-“Аз хур” номын их дэлгүүр хэрэглэгчдийн шаардлагад
нийцсэн номыг хүргэнэ-
Намрын нартай
дулаахан өдрүүдийн нэг нь өчигдөр
байлаа. Энэ өдрийг гэгээлэг, өнгөлөг болгосон олон үйл явдлаас “Аз хур” номын
их дэлгүүрийн нээлтийг онцолж байна. Сүүлийн үед “Мөнхийн үсэг” группын харьяа “Аз хур”
хувьцаат компани дэлгүүрээ өргөтгөн дэлхийн жишигт нийцсэн номын их дэлгүүр
нээнэ гэсэн зар, мэдээлэл ном сонирхогч, номын хорхойтнуудын анхаарлыг татаж
байсан байх.
Манай нийслэл
хотод “Интер ном”, “Мажестик” зэрэг номын дэлгүүрийг эс тооцвол уншигч,
үйлчлүүлэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн, номоо үзээд, уншаад авах тав
тух, боломжоор хангасан номын дэлгүүр ховор.
Цөөхөн номын дэлгүүрүүдэд ороход хүмүүс давчуухан зайд, хоорондоо
мөргөлдөн, зогсоогоороо ном уншиж байгаа харагддаг. Түүнчлэн хайсан ном
олдохгүй, номоо тухтайхан уншаад сонгох боломжгүй зэрэг хүндрэл, бэрхшээл
гардаг билээ. Тэгвэл “Аз хур” номын дэлгүүр нь энэ бүх асуудлыг шийдсэн дэлхийн
жишигт нийцсэн номын дэлгүүр болж чаджээ. Дэлгүүрийн нийт талбайн хэмжээ нь
1000 м.кв юм байна. Үндсэн дэлгүүрийн
тасаг, гадаад номын тасаг, хүүхдийн номын хоёр тасаг, бичиг хэргийн худалдааны
тасаг, кафе гэсэн зургаан тасалгаанаас бүрдэнэ. Нарны гүүрийн зам дагуу, Саруул
худалдааны төвийн урд буюу хуучин “Мөнхийн үсэг” группын хэвлэх үйлдвэрийн
байранд үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа.
Анх очиход
“гаднаа ч, дотроо ч их цэвэрхэн, тухтай
юм аа” гэх сэтгэгдэл хамгийн түрүүнд төрлөө. “Мөнхийн үсэг” группын хэвлэх
үйлдвэрийн доод талын хоёр давхарт номын их дэлгүүр нь ажиллаж байгаа юм байна.
Нэгдүгээр давхарт үндсэн худалдааны тасгууд, хоёрдугаар давхарт нь оффис нь
байрлах аж. Дэлгүүр нь нийтдээ зургаан тасалгаатай, 15-20 мянга гаруй нэр
төрлийн номтойгоор нээлтээ хийж байгаа гэнэ.
Тухайлбал, үндсэн номын худалдааны тасаг, хүүхдэд зориулсан хоёр тасаг,
гадаад номын тасаг болон кафе гэсэн зургаан тасагтай.
Үндсэн номын
тасагтаа лангуу, тавиуруудаа номын төрөл жанраар их эмх цэгцтэй байрлуулжээ.
“Гэр бүл хувь хүний хөгжил”, “шинжлэх ухаан, танин мэдэхүй”, “намтар сургааль,
дурдатгал”, “мэргэжлийн ном, гарын авлага”, “гадаадын уран зохиол”, “Монголын
уран зохиол”, “эдийн засаг”, “соёл уламжлал”, “эрүүл мэнд, хоол”, “сэтгүүл”,
“яруу найраг, шүлэг”, “нийгэм, улс төр”, “шашин, гүн ухаан” гээд арав гаруй
төрөл, жанраар номнуудаа ангилсан байна.
Энд бусад номын
дэлгүүрүүдээр худалдаалагдаж байдаг Хиллари Клинтоны “Миний амьдралын түүх”,
“Үллис”, Томас Фридман “Дэлхий бөөрөнхий биш”, “Дайн ба энх”, “Зуун жилийн
ганцаардал” тэргүүтэй дэлхийн шилдэг зохиолуудаас гадна Монголын нэрт
зохиолчдын бүтээлүүд цөм тавигджээ. Мөн их дэлгүүрийн нээлтийг тохиолдуулан
“Болор судар” хэвлэлийн газраас “20 дугаар зууны шилдэг романууд” цуврал,
“Дэлхийн сонгодог зохиолууд”, “Сонгодог жүжгийн дээжис” зэрэг олон шинэ
бүтээлүүдийг хэвлэн, уншигчдадаа бэлэг барьж байна.
“Аз хур” их
дэлгүүр бяцхан үйлчлүүлэгчдээ их анхаарал хандуулсан харагдаж байв. Эднийх
хүүхдүүдэд зориулан 0-6 насны хүүхдийн тасаг, зургаагаас дээш насны хүүхдийн
гэсэн хоёр ч тасаг гаргажээ. Хүүхдэд зориулсан гэдэг утгаараа зургаагаас доош
насныхны тасаг нь багачуудын анхаарлыг татах зураг чимэглэлээр дүүрэн байх
бөгөөд тавиур нь ч гэсэн хүүхдийн гар хүрээд авахаар тохиромжтой юм байна. 0-6 насны
хүүхдийн тасагт голдуу үлгэрийн ном, сонсдог ном, зурагт ном, хүрч мэдэрдэг
ном, буддаг ном гээд балчир насны хүүхдийн хэл, яриа, сэтгэхүйг хөгжүүлэхэд
зориулсан номнууд байгаа бол зургаагаас дээш насны хүүхдийн тасагт сурах бичиг,
танин мэдэхүй, үлгэрийн ном, IQ хөгжүүлэх ном, гадаад хэл дээрх номнууд байлаа.
Энэ хоёр тасагт одоогийн байдлаар 20 гаруй мянган ном байгаа аж.
Бичиг хэргийн
худалдааны тасагт нь бүх төрлийн үзэг, бал харандаа, дэвтэр, хуанли, баллуур,
бичгийн цаас, цавуу гээд бичгийн хэрэгслийн зүйл зарагдаж байна. “Мөнхийн үсэг”
групп нь өөрийн нэрийн тэмдэглэлийн
дэвтрүүдийг олон жил хэвлэн гаргаж байгаа бөгөөд бичиг хэргийн тасагтаа
тэмдэглэлийн дэвтрийн бүхэл бүтэн лангуу нээж өгчээ. Гадаад номын тасаг нь бусад номын
дэлгүүрүүдийн гадаад хэл дээрх номын тасгаас харьцангуй том юм. Эндээс орос,
англи, хятад, япон гээд олон улсын хэл дээр бичигдсэн гадны томоохон ном
зохиолыг олж уншиж болно.
Уг номын их
дэлгүүрийн бас нэгэн онцлог тал нь цахим
ном унших тусгай булантай. Энэ буланд интернет кафе шиг өөд өөдөөсөө
харсан ширээ сандал байрлуулсан байх
бөгөөд цахимаар ном уншихад зориулан ухаалаг гар утас, таблет, I pad зэрэг
хэрэгслүүдийг байршуулжээ. Том ном барьж унших дургүй хүмүүс цахим номноос
дуртай зохиолоо олж уншиж чадах аж. Гэхдээ цахим номыг зөвхөн энд гэлтгүй
ухаалаг утас, таблет барьдаг бүх хүн ямар ч орчинд уншиж чадна. Өөрийн утас,
таблет дээрээ “App store” юм уу “Play store”
цэснээс “Azbooks” аппликейшнийг үнэгүй татсанаар ийм боломж нээгдэх юм.
Номын дэлгүүрт орохоор сууж байгаад номоо уншаад сонгочих сандал
олддоггүй зовлон бий. Харин эднийх энэ асуудлыг бүрэн шийдэж бараг лангуу
болгоны хажууд зөөлөн буйдан тавьжээ.
Мөн худалдан авагчдын тав тухыг хангахад зориулан үндсэн худалдааныхаа
тасгийн дээр жижигхэн кафе нээсэн байна. Энэ кафед кофе ууж суунгаа, сонгосон
номоо гарчиглачих боломжтой аж. “Аз хур” номын их дэлгүүрийн гүйцэтгэх захирал
Б.Энхжаргал “Хичнээн хямралтай үе хэдий
ч төлөвлөгөөнийхөө дагуу их дэлүүрээ нээж хүмүүст хүргэлээ. Номын цагаан буян
түшнэ гэж манайхан ярьдаг болохоор үйл ажиллагаа маань яваандаа жигдрээд явах
байх. Бид гол нь үйлчлүүлэгчдийнхээ тав
тухыг хангаж, үйлчилгээгээ сайжруулан дэлхийн стандартад нийцүүлэхийг зорьсон”
гэдгийг онцоллоо. “Аз хур” номын их
дэлгүүрт 20 гаруй үйлчилгээний ажилтан, зөвлөх ажиллаж байгаа юм байна.
“Хэрэглэгчдийн
зүгээс зарж байгаа номнуудын чинь хуудас салаад байна, найруулга муу байна гэх
санал ирдэг тул цаашдаа зохиолчдодоо
тодорхой шаардлага тавьж, хамтран
ажиллана. Ирсэн ном болгоныг худалдаанд тавихгүй” гэдгийг тус дэлгүүрийн
удирдлагууд хэлж байв. Мөн нээлтийн ажиллагаанд Т.Галсан гуайн “Олон улсын
жишгийг дагаж борлуулалтгүй номыг худалдаанаас гаргах, хувь бууруулах зэрэг
арга хэмжээ авч ажиллуулахыг бодоорой” гэснийг цаашдын үйл ажиллагаандаа тусгах
болно гэсэн юм.
“Аз хур” номын их
дэлгүүрт зохиолчид номоо тавиулахын тулд 20-25 мянган төгрөгийн шимтгэл төлөх
юм байна. “Бид зохиолчдоо дэмжих үүднээс өндөр шимтгэл ноогдуулахгүй. Цаашдаа ч
зохиолчдоо дэмжих үүднээс олон маркетингийн ажил явуулна” гэдгийг мөн тус
компанийн гүйцэтгэх захирал хэлсэн.
Олон улсын номын
томоохон дэлгүүрүүдэд долоо хоног бүрийн шилдэг, хамгийн их борлуулалттай номыг
зарладаг. Манайд “Интер ном” номын дэлгүүр
ийм үйл ажиллагаа явуулдаг билээ. Энэ жишгээр “Аз хур” номын дэлгүүр ч
долоо хоногийн хамгийн их уншигчидтай номыг тодруулж байх гэнэ.
Нээлтийн
ажиллагааны тухайд. “Аз хур” номын их дэлгүүрийн нээлт ерөнхийдөө халуун дулаан
уур амьсгалтай болж харагдсан. “Зохиолч бичээч, яруу найрагч уран бүтээлийн анд
нөхөд, номын найзуудыг уулзуулсан, халуун дотно яриа өрнүүлсэн уулзалт болж
байна” хэмээн нээлтэд хүрэлцэн ирсэн хүндэт зочид хөөрөлдөж байв. Нээлтийн
ёслолд “Мөнхийн үсэг” группын дарга Б.Батцэцэг, “Аз хур” компанийн гүйцэтгэх
захирал Б.Энхжаргал тэргүүтэй удирдах зөвлөлийн хүмүүсээс гадна нэрт яруу
найрагч, зохиолч П.Бадарч, Т.Галсан, Б.Баабар, Б.Цэнддоо, яруу найрагч
Ш.Ичинхорлоо, шог зураач С.Цогбаяр тэргүүтэй алдартнууд хүрэлцэн ирсэн юм.
Тус номын их
дэлгүүрийг үүсгэн байгуулагчдын нэг
Б.Батцэцэг нээлтийн ёслолд үг хэлэхдээ “Аз хур” компаниа байгуулсан
түүхээсээ хуваалцсан. Тэрбээр 2003 онд анх ахтайгаа нийлээд компаниа байгуулж
байжээ. “Тухайн үедээ компанийнхаа
нэрийг сонгох гээд Я.Цэвэл гуайн толь эргүүлж байхдаа анх “аз” гэдэг
үгийг түрүүлж харсан юм. Дахин хуудас эргүүлтэл “хуралдах” гэсэн үг гарч “Аз
хур” гэдэг нэрийг олсон. Энэ нэрийг маань П.Бадарч тэргүүтэй ойр дотно байдаг
яруу найрагчид их бэлгэшээсэн тул компаниа ийн нэрлэхээр болсон. Энэхүү нэрний
маань бэлгэшээлээр компани маань өнөөдөр өргөжин, анхны номын их дэлгүүрээ нээж
та бүхэндээ хүргэж байна” хэмээн тэрээр ярьсан юм.
Түүнчлэн нээлтийн
ёслолын ажиллагаанд анхны номын их дэлгүүрийг сонирхох, ном худалдан авах гэсэн
хүмүүс ч их хүрэлцэн ирсэн байв. Тэр дундаа номын их дэлгүүрийн нээлтийн үеэр
хямдралтай ном худалдаалах байх гэж найдлага тавьж ирсэн хүмүүс багагүй байлаа.
Гэхдээ “Аз хур” номын дэлгүүрийн нээлтэд хямдралтай худалдаа явагдсангүй.
Үнийн хувьд бусад
номын худалдааны газруудтай адил буюу хэвлэх үйлдвэрүүдийн цаанаас тогтоож
өгсөн үнээр худалдаалж байна. Харин өөрийн үйлдвэрээс гаргаж буй номнуудаа
харьцангуй хямдхан худалдаална гэдгээ мэдэгдсэн.
Монголын
сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлийн хүндэт ерөнхийлөгч, Хубилай хааны нэрэмжит
шагналт Ц.Дашдондов:
-“Аз хур”
номын их дэлгүүрийн нээлтийн талаар сэтгэгдлээ хуваалцана уу?
-“Аз хур” номын
их дэлгүүрийн нээлтийн ач холбогдлыг бид сайн ойлгох хэрэгтэй. Номыг хүмүүст
хүргэх гэж гаргадаг. Түүнээс биш агуулахад хадгалаад байхгүй. Номыг хүмүүст
хүргэдэг гол суваг нь номын дэлгүүр юм. Хаа газар гадны номын яармаг худалдаа,
дэлгүүр дээр их ач холбогдол өгч байдаг
нь учиртай. Сая хараад, би ямар их
хөгжсөн хэвлэх үйлдвэр, дэлгүүр вэ гэж бодлоо. Орчин цагийн хэвлэх үйлдвэр ямар
байдаг тэр түвшинд хүрсэн юм шиг байна.
Би эдний хэвлэх үйлдвэрээр 30 гаруй ном хэвлүүлсэн. Гар, сэтгэл нийлсэн
гавшгай хамт олон байгаа юм. Хүнийг харж танихгүй хандаж танина гэсэн үг
байдаг. Хоёрдугаарт, ном бол мөнхийн хөшөө. Айл айлд байдаг, хүний тархинд
хоногшчихдог учраас. Энэ үүднээс “Аз хур” их дэлгүүрийн нээлтийн ач холбогдлыг
дутуу үнэлж яагаад ч болохгүй юм шүү.
-Энэ үйл
ажиллагаа зохиолч, сэтгүүлч, анд нөхдийг уулзуулсан үйл явдал боллоо гэж бас
ярьж байна.
-Нэртэй зохиолч,
том сэхээтэн, том дипломатч, нийгэм улс төрийн хүмүүс их цугласан байна. Энэ
нь өнөөдрийн арга хэмжээ асар чухал ач
холбогдолтой, хүмүүст үр өгөөжтэй зүйл гэдгийг хэлээд байна.
Үйлчлүүлэгч:
М.Энхээ
-Шинэ номын
дэлгүүр ямар санагдаж байна?
– Ер нь их тохь
тухтай, аятайхан юм байна. Таалагдлаа. Гэхдээ миний хайж ирсэн ном алга байна.
-Та ямар ном
хайсан юм бэ?
-Би одон орон
судлалын ном хайж ирсэн юм, алга. Бас ерөнхий боловсролын сургуулийн хэвлэлтээс
гарсан шиэн сурах бичгүүд хараахан ирээгүй байх шиг байна.
-Үнийн хувьд
ямар байна?
-Бусад дэлгүүртэй
адилхан, дундаж үнэтэй юм. Би хувьдаа их дэлгүүр гэхээр үнэтэй байх болов уу
гэж бодож байлаа. Санал гаргамаар нэг зүйл гэвэл оюутнуудад хөнгөлөлт гаргаж
өгч байх хэрэгтэй юм шиг. Оюутнууд том том судалгааны ном авах гэхээр 60
мянгаас дээш үнэтэй байдаг. Гурван ширхэг ном тутамд тийм хөнгөлөлттэй ч гэх юм
уу, уян хатан бодлого баримталбал зүгээр юм.
“Аз хур” номын их
дэлгүүр нь мөн нээлтийнхээ үйл ажиллагааг угтан, өнгөрсөн долоо хоногт нийтийн
тээврийн хэрэгслүүд дотор болон автобусны буудлуудаар 5000 гаруй ном тараан
хэрэглэгчдэдээ бэлэг барьжээ. Түүнчлэн
цаашдаа ч сар болгон энэ өдөр номын урамшуулалт худалдаа болон хэрэглэгчдийг
дэмжсэн үйл ажиллагаа явуулах юм байна. Тэд маргааш “Номын найзууд” клубээ нээх
гэнэ.