Categories
мэдээ улс-төр

Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа

Манай улсад айлчилж буй БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ван И-ийг Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг хүлээн авч уулзах үеэрээ БНХАУ-тай стратегийн түншлэлийн харилцааг бүхий л салбарт тогтвортой хөгжүүлэх нь чухал. Хоёр улсын өндөр, дээд түвшний харилцан айлчлал, уулзалтын давтамжийг хадгалах нь хамтын ажиллагаанд ач холбогдолтой. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж өнгөрсөн тавдугаар сард Шанхай хотноо болсон Азийн хамтын ажиллагаа, итгэлцлийг бэхжүүлэх бага хурал (АХАИББХ)-ын дээд түвшний уулзалтад оролцохдоо БНХАУ-ын дарга Си Зиньпинтэй уулзаж хамтын ажиллагааны олон асуудлаар санал солилцсон нь хоёр талын харилцааг идэвхжүүлэх алхам боллоо гэж хэллээ.

Гадаад хэргийн сайд Ван И “Өнгөрсөн жил манай улсад хийсэн Ерөнхий сайд таны айлчлал амжилттай болсон. Ойрын хугацаанд Монгол Улсад хийх БНХАУ-ын дарга Си Зиньпинийн айлчлал эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагаа, уул уурхай, дэд бүтэц, үйлдвэрлэл зэрэг бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдийг эхлүүлж, Монголын эдийн засгийг эрчимжүүлэх болно гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ.

Ирэх 9 дүгээр сард БНХАУ-ын Тяньжин хотноо Давосын эдийн засгийн чуулга уулзалт болно. Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийг энэ уулзалтад оролцохыг тус улсын Ерөнхий сайд урьжээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээлэл олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ

Categories
мэдээ улс-төр

Агаар бохирдуулагч төлбөр төлөх журам батлана

Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хороо өнөөдөр  хуралдаж, 2014 оны эхний хагас жилд агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийж гүйцэтгэсэн болон цаашид хийх ажлын талаар холбогдох төрийн байгууллагуудын тайлан мэдээллийг сонслоо.

 Хуралдааныг Улсын Их Хурлын гишүүн, Агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлын дэд хорооны дарга Л.Эрдэнэчимэг даргалан явуулав.

Хуралдааны эхэнд Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны нарийн бичгийн дарга, ажлын албаны дарга Ж.Эрдэнэцогт тус хорооны 2014 оны үйл ажиллагааны эхний хагас жилийн тайланг танилцуулав.

 Монгол Улсын нийт хүн амын 50 гаруй хувь нь Улаанбаатар хотод амьдарч, “Агаар бохирдуулах эх үүсвэрийн 2013 оны Улсын нэгдсэн тоо бүртгэл”-ийн дүнгээр 85900 өрх гэрт, 91449 өрх байшинд, нийт 180 орчим мянган айл, өрх гэр хороололд амьдарч байна. Мөн төвлөрсөн халаалтанд холбогдоогүй 3192 орчим аж ахуй нэгж, байгууллага Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдгээр эх үүсвэрүүдээс гарч буй бохирдлын хэмжээ агаарын бохирдлын 80 орчим хувийг эзэлж байна.

Улаанбаатар хотын агаарын чанарыг гэр хороолол, автозам, орон сууцны хороолол, үйлдвэрийн дүүрэг орчимд автомат болон автомат бус багажаар хоёроос дөрвөн төрлийн үндсэн бохирдуулах бодисыг тодорхойлон хянаж байна. 2013-2014 оны хүйтний улирлын бохирдуулах бодисын сарын дундаж агууламжийг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад хүхэрлэг хий 8 мкг-аар буюу 20 хувиар, нарийн ширхэглэгт тоосонцор 27 мкг-аар буюу 21 хувиар, азотын давхар исэл 18 мкг-аар буюу 26 хувиар тус тус бага байсан бол том ширхэглэгт тоосонцор өмнөх жилийн мөн үеийн түвшинд байна гэлээ.

Гэсэн хэдий ч азотын давхар ислийн хүйтний саруудын дундаж агууламж стандарт хэмжээнээс 2011-2012 онд 1.6, 2012-2013 онд 1.8, 2013-2014 онд 1.3 дахин их, хүхэрлэг хийн хүйтний саруудын дундаж агууламж стандарт хэмжээнээс 2011-2012 онд 2.7, 2012-2013 онд 2.0, 2013-2014 онд 1.7 дахин тус тус их байсан байна.

 2013-2014 онд нийт 45 мянган сайжруулсан зуухаар нийслэлийн айл, өрхүүдийг хөнгөлөлттэй үнээр хангахаар төлөвлөснөөс өнөөдрийн байдлаар 29 мянган сайжруулсан зуухаар хангаад байна. Үлдэгдэл 16 мянган айл, өрхийг сайжруулсан зуухаар халаалтын улирал эхлэхээс өмнө хангахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Ингэснээр нийслэлийн 170 гаруй мянган айл, өрх сайжруулсан зуухаар бүрэн хангагдах юм гэлээ.

Мөн Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн дэд сайд Б.Тулга хэлэхдээ, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яамны зүгээс агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлийн ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор Агаарын тухай хуулинд заасан Агаар бохирдуулагч төлбөр төлдөг байх журмыг яаралтай батлуулахаар ажиллаж байна. Энэ хүрээнд сайжруулсан зуухыг иргэдэд хөнгөлөлттэй олгож байгаа ч зуухыг ашиглахгүйгээр дамжуулан зарж борлуулж байгаатай уялдуулж тодорхой торгуулийн систем бий болгох юм гэв.

 Түүнчлэн нийслэлийн гэр хорооллын бүх айл өрхийн зуухыг солих ажлыг энэ онд дуусгана. Хот төлөвлөлтийн ажлыг зөв явуулснаар агаарын бохирдлыг бууруулахад нөлөөлнө. Газраа өгөөд шууд байранд оръё гэсэн айлууд байдаг. Гэтэл шууд өгөх байр байхгүй байна. Хашаа газрыг нь аваад хоёр гурван жилийн дараа байранд оруулна гэвэл газраа чөлөөлөх айл ховор гарна. Тийм учраас энэ ажил удааширч байгаа. Иймд энэ ажлыг эрчимжүүлэхэд анхаарал хандуулах хэрэгтэй гэж үзэж байгаа гэлээ.

Хуралдаанаар агаарын бохирдлыг бууруулахтай холбогдсон хууль, тогтоомж, бусад шийдвэрийн биелэлтийн талаарх Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны тайлан мэдээг энэ оны 10 дугаар сард сонсохоор тогтлоо. 

Categories
мэдээ улс-төр

Б.Шинэбаатар: Тэд миний гомдлыг шалгаж эхэлнэ гэсэн

ЭЗХЯ-ны Төрийн нарийн бчигийн дарга Б.Шинэбаатар сэтгүүлчдэд мэдээлэл
хийлээ. Тэрбээр “Намайг өглөө ажилдаа ирэхэд миний өрөөний таазнаас шавар, шохой будаг
унасан байдаг байсан. Би үүнийг цэвэрлэгч дуудаад цэвэрлүүлдэг байлаа. Харин
өнгөрсөн баасан гаригт сэжиг төрөөд, энэ талаараа сайд Н.Батбаяртаа хэлсэн. Сайд
“наадах чинь ноцтой асуудал байна. 
Шалгуулах хэрэгтэй” гэсэн юм. Ингээд холбогдох байгууллагын хүмүүсийг
дуудан, ТЕГ-тай холбоо барьсан. Үзлэгээр чагнах төхөөрөмж, камер гарсан. Миний
хувьд чагнах төхөөрөмжийг мэдэхгүй. Би төрд насаараа зүтгэсэн. ОХУ-д ЭСЯ-д ч
ажиллаж байлаа.  Анх сургууль төгсч ирээд,
Гадаад эдийн засагтай харьцах улсын хороонд ажиллаж байсан. Төрийн өмчийн
хороонд бас ажилласан. Завсарт нь хувийн секторт 10 гаруй жил ажилласан. Энэ
хугацаанд миний хувьд ямар нэг асуудалд холбогдож байгаагүй. Надад янз бүрийн
эрүү үүсгэсэн түүх байхгүй. Төрийн албанд би шударгаар ажиллаж ирсэн. Гэтэл
өнөөдөр төрийн албанд ажиллаж байгаа хүмүүсээ ингэж чагнаж байгаад миний хувьд
гайхсан. Гомдолтой байгаа. Энэ талаар гомдлоо ТЕГ-т  гаргасан гэлээ. Б.Шинэбаатар мэдээлэл
хийснийхээ дараа сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулав.

-Хаанаас тэр
төхөөрөмжийг тавьсан бол. Танд ямар нэг таамаглал байна уу?

-Хаанаас тавьсаныг нь би мэдэхгүй. Миний өрөөнөөс гарсан. Одоогоор яамны
хүрээнд үзлэг хийгээгүй байна.

-Өрөөнд чинь шохой шавар
унаад хэр хугацаа өнгөрсөн  бэ?

-Гурав дөрвөн сар болсон. Тэрийг би анзаардаггүй байсан юм. Тэр өдөр л
гэнэтхэн сайдтай зөвлөлдсөн.

-ТЕГ-аас танд ямар нэг
хариу өгсөн үү?

-Тэд миний гомдлыг шалгаж эхэлнэ гэсэн. Шалгаж байгаа.

Таныг АТГ шалгах уу?

-Би шалгуулах үндэслэл байхгүй гэж бодож байна. Төрд олон жил ажиллахдаа
улсын ажлыг унагаж байгаагүй.

-Ерөнхий сайд Төрийн
нарийн бичгийн дарга нарыг дуудаж уулзсан гэсэн. Бусад төрийн нарийн бичгийн
дарга нарын өрөөг шалгах үүрэг өгсөн болов уу?

-Би тэр уулзалтад байгаагүй. Өргөдлөө бичиж байсан үе.

-Таны өрөөнд улсын
нууцтай холбоотой ямар нэгэн яриа хэлэлцээ явагдсан болов уу?

-Миний өрөөнд ноцтой зүйл байхгүй гэж бодож байна. ЭЗХЯ бол улс орны хэтийн
төлөв, ойрын дунд болон урт хугацаанд төлөвлөх асуудал ярьдаг. Энэ утгаараа
ноцтой зүйл байхгүй. Бидний хийсэн журам, заавар, хуулийн төслүүд УИХ дээр
нээлттэй хэлэлцэгддэг.

-Хуулийн хугацаанд танд
хэдий үед эргэж мэдэгдэх бол?

-Үүнийг сайн мэдэхгүй байна. Иргэдээ нууцаар шалгах нь хууль бус гэж үзэж
байна.

Таны өргөдөлтэй
холбоотойгоор өөрийг тань шалгаж байгаа юу?

-Үүнтэй холбоотойгоор ТЕГ-ынхан надаас асуулт асуусан.

Л.МӨНХ

Categories
мэдээ улс-төр

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид Жемил Чичек бараалхав

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид өнөөдөр Бүгд найрамдах Турк улс /БНТУ/-ын Үндэсний Их Хурлын дарга Жемил Чичек бараалхлаа.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж уулзалтын эхэнд хоёр орны харилцаа сайн хөгжиж байгааг дурдаад Монгол Улс гадаад бодлогодоо Турк улсыг гуравдагч хөршөө хэмээн үзэж харилцаагаа өргөжүүлэхийг эрмэлзэж байдгийг тэмдэглэлээ. БНТУ-ын Үндэсний Их Хурлын дарга Жемил Чичек тус улсын Ерөнхийлөгч Абдулла Гулийн чин сэтгэлийн мэндчилгээг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид дамжуулав.

Хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 45 жилийн ой удахгүй тохиох гэж байгааг Туркийн Үндэсний Их Хурлын дарга дурдаад Монгол Улсын зүгээс тус улстай тогтоосон харилцаанд гуравдагч хөршийн бодлогын үүднээс чухал ач холбогдол өгч ханддагт талархал илэрхийлэв. Үүнээс гадна эртний өв соёлын түүхэн уламжлалаар хоёр орон холбогдож байдгийг тэмдэглэсэн юм.

Хоёр талын хооронд байгуулсан 100 орчим гэрээ, хэлэлцээр байдаг нь Монгол, Туркийн харилцаа хэрхэн өндөр түвшинд хөгжиж буйг харуулж байна гээд цаашид эдийн засгийн харилцаагаа өргөжүүлэх чиглэлд анхаарах болно гэлээ. Агаарын тээвэр, дэд бүтэц, эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах, Монголоос Туркт оюутан сургадаг уламжлалыг цаашид үргэлжлүүлэх, Туркийн хөгжлийн туршлагаас хурдацтай хөгжиж буй Монгол Улстай хуваалцахад бэлэн байгаа зэрэг сэдвийг мөн хөндөн ярилцлаа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж хоёр орны улс төрийн дээд түвшний тогтмол сайн харилцаа хадгалагдаж байгаад баяртай байгаагаа илэрхийлээд хоёр орны эртний түүхэн уламжлалт харилцааг хүндэтгэж явдгаа онцлов. Мөн 2005 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар ажиллаж байхдаа Туркийн Ерөнхий сайд Т.Эрдоаны Монголд хийсэн айлчлалын үеэр хамтдаа Орхоны хөндийн цогцолборыг нээж, Хөшөө цайдамын замыг хүлээж авч байснаа дурслаа.

Туркийн зах зээлд хэрэгтэй, Туркээр дамжиж өөр зах зээлд гаргах боломжтой бүтээгдэхүүнийг Монголд үйлдвэрлэх боломжийг хамтран хайх талаар уулзалтын үеэр дурдаж, хүмүүнлэгийн харилцаа, ялангуяа Туркт Монголоос оюутан сургах харилцаа, батлан хамгаалах, хууль сахиулах салбарын хамтын ажиллагаа сайн байгааг тэмдэглэв. Орон сууц, барилгын салбарт Монгол Улсын Засгийн газар Туркийн талаас зээл авах ажлын талаар мөн хөндөж байв.

Уулзалтын төгсгөлд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Таны энэ айлчлал хоёр орны түүхэн харилцааг шат ахиулахад чухал ач холбогдолтой байх болно” гээд Турк улсын Ерөнхийлөгч Абдулла Гульд чин  сэтгэлийн элэгсэг, халуун дотно мэндчилгээ дэвшүүлж буйг уламжилж өгөхийг  БНТУ-ын Үндэсний Их Хурлын даргаас хүслээ.

Categories
мэдээ улс-төр

Наадмаар таван өдөр амрах хуулийн төслийг Байнгын хороо дэмжлээ

УИХ-ын  Төрийн байгуулалтын байнгын  хорооны хуралдаанаар  

Засгийн газраас  өргөн мэдүүлсэн Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийг хэлэлцэж, хууль санаачлагчийн илтгэлийг Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжин танилцуулсан юм.

 Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуулиар Үндэсний их баяр наадмын өдрүүд болох 7 дугаар сарын 11, 12, 13-ны өдрүүдэд бүх нийтээр амардаг. Харин Засгийн газраас санаачлан боловсруулж өргөн барьсан энэхүү хуулийн төсөлд Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.1 дэх заалтын “13” гэсний дараа “, 14, 15” гэж нэмж, баярын өдрүүдэд нийтдээ таван өдөр амардаг байхаар тусгажээ.

  Хууль санаачлагчийн танилцуулгатай холбогдуулан байнгын хорооны гишүүд Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Сайханбилэгээс асуулт асууж тодруулан саналаа хэллээ. Тухайлахад Улсын Их Хурлын гишүүн Су.Батболд Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуулийн төслийг шинэчлэн боловсруулах асуудлаар байнгын хорооноос ажлын хэсэг гаргаж ажиллуулах гэж байгаа учраас энэ хуулийн төслийг буцааж бүхлээр нь харж өөрчлөн зохицуулах хэрэгтэй, Улсын Их Хурлын гишүүн С.Баярцогт Хөдөлмөрийн хуульд байгаа амралтын хоногийн тоог багасгах, нийтээр тэмдэглэх баярын өдөр нь амралтын өдөр таарсан нөхцөлд шилжүүлж тооцдог байх үүднээс хуулийн төслийг цогцоор нь авч үзэх нь зүйтэй юм гэсэн байр суурьтай байгаагаа хэлэв. Харин Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, С.Дэмбэрэл нар хуулийн төслийг дэмжиж буйгаа илэрхийлсэн юм. Ингээд хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжих санал хураалт явуулахад Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхын дэмжлэг авлаа.

Categories
нэг-өгүүлбэрээр

Итали өнөөдрийн тоглолтод Уругвайн багтай тэнцэхэд л нэг оноо авч, дараачийн шатанд шалгарна. Гэхдээ тус багийн ахлах дасгалжуулагч Пранделлигийн хэлснээр бол италичууд тэнцэхийн төлөө биш ялахын төлөө тоглох юм гэнэ.

Categories
нэг-өгүүлбэрээр

Артур Видаль: Чилийн баг 70 хувьд нь бөмбөг эзэмшиж довтолж тоглолоо. Голландчууд энэ өдөр зүгээр л азтай байсан. Тэр азынхаа ачаар л хоёр гоол хийсэн.

Categories
гадаад мэдээ

“Sewol” хөлөг онгоцны багийнхныг шүүх хурал үргэлжилж байна

Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард Өмнөд Солонгосын “Sewol” хөлөг онгоц осолдсон улмаас 300-аад зорчигч амь үрэгдсэн билээ. Тэдний дийлэнх нь сургуулийн сурагч байсан юм. Осол гарахад хайнга хандаж, яаралтай арга хэмжээ аваагүй хэргээр буруутгагдаж буй “Sewol” хөлөг онгоцны багийн 11 гишүүнийг шүүх хурал үргэлжилж байна. Хөлөг онгоцны ахмадын өмгөөлөгч үүнтэй холбогдуулан мэдэгдэл хийхдээ түүний үйлчлүүлэгч санаатайгаар ийм хэрэг үйлдээгүй гээд хүний амь хороосон хэрэг тулгахгүй байхыг шаардаж байгаа юм. Гэвч Өмнөд Солонгосын шүүх уг хэрэгт буруутгаж буй хүмүүст зөөлөн ял оноохгүй байх хэмээн ажиглагчид үзэж байна. 

Categories
нэг-өгүүлбэрээр

Де Боске: Би Вильягийн шигшээдээ тоглож байгаа сүүлчийн тоглолт гэдгийг нь мэдээгүй ш дээ. Зүгээр л манай багийн төвд эрч хүч хэрэгтэй болоод түүнийг Матагаар сольсон. Тун эвгүй юм боллоо, уучлаарай.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Нацизм, фашизм, арьсны үзлийг сурталчилдаг хэвлэл мэдээллийг хаах нь чөлөөт хэвлэлд оруулж буй асар их хувь нэмэр юм

Сүүлийн үед Монголын  телевизүүдээр “100 чухал сэдэв” нэртэй Үндсэн хууль зөрчсөн, арьсны өнгө, яс үндсээр ялгаварлан гадуурхсан  нэвтрүүлэг олон давтамжтай  нэвтэрлээ.  Монгол Улсын Үндсэн хуулийн хоёрдугаар бүлгийн 14 дүгээр  зүйлийн хоёрт  “Хүнийг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, нас, хүйс, нийгмийн гарал, байдал,  хөрөнгө чинээ, эрхэлсэн ажил,  албан тушаал,  шашин шүтлэг, үзэл бодол, боловсролоор нь ялгаварлан гадуурхаж үл болно” гэж заасан байдаг. Дээрх нэвтрүүлэг энэ бүх заалтыг зөрчсөн байна.

Уг нэвтрүүлгийн утга агуулга нь  хятад гарал угсаатай эрлийзүүд нарийн цариг тавихаар зүтгэж,  Хятадын түрэмгийлэл нарийн цариг тавьснаар эхэлж,  Монгол Улс устаж үгүй болох нь  гэсэн өнгө аясыг дам болон шууд утгаар илэрхийллээ.  Уг нэвтрүүлгийн мөрөөр нийгэмд  эрлийзүүдийг үзэн ядах, ялгаварлан гадуурхах шоовдорлох кампанит ажил өрнөөд байна. Нэвтрүүлэг цацсанаас хойш “Босъё, хөдөлье,  буудъя, эрлийзүүдийг  хөөе,  тууя, нэгдье” гэх үгс хаа сайгүй явах болж, зарим нэг төрийн бус байгууллагууд жагсаал цуглаан хийх юм болоод явчихлаа. Эндээс фашизм, нацизм, арьсны үзэл  үнэртэж байна.  Ийм үзэл гаарснаас  болж дэлхийн дайн  болж  улс үндэстэн устаж  байсныг  эрхбиш  та бүхэн  гадарлах биз.  

Монголчуудыг айдаст автуулж, талцалд дуудсан   нэвтрүүлгийн захиалагчтай яриад байх юм алга. Хэвлэл мэдээллийн байгууллагад ямар ч захиалга ирж болдог. Иргэд захиалга өгөх эрхтэй. Харин хэвлэл мэдээллийн байгууллага  хууль зөрчсөн нийтлэл нэвтрүүлгүүдээс  татгалзах эрхтэйгээс гадна нийгмийг буруу тийш турхирч залахгүй байх үүрэгтэй. Гэтэл дээр дурдсан   нэвтрүүлгүүдээс болж нийгэмд доргио үүсч  түүгээр ч тогтохгүй     төрийн үйл ажиллагаа доголдож эхэллээ.  Ямар ч байсан Засгийн газар л лав одоо төмөр замын цариг ярьж зүрхлэхгүй биз.  Дээр нь  нарийн цариг гэж ярихаа энэ удаа болино. Ийнхүү зуны дэлгэр цагт явагдах ёстой  төмөр замын ажил өнгөрөх нь  тодорхой болж байна.

Үндсэн хууль зөрчсөн энэ нэвтрүүлгийг цацсан  хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд “Захиалагч нь   хариуцлага хүлээнэ” гэж бодож байгаа бол том эндүүрэл. Олонд түгээж нийгмийг хагаралдуулчихаад яахаараа өөрсдөө хариуцлага хүлээхгүй гэж.  Харин ч бүүр их хариуцлага хүлээж таарна. Иргэдийг хооронд нь  хагалж,  арьс өнгө,  үндэс угсаа, үзэл бодлоор нь ялгаварлан гадуурхсан үзлийг дэвэргэсэн,  Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Хүний эрхийн түгээмэл тунхгийн үзэл санааг санаатайгаар зөрчиж байгаа  дээрх хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад хатуу арга хэмжээ авч,   одоо шууд хааж, хэвлэл мэдээллийн  лицензийг нь хураах хэрэгтэй. 

 Улайм цайм арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхсан  ийм  нэвтрүүлгийг цацаж буй телевизүүдийг хаахгүй өөгшүүлэх нь чөлөөт  хэвлэлийн хөгжилд асар их хохирол учруулж байна. Тиймээс дээрх хууль зөрчсөн бүдүүлэг нэвтрүүлэг явуулсан хэвлэл мэдээллийн байгууллагыг хаах нь чөлөөт хэвлэлийн хөгжилд оруулж байгаа асар их тус дэм юм.

Ер нь сүүлийн үед  хэвлэл мэдээлэл  болон цахим ертөнц сайт, твийтрээр хүн гүтгэх, доромжлох, тохуурхах, дарамтлахад хэн ч, юу ч хэлэхээ байж. Ерөнхий сайдыг гэхэд л онигооны баатраар өргөмжилж, матрын зулзага болгож доромжлох болов.  Зулбасганы бие дээр нүүр толгойг нь залгаж, ой гутам зураг тавьж, орчлонгийн хамаг муу үгсийг цуглуулж,  доромжлох бол энүүхэнд болж.   С.Баярцогт, Л.Гансүх, Д.Зоригт нарын сэхээтнүүдийг хужаагаар нь дуудаж, эрлийз хурлийз гэж үзэн ядаж,  Н.Батбаяр сайдыг бөө, тэнгэрийн амьтан, гал тахьдаг, төрийн их зөнч гэж амныхаа зоргоор доромжилно. Нөгөөдүүл нь  ч гэсэн дээ. Чөлөөт хэвлэлд хайртай царайлж, дүр үзүүлж  жүжиглэдэг. Ядаж байхад Н.Алтанхуяг  гэхэд  охин Саранзаяа, туслах Дэнзэн нарынхаа өмнөөс хэлэх үггүй болтлоо асуудалтай байдаг. Н.Батбаяр адилхан. Төрийн хүн байж гал тахиж гүйгээд байсан. Ийм асуудлаасаа болж  гүтгэн доромжилж,  хагалан бутаргах үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн өөдөөс олигтойхон дуугарчих нэр нүүргүй болчихоод  дэмий л хэвлэлд хайртай хүний дүр эсгэх юм. 

Энэ мэтээр хэвлэл мэдээллийг өөгшүүлэх нь Монголын чөлөөт хэвлэлийг буруу тийш нь залаад буруу замаар явуулаад байна. Хэвлэлээр мөнгөтэй хүн хэнийг ч яаж ч доромжилж болдог гэсэн ойлголт   нэгэнт  бий болж,  юу хүссэнээ олон нийтэд түгээж болдог гэсэн буруу үзэл тогтлоо. Гэмт хэргийн тухай хуульд сэтгүүлч хүн гүтгээд ял авахгүй гэж заалт оруулсан.  Үүнийг нөгөө талаас нь харвал сэтгүүлч  хэн нэгнийг   гүтгэж доромжилж болно гэдэгтэй агаар нэгэн заалт. Бид хүнийг доромжилж болохгүй, гүтгэж болохгүй. Шүүмжилж болно. Болохгүй байгааг нь, алдаа дутагдлыг нь шүүмжлэхээр шалгуулна, бариулна гээд сандралдаад байдаг хэрнээ доромжилж басамжлуулж гүтгүүлэхээрээ загнуулсан хүүхэд шиг байгаад байдаг нь ямар учиртай юм бэ. Энэ бүхнийг нэгтгээд бодохоор чөлөөт хэвлэл хөгжиж байгаа биш чөтгөртэй хэвлэл үүсч байгаа юмуу даа гэсэн эмзэглэл төрөх юм. Хэвлэлээр доромжлуулж   гүтгүүлчихээд инээгээд сууж байгаа улстөрч бол Монголд чөлөөт хэвлэлийг устгаж байгаа хэрэг юм. 

Олон нийтэд нөлөөлөх талаас нь авч үзэхэд твийтр ч  чөлөөт хэвлэл мөн. Твийтрийг анзаараад байх нь ээ бодох эргэцүүлэх зүйл их харагддаг. Ихэнх улс орнууд өөр өөрийн гэсэн харилцааны сошиал  хэрэгсэлтэй байдаг. Тэд гадны харилцааны хэрэгсэл дээр чухал хүмүүс байршвал нууц алдах эрсдэлтэй гэж үздэг. Гэтэл яагаад Америкийн  сошиал хэрэгсэл дээр   манай төрийн удирдлагууд, Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, УИХ-ын дарга, улстөрчид нь  байршаад үйл ажиллагаа явуулаад байна вэ. Түүнд нь захын нэг нусгай жаал улс орны бодлого буруу зөрүү яриад загнаад сууж байдаг.  Нөгөөдүүл нь үүнийг тоож байгаа ч юм байхгүй “Би хамгийн олон дагагчтай болж”  гэцгээн гайхуулаад суудаг нь зөв үү,  буруу юу.  Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хууль энэ хэсгийнхэнд ч хамаарах ёстой. Хүнийг гүтгэх доромжлох, хүмүүн бусаар хэлэх зэрэг нь твийтрчдийн өдөр тутам хийж байдаг гол ажил нь болсон.

Үндсэн хууль  зөрчин,  хүний эрхийн түгээмэл тунхаг зөрчсөн, хүн доромжилсон,   хувь иргэний эрх чөлөөнд халддаг хэвлэл мэдээллийг хааж эрс арга хэмжээ авч  хуулийн дагуу ажиллах нь чөлөөт хэвлэлийн ариун талбайд ургасан чөтгөрийн өвсийг түүж байгаа хэрэг. Чөлөөт хэвлэлийн  ирээдүйд санаа зовдог хэвлэл мэдээллийн  зүтгэлтнүүд  энэ бүх хууль зөрчсөн нийтлэл нэвтрүүлэг ямар ч хорио саадгүй нэвтэрч хэвлэгддэг болсонд  ихээхэн санаа зовж эмзэглэж байна.  Яагаад гэвэл чөлөөт хэвлэл энэ янзаараа  хууль зөрчин юу дуртайгаа хэвлэн нийтэлж, нэвтрүүлсээр байх ахул хаагдахаас өөр замгүй болох нь.

Захиалагчийн даалгавар ёсоор  Монголын телевизүүд  ард түмнийг хагаралдуулан  хоёр хувааж, цэвэр цусны монгол, эрлийз монгол гэж талцууллаа. Одоо цаашид монголчуудыг юу хий гэж зааж өгөх вэ. Зэвсэг бариад тулалдацгаа гэж уриалах уу. Зүв зүгээр амьдарч байсан ард түмнийг ингэж хорлож байгаа хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг  тэгээд хаахаас өөр яах ёстой юм бэ.  Хэрэв “Чөтгөрийн ургамлаа” ингэж эрс тууштай хатуу арга хэмжээ авч, тасдан хаяж, чөлөөт хэвлэлээс тусгаарлахгүй  юм бол  Монголын чөлөөт хэвлэл устаж үгүй болохдоо тулж ирээд байна. Хэвлэл мэдээлэл ийм аюултай, ингэж захиалгаар  үндэстэн ястанг хооронд нь алалдуулдаг  гээд  нийтэд нь хамруулаад хэвлэл мэдээллийг хаавал яах вэ. Хэрэв чөлөөт хэвлэл уствал нөгөө бидний яриад байдаг ардчилал, тусгаар тогтнол гэх зүйлүүд үлдэх үү.       

Б.ДОРНО