Month: April 2016

УИХ-ын гишүүн, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга А.Бакейтай ярилцлаа.

-Танай байнгын хороогоор Засгийн газрын тухай, Нийтийн сонсголын тухай, Төрийн албаны тухай, УИХ-ын дэгийн тухай гэх мэт олон хууль хэлэлцэгдэж байна. Энэ хаврын чуулган сонгуультай холбоотойгоор богино хугацаанд болно. Эдгээр хуулиудыг баталж амжих болов уу?

-УИХ-ын энэ удаагийн бүрэн эрхийн хугацааны отгон чуулганы хугацаанд зайлшгүй хэлэлцэх ёстой зарим чухал хуулиуд байна. Үүн дотор Төрийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга, Төрийн албаны тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хамтатган хэлэлцэж анхны хэлэлцүүлгийн шатанд орсон. Энэ хуулийг хаврын чуулганаар батлах нь зүйтэй гэж үзэж байгаа. Хууль батлагдсанаар төрийн албыг улс төрөөс ангид байлгах бололцоо бүрдэнэ. Ямар нэгэн байдлаар сайд өөрчлөгдөхөд хаа нэг газар байсан хүнийг авчраад агентлагийн дарга эсвэл тодорхой хэлтсийн даргаар шууд тавьдаггүй болно. Төрийн албаны хамгийн бага шатнаас ахисаар эцэст нь Төрийн нарийн бичгийн дарга хүртэл шат дараалан албан тушаал ахих зарчмийг хуульд тусгаж байгаа. Дараагийн нэг асуудал нь Ерөнхийлөгчөөс өргөн мэдүүлсэн Засгийн газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл байгаа. Энэ хуулийг төслийг хэлэлцэх эсэхийг дэмжээд байна. Үүгээр Засгийн газрын гишүүний үүргийг УИХ-ын гишүүн давхар хашихтай холбоотой харилцааг зохицуулах асуудал байгаа. Төсөл дээр гурван яамны хувьд давхар хашиж болно гэж оруулж ирсэн.

-Аль яамдыг УИХ-ын гишүүн давхар хариуцаж болохоор оруулсан байсан бэ?

-Төсөлд Гадаад харилцааны яам, Сангийн яам, Хууль зүйн яам гэж байсан. Гэвч хэлэлцэх явцад гишүүд шууд нэр заахгүйгээр Засгийн газрын тэргүүн аль яамыг оруулахаа шийдэх нь зүйтэй гэсэн санал давамгай гарч ирсэн. Ирэх долоо хоногоос хэлэлцүүлэг нь эхлэх байх. Яалт ч үгүй өнгөрсөн дөрвөн жил яригдсан гол асуудал энэ байлаа шүү дээ. Бид дөрвөн жилийн дотор шийдэж чадаагүй ч гэсэн дараагийн сонгуулиар шинээр бүрдэх Засгийн газрыг тодорхой зөв болгох шаардлага тулгарч байгаа учраас энэ хууль батлагдах нь зүйтэй гэж үзэж байгаа.

-Төрийн албаны тухай хуульд өөрчлөлт оруулахтай холбоотойгоор хүмүүс 36 хүртэлх сарын цалинг эмч, багшаас бусад тухайлбал, соёлын салбарынханд өгөх болов уу гэсэн асуулт их тавьж байна лээ. Энэ талаар сонирхуулбал?

-Төрийн албан хаагчдыг тэтгэвэрт гарахад нэг удаагийн буцалтгүй тусламжийг зарим салбарт өгдөг хууль бий. Тэр нь салбарын хуулиар зохицуулагдаж байгаа л даа. Жишээлбэл, Боловсролын тухай хууль, Эрүүл мэндийн тухай хуулиар багш, эмч нарт буцалтгүй тусламж олгогдож байна. Салбар болгон дээр харилцан адилгүй байна. Бүх асуудлыг Төрийн албаны тухай хуулиар зохицуулахад түвэгтэй. Мөн салбарын хуулиар энэ асуудлыг зохицуулах нь зүйтэй гэсэн гишүүдийн байр суурь давамгай байгаа. Гэхдээ Төрийн албаны тухай хуулиар нэг удаагийн буцалтгүй тусламжийг олгох зарчмыг нь тодорхой болгох ёстой гэж бодож байна.

-Саяхан Ардчилсан намын ҮЗХ хуралдлаа. УИХ-ын гишүүн Ш.Түвдэндорж, Л.Болд нар Сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах санал гаргаж байсныг ярив уу?

-Ардчилсан намын ҮЗХ-ны хуралдаанаар Сонгуулийн хуулийн асуудал огт яригдаагүй. Зөвхөн 2016 онд Ардчилсан намаас сонгуульд оролцох мөрийн хөтөлбөрийн төслийг хэлэлцээд сайшаасан байгаа. Мөн Ардчилсан нам сонгуульд оролцохоо илэрхийлэх талаар тогтоол гаргасан. Сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах асуудал цаг хугацааны хувьд өдөр ирэх тусам боломжгүй болж байгаа. 70 хүрэхгүй хоног үлдлээ. Нөгөө талаас гишүүд хууль санаачлах эрхээ л эдэлж байгаа учраас үүнийг би буруу, зөв гэж хэлмээргүй байна. Гэхдээ энэ гаргаж байгаа саналаа сонгуулийн хуулийг хэлэлцэж батлах үед гаргасан бол дахиад ингэж хоёр ажил болгох үндэс байхгүй байсан.

-Үндсэн хуулийн Цэц ирэх баасан гаригт хуралдана. Үүгээр Сонгуулийн тухай хуулийг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзвэл өөрчлөгдөж таарах уу?

-Үндсэн хуулийн Цэцийн дунд суудал хуралдаад хэрвээ Сонгуулийн тухай хуулийн хувь тэнцүүлсэн хэсэг буюу 28 нэр дэвшигчийг намын жагсаалтаар сонгох нь Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн дүгнэлт гаргачихвал УИХ хүлээж авах эсэхээ хэлэлцэнэ. Тэгээд хүлээж авах болчихвол яах аргагүй л Сонгуулийн тухай хуульд Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэрийг үндэслэж өөрчлөлт оруулах бол байж болох асуудал. Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэртэй холбоотойгоор өөрчлөгдөж болно гэж үзэж байгаа.

-АН, МАН хоёр хоорондоо тохиролцоод гишүүдийг тойргоос сонгогддог байх дээр тохиролцоонд хүрсэн талаар яриа байна?

-Хоёр нам энэ талаар тохиролцоо хийснийг огт мэдээгүй, сонсоогүй. Үндсэн хуулийн Цэц хараат бус бие даасан байгууллага. Тиймээс хоёр нам тохироод тэд нар нь биелүүлнэ гэсэн асуудал байх ёсгүй. Цуурхал байх гэж бодож байна.

Ж.БАЯРСАЙХАН

Монголын үндэсний бөхийн холбооноос өнөө цагийн бөхийн өнгө болсон шилдэг залуу хүчтэнүүдийн барилдааныг энэ сарын 30-ны өдөр Монгол бөхийн өргөөнд зохион явуулахаар болсон билээ. Уг барилдаанд хүч үзэх шилдэг арван хоёр бөхийн нэр тодроод байгаа. Тодруулбал, нэгдүгээр багт улсын арслан Пүрэвийн Бүрэнтөгс, улсын гарьд Нямдоржийн Ганбаатар, Батнасангийн Гончигдамба, улсын харцага Цэдэвийн Содномдорж, Нямаагийн Батзаяа, улсын начин Төрөөгийн Баасанхүү, хоёрдугаар багт улсын арслан Намсрайжавын Батсуурь, Энхтөгсийн Оюунболд, улсын заан Чимэдрэгзэнгийн Санжаадамба, Мөнхсайханы Өсөхбаяр, улсын харцага Өлзийтогтохын Бат-Орших, улсын өсөх идэр начин Эрдэнэбилэгийн Энхбат нар хүч үзэхээр болсон.

Бөх сонирхогч, судлаачид эдгээр бөхчүүдийн талаар өөрсдийн санаа бодлыг илэрхийлж байгаа. Сүүлийн үеийн дуулиан шуугианы эзэн болсон Төв аймгийн Баянцогт сумын харьяат улсын харцага Өлзийбатын Даваабаатарыг байхгүй байгаад олон хүн сэтгэл гонсгор байна. Даваабаатар харцага өөрөө оролцохгүй гэсэн үү, эсвэл түүнийг оролцуулах сонирхол хэн нэгэнд байсангүй юу. Ямар чиг л байсан уран дайчин барилдаантай, мөнгөө төлөөд бөх үзэж буй олны урмыг хугалдаггүй идэр залуу харцага барилдахгүй нь тодорхой боллоо. Мөн шуугианы эзэн, бөхийн өргөөнд цугласан олны талархлыг хүлээсэн, өөрт байгаа бүхий л боломжоо бүрэн дайчилж, манайхны хэлдгээр шатаж, шаралхаж барилддаг өсөх идэр начин, даншгийн арслан Рэнцэнбямбын Пүрэвдагвыг барилдаагүйд харамсах хүмүүс олон байна.

Пүрэвдагвын мөнхийн өрсөлдөгч Б.Пүрэвсайхан харцагын нэр бас л алга. Мань хоёр, тэмцэлдээн гэдэг чинь зүгээр нэг хэн нэгнээ налаад зогсчихдог үзвэр биш жинхэнэ өрсөлдөөний талбар гэдгийг үзүүлж олны өмнө арай л зодолдохдоо тулалгүй хүч үзэн, бөх сонирхогчдын цөсийг нь хөөргөдөг. Халз барилдаан гэдэг бол нэг талаас бөхчүүдийн сорилго боловч, нөгөө талаасаа цэвэр шоу шүү дээ. Ёстой нөгөө “мангаруудын зодоон” гэдэг шиг тулааны талбар байхгүй юу. Эдгээр арван хоёр бөх жинхэнэ “алалцаж” байж монгол бөхийн барилдаан гэдэг ингэж л сэтгэлийн цэнгэл эдлүүлж, таашаал өгдөг юм гэдгийг мэргэжлийн хэмжээнд мэдрүүлэх учиртай. Түүнээс улсын наадмын дөрөв, тавын даваа шиг найр татсан, уйтгартай болбол халз барилдаан хийхийн ч хэрэг байхгүй ээ.

“Барьц сонгохыг хүлээж, өрсөлдөгчөө баглаад зогсчихдог нөхдийн хажууд энэ чинь бөх байхгүй юу” гэж Б.Соронзонболд зааныг зарим хүмүүс хэлдэг. Тэр бол өөрийн гэсэн фэнтэй бөх. Гэтэл Соронзон алга. Тэрээр гар ачих, тонгорох, хутгах, бусгах зэрэг мэхийг даацтай хийдэг дайчин бөхчүүдийн нэг л дээ. Эдгээр бөхчүүдийг халз барилдаанд оролцуулах байлаа. Хэрвээ оролцохгүй гэсэн бол тэдгээр нөхдөд хариуцлага тооцох ёстой. Мэргэжлийн сумогийн тэмцээн дууссаны дараа бөхчүүд хотуудаар очиж, үзүүлэх барилдаан хийдэг. Түүнд Хакүхо, Харумафүжи гээд аваргууд бүгд оролцдог. Оролцохгүй, бэртэл авчихаж мэднэ гэдэг ч юм уу ямар нэгэн шалтаг хэлэх юм бол сумо бөхийн холбоо хариуцлага тооцоод цолных нь асуудал яригддаг. Монгол үндэсний бөхөд энэ дүрэм үйлчлэх ёстой юм. Монголын үндэсний бөхийн холбоо нь санаачлан зохион байгуулж буй барилдаанд улсын цолтой бөхчүүд пээдийж, ихэрхэж болохгүй.

Тэд зүгээр л үг дуугүй ажлаа хийж, үүргээ ухамсарладаг баймаар байна. Халз барилдаанд Пүрэвсайхан, Пүрэвдагва, Даваабаатар тэргүүтэй бөхчүүд яагаад оролцоогүй тухай бөхийн холбоо хэвлэлийн хурал зарлаж олонд мэдээлэхийг шаардаж байна. Ингээд халз тулалдахаар болоод буй арван хоёр бөхийн барилдаан хэрхэн өрнөхийг та бүхэнд сонирхуулъя. Улсын арслан П.Бүрэнтөгс нэгдүгээр багийг ахалж байгаа. Тэрээр Н.Батсуурь, Э.Оюунболд, Ч.Санжаадамба, М.Өсөхбаяр, Ө.Бат-Орших, Э.Энхбат нартай хүч үзнэ. Эдгээр зургаан бөх дотроос хамгийн хатуу учраа нь мэдээж Санжаадамба байна. Бүрэнтөгс арслан Санжаадамбатай хүч үзэхдээ нэг л зүйлийг санах хэрэгтэй. Өнөө жилийн наадмын 1024 бөхийн барилдааны түрүү үзүүрт улсын аварга цолны төлөө Санжаа заантай халз тулна л гэж бодох нь чухал. Тиймээс Санжаадамбыг ямар нэгэн байдлаар хамаг хүчээ дайчлан, арал чац, байгаа бүхнээрээ түрж дайраад хаях нь зүйтэй. Хаях хаяхдаа бүр чанга хаяж, зүрхэнд нь жаахан шар ус хуруулчих нь зөв юм. Хэрвээ Бүрэнтөгс Санжаадамбад унавал өнөө жилийн наадмыг бодох, аварга цолны тухай санахын ч хэрэггүй. Санжааг нарийн ууцаар нь тас тэврэн голлож дайраад аваад явчих юм бол залуу арслан бусад тавыг нь аргалчихаж дөнгөнө л дөө. Ингэхээр Бүрэнтөгс босоо байх магадлал өндөр харагдаад байна. Үндсэндээ багтаа зургаан оноо авчирна.

Мөн цаана нь элдэвтэй нэг нөхөр бий. Биеэр жижиг хэрнээ, тойргийн барилдаанд одтой барилддаг Төрөөгийн Баасанхүү начин. Тэр жил бөхийн холбооноос зохион байгуулсан тэргүүн дэвжээ шалгаруулах “нутгаа дуурсгана” барилдаанд бараг л нэг ч уналгүй тэргүүлж байсан удаатай. Энэ удаа мөн босоо түрүүлчихийг байг гэх газаргүй. Баасанхүүд хамгийн эвгүй бөх нь Булганы Энхбат начин байж магадгүй. Энхбат уян хатан чанартай, унаж яваад мэх хийдэг, нэг гараараа газар тулж байгаад нөгөө хөлөөрөө тачигнатал барилддаг амаргүй учраа. Түүнийг л ямар нэгэн байдлаар нугаруулчихвал Баасанхүүд боломж гараад ирнэ. Бусдыг нь бол мань хүн нүүр нүдгүй алгадчихна. Өрсөлдөгч бөхөө тугны өмнө дэвээ шаваагаа хийж дуусгаагүй байтал манай хүн араас нь барьж аваад сөхөө өгөлгүй элдээд хөөчихнө. Батсуурь, Оюунболд, Бат-Орших, Өсөхбаяр нар алийгаа ч мэдэлгүй газар саваад унана. Хүмүүс санаж байгаа, өнөө жилийн цагаан сараар яалаа. Чүүчигнэсэн, туранхайвтар амьтан, бие хаа тэгш дүүхэлзсэн өндөр нөхөд болох хоёр Дамбыг баруун солгойгүй тонгороод, зүгээр л тоглоод хаячихаа биз дээ. Баасанхүү тийм л элдэвтэй. Санжаадамбын салтаанд хэд ч эргэж байж мэднэ дээ.

Бүрэнтөгсийн багт энэ жилийн сар шинийн барилдааны тэргүүн бөх Ц.Содномдорж байгаа. Хэдхэн хоногийн өмнө болсон Сонгинохайрханы хишиг 256 бөхийн барилдаанд Содномдорж харцага бас түрүүлнэ лээ. Сүүлийн үед түүнийг тогтоох бөх ховор болоод байгаа юм даг уу даа. Содном харцага Баасанхүү шиг элдэв янзын барилдаан гаргаж, өрсөлдөгчөө нүүр нүдгүй балбахгүй. Харин бүр санаа амар, айван тайван хүч үзсэн шигээ зогсож байгаад алсын сүвээний барьц аваад өргөөд шидчихдэг. Тийм л тактикаар барилдаад байгаа юм. Содномын шазуур зууж үзэх бөхийн нэг бол Оюунболд. Тэр хоёр өнгөрөгч жилийн наадмын долоогийн даваанд тунасан. Хэн давсан нь дээшээ барилдана байх аа гэсэн үзэгчдийн таамаг үнэн болж Оюунболд наадмын түрүү бөхөөр тодорсон билээ. Магадгүй өнөө жилийн наадмын наймын даваанд тунаж мэднэ. Тийм болохоор Содномдорж одооноос л Оюунболдыг хэрхэн яаж хаях вэ гэдгээ нарийн чинад тооцоолох хэрэгтэй.

Түүний гол өрсөлдөгч бол мэдээж Санжаадамба. Залуу заан эхэн үедээ хэд хэд хүчтэй туйлах нь мэдээж. Тэрхүү “салхи шуурга”-ыг аядуу намжуу болгосны дараа бол Содномд боломж бүрдээд ирнэ. Үндсэндээ санасандаа хүрч барьц сонгон, толгой дээрээ бярдаж гаргаж ирээд шидчих байх. “Олон жилийн дунджаар” гэдэг шиг Санжаа, Содном хоёрын ид үеийн барилдааныг эргээд харахад ихэвчлэн залуу заан давсан байдаг. Эдүгээгээс таван жилийн өмнө ардын хувьсгалын ерэн жилийн түүхт ойгоор тэр хоёр долоогийн даваанд тунаж, хоёр ч удаа барилдан будилж байж Санжаа нь давж заан болж байсан. Содном нь тахимаа өгөхгүй, хичнээн цаг талбай дээр уйлж зогссоныг үзэгчид мартаагүй. Содномын тэрхүү гашуун нулимс цээжинд нь амтагдаж л байгаа даа. Наадмын дараа намар нь байна уу даа, өнөө геннисийн зургаан мянга гаруй бөхийн барилдаанд энэ хоёр мөн л тунан хүч үзэж, Санжаа нь илүүрхэн хаясан. Эл бүгдийн хариуг Содном энэ удаад л авах хэрэгтэй. Маш том боломж гарч ирлээ гэж бодох хэрэгтэй.

Нэг хэсэг Пүрэвжав харцага “бөхийн аранга” гэгддэг байлаа. Өсөхөө аваргыг төрийн наадамд хоёр жил дараалан түрүүлж, арслан, аварга цолыг авчихсан ид байх үед нь буюу 2004 оны наадмын дөрвийн даваанд залуу бөх байхдаа өвдөг шороодуулж шуугиан тарьсан. Дараа нь Санжаадамбыг баттай түрүүлнэ гэж яригдаж байсан наадмын тавын даваанд өвдөглүүлж мөн л шуугиан дэгдээсэн. Харин сүүлийн үед “бөхийн аранга”-аар Ховдын Батзаяа харцага тодроод байгаа. Тэрээр түрүү жилийн наадмын тавын даваанд дархан аварга Өсөхбаярыг сөхрүүлчихсэн. Өсөхөө аварга Сүхбаттайгаа зүүний магнайг булаацалдан, хичнээн өдөр сар нервтсэний эцэст Сүхбат нь зодоглохоо больж, аварга маань зүүний магнайдаа сэтгэл амар гарч, цолоо дуудуулаад жавхаатай гэгч нь байтал юу болсон билээ.

Батзаяа гэж полдгор нөхөр тавын даваанд өвдөглүүлчихдэг байгаа. Түүний “бөхийн аранга” гэдгийг нь аварга тооцоолоогүй. Хэрвээ тооцоолсон бол түүнд тэгж “тамлуулах”-ын оронд нэг начин төрүүлчихнэ биз дээ. Тэгтэл Батзаяа зүгээр ч нэг унагачихаагүй, аваргаар минь бүр тоглоод хаячихсан. Зургаагийн даваанд урьд жилийнх нь түрүү бөх Батсуурь арслан мөн л дөрвөн хөллүүлээд “сансарт нисчихсэн” дээ. Энэ жилийн цагаан сараар Мөнхбат аварга, залуу арслан Оюунболд нарыг бас л дараалуулан орхиод шуугиан дэгдээсэн. Тиймээс “бөхийн аранга” Батзаяа бас л хатуу боорцог. Түүнтэй залуу арслан Батсуурь, Оюунболд хоёр даагаа нэхэж яс үзэлцэх нь мэдээж. Ийм л дуулиан шуугиан дор бөхчүүдийн халз барилдаан болно. Анзаараад байх нь ээ, Бүрэнтөгс арслангийн нэдүгээр баг түрүүлэх боломж байна. Үндсэндээ өндөр оноо авах магадлалтай бөхчүүд байна. Арслан өөрөө байна, цаана нь Баасанхүү гэж зүггүй барам байна, за тэгээд Содномдорж, Гончигдамба, Батзаяа байна. Харин Батсуурь арслангийн баг өрсөлдөгчөөсөөө жаахан дутуу харагдаад байгаа. Санжаадамба л голлож, туйлдгаараа туйлах байх. Түүнд Оюунболд, Батсуурь хоёр мэдээж хань болно. Харин Бат-Оших, Энхбат хоёр тэгтлээ өндөр авах нь юу л бол. Өсөхбаяр заан бол сүүлийн үед тун тааруу барилдаж байгаа. Эдгээр бөхчүүдийн зөөлөн боорцог нь гэж бөх сонирхогч олон таамаглаад буй. Эцэст нь хэлэхэд, энэ удаагийн халз барилдааныг санаанд оромгүй “сюрприз”-ээр дүүрэн болоосой гэж бөх сонирхогч олон хүлээж суугаа билээ.

Б.Батболд

“Ядуугийн зовлон” уран сайхны киног Монголын хамгийн анхны аймшгийн бүтээл гэдэг. Тэгвэл тус киноны хоёрдугаар анги буюу “Ядуугийн зовлон-2” уран сайхны кино энэ сарын 22-нд нээлтээ хийх гэж байна. Тус киноны ерөнхий найруулагч Ц.Хүсэлбаатартай ярилцлаа

-Киногоо нээх гээд тун завгүй байгаа бололтой.Сэтгэл их хөдөлж байна уу?

-“Ядуугийн зовлон” уран сайхны киноныхоо хоёрдугаар ангийг үзэгчдийн хүртээл болгоход бэлэн болгоод байна. Одоо зөвхөн нээлтийг л хүлээж, басхүү түгшиж сууна. Уран сайхны кино гэдэг баг, хамт олны нөр их хөдөлмөр. Тиймээс кино багийнхан маань бүгд л надтай адилхан түгшиж, бас догдолж байгаа болов уу. Нээлт “Тэнгис кино” театрт 18:00 цагаас болно.

-Нээлтийн үеэр үзэгчдэд ямар гэнэтийн бэлэг бэлдээд байгаа вэ?

-Гэнэтийн бэлэг бол гэнэтийн л бэлэг байх ёстой. Энд хэлчихвэл гэнэтийн гэдэг утгаа алдчихна шүү дээ.

-Хоёрдугаар ангиараа үзэгчдэд чухам юу өгүүлэхийг хүссэн бэ?

-Арван долоон жилийн өмнө хүмүүст хэлж байсан санаа одоо ч байж л байна. Хүмүүсийн шунал, хөдөлмөрлөхгүйгээр орлого олох гэсэн мунхаг хүсэл, шударга бус явдал энэ олон жилийн дараа оршсоор л байна. Алтанд шунасан Сэндэр эгч, амьдралаа залгуулах гэж ядарч буй Хүдэр, цэрэгт явсан хүүгээ хүлээсэн эмгэний сүнс гээд л бид анх яг л энэ сэдвийг хөндөж хийж байсан. Тэгвэл киноны хоёрдугаар анги мөн л энэ сэдвийг хөндөж байна.

-Киноны нэгдүгээр анги төгсөх тэр мөчид хоёрдугаар ангийг хийнэ гээд тухайн үед төлөвлөчихсөн байсан уу?

-Тухайн үед киноны хоёрдугаар ангийг хийнэ гээд яг таг төлөвлөсөн бодсон зүйл байгаагүй. Хүмүүсийн дунд домог болж үлдэх бүтээл болно ч гэж тооцоолоогүй байсан.

-Тэгвэл шуналаас болж өөрийгөө болон эхнэрээ алдсан гол дүрийн баатар Хүдэр энэ удаагийн анги дээр ямар байдалтайгаар эргэн ирж байгаа нь үзэгчдийн сонирхлыг татаж байна?

-Хүдэр олон жилийн дараа галзуугийн эмнэлгээс оргож байгаагаар кино үргэлжлэх болно. Хүдэр эргэн ирэхийн учир мэдээж энэ кино түүнгүйгээр сонирхолтой болохгүй шүү дээ. Хүрэлхүү маань Хүдэрийн дүрийг бүтээхээс гадна киноны ерөнхий продюсероор ажилласан байгаа.

-“Ядуугийн зовлон-2” уран сайхны кинонд өнөөгийн дэлгэцийн уран бүтээлийн өнгийг тодорхойлж буй Ц.Цэрэнболдоос эхлээд олон мундаг жүжигчин тоглож байгаа харагдсан…?

-Дүрдээ сайн тохирох, ур чадвар өндөртэй уран бүтээлчдийг сонгосон. Ц.Цэрэнболд, Г.Золбоот, А.Адилцэцэг, Т.Анар, Ц.Алдармаа, залуу жүжигчин сурагч Н.Буянцог зэрэг уран бүтээлчид бий.

-“Ядуугийн зовлон” яах аргагүй Монголын анхны аймшгийн кино. Харин одоо бол аймшгийн кинонууд ар араасаа мэндэлж байна. Эдгээрээс хоёрдугаар анги юугаараа өөр байх бол?

-Хүмүүс өөрсдөө энэ айдсыг бий болгож байна. Мэдээж нэгдүгээр ангиас өөр байлгүй яахав. Тэр үеэс одоо бидний амьдарч байгаа орчин хүртэл өөр шүү дээ. Илүү бодитой амьдралыг харуулна. Бас баатар болгон өөр өөрийн онцлогтой, давтагдашгүй байх болно.

-Тухайн үед уг киноны нэгдүгээр анги үзэгчдэд хүрч байх үеийн сэтгэгдлээс хуваалцахгүй юу. Анх үзэгчдийг байлдан дагуулна гэдгээ төсөөлөө ч үгүй байсан гэсэн?

-Нэгдүгээр ангид тоглосон гавьяат жүжигчин Сэлэнгэ агсан, мөн соёлын тэргүүний ажилтан Нарантуяа, Д.Хүрэлхүү, А.Адилцэцэг, тэргүүтэй жүжигчид, ангийн анд Г.Энхтөр, зураач П.Чулуунбаатар, залуу зураач С.Чулуунбаатар, гайхалтай зураглаач агсан Наранбаатар гээд олон сайхан уран бүтээлч маш сайхан эрч хүчтэй гар нийлэн ажилласан учраас одоо болтол хүмүүсийн дунд сайн бүтээл гэж яригдаж байгаагийн шалтгаан байх.

-Өмнөх анги шигээ үзэгчдэд хүрч чадах болов уу. Та юу гэж бодож байна?

-Мэдээж энэ сэдэв бол мөнхийн сэдэв. Хүн чанарын гэрэлтэй, сүүдэртэй талууд байгаа цагт дээрээс нь хэрхэн цааш үргэлжлэх бол гэсэн хүмүүсийн хүлээлт байгаа цагт хэрэгцээтэй хэвээр л байх болно.

-Зураг авалтыг хаана хийв?

-Улаанбаатар хотод авсан. Мөн зураач С.Чулуунбаатарын багийнхны гараа гаргаж бэлдсэн павильонд авсан. Энэ дашрамд харамгүй сэтгэлээр тусалсан бүх анд найзууддаа болон бүх уран бүтээлчдэдээ чин сэтгэлээсээ баярлалаа.

-Киноны нэгдүгээр анги хичнээн төгрөгөөр бүтэж байсан бол. Харин хоёрдугаар анги хэр өртөгтэй босов?

-Энэ асуулт нууц хэвээрээ үлдэг. Тэгээд ч санхүүгийн талын нарийн ширийн асуудлыг би сайн мэдэхгүй.

-Гэргий болон охин тань дүр бүтээсэн үү ?

-Гэргий Өлзийхүү маань энэ киноны арын албаны ажлыг хариуцаж ажилласан. Мөн зургийн дарга гэдэг том албыг хашиж бид бүгдийг саадгүй ажиллуулж байлаа.

-Кино багийнхнаа танилцуулахгүй юу?

-Зураглаач Г.Гүеэнбаатар, хөгжмийн зохиолч Г.Хишиг, нүүр хувиргагчаар киноны нэгдүгээр ангид ажилласан Ж.Болормаа, Г.Хос-Эрдэнэ зэрэг олон сайхан уран бүтээлчдийн хөдөлмөр шингэсэн байгаа.