Ахмад багш Б.Цэвэгмид: Математикийн суурь сайтай хүүхэд газарддаггүй юм DNN.mn

Зуунмод суманд дахь 20 жилийн түүхтэй “Гэгээ” фото гэрэл зургийн студи.

Гэрэл зургийг Б.Мөнхтуя

Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан, математик, физикийн ахмад багш Б.Цэвэгмидийн нэрэмжит математикийн анхдугаар олимпиад Төв аймгийн Зуунмод сумын “Хүмүүн” ахлах сургууль дээр боллоо. Тавдугаар сарын 22-нд зохиогдсон уг олимпиадад тус сургуулийн 10-12 дугаар ангиудаас шалгарсан 40 орчим сурагч оюунаа уралдуулсан юм. Энэхүү олимпиадыг Б.Цэвэгмид багшийн 2003 онд төгсгөсөн 10з ангийн шавь нар нь төгсөлтийн 20 жилийн ойн арга хэмжээнийхээ хүрээнд санаачлан багшийнхаа нэрэмжит болгон зохион байгуулсан бөгөөд цаашид жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулах аж.

Олимпиадад амжилттай оролцсон сурагчдад шагналыг нь төгсөлтийн баярын өдрөөр нь гардууллаа. Нэгдүгээр байрт 12в ангийн сурагч Б.Баасанжав, хоёрдугаар байрт 12в ангийн сурагч Э.Дөлгөөн, гуравдугаар байрт 12в ангийн сурагч С.Оюунгэрэл нар тус тус шалгарч өргөмжлөл, медаль, мөнгөн шагналын эзэд болсон. Харин дөрөвдүгээрт байрт 12е ангийн сурагч Э.Номин-Эрдэнэ, тавдугаар байрт 12а ангийн сурагч С.Мягмарсүрэн шалгарч өргөмжлөл, мөнгөн шагналаар шагнууллаа.

Шагнал гардуулах ёслолын үеэр Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан, ахмад багш Б.Цэвэгмидтэй ярилцлаа.

-Таныг ардын боловсролын салбарт тэтгэвэрт гарсан хойноо ч ажилласан гэж сонслоо?

-1970 оноос 2012 оны дунд үе хүртэл 42 жил ардын боловсролын салбарт ажиллалаа. 1970-1976 онд Жаргалантын арван жилд, 1976-1977 оны хичээлийн жилд Угтаалцайдамын найман жилийн дунд сургуульд ажилласан. 1977-1987 онд Цээлийн найман жилийн дунд сургуульд ажилласан. Тэндээс Эрдэнэ сумын 10 жилд зургаан жил ажиллаад эргээд Угтаалцайдамын Талын уулын найман жилийн сургуульд найман жил ажилласан юм. 2002 онд Төв аймгийн төвд, Зуунмод суманд ирж амьдрах болсон. Тэр үед би тэтгэвэртээ гарчихсан байсан ч аймгийн төвд багш байхгүй учир ажиллаж өгөөч гэж хүсэлт тавьснаар “Хүмүүн” цогцолбор ахлах сургуульд 2012 он хүртэл ажилласан юм. “Хүмүүн” цогцолбор сургуульд ирээд таван анги төгсгөсөн дөө.

-Хичээл тус бүрээр олимпиад зохиогддог ч тэр дундаас математикийн олимпиад илүү нэр хүндтэй байдаг. Математикаар сурагчид сонирхож хичээллэснээр ямар чадвар эзэмшдэг вэ?

-Математикгүй шинжлэх ухаан гэж байхгүй. Бүх шинжлэх ухаанд математик суурилдаг. “Залуучууд” САА-д ч байсан, анги дааж авсан хүүхдүүд дундаас ч тэр математикийн аймгийн аварга болж л байсан. Улсын олимпиадаас медальтай ирж л байсан. Тоондоо сайн байсан хүүхдүүд маань шинжлэх ухаан, газар тариалан гээд бүхий л салбараас тодрон гарч гавьяат болж л байна.

-Төгсөлтийнхөн төрөлх сургуульдаа хандив өргөх зэргээр ажил зохиодог. Таны 2003 онд төгсгөсөн ангийнхан таны нэрэмжит математикийн олимпиад зохион байгуулсан нь сайшаамаар санагдлаа?

-2003 оны төгсөлтийн шавь нар маань ийм олимпиад зохиох гэж байгаа гэж танилцуулахад их баярласан. Энэ олимпиадыг 12 дугаар ангийнхны дунд зохион байгуулахаар болсон ч 10, 11 дүгээр ангийнхан сонирхлоороо орж өрсөлдсөн. Эхний таван байрыг шалгаруулсан юм билээ. Мөн олимпиадад оролцсон хүүхдүүдэд урам өгөх гэж төгсөлтийнхөн маань бүгдэд нь гарын бэлэг өгч байсан шүү.

2003 оны 10з ангийнхан маань математикийн төрөлжсөн, гүнзгийрүүлсэн анги байгаагүй юм. Жирийн анги байсан л даа. Манай ангийнхан сайн байсан. Сурлагаар харьцангуй жигд сайн хүүхдүүд. Математиктаа сайн, авьяастай хүүхдүүд мэдээж гүнзгийрүүлсэн сургалттай ангид элсэнэ шүү дээ. Гэтэл 10з ангийнхан математикаар тэр хүүхдүүдтэй эн тэнцүү л сурдаг, ажилладаг байсан юм. Зэрэгцэж явдаг, хоцордоггүй байсан. Сурлага, урлаг, спортоороо ч жигд хүмүүжилтэй сайн хүүхдүүд байсан.

-Шинжлэх ухаан бол Монгол Улсын хөгжлийн тэргүүлэх салбар байх ёстой. Математикчдыг аль ч шатандаа дэмжих ёстой гэцгээдэг. Та математикийн багшийн хувьд энэ тал дээр яримаар юм их байдаг байх?

-Шинжлэх ухаан бүрд математик хэрэгтэй. Тийм учраас хүүхдийг багаас нь, суурилсан математикт сургах хэрэгтэй. Математикийн суурийг нь сайн тавьж өгөх ёстой. Математикийн суурийг нь сайн тавьсан хүүхэд газарддаггүй. Математикт сайн хүүхэд зөв сурна, зөв амьдана.