Month: June 2018

Монгол Улсын Засгийн газрын 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 6-ны өдрийн 328 дугаар тогтоол, Эрүүл мэнд, Сангийн сайдын 53/45 дугаар тушаалын дагуу Зүүн Азийн аварга шалгаруулах жүдо бөхийн тэмцээн 2018 оны зургадугаар сарын 8-10-ны өдрүүдэд Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдахаар болсн юм.

Тэмцээнийг зохион байгуулах хороог 14 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй байгуулсан бөгөөд хороог Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд ахалж байгаа юм.

Өнөөдөр Төрийн ордонд болсон зохион байгуулах хорооны ээлжит хуралдаанаар тэмцээний бэлтгэл ажлыг хангаж дууссан талаар ярилцсан бөгөөд өнөөдрийн байдлаар Монгол, Япон, БНСУ, БНХАУ, Тайвань, БНАСАУ, Макао, Хонконг гэсэн найман орны баг тамирчид тэмцээнд оролцох мэдүүлгээ өгснөөр Монголд ирэх тамирчин, хүндэт зочид, албаны хүмүүс нийлээд 200 гаруй болсон байна.

Мөн хуралдааны үеэр БНАСАУ болон БНСУ-ын жүдо бөхийн багийн тэмцээнд тамирчид нэг далбаан дор жагсан орж ирэхээр болсон талаарх мэдээллийг өгөв. Энэ нь БНАСАУ болон БНСУ анх удаагаа зуны спортын төрөлд нэг далбаан дор жагсаж, нэгдсэн баг илгээж байгаа тохиолдол юм байна.

Тэмцээнийг найман орны 20 шүүгч шүүн явуулах бөгөөд энэ үеэр Азийн жүдо бөхийн холбооноос олон улсын шүүгчийн зэрэг олгох шалгалтыг явуулахаар болжээ.

Өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар олон жил яригдсан хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сувиллын цэцэрлэг яслийн 10 дугаар цогцолборын барилгын санхүүжилтийн асуудал шийдэгдлээ. Тус цэцэрлэгийг барихад шаардагдах 5,3 тэрбум төгрөгийг 2019 оны төсвийн төсөлд тусгасанаар орчин үеийн шаардлагад нийцсэн, хөгжлийн бэрхшээлэй хүүхдүүдийн хэрэгцээг хангасан анхны жишиг цэцэрлэг ашиглалтад орох юм.

БСШУС-ын сайд Ц.Цогзолмаа “Ерөнхий сайд зургадугаар сарын 1-нд тус цэцэрлэгийн үйл ажиллагаатай газар дээр нь танилцлсаны үр дүнд энэхүү шийдвэр гарлаа. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд нь эмчилгээ сувилгаа, нөхөн сэргээх үйлчилгээг авах шаардлагатай байдаг учраас багшийн зүгээс илүү арчилгаа, сувилгаа авдаг. Өөрөөр хэлбэл ердийн цэцэрлэгээс илүү төсөв хөрөнгө шаардлагатай байдгаас барилгын ажил саатаад байсан юм. Өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд зориулсан анхны жишиг цэцэрлэг барих төсвийг шийдүүлсэндээ салбар яам болон уг цэцэрлэгийн хүүхдүүд, эцэг эхчүүдийн өмнөөс талархаж байгаагаа хэлмээр байна. Манай яамнаас ирэх долоо хоногтоо багтаан тендерийг нээлттэйгээр зарлана” гэв.

Барилгын зураг 5.3 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй байхаар зурагдсан байна. Ингээд Монгол Улсад анх удаа хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд тусгайлан зориулсан 120 ортой цэцэрлэг баригдах боллоо.

Монгол Улсын анхны эмгэг судлаач эмч, анагаах ухааны доктор, профессор Базарын Гомбын мэндэлсний 90 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Түүний мэндэлсний 90 жилийн ойд зориулж, Эмгэг судлалын үндэсний төвөөс “Эх, хүүхдийн эмгэг судлал” эрдэм шинжилгээний хурлыг өнөөдөр зохион байгууллаа.

Энэ үеэр ЭСҮТ-ийн эмгэг судлаач эмч Г.Ганхүү Тэмбүүгийн халдварыг ураг нярай ихэст эмгэг судлалын аргаар илрүүлсэн дүн сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлсэн юм. Түүнээс зарим зүйлсийг тодрууллаа.

Жирэмсний хяналтдаа хамрагддаггүйгээс төрөлхийн тэмбүүтэй нярай төрөх нь их байна

-Тэмбүүгийн халдвар сүүлийн жилүүдэд ихсэх хандлагатай байна гэлээ?

-Тэмбүүгийн халдварын сүүлийн таван жилийн судалгааг харахад өссөн дүнтэй байгаа. Нийт тэмбүүгээр халдварлагдсан хүмүүсийн дунд хийсэн судалгаагаар 14-25 насны иргэд 42.8 хувийг эзэлж байна. Эдгээр нь нөхөн үржихүйн насны хүмүүс байгаа учраас жирэмсний үеийн тэмбүү байх өндөр магадлалтай. Жирэмсэн үедээ тэмбүүтэй байх нь ураг, нярайд халдвар үүсгэдэг. Манайд 2012-2016 оны хооронд 174 төрөлхийн тэмбүүгийн тохиолдол бүртгэгдсэн. Энэ бага тоо биш. Тэмбүүгээр өвчлөгсөд нэмэгдэж байгаа учраас эрт илрүүлэг зайлшгүй хийх шаардлагатай байна. Үүнтэй уялдуулан судалгааны ажил хийжэхэлсэн. Тэмбүү эхээс урагт цусаар дамжин халдварладаг. Эхэд бэлгийн замаар халдварладаг учраас сэргийлэх боломж бүрэн бий.

–Тэмбүү тусахаас гадна энэ нь өөр өвчний эх үүсвэр болж нярайд халдварлах уу?

-Тэмбүүгээр халдварласан ураг шарлах, элэг дэлүү томрох, арьсан дээр цэврүү тууралт гарах, дутуу төрөх эрсдэлүүд үүсгэдэг. Тэмбүү өөр ямар нэгэн өвчин үүсгэхгүй. Гадаадын судалгаанаас харахад тэмбүү гажиг үүсгэх нь бага. Харин олон эрхтэн системийг хамарсан үрэвслийн процессыг идэвхжүүлж, ураг эх дотроо амьгүй болох, дутуу төрөх, төрөөд стандарт эмчилгээ хийгдэхгүй бол эндэх аюултай байдаг.

–Төрөлхийн тэмбүүтэй ураг эдгэрэх боломжтой юу?

-Стандарт эмчилгээ эрт хийгдсэн, өвчин хүнд хөнгөн зэргээс шалтгаална. Төрөлхийн тэмбүүтэй, хүнд зэргийн өөрчлөлттэй байвал эндэх тохиолдох их байдаг. Жирэмсний тээлтийн үед хэдий хэр хугацаанд халдварлагдсан гэдгээрээ харилцан адилгүй. Тээлтийн хугацаанд стандарт эмчилгээ хийгдвэл урагт халдварлагдахгүй байх боломжтой. Урьдчилан сэргийлэхийн тулд жирэмсэн эх тээлтийн хугацаанд хоёр удаа шинжилгээ өгөх хэрэгтэй байна. Халдвартай эхчүүд хяналтдаа гүйцэд хамрагдахгүй эсвэл огт хамрагдахгүй байх нь их. Үүнээс болж төрөлхийн тэмбүүтэй хүүхдүүд ихээр төрж байна.

Хүүхдэд тохиолдож байгаа хавдрын эдгэрэлтийн хувь нэмэгдэж байна

Мөн энэ үеэр ЭХЭМҮТ-ийн эмч Ч.Дэлгэрцэцэг ярихдаа “Хүүхдийн цусны эмгэгийн хавдар судлалын тасаг 21 аймагт хүүхдэд тусламж үйлчилгээ үзүүлдэг. Хавдар нь дотроо 16 төрөл, 100 гаруй дэд төрлийн хавдрууд хүүхдэд тохиолддог. Үүнд хамгийн их тохиолддог хавдар нь цусны хавдар. Манайд жилд дунджаар цусны хорт хавдраар шинээр 35-40 хүүхэд оношлогдон эмчилгээ хийлгэж байна. ЭХЭМТөвд гол эмчилгээ оношилгоог хийгддэг. Хүүдүүдэд химийн эмчилгээ хийдэг. Цусны хавдрын шалтгаан одоо ч дэлхий нийтэд тодорхой биш байгаа. 95 хувь нь шалтгаан тодорхой биш, таван хувь нь ямар нэгэн генийн нөлөө байж болох юм гэж үздэг. Насны хувьд харилцан адилгүй. Том хүн ч цусны хавдраар өвчилдөг. Цусны хавдраар өвдсөн хүүхдүүдийн 70 хувь нь бүрэн эдгэрч байна. 30 хувь нь эндэж байгаа. Жилээс жилд хүүхдэд тохиолдож байгаа хавдрын эдгэрэлтийн хувь нэмэгдэж байна. Маш удаан хугацааны хүнд эмчилгээний дараа хүүхэд эдгэрэх боломжтой. Хавдрууд өөр өөрийн шинж тэмдэгтэй байдаг. Хүүхдэд тохиолдож байгаа хавдруудад түгээмэл шинжүүд илэрдэг. Ханиад хүрсэн юм шиг байдлаар илэрч байна. Мөн цусны хавдрын үед хүүхэд ядарч сульдах шалтгаангүй халуурах \шалтгаантай гэдэг нь ямар нэгэн вирусын нянгийн гаралтай халдварууд\ нян вирус байхгүй атал 21 хоногоос дээш удаан хугацаагаар халуурах цонхийх гэх мэт энгийн зүйлээс илэрч байгаа. Бид Европ, Америкт мөрдөгдөж байгаа эмчилгээ хийдэг. Улсаас үнэ төлбөргүй хийгддэг эмчилгээнүүд юм” гэлээ.

Мөн Нийслэлийн Амгалан амаржих газрын нярайн эмч Р.Намуунсүрэн ярихдаа “Манай эмнэлэгт саяхан нярайн тасаг нээгдсэн. Нярайн өвчлөлийн дотор нярайн эмгэг шарлалт зонхилж байгаа. сүүлийн жилүүдэд нярайн шарлалт ужиграх байдал ажиглагдаж байгаа нь оношлогоо эмчилгээнд багагүй хүндрэлтэй байгаа. TORCH гэдэг нь жирэмслэлтийн явцад урагт нөлөөлж ургийн гажиг үүсгэдэг халдварт бүлэг өвчин. Нийслэлийн Амгалан амаржих газрын нярайн эмгэгийг эмчлэх тасагт эмгэг шарлалт оношоор хэвтэн эмчлүүлсэн 59 нярайг судалгаанд хамруулсан. 19 хүүхдэд TORCH халдварын шинжилгээ хийсэн. Эдгээр хүүхдүүд эмгэг шарлалттай цитомегаловирусын халдвар авсан байсан. TORCH халдвар нь бүрдэл халдвар бөгөөд эхээс урагт дамждаг. Шинжилгээнд хамрагдсан нярайд хоёроос гурван хавсарсан халдвар илэрсэн. Эх ахуйн замаар халдвар авдаг. Жирэмсэн байх үед биеийн дархлаа сулрах архаг хууч өвчин нөлөөлснөөс халдвар хүүхдэд дамждаг. Энэ халдварыг жирэмсний аль хугацаанд авснаас шалтгаална. Шарлалтын хэд хэдэн шалтгаан байдаг. Физиологийн, удам зүйн, бөглөрөлшилтийн гэх мэт. Нярайн салбар залуу шинжлэх ухаан. Дөнгөж төрөнгүүт шарлалтыг оношлох үйл явц сайн хөгжөөгүй байна. Бид биохимийн шинжилгээгээр TORCH халдварыг илрүүлсэн. Хувийн лабораторид хийгддэг шинжилгээ. Урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Эхчүүд мах, ногоогоо ангилж хэрчдэггүй. Шүүрхий махнаас халдвар авах боломжтой байдаг” гэлээ.

Б.НОМИН-ЭРДЭНЭ

Онцгой Байдлын Ерөнхий Газар, Цаг уур, орчны шинжилгээний газартай хамтран үүлэнд зориудаар нөлөөлж хур тунадас нэмэгдүүлэх үйл ажиллагааг жил бүрийн дөрөвдүгээр сарын 1-нээс эрчимжүүлэн ажилладаг. Хуурайшилт нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор энэ оны дөрөв, тавдугаар саруудад 112 удаа үүлэнд зориудаар нөлөөлсөн байна.

Үүлэнд зориудаар нөлөөлж хур тунадас нэмэгдүүлэх нь экосистемийн дасан зохицох, сэргэх чадварыг дэмждэг байна. Мөн хөрсний угтвар чийг, бэлчээрийн болон таримал ургамлын ургацыг нэмэгдүүлэх, усан сан, гадаргын усны нөөцийг тэтгэх, таримал ургамлыг мөндрөөс хамгаалах зэрэг ач холбогдолтой юм. Манай улсын хувьд үүлэнд зориудаар нөлөөлөх пуужингийн нөөц хангалттай байгаа гэж мэргэжлийн байгууллагаас мэдээллээ.

Хуурайшилтаас шалтгаалж жил бүр 1000-2000 ширхэг пуужин ашигладаг байна. Өнгөрсөн жилийн хувьд харин 1000 орчим пуужингийн нөөцтэй байсан нь нэлээд хүндрэл учруулжээ. Тиймээс энэ жилийн хувьд одоо байгаа нөөц дээрээ 1200 пуужин нэмж авахаар захиалга өгчээ. Пуужинг урд хөршид захиалгаар хийдэг бөгөөд нэг бүрийн үнэ нь 350-450 мянган төгрөг байдаг юм байна.

УЦУОСМХ-ийн мэргэжилтэн Г.Мөнгөнбаатар “Аль аймгийн аль сум хуурайшилт ихтэй байна тэнд анхааруулж аймгийн цаг уур орчны шинжилгээний төвийн дарга нарт албан ёсоор мэдээлдэг. Тэд ч байгаль орчин, төлөв байдлынхаа тандалт байдлыг хийгээд үйл ажиллагаа явуулж байна. Манайд пуужин түлшний нөөц хангалттай байгаа. Бидний үйл ажиллагаа улсын төсвөөр явдаг. Тиймээс улсын төсөвт суулгаад энэ жил 1200 ширхэг пуужин авахаар захиалгаа өгөөд байгаа. Бидний захиалгаар уг пуужинг БНХАУ-д захиалан хийлгэж байгаа. Хувь хүн үүлэнд зориудаар нөлөөлөх пуужин захиалан авч хэрэглэх боломж, бололцоо байхгүй. Учир нь энэ үйл ажиллагаа хагас цэрэгжилтийн зохион байгуулалтаар явдаг” хэмээх тайлбарыг өглөө.

Ус цаг уураас 21 аймгийн салбар хэлтсүүддээ үүлэнд зориудаар нөлөөлөх пуужинг хуваарилдаг байна. Дунджаар нэг аймагт 40 пуужин ногддог.

Монгол орны 21 аймгийн нутагт зориудаар хур тунадас нэмэгдүүлэх 42 хөдөлгөөнт экспедиц, Алтай, Хангай, Хэнтийн нуруу, тэдгээрийн салбар уулсад суурин 40 генератор ажиллаж цаг агаарт нөлөөлж зориудаар хур тунадас нэмэгдүүлэх ажиллагааг явуулж байна. Гэхдээ салхи болон үүлнээс шалтгаалж үүлэнд зориудаар нөлөөлөх үйл ажиллагаа амжилтгүй болох тохиолдол байдаг.

Налайх дүүргийн нутаг дэвсгэрт нүүрс олборлосны улмаас иргэдийн эрүүл мэнд, амь нас хохирч, байгаль орчин бохирдож байгаа асуудлыг таслан зогсоох, хууль бус олборлолтын улмаас үүссэн ам, цооногуудыг дахин ашиглахгүй хаах чиглэлээр тус дүүргийн оршин суугч, иргэдийн дунд зөвлөлдөх уулзалт, санал асуулгыг зохион байгуулах гэж байна. Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуульд заасны дагуу Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын даргын тушаалаар Зөвлөлдөх зөвлөл 9 хүний бүрэлдэхүүнтэй байгуулагдсан. Зөвлөл ШУТИС-ийн Геологи, Уул уурхайн сургуулийн доктор, профессор Б.Чинзориг, Үндсэн хууль судлаач, Улсын бага хурлын гишүүн асан Д.Лхамжав, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Налайх дүүргийн өндөр настан Т.Охолбал тэргүүтэй 9 гишүүнтэй.

Зөвлөлдөх санал асуулгын эхний үе энэ сарын 8-10ны өдрүүдэд Налайх дүүрэгт болно. Түүврийн аргаар сонгосон 940 иргэн санал асуулгад оролцоно. Дараагийн шатанд 470 иргэн оролцох юм.

Зөвлөлдөх санал асуулга хуулийн дагуу иргэдээс санал авч анх удаа орон нутгийн асуудлыг иргэдийн санал, оролцоотой шийдвэрлэх гэж байгаагаараа онцлог юм.

Монгол Улсын Гавьяат уурхайчин, Налайх дүүргийн өндөр настан Л.Дамдинсүрэн “Налайхын уурхай 1995 онд хувьчлагдсанаас хойш их уурхайг хаах менежментийн бодлогын буруугаас олон уурхайчин ажилгүй болсон. Үүний уршгаар зарим нь зөвшөөрөлгүй, зарим зөвшөөрөлгүй хөдөлмөр хамгааллын ямар нэг дүрэм баримтлалгүй ажилласаар ирсэн. Энэ санал асуулга Налайх дүүргийн иргэдэд ихээхэн ач холбогдолтой. Налайхын уурхайн энэ сургамж бусад уурхайд давтагдах вий гэдэг үүднээс энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх вэ гэдэг дээр иргэдийн саналыг сонсож төр засгийн шийдвэрт тусгуулах юм” гэлээ.

Налайхын уурхайн ашиглалт, ил болон далд уурхайн асуудлаар хийгдэх энэ ажлыг иргэд уурхайг хааж, үйл ажиллагааг зогсоох нь гэж шууд ойлгож болохгүй юм. Иргэдийн саналд тулгуурлаж, шийдвэрлэх учраас энэ санал асуулгад оролцох нь чухал. Цаашдаа налайхын уурхайд хууль бусаар аюултай орчинд ажиллаж байгаа иргэдийн асуудлыг хэрхэн шийдэх, налайхчуудад нүүрлээд байгаа ажилгүйдлийн асуудлыг авч хэлэлцэх, уурхайн олборлолтын улмаас эвдэрсэн газрыг нөхөн сэргээх зэрэг олон цогц асуудал энэхүү санал асуулгын хүрээнд яригдах юм гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.