Month: May 2017

Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын Төв лабораториос ил задгай орчинд худалдаалагдаж буй хүнсний бүтээгдэхүүний бохирдлыг тодорхойлох судалгааг Баянгол, Чингэлтэй дүүрэг дэх Мэргэжлийн хяналтын хэлтсүүдтэй хамтран явууллаа. 2017 оны тавдугаар сарын 03-16-ны хооронд Барс-1 зах, Бөмбөгөр худалдааны төвүүдийг хамарсан уг судалгааны хүрээнд ил задгай, гар дээрээс худалдаалагдаж буй хүнсний бүтээгдэхүүн, худалдан борлуулагч, тэдгээрийн ойролцоох гадаад орчны нийт 110 дээжинд 278 үзүүлэлтээр хими, болон микробиологийн шинжилгээ хийсэн байна.

Ил задгай орчинд худалдаалж буй хүнсний бүтээгдхүүнүүд нь эрүүл, аюулгүйн баталгаагүй, эрсдэлтэй хүнсэнд хамаардаг. Өнөөдөр Улаанбаатар хотод 1,3 сая хүн буюу Монгол улсын нийт хүн амын 45 хувь нь оршин сууж орчны бохирдол ихтэй хотуудын тоонд ордог болсон.

Нийслэлийн худалдаа, үйлчилгээний нийтлэг журмын 6.3.-т харьяа дүүргээс зөвшөөрөгдсөн цэгээс бусад нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайд ил задгай хүнсний болон барааны худалдахыг хориглоно гэж заасан байдаг. Үүнд жимс, ногоо, шорлог, төрөл бүрийн машинт болон чингэлгийн худалдаа зэрэг хамрагддаг.

Шинжилгээний дүнгээр хүнсний бүтээгдэхүүн болон түүнд хүрэлцэж буй эд зүйлсийн гадаргуугийн 58.5 хувь нь мөөгөнцөр, E.coli, гэдэсний бүлгийн савханцар зэрэг нянгаар бохирлогдсон байсан бол, худалдан борлуулагчдын гар, ажлын хувцаснууд нь мөн E.coli, гэдэсний бүлгийн савханцараар 100 хувь бохирдсон дүн гарлаа. Эдгээр нь хүний организмд нянгийн гаралтай хордлого үүсгэх боломжтой эмгэг төрөгч бактериудад тооцогддог.

Захуудын ойролцоох хөрсний 50 хувь нь нянгийн тоо хэмжээгээр хоёрдугаар зэргийн буюу бохирдолт багатай, 50 хувь нь гуравдугаар зэргийн буюу дунд зэргийн бохирдолтой гэсэн ангилалд тус тус хамаарч байсан бол хими, хор судлалын шинжилгээгээр гадаа талбайн агаарын тоосжилт, аммиакийн агууламж зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс хоёр дахин их байна.

Харин худалдааны төвийн дотор агаарын бохирдуулагч бодисын хэмжээ зөвшөөрөгдөх хэмжээнд байлаа. Хүнсний бүтээгдэхүүний худалдаалж буй газрын хүрээлэн буй орчин нь тоосжилт ихтэй, явган хүний гүүрэн гарцны доор, нийтийн тээврийн хэрэгсэлийн зам дагуу, автобусны буудлын хажууд байрладгаас худалдаалагчид нь эрүүл ахуйн, ариун цэвэр сахих нөхцөл бололцоогүй, бүтээгдэхүүнийг аюулгүй хадгалах, худалдан борлуулах, тээвэрлэх нөхцөл хангагдаагүй зэрэг нь дээрх үр дүн гарахад нөлөөлж байна.

Судалгааны явцад худалдагч нарын гарыг энгийн үед болон цэвэрлэсний дараах бохирдлыг тодорхойлох туршилт явуулахад нойтон сальфеткаар арчсаны дараа гарын бохирдол 99.45 хувиар буурч байсан нь манай худалдаалагчид цэвэрч байж ариутгал халдваргүйтгэлийг тогтмол хийвэл халдварт өвчнөөс сэргийлэх боломжтойг харуулж байна. Ил задгай худалдаа нь хүн амын дунд хүнсээр дамжих халдварт өвчлөлийн эрсдлийг нэмэгдүүлэх хүчин зүйлийн нэг болж байна гэж судлаачид дүгнэжээ.

Өнөөдрийн байдлаар, Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум, Төв аймгийн Эрдэнэ сумын зааг Арцат уулын орчим буюу Минжийн хангайд нэг түймэр, Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр суманд хоёр, Тариалан суманд нэг, Булган аймгийн Хутаг-Өндөр суманд нэг, Төв аймгийн Мөнгөнморьт суманд болон Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан суманд тус бүр нэг, улсын хэмжээнд долоон түймэр асч байна.

2017 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар улсын хэмжээнд Улаанбаатар хотод есөн удаа, Архангай, Баян-Өлгий, Булган, Дорнод, Завхан, Сүхбаатар, Сэлэнгэ, Төв, Ховд, Хөвсгөл, Хэнтий аймгийн 39 суманд 65 удаа, нийт 74 удаагийн ой, хээрийн гал түймэр гарч /урьдчилсан байдлаар/ 38812.3 га ой, 27654.5 га хээр, нийт 66466,8 га талбай түймэрт өртсөн байна.

Эдгээрээс Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр, Тариалан суманд гарсан түймрийг цурманд оруулсан.

Түймрийн голомтод Онцгой байдлын албанаас 160 албан хаагч, 10 автомашинтайгаар, орон нутгаас 174 иргэн, 13 автомашин, 62 морьтойгоор, нийт 334 хүн, 23 автомашин, 62 морьтойгоор ажиллаж байна.

Хур тунадас багатай, цаг агаар халж, хуурайшилт эрчимтэй явагдаж түймрийн нөхцөл байдал хүндэрч түймрийн голомт нэмэгдсэн тул Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сум, Төв аймгийн Эрдэнэ сумын зааг Арцат уулын орчим буюу Минжийн хангай, Төв аймгийн Мөнгөнморьт сумын нутагт гарсан түймрийн голомтод 2017 оны тавдугаар сарын 30-ны өдрийн 14:00 цагт Аврах тусгай ангийн 20 албан хаагчийг Зэвсэгт хүчний 303 дугаар ангийн МИ 171Е загварын нисдэг тэргээр хүргэж түймрийг шуурхай унтраах арга хэмжээ авч ажиллаж байна.

Дээрх 74 удаагийн гал түймрийг унтраахад /давхардсан тоогоор/ Онцгой байдлын байгууллагаас 1314 албан хаагч, 143 автомашин, Хилийн цэргийн анги, байгууллагаас 129 албан хаагч, 10 автомашин, Зэвсэгт хүчний анги, байгууллагаас 150 албан хаагч, 8 автомашин, Цагдаагийн байгууллагаас 34 албан хаагч, 1 автомашин, орон нутгаас 2504 иргэн, 280 автомашин, 42 мотоцикл тус тус дайчлагдан нийт 4131 хүн, 442 автомашин, 42 мотоцикль, техник хэрэгсэлтэйгээр ажилласан байна гэж Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага /НҮБ/-ын “Хүүхдийн эрхийн тухай” конвенцийн хэрэгжилтийн тухай Монгол Улсын 5 дугаар тайлан илтгэлийг Швейцарийн Холбооны Улсын Женев хотноо болж буй Хүүхдийн эрхийн хорооны 75 дугаар чуулганы 2017 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэв.

Хуралдаанд Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны Дэд сайд С.Мөнгөнчимэг тэргүүтэй Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Сангийн яам, Эрүүл мэндийн яам, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам болон Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын төлөөлөгчид оролцов.

Манай төлөөлөгчид тайлангийн хугацаанд хүүхдийн эрхийг хамгаалах үндэсний тогтолцоог бэхжүүлэх, хууль, эрх зүйн орчныг сайжруулах, мөн хүүхдийн боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллыг сайжруулах чиглэлээр Монгол Улсын Засгийн газрын зүгээс авч хэрэгжүүлсэн бодлого, үйл ажиллагааны талаар илтгэж, Конвенцийн хорооны гишүүдээс тавьсан асуултуудад хариулав.

Конвенцийн хорооны гишүүд Монгол Улсад хүүхдийн эрхийг хамгаалахад чиглэсэн эрх зүйн орчинг шинэчлэх, нэн ялангуяа Хүүхдийн эрхийн тухай, Хүүхэд хамгааллын тухай, Гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай зэрэг хуулиудыг шинэчлэн болон шинээр баталж, хүүхдийн эрхийг хангах чиглэлээр өмнөх хэлэлцүүлгээс өгсөн Хорооны зөвлөмжүүдийг хэрэгжүүлэхэд анхаарч ажилласныг сайшаан тэмдэглэв. Конвенцийн хорооноос манай улсын илтгэлийг хэлэлцсэн тухай дүгнэлт, зөвлөмжийг 2017 оны 6 дугаар сарын 8-ний өдөр албан ёсоор гаргах юм байна.

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас тамхи татдаг хүмүүс татдаггүй хүмүүсийг бодвол долоон жилээр дутуу насалдаг болохыг тогтоожээ. Дэлхийн хэмжээнд тамхи татсанаас болж жилд дөрвөн сая хүн, өдөрт 11 мянган хүн, минутад зургаан хүн нас бардаг байна.

Энэ тоо 2030 он гэхэд хоёр дахин өсч 10 саяд хүрэх тооцоог Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага гаргасан байна. Тамхинд 400 гаруй химийн бодис агуулагддагаас 43 төрлийн хорт бодис нь хүний биед хорт хавдар үүсгэдэг байна.

Тиймээс нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газар, нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас хамтран “Тамхины ишгүй-Улаанбаатар” хөдөлгөөн өрнүүлж эхэллээ. Энэхүү хөдөлгөөнд идавхтэй оролцож эрүүл мэндээ хамгаалж, орчноо цэвэр байлгахад хувь нэмрээ оруулахыг залуучууддаа уриалж байна гэж нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газраас мэдээллээ.

Гэр хорооллын ариун цэврийн байгууламжийг сайжруулах замаар хөрсний бохирдлыг бууруулах төслийн нээлт өнөөдөр боллоо. Чингэлтэй, Баянзүрх дүүргийн гэр хорооллын айл өрхүүдэд сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийг туршиж нэвтрүүлснээр нүхэн жорлонгоос үүсч буй хөрсний бохирдлыг бууруулах нь төслийн гол зорилго юм. Гурван жил үргэлжилж, Япон улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжаар санхүүжигдэх төслийн хүрээнд дараах ажлуудыг хэрэгжүүлнэ. Үүнд,

САЙЖРУУЛСАН АРИУН ЦЭВРИЙН БАЙГУУЛАМЖИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОНО

Энэ ажлын хүрээнд гэр хороололд сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийг нэвтрүүлэх, хүний ялгадас болон шингэн хаягдлын менежментийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой дүрэм журам, төлөвлөгөөг боловсруулна. Мөн хаягдал ялгадсыг цуглуулах, бордоо болгох чиглэлээр жижиг дунд үйлдвэрийн газрууд, гэр хорооллын оршин суугчдын хоорондын харилцааг зохицуулахад чиглэсэн бөгөөд хаягдал агуулах, цуглуулах, тээвэрлэх, бордоо болгох, боловсруулсан хаягдлыг худалдах болон холбогдох хяналтыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон ажлууд хийгдэнэ.

САЙЖРУУЛСАН АРИУН ЦЭВРИЙН БАЙГУУЛАМЖИЙГ БАРЬЖ, ТУРШИНА

Энэ хүрээнд олон нийтийн оролцоог хангах зорилгоор өргөн хүрээг хамарсан сурталчлан таниулах хөтөлбөрийг боловсруулах, төсөлд хамрагдах өрхүүдийг олж сонгох, тэдэнд дэмжлэг үзүүлэх олон нийтийн менежментийн бүлгүүдийг байгуулах; гэр хорооллийн өрхүүдэд олгох 1500 орчим экологид ээлтэй жорлон, битүү тунгаагуур сав, эсвэл энгийн хийцтэй, технологи нь туршигдсан, бага өртөгтэй, орчны нөхцөл, цаг уурын онцлогт тохирсон, орон нутагт үйлдвэрлэсэн материал ашиглаж барих боломжтой ариун цэврийн бусад төрлийн байгууламжуудын зураг төслийг боловсруулах, барьж угсрах, суурилуулах ажлыг гүйцэтгэх, ЖДҮ-ийн газрууд ба өрхүүдийн хооронд байгуулах сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн засвар үйлчилгээ, хаягдал цуглуулах гэрээний загварыг боловсруулах; мөн хаягдлыг бордоо болгох, боловсруулсан бүтээгдэхүүнийг худалдан борлуулах чиглэлээр төсөлтэй хамтран ажиллах жижиг дунд үйлдвэрийн газруудын чадавхийг бэхжүүлэх зэрэг ажлуудыг хийнэ.

САЙЖРУУЛСАН АРИУН ЦЭВРИЙН БАЙГУУЛАМЖИЙН ТОГТВОРТОЙ БАЙДЛЫГ ХАНГАХАД ЧИГЛЭСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЭРЧИМЖҮҮЛНЭ

Энэ хүрээнд сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн асуудал хариуцсан анхны ажлын хэсгийг үндэсний хэмжээнд байгуулах, айл өрх, гэрээт гүйцэтгэгчид болон чиглэлийн яамдад зориулж сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийн сургалтын хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, техникийн туслалцаа үзүүлэх; төслийн үр дүнг чиглэлийн яамд, хувийн хэвшил болон иргэний нийгэмд сурталчлан дэлгэрүүлэх; мөн сайжруулсан ариун цэврийн байгууламжийг гэр хороололд нэвтрүүлэх үндэсний нарийвчилсан төлөвлөгөөг боловсруулна. Уг төлөвлөгөөнд сайжруулсан ариун цэврийн байгууламж барих нэн шаардлагатай гэр хорооллын бусад хороо дүүргүүдийг тодорхойлон, хөрсний бохирдлын менежментийг сайжруулах, шаардлагатай бусад арга хэмжээнүүд, хэрэгжүүлэх байгууллагуудын үүрэг хариуцлага, зардал, санхүүгийн механизм, ажлын хуваарь зэргийг тусгасан таван жилийн стратеги болон хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөө багтсан гэж нийслэлийн Байгаль орчны газраас мэдээллээ.

“Ардын үг” аяны тав дахь зөвлөлдөх хэлэлцүүлэг өчигдөр боллоо. Ардын экспертүүд Ерөнхийлөгчийн иргэдийн оролцоо, эдийн засгийг дэмжих чиглэлээр хийсэн ажил, гаргасан санал санаачилгуудыг хэлэлцэн, нууц санал хураалтаар 1-10 хүртэлх оноогоор дүн тавьсан юм. Хараат бус судалгааны МЕК агентлаг зөвлөлдөх хэлэлцүүлгийн саналыг хуудсыг тоолж дүнг гаргасан байна. “Ардын эксперт”-үүд Ерөнхийлөгчид 8.8 оноо өгчээ.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж 2009 онд сонгогдсоныхоо дараа шууд ардчилал, иргэдийн оролцоог дэмжих, төвлөрлийг сааруулах, орон нутгийн эрх мэдлийг иргэдийн оролцоотойгоор нэмэгдүүлж, эдийн засгийг нь дэмжих бодлогыг тунхаглаж, анхны зарлигаа энэ чиглэлээр гаргаж байжээ. Улмаар 2011 онд батлагдсан Төсвийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад Орон нутгийн хөгжлийн сан байгуулах заалтыг тусгуулж дээрх бодлогоо бодит ажил хэрэг болгох хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлсэн юм.

Энэхүү хуулийн дагуу иргэд өөрийн амьдарч буй орон нутгийнхаа тулгамдсан асуудлуудыг эрэмбэлэн хэлэлцэж, уг асуудлыг шийдэх хөрөнгө оруулалтыг нь Орон нутгийн хөгжлийн сангаас гарган бүтээн байгуулалтын ажлууд хийх болжээ. Иргэдийн оролцоотойгоор төсвийн хуваарилалтыг хийх шинэлэг зарчим бүхий Орон нутгийн хөгжлийн сан байгуулагдсанаар аймаг, сумын төвүүд өнгө засч, оршин суугчид нь ажил, орлоготой болсон зэрэг олон эерэг үр дүн гарсан байна. Энэ бүхний үр дүнд хөдөө орон нутгаас нийслэл Улаанбаатарыг зорих нүүдэл саарч, харин хотоос аймаг, сум руу чиглэсэн шилжих хөдөлгөөн 50 орчим хувиар нэмэгдсэн байна. Үүнийг “Ардын үг” зөвлөлдөх аяны зөвлөлдөх хэлэлцүүлэгт оролцсон “Ардын эксперт”-үүд онцолсон юм.

Түүнчлэн Орон нутгийн хөгжлийн сангийн мэдээллийн системийг ашиглалтад оруулснаар иргэд уг сангийн хөрөнгийн хуваарилалт, зарцуулалтад хяналт тавих боломж бүрдсэн нь “Шилэн данс”-ны зарчмыг нэн тэргүүнд хэрэгжүүлсэн сайн туршлага болжээ. Тиймээс уг системийг Авлигатай тэмцэх газраас “Сайн засаглалын төлөөх сайн туршлага”-аар тодруулсан байна.

Ерөнхийлөгч Шилэн дансны тухай хуулийг санаачлан батлуулсан. Энэ бол төсвийн ил тод байдлыг хангаж, иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлсэн чухал хууль болсон юм. Өмнө нь төрийн байгууллагууд төрийн байгууллагадаа л төсвийн талаархи тайлангаа тавьдаг, тэр нь иргэдэд тэр бүр нээлттэй биш байсан бол Шилэн дансны тухай хууль хэрэгжсэнээр иргэд төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагаа, төсвийн зарцуулалтад хяналт тавих боломжтой болсон юм.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн санаачилсан Ирээдүйн өв сангийн тухай хууль ч цаг үеэ олсон, зөв бодлогын үр дүн байсныг “Ардын эксперт”-үүд онцолсон. Уул уурхайгаас олж байгаа орлогоороо эдийн засгийн бусад салбарт хөрөнгө оруулалт хийх, ялангуяа ирээдүй хойчдоо өвлүүлэн үлдээх тусгай сан байгуулах санаачилга хуульчлагдан батлагдаад удаагүй байгаа.

2016 оны хоёрдугаар сарын 5-ний өдөр батлагдсан Ирээдүйн өв сангийн тухай хуульд Ирээдүйн өв сангийн хөрөнгийн эх үүсвэр нь ашигт малтмал олборлох, боловсруулах үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хуулийн этгээдийн Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд заасны дагуу тэнцвэржүүлсэн журмаар тооцсон, ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн 70 хувь, төрд ногдох хувьцааны ногдол ашиг, төрийн өмчийн хувьцаа борлуулсны орлого, 2018 оноос эхлэн улсын төсөвт орох эрдэс баялгийн орлогын суурь жилийн орлогоос давсан хэсгийн орлогын 20 хувь болон бусад орлогоос бүрдэхээр тусгагдсан.

Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар 2012-2013 онуудад “Шууд ардчилал” иргэдийн оролцоотой төсвийн менежментийн үндэсний сургалтууд орон даяар зохион байгуулагдсан. Үүний үр дүнд орон нутгийн иргэд төсвийн менежментийн мэдээлэлтэй болж, Орон нутгийн хөгжлийн сангийнхаа үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцдог болсон байна.

Эдгээр ажлуудыг өчигдөр болсон “Ардын үг” зөвлөлдөх хэлэлцүүлгээр ярилцаж, Ерөнхийлөгч дэлгэрэнгүй тайлангаа тавьсан юм. Зөвлөлдөх хэлэлцүүлэгт оролцсон “Ардын эксперт”-үүд дараа дараагийн Ерөнхийлөгч нар хийсэн ажлуудаа иргэд, сонгогчиддоо ингэж тайлагнадаг байх нь зөв гэсэн байр сууриа илэрхийлж байлаа.

Нийслэл болон орон нутгийн цэцэрлэгүүдийн амралт маргаашнаас эхэлнэ.

ЕБС-ийн бага ангийнхан өнгөрсөн долоо хоногт амарсан билээ. Тэгвэл мөн ЕБС-ийн дунд анги буюу 3-5-р ангийнхан маргаашнаас амрах юм байна.

Харин ахлах ангийн сурагчид зургадугаар сарын 8-наас амарна.

Нийслэлийн 1-2-р ангийн сурагчид тавдугаар сарын 25-наас, 3-5-р ангийн зургадугаар сарын 01-нээс, 6-9-р ангийн сурагчид зургадугаар сарын 08-наас амарна.

Орон нутагт 3-5-р ангийн сурагчид зургадугаар сарын 01-нээс, 6-9-р ангийн сурагчид зургадугаар сарын 08-наас амрах бол цэцэрлэг зургадугаар сарын 01-нээс амарна.