Month: March 2019

Өнгөрсөн 2017 онд ХЭҮК-т цагдаагийн албан хаагчийн үйл ажиллагаа, эрүү шүүлттэй холбоотой асуудлаар иргэдээс 51 гомдол, мэдээлэл ирүүлжээ. Эдгээрээс 40 гомдол нь цагдаагийн албан хаагч, үлдсэн нь шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх болон прокурорын байгууллагын албан хаагчийн зүй бус үйлдэлтэй холбоотой байна. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүний эрхийн Зөвлөлөөс хууль сахиулах албан хаагчид, төрийн бусад албан хаагчдын сургалтын хөтөлбөр болон шүүгч, хуульчдын байнгын сургалтын хөтөлбөрт эрүүдэн шүүх болон бусад хэлбэрээр хэрцгий, хүнлэг бусаар хүний нэр төрийг доромжлон харьцахаас урьдчилан сэргийлэх олон улсын зохицуулалтыг тусгах тухай зөвлөмж өгсөн ч эдгээрийн хэрэгжилтийг хангах чиглэлээр тухайн зорилтот бүлэгт шууд чиглэсэн тодорхой ажлыг Засгийн газраас хангалттай авч хэрэгжүүлээгүй байна.

2019 оны гуравдугаар сарын 26-ны өдөр Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Даваасүрэн БНХАУ-ын Хармөрөн мужийн дэд дарга Чөн Жымин тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзав. Уулзалтын эхэнд 2019 он бол Монгол, Хятадын дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн түүхэн ой тохиож, хоёр талын харилцаа, хамтын ажиллагаа олон салбарт идэвхтэй өрнөн урагшлах сайхан төлөв харагдаж байгааг талууд тэмдэглэв.

Уулзалтын үеэр Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Даваасүрэн Хятад, Монгол, Оросын эдийн засгийн коридорын бүтээн байгуулалт, Хармөрөн мужийн томоохон аж ахуйн нэгжүүдийн хөрөнгө оруулалт, хоёр талын хөдөө аж ахуй, уул уурхайн бус салбарын үйлдвэрлэл, Хармөрөн мужид зохион байгуулагдах үзэсгэлэн яармагт Монголын аж ахуйн нэгжүүдийг урьж оролцуулах зэрэг саналыг дэвшүүлэв.

Хармөрөн мужийн дэд дарга Чөн Жымин монголын талтай тогтоосон харилцаагаа шинэ агуулгаар баяжуулан хөгжүүлэх, орон нутгийн хамтын ажиллагааг төлөвлөгөөтэйгээр явуулах, хүмүүнлэгийн салбарын солилцоо, харилцан итгэлцлийг бэхжүүлэхээр ажиллахаар зорьж буйгаа онцлов.

Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Даваасүрэн тэргүүтэй төлөөлөгчид Оросын Холбооны Улсын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Тэргүүн А.С.Цыденовын урилгаар 2019 оны 3 дугаар сарын 28-30-ны өдрүүдэд Оросын Холбооны Улсын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Улаан-Үд хотноо зохион байгуулж буй “Baikal Trade – 2019” Монгол-Оросын хамтарсан бизнес чуулга уулзалтад оролцож байна. Монголын талын албан ёсны төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнд Гадаад харилцааны яам, Зам, тээврийн хөгжлийн яам, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, “Алтанбулаг” чөлөөт бүсийн захиргаа, Гаалийн ерөнхий газар, Улаанбаатар хотын захиргаа, Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, “Улаанбаатар төмөр зам” нийгэмлэг зэрэг байгууллагууд оролцож байна. Айлчлалын хүрээнд Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Даваасүрэн Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Тэргүүн А.С.Цыденовтой албан ёсны уулзалт хийж, Монгол Улс болон Бүгд Найрамдах Буриад Улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргах, салбар хоорондын шинэлэг туршлага, арга барилын талаар харилцан мэдээлэл солилцох замаар тээвэр, эрчим хүч, байгаль орчны салбарт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг хамтран судлахаар тохиролцов. Түүнчлэн, өнөөдөр Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Даваасүрэн Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимын ерөнхийлөгч П.В.Ертановтай уулзалт хийснээс гадна “Baikal Trade – 2019” олон улсын бизнес чуулга уулзалтын нээлтийн ажиллагаанд оролцож, “Монгол Улс тогтвортой хөгжлийн замд” сэдвээр илтгэл тавив.

Чуулга уулзалтын хүрээнд Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимтай хамтран Монгол Улсын экспортын бараа бүтээгдэхүүний үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулж байгаа бөгөөд хүнс, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг Монгол Улсын 22 аж ахуйн нэгж өөрсдийн үйлдвэрлэдэг бараа бүтээгдэхүүнээ танилцуулж байна.

НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагаас эрхлэн гаргасан “Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэх замаар мал аж ахуйн салбарыг шинэчлэх нь” сэдэвт илтгэлийг танилцуулах хуралдаан 2019 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдөр Женев хотноо болов. Олон жилийн турш мал аж ахуйн салбарт боловсруулалт, үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хэлэлцэж ирсэн бол Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд-2030 батлагдсанаар эдгээр зорилтуудад хүрэхэд мал аж ахуйн салбарын гүйцэтгэх үүргийг нэмэгдүүлэхэд чиглүүлж, салбарын хөгжлийг илүү өргөн хүрээнд авч үзэх шаардлагыг бий болгосон талаар тайланд дурджээ. Тогтвортой хөгжлийн 17 зорилтыг биелүүлэхэд мал аж ахуйн салбар шууд болон шууд бусаар бүх зорилтод хамааралтай байна. Тухайлбал, ажил эрхлэлт, орлого нэмэгдүүлэх, мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүний хангамжийг сайжруулах, хүүхдийн бие бялдрын хөгжил, боловсролд хувь нэмэр оруулах, хөдөөгийн эмэгтэйчүүдийг хүчирхэгжүүлэх зэрэг бүх зорилтыг дурдаж болно. Товчдоо Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг биелүүлэхэд мал аж ахуйн салбарын оруулах хувь нэмрийг нэмэгдүүлэх, салбарыг бүхэлд нь шинэчлэх шаардлага тулгарч байгаа талаар тайланд дурджээ.

Хуралдаанд Монгол Улсаас НҮБ-ын Женев дэх төв болон Олон улсын бусад байгууллагын дэргэд суугаа Байнгын төлөөлөгч Л.Пүрэвсүрэн хэлэлцүүлэгчээр оролцож, мал аж ахуйн салбарын Монгол Улсын эдийн засагт гүйцэтгэж буй үүрэг, цаашид хэрэгжүүлэх зорилтуудын талаар танилцуулав.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан спортын сайд Ёндонпэрэнлэйн Баатарбилэг хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагуудыг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтад 39 их, дээд сургуулийн удирдлага оролцож, санал бодлоо хуваалцсан юм.

Нэг талаар сургалтын, нөгөө талаар бизнесийн байгууллага болох хувийн их, дээд сургуулиудын дунд маш хариуцлагагүй, стандартын бус байр танхимтай, магадлан итгэмжлэгдээгүй сургууль цөөнгүй бий. Магадлан итгэмжлэгдээгүй сургуульд суралцагч оюутан боловсролын зээлийн сангаас зээл авах боломжгүй, гадаадад шилжин суралцахад кредит оноо нь хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй зэргээр эрх ашиг нь зөрчигдөж байдаг. Ийм сургуулиуд сайн ажиллаж байгаа хувийн их, дээд сургуулийн нэр хүндийг унагаж байгааг энд ирсэн удирдлагууд хүлээн зөвшөөрч санал бодлоо хуваалцлаа.

БСШУС–ын сайд Ё.Баатарбилэг, Их дээд сургууль төгсөгчид мэргэжлээрээ ажиллах нь бага байна. Тиймээс ойрын тав, арван жилд эрэлттэй байх, эрэлтгүй болох мэргэжлийн чиг баримжааны судалгааг нарийн гаргах чиглэл холбогдох газарт өгсөн. Эрэлтгүй болох мэргэжлүүдээр мэргэжилтэн бэлтгэхийг хумих бодлого барих болно. Харин эрэлттэй, хүнд учраас оюутан элсдэггүй мэргэжлээр мэргэжилтэн бэлтгэх тохиолдолд төрөөс тухайн суралцагч болоод сургуулийг дэмждэг тогтолцоог бий болгохын төлөө ажиллана гэлээ. Босго онооны тухайд тодорхой цензур байх ёстой. Дээд боловсролын зах зээл дээр өрсөлдөж нэр хүндээ сайжруул, нөгөө талаар хүүхдүүд их дээд сургуульд орохын тулд хичээдэг болох хэрэгтэй гэсэн хатуу байр суурьтай байгаагаа мөн сайд хэллээ.

Салбарын хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох үүднээс Боловсролын багц хуулийг намрын чуулганаас өмнө бэлэн болгож өргөн мэдүүлнэ. Зөвхөн өөрийн сургуулийг ярих биш харин Монгол Улсын дээд боловсролын тогтолцоо гэх өргөн хүрээнд харж, нэгдсэн санал танилцуулах чиглэлийг хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагуудад өгөв.

Боловсролын үнэлгээний төвд өгсөн үүргийн дагуу түүврийн аргаар хувийн их, дээд сургуулиудад гэнэтийн шалгалт хийнэ. Сургалтын чанар, оюутны мэдлэг ямар байгааг ийм байдлаар харьцуулж үнэлэх шаардлага байгааг дурдлаа.

Их сургууль байх гэж улайрах биш, зах зээлээ мэдэрч сул байгаа орон зайд чиглэхийг сайд санууллаа. Өөрөөр хэлбэл, их сургууль байж чадахгүй бол дээд сургууль бол, дээд сургууль байж чадахгүй нь Мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв болж шаардлагатай байгаа мэргэжилтэн бэлтгэх хэрэгтэй гэв.

АШУҮИС-ийн санаачилгаар “Агаарын бохирдол ба эрүүл мэнд” сэдэвт үндэсний чуулган Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ивээл дор өнөөдөр зохиогдлоо. Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургууль болон гадаадын их дээд, сургуулийн профессорууд, эрдэмтэн судлаач, багш нар, оюутан залуус оролцсон тус арга хэмжээг Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх нээлээ. Тэрээр хэлсэн үгэндээ, 2018 оны 11 дүгээр сард Женев хотод Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага анх удаа “Агаарын бохирдол ба эрүүл мэнд” глобал чуулганыг зохион байгуулж, 2030 он гэхэд агаарын бохирдлын шалтгаант нас баралтыг бууруулах зорилт дэвшүүлсэн. Монгол Улсын Засгийн газар уг уриалга, зорилтыг хэрэгжүүлэхээр олон талт арга хэмжээг төлөвлөн хэрэгжүүлж байгаагийн нэг томоохон хэсэг нь агаарын бохирдлын эрүүл мэндийн нөлөөг судлах, судалгааны үр дүнд тулгуурлан бодлогын шийдэл гаргах, амьдралд хэрэгжүүлэх юм. Засгийн газар техник технологийн сүүлийн үеийн ололтод тулгуурласан нэлээд ажил хийхээр төлөвлөсний зэрэгцээ Улаанбаатар хотод энэ оны 5 дугаар сарын 15-наас түүхий нүүрс хэрэглэхийг хориглосон. Түүхий нүүрсний оронд сайжруулсан шахмал түлшийг хэрэглэнэ. Энэ хэрэглээг хангах зорилготой “Таван толгой түлш” ХХК байгуулсан гэдгийг тэмдэглэлээ.

Агаарын бохирдлын хүний эрүүл мэндэд учруулж буй сөрөг нөлөөллийг эрдэм шинжилгээний судалгаа, баримтаар тодорхойлох, агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний бодлого, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, дэлхийн шилдэг эрдэмтдийн санал, туршлагыг хуваалцах зорилготой арга хэмжээний нээлтэд Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан спортын яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Баярсайхан оролцлоо.

Тэрээр, агаарын бохирдлыг бууруулах талаар хурдан хугацаанд дорвитой арга хэмжээ авах хүртэл хичээлийн жилийн улирлын бүтцэд өөрчлөлт оруулах судалгаа хийгдэж байна. Манай орны хувьд 12 дугаар сарын 15-наас 2-р сарын 15 хүртэл хугацаанд сурагчдын амралтыг зохицуулах талаар олон нийтийн зүгээс санал шаардлага тавьсаар байна. Энэхүү чуулганаас тодорхой үр дүнд хүрэх шийдэл, арга зам санаачилга гарна гэдэгт итгэж байна гээд оролцогчдод амжилт хүслээ.

Өнөөдөр Улаанбаатар хотод нийтдээ 381471 хүүхэд, 157000 оюутан суралцаж байна. Тэдний хувьд агаарын бохирдол орчны хамгийн том эрсдэл болж, цаг уурын хүчин зүйлтэй хавсран олон өвчлөл үүсэх шалтгаан болж байгаа юм. ДЭМБ-аас хортой агаар нь хорт хавдар үүсгэгч болохыг зарлаад байна.

2016 оны байдлаар агаарын бохирдол нь нийслэлийн хүн амын амьсгалын замын өвчлөлийн 53%, зүрх судасны өвчлөлийн 20%, уушгины хавдрын 40%, нийт нас баралтын 34%-ийн шалтгаан болж байгааг тодорхойлсон байдаг. Агаарын бохирдлын улмаас дэлхий дахинд жил бүр 7 сая хүн нас барж, 10 хүн тутмын 9 нь маш ихээр бохирдсон агаараар амьсгалж, ялангуяа Ази, Африкийн бага ба дунд орлоготой улс орнуудад агаарын бохирдлын шалтгаант нас баралтыг эзэлж байгаа талаар ДЭМБ –аас мэдээлсэн байна. НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн мэдээлж байгаагаар агаарт буй нарийн ширхэгтэй хорт бодисууд нь хүүхдийн уураг тархины эд эсийг гэмтээж, танин мэдэхүйн хөгжилд сөргөөр нөлөөлж, улмаар хөгжлийн хоцрогдолд хүргэн, насан туршийн сөрөг үр дагавар дагуулдаг болохыг нотолсон байдаг.

Тус чуулганд 2007 оны Нобелийн Энхтайвны шагналт, АНУ-ын Беркелейн Калифорнийн их сургуулийн профессор Кирк Смит хүндэт илтгэгчээр уригдан оролцлоо. Мөн АШУҮИС –ийн судалгааны баг, профессор О.Чимэдсүрэн нар хамтран хийсэн “Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын эрүүл мэндийн нөлөө” судалгааны үр дүн, мөн Сеүлийн Үндэсний их сургууль, Тайваны Үндэсний их сургууль, Канадын Саймон Фрезерийн их сургуультай АШУҮИС –ийн судлаачдын хамтран агаарын бохирдлын чиглэлээр хийгдсэн судалгааны үр дүнг танилцууллаа.