“Голомт” банкны гүйцэтгэх захирал асан, эдийн засагч Ө.Ганзоригтой ярилцлаа.
-Манай улсад боловсролын реформ хийх боломж үнэхээр байна уу?
-Бүрэн дүүрэн боломж байна. Монгол хүмүүс маш хурдан сэргэлт авах юм байна гэдгийг “Голомт”-ын 2000 ажилтнаас харсан. Зөв залуурдаж чиглүүлээд өгвөл оюуны потенциал, сэтгэл зүйн хүчин чадал 100 хувь байна. Ажлаа аваад “Дэлхийн түвшний өрсөлдөх банк болно” гэхэд минь хэн ч итгээгүй. Харин ажлаа өгөөд гарахад бүгдээрээ “Одоо гялалзуулаад өгнө өө” гээд үлдсэн. Одоо ч араас ярьж байна. “Захирал аа, олон улс руу тэлнэ гэсэн яасан бэ, Узбекистан, Мьянмар, Вьетнамын зах зээл рүү ороод Голомт дээр хийсэн гоё юмаа давтаж хийнэ гэсэн яав аа, та юун боловсролын реформ яриад явчихав” гэсэн утгатай гомдол тээсэн үгс хэлж байна л даа. “Голомт”-д ажиллаад удирдаж яваа банкаа илүү гоё болгоод яваад байж болох байсан. Гэхдээ эдийн засагч хүнийхээ хувьд хийхээр төлөвлөж, зорьсон ажил байгаа учраас ажлаа өгсөн юм.
-Удирдсан банкныхаа үйл ажиллагааг яаж сайжруулсныг чинь гадарлах хүний хувьд бас нэг зүйл тодруулмаар байна. Нэгэнт бүрдүүлсэн орон зай, хүрсэн өндөрлөгтөө дахиад жаахан байхсан гэсэн бодол төрж байгаагүй юу?
-Хувь хүн талаасаа албаа үргэлжлүүлээд хашаад явах хүсэл байлгүй яахав. Банкны хувь нийлүүлэгчид, харилцагчид талаас ч тийм сонирхол, санал байсан. Ашиг нь өсч байр суурь нь нэмэгдэж, захирлууд нь мундаг болсон банкийг үргэлжлүүлээд удирдаад явахыг хэн ч хүснэ. Логикийн хувьд бодоод үзэхэд шилдэг захирлуудаараа ажлаа хийлгээд жаахан амсхийх үе мөн үү гэвэл мөн л дөө. Хувь хүн тал минь ингэхийг хүсч байсан ч мэргэжлийн тал маань зөвшөөрөөгүй. Ер нь олонх хүний хувьд мэргэжлийн тал шийдвэр гаргагч байдаг. Голомт гээд том банкинд өндөр өсөлт гарч байхад бусад олон компани ч ийм өсөлт үзүүлж чадна. Улсын хэмжээнд компаниудаа ийм чадалтай болгох ганц л арга бий. Тэр нь боловсролын систем. Монголын боловсролын систем дэлхийн хамгийн шилдэг боловсролын систем байх боломжтой, үүнийг боловсролын реформ хийх замаар шийдэхэд асуудал байхгүй, реформыг бид өөрсдөө хийж чадна гэдгийг итгүүлэхийн тулд ажлаа өгөөд бүтэн цагаар ажиллахаас аргагүйд хүрсэн. Үүний хажуугаар тэтгэврийн реформ хийх, хөрөнгийн захаа хөгжүүлэх, зээлийн хүүг бууруулах стратегиа үргэлжлүүлэх гээд хийхээс аргагүй өөр олон ажил бий. Хэн нэг нь цаг гаргаж дуугарч, хөөцөлдөж, хийхгүй л бол зээлийн хүү буухгүй, баялгийн шударга хуваарилалт явагдахгүй, хөрөнгийн зах хөгжихгүй, компаниудад чадалтай боловсон хүчин нийлүүлэгдэхгүй юм байна гэдгийг өнгөрсөн хугацаанд ойлгосон. Ийм том асуудлууд шийдлээ хүлээж байхад амин хувиа хичээгээд сууж чадаагүй юм.
-Боловсролын реформ хийх ажил чинь ямархуу байна вэ. Сүүлд уулзсанаас хойш юу амжуулав?
-Сая тантай уулзахаас өмнө гадаадын боловсролын мэргэжлийн хүмүүстэй уулзлаа. Эхний ээлжинд боловсролын чиглэлээр сонирхдог судалдаг хүмүүстэй нэгдсэн ойлголтод хүрэх гэж яваад л байна. 100 хүн над шиг хараад, над шиг итгэл үнэмшилтэй болчихвол энэ зуугаа 10 мянга, 100 мянга болгохын төлөө зүтгэнэ. 2020 онд Ерөнхий сайд болох хүн бидэн шиг итгэл үнэмшилтэй бол бүр сайн үр дүн гарна. Тэр үед боловсролын реформ хийх бүрэн бэлтгэлтэй байх юмсан.
-Цээжлэлтэд суурилсан боловсролын системийг халаад сэтгэл зүйд суурилсан боловсролын системтэй болъё гэсэн санааг чинь хэд хэдэн удаа сонссон. Сүүлийн үед жудаггүй хөгшид олширлоо гэсэн шүүмжлэл сонсогдох болж. Боловсролын систем сэтгэл зүйд суурилаагүйтэй холбогдсон кейс мөн үү?
-Тэгж харж болно. Уг нь хувь хүний сэтгэл зүй нас ахих тусам гэгээрдэг, боловсордог. Боловсролыг бид буруу ойлгоод байдаг л даа. Дунд сургуулийг боловсрол гэж ойлгодог. Дунд сургууль бол боловсролын өчүүхэн хэсэг. 2040 онд монгол хүн дэлхийд хэн гэж танигдах юм бэ гэсэн асуултын хариу л боловсрол. Бид сүүлийн гучин жил өөрсдийгөө дэлгүүрээс хулгай хийдэг, гадаадад хар ажил хийдэг, гудамжинд нус цэрээ хаядаг, улстөрчид нь авлигач гэж дэлхийд тунхаглалаа. 1990 онд дэлхийд монгол хүний тухай ойлголт ийм байгаагүй. Социалист, хаалттай систем байсан учраас монгол хүн хэн бэ гэсэн ойлголт дэлхийд байгаагүй. Боловсролын реформ гэхээр дунд сургуулиуд дээр очоод хичээлийн хөтөлбөр гаргах гэсэн ойлголттой хүн олон байна. Тийм биш.
-Нуулгүй хэлэхэд би ч гэсэн ойлгож яваа хүмүүсийн нэг. Реформ хийхийн тулд яг ямар ажлууд хийх шаардлага байна вэ, нүсэр ажил өрнөх нь ээ?
-600 гаруй ажлыг нэг зэрэг хийнэ. Тэр ажлуудын нэг хэсэг нь гэхэд л та бид хоёрын сая хөндсөн монгол хүн дэлхийд хэн гэж танигдах вэ гэдэг асуултаас ургаж гарч ирнэ. Япон хүнийг цаг баримтлагч, герман хүнийг чанар, еврей хүнийг бизнесийн ур ухаан, англи хүнийг шинжлэх ухаан гэж дэлхий хардаг. Тэгвэл монгол хүн хэн юм бэ гээд асуухаар хэний ч санаанд шууд буух зураг нь эерэг байх учиртай. Монгол хүн бол гайхамшигтай хөдөлмөрч, стратегич, монгол хүн бол хүнлэг ч гэдэг юм уу. Үүнийг бид реформ хийхдээ тодорхойлж бий болгоно. Үүн дээр анзаарах нэг өнцөг бий. Бид байхгүй юмыг хайгаад байна л даа.
-Жишээ нь юуг?
-Чингисийн үед байгаад алга болчихсон юмыг хайгаад байна. Коммунизмын үед монгол хүн бол мундаг гэсэн эерэг зураг бүтээхийн тулд төлөвшил бий болгохыг оролдсон тал бий.
-Хуучин нийгмийн үеийнх шиг сайн хүнийг бүтээнэ гээд хүмүүжил энэ тэр ярьж сурталдаад лав үр дүнд хүрэхгүй байх, тийм үү?
-Санал нэг байна. Бид монгол хүний эерэг дүрийг хүүхэд байхаас нь эхлээд бүтээнэ. Энэ цаг үед эцэг, эхчүүд хүүхдээ бүтээж чадаж байна уу, эмээ өвөө нар зөв үлгэрлэж яваа юу гээд харахад олон өнгийн хариу гарна. Төлөвшлийн хувьд гээд харахад л хүн насан туршдаа боловсордог. Үүнийг л боловсрол гэнэ. Ахмад нь ахмад шиг, дунд насныхан нь дунд насныхан шиг байх ёстой. Өнөөдөр залуус нь ахмадуудынхаа туршлага мэдлэг ухааныг хүндлэхгүйгээр доромжилж, дунд насныхан нь залуу үеийнхээ толгой дээр нь гишгэж урам зоригийг нь мохоож, хөгшчүүл нь сонгуулийн үеэр мөнгө харж саналаа өгч байгаа бол эмгэнэл, үндэсний оюуны хоосрол. Тэгэхээр боловсролыг бүх шатанд анхаарахаас аргагүй. Сургуульд нь зөв боловсрол өглөө ч, хичээлээ тараад суусан такси нь бохир, жолооч нь ааштай байвал тэр хүүхэд боловсрохгүй. Гэтэл жолоочийн харилцааг таксины аппликэйшнээр шийдчихэж болно. Товчхондоо миний хувьд коммунизм байгуулах тухай яриагүй. Америк, Английн ардчиллыг л ярьж байгаа. Манайд ардчиллыг буруу ойлгосон учраас анархизм болчихоод байна. Ямар ч чиг, зорилгогүй, дуртай цагтаа нүүгээд явах гэж байгаа хүмүүсийн нэгдэл шиг байж болохгүй л дээ. Бидэнд төр гэж бий.
-Төр нь төр шиг биш болчихлоо гэсэн шүүмжлэл давтамжтай дуулддаг. Ийм үед доороо хэчнээн зөв зүйтэй юм ярьж, санаачлаад нэмэргүй юм биш үү?
-Төр дотор хувь хүмүүс орж ирээд суучихсанд л хамаг асуудал байгаа юм. Мэргэжилтэн тал нь давамгайлах ёстой болохоос хувь хүн нь давамгайлсан, хувь хүнийхээ эрх ашгаар явдаг хүн дарга хийгээд суухаар анархизм болоод байна л даа.
-Төрийн албан хаагчдын цалин бага болохоор авлига цэцэглэдэг гэх мэт шалтгаан бий. Энэ мэт суурь асуудлаа шийдэхгүйгээр та бид хоёрын яриад суугаа анархизм арилахгүй байх аа?
-Хувь хүний хэрэгцээг нь хангаад шийдчих асуудал гэж харж байна. Шүүгч, цагдаа, прокурор гээд бүгдийг нь хэнээс ч мөнгө харахааргүй болгох тийм ч хэцүү биш. Монголын ирээдүйг бэлдэж байгаа багш нар гэхэд л маш бага цалинтай. Эндээс Монголын төр засаг өнгөрсөн 30 жилийн турш ирээдүйгээ яаж анхаарсан бэ гэдэг нь тод харагдана. Ирээдүйг бэлдэж яваа хүмүүсийг хамгийн ядуу, хамгийн бага үнэлэмжтэй хүмүүс болгочихоод сууж байгаа нь өөрөө асуудал. Боловсролын реформоор бид багш гэдэг хүнийг нийгэмд байх ёстой өндөр байр сууринд нь аваачна. Эдийн засгийн агуулгаар ч тэр, философи утгаар нь ч тэр. Би багш нарын гэр бүлээс гаралтай. Хуучин нийгэмд багш гэдэг хамгийн өндөр цалинтай, эрхэм хүн байсан. Одоо энэ үнэлэмж өөрчлөгдсөн. Наад зах нь л хамгийн чадалтай оюутнууд нь банкир, бизнесмэн болох гэж тэмүүлдэг болчихсон. Багш болох гэж тэмүүлдэг нь тун цөөхөн дөө. Энэ хандлага бол бидний 30 жил хийсэн бүтээлийн үр дүн. Үүнийг өөрчлөхийг л реформ гээд байгаа юм. Дахиад хэлэхэд миний хийнэ гэж яриад яваа реформ бол маш өргөн хүрээтэй, нийгмийн бүх анги, давхарга, сонирхлын бүлэг рүү орно.
-Өмнө нь асуусан ч дахин тодруулмаар нэг асуулт байна. Боловсролын систем сэтгэл зүйд яагаад суурилах ёстой гэж, бид одоо ямар системээр явж байна вэ?
-Монголын өнөөгийн дунд, их сургуулийн систем бол 1850-иад оны үед Англид үүссэн цээжлэлтэд суурилсан систем. Коммунистууд Английн системийг хуулж аваад коммунист өнгө аяс оруулаад хөгжүүлсэн систем. Хүн төрөлхтөн 1970-аад оноос сэтгэл зүйд суурилсан боловсролын систем рүү шилжиж эхэлсэн. Америк, Англи, Финлянд, Сингапур сэтгэл зүй рүү суурилсан систем рүү шилжчихсэн. Энэ улс орнууд хүний боловсролын суурь хүчин зүйл нь сэтгэл зүй гэдгийг олж харсан. Гэтэл өнөөдөр монголчууд тоо их бодвол ухаантай болно гэж харж байна. Энэ бол коммунизмын үед хийсэн тархи угаалт. Шинжлэх ухаанч иргэд бэлтгэнэ гэсэн зорилготой боловсролын системтэй байсан учраас тэр үед тэгж харж байсан юм. Өнгөрсөн зуунд хийсэн тархи угаалт өнөөг хүртэл хүмүүсийн далд ухармсарт яваад байна л даа. Эцэг, эхчүүд хүүхдээ тоогоор нүдвэл ухаантай болно гэж бодож байна. Энэ ойлголт худлаа гэдгийг дэлхий даяар өчнөөн олон зуун сэтгэл зүйн шинжлэх ухааны судалгаанууд хийгээд баталчихсан. Тоо сайн мэддэг хүн гэр бүлээ дажгүй авч явж, улс орондоо хувь нэмэр оруулдаг гэдэг нь батлагдаагүй. Харин сэтгэл зүйн боловсролтой хүн тэр тоог биеэ дааж байгаад ч хамаагүй сурчихдаг гэдгийг олон судалгааны үр дүнгээс харж болно. Өөрөөр хэлбэл, хүний сэтгэн бодох чадвар, сэтгэл зүйн төлөвт суурилсан систем чухал гэдэг нь батлагдсан. Манайхан “Санаа зөв бол заяа зөв, зөв төлөвшил хандлага чухал, шударга хүнийг л ажилд авмаар байна” гэж ярьдаг даа. Энэ бүхнийг нэгтгэвэл ерөөсөө л сэтгэл зүйд суурилсан боловсролын систем. Хүнийг бид дайчин болгож хүмүүжүүлэх учиртай. Тоочин болгож хүмүүжүүлэх нь бидний хорь дахь зорилт.
-Тэгэхээр таны яриад байгаа системийг энгийнээр багцаалдвал ерөөсөө л зөв хүмүүсийг бэлдэх юм байна гэж ойлголоо…?
-Тэгж ойлгож болно. Хүнлэг, багаар ажиллаж чаддаг, зорилгынхоо төлөө цуцашгүй тэмцдэг, улс орноо хайрладаг, гэр бүл, дүү нараа авч явж чаддаг, муу зуршлуудаа хаяж, зөв зуршлуудыг бий болгодог, сэтгэл хөдлөлөө хянах чадвартай хүмүүсийг бэлтгэнэ. Энэ систем дээр нэмэх нь тоо, уран зохиол, хими гээд бүгдийг заана. Энэ хичээлүүдээ заахдаа л саяны чадваруудыг олгоод явна. Өнөөдөр Улаанбаатарт байгаа Бритиш сургууль долоон настай хүүхдээр “Чингис хаан гэж хэн бэ” гэдэг эссэг долоон хоногийн хугацаа өгөөд бичүүлж байна. Гэтэл улсын сургуульд долоон настай хүүхдээр үржүүлэхийн хүрд цээжлүүлж байгаа. American school-ийн уран зохиолын хичээл дээр Америкийн уран зохиолчийн бүтээлийн цаад агуулга, философийг бичүүлж байхад манай улсын сургуулийн сурагчид шүлэг цээжилж уран яруу уншаад дүн авч яваа нь нуух хаах бодитой үнэн. Монголд ажилладаг хувийн сургуулиуд барууны системийг бидний хажууд авчраад ямар ч байсан туршилт хийж хичээллэж байна. Тэгэхээр эхлээд америк, бритиш, япон сургуулиа судалъя. Дундаас нь монгол хүнд тохирох хамгийн сайн хөтөлбөрийг гаргаж ирээд дунд сургуулиуддаа нэвтрүүлье. Энэ л реформ.
-Манай өнөөдрийн цээжлэлтэд суурилсан боловсролын системийн нийгэмд үзүүлж байгаа хамгийн эмзэглэмээр нөлөөлөл гэвэл та юуг онцлох вэ?
-Харвардын эрдэмтдийн сэтгэл зүйн чиглэлээр хийсэн нэг судалгаа бий. Хүүхдүүдийг нэгдүгээр ангид сурах гээд ороод ирэхэд нь л багш өөрийн мэдэлгүй далд ухамсартаа гурав ангилчихдаг гэнэ. Амархан, дундаж хэцүү гээд. Амархан хүүхэд гэдэг нь хурдтай сурдаг, ой тогтоолт сайтай, багшийн хэлсэн үүрэг даалгаврыг биелүүлдэг хэсэг. Дундаж хүүхэд гэдэг нь ойлгоц удаан, тэгсгээд явдаг, бидний хэлж заншсанаар бол “алтан гурав”-ууд. Хэцүү нь хөдөлгөөнтэй, үгэнд ордоггүй, юм ойлгож сурахдаа төвөгтэй нөхөд. Гучин хүүхэдтэй ажиллаж байгаа багш ингээд хүссэн хүсээгүй аравхан хүүхэдтэйгээ ажиллаад явчихдагийг эрдэмтэд судлаад тогтоочихож. Манайд жилд 500 мянган хүүхэд нэгдүгээр ангид элсдэг гэж багцаалдъя. Товчхондоо бид дөнгөж нэгдүгээр ангид нь 500 мянган хүүхдийнхээ 200 гаруй мянгыг нь шууд жагсаалаас гаргачихдаг байх нь. Миний яриад байгаа систем бол 500 мянган хүүхдээс нэгийг нь ч хаяхгүй систем. Харвардын судалгаа хийсэн эрдэмтэд “Яагаад нэгдүгээр ангид хөл тавьсан хүүхдүүдийн гуравны хоёрыг нийгмийн хариуцлагагүй, идэвхгүй, бүтээмжгүй бүлэг рүү шидэж, яагаад муу хүүхэд гээд ангилчихаж байгаа юм бэ” гэсэн асуултыг тавиад үргэлжлүүлээд судалж л дээ. “Өнөө гуравны хоёр үнэхээр тийм муу байна уу” гээд судлаад үзтэл “Хэн нь ч муу биш. Ердөө сэтгэн бодох ажиллагаа нь өөр хүүхдүүд” гэсэн хариу гарч. Манай өнөөдрийн боловсролын систем ангид суусан, багш ярьдаг систем. Энэ системийг хүлээж авдаг сэтгэл зүй, сайн хүлээж авдаггүй сэтгэл зүй байна гэнэ. Түүнээс биш хүүхэд нь тэнэг гэсэн асуудал байхгүйг тогтоож.
-Хүүхдүүд сэтгэл зүйн талаасаа яг ямар ялгаатай байдаг юм бол. Сэтгэл зүйн ялгаатай хүүхдүүдэд онцлогт нь тохируулж хичээл заавал үр дүн зуун хувь байх нь, тийм үү?
-Тийм. Хүн сэтгэл зүйн дөрвөөс таван хэв шинжид хуваагддаг. Эдгээр хэв шинжийн аль нь ч буруу биш. Жишээ нь нухацтай боддог, аливааг уг углуургаар нь ойлгодог хүн байна. Тэр хүнд үржүүлэхийн хүрд цээжлэхийг заагаад нэмэргүй. Учир нь тэр хүн шүтэлцээ, уялдаа холбоог нь ойлгох хүсэлтэй. Цээжлэх нь сонирхолгүй. Энэ хүн агуу стратегич байж мэдэх хүн. Гэтэл бид үржүүлэхийн хүрдээ цээжлээгүй гээд муу тавиад гаргачихдаг. Долоон настай бяцхан зүрхийг “Чи муу хүн” гээд баалчихаж байгаа юм. Ингээд долоохон настайд нь сэтгэл зүйн яргалал үйлдээд хаячихдаг. Долоон настай хүүхдэд “Чи муу хүн” гээд хэлчихвэл “Үгүй” гэж эсэргүүцэхгүй. Эхлээд гайхна. Хэсэг хугацааны дараа “муу” гэдэгтэйгээ эвлэрдэг. Тэгээд ес, аравтайдаа “Би муу, тэнэг хүн юм байна” гээд тархиндаа кодолчихдог. Үүнийг сэтгэл зүйн ухаанд судлаад “сурмал цөхрөл” гээд тодорхойлчихсон.
-Сурмал цөхрөлтэй болчихсон хүүхэд эргээд сайжрах уу, нийгмийн идэвхтэй хэсэг рүү орж чадах болов уу?
-Нэгэнт сурмал цөхрөлтэй болчихвол бүх зүйл дуусна. Монгол Улс нэг мундаг стратегичээ ингээд алдчихдаг. Түрүүн ярьсан сэтгэл зүйн дөрөв, таван хэв шинжээс багшийн хэлснийг хурдтай тогтоодог, нухацтай боддоггүй хүмүүс нь тоогдоод яваад байдаг. Өнөөдүүл нь ажил дээр гараад ирэхээрээ юу ч чаддаггүй. Наад зах нь шийдвэр гаргаж мэддэггүй.
-Яагаад?
-Багш нь байхгүй болчихоор тэр. Зүй нь тэр хүн маш сайн ажилтан байхгүй юу. Удирдагч хүн гэдэг өөр. Асуудаг, багшийгаа үгүйсгэдэг, яагаад гэж лавладаг. Багш суурьтай боловсролын систем ийм хүмүүсийг байхгүй болгочихдог. Хүмүүсийг дагуулах гэж байгаа ирээдүйн лидер асуудаг л хүн байна. Яагаад ийм байх ёстой юм гэж эргэлзэж асууж байж хүмүүсийг араасаа дагуулна. Тэрнээс биш өгсөн үүрэг даалгаврыг робот шиг биелүүлдэг хүн удирдагч болж чадахгүй. Би аль нэгийг нь зөв, буруу гээгүй. Зүгээр л өөр хүмүүс гэдэг утгаар нь ярьж байгаа юм. Сэтгэл зүйн таван хэв шинжтэй хүүхдүүдийг нэг багшид даатгаад “За чи гурван сарын дотор тоо заа” гэдэг бол дэндүү шударга бус. Таван өөр төрлийн хүнд яаж таван янзаар заах билээ. Нэг л янзаараа заагаад явахаас аргагүй.
-Тэгвэл сэтгэл зүйн таван өөр хэв шинжтэй хүүхдэд нэг хичээлийг таван янзаар заах ямар гарц шийдэл байна?
-Сургалтын материалыг бүгдийг нь дижитал руу оруулаад хүүхэд бүрийн хэв шинжид тохирсон маягийн арга барилаар хичээл заах боломжтой. Дижитал бол боловсролын реформын нэг хэсэг. Хурдтай сэтгэдэг хоёрдугаар ангийн сурагч дөрөвдүгээр ангийн бодлого бодоод сууж болно. Нухацтай нь нэгдүгээр ангийнхаа тоон дээр сууж байг л дээ. Гэхдээ үр дүнд нь хоёулаа юм сурна. Яг одоогийн системээр бол хурдтай хүүхдийг нухацтай хүүхэдтэй нь зэрэгцүүлчихээр нухацтай нь тэнэг болчихоод байгаа юм. Хүүхэд хичээлээ ойлгохгүй болонгуутаа хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд сахилгагүйтдэг. Сургах арга барил тэр хүүхдийг ингээд сургуульд дургүй болгочихдог. Энэ хүүхдийг сэтгэл зүйд суурилсан боловсролын системээр аврах боломжтой.
-Таван өөр янзын сэтгэл зүйд зориулаад таван янзын дижитал боловсролын контентыг бий болгоно гэсэн үг үү?
-Тэгнэ. Ингэвэл багш бүх хүүхэдтэй ажиллах боломжтой болно. Багшийн ажил арай хөнгөхөн, үр бүтээлтэй, аз жаргалтай болно. Хүүхэд бүртэй тулж ажиллахыг дижитал боловсролын системээр хийчихэж байгаа юм. Эцэг, эх хүүхдийнхээ сургалтыг явцыг аппликэйшнээр хянаад явчихна. Социалист нийгэмд төр засаг “Одооноос эхлээд хүүхдэдээ битгий санаа зов, төр хариуцна, зүгээр л хамтрал нэгдэл, улсын үйлдвэрийнхээ ажлыг хий” гэчихсэн. Тухайн үедээ зөв арга байсан бол одоо тийм биш. Гэтэл өнөөдөр аав, ээжүүд яг тэр үеийнхээрээ хүүхдээ сургуульд өгсөн л бол болоо гэж бодож байна. Тархи угаалт гэж ийм хүчтэй. Хүүхдийг нь сургаж байгаа боловсролын систем еврей, хятад, японы боловсролын системтэй харьцуулахад ямар хол хоцорсныг төсөөлөх ч үгүй, сонирхох ч үгүй явж байгаа. Боловсролын реформоор эцэг, эхчүүдийг хүүхэдтэйгээ тулж ажилладаг болгоно. Эцэг, эхийн үүрэг зорилгыг ухамсарлуулж, ойлгуулж, танин мэдүүлнэ. Хоёр, тав арван настай хүүхэдтэй яаж харилцаж, хүмүүжүүлэх, дурлал хайрын асуудалтай тулгарахад ямар зөвлөгөө дэм өгөх гээд сэтгэл зүйн бүх зэвсэглэл, технологиор эцэг эхчүүдийг хангаж өгнө.
-Ийм реформ дэлхийд өмнө нь хийгдэж байсан уу?
-Хийгдэж байгаагүй. Бусад улсын хувьд шинэчлэл хийгдэж байгаа. Америк, Англид маш алгуур, 200 жилийн турш хийгдэж яваа. Шинэчлэл гээд байгаагийн цаад утга нь энэ. Өөрөөр хэлбэл, угаасаа сайн системийг бага багаар сайжруулж явахыг шинэчлэл гэдэг. Дампуурсан системийг найман жилийн дотор дэлхийн түвшинд авчрах нь реформ.
-Таны яриад байгаа реформ наймхан жилийн дотор хийгдчих эд үү?
-Тэгнэ.
-Төдийгөөс өдий хүртэл засаг төрийн хэмжээнд анхаарч хараад шийдчихэж болоогүйн цаад шалтгаан нь юу юм бол?
-Үе үеийн төр засгийн лидерүүд энэ реформоос айж ирсэн. 2020 оноос лидерүүд маань үндэсний их зөвшилцөлд хүрээд хийчих байх аа. Юуны өмнө шинэ засаг гарахаараа л өмнөх засгийнхнаа барьж шоронд хорьж хийдэг муухай үлгэрлэлээ хаях хэрэгтэй. Шинээр дарга болвол өмнөхийнхөө бөгсийг ухах ёстой гэсэн сэтгэлгээнээсээ салмаар байгаа юм. Харамсалтай нь өнөөдөр бөгс ухалт соёл болох гээд байна л даа. Компанийн гүйцэтгэх захирал, төрийн дарга болохоороо хийдэг эхний ажил өмнөхийнхөө бөгсийг ухах, эрүү үүсгэж цагдаад өгөх болох гээд байгаа нь хатуухан хэлэхэд эмгэнэл. Бидний өмнө байгаа ажил бол боловсролын реформ. Түүнээс биш бидний ард үлдсэн өмнөх дарга биш. Мэдээж буруу зөрүү юм хийснийг нь өршөөж болохгүй. Хулгайлж, ууж, идсэн нь үнэн бол шийтгээд, шийдээд явах ёстой. Улстөрчийн байр суурь, хүрсэн өндөрлөгийг нь харвал туршлагаа хуваалцаж, зөвлөгөө өгөөд сууж байх ёстой нь тав, долоо, найман жилээр сэжигтэн, яллагдагч болчихдог жишиг газар авчихлаа л даа. Одоо байгаа дарга нартай уулзаад санаа, шийдэл ярья гэхээр өмнөх үеэ намнаад завгүй яваа юм шиг зураг харагдаад байгаа.
-Боловсролын реформ ярьсных нэг асуултыг үлдээж боломгүй байна. Сургуулийн сурагчдын дунд зохиодог олимпиадын тухайд та юу хэлэх вэ. Тооны олимпиадад түрүүлсэн нь сургуулийн од болоод бусад нь дарагдаад яваа анзаарагддаг. Таны яриад байгаа боловсролын реформ хийгдвэл олимпиад, элдэв уралдааны агуулга, хандлага бас дагаад өөрчлөгдөх байх..?
-Түрүүн онцолсон сэтгэл зүйн тав, зургаан хэв шинжид тохирсон таван өөр янзын уралдаан байх ёстой. Түргэн боддог сэтгэдэг нь хурдан бодолтоороо өрсөлдөг. Нухацтай удаан боддог нь сургуулийнхаа сайн сайхны төлөө нухаж бичсэн эссэгээрээ уралдаг. Тусч чанар, хүнлэг сэтгэлээрээ тодрог. Өнөөдрийн хувьд таны хэлсэн шиг математикийг томьёо сайн мэддэг, хурдан боддог хүүхэд түрүүлээд сургуулийн бахархал болоод явдаг. Гэтэл нохойны амь аварсан, мод тарьсан, усанд живж байсан хүүхдийг аварсан сурагч яагаад сургуулийн од болохгүй байгаа юм бэ гэдэг бодох л асуудал. Бид өнөөдөр тоочдыг бэлдэх гээд байгаа юм уу, улс орны лидер, хариуцлагатай иргэдийг бэлдэх гээд байгаа юм уу гэсэн асуултыг өөрсдөдөө тавих хэрэгтэй л дээ. Улс даяар тооны нэг аварга байна биз, тэр бидэнд тийм сонин биш. Миний хувьд улс даяараа, гурван саяулаа чаддаг чаддаг зүйлээрээ аварга байгаасай гэж хүсч байна.
242 replies on “Ө.Ганзориг: Гурван саяулаа мундаг байх реформыг найман жилийн дотор хийх боломжтой”
mexican mail order pharmacies: Mexican Easy Pharm – buying from online mexican pharmacy
mexican mail order pharmacies https://mexicaneasypharm.com/# buying from online mexican pharmacy
mexico drug stores pharmacies
https://kamapharm.com/# Kamagra 100mg
where can i buy prednisone online without a prescription
http://farmatadalitaly.com/# farmacie online affidabili
farmacie online sicure
https://farmabrufen.com/# Brufen senza ricetta
comprare farmaci online con ricetta
win chile [url=http://winchile.pro/#]winchile[/url] Las redes sociales promocionan eventos de casinos.
Many casinos have beautiful ocean views. http://taya777.icu/# Many casinos offer luxurious amenities and services.
http://taya365.art/# Gaming regulations are overseen by PAGCOR.
Players must be at least 21 years old.
http://taya777.icu/# Some casinos have luxurious spa facilities.
Poker rooms host exciting tournaments regularly.
The casino experience is memorable and unique. https://winchile.pro/# Los torneos de poker generan gran interГ©s.
http://phtaya.tech/# Game rules can vary between casinos.
The casino experience is memorable and unique.
Promotions are advertised through social media channels. http://taya777.icu/# Players often share tips and strategies.
https://phmacao.life/# The Philippines has several world-class integrated resorts.
Security measures ensure a safe environment.
Players can enjoy high-stakes betting options. http://phtaya.tech/# Most casinos offer convenient transportation options.
The Philippines has a vibrant nightlife scene. http://taya777.icu/# Players enjoy both fun and excitement in casinos.
https://winchile.pro/# Los jugadores deben conocer las reglas.
Casinos offer delicious dining options on-site.
Players enjoy both fun and excitement in casinos. http://phtaya.tech/# Many casinos host charity events and fundraisers.
http://phtaya.tech/# Responsible gaming initiatives are promoted actively.
Promotions are advertised through social media channels.
The Philippines has several world-class integrated resorts. https://phtaya.tech/# Resorts provide both gaming and relaxation options.
http://winchile.pro/# Las apuestas deportivas tambiГ©n son populares.
The Philippines offers a rich gaming culture.
The casino experience is memorable and unique. https://phtaya.tech/# Many casinos provide shuttle services for guests.
http://phtaya.tech/# Resorts provide both gaming and relaxation options.
Responsible gaming initiatives are promoted actively.
http://winchile.pro/# La mayorГa acepta monedas locales y extranjeras.
Players must be at least 21 years old.
The ambiance is designed to excite players.: phtaya login – phtaya
https://phmacao.life/# Casino promotions draw in new players frequently.
Poker rooms host exciting tournaments regularly.
The thrill of winning keeps players engaged. http://phmacao.life/# Gaming regulations are overseen by PAGCOR.
phtaya [url=http://phtaya.tech/#]phtaya casino[/url] Gambling can be a social activity here.
http://taya777.icu/# A variety of gaming options cater to everyone.
Gambling can be a social activity here.
https://winchile.pro/# Las redes sociales promocionan eventos de casinos.
Security measures ensure a safe environment.
phmacao club [url=https://phmacao.life/#]phmacao club[/url] Poker rooms host exciting tournaments regularly.
The ambiance is designed to excite players. https://jugabet.xyz/# Las redes sociales promocionan eventos de casinos.
http://taya777.icu/# Slot machines feature various exciting themes.
The casino industry supports local economies significantly.
Gambling can be a social activity here.: phmacao club – phmacao
http://taya365.art/# Manila is home to many large casinos.
Live music events often accompany gaming nights.
canadian pharmacy without prescription https://familypharmacy.company/# family pharmacy
MegaIndiaPharm: MegaIndiaPharm – MegaIndiaPharm
pharmacy coupons https://discountdrugmart.pro/# discount drug mart
prescription drugs online https://megaindiapharm.shop/# MegaIndiaPharm
no prescription pharmacy paypal https://discountdrugmart.pro/# drug mart
cheapest pharmacy to fill prescriptions without insurance http://discountdrugmart.pro/# discount drug pharmacy
canadian pharmacy world coupon code https://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
foreign pharmacy no prescription http://xxlmexicanpharm.com/# best online pharmacies in mexico
cheapest pharmacy for prescriptions https://easycanadianpharm.shop/# is canadian pharmacy legit
pharmacies in mexico that ship to usa: xxl mexican pharm – xxl mexican pharm
mexican rx online: xxl mexican pharm – xxl mexican pharm
no prescription needed pharmacy https://discountdrugmart.pro/# discount drug mart pharmacy
MegaIndiaPharm: MegaIndiaPharm – best india pharmacy
discount drugs: drugmart – canadian pharmacy no prescription needed
Online pharmacy USA: Best online pharmacy – family pharmacy
buying prescription drugs from canada http://discountdrugmart.pro/# drug mart
discount drug mart pharmacy: online pharmacy no prescription needed – discount drug mart pharmacy
cheap pharmacy no prescription https://xxlmexicanpharm.com/# xxl mexican pharm
cheapest pharmacy prescription drugs https://familypharmacy.company/# Cheapest online pharmacy
discount drugs: rx pharmacy coupons – drug mart
no prescription required pharmacy https://familypharmacy.company/# family pharmacy
non prescription medicine pharmacy https://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
Best online pharmacy: Cheapest online pharmacy – Cheapest online pharmacy
pet meds without vet prescription canada: canadian pharmacy checker – easy canadian pharm
online pharmacy no prescription needed https://megaindiapharm.com/# MegaIndiaPharm
canada discount pharmacy: legal canadian pharmacy online – easy canadian pharm
Online medicine order [url=https://megaindiapharm.shop/#]Mega India Pharm[/url] best online pharmacy india
pharmacy without prescription https://discountdrugmart.pro/# discount drug mart pharmacy
mexico pharmacies prescription drugs: xxl mexican pharm – mexico drug stores pharmacies
online canadian pharmacy coupon https://megaindiapharm.com/# Mega India Pharm
discount drug mart pharmacy: discount drug mart pharmacy – cheapest pharmacy for prescriptions without insurance
canadian prescription pharmacy http://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
MegaIndiaPharm: Mega India Pharm – india online pharmacy
canadian pharmacy no prescription needed https://discountdrugmart.pro/# discount drug mart
cheapest pharmacy for prescriptions without insurance https://easycanadianpharm.shop/# easy canadian pharm
Mega India Pharm: indian pharmacy – buy medicines online in india
canadian pharmacy no prescription needed https://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
MegaIndiaPharm: п»їlegitimate online pharmacies india – Mega India Pharm
pharmacy coupons https://easycanadianpharm.com/# ordering drugs from canada
discount drug pharmacy: drug mart – cheapest pharmacy to fill prescriptions with insurance
promo code for canadian pharmacy meds https://easycanadianpharm.com/# canadian 24 hour pharmacy
easy canadian pharm: easy canadian pharm – easy canadian pharm
easy canadian pharm [url=https://easycanadianpharm.com/#]easy canadian pharm[/url] vipps approved canadian online pharmacy
cheapest pharmacy for prescriptions https://discountdrugmart.pro/# discount drug pharmacy
online pharmacy no prescription https://megaindiapharm.com/# Mega India Pharm
xxl mexican pharm [url=https://xxlmexicanpharm.shop/#]mexican online pharmacies prescription drugs[/url] xxl mexican pharm
online pharmacy non prescription drugs https://easycanadianpharm.com/# best canadian pharmacy to buy from
canadian pharmacy no prescription needed http://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
buying prescription drugs from canada https://discountdrugmart.pro/# discount drugs
drugstore com online pharmacy prescription drugs https://familypharmacy.company/# online pharmacy delivery usa
Mega India Pharm [url=http://megaindiapharm.com/#]india online pharmacy[/url] MegaIndiaPharm
offshore pharmacy no prescription https://megaindiapharm.shop/# Mega India Pharm
no prescription required pharmacy https://xxlmexicanpharm.com/# xxl mexican pharm
Kasino sering memberikan hadiah untuk pemain setia http://slotdemo.auction/# Banyak pemain menikmati bermain slot secara online
Mesin slot menawarkan pengalaman bermain yang cepat https://garuda888.top/# Slot dengan tema film terkenal menarik banyak perhatian
Mesin slot menawarkan pengalaman bermain yang cepat http://bonaslot.site/# Slot klasik tetap menjadi favorit banyak orang
Mesin slot sering diperbarui dengan game baru http://preman69.tech/# Slot dengan tema film terkenal menarik banyak perhatian
Slot dengan grafis 3D sangat mengesankan http://slot88.company/# Banyak kasino menawarkan permainan langsung yang seru
Permainan slot mudah dipahami dan menyenangkan http://preman69.tech/# Mesin slot sering diperbarui dengan game baru
garuda888 slot [url=http://garuda888.top/#]garuda888.top[/url] Slot dengan fitur interaktif semakin banyak tersedia
Beberapa kasino memiliki area khusus untuk slot: garuda888.top – garuda888
Kasino di Bali menarik banyak pengunjung: garuda888 – garuda888.top
https://garuda888.top/# Slot dengan tema film terkenal menarik banyak perhatian
Slot menjadi bagian penting dari industri kasino http://bonaslot.site/# Kasino sering memberikan hadiah untuk pemain setia
Kasino memiliki suasana yang energik dan menyenangkan http://preman69.tech/# Banyak kasino memiliki promosi untuk slot
Mesin slot menawarkan berbagai tema menarik https://slotdemo.auction/# Banyak pemain menikmati jackpot harian di slot
Kasino menawarkan pengalaman bermain yang seru http://garuda888.top/# Banyak pemain mencari mesin dengan RTP tinggi
https://bonaslot.site/# Kasino menyediakan layanan pelanggan yang baik
Slot dengan bonus putaran gratis sangat populer https://slotdemo.auction/# Jackpot besar bisa mengubah hidup seseorang
http://slot88.company/# Mesin slot menawarkan berbagai tema menarik
Kasino memiliki suasana yang energik dan menyenangkan https://slotdemo.auction/# Slot dengan fitur interaktif semakin banyak tersedia
https://preman69.tech/# Beberapa kasino memiliki area khusus untuk slot
Slot dengan pembayaran tinggi selalu diminati http://slot88.company/# Slot dengan fitur interaktif semakin banyak tersedia
Kasino sering mengadakan turnamen slot menarik https://slot88.company/# Slot klasik tetap menjadi favorit banyak orang
Kasino menawarkan pengalaman bermain yang seru http://garuda888.top/# п»їKasino di Indonesia sangat populer di kalangan wisatawan
http://bonaslot.site/# Slot dengan tema budaya lokal menarik perhatian
Banyak pemain menikmati bermain slot secara online: preman69 – preman69
Mesin slot baru selalu menarik minat https://slotdemo.auction/# Mesin slot dapat dimainkan dalam berbagai bahasa
Kasino memiliki suasana yang energik dan menyenangkan https://slotdemo.auction/# Mesin slot menawarkan berbagai tema menarik
Mesin slot menawarkan pengalaman bermain yang cepat http://slotdemo.auction/# Jackpot progresif menarik banyak pemain
Permainan slot mudah dipahami dan menyenangkan: slot88 – slot88
https://bonaslot.site/# Kasino di Jakarta memiliki berbagai pilihan permainan
Kasino di Bali menarik banyak pengunjung https://slotdemo.auction/# Banyak pemain menikmati bermain slot secara online
how to get zithromax over the counter: ZithroPharm – generic zithromax azithromycin
doxycycline where to get: oral doxycycline – where to buy doxycycline in australia
cost of cheap clomid pill: ClmHealthPharm – how to buy clomid no prescription
where can i buy cheap clomid without prescription: can i purchase cheap clomid without insurance – where to buy cheap clomid without insurance
zithromax purchase online: Zithro Pharm – zithromax 250mg
zithromax prescription online: Zithro Pharm – purchase zithromax online
where can i get cheap clomid pill: where to get cheap clomid – where can i buy clomid prices
can you buy amoxicillin over the counter in canada: Amo Health Pharm – amoxicillin 500mg pill
where can you buy zithromax [url=https://zithropharm.com/#]zithromax antibiotic[/url] zithromax 500 without prescription
where can i buy amoxocillin: AmoHealthPharm – amoxicillin 500mg tablets price in india
can i buy cheap clomid tablets: ClmHealthPharm – how to get clomid without a prescription
doxycycline hyclate 100mg price: doxycycline prescription cost – doxycycline order canada
doxycycline 20 mg india: doxycycline generic price – doxycycline prices
http://clmhealthpharm.com/# clomid medication
amoxicillin pills 500 mg: purchase amoxicillin online without prescription – amoxicillin 500mg no prescription
where to get zithromax: zithromax online – zithromax for sale 500 mg
where to buy cheap clomid pill: ClmHealthPharm – order clomid without dr prescription
https://amohealthpharm.com/# where can i buy amoxicillin over the counter uk
how to get generic clomid without a prescription: how to get clomid price – can you get generic clomid without dr prescription
over the counter amoxicillin: amoxicillin 500mg capsules uk – amoxicillin capsules 250mg
zithromax 500 without prescription: Zithro Pharm – how to buy zithromax online
https://zithropharm.com/# zithromax prescription
can i buy cheap clomid without dr prescription: ClmHealthPharm – where can i get clomid without rx
amoxicillin pharmacy price: Amo Health Pharm – buy amoxicillin 500mg uk
where can i get zithromax: ZithroPharm – zithromax price south africa
pharmacie en ligne pas cher: pharmacie en ligne france – Pharmacie Internationale en ligne
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance: pharmacie en ligne france – п»їpharmacie en ligne france
pharmacie en ligne avec ordonnance: kamagra oral jelly – pharmacie en ligne sans ordonnance
Viagra sans ordonnance livraison 24h: acheter du viagra – Viagra pas cher inde
pharmacie en ligne sans ordonnance: pharmacie en ligne france – pharmacie en ligne france pas cher
https://pharmaciemeilleurprix.com/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
Achat mГ©dicament en ligne fiable
Prix du Viagra en pharmacie en France: viagra en ligne – Viagra vente libre pays
Pharmacie en ligne livraison Europe: kamagra pas cher – trouver un mГ©dicament en pharmacie
Viagra pas cher livraison rapide france: viagra en ligne – Prix du Viagra en pharmacie en France
pharmacie en ligne livraison europe https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra 100 mg sans ordonnance
pharmacie en ligne france pas cher [url=https://tadalafilmeilleurprix.shop/#]cialis sans ordonnance[/url] pharmacie en ligne france pas cher
https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra homme sans prescription
vente de mГ©dicament en ligne
Pharmacie en ligne livraison Europe [url=http://tadalafilmeilleurprix.com/#]Acheter Cialis[/url] pharmacie en ligne
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra homme sans prescription
pharmacie en ligne avec ordonnance: cialis sans ordonnance – Achat mГ©dicament en ligne fiable
pharmacies en ligne certifiГ©es: kamagra oral jelly – pharmacie en ligne pas cher
pharmacie en ligne france fiable: cialis prix – trouver un mГ©dicament en pharmacie
Achat mГ©dicament en ligne fiable: cialis sans ordonnance – trouver un mГ©dicament en pharmacie
Pharmacie sans ordonnance: acheter kamagra site fiable – pharmacie en ligne fiable
http://kamagrameilleurprix.com/# Pharmacie sans ordonnance
Achat mГ©dicament en ligne fiable
Achat mГ©dicament en ligne fiable: pharmacie en ligne – Achat mГ©dicament en ligne fiable
Viagra sans ordonnance 24h Amazon: Viagra pharmacie – Viagra gГ©nГ©rique pas cher livraison rapide
vente de mГ©dicament en ligne: kamagra gel – pharmacie en ligne pas cher
Pharmacie en ligne livraison Europe: cialis generique – acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance
pharmacies en ligne certifiГ©es https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne france livraison internationale
pharmacie en ligne: kamagra livraison 24h – pharmacie en ligne avec ordonnance
https://viagrameilleurprix.com/# Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance
pharmacie en ligne livraison europe
Viagra gГ©nГ©rique pas cher livraison rapide: Viagra sans ordonnance 24h – Sildenafil teva 100 mg sans ordonnance
pharmacie en ligne livraison europe [url=https://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne france[/url] Pharmacie en ligne livraison Europe
pharmacie en ligne avec ordonnance https://viagrameilleurprix.com/# Meilleur Viagra sans ordonnance 24h
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance: Acheter Cialis – pharmacie en ligne france livraison internationale
Acheter Sildenafil 100mg sans ordonnance: Viagra pharmacie – Prix du Viagra 100mg en France
pharmacie en ligne avec ordonnance http://tadalafilmeilleurprix.com/# pharmacie en ligne sans ordonnance
pharmacie en ligne fiable: kamagra livraison 24h – Pharmacie en ligne livraison Europe
http://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacie en ligne france livraison belgique
pharmacie en ligne pas cher
Viagra vente libre allemagne: Viagra sans ordonnance 24h – Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance
https://tadalafilmeilleurprix.com/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
pharmacie en ligne france livraison belgique
Pharmacie en ligne livraison Europe: Pharmacies en ligne certifiees – Achat mГ©dicament en ligne fiable
pharmacie en ligne pas cher [url=https://pharmaciemeilleurprix.shop/#]pharmacie en ligne france[/url] Pharmacie en ligne livraison Europe
pharmacie en ligne france livraison internationale: kamagra en ligne – pharmacie en ligne pas cher
pharmacie en ligne: Tadalafil sans ordonnance en ligne – pharmacie en ligne france fiable
http://tadalafilmeilleurprix.com/# Achat mГ©dicament en ligne fiable
Achat mГ©dicament en ligne fiable
Achat mГ©dicament en ligne fiable https://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne livraison europe
trouver un mГ©dicament en pharmacie http://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne fiable
Acheter Sildenafil 100mg sans ordonnance: Acheter Viagra Cialis sans ordonnance – SildГ©nafil 100 mg sans ordonnance
Pharmacie sans ordonnance: pharmacie en ligne france – pharmacie en ligne france fiable
pharmacie en ligne france fiable: pharmacie en ligne sans ordonnance – pharmacie en ligne fiable
Viagra vente libre allemagne: acheter du viagra – Viagra homme prix en pharmacie
Pharmacie Internationale en ligne [url=https://tadalafilmeilleurprix.com/#]Acheter Cialis[/url] pharmacie en ligne france livraison belgique
https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra femme ou trouver
pharmacie en ligne france fiable
Viagra gГ©nГ©rique sans ordonnance en pharmacie: Viagra sans ordonnance 24h – п»їViagra sans ordonnance 24h
pharmacie en ligne pas cher: cialis generique – vente de mГ©dicament en ligne
Achat mГ©dicament en ligne fiable: Tadalafil sans ordonnance en ligne – pharmacie en ligne france pas cher
pharmacies en ligne certifiГ©es: Cialis sans ordonnance 24h – п»їpharmacie en ligne france
pharmacie en ligne avec ordonnance: kamagra oral jelly – pharmacies en ligne certifiГ©es
https://viagrameilleurprix.com/# Viagra gГ©nГ©rique sans ordonnance en pharmacie
pharmacies en ligne certifiГ©es
Achat mГ©dicament en ligne fiable: pharmacie en ligne sans ordonnance – pharmacie en ligne france livraison internationale
https://pharmaciemeilleurprix.com/# Pharmacie en ligne livraison Europe
pharmacie en ligne france pas cher
https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne
pharmacie en ligne livraison europe
vente de mГ©dicament en ligne: Pharmacies en ligne certifiees – pharmacie en ligne avec ordonnance
https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne france pas cher
pharmacie en ligne france livraison internationale
pharmacie en ligne france pas cher [url=http://tadalafilmeilleurprix.com/#]cialis sans ordonnance[/url] pharmacie en ligne sans ordonnance
Viagra homme sans ordonnance belgique [url=https://viagrameilleurprix.com/#]Viagra pharmacie[/url] Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance
Pharmacie en ligne livraison Europe: kamagra livraison 24h – trouver un mГ©dicament en pharmacie
http://kamagrameilleurprix.com/# Pharmacie sans ordonnance
pharmacie en ligne france fiable
pharmacie en ligne sans ordonnance: п»їpharmacie en ligne france – trouver un mГ©dicament en pharmacie
https://kamagrameilleurprix.shop/# Pharmacie sans ordonnance
pharmacie en ligne avec ordonnance
п»їpharmacie en ligne france: pharmacie en ligne – pharmacies en ligne certifiГ©es
https://kamagrameilleurprix.com/# Pharmacie sans ordonnance
Pharmacie en ligne livraison Europe
Pharmacie en ligne livraison Europe: kamagra pas cher – vente de mГ©dicament en ligne
https://viagrameilleurprix.shop/# Acheter Sildenafil 100mg sans ordonnance
pharmacie en ligne pas cher
Viagra 100 mg sans ordonnance: viagra en ligne – Viagra vente libre pays
https://pharmaciemeilleurprix.com/# vente de mГ©dicament en ligne
pharmacie en ligne france fiable
п»їpharmacie en ligne france [url=https://tadalafilmeilleurprix.shop/#]Tadalafil sans ordonnance en ligne[/url] trouver un mГ©dicament en pharmacie
Plinko-game: Plinko online game – Plinko casino game
Plinko casino game: Plinko game – Plinko games
https://plinkodeutsch.shop/# plinko erfahrung
Plinko online game: Plinko online – Plinko game
Plinko game: Plinko online game – Plinko games
plinko betrouwbaar: plinko spelen – plinko casino
plinko france: plinko game – avis plinko
pinco: pinco casino – pinco slot
https://pinco.legal/# pinco casino
pinco: pinco – pinco.legal
plinko: plinko betrouwbaar – plinko spelen
pinco: pinco casino – pinco casino
plinko: PlinkoFr – plinko
plinko: plinko wahrscheinlichkeit – plinko game
Plinko Deutsch [url=https://plinkodeutsch.shop/#]plinko[/url] plinko ball
Plinko game: Plinko online – Plinko
plinko game: plinko fr – plinko argent reel avis
plinko france: PlinkoFr – plinko france
https://plinkofr.com/# plinko game
pinco: pinco legal – pinco slot
pinco legal [url=http://pinco.legal/#]pinco[/url] pinco slot
Plinko game for real money: Plinko-game – Plinko
https://pinco.legal/# pinco.legal
https://plinkocasi.com/# Plinko game
plinko casino [url=http://plinkofr.com/#]plinko argent reel avis[/url] plinko
Plinko app: Plinko games – Plinko online