Нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явж буй 1100 автобусанд теле камер байршуулсан.
Теле камерын тусламжтай 06:00-22:00 цагийн хооронд авто замын нэгдүгээр эгнээгээр зорчиж буй автомашин болон автобусны буудал дээр түр буюу удаан хугацаагаар зогсож хөдөлгөөнд саад болж буй жолооч нарын зөрчлийг баримтжуулж байна.
Зөрчлийг Замын хөдөлгөөний Удирдлагын Төвөөс Тээврийн цагдаагийн албанд илгээж баталгаажуулснаас зөрчил гаргасан жолоочид хариуцлага тооцож буй. Өнөөдрийн байдлаар зөрчил гаргасан 100 гаруй тээврийн хэрэгсэлд торгууль ногдуулжээ.
МҮБХ-ны Ёс зүй, сахилга хариуцлагын зөвлөлийн ээлжит хурал өнөөдөр буюу есдүгээр сарын 11-ний өдөр боллоо.
МҮБХ-ны “Үндэсний бөхийн барилдааны дүрэм”-ийн 4-р зүйл, Ёс зүйн дүрэм”-ийн 3-р зүйл, 6-р зүйлийн 6.1, 7-р зүйлийн 7.1, 7.5 дахь хэсгүүдийг тус тус үндэслэн; Олон нийтийн зүгээс ирүүлсэн гомдол, шаардлага болон МҮБХ-ны Ажлын албанаас оруулсан саналын дагуу ёс зүйн зөрчил гаргасан байж болзошгүй бөхчүүдийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэсэн байна.
Тухайлбал, Улсын харцага Г.Ганхуяг нь Төв аймгийн Баянцагаан сумын 100 жилийн ойн барилдаанд барилдсан боловч наадмын барилдааныг дуусгаагүй нь түүхт ойн наадамд хүрэлцэн ирсэн наадамчин олон, наадмыг зохион байгуулагчдыг илтэд үл хүндэтгэсэн болохыг, түүнээс шалтгаалан наадам саатсан байх тул ёс зүйн зөрчил гаргасанд тооцож, зөрчил гаргагч Г.Ганхуягийг 3 сарын хугацаанд үндэсний бөхийн бүх шатны барилдаанд барилдахыг хоригложээ.
Боловсролын сайд П.Наранбаяр багшлах хүсэлтэй хүмүүүсийг багшаар ажиллуулах эцсийн шийдвэр гарч, журам батлагдаж, Хууль зүйн яам бүртгэснээр хэрэгжүүлэхэд бэлэн болсон гэж мэдэгдлээ.
Тэрбээр, “Гадна болон дотоодын их сургуулийг 2.7 болон түүнээс дээш голчтой төгссөн хүмүүст гэрээт багшаар олгох эрхийг олгож байна. Та өөрөө багшлах сонирхолтой бол 45 хүртэлх хоногийн курст сургана. Өнөөдөр 400 гаруй багш хомстоод байна. Энэ үед бид ийм гэрээт багш нарыг оруулж ирж байна. Энэ нь багшийн ажлыг үнэгүйдүүлж байгаа хэрэг биш. Одоогийн хомстолыг арилгахын тулд авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ.
Бусад салбарын чадварлаг хүмүүсийг энэ байдлаар татан оруулж ирснээр багш мэргэжлийн нэр хүндийг дээшлүүлэх эерэг арга хэмжээ болно гэж харж байна. Мөн бид багш болж чадаагүй ч эзэмшсэн мэргэжилдээ эзэн болсон хүмүүсийг энэ салбарт оруулж ирж байгаа. Ийм учраас та бүхнийг урьж байна. Монголын боловсролд зүтгээд үзээрэй” гэв.
Нийслэлийн сонгуулийн хорооноос өнөөдөр аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 2024 оны ээлжит сонгуульд улс төрийн намаас нэр дэвшигчдийн материал хүлээн авч, бүртгэж дуусав. Хуулийн дагуу есдүгээр сарын 13-нд нэр дэвшигчдийг бүртгэснээ намуудад мэдэгдлээ.
Нийслэлийн сонгуулийн хорооноос мэдээлснээр нийт 33 нэр дэвшигчийг бүртгэхээс татгалзсан байна. МАН, АН нийслэлд тус бүр 45 хүн нэр дэвшүүлснээс МАН-аас 41, АН-аас 42 нэр дэвшигчийг бүртгэхээр болсон байна. Бичиг баримтын зөрчил, өр төлбөртэй зэрэг зөрчлүүдээ энэ сарын 15-наас өмнө арилгасан тохиолдолд дахин Нийслэлийн сонгуулийн хороонд бүртгүүлэхээс дахин хандах боломжтой юм.
Ардчилсан Намаас НИТХ-д нэр дэвшүүлсэн Д.Мөнх-Эрдэнэ өмнө нь авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгт ял шийтгүүлж байсан учир орон нутгийн сонгуульд өрсөлдөх боломжгүй болжээ.
Хуулийн дагуу нэр дэвшигчийг бүртгэх тухай шийдвэр гаргасан бол есдүгээр сарын 26-ны өдөр нэр дэвшигчийн үнэмлэх олгож, нийтэд мэдээлснээр сурталчилгаа эхэлнэ.
Таван шарын төмөр замын доогуурх нүхэн гарцын авто замын хөдөлгөөнийг өнөөдөр буюу энэ сарын 14-нд нээнэ.
Улаанбаатар хотын хамгийн том гэгдэж буй тус нүхэн гарцаар хэрхэн зорчих зааврыг Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах нэгдсэн төсөл хэрэгжүүлэх нэгжээс танилцууллаа.
Харин 10.2 метр өргөн хос нүхэн гарцыг бүхэлд нь аравдугаар сард ашиглалтад оруулна. Ингэснээр Сонгинохайрхан дүүрэг төдийгүй Яармаг орчмын авто замын түгжрэл 8-16 хувиар буурна гэж тооцоолж буй.
Зааврын бичлэг үзэх бол ЭНД дарна уу.
Цахим гэмт хэрэг, тэр дундаа романс залилангийн талаар ЦЕГ-ын Урьдчилан сэргийлэх газрын Гэмт хэрэг зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн ахмад А.Итгэлттэй ярилцлаа.
-Романс залилангийн талаар тэр бүр иргэд мэддэггүй. Ямар төрлийн гэмт хэрэг болох талаар товч ойлголт өгөхгүй юү?
-Цахимаар үйлдэгдэж байгаа гэмт хэргүүд дотор үйлдэл, арга нь олон төрөл байдаг. Үүний нэг нь романс залилан буюу итгэлцэл, хайр сэтгэлийн холбоо үүсгэж залилдаг гэмт хэрэг юм. Тодруулбал, ганц бие, өрх толгойлсон, гэр бүлээсээ салсан, эсвэл гэр бүлийн хүнээ алдсан хүмүүс рүү чиглэдэг. Насны хувьд 25-45 насны эмэгтэйчүүд голдуу хохирогчид байна. Хэрэгтнүүд фэйсбүүкээр найзын хүсэлт явуулаад т эдэнтэй харилцаа үүсгэхийг оролддог. Өглөө бүр мэнд асуух ч юм уу, эсвэл тухайн хүний сошиалд бичиж байгаа постонд нь тохируулж коммент, чаат бичиж эхэлдэг. Монголчууд сошиал сүлжээнд өөрийнхөө, амьдралынхаа талаар ихээр бичдэг. Түүнийг нь хэрэгтнүүд ашигладаг, ингээд анхныхаа харилцааг үүсгэдэг. Ингэж удаан хугацаагаар буюу хоёр, гурван сар, бүр зургаан сар тасралтгүй харилцчихна. Хааяа видео колл хийх, утсаар ярина. Хол байгаа гэр бүлийн хүмүүс шиг харилцаа үүсгэж байгаад мөнгө асууж эхэлдэг. Хохирогч нарын онцлог нь алслагдсан сум, аймагт голдуу байна. Залилагч этгээдүүд тэднээс хол байгаа мэтээр итгэлийг нь төрүүлдэг. Гол тайлбарууд нь “Чи бид хоёр цуг амьдарна аа. Чам дээр яваад очих гэхээр мөнгө төгрөггүй болчихоод байна, яаж хоосон очих вэ, тийм зүйл аваад очъё”, “Зээл хөөцөлдөж байгаа, урьдчилгаа тэдэн төгрөг өгчихвөл болох гээд байна” гэх мэтээр яриад, мөнгө авдаг.
-Гадаадын иргэд бас романс үүсгэж залилдаг явдал гардаг гэсэн. Энэ талаар?
-Гадаад улс орноос хандаж байгаа этгээд гадаад уу монгол уу гэдэг нь тодорхойгүй, гадаад хаягнаас их ирдэг. “Би Монголыг их сонирхдог, өөртэй чинь танилцаж болох уу, та юу хийдэг вэ, би Солонгост байдаг юм, би монгол хэлээр муу ярьдаг” гэх жишээтэй. Чаатаар залгах гэхээр шууд тасалдаг. Түүнийгээ “Би монгол хэл муу мэддэг, google translate ашиглаад өөртэй чинь холбогдож байгаа. Чиний фэйсбүүкэд бичиж байгаа сэтгэгдэл надад маш их таалагдаж байна, тиймээс өөртэй чинь найз баймаар байна” гэх аястай харилцаж эхэлдэг. Тэгж явсаар “Өөртэй чинь харилцаад удлаа. Надад чи маш их таалагдаж байна. Би өөрөө өв залгамжлагч, их мөнгө төгрөгтэй хүн. Хамгийн гол нь тэр хөрөнгөө шилжүүлж авах гэхээр тодорхой хэмжээний мөнгө төлөх хэрэгтэй болчихлоо”, эсвэл “Би маш их хөрөнгөтэй” гээд хуурамч зураг харуулдаг. Ингээд “Би чамд тусалмаар байна. Энэ хөрөнгөнөөсөө явуулъя. Гэтэл олон улсын гүйлгээ хийхэд албан ёсны хаяг байршлын мэдээлэл чинь хэрэгтэй. Түүнийг чинь олон улсын банкинд өгөөд хууль журмаараа нэг сарын дотор чам руу миний тусламж очно оо. Тиймээс битгий санаа зов” гэх мэт зүйлс ярьдаг. Үүнд манайхан итгэдэг. Нэгд, монголчууд гэнэн итгэмтгий зантай, хоёрт, хялбар аргаар мөнгө олох гэсэн мунхаг бодолтой хүмүүс их байна. Түүнээс болоод хохирогч болдог. Ганцаараа хохирдоггүй. Өөрийнхөө найз нөхөд, гэр бүл, хамаатан саднаасаа нөгөө хүнийхээ нэхэж байгаа мөнгийг босгох гэж давхар зээл тавьдаг. Өөрийнхөө эд хөрөнгийг зарж борлуулах, барьцаанд тавиад алдах байдал ч их байна.
-Энэ төрлийн гэмт хэрэг манайд хэзээнээс бүртгэгдэж эхлэв?
-Анхны тохиолдол 2022 онд бүртгэгдэж байсан. 2024 онд гэхэд энэ төрлийн дөрвөн хэрэг бүртгэгдээд шалгалтын ажиллагаа явагдаж байна.
-70 сая төгрөгөө гадагшаа алдсан тохиолдол байна гэв үү?
-Өв залгамжилсан нэрийдлээр залилуулсан тохиолдол бий. Гэмт этгээд хохирогч эмэгтэй рүү “Би их хэмжээний хөрөнгө өв залгамжлаад авчихсан. Надад хаягаа өгөөрэй, би мөнгө шилжүүлье. Миний оршин сууж байгаа хаяг руу хандаад олон улсын гүйлгээ хийчих” гэсэн. Хохирогч эхлээд 10 сая төгрөг явуулсан. Хариуд нь “Мөнгийг чинь хүлээж авсан. Гэхдээ яг одоо бүх мөнгийг нэг дор явуулъя гэхээр болохгүй байна. Энэ мөнгө бол танай улсын мөнгөн тэмдэгт рүү шилжүүлэхээр маш их хэмжээний мөнгө болно. Бараг танай улсын нийт төсвийн хэмжээтэй мөнгө болох гээд байна. Тиймээс хувааж явуулах ёстой. Тэгэхээр дахиад мөнгө хэрэг боллоо. Чи бага хэмжээтэй зардал гаргаад ийм их хөрөнгөтэй болно шүү дээ” гэж ятгасан байдаг. Ингээд 30, 50, 70 сая төгрөг шилжүүлчихсэн тохиолдол бүртгэгдсэн. Шалгалтын ажил лагаа үргэлжилж байгаа.
-Аль улсаас голдуу үйлдэгддэг юм бол?
-Хориотой тор буюу VPN хориглосон сүлжээгээр бусад улс орны сүлжээг ашиглаад орчихдог. Монголд байгаа мөртлөө энэ сүлжээг ашиглаад Вьетнам, Тайландаас орж байгаа юм шиг харагддаг гэсэн үг. Тэгэхээр аль улсаас нэвтэрч байгааг баттай тодруулах нь асуудалтай байх жишээтэй.
Тиймээс шалгалтын ажиллагаа уддаг. Хилээс гадна болчихоор олон улсын гэрээ конвенциор ажиллах болдог.
-Романс залилан олон улсад ямар нөхцөл байдалтай байдаг талаар судалгаа бий юү?
-Анх БНСУ-д ихээр дэлгэрч байсан. Цаашлаад Вьетнам, Тайланд зэрэг Азийн улс орнууд, тэр дундаа гадаад улс орон руу хараар гарч ажилладаг, амьдралын түвшин доогуур иргэд рүү чиглэсэн тохиолдол бүртгэгдэж байсан юм билээ. Залилах гэмт хэргийн хохирогч болоод байгаа гол шалтгаан иргэд маань сошиал сүлжээнд хувийн амьдралынхаа талаар маш их бичиж, түгээж байна. Сошиал бол таны амьдралын нэг хэсэг биш гэдгийг ухамсарлахгүй байна. Тийм учраас хохирогч болоход түлхээд байгаа юм.
-Энэ төрлийн хэргийг шуурхай илрүүлэх боломж хэр вэ. Олон нийтийн зүгээс нэлээд шүүмжлэлтэй ханддаг шүү дээ?
-Цахим гэмт хэргийг илрүүлэхэд цаг хугацааны хувьд удааширдаг талтай. Ашиглаж байгаа фэйсбүүк, твиттер, инстаграм нь бүгд гадаад улс орны админуудтай, эзэмшилд байдаг учраас нарийн мэдээлэл авахад хугацаа алдах нөхцөл байдал бий. Монголд үйлдэгдээд монгол хохирогч, холбогдогчтой тохиолдолд Эрүүгийн хуулийн 17 дугаар зүйл буюу залилах гэмт хэргийн зүйлчлэлээр шалган шийдвэрлэж байгаа. Ял шийтгэлийн хувьд 3-8 жилийн хорих ялтай. Хохирлын хэмжээнээс шалтгаалаад торгуулийн ял ч авах тохиолдол бий.
-Ямар хүмүүс ийм гэмт хэргийг үйлдээд байна вэ?
-Залуучууд голдуу. Олонх нь эрхэлсэн тодорхой ажилгүй. Ихэнх цагаа сошиалд өнгөрүүлдэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн сэдэл шалтгааныг тодруулахаар эхлээд хохирогчтой зүгээр л найз нөхдийн хувиар харилцдаг. Тэгж байгаад мөнгө асуугаад үзье. Эсвэл зарим нь өрөнд ороод, найзаасаа зээлээд буцааж өгье гэж бодсон. Гэвч чадсангүй гэх байдлаар тайлбарладаг. Ерөөсөө Монголд гэмт хэрэг үйлдэж байгаа нь ч, хохирч байгаа нь ч ганц алдаж байгаа зүйл нь сошиал ертөнцөд хувийн мэдээллээ хэтэрхий их оруулж байна, бүх амьдралаа гар утас, сошиалд мэдүүлээд байгаагаас болж байна гэж үзэх боломжтой.
Тиймээс нэг зүйлийг онцгойлон анхааруулахад та ямар нэгэн байдлаар цахим залиланд өртсөн бол тэр даруй цагдаагийн 102 дугаарт хандаж мэдээллээ өгөх ёстой. Цагдаагийн байгууллага Монголбанк болон арилжааны банкуудтай хамтран ажилладаг учраас цаг алдалгүй тухайн шилжүүлсэн дансыг царцаах байдлаар гэмт хэргийг зогсоох боломжтой. Ингэж хохирлоо барагдуулсан олон тохиолдол бий.
Сая жил бүр тэмдэглэн өнгөрүүлдэг “Хэлмэгдэгсдийн өдөр”-ийг ёслон өнгөрүүллээ.Энэ өдрийн нэрийг өөрчлөх тухай санал сүүлийн үед гарах болсон. Геноцид болсон, их хядлага байсан гэх зэргээр ярилцаж байгаа. Ер нь “хэлмэгдэгсэд” гэхээсээ илүү “хилсдэгчдийн” өдөр гэвэл арай дөхүү нэршил юм болов уу гэж бодож байна.Монгол хэлний тайлбар толинд “хэлмэгдэх” гэж зовлонд өртөх чирэгдэх, хилсээр хохирох гэж тайлбарлаж.
Мөн “хэлмэгдэл” гэдэг үгийг бол үрэгдэл чирэгдэл, гарз хохирол, дайны хэлмэгдэл хэмээн тайлбарлажээ. Бас хоёр дахь утга нь хилсээр хохирох, хийгээгүй хэргийн төлөө шийтгүүлэх гэсэн байна. Хэлмэгдэх гэдэг дээр олон тооны “сэд” дагавар залгаад хэлмэгдэгсэд гэж олон тоон дээр нэрлэж ярьсаар ирсэн. Тэгэхлээр яг ч тохирсон нэршил биш юм шиг санагддаг.
Тэгвэл хилс хэрэг гэж юү вэ гэхээр “ташаа хэрэг, гүжир хэрэг, “хилс явдал” гэж өөрийн хийгээгүй зүйлийг хийсэн хэмээн гүтгэгдэх явдал, болсон хэрэг явдлыг гүйцэт ухаараагүйгээс гэмгүй хүнийг буруутгах явдал. “Хилс гүжир” гэдэг үг нь оргүй зүйлд буруутгах явдал, “хилс ташаа” бодит үнэнд үл нийцсэн байдал, хэн нэг хүнийг буруутай хэмээн гүтгэсэн байдал хэмээн тайлбарласан байна. Мөн “хилсээр хохирох” гэдэг нь хийгээгүй хэргийн төлөө шийтгүүлэх гэж тайлбарлажээ. Тэгэхлээр манай өвөг дээдэс хэлмэгдээгүй харин хилсээр хохирогчид яг мөн байгаа биз дээ. Хэлмэгдэгсэд гэхээр нам засаг буруу зөрүү юм хийгээд л ард олноо зовлонд өртүүлж жаахан чирэгдүүлсэн төдий л юм байна гэж шууд ойлгогдож байна.
Энэ хэрэг одоогоос зуун жилийн дараа бол ингэж л ойлгогдохоос өөр замгүй. Харин хилсдэгчид гэвэл хийгээгүй хэргийнхээ төлөө шийтгүүлжээ, нам засаг нь яагаад ард түмнээ хийгээгүй хэргийн төлөө шийтгэдэг билээ хэмээн хэн ч бодож эхлэх байлгүй.
Ж.Сандагдорж
Дулааны шугам засварын ажил нэрийдлээр зун болгон айлуудын халуун усыг тасалдаг гэж иргэд бухимддаг. Харин хуучирсан болон олон жил болсон дулааны шугам сүлжээг солихгүй бол өвлийн улиралд халаалт хэдэн сараар зогсох, халуун усгүй болох, нэг хэсгийн шугамын гэмтлээс үүдэн магистралийн шугам бүхэлдээ гэмтэх зэрэг асуудлыг дагуулдаг байна.
Улаанбаатар хотын хэмжээнд нийт 390 гаруй км урттай дулааны шугам сүлжээ бий бөгөөд ихэнх нь 30-60 жилийн насжилттай байдаг байна. Энэ жилийн хувьд өнгөрсөн долдугаар сараас нийслэлийн 18 байршилд 15.6 км дулааны магистраль шугамыг шинэчилж эхэлжээ. Улаанбаатар хотын орон сууц, аж, ахуй нэгж, байгууллагын тоо нэмэгдэж, дулааны хэрэглээ өссөнтэй холбогдуулан шугам сүлжээг өргөтгөх ажил хийгдэх шаардлага үүсдэг. Тиймд дулааны шугам сүлжээний их засварыг гүйцэтгэхдээ шугам хоолойн хэмжээг өргөтгөж буй юм байна. Үүнтэй холбоотойгоор Гуравдугаар эмнэлгийн урд талын буудлаас Төмөр замын уулзвар хүртэл хийгдэж буй дулааны шугамын засварын ажлаас сурвалжиллаа. Энэ хэсэг нь 11 Г, ДФ 800 мм-ийн гол шугамыг Ф 1000 мм болгон шинэчлэн өргөтгөх ажил юм байна.
Эхлээд гуравдугаар эмнэлгийн урд талын буудлын өмнөх Дулааны шугамын засварын ажилтай т анилцлаа. “Цонбон тоосго” ХХК-ийн ажилчид хөндийлсөн газрын доорх хэсэгт угсарч бэлдсэн труба буюу хоолойнуудыг хөөсөөр дулаалж байв. Нөгөө талд нь хөөсөлсөн хэсгийг нь хоёр хүн шилэн хөвөн болох гялгар ууттай төстэй зүйлээр битүү ороож байлаа. Мөн талбайд кранаар ган хоолойнуудыг зөөвөрлөх ажлыг гүйцэтгэж харагдав.
Энэ үеэр “Цонбон тоосго” ХХК-ийн талбайн инженер Ш.Баатархүүгээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Танай компани хэзээнээс ажлаа эхлүүлэв. Хэр хэмжээний газарт дулааны шугамын ажлыг гүйцэтгэж байгаа вэ?
-Бид өнгөрсөн долдугаар сарын 20-ноос дулааны шугамын засварын ажлаа эхэлсэн. Есдүгээр сарын 15нд халаалтаа тавина гэсэн төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. 11 Г,Д буюу дулааны гол шугамын засварын 1.7 км газрыг зургаан компани хувааж засварлаж байна. Зургаан компаниа нэгтгэн засварын ажлыг хариуцагч толгой компани нь “Сан” ХХК. Манайх хариуцсан 280 м газрын 210 м-т нь бетон болон төмөр хоолойн угсралтыг бүрэн хийж дуусгасан. Одоогийн байдлаар дулаалгын ажил 40 гаруй хувьтай явна.
Үлдсэн нь барилга, орон сууцны орц гарц буй учир цаад компани орцоо нээчих юм бол манай ажил бүрэн үргэлжлэх боломжтой. Тиймээс 60, 70 м газрын трасс ухагдаагүй үлдсэн байна. Ажил есдүгээр сарын 15 гэхэд дуусаж, эхний ус шахалт эхэлнэ.
-Ойр хавийн оршин суугчдын хувьд бухимдалтай байх шиг байна. Дулааны шугам хоолойг шинэчлэхэд насжилт нь ямар байдаг вэ?
-Иргэд нэг юмыг ойлгох хэрэгтэй. Бидний хийж буй систем Улаанбаатар хотын 11 Г,Д гэдэг магистриаль. 1984 онд анх ашиглалтад орж байсан. Түүнээс хойш 40 жил засвар үйлчилгээ хийгдээгүй байж байгаад энэ жилээс засвар үйлчилгээ, шугамын шинэчлэл, өргөтгөл явагдаж байна. Энэ нь ямар ач холбогдолтой вэ гэхээр өвөл ямар нэгэн дулааны доголдол гарахгүй, аж ахуй нэгж болон айл өрхүүдийн хэрэглээний халуун усны саатал үүсэхгүй, цаашид хэрэглэгч, түгээгч аль аль талд нь хүндрэлгүй, саадгүй явах шугамыг бид өргөтгөж байгаа. 11 Г, Д 800ийн диаметртай шугамыг 1000 диаметртэй болгож өргөтгөж байгаа гэсэн үг. Жил ирэх тусам хэрэглэгч нэмэгдэж байгаа болохоор шугам өөрөө ачааллаа дийлэхээ больсон. Хоёрт шугамын насжилт бараг дуусах шатандаа орж, маш нимгэрсэн тул солихоос өөр аргагүй болсныг иргэд сайн ойлгох хэрэгтэй. Ингээд сольсон тохиолдолд багадаа 30 жилийн настай тул энэ хугацаанд дахиж хөндөхгүй гэж ойлгож болно. Бидний хийж байгаа ажлыг хүндлээд тулгарсан саад бэрхшээл, орц гарцны хүндрэлтэй асуудалд жаахан хүлээцтэй хандаасай гэж ард иргэдээсээ хүсч байна.
-Засварын баг нийт хэдэн хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна. Техник хэрэгсэл хэр хүрэлцээтэй байгаа вэ?
-Бид хоёр сар орчим хугацаанд хоёр кран, хоёр экскэ, инженер техник болон ажилчид гэсэн 18 хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна гэв. Зүүн тийш засварын ажлын зам дагуух “Магнаг бөс бараа” дэлгүүрт орлоо. Дэлгүүрийн эзэн ихээхэн бухимдалтай байв. Тэрээр “Энэ ажил өнгөрсөн долдугаар сарын 17-нд эхэлсэн. Түүнээс хойш хийсэн юм байхгүй. Хоёр сар шахуу боллоо. Эдийн засаг бүх юмаараа хохирч байна. Гарц ч гаргаж өгөөгүй. Бидэнд “Цомбон тоосго” ХХК-иас аль эрт мэдэгдэл хүргүүлсэн. Өнгөрсөн долдугаар сарын 15 хүртэл ажлаа зохицуул гэхээр нь зохицуулсан. Ирээд ажлаа хийе гэхэд ийм л байдалтай байна. Аль наймдугаар сард “Цомбон тоосго” ХХК хоолойнуудаа гагнаад бэлэн болгочихсон. Шороогоо асгачихвал болох гээд байгаа юм. Тэгтэл шороогоо зарчихсан сураг дуулдсан. Шороо асгаад гарц гаргаад өг гэхээр байхгүй. Төсөв мөнгөө авчихсан гээд яриад байгаа юм. Ажлаа хийж чадахгүй өдий хүртэл явлаа. Ингэж явж болохгүй. Арай дэндүү байна. Анх ухаж эхлэхдээ хөрөнгө оруулалт нь сонгуулийн үеэр алга болчихсон гэж ч яригдаж байсан. Гадаадын дарга нар ирлээ ажлаа зогсоолоо гээд бас нэг хэсэг ажил нь зогссон. Өдийд л жаахан юм зарагддаг юм. Энэ жил бүр хүнгүй сууж байна.
Өдөрт жаахан шороо авчирч асгаж харагддаг. Гомдол гаргахаар долоо хоногийн эхний өдөр багахан шороо асгаж хүн хуурчихаад яваад байдаг. Хүмүүст тусгай шороо авчирч асгадаг гэж хэлсэн байна лээ. Алттай шороо авчирдаг биш юм бол тусгай гэж юу байх вэ. “Хишиг Монгол”-ын улсууд ханддаг газар нь хандаж хэлсэн юм шиг байна лээ. Тэдний 60 ажилчин цалингүй болчихлоо гээд байсан. Манай энэ хажуу талын үйлдвэр бүр зогссон” гэлээ.
Мөн аравдугаар хорооллын урд талын автобусны буудлын тэнд “Сан” ХХК-ийн дулааны шугам засварын ажил угсралт буюу гагнуураар үргэлжилж байв. Тус компанийн гагнуурчин залуу “Голден паркийн дулааны шугам манай шугамны дээгүүр нь давхардаад явж байна. Үүнээс болж ажил их удааширсан. Хүйтэн усны огтолгоог авчихсан. Одоо ийшээ холбоход 36 метр газар үлдсэн. Зориудаар шинэ худаг хийж, Голден паркийн дулааны шугам хоолойг хуулж байна. Одоо зүүн тийш 30 метр яваад л манай ажил дуусна. Одоо шугам угсралтын гагнуурын ажлууд 90 хувьтай хийгдэж байна. Угсралтын ажил дуусахаар дулаалаад, лоттигоор таглаад, хучина. Дөрөв хоноход шугамаа холбоод дуусна байх. Манайх ажлаа эхлээд сар гаруй болж байна” хэмээсэн юм. Мөн зарим ажилчид нь хамгаалалтын тор, хашаагаа янзалж байхтай таарав.
Түүнчлэн иргэн Н “Зуны гурван сар юу хийдэг байна. Манайхан зам, дулааны шугамын засвараа зундаа хөрөнгө мөнгөө төсөвлөж, цаг хугацааг нь зохицуулж хийж болдоггүй юм байх даа. Хийж буй ажил нь зөв ч цагаа олохгүй юм. Ид сургууль, цэцэрлэг орохтой зэрэгцүүлчих юм. Үнэхээр төвөгтэй юмаа” гэж шүүрс алдан засварын ажлын хажуугаар явж одов. Ногоон байгууламжаар явахыг иргэдэд зөвлөсөн ч зарим нь шугамын нүхтэй их ойрхон ногоон торон хамгаалалтан дээгүүр нь алхаж явж харагдана.
“Сан” ХХК-ийн сантехникийн инженер Б.Мөнх-Оргил:
-Нийт зургаан компани энэ засварын ажлыг гүйцэтгэж байгаа гэсэн. Засварын ажил хэзээ дуусах вэ?
-Дулааны шугамын засварын ажил сонгуулийн дараа долдугаар сарын 1-нд эхэлсэн. Зарим компани нь 7-14 хоногийн дараа ажлаа эхлүүлсэн. Энэ төсөл дээр нийт зургаан компани ажиллаж байна. Засварын ажил 80-90 хувьтай, энэ сарын 20-нд усаа шахахаар төлөвлөсөн.
-Нийт хэчнээн хүн ажиллаж байгаа вэ?
-Энэ хугацаанд нэг компанид 27, 28 хүнтэй гэхээр 100 гаруй хүн ажиллаж байгаа.
-Та бүхний ажил удаашралтай байгаагийн цаад шалтгаан нь юу вэ?
– Зарим газруудын тохижилтын талбай, барилгын өргөтгөл болон цахилгаан холбооны ажлууд байна. Шугам давхцдаг болохоор төвөгтэй байдлууд үүссэн.
-Одоогийн байдлаар ямар, ямар ажлууд нь хийгдэж байна вэ?
-Ихэнх компаниудын трубаны гагнуурын ажил хийгдээд явж байна. Угсралтын ажил хийгдсэн. Булалт, суваг таглаж эхэлсэн. Энэ сарын 18-наас усаа тавих ажил хийгдээд усаа шахах төлөвлөгөөтэй байна.
-Иргэд дулааны шугамын засварын ажил удаашралтай байгаад гомдолтай байна л даа?
– Иргэдийн гомдол Улаанбаатар дулааны сүлжээ ТӨХК дээр ирээд л тэндээс бидэнд ирүүлдэг. Иргэдийн гомдол нэлээд байгаа. Дулааны том сүлжээ учраас яаж ийж байгаад засч авахгүй бол болохгүй. Ард иргэд үүнийг ойлгож байгаа байх гэв.
“Одкон” ХХК-ийн ХАБ-ын инженер Г.Амартүвшин:
“260 орчим метр газарт засварын ажил хийгдэж байна. “Одкон” компаний ажил нь хамгийн хурдацтай 85-90 хувьтай явж байна. Хучилт, тагаа хийгээд эхэлсэн. Мэдээлэл холбооныхонтой уялдаатай ажиллаж байгаа болохоор булах гэхээр эдгээр хүмүүс ажлаа хийж байгаа тул хүлээж байна. Манайх долдугаар сарын 1-нээс ажлаа эхэлсэн. Уг нь өнгөрсөн тавдугаар сарын 20-нд эхлэх ёстой байсан ч сонгуулиас болоод хойшилсон. Төлөвлөлт хугацаа болох есдүгээр сарын 15-нд халаалтаа өгөөд өөрсдийн үүрэгт ажлаа дуусгачихна. Инженер, техникийн ажилчидтайгаа нийлээд 14 хүн ажиллаж байна” гэв.
2024.09.14 / БЯМБА ГАРИГ
НАМРЫН ДУНД ХАРАГЧИН ТАХИА САРЫН
ТАВАН ШАР ЦАГААГЧИН МОГОЙ ӨДӨР
Үс засуулвал: Эрхтэн хурц болно.
Наран ургах, шингэх: 06.28-19.07
Барилдлага: Шид
Шүтэн барилдлага: Сэрэхүй
Суудал: Шороо
Аргын тооллын 9 сарын 14, Санчир гараг. Билгийн тооллын 11, Элдэв тэнгэртэн одтой, цагаагчин могой өдөр. Өдрийн наран мандах, жаргах цаг нь 6:28-19:07. Тухайн өдөр үхэр, тахиа жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба гахай, хулгана жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, зэрэг дэвших, сүм дуганыг сэргээх, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, буг дарах, газрын ам бооход сайн. Ургаа мод таслах, газрын ам нээх, гөлөг тэжээх, байшингийн суурь тавих, угаал үйлдэхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун зүгт мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрхтэн хурц болно.