Categories
мэдээ нийгэм

”Даншиг наадам-Хүрээ цам” шашин соёлын наадам ирэх амралтын өдрүүдэд болно

Даншиг өргөх ёслол буюу наадам нь Монголд шашны тэргүүн Өндөр гэгээн Занабазарыг 1639 онд залах үеэс эхлэлтэй баяр наадам юм. Энэ тухай нэрт түүхч Ш.Нацагдорж “Өндөр гэгээн Занабазарыг Монголын шашны тэргүүн анхдугаар Богд Жавзундамба Хутагтад өргөмжлөх ёслол болоход Халхын долоон хошууны олон бараг бүгдээр түүхэндээ анх удаа хуралдан цугларч их ёслол үйлдсэн нь сонирхолтой юм” хэмээн тэмдэглэжээ.

Ийнхүү Монголчуудын тусгаар тогтнолынхоо төлөө уулзах, бие даасан байдлаа мэдрэх олон үндсэн шалтгаан болж байсан Монголчуудын шашин-төрийн их ёслолыг багтаасан энэ баяр нь монголчууд харийн эрхшээлд байсан үед ч тасралтгүй үргэлжлэн явагдаж ирсэн тул Монголчуудын эв нэгдлийг дээдлэн үзэх үзэл санааны бэлгэдэл болж байв.

Долоон хошуу даншиг наадам нь 10 хоног үргэлжлэн хүчит бөх, хурдан морь, сур харвахаас гадна бөмбөг намнах, сарампай /бай/ харвах, морин дээрээс бөмбөг тоглох, циркийн болон урлаг, дуу хуурчдыг шалгаруулан шагнадаг байсан байна. Мөн шашны номын баяр, эрдэмтдийн ном хаялцах хурал, цам, бүжиг, жүжигчдийн тоглолт зэрэг өргөн хөтөлбөртэй явагддаг байв. Наадмын үеэр “Алдар” харвуулах гэх содон тэмцээн зохиогддог байсан бөгөөд энэ тэмцээнд хошууныхаа шилдэг харваачийг оруулж сум тавих бүр ноёны нэрийг дуудаж харвадаг ба хамгийн өндөр шагналтай тэмцээн байжээ.

Энэ жилийн наадмаар өмнөх жилүүдийн адил мөргөлчид сүсэгтэн олон Очирваань бурханы их тахилга, Хүрээ цамын хуралд оролцож буян хураахын зэрэгцээ Гандантэгчэнлин хийдийн ховор нандин шүтээн үзвэрүүдийг мөн аялал жуулчлалын үзэсгэлэнг нэг дор Хүй долоон худагт үзэх боломжтой. Наймдугаар сарын 2-6-ны өдрүүдэд Гандантэгчэнлин хийдэд Жахар цамын хурал, Хүй долоон худагт наймдугаар сарын 4-5-ны амралтын өдрүүдэд Даншиг наадам-Хүрээ цамын ёслолын арга хэмжээ болно. Та бүхнийг өргөнөөр оролцохыг урьж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Нийтийн тээврийн үйл ажиллагаанд гэнэтийн шалгалт хийлээ

Баянхонгор аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газраас нийтийн тээврийн үйлчилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Түйн эх”, “Баруун Богдын хүү”, “Дасан” ХХК-иудад Авто тээвэр, хөдөлмөрийн хяналтын улсын байцаагчид, Авто тээврийн үндэсний төвтэй хамтран төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт хийж мэргэжил аргазүйн зөвлөгөө өгөв.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

ЗГХЭГ-ын дэд даргын албан тушаалд Г.Баясгалангийн нэрийг дэвшүүллээ

Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Тэргүүн дэд дарга Ш.Солонго Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүний албан тушаалд томилогдсон. Уг албан тушаалын сул орон тоо гарснаар Монгол Улсын Засгийн газраас энэ оны зургадугаар сард Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Тэргүүн дэд даргын албан тушаалд томилогдох төрийн жинхэнэ албаны удирдах ажилтны сонгон шалгаруулалтын захиалгаа Төрийн албаны зөвлөлд ирүүлжээ.

Тус албан тушаалд томилогдох удирдах ажилтны нээлттэй сонгон шалгаруулалтыг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу нийтэд зарлан мэдээлж, зохион байгуулахад шалгалтад дөрвөн иргэн өрсөлдсөн байна. Улмаар Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байгаа Г.Баясгалан сонгон шалгаруултын үнэлгээгээр хамгийн өндөр оноо авсан аж.

Шалгалтын дүнг үндэслэн Төрийн албаны зөвлөлөөс Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Тэргүүн дэд даргын албан тушаалд Гунгаагийн Баясгаланг томилуулахаар тогтоол гаргаж Засгийн газарт хүргүүлжээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Сүхбаатар дүүрэг Саку хотын хамтын ажиллагааны 10 жилийн ой тохиож байна

Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүрэг Японы Нагано мужийн Саку хотын хамтын ажиллагааны 10 жилийн ой энэ өдрүүдэд тохиож байна.

2008 оны 08 дугаар сарын 04-ний өдөр талууд гэрээнд гарын үсэг зурснаар албан ёсоор хамтын ажиллагаа эхэлсэн түүхтэй.

Хамтын ажиллагааны хүрээнд боловсрол, соёл, эдийн засаг болон бусад салбарт хамтран ажиллаж, дүүрэг, хотын төрийн албан хаагчид харилцан туршлага солилцсон байна.

Энэ удаагийн 10 жилийн арга хэмжээний хүрээнд Саку хотын ИТХ-ын дарга Такахаши Ёши, Засаг дарга Сейжи Янагида албаны хүмүүсийн хамт зочилж байна. Тэднийг Сүхбаатар дүүргийн ИТХ-ын дарга Э.Ганбат, Засаг дарга Х.Болормаа нар хамт олны хамтаар хүлээн авч уулзан 10 жилийн хугацаанд хамтран хэрэгжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрүүдийн тайлангийн хурлыг зохион байгууллаа.

Хамтын ажиллагааны хүрээнд амжилттай хэрэгжиж байгаа төсөл бол “Хүүхэд солилцооны хөтөлбөр” гэдгийг талууд онцоллоо. Энэ хугацаанд нийтдээ 160 гаруй хүүхэд харилцан зочилж, Монгол Японы түүх соёл, зан заншил, ахуй амьдралтай танилцсан байна.

Өнөөдөр ч Сакү хотын хүүхдүүд 11 дэх жилдээ хүрэлцэн ирж 10 жилийн ойн арга хэмжээнд оролцож, монгол айлд амьдарч байна.

Мөн энэхүү хөтөлбөрт хамрагдсан Э.Есүй охин япон хэлээр мэндчилгээ дэвшүүлж, Япон орны тухай сэтгэгдлээ илэрхийлсэн нь бүхний талархлыг хүлээлээ. Засаг даргын Тамгын газрын дарга Н.Энхболд тайландаа “…хөтөлбөрт хамрагдсан хүүхдүүд ийнхүү Япон хэл шамдан суралцаж байгаа нь хамтын ажиллагааны үр дүн гэдгийг онцлоод, та бүхэндээ хамтын ажиллагааны 10 жилийн ойн мэндийг дэвшүүлье, бидний дараагийн 10 жилийн түүх эхэлж байна” гэлээ.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Сэтгүүлчдийн эрхэнд халдсан үйлдэлд уучлалт гуйхыг шаардлаа

Ажил үүргээ хийж байгаа сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн ажилтнуудыг басамжлан, нэр хүнд, мэргэжлийн үйл ажиллагаанд санаатайгаар саад учруулсан хэрэг удаа дараа гарсан. Иймээс МСНЭ-ээс Хууль зүйн дотоод хэргийн яаманд мэдэгдэл, шаардлага хүргүүлжээ. Үүнд:

-ХСҮТ-д болсон сурвалжлагын үеэр Улаанбаатар хотын ерөнхий менежер Т.Гантөмөр ажлаа хийгээд явж буй UBS телевизийн зураглаачийн биед халдан танхайрсан. Энэхүү үйлдэлдээ Т.Гантөмөрийг зураглаач, сэтгүүлчдээс олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан албан ёсоор уучлалт гуйхыг шаардсан.

-Мөн Монгол-Туркийн хамтарсан сургуулийн захирлыг хулгайлсан гэх үйлдлийг газар дээрээс нь сурвалжилж байсан “Ийгл ньюс” телевизийн сэтгүүлч Б.Батцэцэгийн биед хуулийн ажилтан халдаж, санаатайгаар зодож танхайрчээ. Үүнд мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан албан ёсоор уучлалт гуйхыг шаардаж байгаа юм.

Дээрх шаардлагуудыг биелүүлээгүй тохиолдолд МСНЭ-ээс хууль тогтоомжийн дагуу хариуцлага тооцон шат шатны арга хэмжээ авна гэдгээ мэдэгдлээ. Цаашлаад сэтгүүлчдийн мэргэжлийн эрхийг хамгаалах эсэргүүцлийн жагсаал цуглаан зохион байгуулах хүртэлх арга хэмжээ авч ажиллана хэмээн Сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлийн хяналтын зөвлөлийн дарга Б.Цоожчулуунцэцэг хэлэв.

Энэ үеэр Сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлийн хуулийн зөвлөх, өмгөөлөгч Г.Балжмаа “Ажил хийж явсан сэтгүүлчийн биед халдсан бол тэр хуулийн тэр заалтаар шийтгэнэ гэсэн нарийвчласан Эрүүгийн хуулийн заалт одоогоор байхгүй. Гэхдээ биед нь янз бүрийн гэмтэл учирсан тохиолдолд Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ. Гэмтлийн зэрэг нь тогтоогдоогүй тохиолдолд олон нийтийн газар танхайрсан гэх үндэслэлээр эрүүгийн хэрэгт татна” гэв.

С.ОЮУНЖАРГАЛ

Categories
мэдээ нийгэм

Автотээврийн салбарын орлого 25.7 тэрбум төгрөгөөр өсчээ

Авто тээврийн салбарын орлого 2018 оны эхний хагас жилд 298.3 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 25.7 тэрбум төгрөгөөр буюу 9.4 хувиар өссөн байна.

ЗТХЯ-ны мэдээгээр автотээврийн салбарын үндсэн үзүүлэлтийг энэ оны эхний зургаан сарын байдлаар үзвэл бүх төрлийн тээврээр 2018 оны эхний хагас жилд 32.8 сая тонн ачаа, давхардсан тоогоор 101.5 сая хүн тээвэрлэсэн нь өмнөх оны мөн үеэс тээсэн ачаа 4.8 cая тонноор буюу 17.2 хувиар өсөж, зорчигчид 4.4 сая хүнээр буюу 4.2 хувиар буурсан байна. Авто тээврээр 2018 оны эхний хагас жилд 20.6 сая тонн ачаа тээсэн нь нийт ачаа тээврийн 62.8 хувийг гүйцэтгэж өмнөх оны мөн үеэс тээсэн ачаа 2.9 сая.тонноор буюу 16.2 хувиар нэмэгдсэн байна. Авто тээврээр 2018 оны эхний хагас жилд давхардсан тоогоор 99.9 сая хүн тээвэрлэсэн нь нийт зорчигч тээврийн 98.4 хувийг гүйцэтгэж өмнөх оны мөн үеэс тээсэн зорчигч 4.5 сая хүнээр буюу 4.3 хувиар буурсан байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Тамгын газрын даргыг хутгалсан этгээд сэтгэцийн эмгэгтэй байжээ

Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн Засаг даргын тамгын газрын дарга Б.Амартүвшинг өрөөнд нь хутгалсан хэргийн талаар Цагдаагийн ерөнхий газрын хэвлэл мэдээллийн төвийн ажилтан М.Мөнхшүр мэдээлэл хийлээ.

Тэрбээр “Өнөөдөр 10:40 цагийн үед Баянзүрх дүүргийн 13-р хороо, Баянзүрх дүүрэг дотор хүн хутгалууллаа гэсэн дуудлага мэдээлэл 102 утсанд ирсэн. Үүний дагуу Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн жижүүрийн бүрэлдэхүүн үзлэг шалгалт хийж ажиллалаа.

Баянзүрх дүүргийн Тамгын газрын дарга албан тушаалтай иргэн А-г Баянзүрх дүүрэгт оршин суух хаягтай 64 настай иргэн И хутгалсан болохыг урьдчилсан байдлаар тогтоогоод шалгалтын ажиллагаа үргэлжилж байна. Сэжигтэн 64 настай И нь сэтгэцийн эмгэгтэй. Баянзүрх дүүрэгт жагсаал, цуглаан хийнэ зөвшөөрөл авья хэмээн удаа дараа Тамгын газарт хандаж байсан. Сүүлийн хэд хоног Баянзүрх дүүргийн Засаг даргатай уулзмаар байна гэж хандсан бөгөөд өнөөдөр өглөө Засаг дарга ажилтай байсан тул түүнийг Тамгын газрын даргатай уулзуулахад ийнхүү хутгалсан байна. Харин иргэн А Цэргийн төв госпитальд яаралтай хагалгаанд орж хэвтэн эмчлүүлж байна” гэв.

Categories
мэдээ нийгэм

Хан-уул дүүрэгт гурван ихэр хүүхэд мэндэлжээ

Хан-Уул дүүргийн 15 дугаар хорооны иргэн Б.Мөнхзаяа нь энэ сарын 19-ний өдөр гурав дахь удаагаа амаржиж 2 охин 1 хүү буюу гурван ихэр хүүхэдтэй болжээ. Ийнхүү тус дүүргийн иргэн А.Долгорсүрэнгийн гэр бүл 3 хүү 2 охин буюу 5 хүүхэдтэй өнөр өтгөн гэр бүл болж байгаа юм.

Тус дүүргийн хүн ам өдрөөс өдөрт хурдацтай нэмэгдэж байгаа бөгөөд 2018 оны 06 дугаар сарын байдлаар 2796 хүүхэд мэндэлж, дүүргийн суурин хүн ам статистик үзүүлэлтээр 171650 хүн болжээ.
Он гарснаас хойш тус дүүрэгт 12 ихэр хүүхэд мэндэлсэн байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Ерөөлч, магтаалчид хүй долоон худагт чуулна

БСШУСЯ, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл урлагийн газар, Биеийн тамир спортын газар хамтран ирэх сарын 11-15-ний өдрүүдэд Хүй долоон худаг дахь Монгол наадам цогцолборт “Нүүдэлчин Монгол” наадам зохион байгуулна.

Уг наадам нь соёлын биет бус өвийг хадгалж хамгаалах, дэмжин хөгжүүлэх, судалж сурталчлах, өвлөн уламжлагчдыг тодруулан алдаршуулах, авьяас билгийг хөгжүүлэх, соёлын өвийн бүртгэл-мэдээллийн санг баяжуулах зорилготой. Энэхүү наадамд 21 аймаг, нийслэлийн 9 дүүргийн Соёлын биет бус өвийг өвлөн уламжлагч 700 гаруй ардын авьяастан, гар урчууд болон 2000 гаруй үндэсний спортын тамирчид өөрсдийн авьяас билэг авхаалж самбаа, ур чадвараа сорих юм.

Наадмын үеэр Монгол түмний олон зуун жил өвлөн уламжилж ирсэн эх хэл болон аман уламжлалын урлагийн төрлийг өвлөн уламжлагч аймаг, нийслэлийн ардын авьяастнууд төв тайзан дээр болон өөрийн аймаг, дүүргийн “Отог” дээр ардын урлагийн тоглолтоо наадамчин олонд 5 өдрийн турш толилуулна. Мөн иргэд, сонирхогчдын дунд эх хэл, аман уламжлалын илэрхийлэл төрлөөр уралдаан тэмцээн зохион байгуулахаар зохион байгуулагчид төлөвлөжээ.
Эх хэл болон аман уламжлалд дараах урлагийн төрлүүд багтдаг. Үүнд:
Аялгуут аман уламжлалын урлаг
– Тууль хайлах
– Уриа дуудлага (ан агнуур, мал аж ахуйн холбогдолтой)
– Гийнгоо
– Уухай
– Ерөөл
– Магтаал
– Цол дуудах

Жүжиг наадмын аман уламжлалын урлаг
– Дайралцаа үг
– Жороо үг
– Зугаа үг
– Түргэн хэллэг
– Тоглоом наадгайн үг
– Айтыс

Categories
мэдээ нийгэм

“Шарилжгүй Улаанбаатар” аянд ажилласан иргэдийг цалинжуулна

“Шарилжгүй Улаанбаатар-3” аян ирэх сарын 17-ныг хүртэл үргэлжилнэ. Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албатай хог хаягдал, ногоон байгууламжийн чиглэлээр хамтран ажилладаг зургаан төрийн бус байгууллага хороо, дүүргийн цэвэрлэгээний ажилд хяналт тавьж ажиллах юм байна. Харин ААН, байгууллагын цэвэрлэгээнд нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын Байгаль орчны улсын байцаагч нар хяналт тавих аж.

Монголын Улаан загалмайн нийгэмлэг шарилж түүх ажилд идэвхтэй оролцож байгаа иргэдийн бүлэг, хэсгийн ахлагч нарыг урамшуулах юм байна.

Манайд улирлын чанартай тохиолдох ургамлын болон тоосны харшил жил ирэх тусам нэмэдэж байгаа аж. Нийт хүн амын 2-3 хувь нь ургамлын тоосны харшилтай гэх судалгаа гарчээ.

Хот суурин газрын орчны бохирдол, байгаль, экологийн доройтол, цөлжилт бий болсон зэрэгтэй холбоотойгоор шарилж, тоосны харшил нэмэгдэж буй юм байна.