Month: September 2020

Нийслэлийн Сэтгүүлчдийн Нэгдсэн Холбооны Тэргүүн Борын Ганзоригтой ярилцлаа.

-Нийслэлийн сэтгүүлчдийн нэгдсэн холбооны үйл ажиллагааны талаар яриагаа эхэлье. Хүн амын тал илүү хувь нь амьдарч буй нийслэл хотод Нийслэлийн сэтгүүлчдийн нэгдсэн холбоо гэж байх нь мэдээж зөв. Дэлхийн улс орнуудын нийслэл бүгд л ийм байгууллагуудтай байдаг. Танай холбооны үйл ажиллагаа их идэвхитэй байгаа харагддаг?

-Нийслэлийн сэтгүүлчдийн нэгдсэн холбоонд Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагаад, түүнд ажилладаг албан хаагч, сэтгүүлч, сурвалжлагч, зураглаач бүгд багтдаг.

Монгол Улсын хүн амын тавиас дээш хувь нь Улаанбаатар хотод ажиллаж амьдарч байна. Мэдээж нийслэл хот бол улс орны зүрх нь болсон газар. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн 80 орчим хувь нь их хотдоо үйл ажиллагаа явуулдаг. Тэгэхээр манай холбоо ийм өргөн хэмжээний бие даасан гишүүнчлэлтэй төрийн бус байгууллага гэж хэлж болно. 2018 оноос бүтэц бүрэлдэхүүнээ шинэчлэн ажиллаж байна.

Бид сэтгүүлчдийнхээ ёс зүй, боловсрол, нийгмийн асуудалд түлхүү анхаарч ажиллаж байгаа. Ялангуяа сэтгүүлчдийн боловсролын чиглэл дээр байгууллагууд ямар үйл ажиллагаа явуулдаг уу, тэрхүү хуулийн хүрээнд хэвлэл мэдээллийн ажилтнууд руу чиглэсэн сургалт, судалгааны ажлуудыг багагүй хийлээ. Мөн гадаад дотоодыг аялал болоод сургалтыг давхацсан байдлаар хийлээ.

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хуулийн ажлын хэсэгт орж ажиллалаа. Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хуулийн анхны олон нийтийн хэлэлцүүлгийг Хууль зүй дотоод хэргийн яам, Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн, Глоб интернэшнл, хэвлэлийн зөвлөл, орон нутгийн хэвлэл мэдээллийн холбоо зэрэг байгууллагуудтай хамтарч, манай холбоо санаачилж зохион байгууллаа. Хэвлэл мэдээллийн салбарын удирдах ажилтны зөвлөгөөнийг зохион байгууллаа. Энэ салбарт чинь бас тодорхой бодлого байх хэрэгтэй. Өөрөө бие даасан статустай учир бодлоготой, бодлого нь хөгжил рүү хөтөлж байх ёстой. Ийм ажлуудыг өнгөрсөн хугацаанд хийлээ. Цар тахлын улмаас үйл ажиллагаа хязгаарлагдаж эхэлсэн. Энэ хүрээнд онлайнд шилжиж, онлайнаар удирдах зөвлөлийн хурлаа хийж, гадаад хэлний чиглэлийн сургалтуудаа явууллаа. Өнгөрөгч наймдугаар сард холбооны ээлжит энэ зуны сургалт аялалаа зохион байгууллаа. Бид өнгөрсөн жилийн сургалт аялалаа ОХУ-ын Буриад улсад Итгэлт хамба, Улаан-Үүд, Байгаль нуур гэсэн маршрутаар хийж байсан бол энэ жил гадагшаа явах боломжгүй учир Хөвсгөл далайн эрэгт хийлээ.

-Сургалтыг чөлөөт маягаар өөр орчин, ялангуяа байгалийн сайхан хийх илүү үр бүтээлтэй санагдахын…?

-Энэ жил сэтгүүлчдийн аюулгүй байдлын асуудлаар сургалт явууллаа. Ер нь сургалт аялал ямар учиртай юм бэ гэхээр уламжлалт, хэвшмэл байдлыг бид эвдэх цаг болжээ. Танхимд суугаад багш яриад, самбар дээр юм заадаг тийм сургалт хоцрогдсон байна. Тиймээс бид холбооныхоо удирдах зөвлөлөөс өгсөн чиглэлийн дагуу ажлын албанаас зохион байгуулан гадаад дотоодод сургалт аялалыг хослуулан явуулж байгаа нь энэ. Сэтгүүлчид маань байгалийн сайхан аялаад, чөлөөт маягаар сургалтаа хийхээр хамаагүй үлдэцтэй юм билээ. Явж ирээд сэтгүүлчдийн бичсэн аян замын тэмдэглэл, телевизийнхны нэвтрүүлэг, сайтын сэтгүүлчдийн бичсэн мэдээлэл, зургийг харахад их үр дүнтэй нь мэдрэгдсэн. Цар тахлын жилд 25 сургалт хийнэ гэж төлөвлөснөөс 17 нь онлайнаар хийчихээд байна. Нийслэлийн сэтгүүлчдийн нэгдсэн холбоо гадаад харилцаа дээр анхаарч ажиллаж байгаа. БНХАУ, БНСУ-тай хамтарч ажиллахаар яриа хэлэлцээрийн шатандаа явж байна. Сүүлд Тайванийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газартай хамтын ажиллагааны санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Үүний хүрээнд хэвлэл мэдээллийн салбарын ажилтнуудаас тэтгэлэгтэй зургаан сараас 1 жилийн хугацаанд Тайваньд сэтгүүлч дадлагажигчаар явуулах гэж байна. Мөн Нийслэлийн 34 агентлагийн 20 орчимтой нь хамтын ажиллагааны санамж зурчихаад явж байна. Сэтгүүлчид хэвлэлийн ажилтнууд нийгмийн түүчээ нар байдаг учир нийгмийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, аюулгүй байдлынх нь төлөө ажилладаг ЦЕГ-тай хамтран ажиллаж байна. ӨМӨЗО-ы Ардын хэвлэл мэдээллийн албатай нягтарч ажиллаж байна. ОХУ-ын Буриад улстай сайн ажиллаж байна.Япон, Индонез зэрэг орнуудтай хамтарч ажиллах саналаа өгсөн. Солонгос, Хятадад сэтгүүлчээ сургах хэрэгтэй. Манай салбарт 4000 хэвлэлийн ажилтан, сэтгүүлч байгаа боловч боловсролын түвшин ямар билээ, ялангуяа гадаад хэлний асуудал ямар билээ. Ажил ажил гэж яваад сайн сурч амждаггүй. Гадагшаа явуулж мэргэшүүлье, өндөр хөгжингүй орнуудын хэвлэлийнхэн яаж ажилладаг юм, сэтгүүлчид нь яаж мэдээлэл олж авдаг юм, редакциуд нь ажилчдынхаа нийгмийн болон боловсролын асуудалд нь яаж анхаардаг юм гэдгийг бодит байдалд нь очиж үзүүлэх нь чухал. Мөн хэвлэл мэдээллийн ажилтнуудын солилцооны хөтөлбөр хийнэ. Энэ ямар учиртай юм гэхээр тухайлбал, Солонгосын өдөр тумын хамгийн том сонинтой, Монголын “Өдрийн сонин” болон бусад өдөр тутмын сонины сэтгүүлчдийг солилцоогоор ажиллуулах, ийм хөтөлбөрийг боловсруулж байна.

-Өөрийн тань хувьд сэтгүүлч, хэвлэлийн ажилтнуудыг бэлдэж байгаа сургуулиудад ихээхэн шүүмжлэлтэй ханддаг. Энэ талаар асуух гэсэн юм?

-Хэвлэл мэдээллийн салбарт ажиллаж байгаа, мэргэжилтэн бэлтгэж байгаа, сэтгүүлч бэлтгэж байгаа улсын болоод хувийн сургуулиуд хэвлэл мэдээллийн салбар редакци болон сонин, телевиз сайт руугаа хандахаа больчихсон байна. Дунд нь гүүр болдог төрийн бус байгууллагууд нь ажиллахаа больчихсон байна. Сургууль нь төлбөрөө л бүрэн авч байвал тухайн сэтгүүлчийн боловсрол, мэдлэг, цаашид хэрхэн ажиллаж амьдрах нь огтоос хамаагүй болсон байна. Сургуулиуд оюутнууд дээрээ сайн анхаарах хэрэгтэй. Оюутнууд дадлага гээд хийдэг, үүнийг хариуцлагажуулаад гэрээ хийх хэрэгтэй. Тэгэхгүй зүгээр нэг явж байгаад дадлага хийсэн гэдэг бичиг авахыг боддог. Тухайн мэргэжлийн редакцийн бодлогыг ч ойлгодоггүй. Ийм оюутнууд төгсөж ирээд сэтгүүл зүйгээ баллах ажил хийнэ шүү дээ. Сэтгүүлч бэлддэг сургуулиуд мэргэжлийн редакцитай уялдаа холбоотой байх хэрэгтэй. Үүнийг МСНЭ, Сайтуудын холбоо нь хийдэггүй юм бол манай холбоо хийе. Мэдээ бичиж сурах, сурвалжлага ингэж хийх, ярилцлага ингэж хийх гэдгийг сайн сурах хэрэгтэй. Эргэх холбоо байхгүй болсон байна. Тэгж л боловсон хүчин дээрээ анхаарахгүй бол манай салбарт ажилладаг боловсон хүчин байхгүй болчихоод байна, ний нуугүй хэлэхэд. Харин манай хэвлэлийн салбарт өнөөдөр хэн ноёлж байгаа юм. Дундын бүсийнхэн буюу сэтгүүлч бус нөхдүүд ноёлж байна. Жинхэнэ мэргэжлийн сэтгүүлчид мөрөөрөө ажлаа хийгээд хэр таарсан цалингаа аваад явж байна. Сэтгүүлчдийг өнөөдөр шантаачид, улс төрчдийн бууны нохой гэж цоллож байна. Муу муухай бүхнийг сэтгүүлчид рүү, энэ салбар руу чихэж байгаа. Ингэж болохгүй ээ. Шантааж нэртэй нөхдүүд мэргэжлийн бус зүгээр Пи арчид, сайт нэртэй нэг юм нээчихсэн нөгөөх нь мэргэжлийн редакци байтугай хаяг ч алга. Гэртээ сууж байгаад юм уу, эсвэл кофе шопт аяга кофе уугаад ажлаа хийдэг, энэ бол сэтгүүл зүй биш ээ. Мэргэжлийн сэтгүүл зүй гэдэг редакцитай, буух эзэн буцах хаягтай, хариуцлага хүлээх чадвартай, нийтлэлийн бие даасан бодлоготой ийм байдаг. Сэтгүүл зүй дундын бүсийнхний тоглолт болоод дууслаа.Шантаачингуудаас салах ажлыг мэргэжлийн сэтгүүлчид өөрсдөө хийх ёстой.

Хэвлэл мэдээлэл сэтгүүл зүйн салбарт улсад бүртгэлтэй 63 төрийн бус байгууллага байна. Энэ бүгдээс Удирдах зөвлөлтэй өөрийн гэсэн оффистой, ажлын албатай, албан шаардлага хүргэдэг, тодорхой хүрээлэлтэй хэдхэн байгууллага байна. Үүний нэг нь НСНХ юм. МСНЭ манай холбоо хоёрын дунд ямар нэгэн зөрчилдөөн байхгүй. Манай холбоо бол төвийг сахина. МСНЭ бол 60 гаруй жилийн түүхтэй том байгууллага, салбар маань 100 гаруй жилийн түүхтэй том салбар. Монголын буян их гэдэг шиг хэвлэл мэдээлэл сэтгүүл зүйн буян их гэж боддог. НСНХ өөрсдийнхөө хүрээнд нийслэлийн хэмжээнд хэвлэл мэдээллийн салбарын ажлыг нэр төртэй сайн гүйцэтгэж байгаа гэж хэлмээр байна. Харин энэ салбарт хууль эрх зүйн шинэчлэлүүд хийгдэх цаг нь болсон. Одоо Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хууль Их хурал руу орох гээд Хууль зүй дотоод хэргийн яаманд ажлын хэсэг нь ажиллаж байна. Хууль зүйн дэд сайд асан Б.Элбэгсайхан ахалж байсан бол одоо дэд сайд Баатаржав ахлах байх. Хэвлэл мэдээллийн хуулийн ажлын хэсэгт энэ салбараас гол төлөөллүүд орж байж хууль сайн болно. Төрөөс олгож өгсөн мэргэжлийн нэг байгууллагатай болгоё тэр нь ротациар сонгогддог, МСНЭ, НСНХ, МСХ, ХМЗ эд нараас төлөөллөө оруулдаг, ингээд төртэйгээ харьцдаг ийм байх нь зөв байх.

-Сэтгүүлчдийн нийгмийн асуудал гээд амтай болгон нь ярих болж. Үүн дээр таны бодол ямар байна вэ?

-Хэвлэл мэдээллийн салбарт ажиллаж байгаа ТББ-ууд тухайлбал, МСНЭ, Монголын сайтын холбоо редакциудын бодлогод ордгоо болих хэрэгтэй. Сэтгүүлчдийн нийгмийн асуудлыг яриад байртай, байшинтай болгоно ч гэх шиг. Тийм хэрнээ боловсролын асуудлыг нь ярихгүй байгаа нь сонин. Боловсролтой, мэдлэг чадвартай хүн дээр баялаг өөрөө ирдэг. Ажиллаж байгаа хүнийг амьдрал бурхан хоёр өөрөө шагнадаг. Тухайн редакцид хуулийн дагуу хөдөлмөрийн гэрээгээ байгуулаад ажиллаж байгаа ажилтан бол тухайн редакийн боловсон хүчин. Редакци нь цалинг нь олгоод нийгмийн даатгалыг нь төлөөд явж байна гэдэг чинь нийгмийн асуудлыг нь шийдээд явна гэсэн үг. Гэтэл редакцийн энэ ажилд хөндлөнгөөс дайрч ороод машинтай, байртай болгоно гээд нийгмийн асуудлыг нь яриад байх нь утгагүй. Харин мэргэжлийн холбоодууд яах вэ гэвэл редакциудтай ярилцах ёстой. Яг үнэндээ хэвлэл мэдээллийн салбар бол бизнес юм. Үүнийг бизнес биш гэж хэн хэлэх юм бэ. Сонин хэвлэлийн үг бүхэн нь мөнгө байдаг, телевизийн эфирийн цаг минут бүхэн мөнгөтэй. Төрөөс төсөв мөнгө гэж огт авдаггүй, бор зүрхээрээ явдаг ийм л салбар. НСНХ манай холбоонд гишүүнчлэлтэй аль нэг сонин, сэтгүүл, телевиз, сайтын сэтгүүлчийн нийгмийн асуудлыг ярьж болохгүй. Харин тэнд эрх нь зөрчигдөж байна уу, боловсролынх нь асуудал дээр редакци нь анхаарч байна уу гэдгийг л анзаарч, энэ салбарын хууль эрх зүйн орчин ямар байна, хөгжлийн индекс нь ямар байна гэж үзэхээс эмзэг асуудал дээр нь дөрөөлж улстөрчид шиг ажиллаж болохгүй…

-Ам нээвэл уушиг нээ гэдэг шиг сэтгүүл зүйн салбарт өөр ямар асуудал байна?

-Манай салбарт эв нэгдэл байхаа больжээ. Нуулгүй хэлэхэд улстөрчдийн халаасанд гүйгээд орчихжээ. Улстөрчид хууль баталдаг байж өөрсдөө хуулиа их зөрчдөг. Үүнтэй адил манайхан улс төрчдийн аль ч бөөрөнд нь наалдчихсан юм. Ихэнх сайт, сонинууд улстөрч эзэнтэй. Үүнийгээ ил тодорхой зарлах хэрэгтэй ш дээ. Яагаад зарлах хэрэгтэй вэ гэвэл тухайн редакциас цензуртай үнэн бодит мэдээ гарч байна уу, нэг талыг бариад байна уу гэдгийг нь мэдмээр байна. Сошиалд бодит бус байдлыг маш их сэвж байна.Үүн шиг мэргэжлийн сэтгүүлзүйгээс ард түмэн үнэн бодит мэдээллийг хүсдэг. Сонины эрхлэгч, эсвэл төр засгийн хэвлэлийн албаны дарга, дарга нэртэй нөхдүүд улстөрчдийн халаасанд орсон. Үүнийг би ил цагаан шударга хэлнэ. Тэр нөхдүүд л сэтгүүлчдээ цөөн төгрөгөөр хуураад сууж байдаг. Өөрсдийнх нь хүүхдүүд болохоор төрд өндөр алба хашдаг. Өөрсдөө нам дамжсан, нам доторх бүлэглэлийн эрх мэдлийг хамгаалж хаацайлдаг, хэвлэлээр гарах асуудлыг хариуцаж хаалт тавьдгаа болих хэрэгтэй. Өрмийг нь авдаг байсан бол одоо хусмыг нь авдаг болсон байна. Өнөөдөр манай салбарт чадвартай, чансаатай, боловсролтой, сэтгэлтэй залуучууд зөндөө байгаа. Тэдэнд байраа тавьж өгөх хэрэгтэй. Сүүлийн үеийнхэн үгээ зоригтой хэлмээр байна. Болохгүй байгаа, бугшмал байдлыг задлах хэрэгтэй байна. Бид шүүмжилж чадахаас яг барьж аваад хийж чаддаггүй. Шүүмжлүүлсэн ч гэсэн ажлыг хийж гүйцэтгэж чаддаг байх хэрэгтэй байна. Дээрээс нь манай салбарт би-гээр өвчилсөн хүмүүс олширч байна. Орчин үед би биш бид гэсэн чиг шугам мөрдөгддөг, ганцаарчилсан тоглолт хэрэггүй. Редакциудын нэгдэл чухал байна. Сэтгүүлчийн нэр хүнд шалаар нэг уналаа гээд хэн хүнгүй хэлэх болсон. Ингэхэд хэн унагасан юм, манайхан өөрсдөө л улстөрчидтэй нийлж салбараа татаж унагасан биз дээ. Одоо үүнийг хэн аврах юм, тэр улстөрчид чинь аврахгүй. Бид өөрсдөө аварна. Нийгэмд эрүүл сэтгүүл зүйн аяныг хийх хэрэгтэй. Үнэхээр л сэтгүүл зүйн гал тогоондоо хайртай, эндээс хоолоо олж идэж байгаа хүмүүс үүний төлөө одоо явах цаг нь болжээ гэж хэлмээр байна. Ингэж байж салбарын нэр хүнд өснө, салбараа бид аварч чадна. Хэвлэлийн эрх чөлөөний хуулинд төр дэргэдээ хэвлэлтэй байж болохгүй гээд заачихсан байгаа. Гэтэл өнөөдөр УИХ, Засгийн газар, бүх яамд, аймаг, нийслэл бүгд хэвлэлийн аппараттай, бүгд дэргэдээ студитай болсон. Хэвлэл мэдээллийн ажлыг тэд өөрсдөө хийгээд эхэлж байна. Яам бүхэн дүүрэг бүхэн хэвлэлийн албатай болсон. Тийм болохоор хэвлэлийн эрх чөлөөний хуулинд маш сайн өөрчлөлтүүдийг хийж өгөх нь чухал. Намаас ангид гэж бүгд хэлдэг боловч бүгд нам улс төртэй ойр, намаас улстөрчдөөс санхүүжиж байна. Зарим нэг телевиз сонин аль нэг намын хэвлэлийн алба шиг ажиллаж байна. Үүнийгээ болих хэрэгтэй. Болохгүй бол хуулинд нь тусгаж өгөх шаардлагатай. Тод өнгө болохоос илүү түмний талд л ажилладаг салбар ш дээ. Гэтэл одоо мөнгөтэй бүхний талд ажилладаг болчих гээд байна даа.

УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд :

Аливаа улсад ардчиллыг хамгаалдаг зүйл нь ардчилсан сонгууль байдаг. Гэтэл өнөөдөр захиалгаар, ганцхан шүүгчийн захирамжаар Монгол Улсын иргэдийн сонгох, сонгогдох эрхийг уланлаа гишгэдэг үе ирсэн байна. Энэ бол хэсэг нам, бүлэг, залуучууд сонгуульд орох, орохгүйн тухай асуудал биш. Энэ бол Монголд ардчилал байх уу, хүний эрх, эрх чөлөөг сонгосон зам маань цаашаа явах уу үгүй юу гэдэг ирмэг дээр ирсэн байна. Тиймээс ардчиллаа хамгаалах уу үгүй юу гэдгээ шийдэх хэрэгтэй болоод байна.

Орон нутгийн сонгууль бол хэн ч тоодоггүй дагавар хүүхэд шиг асуудал биш юм. Хэрэв энэ сонгууль байхгүй бол 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль байхгүй шүү. Бид хэн нэгэн даргын цүнх барьж байгаагүй. Хэн нэгний хэрэгсэл биш. Бид хэн нэгэнтэй хүчээр нэгдэж, сонгуульд орох сонирхол байхгүй.

Бид 24 цагийн дотор энэ асуудлыг шийдэхийг шаардаж байна. Хэрэв шийдэхгүй бол бил тэмцлийн хурц хэлбэрт шилжих болно.

Ардчилсан нам МАХН, ШИНЭ намтай хамтарч сонгуульд оролцон байгаа. Бидэнд бас хандсан. Энэ тохиролцоо биш, хэн нэгнийг ялахын тулд хүчээр хамтарч болохгүй гэсэн хариултыг өгсөн. Харамсалтай нь нөгөө нөхдүүд яаж ийж байгаад хүчээр засгаа авна гэсэн байдлаар улайрч, шүүхийг ашиглаж байна гэж харж байна.

Шууд хэлье. Энэ бүхний ард Ардчилсан нам, түүний цаана Монгол Улсын Ерөнхийлөгч байгаа гэж бид хардаж байгаа. Х.Баттулга гэдэг хүн бүх улс төрийн намуудыг өөрийнхөө тоглоомын дүрмээр байлгана гэвэл үгүй. Бид хэнээс ч хараат бусаар шийдвэрээ гаргаад явна.

Манай бүх бичиг баримтыг Нийслэлийн сонгуулийн хороо хүлээж аваад, хууль ёсны байна гэж үзээд бүртгэсэн. Харин Нийслэлийн сонгуулийн хорооны бүртгэх тухай шийдвэрийг өчигдөр Захиргааны хэргийн шүүхийн нэг шүүгч захирамж гаргаад түдгэлзүүллээ. Өнөөдөр нэр дэвшигчдийн үнэмлэхийг гардуулна. Үүнээс өрсөж маш яаралтайгаар Захиргааны хэргийн шүүхээс захирамж гаргасан. Энэ нь Нийслэлийн сонгуулийн хороог үйл ажиллагаагаа зогсоо гэсэн үг юм.

ХҮН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Гантулга:

Манай намын гишүүн байсан хэдхэн хүн шүүхэд ганц цаас аваачиж өгөөд тэрэн дээр нь үндэслэж Захиргааны хэргийн шүүхийн А.Насандэлгэр гэдэг шүүгч Нийслэлийн сонгуулийн хорооны шийдвэрийг түдгэлзүүллээ.

Энэ нь Хөдөлмөрийн үндэсний нам сонгуульд оролцох боломжгүй болсон гэсэн үг биш. Нийслэлийн сонгуулийн хороог цаашид үйл ажиллагаа явуулахад нь хязгаарлалт тавьсан гэсэн үг.

Бидний эрх ашиг хөндөгдсөн энэ шүү хуралд бид гуравдагч этгээдээр оролцох хүсэлт гаргасан ч оруулаагүй. Ингээд хуурамч нэхэмжлэл гаргасан хүмүүсийн нэхэмжлэлд захирамж гаргасан.

Шүүгч захирамжийнхаа үндэслэлийг хэлээгүй.

Нийслэлийн АН-ын дарга Д.Пүрэвдаваа нараар дамжуулаад энэ сонгуульд хамтарч оролцох санал бидэнд тавьсан. Бид зөвшөөрөөгүй.

Есдүгээр сарын 29-нд Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт орших Ар гүнтийн замд “Isuzu Juston” маркийн автомашин замын хажуу руу онхолдсон ноцтой зам тээврийн осол гарчээ.

Ослын улмаас уг автомашин дотор явсан зорчигч 44 настай эрэгтэй хүнд гэмтэж, жолооч 50 настай эрэгтэй амиа алджээ.

Иймд иргэд жолооч нарыг авто замын нөхцөл, автомашины онцлог, ачаа тээшний хэмжээнд тохируулан хурдаа сонгож хөдөлгөөнд оролцохыг Тээврийн цагдаагийн албанаас анхаарууллаа.

Хүнс, хөдөө аж ахуйн хөнгөн үйлдвэрийн сайд З.Мэндсайхан “Монгол Улс , бусад улстай байгуулсан хэлэлцээрийн хүрээнд 2020 онд нэмэлтээр экспортлох дулааны аргаар боловсруулсан хонь, ямааны махны тоо хэмжээний тухай байлаа. Бэлчээрийн ургамлын ургалт муу байгаа, даац олон дахин хэтэрсэн, өвөлжилт хүндэрч болзошгүй Архангай, Баянхонгор, Говь-Алтай, Дундговь, Өмнөговь, Өвөрхангай аймгуудад зудын эрсдлийн үнэлгээ хийсэн. Дээрх аймгуудаас бэлтгэсэн хонь, ямааны махыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах зайлшгүй шаардлагатай байгааг харгалзан үзэж дулааны аргаар боловсруулсан хонь, ямааны махны экспортыг 10 дугаар сараас эхлэн зургаагаас доошгүй сарын хугацаанд бэлтгэж, экспортлох хэмжээг нэмэгдүүлэх санал гаргалаа.

Ингээд Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлөөс зөвлөмж гаргалаа.

2020 оны нэмэлтээр экспортлох стратегийн хүнс болох дулааны аргаар боловсруулсан хонь, ямааны махны хэмжээг дөчин мянган тонн хүртэл байхаар тогтоохыг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд З.Мэндсайханд зөвлөлөө.

Монгол Улсын 2020-2021 оны хүйтэн улирлын төлөв байдлыг үндэслэн Архангай, Баянхонгор, Говь-Алтай, Дундговь, Өвөрхангай, Өмнөговь аймгаас бог мал бэлтгэх ажлыг экспортын эрх бүхий аж ахуйн нэгжтэй хамтран шуурхай зохион байгуулахыг холбогдох аймгийн Засаг дарга нарт чиглэл болголоо гэж Монгол Улсын Шадар сайдын Ажлын албанаас мэдээлэв.

Улаанбаатар хотын захирагч асан Э.Бат-Үүл нарын 11 хүнд холбогдох Эрүүгийн хэргийн шүүх хурлыг ирэх аравдугаар сарын 28-н хүртэл дахин хойшлуулахаар болсон талаар Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Тамгын газраас мэдээллээ.

Тус шүүх хурлыг 2020 оны есдүгээр сарын 30-ний өдрийн 10:00 цагт товлосон боловч 2020 оны есдүгээр сарын 29-ний өдөр зарлагдсан шүүгч П.Ариунболд, Б.Халиун, Д.Ренченхорол нарын бүрэлдэхүүнтэй шүүгдэгч М.Гаамаа нарт холбогдох хэргийн шүүх хуралдаан үргэлжилж байгаа тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.16 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.4 дэх заалтад заасан үндэслэлээр шүүх хуралдааныг хойшлуулж шийдвэрлэжээ.

Мөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.16 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Л.Нарантуяагийн өмгөөлөгч Ж.Гантулга, Л.Данзанноров, Ж.Наранбаяр нарын гаргасан “…шүүгдэгч Л.Нарантуяагийн хөл хугарсан оноштой шүүх хуралдаанд олон өдөр оролцох боломжгүй нөхцөл байдал үүсээд байх тул 2020 оны аравдугаар сарын 20-ны өдрөөс хойш товлож өгнө үү…” гэх хүсэлт, мөн бусад оролцогчийн хүсэлтийг харгалзан шүүх хуралдааныг 2020 оны аравдугаар сарын 28-ны өдрийн 10:00 цагт товлосон байна.

Эргэн сануулбал, Хотын дарга асан Э.Бат-Үүл, Төрийн орон сууцны санхүүжилтийн корпорацын захирлаар ажиллаж байсан А.Гантулга, “Бэрэн групп” компанийн захирал Б.Мөнхтөр нарыг бүлэглэж, эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан, мөнгө угаасан гэх хэрэгт прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд ирүүлсэн юм.

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас байгаль орчинд ээлтэй техник технологи, инновацийн шийдэл, бараа бүтээгдэхүүнийг сурталчлан шинжлэх ухааны ололт амжилтыг бизнест нэвтрүүлэх ажлыг дэмжих үүднээс “Ногоон технологи” өдөрлөгийг 2013 оноос хойш жил бүр зохион байгуулсаар иржээ.

ХХААХҮ-ийн сайд З.Мэндсайхан НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Винод Ахужа нар өнөөдөр дөрөвдүгээр бүрэлдэхүүн хэсгийн гэрээг байгууллаа.

“Хүнсний ногооны хүртээмжтэй, тогтвортой үйлдвэрлэл, маркетинг”-ийн “Монгол ногоо” төслийн сүүлийн шат 2020-2023 он хүртэл хэрэгжих болсонтой холбогдуулан уг гэрээг үзэглэсэн байна.

“Монгол ногоо” төсөл нь хүртээмжтэй, хүйсийн тэгш байдлыг хангасан хүнсний ногооны салбарыг тогтвортой хөгжүүлж, иргэдийн амьжиргааг дэмжихэд гол анхаарлаа хандуулна.

Төслийг хэрэгжүүлснээр хот суурин болон орон нутгийн ногоочдыг дэмжих, тэр дундаа өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийн хүнсний ногооны үйлдвэрлэл нэмэгдэнэ гэсэн хүлээлттэй байна.Түүнчлэн өрх толгойлсон эмэгтэйчүүд болон өрхийн ногоо эрхлэгчдэд зах зээлийн хандлага, хэрэглэгчдийн таашаалд нийцүүлэн зохион байгуулалттай борлуулж, орлогоо нэмэгдүүлэх үүд хаалгыг нээж өгөх юм.

НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын дөрөвдүгээр бүрэлдэхүүн хэсгийн хүрээнд хүнсний ногооны салбарын эрх зүйн орчныг сайжруулах замаар салбарт ажиллагчдын эрх ашгийг хамгаалж, тогтвортой, хүртээмжтэй өсөлтийг хангахаар зорьж байна.

2020.09.29-ний өдрийн 03.30 цагийн орчимд Завхан аймаг, Их-Уул сум, Зарт баг “Ар намын ам” гэх газар /сумын төвөөс баруун урагшаа 43 км/ шороон замд улсын дугааргүй “Мустанг-5” маркийн Г жолоочтой мотоцикл онхолдож, жолооч 22 настай, эрэгтэй Г-ын амь нас хохирсон ноцтой зам тээврийн осол бүртгэгдсэн байна.
Хүний амь нас хохирсон тохиолдлын дийлэнх нь төв суурин газраас зайдуу хөдөө, хээрийн шороон замд бүртгэгджээ. Мотоцикл унаж ашиглахдаа хамгаалалтын хэрэгслийг өмсөж хэрэглэн замын хөдөлгөөнд оролцохыг анхааруулж байна. Мөн 2020.09.29-ний өдрийн 16.20 цагийн орчимд СХД-ийн 21 дүгээр хороо Ар гүнтийн замд “Isuzu Juston” маркийн автомашин онхолдож, зорчигч 44 настай, эрэгтэй М гэмтэж, жолооч 50 настай эрэгтэй Э-н амь нас хохирсон ноцтой зам тээврийн осол бүртгэгдсэн байна.

Коронавирусийн халдварын улмаас манай улс өнгөрсөн хоёрдугаар сарын сүүлээр хилээ хаасан. Гэсэн ч өнгөрсөн хугацаанд нийт 82 удаагийн тусгай нислэг үйлджээ.

Энэ талаар ГХЯ-ны Консулын газрын дарга Л.Мөнхтүшиг мэдээлэл өглөө. Тэрбээр “Өнгөрсөн хугацаанд 22973 иргэнээ авч ирсэн байна. Харин 82 удаагийн нислэгээр 16483 иргэн, автозамаар 6533 иргэнээ иржээ.

Хилийн чанадаас эх орондоо ирэх хүсэлт гаргаж байгаа иргэдийн тоо харьцангүй өндөр байсан ч одоо буурч байна. Жишээ нь, БНХАУ-аас 100 гаруй иргэн ирэх хүсэлтээ өгөөд байсан ч яг өчигдөр 30 иргэн орж ирсэн. Тусгай үүргийн нислэгийн хувьд ч есдүгээр сарын сүүлийн нислэг буюу Сиатл-Улаанбаатарын нислэг 10 гаруй суудал хоосон ирж байна.

Аравдугаар сард бид 10 гаруй тусгай нислэг хийнэ. Ингэхдээ Сиатл-Улаанбаатар транзит нислэгээр хэчнээн иргэн ирэх, яг хэчнээн хүн зайлшгүй ирэх хүнд нөхцөл шалтгаантай байна гэдгийг сайтар судалж, харж байгаад Сиатл руу дахин нислэг үйлдэх эсэхийг шийднэ.

Өнгөрсөн гуравдугаар сарын 20-ны өдрийн УОК-ын шийдвэрээр Монгол Улсад зайлшгүй ирэх шаардлагатай гадаад иргэдийг нарийвчлан тодорхойлж өгсөн. Монгол Улсын иргэнтэй гэр бүл болсон, Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа гадаадын дипломат төлөөлөгчийн газрын ажилтнуудын ар гэр, үр хүүхэд, Монгол Улсад байнга оршин суудаг, хүчинтэй визтэй иргэд байна.

Энэ дагуу есдүгээр сарын 29-ний нислэгээр 15 улсын 216 гадаад иргэн манай улсад ирсэн” гэлээ.

Уран зургийн галерейг зориулалтын байртай болоход дэмжлэг үзүүлэх талаар өнөөдөр /2020.09.30/ Засгийн газрын хуралдаж, шийдвэр гаргалаа. Ерөнхий сайд энэ сарын 28-ны өдөр Соёлын яам болон харьяа байгууллагуудын ажилтай танилцсан. Үүнтэй холбогдуулан:

– Уран зургийн галерейг Үндэсний уран зургийн галерей болгон өөрчлөх, Уран зургийн галерей, Хүүхэлдэйн театрын орон тоо, төсвийг нэмэх

– Уран зургийн галерейн галд өртсөн бүтээлүүдийг сэргээн засварлахад дэмжлэг үзүүлэх, Их тэнгэрийн амны байранд байгаа нэр бүхий зураачдын бүтээлийг Уран зургийн галерейд шилжүүлэх

– Лениний музейн барилгыг Дүрслэх урлагийн музей болон Уран зургийн галерейн зориулалтаар ашиглах талаар судалж шийдвэрлэх

– Чингис хааны музейн дэглэлт, үзмэрийг бүрдүүлэх, музейн гадна чимэглэл, гэрэлтүүлэг, үзмэрийн танхимын интерер дизайн, бусад ажилд шаардагдах хөрөнгийг 2021 оны төсвийн төсөлд тусгах

-Үндэсний номын сангийн шинэ барилгын урд талд үзэгдэх орчин, байгалийн гэрлийг нь хааж, номын сангаар үйлчлүүлэгчдийн зорчих хөдөлгөөнд саад учруулдаг, мөн СБД-ийн долоодугаар хорооны 240 өрхийн 1000 гаруй иргэний эрх ашгийг хөндөж байгаа 16 давхар орон сууцны барилга барих, газар ашиглах зөвшөөрлийг судалж цуцлах, зөвшөөрөл өгсөн холбогдох албан тушаалтан хууль бус шийдвэр гаргасан эсэхийг шалгуулах

– Соёлын төв өргөөг нийслэлийн өмчөөс төрийн өмчид шилжүүлж анхны зориулалтаар нь буюу “Соёлын хотхон”-ы зориулалтаар эзэмших талаар судалж танилцуулах зэргийг холбогдох сайд, агентлаг, хотын дарга нарт даалгав.