарын 6

14:00-02:00 “Плэйтайм” хөгжмийн наадам

Долоодугаар сарын 7-8

09:00-02:00 “Плэйтайм” хөгжмийн наадам

МУЗЕЙ, ГАЛЕРЕЙН ҮЗЭСГЭЛЭН

МОНГОЛЫН УРЧУУДЫН ЭВЛЭЛИЙН АРТ ГАЛЕРЕЙ ҮЗЭСГЭЛЭНГИЙН  ТАНХИМ

Долоодугаар сарын 10-24

11:00-12:00 “Монголын сайхан орон”  уран зургийн үзэсгэлэн

МОНГОЛЫН УРАН ЗУРГИЙН  ГАЛЕРЕЙ

Долоодугаар сарын 9-15

09:00-18:00 “Монголын аж байдал”  үзэсгэлэн /Хосгүй үнэт хүндэтгэлийн танхим/

Долоодугаар сарын 19

09:00-18:00 “Модернизм Монголын дүрслэх урлагт”  үзэсгэлэн /Модерн танхим/

Долоодугаар сарын 1-нээс наймдугаар сарын 1

09:00-18:00  Lee Woo Seung “Zero Equal Zero”  үзэсгэлэн

ЧИНГИС ХААНЫ МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 11-15

11:40-13:00 “Монгол бахархал” гэрэл  зургийн үзэсгэлэн

Долоодугаар сарын 11-наас наймдугаар сарын 7

09:00-18:00 Говийн ноён хутагт Данзанравжаагийн мэндэлсний 220 жилийн  ойд зориулсан тусгай  үзэсгэлэн

Долоодугаар сарын 9-13

09:00-18:00 “Чингис хааны өв” үзэсгэлэн

МОНГОЛЫН ҮНДЭСНИЙ МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 15

1.07:00-21:00 ”Өглөөний музей”,  “Үдшийн музей”

Долоодугаар сарын 1-13

07:00-21:00 “Монгол наадам” “Монгол бөх” тусгай үзэсгэлэн

Долоодугаар сарын 1-17

10:00-17:00 “Ухаант Цэцэнхүүгийн музейн аялал” музейн боловсролын хөтөлбөр

БАЙГАЛИЙН ТҮҮХИЙН МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 9-13

09:00-18:00 “Монголын үндэстний байгалийн бахархалт өв”  түр үзэсгэлэн

Г.ЗАНАБАЗАРЫН НЭРЭМЖИТ  ДҮРСЛЭХ УРЛАГИЙН МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 9-13

09:00-18:00 Б.Шарав “Үрс гарч байгаа  нь” тусгай үзэсгэлэн

ЧОЙЖИН ЛАМЫН СҮМ МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 9-13

19:00-00:00 “Үдшийн музей-2023”

09:00-18:00 “Хосгүй үнэт бүтээлүүд”  түр үзэсгэлэн

УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 9- 13

“Ардын хувьсгал” – үзэсгэлэн

БОГД ХААНЫ ОРДОН МУЗЕЙ

Долоодугаар сарын 9-13

09:00-21:00 Үндэсний Их Баяр наадамд зориулсан  “Цэнгэлийн манлай” сэдэвчилсэн үзэсгэлэн

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

“Натур”-ын болон Нарны зам, Энхтайваны гүүрний нүхэн гарц, Бага тойруу дахь хөдөлгөөн хэвийн боллоо DNN.mn

Улаанбаатар хотод бороо үргэлжлэн орсны улмаас үерийн эрсдэл үүссэн тул зарим байршилд зам хаасан.

Тэгвэл “Буян”-гийн зам буюу Сэлбэ голын баруун болон зүүн талаас бусад замын зорчих хөдөлгөөнийг нээсэн тухай НЗДТГ-ын хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Тодруулбал

  • Бага тойруу
  • “Натур”-ын зам,
  • Энхтайваны гүүрний нүхэн гарц
  • “Говь”-ийн зам
  • “Баянмонгол” хорооллын зам
  • Нарны замын хөдөлгөөн хэвийн боллоо.