Categories
мэдээ цаг-үе

Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн засварын ажлын явц 85 хувьтай үргэлжилж байна DNN.mn

Үндэсний их баяр наадмын бэлтгэл ажлын хүрээнд Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн гадна, дотор талбайг үндсэн хоёр хэсэгт хуваан засварлаж байна.

Засварын ажлын явц 85 хувьтай үргэлжилж байгаа бөгөөд долоодугаар сарын 9-нд дуусгах төлөвлөгөөтэй байна. Энэ талаар “Төв цэнгэлдэх хүрээлэн” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалан “Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн хоёр талаар орж ирдэг авто замыг хааж, орц, гарцыг нэгдсэн зохион байгуулалтад оруулан, автомашингүй бүс болгож байгаа. Гэсэн хэдий ч баяр наадмын өдрүүдэд хүрээлэнгийн чанх ард 7 мянган ам метр талбайг авто зогсоол хэлбэрээр тохижуулан, асфальт бетоноор хучиж, тэмдэг тэмдэглэгээг хийж дууссан.

Зогсоолд нийт 220 автомашин зогсох боломжтой бөгөөд үүний найм нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан бол тав нь том оврын автобусны зогсоол байхаар төлөвлөсөн. Уг зогсоолыг томоохон арга хэмжээ болох үед л авто зогсоол хэлбэрээр ашиглана. Бусад үед 80 хувьд нь автомашингүй бүс байхаар зохицуулалт хийх юм. Мөн хүрээлэнгийн чанх ард 40 гаруй машины авто зогсоол шийдэж өгсөн бөгөөд баяр наадмын үеэр эл зогсоолд хүнс үйлдвэрлэл чиглэлээр асар худалдаа байршуулна” гэлээ.

Мөн өмнө нь цэнгэлдэх хүрээлэнг тойруулан байршуулсан 150 мВт-ын лед гэрэл нь зөвхөн тухайн орчмоо л гэрэлтүүлдэг байсан бол шинээр барьсан 16 цамхагт гэрэл нь хүрээлэнг бүхэлд нь гэрэлтүүлэх боломжтой аж. Нэмээд есөн жил болсон хиймэл зүлгийг сур, шагайн талбайд шилжүүлэн дэвссэн. Ийн төв талбайд шинээр тоглолт болон спортын тэмцээнд ашиглах боломжтой FIFA-ийн шаардлага хангасан зүлэг тавьж, гүйлтийн замыг шинэчилжээ.

Энэ жил баяр наадмын зохион байгуулалтад өндөр ач холбогдол өгөн ажиллаж байгаа бөгөөд хүрээлэнгийн нэгдсэн газрын зургийг гарган, нийгмийн сүлжээ болон хүрээлэнгийн ойр орчимд байршуулахаар төлөвлөжээ. Мөн хүрээлэнгийн урд хэсэгт зураг даруулах хэсэг гаргаж өгөхийн зэрэгцээ хойд талд нь хүүхдийн бүс бий болгон дотор нь олон төрлийн тоглоом байршуулж, тайзны цагийн хөтөлбөртэй арга хэмжээ зэрэг олон талт үйл ажиллагаа явуулахаар төлөвлөсөн байна. Тэрчлэн баяр наадмын тасалбар авч чадаагүй иргэдэд зориулан олон улсын жишгийн дагуу хүрээлэнгийн зүүн хойд талбайд том дэлгэц байршуулан, наадмын шууд дамжуулалтыг хүргэхээр төлөвлөсөн юм.

Түүнчлэн гадна, дотор талбайн засварын ажлын хүрээнд “Геодези усны барилга байгууламжийн газар” ОНӨААТҮГ-аас Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн гадна зам талбайн ус ихээр тогтдог байршилд 1200 метр ус зайлуулах шугам угсарсан. Өнгөрсөн сард үргэлжлэн орсон борооны дараа хяналт шалгалт хийхэд хэвийн ажиллаж байсан аж. Мөн гадна талбайд байрлах зөвхөн баяр наадмын үеэр ашигладаг байсан олон, жижиг цахилгааны дэд станц, байшин, тулгуурт шон, ариун цэврийн байгууламж зэргийг буулган, газар ил гарсан цахилгааны утсыг засварласан байна. Нэмээд ногоон байгууламж бий болгох, орох, гарах хаалганы шатыг стандартжуулах, хаягжуулалтыг тодорхой болгох үүднээс хаалгануудыг дугаарлаж, зарлан мэдээлэх болон камержуулалтын систем нэвтрүүлсэн.  Энэ жил шинээр есөн ариун цэврийн байгууламжийг ашиглалтад оруулна гэдгийг онцолж байлаа.

Ташрамд, хоол үйлдвэрлэл, худалдаа эрхлэгчдэд долоодугаар сарын 1-ний 07:00 цагаас ulaanbaatar.mn сайтаар зөвшөөрөл олгож буй. Наадамтай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг www.enaadam.mn сайтаар авах боломжтой.

Categories
мэдээ нийгэм

Сонгинохайрхан дүүргийн засаг даргаар Б.Хуягбаатарыг томилжээ DNN.mn

Сонгинохайрхан дүүргийн засаг даргаар Б.Хуягбаатарыг томилсон талаар тус дүүргээс мэдээлэв.

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын ээлжит XIX хуралдаанаар дүүргийн Засаг даргад нэр дэвшсэн Батчулууны Хуягбаатарыг тус хуралдааны төлөөлөгчдийн 100 хувийн саналаар дэмжсэн байна.

Тэрбээр “Сонгинохайрхан дүүрэг гэх их айлыг удирдах маш хариуцлагатай албыг хүлээж авч байна. Дүүргээ нийслэлийн хөгжлийн шинэ бүс болгохын төлөө бүх хүчээ дайчлан ажиллана гэдгээ хариуцлагатайгаар мэдэгдье” хэмээжээ.

Б.Хуягбаатар нь 2013 оноос СХД-ийн Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих мэдээлэл сургалтын төвийн мэргэжилтнээс эхлэн мерит зарчмаар шатлан ахиж өнгөрсөн дөрвөн жилд Сонгинохайрхан дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгч, Хурлын даргаар ажиллаж байсан аж.

Categories
мэдээ цаг-үе

Цахилгаан скүүтрээс үүдэлтэй бэртэж, гэмтсэн 100 гаруй хүн ГССҮТ-д ханджээ DNN.mn

Гэмтэл, согог судлалын үндэсний төвд энэ он гарсаар цахилгаан скүүтрээс үүдэлтэй бэртэж гэмтлээ гэсэн 100 гаруй хүн хандсан бол тэдний 45 нь хүүхэд байжээ.

Гэвч цахилгаан скүүтрээр замын хөдөлгөөнд хэрхэн оролцох, Авто тээврийн тухай хуульд заасан тээврийн хэрэгсэл мөн эсэх талаар нэгдсэн ойлголт зохицуулалт алга.

Иймээс энэ асуудлыг тодорхой болгох, стандарт баталж мөрдүүлэх хэрэгцээ үүссэн байна гэж Хүний эрхийн үндэсний комиссоос мэдээллээ.

 

Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

ЗӨВЛӨМЖ: Аялал зугаалгаар явахдаа юуг анхаарах вэ? DNN.mn

Урин дулааны улирал эхэлсэнтэй холбогдуулан иргэд аялал зугаалгаар явахдаа юуг анхаарах талаар зөвлөгөө хүргэе.


Маршрутаа гаргах: Аялалд гарахдаа анхаарах чухал зүйл нь хэзээ, хаашаа явахаа шийдэх юм. Хөдөө орон нутгаар аялах бол аль замаар явах, замдаа үзэж болох үзвэр болон байгалийн үзэсгэлэнт газрууд, дайран өнгөрөх хот, тосгодуудаа тэмдэглэсэн маршрут гаргаарай.

Төсөв гаргах: Бензин, амралтын газар, хоол, замдаа үзэх үзвэр зэрэгт хэдэн төгрөг зарцуулахаа нарийн төсөвлөснөөр үргүй зардлаас сэргийлэх боломжтой.

-Хөвөн, бинт, өвчин намдаах эм, лаа, хросол, халууны шил зэрэг яаралтай тусламжийн зүйлсээ аваарай.

-Ус нэвтэрдэггүй цув, куртик, усны гутал, бага насны хүүхэдтэй явах гэж буй бол чийг татдаггүй, нэвтрүүлдэггүй дэвсгэр авахыг санал болгоё.

-Ялаа, шумуулны эсрэг тос, хамгаалалтын тортой малгай хэрэгтэй. Бага насны хүүхдийн нүд рүү ялаа орох эрсдэл байдаг учраас нүдний шил, нарны малгайг заавал өмсгөөрэй.

-Гол устай газраар явж болох ч бага насны хүүхэдтэй явж буй бол цэвэр ус илүүдэхгүй. Гэхдээ савтай цэвэр усаа машиныхаа нар тусах хэсэгт удаан хадгалж болохгүй гэдгийг санаарай.

-Мөн шүдэнз, гар чийдэн, саван, шампунь, нарны тос, гэх зэрэг ахуйн хэрэглээний зүйлсээ бэлдээрэй.

-“Хөдөө орон нутгийн олон салаа замын алийг нь сонгох вэ” гэж будилахгүйн тулд автомашинаар аяллаар явах тохиолдолд GPS авч явахад илүүдэхгүй.

-Сайхан дуу сонсож, хамтдаа дуулж явах нь илүү хөгжилтэй байдаг учраас дууны урын сангаа шалгаарай.

-Мартаж болохгүй жижиг зүйл- “Хогны уут- хол замд машинд явахад машинаа цэгцтэй байлгахын тулд мөн байгалиа бохирдуулахгүйн тулд хогны уут авч явахаа мартуузай”.

Инженер Ж.Мөнх-Оргил: Аялалд явах болон ирснийхээ дарааавто машинааоношлуулах шаардлагатай

“Доктор” авто сервисийн инженер Ж.Мөнх-Оргилоос автомашиныхаа бүрэн бүтэн байдлыг хэрхэн хангах талаар тодрууллаа.


-Тухайн жолооч тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг хангана гэхээр юу юун дээрээ анхаарах ёстой вэ?

-Хөдөө орон нутагт явах гэж буй бол жолооч та автомашиныхаа тулгуур эд анги, тосолгооны системүүд, дугуй гээд бүх зүйлээ асуудалгүй болгож байж замд гараарай. Мөн машинаа үйлчилгээнд хэзээ оруулсан бэ гэдэг дээрээ анхаарч, тосныхоо хэмжээг шалгах хэрэгтэй. Явах, тулгуур эд анги, наклад гэх мэт ангиудыг тухайн машиныг өргөж байж үзэх шаардлагатай байдаг. Зайлшгүй хоёр удаа буюу хөдөө явах, яваад ирснийхээ дараа мэргэжлийн засварын газар хандаж, тулгуур явах эд ангиудыг үзүүлэх юм. Тоормос сайн байх хэрэгтэй, тоормосны шингэн, наклад нь хэмжээндээ байна уу, хэр нимгэрсэн байгаа зэргийг шалгуулна. Хөдөө орон нутгийн замд шалгуулаагүйгээс тухайн тээврийн хэрэгсэлд эвдрэл гараад зогсохгүй зорчигчдын амь нас, эрүүл мэндэд ихээхэн хохирол учруулдаг.

-Жолооч нарын хувьд машины дугуйгаа сонгохдоо юун дээр анхаарах вэ?

-Дугуй бол хамгийн их ачаалал авдаг. Дугуй, зам хоёр харьцаж байдаг учраас дугуй маш сайн байх ёстой. Жолооч нар дугуйны оныг харж сайн гэснийг нь сонгоод сурчихсан. Стандартын дугуй тавихгүй бол замынхаа ачааллыг дийлэхгүй буудах, осолд орох асуудал үүсдэг. Дугуйны хээний элэгдлийг шалгана. Гаднаа гайгүй хэрнээ дотроо ялзрал, хаван үүсчихсэн байдаг тул мэргэжлийн хүнээр шалгуулах хэрэгтэй.

Запас дугуйгаа мартчихсан, байгаа байхгүйг нь мэдэхгүй жолооч нар ч бий. Зарим машинууд шингэн нөхөөстэй запас дугуйгүй ч орж ирж байна. Хашир жолооч нар нэмэлтээр запас дугуй авч явдаг. Запас дугуйгаа бэлдэхдээ хийтэй байгаа эсэхийг шалгах. Дугуйны размерын хувьд хэт том, жижиг дугуй тавихгүй, машины хаалган дээр дугуйны стандарт хэмжээ нь байдаг.

-Хол замд машиндаа ачаа суурилуулах, тоноглох нь хэр зөв бэ?

-Зориулалтын ачаа урд хэсгээрээ салхи зүсэх налуу хэсэгтэй байдаг. Монголчуудын гараар хийсэн ачаануудын хувьд салхи зүсэх хэсэггүй учир хүнгэнэсэн дуу гаргадаг. Түүнд зориудаар салхи зүсэгч хийж өгөх шаардлагатай. Машиндаа ачаа хийхэд буруудах зүйлгүй.

Зориудаар бартаат аялал их хийдэг бол машинаа тоноглох хэрэгтэй. Энгийн аялагчдын хувьд машиныхаа бүрэн бүтэн байдал, үйлчилгээн дээр анхаарах нь зүй юм.

Хөдөө явахдаа жолооч нар наад зах нь юу, юу авч явах ёстой вэ?

-Явах эд ангиа шалгуул. Тоормосны хувьд накладаа заавал шалгуул, тоормосны уян трүп зэргийн бэхэлгээ нь суларснаас дугуйндаа хавираад шингэн алдах тохиолдол байдаг. Тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг шалгаарай.

Зарим машинд дагалдах багажууд байдаг. Гар багажинд ойр зуурын түлхүүр, алх, бахь, дугуйн дроцов, данхраад, запас дугуй, эмийн сан, ослын гурвалжин байх ёстой гэв.

Г.Отгонтамир: Хүүхэд өөрөө замын хөдөлгөөний дүрэмд зорчигчийн тоонд хамаардаг

Тээврийн цагдагийн албаны Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн хошууч Г.Отгонтамираас тодрууллаа.


-Урин дулааны улирал эхэлсэнтэй холбоотойгоор иргэд орон нутгийн замд их гарах болжээ. Юун дээр анхаарах ёстой вэ?

-Зуны дэлгэр цаг эхэлсэн энэ үед иргэд маань хөдөө орон нутаг руу гэр бүл, найз нөхдөөрөө амралт зугаалганд явах нь их байна. Энэ утгаар орон нутгийн зорчих хэсгийн замын ачаалал эрс нэмэгдсэн. Үүнтэй холбоотойгоор Цагдаагийн байгууллагаас зуны гурван сарын хугацаанд урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээнийхээ хүрээнд “Амь амрах алтан гурвалжин” хамгаалах бүс нөлөөллийн аянг зохион байгуулж байна.

Нэг сарын хугацаанд хийсэн судалгаанаас үзэхэд хөдөлгөөнд оролцож байгаа иргэдийн 81.3 хувь нь хамгаалах бүсийг хэрэглэхгүй, зөвхөн жолооч, урд талын зорчигч хоёр суудлын бүсээ зүүж байгааг тогтоосон. Цагдаагийн байгууллагаас энэ төрлийн зөрчил дээр түлхүү хяналт тавин ажиллаж байна.

-Иргэд ямар төрлийн зөрчлүүдийг ихэвчлэн гаргаж байна вэ?

-Орон нутгийн замд нэгдүгээрт хүн тээврийн норм хэтрүүлж байна. Харахад энгийн юм шиг хэрнээ бага насны хүүхдийг өвөр дээрээ суулгачихсан зорчиж буй тохиолдлууд байна. Хүүхэд өөрөө замын хөдөлгөөний дүрэмд зорчигчийн тоонд хамаардаг. Гэтэл манай эцэг, эхчүүд ардаа гурван хүн суугаад, урдаа хоёр хүн гээд таван хүний норм болсоор байтал өвөр дээрээ нэг хүүхэд аваад, хойноо хоёр гурван хүүхэд суулгачихдаг. Хүүхдийг зорчигчийн тоонд ерөөсөө авч үзэхгүй байна. Үүнээс үүдэн бага насны хүүхдүүд осолд өртөж, амь насаа алдаж байгаа харамсалтай тохиолдлууд бүртгэгдэж байна. Хөдөө орон нутаг руу зорчиж байгаа иргэддээ анхааруулж хэлэхэд, таны тээврийн хэрэгсэл гэр бүл үр хүүхдүүдээ авч явахад аюулгүй, техникийн бүрэн бүтэн байдлаа хангасан байх ёстой. Хашир, туршлагатай жолооч нар машинаа үзлэг оношилгоонд оруулаад, тэнхлэг тохиргоонд үзүүлдэг, дугуйгаа хавантай байна уу, чанарын шаардлага хангаж байгаа эсэхэд анхаардаг. Гадна талын гэрэлтүүлгээс эхлээд салхины шилийг хүртэл үзэж шалгадаг.

Зарим жолооч нарыг харахад запас дугуй, ослын гурвалжин байхгүй, гэрэл нь шатсан зөрчилтэй орон нутгийн замд гарч байгаа нь эрсдлийг бий болгож байна. Машины хувьд бол заавал үзэж шалгах ёстой. Жолооч, иргэд маань өөрсдөө сайтар амарсан байх хэрэгтэй.

-Нойр дутуу замд гарах нь манайхны хувьд түгээмэл гаргадаг алдаа юу?

-Тийм. Нойр дутуу гурав, дөрвөн зуун километр яваад ирэхээр хүн чинь бие физиологийн хувьд үүрэглэх, замын хөдөлгөөнд оролцоход хөдөлмөрийн чадвар нь буурч эхэлдэг. Ядарсан үедээ машин барьж байгаа тохиолдолд үүрэглэнэ. Энэ нь ямар эрсдэл үүсэх вэ гэвэл зогсож байгаа машины араас мөргөх, замаас гарах, эсрэг урсгал руу орох гээд маш их эрсдэл дагуулдаг.

-Жолооч нарын хувьд гэрлээ шилжүүлэхгүй байх тохиолдлууд орой үдэш явахад их байдаг?

-Орон нутгийн замд шөнө оройн цагаар жолооч нар гэрлээ шилжүүлэхгүйн улмаас замаас гарах гээд олон эрсдэл бий. Бие биедээ гэрлээ шилжүүлээд бусдадаа хүндэтгэлтэй хандаж яваарай гэж жолооч нартаа анхааруулж хэлмээр байна.

Л.МИНЖМАА

Г.БАЛГАРМАА

Categories
мэдээ цаг-үе

Хүүхдийг зориулалтын бус хэрэгслээр урсгал болон тогтоол усанд тоглуулахгүй байхыг анхааруулав DNN.mn

Гол, усанд амь насаа алдсан иргэдийн дийлэнх хувийг сэлэхээр ороод живсэн, согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ гол ус руу орсон тохиолдлууд эзэлж байна.

Эцэг, эхийн хараа хяналт муу байгаа нь бага насны усанд эндэх шалтгаан болж байгааг ОБЕГ-аас анхаарууллаа.

Зориулалтын бус завь, усан сан, хийлдэг гудсыг ашиглан урсгал болон тогтоол усанд хүүхдээ тоглуулахгүй байхыг мэргэжлийн байгууллагаас анхаарууллаа.

Categories
мэдээ цаг-үе

Дархан аварга Г.Өсөхбаяр, Тод манлай уяач Д.Онон нар Хөдөлмөрийн баатар болно DNN.mn

Баяр наадмыг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх зарлиг гаргаж, зарим хүнийг одон медалиар шагнадаг уламжлалтай.

Энэ жилийн хувьд Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын харьяат дархан аварга Г.Өсөхбаяр, Төв аймгийн Сэргэлэн сумын харьяат тод манлай уяач Д.Онон нарт Хөдөлмөрийн баатар цол олгох зарлиг гаргажээ.

Тэдний цолыг энэ сарын 8-нд буюу ирэх Даваа гаригт Төрийн ордонд гардуулна.

Сонирхуулахад, дархан аварга Г.Өсөхбаяр үндэсний бөхөөс төрж буй тав дахь Хөдөлмөрийн баатар болж буй. Түүнээс өмнө 1992 онд Х.Баянмөнх, 1994 онд Ж.Мөнхбат, 1998 онд Б.Бат-Эрдэнэ, 1999 онд Д.Дамдин нар хөдөлмөрийн баатар болсон билээ.

Харин уяачдаас Хөдөлмөрийн баатар төрсөн хоёр дахь тохиолдол юм. Өмнө нь 2013 онд тод манлай уяач Э.Даваахүү тухайн үеийн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн зарлигаар хөдөлмөрийн баатар болж байжээ.

Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

“Гоё” хүн байхыг хичээгээрэй DNN.mn

Би бүхий л хүнтэй эелдэг сайхан харьцахыг хичээдэг. Таних төдий байсан ч завтай бол төрсөн өдрийн мэнд хүргэчихдэг. Огтхон ч танихгүй хүн байсан ч надаас тусламж хүсвэл сэтгэлээсээ хэлээд, хийгээд өгчихдөг. Хүнийг ахаа, эгчээ, миний дүү гээд л хүндэлдэг. Хүнтэй муудалцсан бол хар буруу саналгүй тэгсхийгээд л өнгөрүүлчихдэг. Шүүмжлэл шаардлагыг хүлээгээд авчихдаг. Аль болох хүнийг эвгүй байдалд оруулахгүй байхыг хичээдэг.

Хүн ер нь хэр удаан амьдарна гэж хэн хэндээ муу санаж явах вэ дээ. Нэг л амьдрах хорвоод. Нэгэндээ зөөлөн хандахыг бодоорой. Хов жив хөөцөлдсөн, хүн муулсан, хийхгүй атлаа шүүмжилсэн, өөлсөн, гоочилсон, энерги муутай хүмүүсээс ангид хол явахыг хичээгээрэй. Баярлалаа гэж хэлж чаддаг. Алдаа гаргасан бол уучлалт гуйдаг. Цагаа барьдаг. Хүмүүст зөвлөж тусалдаг. Би л болж байвал бусад нь хамаагүй гэсэн өчүүхэн зан битгий гаргаарай. Уулзсан хүн бүхэн чинь амьдрахын төлөө тэмцэж байгаа шүү. Чамтай л адил. Энэ бүгдийг ойлгох ухаан, сэтгэл, мэдрэмж гурав танд, надад, бид бүгдэд бий.

Хүнд гоё энерги өгдөггүй юм аа гэхэд ядаж хүний энергийг бардаггүй хүн байгаарай. Хүн чанар, хүнлэг сэтгэлтэй гоё хүмүүсийн нэг нь та байхыг хичээгээрэй.

Д.Баттогтох

 

Categories
мэдээ нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл соёл-урлаг туслах-ангилал

Жүжигчин, МУСТА Р.Анхням: Хүнд сайн сайхан, гэрэл гэгээ, итгэл өгөх тийм л кинонд тоглох дуртай DNN.mn

Түүнтэй ярилцаж суух цаанаа л нэг уярам, яагаад ч юм бэ яруусалтай байдаг. Үзэсгэлэнт энэ жүжигчинтэй би гурав дахь удаагаа ярилцаж байна. Тэгэхдээ анхны ярилцлагаас хойш 10 жилийн дараа ярилцсан. Ярилцлага өгөх тийм ч дуртай биш энэ бүсгүй намбалаг төрхтэй, ухаалгаас гадна их чамбай. Ярилцаж суух хоромдоо бурхан түүнд бүхнийг харамгүй заяажээ гэж бодохоос гадна бишрэх сэтгэл төрж байснаа нуухгүй. Ингээд ярилцлагаа уншигчдадаа хүргэж байна. Энэ эрхэм хүмүүн бол МУСТА, “Алтан гадас” одонт, жүжигчин Р.Анхням юм.


-“Чонон сүлд” киноны нээлт 2015 оны хоёрдугаар сарын 7-ны баасан гаригт Монголд болж, нийслэлийн гурван кино театрт зэрэг явагдаж байлаа.“Чонон сүлд”-ийг Монголд авчрахын тулд маш өндөр өртөг төлсөн гэж тухайн үед яригдаж байсан. Энэ киноны нээлтийг Монголд хийхэд голлох үүрэг гүйцэтгэсэн хүмүүсийн нэг нь бол Та. Тийм нүсэр үйл ажиллагаа болсон уу?

-“Чонон сүлд” киноны нээлтийн бүх асуудлыг манай нөхөр бид хоёр хариуцаж ажилласан л даа. Манай киноныхон бол бүхий л боломжит нөхцөлөөрөө бид хоёрыг дэмжиж ажилласан.Кино театрууд, манай уран бүтээлчид бүгдээрээ л “За, ахын дүү яаж байна, эгчийн дүү яаж байна, яаж туслах уу” гэж дэмжиж, тусалж байсан нь киноны нээлтийг хийхэд маш их дэм болсон.“Монгол контент” компанитай хамтарч байсан, монгол контентынхон бас зохион байгуулах тал дээр нь ажиллаж байсан. Ялангуяа “Ард кино театр”-ын Ганхуяг ах бидэнд маш их тусалсан. Тухайн үед бидний саналыг хүлээж аваад л хамтарч байлаа. Бүх телевиз, бараг л бүх сонин хэвлэлүүд тусалж байсан даа.

-Найруулагч нь франц хүн. Маш өндөр шалгуураар жүжигчдээ авсан гэдэг. Р.Анхнямын хувьд “Чонон сүлд” кинонд тоглохын өмнө Хятадад  хэд хэдэн кинонд тоглосон нь нөлөөлсөн,“Гаадаа Мээрэн”-гийн гол дүрд тоглосон зэрэг нь нөлөөлсөн гэх ярианы зэрэгцээ хятадуудаар яриулаад Анхням орчихсон юм аа гэх чхүн байсан. Энэ сонгон шалгаруулалт нь яаж явагдсан юм бэ?

-Маш өндөр төсвөөр бүтсэн кино шүү дээ. Тийм хэмжээний хөрөнгө гаргаад, тийм хэмжээний бүтээл хийхэд ямар хэмжээний ашиг олох вэ гэдгээ урьдаар төлөвлөөд, маш олон жил бэлдээд хийж байгаа уран бүтээлч бол жүжигчдээ тус бүрт нь энэ жүжигчний нэр хүнд, авьяас чадвар хэр вэ,карьер нь аль хэмжээнд байгаа вэ гэдгийг харж сонгоно.Би тэр франц найруулагчийг ч, тэр продюсерыг ч танихгүй, өөрөө л сонгон шалгаруулалтад ороод кинондоо сонгогдож байгаа хүн шүү дээ. Тэр хүмүүст киног сайн уран бүтээл болгоё л гэсэн зорилго байсан нь тодорхой. Олон

орны уран бүтээлчид нэг зорилгын төлөө энд тэндээс ирж, сайн болгохын тулд газар газрын шилдгүүдийг цуглуулж ажиллаж байсан хэрэг.

Ганц жүжигчнийг сонгохын тулд зөвхөн найруулагч юм уу захирал шийддэггүй, тухайн киноны арын албанд байгаа бүх хүн сонгодог. Яагаад Анхнямыг сонгох ёстой вэ,яагаад заавал монгол жүжигчин гэж вэ гэдгийг намайг сонгосон найруулагч хамгаална шүү дээ. Тэгэхээр тэр хүн хамгаалж ярихын тулд надаас харсан нэг төсөөлөл байна тийм үү. Энэ хүн манай кинонд ингэж оролцоно, ийм хэрэгтэй байгаа учраас энэ жүжигчнийг авах хэрэгтэй гэж яриад тэр компани нь зөвшөөрнө. Тийм амархан болчихдоггүй, эхлээд санал болгоно, найруулагчтай нь уулзана, кино проб өгнө.

-Монголын жүжигчин Анхням урд хөршид очиж кинонд тоглох болсон нь юунаас эхлэлтэй вэ. Тэнд хэдэн хүн амтай билээ. Монголын жүжигчин тэнд илүүднэ үү гэхээс дутахгүй газар шүү дээ?

-Хятадын нэг эмэгтэй найруулагч байдаг. Монголд анх ирж киноны проб хийж байсан юм. Тэр пробонд орж тэнцээд Өмнөд Монголд очиж киноны зураг авалтад орсноор би Өмнөд Монголын жүжигчидтэй анх танилцаж байсан юм. Ер нь Өмнөд Монголд очсон маань тэр. Одоо бол багш хийгээд, кино урлагаа төлөөлдөг болчихсон хүмүүс байгаа. Тэр үед би очоод ажлаа л сайн хийе гэж бодож байсан. Анх олон ангит киноны зохиол аваад хятад хэлгүй болохоор тэнд байгаа өмнөд монголчуудаараа орчуулга хийлгэж, түүнийгээ хэвлүүлчихсэн, дунд нь өөрөө баахан юм наагаад, орчуулж бичиж аваад нарийн бичиг шиг л явдаг байлаа. Харин тэр хүмүүст миний зүтгэл их таалагдсан юм шиг байгаа юм.

Тэгээд дараа нь “Гаадаа Мээрэн” киноны пробонд ороод гол дүрд шалгарсан.

-Хятад бол асар том зах зээл, Холливудад киногоо гаргах гэж зүтгэдэг, тэр том зах зээлд өөрийн гэсэн өнгө төрх, байр суурьтай болчихлоо. Энэ бол хувь тохиол байх.Гэтэл үүнийг мөрөөдөж байгаа маш олон уран бүтээлч байгаа. Энэ зах зээлд ороход хэр хэцүү вэ?

-Боломжгүй зүйл гэж байхгүй, хөдөлмөрлөж байж л ямар нэг зүйлд хүрнэ гэж боддог.

-Сайн киноны цаана жүжигчдийн авьяас чадвар түүнийгээ дагаад үнэ хөлсний тухай яригддаг. Анхнямын хувьд дундаж кинонд дүр бүтээх ханш нь 40-50 сая байдаг гэх мэдээлэл гарсан?

-Ер нь бол олонд хэр танигдсан бэ гэдгээрээ үнэлэгдэнэ. Олон хүн амтай газар олонд танигдсан жүжигчин уран бүтээлдээ оруулах нь киноныхонд илүү ашигтай. Дараа нь киноны нээлтэн дээр дагуулаад явж байсан ч, нэг газар оруулаад ярилцлага өгүүлсэн ч гэсэн олонд танигдсан жүжигчин тоглуулах сонирхолтой л доо. Түүнийгээ дагаад үнэ хөлс нь шийдэгддэг.

-“Чонон сүлд”38 сая ам.долларын өртгөөр бүтсэн кино. Энэ урилга бол хүн болгонд олдоод байдаг боломж биш. Таныг хэр үнэлсэн бэ?

-Өндрөөр үнэлсээн. “Чонон сүлд”-д Галсмаа нь эмэгтэй гол дүр гэж явдаг юм. Номон дээрээ бол Галсмаа дөнгөж гарч ирээд л байхгүй болчихдог.Тэгээд найруулагч маань ганцхан эмэгтэй дүрийг нь тодруулсан л даа. Ер нь бол киноны бүтэж байгаа өртөг өндөр байх тусмаа гол дүрийн жүжигчдийн цалин өндөр байдаг.

-Таныг хэдэн төгрөг аваад цаашаа хийчихсэн юм бэ гэдэг талаас нь асуугаад байгаа юм биш.Таны үнэ өндөр байх тусмаа Монголын жүжигчний үнэ төдий чинээ өндөр байна гэдэг бол таатай мэдээлэл.Өндөр өртөг амлаад байхад Монголдоо кинонд тоглодоггүй юм уу?

-Монголд тоглосон кинонуудад үнэ хөлсөн дээр нь фокус өгөөд байдаггүй ш дээ. Дэлгэцийн уран бүтээлчид ер нь үнэлэмжээ өндөр байлгах ёстой гэж боддог.

-Хүн болгонд өөрийн гэсэн характер байдаг.Таныг таньж мэддэг болоод багагүй хугацаа өнгөрсний хувьд ажигласан нэг чанар байдаг юм. Тэр нь өөрийнхөө тоглосон уран бүтээлийг олонд сурталчлах хандлага байдаггүй, даруу гэх үү нэг тийм байдал. Хүмүүс бол өөрийгөө амьд байгааг янз бүрээр мэдрүүлэх гэдэг, харин Р.Анхням чимээгүй байж л байдаг?

-Би хийсэн зүйлээ сурталчлаад байх дургүй, санаа зовоод байдаг юм. Сайн уран бүтээл болсон бол хүмүүс үнэлнэ. Энэ сайн уран бүтээл болсон байна, энд Анхням тоглосон байна гээд л. Тийм байхад би нэг их өөрийнхөө тухай яриад байх шаардлагагүй гэж боддог. Жишээлбэл, би телевизийн нэвтрүүлэгт ороод, сонинд ярилцлага өгөх дургүй, та ч намайг мэдэж байгаа. Сонинд ярилцлага өгөхдөө хамгийн их хүсдэг зүйл бол миний тухай тэр сонин дээрээс ойлгож мэдрээсэй гэж боддог. Миний хэлэхийг хүссэн санааг тухайн сэтгүүлч гаргаж чадаагүй байхад сонинд үүрд хадгалагдаж үлдэнэ гэдэг надад тун харамсалтай санагддаг. Тэгэхээр би сонинд ярилцлага өгөх гэж нэг их чармайдаггүй. Тухайн хүний дотоод сэтгэлийг таниулж чадсан л ярилцлага хийхгүй юм бол заавал ярилцлага хийх шаардлага байна уу гэж боддог. Түүний оронд цахим ертөнцөөр өөрийнхөө бодлыг илэрхийлчихсэн нь надад илүү амар.

-Монголын волейболын нэртэй тамирчин, лигт тоглож байсан, ид залуу насандаа олныг шуугиулдаг байсан Монгол Улсын Гавьяат дасгалжуулагч Г.Баярсайхан амьдралын чинь хань.Та ханийнхаа тухай олон сайхан зүйл хэлдэг. Анх биднийг уулзаж байхад танайх гурвуулаа байлаа, одоо өнөр болжээ. “Гаадаа Мээрэн”-д тоглож байхад хүүхэд төрүүлж болохгүй гэж байсан уу, эсвэл хувь заяагаараа л сүүлийн хоёр охин чинь хүрээд ирсэн үү?

-Ер нь бол хувь заяа төөргөөрөө л болсон. Гэхдээ уран бүтээлч хүний хувьд хүүхэд төрүүлэх цагаа хойшлуулсан байж магадгүй, хүүгээ наймтай байхад нь хоёр дахь хүүхдээ төрүүлсэн. Хоёрдугаарт, эцэг эх болно гэдэг чинь асар их хариуцлага.Хүүхдэд мөнгө биш хайр, цаг заваа л зориулах ёстой. Эцэг эх болоод тэр хүүхдийг төрснөөс эхлээд хажууд нь хамт байх ёстой.Миний хувьд хоёр хүн бие биенийгээ таньж мэдээд, одоо хоёулаа хүүхэдтэй болъё гэдэг шийдвэрт хүрэх ёстой гэж боддог юм.

-Гүнж байх насаа дуусгаад 15 наснаасаа мөрөөдөлд автаад, 17,18 насандаа болзоонд зогсох гээд яардаг охин насыг бид үдсэн. Тэр мөрөөдөл тань өнөөдөр биелсэн үү?

-Ихэнх мөрөөдлөө биелүүлсэн гэж боддог. Би тайзан дээр олон хүний өмнө байх дуртай хүүхэд байсан.Тэгэхээр багын мөрөөдөл маань одоо биелсэн байгаа биз дээ. Бас сэтгэл хангалуун, хамгийн гол нь тайван амьдралыг, гэр бүлийнхэн маань өвчин, зовлонгүй байгаасай гэж хүсдэг. Тэрнээс биш эд баялаг, эрх мэдлийг хүсдэггүй. Тийм болохоор тэр хүссэн амьдралаар минь амьдруулах тийм л хүнтэй суусан гэж боддог.

-Кино, жүжигт нүцгэлж тоглоход хань ижил чинь яаж хүлээж авдаг вэ. Ялангуяа жүжигчин хүний хань ижил ажил мэргэжлийг нь ойлгож хүндэлдэг байж тухайн хүний уран бүтээл амжилттай байдаг.Хань ижил нь ойлгож дэмжээгүйгээс маш олон авьяас гундаж, зэвэрч байгаа гэж би боддог?

-Анх надтай суухад л би жүжигчин, Баяраа тамирчин байсан. Тамирчны амьдрал гэдэг чинь амаргүй ш дээ, гэрийн бараа харахгүй, байнгын тэмцээн уралдаантай, хөдөө гадаа явна.Би Баярааг хүлээн зөвшөөрсөн шиг намайг ч хүлээн зөвшөөрөөд л хамтдаа байхаар шийдсэн хэрэг. Хоёр өөр орчноос нийлээд амьдарна гэдэг чинь хоёр талаасаа ухаан шаардана гэсэн үг.

Би урьд нь ажил нэгдүгээрт, амьдрал хоёрдугаарт гэж боддог байсан. Тэгээд гэр бүлтэй болсноос хойш амьдрал нэгдүгээрт, ажил хоёрдугаарт гэдгийг ойлгосон. Ямар нэгэн кинонд тоглох болоод кино зохиол уншаад дараа нь “Баяраа, чи үүнийг нэг уншаадхаарай” гэхэд шөнө ч хамаагүй сууж байгаад уншдаг. Тэгээд харилцан бодол санаагаа хуваалцдаг. Миний ажлыг ерөөсөө үгүйсгэдэггүй. Амьдралын маань хамгийн сайн зөвлөгч бол миний хань. Тийм болохоор би өөрийгөө хамгийн азтай эмэгтэй гэж боддог. Ер нь хүнд сайн хань заяана гэдэг бол бурхны хишиг шүү дээ.

-Дэлгэцийн уран бүтээлд дүрээ мөнхөлсөн сайхан хүүхний тоонд Та зайлшгүй орно. Сайхан гэдэг ойлголтыг хэрхэн дүгнэдэг вэ?

-Сайхны тухайд гэвэл харахад сайхан, үнэрлэхэд сайхан, сонсоход сайхан гээд л сайхан зүйл зөндөө л байна шүү дээ. Сэтгэл гэж нэг харагддаггүй, удирдаж болдоггүй эрхтэн байдаг, урьд шөнө сэтгэл өвдөөд нойр хүрсэнгүй ээ, сэтгэл өвдөөд бие тавгүй болчихлоо гэх мэт. Тэр сэтгэл гээд эрхтнийг сайхан дуу сонсож, сайхан үнэр үнэртэж, сайхан зүйлсийг мэдэрч байж эмчилдэг. Урлагаар дамжуулж сэтгэлийг эмчилж болдог, манай үндэсний урлаг хөөмий, хөгжим хүний сэтгэлийг эмчилдэг.Тийм учраас театрыг ариун сүм гэж нэрлэдэг.Тэнд хүний сэтгэлийг ариусгаж,эмчилдэг.Дунд сургуулийн боловсролоор урлагийг зөв танин мэдэж, сэтгэлээ эмчилж сурах хэрэгтэй л гэж би хувьдаа боддог. Тэр боловсролыг эзэмшсэн хүн юунаас ч сайхныг олж харж чаддаг. Хэрвээ хүн аливаа зүйлээс ямар нэг сайхныг олж харж чадаж л байвал тэр зүйл сайхан. Тэгэхээр сайхан гэдэг нь харьцангуй ойлголт л доо.

-Жүжигчний мэргэжлийг сонгосондоо харамсаж байсан үе бий юү?

-Манай гэрт тарвагачин ч байсан, гуйлгачин ч байсан, ганцхан номын хүн л байгаагүй гэдэг шиг жүжигчин хүн манай удамд байгаагүй. Тэгэхээр би өөрийгөө их азтай хүн гэж боддог. Энэ мэргэжлийг сонгосондоо хэзээ ч харамсаж байгаагүй.Миний амьдралдаа хийсэн хамгийн зөв сонголтын нэг.

-Хотын унаган хүүхэд Анхням Хятадын кинонд морь унаад л давхидаг. Өмнөд Монголд очоод сурсан уу, эсвэл өөрөө бэлдэж очиж байв уу. Ер нь жүжигчин хүн уншиж тархиа цэнэглэхээс гадна монгол ахуйгаа сайн мэддэг байх хэрэгтэй гэж боддог юм?

-Тавдугаар ангидаа өвөөтэйгөө цуг яваад морь унаж сурч байсан.Энэ нь монгол ахуйтай кинонд тоглоход сонгогдох нэг давуу тал болсон. Тэгэхээр жүжигчин болж байгаа залуус монгол ахуй, соёлоо маш сайн мэддэг байх хэрэгтэй.Одоогийн жүжигчид хаана ч тоглох боломжтой болсон цагт энэ их чухал.Тухайлбал, гадаад хүнд сүү самрахыг зааж өгөөд самруулах нэг өөр, монгол хүн самрах шал өөр. Монгол хүн бол зөвхөн сүүгээ самрахгүй,алсын бараа ширтээд, гадаа үнээ тугал юу болж байна, гурван настай нөхөр хаана явна гэх мэтчилэн сүүгээ самрангаа мэдээлэл авч байдаг. Жишээ нь, Хятадын жүжигчидтэй хамт кинонд тоглож байхад гадаа бороо ороод гэр доторх зураг авч байгаа юм.Тэгэхэд хэн ч тооно руу харахгүй байгаа байхгүй юу.Манайхан чинь тэнгэр дуугарахаар тооно руугаа хараад л “Ээ, бурхан минь” гэж залбираад амандаа маани уншдаг шүү дээ.Тэд тэгэхгүй байгаа юм. Тэгээд намайг хэлэнгүүт энэ яг мөн, монгол хүн нээрээ ингээд байдаг гэсэн. Энэ чинь л жүжигчин хүний давуу тал.

-Р.Анхнямын хувийн ертөнцийг тодорхойлбол яг юу гэж хэлэх вэ?

-Би өөрийгөө тодорхойлох гэж их хичээсэн. Би ер нь ямар хүн бэ гэж боддог, заримдаа бүр өөрийгөө танихаа байдаг. Тэгэхлээр амьдралын цаг, минут, секунд бүрт өөрөө өөрийгөө олборлож байгаа нь, ухах тусам доороосоо гарч ирээд байдаг эрдэнэсийн уурхай шиг, тэр уурхайг ухаад байхаар янз бүрийн өнгөтэй, гэрэлтэй, гэрэлгүй чулуунууд гарч ирдэг шиг, би ч бас тийм хүн шиг санагддаг. Одоо ч гэсэн би өөрийгөө бүрэн хайж олоогүй байгаа. Энэ нь миний мэргэжилтэй холбоотой. Жүжигчин хүн дүр бүтээх гэж өөрөөсөө огт өөр бүхэл бүтэн нэг хүнийг бий болгодог байхгүй юу. Сайн дүр бүтээхийн тулд шүү дээ. Жүжигчин хүн насан туршдаа нэг сайн дүр бүтээх юмсан гэж бодож байгаад бурхны оронд очсон тохиолдол маш их. Тийм дүрийг бүтээхийн тулд хүнээс маш их хөдөлмөр, бүр ихийг шаардана. Тэгээд тэр нь дандаа сэтгэлийн үзүүртэй холбоотой. Эхлээд сэтгэл дотроо ургуулна, тэгээд сэтгэлээрээ дамжуулаад бодитоор гаргана, тэгж байж тэр хүнээ хөгжүүлнэ. Анхням гэдэг хүн өөрийгөө бүрэн бүтэн мэддэг байхаас гадна дахиад нэг хүнийг өөрөөрөө дамжуулан бүтээнэ гэдэг маш хэцүү. Тийм өнгөцхөн, амархан зүйл огт биш.

-Хайрыг юу гэж хүлээж авдаг вэ. Хайр гэдэг зүйл дандаа гэрэл гэгээ ч юм уу, зөв энерги, эерэг юм дагуулдаг гэдэг?

-Ямар нэгэн хайргүйгээр би хувьдаа оршин тогтнож чадахгүй. Хэн нэгэн намайг хайрлахгүй байхад надад хамгийн аймшигтай. Гэвч бурхны авралаар миний эргэн тойрны хүмүүс намайг дандаа хайрладаг. Тэд маань намайг хайрладаг болохоор би бас хүмүүсийг хайрладаг болж хүмүүжсэн.

-Ямарваа нэгэн кинонд тоглох урилга аваад зохиолыг нь уншаад татгалзаж байсан удаа олон уу?

-Тийм тохиолдол зөндөө.Би алаан талаантай, аймшгийн кино үзэх дургүй.Би тийм киноны зохиол аваад “Уучлаарай, би амжихгүй нь” гээд өгдөг. Хэтэрхий их хүчирхийлэлтэй киноноос шууд татгалздаг.Түүний оронд аль болох хүнд сайн сайхан, гэрэл гэгээ, итгэл өгөх тийм л кинонд тоглох дуртай.

-Хамгийн өрсөлдөөнтэй салбар бол урлаг. Тэнд нэр төр олохын төлөө “Хоролмаа”-дах энүүхэнд байдаг байх.Танд ийм зүйл тохиолдож байв уу?

-Би тийм ч их шартай, хортой хүн биш. Айхтар муу авир зан надад байхгүй. Өөрийгөө магтаж байгаа юм биш шүү.Өөрийгөө бодохоос илүү өрөөлийг бодох гээд байдаг юм. Ямар нэгэн өрсөлдөөн бий болоход за яахав, би заавал үүний төлөө зүтгээд яах юм бэ, дараа нь надад үүнээс илүү боломж олдоно шүү дээ гэж боддог. Угаасаа л хүн хүнд тохирсон хувь гэж байгаа. Хүн түүнийгээ л эдлээд явах хэрэгтэй. Заавал хүний хувь руу гар дүрэх гээд зүтгээд байх хэрэггүй. Би бол яардаг ч үгүй, алгуурладаг ч үгүй.

-Ер нь эмэгтэй хүнийг брэнд чимдэг юм уу, эсвэл эмэгтэй хүн өөрөө өөрийгөө чимдэг юм уу?

-Эмэгтэй хүн өөрөө өөртөө л чимэг. Хэтэрхий их чимэг, хэтэрхий их илүү дутуу юм хүнд гоё чимэг болохоосоо илүү тээр садаа болоод байгаа юм шиг надад санагддаг. Эмэгтэй хүн сайхан сэтгэлтэй, дотроосоо гэрэлтэж байвал сайхан харагдана. Тэгэхдээ тохирсон газраа тохирсон зүйлээ л өмсөж, зүүх хэрэгтэй.

-Хүүхнүүд хааяа нийлж суугаад хошуу холбодог шиг найз бүсгүйчүүдтэйгээ уулзаад шивнэлдэх боломж гардаг уу. Олон найзтай юу?

-Гардаг. Найз гэдэг хүнд чухал учраас би найз нөхдөдөө яаж ийж байгаад зав гаргадаг.“Найзаар минь намайг таньдаг” гэдэг шиг санаа сэтгэл нийлсэн, нэг нэгнийхээ төлөө байж чадах тийм хүмүүс л найзууд болно. Тийм найз надад цөөхөн.Танил бол олон байгаа. Тиймээс найзууддаа би зав гаргадаг. Нэг нэгнийхээ ахуй амьдралыг асууж сураглаж, сэтгэл санаагаа солилцож суух нь надад таалагддаг.

-Анхням жүжигчний амьдралдаа авсан хамгийн том бэлэг юу вэ?

-Хүн болж төрсөн минь хамгийн том бэлэг. Ээждээ баярладаг. Өглөө болгон мандаж байгаа нарыг харж байгаадаа би баярладаг. Амьдарна гэдэг сайхан шүү дээ.

Бид ийн ярилцсан юм. Ярилцлагынхаа төгсгөлд авъяаслаг, үзэсгэлэнт монголжингоо бүсгүйнхээ бусдад хэлэхийг хүсдэг үгийг сонссон юм. Тэр юу гэсэн гээч. “Хүмүүсийг бие биенээ хайрлаасай л гэж хэлмээр байна, хүмүүс амьдрал хайр дээр тогтдог, тогтдоггүй гээд л яриад байдаг. Үнэндээ амьдрал хайр дээр л тогтдог шүү дээ” хэмээсэн. Ердөө л энэ.

Ярилцсан Н.САРАНЧиМЭГ

 

 

 

Categories
мэдээ цаг-үе

Өнөөдөр хонь өдөр DNN.mn

2024.07.06 / БЯМБА ГАРИГ

ЗУНЫ АДАГ ЦАГААГЧИН ХОНЬ САРЫН
ГУРВАН ХӨХ ЦАГААГЧИН ХОНЬ ӨДӨР

Үс засуулвал: Нас ахар болно
Наран ургах, шингэх: 05.01-20.53
Барилдлага: Үл тохирох

Шүтэн барилдлага:

Сэрэхүй   Суудал: Огторгуй

Аргын тооллын 7 сарын 6, Санчир гариг. Билгийн тооллын 1, Өглөгт охин одтой, цагаагчин хонь өдөр. Өдрийн наран мандах, жаргах цаг нь 5:00-20:54. Тухайн өдөр туулай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба гахай, хулгана жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр хууль цааз гаргах, батлах, хэрэглэх, хулгай дээрмийг номхотгох, гэмтнийг шийтгэх, мал адгуус номхруулах, лус тахих, мал худалдан авах, мал түгээх, огторгуйн үүдийг боох, их хүмүүнтэй уулзахад сайн. Цөөрөм байгуулах, сахил санваар авах, хануур, төөнүүр хийлгэх, балгадын суурь тавих, нохой худалдан авахад муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод зүүн хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй. Бага халуун эхлэх улирал (22ц 54м) эхлэнэ.

Categories
мэдээ цаг-үе

Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм дулаан байна DNN.mn

Хур тунадас: Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө баруун аймгуудын нутгийн баруун, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хойд хэсгээр, өдөртөө баруун аймгуудын нутгийн хойд, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно.

Салхи: Баруун аймгуудын нутгаар баруун өмнөөс баруун хойш эргэж, бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр, Алтайн салбар уулсаар секундэд 13-15 метр, нутгийн зарим газраар борооны өмнө түр зуур ширүүснэ.

Агаарын температур: Шөнөдөө Дархадын хотгор болон Монгол-Алтай, Хангайн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Тэрэлж голын хөндийгөөр +6…+11 градус, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр +20…+25 градус, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Туул голын хөндий, говийн бүс нутгийн зүүн хэсэг, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар +15…+20 градус, бусад нутгаар +10…+15 градус, өдөртөө Увс нуурын хотгор, Алтайн уулархаг нутаг, Завхан голын эхээр +15…+20 градус, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчимоор +20…+25 градус, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, говийн бүс нутгийн баруун болон өмнөд хэсэг, Дорнодын тал нутгаар +31…+36 градус, бусад нутгаар +26…+31 градус дулаан байна.

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Шөнөдөө багавтар үүлтэй, өдөртөө үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +15…+17 градус, өдөртөө +28…+30 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Шөнөдөө багавтар үүлтэй, өдөртөө үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +10…+12 градус, өдөртөө +27…+29 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Шөнөдөө багавтар үүлтэй, өдөртөө үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +7…+9 градус, өдөртөө +26…+28 градус дулаан байна.