“La santе”эмнэлгийн ерөнхий захирал З.Болормаатай ярилцлаа.
-Эмнэлгийн нэр ямар утгатай юм бол…?
-“Lа santе” гэдэг нь “santе” гэдэг үгээс гаралтай. Энэ нь Францаар эрүүл мэнд гэсэн утгатай үг. Нэг ёсондоо хамгийн дээд аз жаргалыг бэлгэдсэн үг. Эрүүл мэндийн төлөө гэсэн ухагдахуунтай. “La santе” гэж эрүүл мэндийн төлөө он солигдох мөч бүрт хундага тулгадаг Европын уламжлалт үг. 2016 оноос хойш манай үүд хаалгаар зуу зуун эмэгтэйчүүд орж ирлээ.
–“La santе” эмнэлэг ямар үйлчилгээг түлхүү үзүүлдэг вэ?
-Манай эмнэлэг эмэгтэйчүүдийн бага аарцаг ёроолын булчин, нөхөн сэргээх эмчилгээг хийдэг. Бага аарцаг ёроолын булчин гэхээр давсаг, умай, үтрээ, шулуун гэдсийг холбосон суурь булчинг хэлж байгаа юм.
-Бусад эмнэлгүүдээс ямар давуу талтай вэ?
-Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлдэг эмнэлгийн үйл ажиллагаатай. Бид нийгмийн хариуцлагын хүрээнд зөвхөн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг өгөөд зогсохгүй, өвчин эмгэгээ зуун хувь эрүүл аргаар анагааж, эдгээх боломжийг олгодог. Өвчинг үүсгээд буй буруу дадал хэвшлийг алга болгож, өвчин үүсэхээс өмнө урьдчилан сэргийлэх зөв дадлыг үр удамдаа үлдээгээсэй гэж зөвлөдөг. Тиймээс эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнээс гадна, эрүүл мэндийн боловсролыг өгдөг. Гэхдээ ганцхан зөвлөгөө өгөөд дуусахгүй. Өөр давуу тал бий. Францын эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдсан аарцаг ёроолын булчин чангалдаг эмчилгээг Монголд анх удаа албан ёсны эрхтэйгээр 2016 оноос үйл ажиллагаанд оруулж, нэвтрүүлсэн. Эмч мэргэжилтнүүдээ олон улсын сургалтуудад хамааруулдаг. Мөн Францаас багш нар ирж чиглэл өгдөг юм. Туршилтаасаа гараад хэдэн зуун хүнд үр дүнгээ өгсөн. Мөн даатгалд хамрагдсан эмчилгээнд тулгуурлан Европ стандартын дагуу эмчилгээ, үйлчилгээ явуулахыг хичээдэг. Сөрөг, гаж нөлөөтэй зүйл байхгүй. Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ чанартайгаас гадна халдвар хамгааллыг баримталж ажилладаг. Тодруулбал, бүхий л зүйлсийг нэг удаагийн хэрэгслээр шийдэж өгдгөөрөө давуу талтай.
-Эмэгтэйчүүдийн өвчлөлийг судалсан судалгаа бий юу?
-Албан ёсоор батлуулаад салж байгаа 30004000 гэр бүл бий. Энэ нь зөвхөн жилийн дундаж үзүүлэлт. Гэр бүлийн гадуурх харилцаа маш их байна. Энэ болгон нь нийгмийн өвчлөл юм. Дээрээс нь гурван хүн тутмын хоёр нь шээс задгайралтай. Таван хүн тутмын дөрөв нь цагаан мах эргэдэг, шамбарам өвчинд өртдөг гэсэн судалгаа бий. Цэвэршилтийн дундаж нас 55 байсан бол одоо 35 настайд энэ шинж тэмдэг илэрч байна. Үүнээс гадна бэлгийн замын өвчний тоо, статистик судалгаа асар их боллоо. Эмэгтэйчүүдийн өвчлөл улам залуужиж, статистик судалгаа нь жилээс жилд өсч буй нь хамгийн харамсалтай.
-Шээсээ удаан барихаар биеэр тарах эрсдэлтэй гэдэг. Ер нь шээс барих нь ямар үр дагавартай вэ?
-Шээс барих нь өөрөө байж боломгүй зүйл. Шээсээ барьж байгаад л давсаг руугаа хүчтэй цохиулбал давсаг хагарах эрсдэлтэй. Түүнээс биш шээс биеэр тарна гэсэн ойлголт байхгүй. Харин аарцгийн булчин барихгүй сулраад, буруу хэвшил тогтвол хаагдаад шээсээ гаргаж чадахгүй болгочихдог. Эсвэл барьж чадахгүй болно.
-Бэлгийн замын өвчлөл даамжрах болсон нь юунаас үүдэлтэй вэ?
-Нэг ёсондоо нөхөн үржихүйн боловсролгүйтэй холбоотой. Аарцаг, умай, үтрээ гэх нөхөн үржихүйн эрхтнээ мэдэхгүйгээс үүдэлтэй. Хэрхэн яаж суларч гэмтдэгийг нь ч мөн мэдэхгүй байна. Нийгмийн үнэ цэнэ болсон гэр бүлийн бэлгийн боловсрол манайд огт байхгүй. Наад зах нь үтрээний булчингийн уян хатан чанарын хэмжээг аппаратаар үзэхээр маш их хувийн алдагдалтай гардаг. Үүнийг дагалдаад бүх өвчний суурь гэмтэл үүсч болзошгүй.
-Эмэгтэйчүүд нөхөн үржихүйн боловсрол, түүний талаарх хэр ойлголттой байдаг вэ?
-Нөхөн үржихүйн эрхтэн гээд ярихаар садар самуун гэж ойлгох буруу хандлага бий. Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийн бүх суурь үтрээнд оршино. Аз жаргалтай, бат бөх амьдралын суурь нь энэ юм. Тиймээс тархи мэдрэл гэж ярихаас өмнө үтрээгээ ярих ёстой. 19801990 оны үед 1516 настай хүүхдүүдэд сарын тэмдэг илэрдэг байсан бол одоо 10 настайд нь сарын тэмдэг ирдэг боллоо шүү дээ. Шинжлэх ухаан хөгжихийн хэрээр үүнийг дагалдан хүний биеийн анатоми, бүтэц өөрчлөгдөж байна. Ийм учраас шат шатанд нь эрүүл мэндийн боловсролыг өгөх нь чухал. Үтрээ гэдэг чинь элэг, бөөр, зүрхтэй л яг адил булчинлаг эрхтэн шүү дээ. Ер нь энэ талаарх ойлголт бага.
-Бэлгийн боловсролыг олгох нь тулгамдсан асуудал болоод байна гэж анзаарлаа…?
-Дөнгөж 13 настай, юугаа ч мэдэхгүй охид үр хөндүүлж байна. Ариун нандин харилцааг гэр бүл зохиосныхоо дараа хийх ёстой гэдэг мэдээ мэдээлэл байхгүйгээс үүдэн өөрсдийгөө гэмтээж буй. Тиймээс энэ талаар эцэг эхчүүд боловсролтой болох нь зүйтэй. Хэрэв боловсролгүй бол эргээд үр хүүхдэдээ гэр бүлийн ариун нандин харилцаа гэж юу байдгийг яаж ярих юм бэ.
П. САЙНЖАРГАЛ