Month: October 2018

Монгол Улс, БНСУ, БНАСАУ, ОХУ зэрэг улс орнуудын төлөөлөгчид оролцож байгаа тус хурлын нээлтэд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь “Сүрьеэгүй Монгол” лобби бүлгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг, Улсын Их Хурлын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл, Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь “Сүрьеэгүй Монгол” лобби бүлгийн гишүүн О.Баасанхүү нар үг хэллээ.

Бинзений үнэ нэмэгдснээр өргөн хэрэглээний барааны үнэд өөрчлөлт орсон эсэхийг Хүчит шонхор захаас судаллаа.

Махны үнэ: Хонины ястай махны дундаж үнэ (1 кг) 6200 төгрөг, цул мах нь 6500 төгрөг, үхрийн ястай махны үнэ 7500 төгрөг, цул мах нь 8500 төгрөгийн үнэтэй байна. Адууны ястай мах дунджаар 5800 төгрөг, ямааны ястай махны үнэ 5000 төгрөг байна. Харин өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад 100 төгрөгөөр нэмэгдсэн аж.

Хүмүүс ихэвчлэн жижиглэнгийн хонь, ямааны махыг худалдан авдаг. Дан нь 6200 төгрөг, цул нь 5200 төгрөгийн үнэтэй. Үхэр хонины мах хоёрын үнэ ойролцоо. Цул мах ястай мах хоорондоо 500 төгрөгийн зөрүүтэй. Цул махын хувьд цаанаас хэдэн төгрөгөөр орж байгаагаасаа хамаараад үнэ нь өөр өөр байна. Өмнөх жилийнхтэй харьцуулбал ойролцоогоор 1000 гаруй төгрөгийн зөрүүтэй. Мөн Хятадууд тэмээний махаас бусдыг байнга худалдан авдаг болсон. Харин махаа бөөний үнээр худалдан авдаг. Гэхдээ бусад худалдааны төвүүдийг бодоход “Хүчит шонхор” зах хавьгүй хямд хэмээн худалдаа эрхлэгчид онцлов.

Харин гурил, будааны хувьд: Алтан тариа задгай, дээд (1 кг) 1300 төгрөг, нэгдүгээр зэрэг 1100 төгрөг, алтан тариа савласан, дээдийн дээд 1600 төгрөг, алтан тариа савласан, дээд 1300, Алтан тариа савласан, нэгдүгээр зэрэг 1000, Алтан тариа савласан, хоёрдугаар зэрэг 800 төгрөгийн үнэтэй байна. Цагаан будаа 2500 төгрөг,Шар будаа 1800 төгрөг байна. Шар будааны дундаж үнэ 2004 төгрөг байсан бол одоо 1984 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.

Хүнсний ногоо: Төмс (1 кг) 600 төгрөг бөөний үнэ нь 500 төгрөг, лууван, манжин 1000 төгрөг бөөний үнэ нь 800 төгрөг, байцаа 700 бөөний үнэ нь 500 төгрөг, сонгино 1000 төгрөг бөөний үнэ нь 750 төгрөг, сармис кг нь 5000 төгрөгийн үнэтэй.Үнийн хувьд нэмэгдэх нь харьцангуй бага байдаг. Цаанаас ирж байгаа үнээсээ хамаараад өөрчлөгддөг аж.

Бусад хүнсний бүтээгдэхүүн

Атар талх 1100 төгрөгийн үнэтэй. Харин бусад худалдааны төвүүдэд 1100-1210 төгрөгийн үнэтэй байна. Сүү 1л 2650 төгрөг, цөцгийн тос (орос) 4500 төгрөг, ургамлын тос 3300 төгрөг, элсэн чихэр 2200 төгрөг, өндөг 210 төгрөгийн тус тус үнэтэй байна.

Э.АНУЖИН

Бог малын мялзан (Peste des petits) нь вирусын гаралтай үхэлд хүргэдэг өвчиннь дэлхийн 70 гаруй оронд тохиолддог ба 900 сая гаруй бага орлоготой иргэдийн амьжиргаанд нөлөөлж дэлхий даяар 2.1 тэрбум долларын гарз хохирол учруулсан тоо баримт байдаг. Дэлхий даяар бог малын мялзанг зөвхөн малын өвчлөл гэж үздэг ч энэ өвчлөл нь зэрлэг ан амьтдыг хамгаалахад бэрхшээл учруулдаг юм. Түүхийн хувьд энэ өвчлөл нь Африк, баруун Ази мөн Ойрх Дорнодын улс орнуудын алслагдсан тал хээр нутагт тархаж байсан бол цааш хүрээгээ тэлж зүүн Азийн уулархаг нутагт тархаж зэрлэг ан амьтдад аюул занал учруулж байна.

Бог малын мялзангийн хор хохирлын нэг жишээг дурдахад 2017 онд дэлхийд нэн ховордсон Монгол бөхөн (Saiga tatarica mongolica)-гийн 2/3-г үхэлд хүргэсэн аюулт тархалт болсон. Мөн бог малын мялзан Ойрх Дорнодын уулархаг нутаг цаашлаад Гималай, Тиан Шан ба Алтайн бүс нутгуудын туурайтан амьтдад байгаа нь оношлогдсон. Мялзан нь бөхөнд аюул занал учруулж байгаа нь тодорхой болсон хэдий ч бусад туруутан амьдтад хэрхэн хор хохиролтой болох нь тодорхойгүй байсаар байна. Энэ нь өргөн уудам нутаг дахь туруутан амьтдын амьдрах орчны талаар болон эрүүл мэндийг хамгаалах хяналтын арга хэмжээний талаарх мэдээлэл дутмаг, мялзангийн улмаас хорогдсон бусад зэрлэг амьтдын тоо баримт бүрэн бус байдагтай холбоотой юм. Хэтрүүлэн агналт, хулгайн ан, бэлчээрийн даац хэтэрснээс үүдэлтэй өвс тэжээлийн хомсдол, мөн байгалийн ган зуд зэрэг бэрхшээлд оршин байдаг ховордсон зэрлэг амьтдын тоо толгой цөөрөхөд Азид дэгдсэн уг өвчлөл улам их нөлөөлж байна. Тухайлбал 2018 онд Монгол Улсад мялзангийн вирустай төст өвчлөлөөр Сибирийн янгир өвчилсөн хоёр ч удаагийн тохиолдол бүртгэгдсэн талаар судалгааны нийтлэл Шинжлэх ухаан сэтгүүлд нийтлэгджээ гэж нийслэлийн Байгаль орчны газраас мэдээллээ.

“Дэд бүтцийн төв”-ийн төслийн ажлын хүрээнд иргэний үүргээ биелүүлэхгүй хашаандаа шугам сүлжээний худаг ухуулахгүй гэсэн зарим нэг иргэдээс шалтгаалж дахин төлөвлөлтийн ажлын явц удааширч байгаа аж. Тиймээс Нийслэлийн Гэр хорооллын дэд бүтцийн газрын дарга Ч.Батбилэг оршин суугчидтай уулзаж асуудлыг газар дээр нь шийдвэрлэлээ. Нэг иргэн үүргээ биелүүлэхгүй эсэргүүцэл үзүүлж байгаагаас хугацаа алдаж иргэдийн эрх ашиг хөндөгдөж байна гэдгээ хэллээ.

“Дэд бүтцийн төв”-ийн төсөл нь иргэдийн оролцоон дээр тулгуурлан хийгдэж байгаа ажил учир иргэн бүр үүргээ ухамсарлан бүтээн байгуулалтын ажилд идэвхтэй оролцох хэрэгтэй гэдгээ албаныхан хэлж байна.

Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар “Төрийн өмчийн корпораци” төрийн өмчит үйлдвэрийн газрыг төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компани болгон өөрчлөв.

Хариуцлага, хяналтын тогтолцоо, менежмэнтийг нь сайжруулах, үр ашгийг нь дээшлүүлэх зорилгоор ийм шийдвэр гаргасан байна. Ингэснээр компани Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй болж, компанийн засаглалыг нэвтрүүлснээр гүйцэтгэх удирдлагад хяналт тавьж, хамтын шийдвэр гарган ажиллах боломж бүрдэнэ гэж үзлээ.

“Төрийн өмчийн корпораци” үйлдвэрийн газар нь 2013-2016 онд “Буянт-Ухаа-1”, “Буянт-Ухаа-2”, “Аймаг бүрт 1000 айлын орон сууц”, “Төрийн түрээсийн орон сууц” зэрэг төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн байна. Ингэх явцад удирдлага нь улс төрийн болон бусад нөлөөллөөс болж ашиг сонирхлын зөрчилтэй шийдвэр гаргах, санхүүжилт нь тухайн төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд хүрэлцдэггүй, гарч болох эрсдэлийг тооцдоггүй, орлогоо зөв зохистой зарцуулдаггүй, хяналтын тогтолцоо алдагдах зэрэг хүндрэл гарч байжээ. Эдгээрээс болж 370 гаруй тэрбум төгрөгийн өртэй болоод байна.

Хүртээмжтэй даатгалыг хөгжүүлэх асуудлыг улс орнууд үндэсний хэмжээний стратеги төлөвлөгөөнд тусгаж хэрэгжүүлэх шаардлагатайг Санхүүгийн хүртээмжийн нийгэмлэг(СХН, Alliance for Financial Inclusion, AFI) “Санхүүгийн хүртээмжийн үндэсний стратеги дахь хүртээмжтэй даатгалын асуудал” судалгаандаа дүгнэжээ. СХН нь дэлхийн 92 орны 107 төв банк, санхүүгийн зохицуулагч байгууллагын гишүүнчлэл бүхий олон улсын санхүүгийн салбарын томоохон бүтэц юм.

Судалгаанд нийгэмлэгийн гишүүн 36 орны төв банк, санхүүгийн салбарын зохицуулагч байгууллага, сангийн яамдыг хамруулсан байна. Ингэхдээ хүртээмжтэй даатгалын асуудлыг ямар түвшинд, ямар ангилалд авч үзэн төлөвлөгөө, стратегидаа оруулсныг дэлгэрэнгүй судалсан байна. Судалгаанд хамрагдсан улсуудаас 17 нь санхүүгийн зах зээлтэй холбоотой үндэсний хэмжээний стратеги төлөвлөгөөндөө хүртээмжтэй даатгалын зах зээлийн талаар багтаасан байна. Зөвхөн нэг улсын хувьд хүртээмжтэй даатгалын салбарын талаар үндэсний хэмжээний төлөвлөгөө, стратегигүй гэсэн дүн гарчээ. Мөн судалгаанд зарим улс орны санхүүгийн хүртээмжийн үндэсний стратеги, түүнийг хэрхэн боловсруулж, ямар түвшинд хэрэгжүүлж байгаа, тэдгээрт хүртээмжтэй даатгалыг хөгжүүлэх ажил хэрхэн туссан талаар жишээ болгон, дэлгэрэнгүй танилцуулсан байна. Дэлгэрэнгүй танилцуулгад багтсан Малайз, Папуа Шинэ Гвинэй, Парагвай, Танзани улсуудад хүртээмжтэй даатгалын асуудлыг үндэсний стратегидаа тусган хэрэгжүүлснээр энэ төрлийн даатгалын гэрээний тоо эрс нэмэгдсэн зэрэг бодит үр дүнгүүд гарсан байна. Сүүлийн жилүүдэд хүртээмжтэй даатгалыг үндэсний стратегийн түвшинд авч үзэх хандлага нэмэгдэж байгаа ч хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх, тухайн үндэсний стратеги, төлөвлөгөөг сайжруулах шаардлага байгааг СХН-ийн судлаачид дүгнэж байна. Түүнчлэн судалгаанд хамрагдсан улс орнуудад хүртээмжтэй даатгалыг хөгжүүлэх асуудалд бодлогын түвшний анхаарал дутагдалтай байгааг судалгааны дүнд онцлон дурдсан байна. Монгол Улсын Санхүүгийн зохицуулах хороо 2015 онд баталсан “Даатгалын болон даатгалын мэргэжлийн оролцогчийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл, зөвшөөрөл, бүртгэлийн журам”-аараа “Хүртээмжтэй даатгал”-ыг тусгайлан тодорхойлж, энэ төрлийн бүтээгдэхүүний онцлог, шинж чанарыг журамлаж өгсөн бөгөөд үндэсний хэмжээнд төлөвлөн боловсруулж буй санхүүгийн хүртээмжийн асуудлаарх бодлогын баримт бичигт бие даасан байдлаар тусгахаар ажиллаж байна.

Японы Засгийн газар, Азийн гамшгийн эрсдэлийг бууруулах төвтэй хамтран тус улсын Хёго мужийн Аважи аралд зохион байгуулж буй “Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах Азийн бага хурал”-д ОБЕГ-ын дэд дарга, хурандаа Ц.Ганзориг оролцож байна.

Математик, мэдээлэл зүйн багш О.Чинзоригийн нэрэмжит “Говийн ирээдүй-2018” математикийн стандарт олимпиадыг зохион байгууллаа.

Тус аймгийн төв Даланзадгад сумын төвд болсон уг олимпиадыг түүний шавь нар, “Говийн ирээдүй та” ТББ-ын хамт олон зохион байгуулсан байна. “Говийн ирээдүй-2018” математикийн стандарт олимпиадад 60 гаруй хүүхэд оролцсоноос “Эрдмийн гэгээ сургууль”-ийн сурагч Л.Хонгорзул тэргүүн байр эзэлж, Гуравдугаар сургуулийн сурагч О.Зулцэцэг дэд байрт, “Эрдмийн гэгээ сургууль”-ийн сурагч Г.Болорбат гуравдугаар байрт шалгарсан байна. Энэ үеэр математик мэдээлэл зүйн багш О.Чинзоригийн “Алгоритм ба си програмчлал” номыг шавь нар нь хэвлүүлж дээжээс нь 500 ширхэг номыг Өмнөговь аймгийнхаа ЕБС-ийн мэдээлэл зүйн багш сурагчдад гардуулан өгчээ.