Өнгөрсөн баасан гаригт зургаан сая хүртэлх төгрөгийн тэтгэвэр барьцаалсан иргэдийн зээлийг төрөөс нэг удаа төлөх хуулийг баталсан. Мөн энэ өдөр ахмадуудын эрхийг хамгаалах чиглэлээр ажилладаг ТББ-ууд болон тэтгэврийн зээлгүй ахмадууд нэгдэж иргэдийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа тэглэх тухай хуулийн төслийн талаар мэдээлэл хийсэн юм. Энэ үеэр олон нийтийн сүлжээнд “Би тэтгэврийн зээл аваагүй” хэмээн уйлсан гэх иргэн Л.Цэцэгтэй ярилцлаа.
-Юуны өмнө та өөрийгөө танилцуулахгүй юу?
-Намайг Л.Цэцэг гэдэг. Би БЗД-ийн 10 дугаар хороонд оршин суудаг.
-Та хэдэн оноос хойш тэтгэвэр авч эхэлсэн бэ?
-2008 оноос тэтгэвэр авч эхэлсэн. 2008 онд одоогийн УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ тухайн үед бидний тэтгэвэр авах жилийг арван жилээр нэмж өгсөн юм. Ардчилал гарч ихэнх зүйл хувьчлагдаж эхлэхэд хүмүүс наймаа хийх болсон. Энэ наймаа хийж явсан үеийг ажил хөдөлмөр эрхэлсэн гэж үзээд тэтгэвэрт хамрагдахад 10 жил нэмж өгсөн. Ингээд би тэтгэвэр авч эхэлсэн юм.
-Та хэдүүлээ амьдардаг вэ?
-Миний бие 2000 оноос өвдөж, хань маань намайг эмнэлгээр авч явдаг байлаа. Гэвч 2015 онд нас барж, би тэжээгчээ алдсаны мөнгө авч эхэлсэн юм. Би дөрвөн хүүхэдтэй. Бүгд тусдаа гарчихсан. Миний дөрвөн хүүхэд бүгд зээлтэй. Тийм болохоор хүүхдүүддээ түвэг болохгүйн тулд өөрийнхөө тэтгэврийг амьдралдаа хүргэх гэж явдаг.
-Таныг тэтгэврийн зээл аваагүй гэж уйлсан гэх зүйл сошиалаар яваад байх юм…
-Намайг тэр сошиал орчноор муулж байна гэнэ лээ. Яасан завтай улсууд байдаг юм. Бидний үед хүнтэй хэрэлдэж, хүнийг муу хэлэх зав байсангүй. Завтай хүмүүс л хүний уйлсныг хараад муулж байгаа биз дээ.
Миний үг хэлж байгаа бичлэгийг эхлээд явуулж байснаа сүүлд нь уйлсныг нь л яриад байна гэж хүмүүс утасдаж хэлсэн. Охин, бэр маань ч санаа нь зовсон байдалтай хэлсэн.
-Та яагаад уйлах болов?
-Би тэтгэврийн зээл аваагүйдээ уйлаагүй ээ. Хамгийн гол нь олон ахмад тэтгэврийн хэдэн төгрөгөөрөө амьдралаа залгуулж яваа гэдгийг ойлгоосой гэж хүссэн. Биднийг амьжиргаа сайтай учраас зээл аваагүй гэж ярьж болохгүй л дээ.
Аль болох улс орон, үр хүүхдэдээ түвэг болчихгүй юмсан гэж тэтгэврийн хэдэн төгрөгөө хүргэх гээд зүтгэж байна. Нам, засаг, төр ингэж сонгуулийн шоу хиймээргүй байгаа юм. Ахмадуудаа ингэж талцуулж, зээлгүй ахмадуудаа гадуурхаж болохгүй гэх үүднээс уйлаад ярьсан. Гэтэл биднийг бололцоотой гэж ярьж байна. Яагаад ингэж доромжилж байгаа юм бэ гэж л уйлсан. Бид баян таргандаа зээл аваагүй юм биш. Зээл аваад нас барчихвал үр хүүхдэд минь түвэг болно гэж бодоод л тэсч тэвчиж, хойд хормойгоороо урд хормойгоо нөхөж явна. Гэтэл биднийг ингэж ялгаварлан гадуурхаж байгаад гомдолтой байна. Манай улсын нийт хүн амын 6.8 хувь буюу 223 мянга нь 60-аас дээш насны ахмадууд байна. Нийт ахмадуудын 71 хувь нь буюу 223 мянган ахмад тэтгэврийн зээлтэй. Тэтгэврийн зээл авсан ахмадуудын 90.6 хувь нь зургаан саяас доош зээлтэй гэсэн судалгаа байна лээ.
-Ахмадуудад байгалийн баялгийг тэгш бус хуваарилж байгааг шүүмжилж дуугарсан гэж ойлголоо. Та тэтгэврийн зээл авч байсан уу?
-Тэтгэврийн зээл авсан ахмадуудыг огт буруутгаагүй. Бидэнд эмчилгээ сувилгаанаас эхлээд мөнгө их хэрэгтэй болно. Ар гэрийн шалтгаанаар ч зээл авч болно. Хүүхдүүд нь ч зээл авахуулдаг л байх. Амьдрах гээд зүтгэж яваа ахмадууддаа бүгдэд нь эрх тэгш хандах хэрэгтэй. Яагаад биднийг алагчилж үзэж байгаа юм. Би зээл авдаггүй. Аргагүйн эрхэнд өвдөөд эм тарианы мөнгө хэрэг болоход ганцхан сараар зээл авдаг. Цагаан сарын үеэр хоёр сараар зээл авна гэж бодож байлаа. Зээл аваагүй иргэд тэтгэврийнхээ 70 орчим хувийг эрүүл мэнддээ зарцуулдаг. Өнөөдөр тэтгэврийн зээлгүй 194 мянган ахмад байна. 194 мянган хүний тал нь тэтгэврийн зээл авахгүйгээр амьдрах боломжтой, бололцооны хүн байж болно. Гэтэл 194 мянган ахмадын 50, 60 хувь нь над шиг тэтгэврийн мөнгөөрөө амьдралаа залгуулж явж байгаа. Өнөөдөр эм тарианы үнэ ямар байгааг ахмадууд сайн мэдэх байх. Хоол хүнсээ бэлдье гэхэд мах ямар үнэтэй байгаа билээ.
-Иргэдийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийг төрөөс нэг удаа төлөх хууль батлагдаж, тэтгэврийн зээлгүй хүмүүст нэг сая төгрөгийн үнэт цаас олгохоор болсон…
-Үүнийг дэмжмээргүй байгаа юм. Ядахдаа энэ оны тавдугаар сард тэр мөнгөө өгвөл болж байна. 2021 оны тавдугаар сар гэж байгаа нь утгагүй байна. Ахмадууд ийм зүйлд итгэхгүй. Бид тэр мөнгийг авъя гэж бодохгүй байна. Улс орны байдал ямар байгаа билээ. Гэхдээ үнэхээр зээлгүй ахмадууддаа сая төгрөг олгоё гэж байгаа бол энэ жилдээ багтааж өгөх хэрэгтэй.