Богд хааны хэрэглэж байсан чамин тансаг хийцтэй үнэт, эрдэнийн чулуун эдлэл хэрэглэлийг дэлгэсэн “Чулууны гайхамшиг” үзэсгэлэн өнөөдөр Богд хааны ордон музейд нээлтээ хийв.
Богд хааны ордон музейн эрдэм шинжилгээний ажилтан Ц.Гүнчин-Иш хэлэхдээ:“Монгол орон чулуун дурсгал ихтэй бөгөөд чулуу, эрдэнийн чулууг өдөр тутмын аж байдал, ахуй амьдралдаа өргөн хэрэглэж ирсэн уламжлалтай. Чулууны ертөнц шавхагдашгүй арвин, давтагдашгүй. Байгалийн чулуу хүний биед онцгой ач холбогдолтой. Байгаль эх 80 сая жилийн өмнө чулууг бий болгосон бөгөөд энэ нь нэн өвөрмөц, ховор үзэгдэл юм. Чулуу, тэр дундаа эрдэнийн чулуу хамгийн тогтвортой, найдвартай, энергийг хуримтлуулагч, хадгалагч, бас дамжуулагч болдог. Хүн төрөлхтөн олон мянган жилийн хөгжлийн явцдаа эрдэнийн чулуу, үнэт металлыг хүч, эрх мэдэл, агуу хүчирхэгийн хэмжүүр болгосоор ирсэн. Бид энэхүү үзэсгэлэнгээрээ Богд хааны ордон музейн сан хөмрөг дэх нарийн ур хийцтэй үнэт чулуун эдлэлүүдийг үзэгчдийн мэлмийд толилуулж байна” гэв.
Тус музейд Монгол төрийн сүүлчийн хаан VIII Богд Жавзандамба хутагтын эрдэнэсийн санд үе үеийн Богдуудын хурааж хуримтлуулсан эд баялаг, дотоод гадаадын зочид гийчид, элч төлөөлөгчдийн өргөсөн олон төрлийн эрдэнэс, эд зүйлс арвин хуримтлагдсан байдаг аж.
Үзэсгэлэнд эдгээрээс дээжлэн XX зууны эхэн, дунд үед холбогдох оюу, шүр, мана, хаш чулуун хөөрөг, эрхи, номин чулуун бойпор, дамар, мөнгө, шүр, сувд, ундрам чулуун зүүлт, хаш үнсний сав, эрүүний тулгуур, пийсүү гуурс, гаанс, хавтага, тээг, шүр чулуу, Монгол эхнэрийн чимэглэл хорол бэл хэмээх зүүлт, шүр, сувдан зүүлт болон Богд хааны хэт хутга зэрэг үнэт чулуун эдлэл дэлгэсэн нь хүмүүсийн сонирхлыг татаж байв.
Дашрамд сонирхуулахад уг үзэсгэлэн ирэх сарын 08-ныг хүртэл олны хүртээл болох аж.
Нийслэлийн Тээврийн газраас өнөөдөр буюу 11 сарын 30-ны өдөр Зам, Тээврийн хөгжлийн яам, Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг ”Улаанбаатар төмөр зам“, Төмөр зам дахь цагдаагийн газар, Тээврийн прокурорын газар, Замын цагдаагийн алба болон бусад холбогдох байгууллагуудтай хамтран нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэгч аж ахуйн нэгж, байгууллагын инженер, техникийн ажилтан, жолооч нар болон Автотээврийн хяналтын улсын байцаагч нарын нийт 100 гаруй хүнд “Төмөр замын гарам, аюултай бүс” сэдэвт сургалт зөвлөгөөн зохион байгууллаа.
ОХУ-ын Чебоксар хотод арванхоёрдугаар сарын 1-2-нд Чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн Дэлхийн цомын тэмцээн болно. Монгол, Япон, ОХУ, АНУ, БНХАУ, Азербайжан, Швед, Украин гэсэн найман улсын шигшээ баг өрсөлдөж буй тус тэмцээнд 16 дахь удаагаа явагдаж байна.
ГААЛИЙН АЛБАН ТАТВАРААС ЧӨЛӨӨЛӨХ ТУХАЙ ХУУЛЬ БАТЛАГДАВ
Байнгын хорооны санал дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн С.Бямбацогт, О.Баасанхүү, Б.Бат-Эрдэнэ, М.Билэгт нар асуулт асуулаа. Баруун аймгуудын иргэдийг хямд үнэтэй гурилаар хангахын тулд Цагааннуурын боомтоор гурил импортлох асуудлыг төсөлд тусгаагүй нь ямар шалтгаантай талаарх асуултад Засгийн газрын гишүүн, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Б.Батзориг хариулт өглөө. Хүнсний аюулгүй байдлын Үндэсний зөвлөл хуралдаад дотоодын үйлдвэрлэгчдээ дэмжих нь зүйтэй хэмээн үзэж, улаан буудайн импортыг дэмжсэн гэв. Улаан буудай, малын тэжээл, өвсний импорт хийхдээ гаалийн татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлтийг тодорхой тооны компанид олгохоор оруулсан нь шударга өрсөлдөөний зарчимд нийцэж буй эсэх асуултад Б.Батзориг сайд хариулахдаа “Энэ жил цаг уурын байдлаас үүдэн ургац алдсан тул тодорхой хэмжээний улаан буудай, малын тэжээл, өвсийг импортоор авахаар төлөвлөөд Засгийн газар асуудлыг хэлэлцэн, хэмжээг тогтоосон. Үүний дагуу үйлдвэрүүд чанартай гурилыг тогтвортой үнээр зах зээлд хангалттай нийлүүлэх үүрэг хүлээлгэж байгаа, бусдаар өрсөлдөөнийг хязгаарлах, давуу эрх олгох асуудал байхгүй” гэсэн. Монгол Улс жилд 1.2-1.4 сая тн өвс, тэжээл бэлтгэдэг байсан бол энэ жил 900 мянга гаруй тн өвс, тэжээл бэлтгэсэн. Иймд дутагдалтай хэмжээний хүчит тэжээлийг импортоор авч, аймгуудын малын тоо, хүндрэлтэй байгаа нөхцөл байдлыг нь тодорхойлж байгаад улсын хэмжээнд түгээхээр бэлтгэл ажил хангаж байгаа гэлээ. 51 мянган тн хүчит тэжээлийг түгээх нь нарийн зохион байгуулалт шаардана, хууль батлагдвал арванхоёрдугаар сарын 15-ны өдөр гэхэд аймгууд дээр тэжээлийг хүргэхээр бэлтгэл хангаад байгаа юм байна. Өвс, малын тэжээлийн импортын асуудал дээр яам ихээхэн анхаарал хандуулан ажиллаж байгааг тэрбээр тэмдэглээд “Малын тэжээл, өвсний үнийн тухайд бид тодорхой тоо хэлэх боломжгүй. Учир нь зах зээлийнхээ зарчмаар ОХУ-аас авсан үнэ, тээврийн зардал гээд олон зүйлээс шалтгаалан эцсийн үнэ тогтоно. Салбарын яам аль болох хямд үнээр иргэдэд хүргэхээр ажиллаж байгаа, өнөөдрийн хэлэлцэж буй хуулийн төсөл батлагдсанаар импортын малын тэжээл, өвс гааль, НӨАТ-аас чөлөөлөгдөнө. Эцэст нь малчдын хотонд хямд өвс, тэжээл хүргэх гэсэн зорилготой” гэлээ.
2017 онд дотоодын гурилын үйлдвэрүүд 141 мянган тн улаан буудай хурааж авсан, харин дотоодын хэрэгцээнд 360 гаруй мянган тн улаан буудай шаардлагатай. Иймд шаардлагатай байгаа 225 мянган тн улаан буудайг импортлон, гурилын үнийг тогтвортой байлгах бодлогыг баримтлан Засгийн газар, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас төслийг өргөн мэдүүлсэн байна. Өвөлжилт хүндэрч буйтай холбоотойгоор махны борлуулалт, экспортын асуудалд салбарын яам ихээхэн анхаарал хандуулан ажиллаж байгаа гэлээ. 2017 оны арваннэгдүгээр сарын байдлаар 27.000 тн мах экпортлон 108 тэрбум төгрөгийн орлого олжээ. Өчигдөр хуралдсан Хүнсний аюулгүй байдлын Үндэсний зөвлөл мах экспортлох квот тогтоожээ. Тухайлбал, 28.9 мянган тн үхрийн мах, 43.6 мянган тн адууны мах, хонь, ямааны махыг чөлөөтэй экспортлохоор тогтоосон байна.
Танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн О.Батнасан, Б.Пүрэвдорж, Ч.Улаан, Ж.Мөнхбат нар асуулт асууж, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд болон ажлын хэсгээс хариулт авсан юм. Дараа нь хуулийн төслийг батлах санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 72 хувь нь дэмжсэн. 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 04-ний өдрөөс 2018 оны зургаадугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл хугацаанд дагаж мөрдөх Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн эцсийн найруулгыг сонслоо.
Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Энхболд танилцууллаа. Хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх явцад Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлгээс хуулийн төслийг баталснаар ИТХ-ын төлөөлөгчид төрийн захиргааны албан хаагчаар ажиллахтай холбогдуулан Үндсэн хуулд заасан нутгийн өөрөө удирдах ёсны зарчим алдагдах, мэргэжлийн чадвар, туршлагагүй хүн төрийн захиргааны албан тушаал эрхлэх зэрэг сөрөг үр дагавар гарахаар байгаа тул хуулийн төслийг хууль санаачлагчид нь буцаах горимын санал гаргажээ. Харин Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүд санал нэгтэйгээр татгалзсан байна. Мөн тус хуралдааны үеэр Улсын Их Хурлын гишүүнээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналуудаар санал хураалт явуулан шийдвэрлэсэн аж.
БАНКНЫ ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙН ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛЫГ ХЭЛЭЛЦЭХ ЭСЭХ АСУУДЛЫГ ХЭЛЭЛЦЭЖ ЭХЭЛЛЭЭ
Ийнхүү төслийн хэлэлцүүлэг үргэлжилж, Улсын Их Хурлын гишүүн С.Бямбацогт, Х.Баделхан, Б.Жавхлан, Л.Энх-Амгалан, М.Оюунчимэг, Ц.Нямдорж нар төсөл санаачлагч болон ажлын хэсгээс зарим зүйлийг тодруулсан юм. Арилжааны банкууд охин компани байгуулан хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгөөр хөрөнгийн зах зээл дээр үйл ажиллагаа явуулах 2010 онд оруулсан зохицуулалтыг өөрчлөхтэй холбоотой асуудлыг шийдвэрлэхээр тусгаагүй байгаа шалтгааныг тодруулсан юм. Хэлэлцэж буй төсөлд “Банк, түүний хараат болон охин компани энэ хуулийн 6 дугаар зүйлд зааснаас бусад үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглох бөгөөд …” хэмээн хөндөн, өөрчлөхөөр тусгасан байгааг тайлбарлалаа. Зээлийн хүүгийн дээд хэмжээг тогтоох асуудал дээр төв банк ямар байр суурьтай байгааг лавлав. Банк санхүүгийн салбарт шинэчлэл хийх шаардлага байгаа бөгөөд Монголбанк 11 хуулийн төслийг боловсруулсны эхний хоёрыг өргөн мэдүүлээд, хэлэлцүүлж байгааг Монголбанкны ерөнхийлөгч хэллээ. Зээлийн хүүг бууруулах талаар нийгэмд олон төрлийн хэлэлцүүлэг өрнөж байгааг Монголбанк ажиллаж байгаа гэлээ. Түүнчлэн тусгайлан судалгааны баг ажиллуулан, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүдэд хүргүүлсэн. Тус баримт бичигтээ зээлийн хүүгийн дээд хязгаарыг хуулиар тогтоохтой холбоотой төв банкны байр суурийг тодорхойлсон байгаа гэлээ. Ийнхүү гишүүд хуулийн төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэхтэй холбогдуулан асуулт асууж, хариулт авснаар нэгдсэн чуулганы үдээс өмнөх хуралдаан өндөрлөв гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээллээ.
Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газар, Швейцарын Холбооны Улсын парламентын Тамгын газрын хооронд туршлага судлах семинар 2017 оны 11 дүгээр сарын 27-ноос 30-ны өдрүүдэд дөрвөн өдөр үргэлжиллээ. Өнөөдөр (2017.11.30) туршлага судлах сүүлийн өдөр бөгөөд семинарт оролцогчид ажлаа дүгнэж, санал бодлоо хуваалцав. 
Мөн УИХ-ын Тамгын газрын Мэдээлэл, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний хэлтсийн дарга Б.Эрдэнэбилэгт, Швейцарын Холбооны Улсын хамтрагчид маань өөрийн орны парламентын үйл ажиллагаа, арга барил, туршлагаасаа харамгүй хуваалцсанд талархал илэрхийлье гээд хоёр орны нийгэм, эдийн засаг, хууль тогтолцооны хувьд харилцан адилгүй байдаг хэдий ч хуулийн хэрэгжилтэд хяналт, үнэлгээ хийх ажилд ижил төстэй зүйл их байна. Энэ чиглэлээр ажлын аргачлал, туршлага судлах, харилцан мэдээлэл солилцож, харилцаагаа гүнзгийрүүлэх саналтай байна. Мөн Швейцарын Холбооны Улсын парламентын Хяналт, үнэлгээний ажлын албанаас үйл ажиллагаандаа ашиглаж буй үнэлгээний программ, гарын авлага, техник технологийн туршлагаас хуваалцаж, дэмжиж ажиллахыг хүслээ.
Доктор Б.Батцэнгэл 2016 оны олон улсын бага, дунд ангийн математикийн олимпиадын үеэр Тайландын телевизэд ярилцлага өгч байгаа нь
Хүний дархлал хомсдолын вирүс, дархлалын олдмол хомсдол /ХДХВ, ДОХ/-ын асуудалд дэлхий нийтийн анхаарлыг хандуулах өдөр маргааш болно. Жил бүрийн арванхоёрдугаар сарын 01-нд тохиодог энэ өдрийг өдгөө “Би сэргийлж чадна, харин та” гэсэн уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж байна.