Ханиад, томууны өвчлөл нэмэгдэж, өрх, дүүргийн эмнэлгүүд хүүхдийн хөлд битүү дарагдсан энэ үед ханиадыг үр дүнтэй эмчлэх эм олдохгүй эцэг эхчүүд арга мухардаж байна. Өрх, дүүргийн эмнэлгийн хүүхдийн эмч нарын зөвлөж буй Амоксиклав сироп эмийн сангуудаар тасарчээ.
Тус сиропон эмийн талаар хүний их эмч Б.Дэлгэрмаа “Амоксиклав бэлдмэлд мэдрэг бичил биетээр үүсгэгдсэн халдварт үрэвсэлт эмгэгийн эмчилгээнд хэрэглэдэг. Мөн амьсгалын дээд зам, чих хамар хоолойн халдвар (дунд чихний үрэвсэл, дайвар хөндийн үрэвсэл, гүйлсэн булчирхайн үрэвсэл, залгиурын үрэвсэл), амьсгалын доод замын халдвар (гуурсан хоолойн архаг үрэвслийн хурцдал, уушгины архаг явцтай бөглөрөлт өвчин, эмнэлгийн бус шалтгаант уушгины үрэвсэл), арьс ба зөөлөн эдийн халдвар, яс ба үений халдвар (остеомиелит), шээс ялгаруулах замын халдвар (давсагны үрэвсэл, пиелонефрит), эх барих эмэгтэйчүүдийн халдварын үед хэрэглэнэ. Сиропон хэлбэрийг таблетан эм ууж чадахгүй ялангуяа нярай хүүхдүүдэд зөвлөдөг. Энэ эм нь антибиотик учраас эмчийн жороор олгодог” хэмээн тайлбарлалаа. Мөн тэрээр ханиад, томууны өвчлөл маш ихэсч байна. Эмийн сангуудаар шаадлагатай эмүүд тасарч байна. Тиймээс хүүхдүүд болон насанд хүрэгчид амны хаалтаа тогтмол зүүх шаардлагатай. Ханиад, томууг заавал туссаны дараа эмчлэхээс илүү урьдчилан сэргийлж амны хаалтаа зүүх, вакцинд хамрагдах шаардлагатай байгааг анхаарууллаа.\
Амоксиклав эмийг хоол боловсруулах замын хямрал илрэхээс сэргийлэхийн тулд хоолны өмнө хэрэглэдэг. Насанд хүрэгчид ба 12-оос дээш насны хүүхэд бэлдмэлийг 875/125мг тунгаар хоногт хоёр удаа хэрэглэнэ. Нэг удаагийн тунгаар 12 цагийн зайтай хэрэглэдэг. 40кг хүртэл жинтэй 12-оос доош насны хүүхдэд амоксиклавыг 125/31,25мг, 250/62,5мг, 500/125мг зэрэг бага тунгаар хэрэглэдэг байна. Эмийг аоксициллин, клавуланы хүчил ба бэлдмэлийн найрлага дахь бусад бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд хэт мэдрэг хүмүүс, Бета-лактамын цагирагт бүтэцтэй бусад антибиотикт (пенициллин, цефалоспорин) хэт мэдрэг хүн, Амоксициллин/клавуланы хүчил хэрэглэх үед шарлах буюу элэгний үйл ажиллагаа нь өөрчлөгдөж байсан хүмүүс, түүдгэнцрийн фильтраци 30мл/мин бөөрний дутагдал 12 хүртэлх насны буюу 40кг хүртэл жинтэй хүүхэд, халдварт мононуклеоз, лимфолейкоз, хүнд явцтай элэгний дутагдал, хоол боловсруулах замын эмгэг (ялангуяа пенициллин хэрэглэснээс үүссэн бүдүүн гэдэсний үрэвсэл), бөөрний архаг дутагдалтай хүмүүс болгоомжтой хэрэглэх ёстой.
Уг амоксиклав сироп 125 мг хэмжээтэй нь “Монос эмийн сан”-д 21600 төгрөгөөр худалдаалагддаг юм байна. Гэтэл одоо бүх эмийн сангуудаар тасарчээ. Эмийн лавлахуудаас тодруулахад ч энэ эм тасарсныг хэлж байлаа. Зөвхөн Долоон буудалд байрлах “Их шүүдэр” эмийн санд л 33 мянган төгрөгөөр зарагдаж байгааг эмийн санч хэллээ. Гэхдээ энэ нь зөвхөн гурваас дээш насныхан хэрэглэхэд зориулсан тунтай. Нярай, 0-2 насныханд зориулсан нь мөн тасарчээ.
Харин цахим орчинд эм, тариа худалдааны бүлгэмүүдэд Амоксиклав сиропны дамын бизнес цэцэглэжээ. Эм худалдаалах бүлгэм бүрээр шагайхад тус эмийг зарах тухай зарлал түгээмэл харагдлаа. Эм дамлагчид зах зээлийн ханшаас 10 мянган төгрөгөөр илүү худалдаалж, ханиадтай хүүхдүүдийн эцэг эхийг шулж байна.
Бид иргэн Д.Дуламсүрэнг Сүхбаатар дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт хүүхдээ үзүүлээд гарч явахад нь уулзаж ярилцлаа.
-Та эмнэлэгт ямар шалтгаанаар ирсэн бэ?
-Манайх таван хүүхэдтэй, хоёр бага маань 0-3 насных. Хоёр хүүхдээ яаралтай тусламжаар үзүүлчихээд гарч явна.
-Танай хүүхдүүд хэзээнээс ханиад хүрсэн бэ, ямар эм хэрэглэж байна?
-Хүйтний улирал эхэлсэн цагаас л ханиад хүрээд цэцэрлэгтээ явж чадаагүй. Бид ч ажилдаа сэтгэл амар явж чадахгүй өглөө, өдөргүй л хүүхдэдээ эм тан өгч ханиадыг нь эмчлэх гэж хичээж байна. Нэг эдгэмээр болоод л больчих юм. Эмчийн зөвлөсөн эм бүрийг л хэрэглэж байна. Сүүлийн үед зөвлөсөн эм ч олдохоо байлаа. Эхэн үедээ гайгүй эдгэх янзтай болж байсан. Сүүлийн үед халуурч, бөөлжиж байна. Эмнэлэг гишгэх зайгүй, хүүхдээ тэвэрсэн хүний хөлд дарагдаж байна шүү дээ. Хүүхдүүдийн ханиадны өвчлөл агаарын бохирдолтой шууд холбоотой. Агаар, хөрсний бохирдлоо шийдчихэж чаддаггүй юм гэхэд ядаж хүүхдийн ханиадны эмээ дотооддоо хийчихдэг баймаар юм. Импортоор орж ирж байгаа эмнүүд нь тэнгэрт хадсан үнэтэй, тэгээд олдохгүй. Ер нь бол дотооддоо, өөрсдөө юугаа ч хийж чаддаггүйн л балаг шүү дээ. Эмийн стандартыг хамгийн муу баримталсан, хамгийн чанаргүй эмнүүд орж ирнэ. Тэгээд бас олдохгүй, дамын наймаачнаас олж авна, арай л дэндүү байна даа.
Хүний их эмч, “Ази фарма” эмийн сангийн эм зүйч Э.Хулан “Хүмүүсийн хамгийн түгээмэл хэрэглэдэг Миксагрип ханиадны эм есдүгээр сарын 28-ны өдрөөс тасарсан. Индонез улсаас орж ирдэг. Осельтамивир гээд вирусийн эсрэг, ковидын дараа ч хэрэглэгддэг, ханиадны үед түгээмэл хэрэглэж байгаа эм тасарсан эрэлттэй байна. Хүүхдийн тунтай нь тасарчихсан. Антибиотикийн хэрэглээ өндөр байгаа учраас түгээмэл хэрэглэгддэг бүх төрлийн антибиотик тасарч байна. Мөн сиропон антибиотикууд, жимсний амттай болгож сирополсон эмүүд ч тасарсан. Шахмал хэлбэрээрээ гашуун амттай учир хүүхдүүд ууж чаддаггүй. Жишээлбэл, хоолойны ангин, үрэвслийн үед хэрэглэдэг кларитромицин антибиотик тасарсан, хэзээ ирэх нь тодорхойгүй байна гэв.
Ингээд эмч нарын зүгээс ханиад ба томуугийн эхэн үед илрэх шинж тэмдгийг хөнгөвчлөх зорилгоор богино хугацааны эмчилгээнд хэрэглэхэд зөвлөж буй эмүүдийг танилцуулж байна.
НОЛКОЛД, NOLCOLD
Парацетамол, Фенилэфрин гидрохлорид, Хлорфенамины малеат, Кофеин агуулсан шахмал
Нолколд нь халуун бууруулах, толгой, булчин, үе мөчний өвдөлт намдаах болон ханиад шуухинааны үед хэрэглэх зориулалттай нийлмэл найрлагатай. Өвдөлт намдааж халуун бууруулах маш бага үрэвслийн эсрэг үйлдэлтэй ба ТМС-д үүсдэг простогландины нийлэгжилтийг саатуулснаар ноцицепторын мэдрэмжийг багасган өвдөлт намдаах, нугасны шингэний простогландиныг багасгаж гипоталамусын дулаан зохицуулгын төвийг хэвийн ажиллагаанд оруулна, хамрын дайвар хөндий ба хамрын шүүрэл ба битүүрлийг багасгана.
Мэдрэлийн системийг идэвхжүүлж оюуны ба биеийн хүчний ажиллах чадварыг дээшлүүлэхийн зэрэгцээ хөдөлгөөний идэвхийг ихэсгэнэ. Харин кофеинийг их тунгаар хэрэглэвэл мэдрэлийн систем ядаргаанд орно. Кофеин нойрсуулах эм, наркозын бодисуудын үйлдлийг сулруулах, нугасны рефлексийн сэрэх чанарыг нэмэгдүүлэх, амьсгал ба зүрх судасны төвийг сэргээх араг ясны булчингийн ажиллагааг идэвхжүүлж, ходоодны хүчил нэмэгдүүлж цусан дахь глюукозыг нэмэгдүүлнэ.