Category: соёл-урлаг

Үндэсний дуу бүжгийн эрдмийн чуулгын 65 жилийн ойн хүрээнд “Эх орноо, их урлагаа дэлхий дахинд хамтдаа сурталчилъя” уриатай гэрэл зургийн уралдаан зарласан билээ. ҮДБЭЧ, Гэрэл зурагчдын нэгдсэн холбоо, “Сайхан урлагийн төв”- өөс хамтран зохион байгуулж буй, “Монголын үндэсний урлагийн гайхамшиг гэрэл зурагт” сэдэвтэй уралдаанд мэргэжлийн гэрэл зурагчид болон сонирхогчдоос 295 бүтээл ирүүлсэн байна. Үүнээс 25 гэрэл зурагчны 70 бүтээлийг шигшиж, энэ сарын 16-нд “Хүннү молл”-д үзэсгэлэн гаргах нь. Мөн үзэсгэлэнд тавьсан бүтээлүүдээр цомог гаргахаар бэлтгэж байгаа гэнэ.

Монголын зохиолчдын эвлэлээс жил бүр зохион байгуулдаг оны шилдэг бүтээл шалгаруулах “Алтан өд” наадам энэ сарын 9-нд, “Болор цом” ирэх сарын 2-нд болох тов гарчээ. Монголын зохиолчдын эвлэл байгуулагдсан өдөр буюу нийт зохиолч, яруу найрагчдын баярын өдөр болох гэж буй “Алтан өд” наадмын бүртгэл эхлээд удаагүй ч одоогоор 100 зохиолч бутээлээ сойгоод буй гэнэ. Уран зохиолыг түгээн дэлгэрүүлэх, уншигч зохиолчдыг холбох зорилгоор сүүлийн жилүүдэд орон нутагт зохион байгуулж ирсэн “Болор цом” наадам энэ жил Улаанбаатарт болох юм.

2009 онд ЮНЕСКО-ийн яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн жагсаалтад багтсан монгол туулийг сэргээж, язгуур зан үйлийн байдлаар нь уламжлуулахаар Богд хааны ордон музейд 2014 оны есдүгээр сард Хаан туульсын өргөө нээгдсэн билээ. Энд жилд хоёр удаа тууль хайлдгийн нэгийг ирэх бямба гаригт буюу билгийн тооллын өвлийн дунд сарын 30-нд зохион байгуулахаар болжээ.

Тодруулбал, “Долоон түмэн настай довон хар бөх” догшин туулийг Жилкерийн удмын ес дэх үеийн туульч А.Балдандорж бүрэн эхээр нь хайлахаар болжээ. Өвөл мал хотолж, бүрэнхий болох үед хайлж эхэлдэг уг туулийг 11.00 цагт эхлүүлэх гэж буй учрыг А.Балдандорж тайлбарлахдаа “Хэл ам, үхэл зовлон, гай барцад өвчин гээд хар буруу бүхнийг засдаг бэлгэдэлтэй уг баатарлаг туульсыг тасралтгүй хайлбал 24 цаг үргэлжилдэг. Хэрвээ үдээс хойш хайлбал ирсэн зочид хоёр өдөр зарцуулах тул зан үйлийг бага зэрэг гажуудууллаа” гэжээ.

Туулийн завсарлагаа бүрийн дараа хайлсан хэсгийн тухай тайлбарлаж, баруун монгол ардын бий бийлгээ, морин хуур, икэлийн татлага, цуур, хөөмэй толилуулах юм байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулагддаг оны шилдэг дуу шалгаруулах “Морин хуур” наадмын бүртгэл энэ сарын 15 хүртэл явагдаж байна. Харин тэмцээний шалгаруулалт сарын 16-28-ны өдрүүдэд болох юм. Уралдаанд оролцох уран бүтээлчдийг Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Холбооны байранд бүртгэж байна.

Монголын театрын тайзнаа 1966 онд С.Гэндэн найруулагчийн найруулгаар, 1996 онд Ч.Найдандоржийн найруулгаар үзэгчдийн хүртээл болж байсан “Ромео, Жульетта” жүжгийг оны өмнөхөн Төрийн соёрхолт найруулагч Н.Наранбаатар орчин үеийн цоо шинэ дэг тавилт, өнгө төрхтэйгээр найруулан тавьсан билээ. Тэгвэл үзэгчдийн хүсэлтээр энэ сарын 6,8, 9,12,13, 29-31-нд нийт найман удаа дахин тавигдахаар болсон байна. Тус жүжгийн гол дүр болох Ромеогийн дүрийг жүжигчин Б.Шинэбаяр, Жульеттагийн дүрийг жүжигчин О.Дөлгөөн нар бүтээж байгаа бол ерөнхий продюсерээр УГЗ Д.Цэрэнсамбуу, гүйцэтгэх продюсерээр 1996 онд Ромеогийн дүрийг бүтээсэн жүжигчин О.Гэрэлсүх, хөгжмийн зохиолчоор Б.Чинбат нарын уран бүтээлчид ажиллажээ. Дашрамд дурдахад, сурагчдын амралтанд зориулан 15-30 мянган төгрөгөөр зарагддаг тасалбарыг сурагчид 8000 төгрөгөөр үзэх боломжтой аж.

Өглөөний ургах наран дундаас хувинтай ус бариад ирж яваа ээжийнхээ өөдөөс гараа алдлан гүйж буй бяцхан хүүхдийн зургийг хараагүй, мэдэхгүй хүн үгүй. Энэ бол ардын зураач, Төрийн соёрхолт Дагдангийн Амгалангийн “Өлгий нутгийн минь өглөө” цуврал зургийн нэг хэсэг “Ээж ээ, сайн байна уу” зураг юм. Д.Амгалан гуай энэхүү бүтээлээ оюутан ахуй цагтаа буюу 1962 онд бүтээж, “Өлгий нутгийн минь өглөө” цувралаараа 1969 онд Төрийн шагнал хүртэж байжээ.

Эрвийсэн сормуус, бумбайсан хацар, сарвайсан бамбагар хөөрхөн гар, сэвлэг сөөсгөр үстэй, баацайсан хөлтэй, тонтгор хөөрхөн балчир хүүхдийн булбарайхан төрхийг харсан хэний ч хайр өөрийн эрхгүй төрмөөр. Хүн бүрийн сэтгэлд балчир бага насандаа эргэн очих шиг, хорвоогийн хамгийн аз жаргалтай мөчүүд эргэн ирэх шиг мэдрэмж төрүүлнэ. Энэ зурганд хорвоогийн гэрэлт нэгэн өглөө аз, жаргал баяр баясал өнгө бүхнийг хоёрхон өнгөөр дүрсэлжээ. Хулдаасан барын аргаар бүтээсэн эл зургаа цагаан дэвсгэр дээр улаан хар хоёрхон өнгийг ашиглан дүрсэлсэн. Нарны цацраг эхийн хувцас нүүр царай, хүүхдийн нүүрийг хараар дүрсэлсэн ч, хүүхдийн дотуур цамцыг час улаанаар дүрсэлсэн нь зургийг илүү тодруулж өгнө. Мөн яагаад ганцхан хүүхдийн цамцыг улаанаар зурсан юм бол гэдэг нь олон хүний сонирхлыг төрүүлдэг.

Хүүхдийг гол баатар болгон хэдийгээр цаашаа харуулж дүрсэлсэн ч нүүрэн дэх сэтгэл хөдлөл зэрэг нь түүний гараа сарвайлган гүйж байгаагаас тодорхой харагддаг. Харин эхийг нааш харуулан зурсан хэдий ч нүүр царайны ерөнхий дүрслэлийг бүдүүн тоймоор гаргажээ. Гэсэн ч эхийн жаргалтай инээмсэглэл, үрээ харж буй хайр энэрлийн уян зөөлөн харц мэдрэгдэнэ. Хурц нарны өөдөөс харж буй хүнд юмс үзэгдэл ингэж л харлаж харагддаг даа гэж бодогдохоор.

Ардын зураач Дагдангийн Амгалан Сүхбаатар аймгийн Дарьганга нутагт 1933 онд мэндэлж зургаахан насандаа эцгээс өнчирч элбэрэлт эхийн ачаар хүний зэрэгт хүрчээ. Хар бага наснаас зураг зурах дуртай байсан бяцхан хүү 13 насандаа хүүхдийн зургийн уралдаанд түрүүлэн, 1945 онд сууриа тавьсан Дүрслэх урлагийн дунд сургуульд оюутан болж очсон байна. Москвагийн уран зургийн дээд сургуульд элсэн суралцаж байх үеийн нэгэн амралтаараа тэрээр эхнэр хүүхдүүд дээрээ ирээд байхдаа энэхүү алдарт зургаа туурвижээ. Тэрбээр “Ээж ээ, сайн байна уу” зургаа хэрхэн бүтсэн талаар дурсан ярьсан байдаг.

Д.Амгалан гуай 1959 онд Суриковын нэрэмжит уран зургийн дээд сургуульд элсэн оржээ. Айлын хажуу өрөө түрээслэн эхнэр хүүхдээ байлгадаг байсан тарчигхан оюутан зун, өвлийн амралтаараа нутагтаа ирээд Урчуудын эвлэлийн хороотой гэрээ байгуулж, зураг зурдаг байж. Тэгж олсон хэдэн төгрөгөөрөө ард үлдсэн эхнэр хүүхдэдээ нэмэрлэнэ. Энэ л үедээ тэрбээр “Баян талын өглөө”, “Бадралт соёлын минь өглөө”, “Атар талын өглөө”, “Аварга үйлдвэрийн өглөө”, “Улаанбаатарын өглөө”, “Уламжлалт ирээдүйн өглөө” зэрэг зургаан цуврал бүхий ”Өлгий нутгийн минь өглөө” уран бүтээлээ туурвижээ. Энэ цуврал зургийнхаа төгсгөлийн хэсэг болох “Уламжлалт ирээдүйн өглөө” гэсэн сэдвээр “Ээж ээ, сайн байна уу” зургийг зурсан байна.

Тэрбээр нэгэн ярилцлагадаа “Би өвлийн амралтаар ирээд байсан үе. Эхнэр бид хоёр хүүхдүүдийн хамт айлын нэг өрөөнд амьдарч байлаа. Нэг өглөө дунд охин Жавхлан маань нойрмог нүдэлчихсэн “Ээж ээ” гэсээр галын өрөөнд орж ирсэн. Тэр үед охин маань дөнгөж хоёр ойтой байсан үе. Ээжийгээ алга болохоор уйлагнан үгүйлж, олж хараад баярлан хөөрөх охины минь тэр хонгорхон зан энэ зургийн санааг анх надад төрүүлсэн юм. Зургаа хоёр өнгөөр зураад шөнөжингөө галын өрөөндөө сууж нухаж билээ. Хулдаасан барын аргаар бүтээсэн юм шүү дээ. Суриковын дээдэд шилжихээсээ өмнө Москвагийн Хэвлэлийн дээд сургуулийн зургийн ангид сурч байхдаа зураасан зураг, мод, чулуу болон хулдаасан барын аргаар хийж сурсан. Тэгээд л шинэ төрлөөр бүтээе гэж оролдсон минь тэр” хэмээн дурсан ярьсан нь үлджээ.Том охин Жаргалан, дунд охин Жавхлан хоёр нь багадаа “Энэ би, энэ би” гээд л хоорондоо булаацалддаг байж. Тэгэхэд нь “Та нар бүгдээрээ өөрийгөө гэж бод, өглөө босоод л ээж рүүгээ тэмүүлцгээдэг шүү дээ” гэж ярьдаг байсныг түүний шавь зураач С.Төгс-Оюун дурсан бичсэн нь бий.

Түүний “Өлгий нутгийн минь өглөө” цувралын бүх зурагт нар байдаг. “Ээж ээ, сайн байна уу” зурагт ч өглөөний нарны цацрагийг зургийн бүхий л хэсэгт тусгаж өгсөн. Алтан наран бүхий л ертөнцийг ариусган гэрэлтүүлж, хүн бүхэн амьтан бүхэн дээр ялгалгүй тусна гэдэг сэдлийг эрхгүй төрүүлнэ. “Ертөнцийн наран мандаж байна. Ээж минь ч бас наран юм гэсэн санааг тусгая гэж бодсон. Яахав, муугүй бүтээл болсон байх аа. Олон удаагийн үзэсгэлэнд тавигдаж байсан. “Иностранная литература”, “Огонек” зэрэг гадаадын хэвлэлд нийтлэгдсэн. Мон­голдоо бол сонин хэвлэлд олон гарсан даа” хэмээн нэрт зураач Д.Амгалан дурсан ярьж байжээ.

Д.Амгалан гуай 1993 онд жаран насныхаа ойгоор уран бүтээлийн тайлан үзэсгэлэнгээ гаргахдаа энэ зургаараа “анонс” хийж байжээ. Анхны эх нь олдохгүй болохоор дахиж хийсэн эхээ үзэсгэлэнгийн хойморт залсан байна. Харин тэрхүү эх зургаа Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбатын гэргий Ш.Цэвэлмаад дурсгал болгон бэлэглэсэн тухай сонин хэвлэлд гарч байсан юм.

Дөч гаруй насыг туулж яваа “Ээж ээ, сайн байна уу” зураг олон ч албан газар байгууллага, сургуулийн ханыг чимж, олон мянган хүүхдийн уран зургийн мэдлэгт хувь нэмэр оруулж буй бүтээл.

Социализмын үед л гэхэд 120 мянгатын нэгэн байшингийн хананд энэ зургийг бүтнээр нь зурж, бүхэлд нь дүүргэсэн нь олон хүний сэтгэлд хоногшин үлдсэн байдгийг тэр хавиар амьдарч байсан хүмүүс дурсан ярих нь бий.

Энэхүү нэрт бүтээлийг өнгөрсөн онд Дорнод аймгийн төв “Найрамдал” цэцэрлэгт хүрээлэнд хөшөө болгон бүтээж, мөнхөлсөн юм. Энэ нь тус бүтээл хэр үнэ цэнтэй болохыг илтгэх бас нэгэн үнэлэмж болсон билээ.

Улсын дуурь бүжгийн эрдмийн театрын шинэ оны эхний үзвэрүүдийг танилцуулж байна. 2016 оны эхэнд буюу нэгдүгээр сарын 9-нд Г.Доницеттигийн “Лучиа ди Ламмермур” дуурь, 10-нд П.И.Чайковскийн “Хунт нуур” балетыг тоглох болжээ. Мөн үүнээс гадна ирэх сард Ж.Чулууны “Уран хас” балет, П.И.Чайковскийн “Евгений Онегин”, Ж.Пуччинийн “Тоска” дуурийг тус тус тоглох юм байна.

Дашрамд дуулгахад, УДБЭТ-ын уран бүтээлчид “Балетийн хөгжил” сантай хамтран П.И.Чайковскийн “Цөмөөхэй” балетыг үзэгчдэдээ шинэ оны бэлэг болгож, зургаан удаа тоглосон билээ.

Өнгөрсөн жил “MUUSExVOGUE Talents Young Vision Award” залуу дизайнеруудын уралдааны шилдэг 50-д багтсан Италид ажиллаж амьдардаг загвар зохион бүтээгч Б.Баасандэлгэр энэ жил Украйны Киев хотноо болсон “MERCEDES BENZ” загварын шоунд өөрийн бүтээлүүдээ танилцуулжээ.2014 онд Италийн Турин хотноо өөрийн нэрийн брендийг үүсгэн байгуулсан Б.Баасандэлгэр хэдийнэ Европын загварынхны анхаарлыг татаж эхэлжээ.

Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Д.Алтанхуягийн дэглэлтээр УДБЭТ-ын тайзнаа дэлхийн алдартай “Цөмөөхэй” балет оны өмнөхөн тоглосон билээ. Зургаан удаа тоглогдохдоо үзэгч хүүхэд багачуудыг огтхон ч уйдаагаагүй энэхүү тоглолтын талаар балетчин Д.Алтанхуяг хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа “Дэлхий олон оронд тоглогдож буй энэхүү балет сүүлийн жилүүдэд манай улсад тоглоод эхэлчихлээ. Үзэгчдийн ч гэсэн хүсэн хүлээдэг балетын нэг боллоо. Энэ балетад тоглосон хүүхдүүд маань үнэхээр сэтгэл хөдөлгөлөө. “Цөмөөхэй -2015” тоглолтод нийт 220 хүүхэд оролцлоо. Тэднээс хамгийн бага нь 7-8 настай. Эндээс харахад балетын урлаг өнөөдөр маш сайн хөгжиж байгаа нь харагдаж байна. Жигүүр далиа дэлгэж буй бяцхан бүжигчдийн маань сэтгэл ямар их хүсэл мөрөөдлийг тээж байгаа нь харагдлаа. Мөн бяцхан бүжигчдийн арын албыг авч яваа багш, гэр бүлийнхэнд чин сэтгэлээсээ баярлаж байгаагаа хэлмээр байна” гэжээ.

“Цөмөөхэй” балетын түүхээс сонирхуулахад, анх Германы зохиолч Е.Т.А.Хоффман 1815 онд “Цөмөөхэй” нэртэй үлгэр зохиожээ. “Хунт нуур”, “Нойрсож буй гүнж”, “Дон Кихот” зэрэг алдарт балетуудыг зохиосон Петр Ильич Чайковский тус үлгэрээс сэдэвлэн 1892 онд “Цөмөөхэй” балетыг бичиж, өдгөө дэлхий дахинд алдартай болсон түүхтэй. “Цөмөөхэй” балетыг Орос, Монгол, Америк мөн Европын орнууд шинэ жилийн баяр болгоноор тоглодог уламжлалтай юм.

“Алтан сарнай” наадмыг Нийгмийн Ардчилал Монголын Залуучуудын холбооноос жил бүр зохион байгуулдаг уламжлалтай. Үүний дагуу 2015 оны “Алтан сарнай” наадмын эздийг тодруулах ёслол өчигдөр болсон юм. “Алтан Сарнай” наадам уламжлал ёсоор улс төр, нийгэм, хүмүүнлэг, бизнес, шинжлэх ухаан технологи, соёл урлаг, спорт, хэвлэл мэдээлэл, олон нийтийн байгууллага гэсэн номинацид шилдгүүдээ тодруулсныг дор танилцуулъя.

“Шинжлэх ухаан технологийн салбарын оны онцлох хүн” – Д.Дэмбэрэлнямба

Шинжлэх ухаан үйлдвэрлэлийн “МонХимо” компанийн эрдэм шинжилгээний төвийн захирал, МУИС-ийн багш, Химийн ухааны доктор, профессор. “Адууны яснаас гарган авсан яс бэхжүүлэх кальцийн бэлдмэл”-ийг боловсруулсан.

Соёл урлагийн салбарын оны онцлох хүн”: – Г.Ариунбаатар

2012 онд Глинкийн уралдааны тэргүүн байр, 2014 онд Муслим Магомаевын нэрэмжит уралдаан, 2015 оны тавдугаар сард Байкал гэж дөрвөн жилд нэг удаа болдог олон улсын уралдаанд оролцсон. Сонгодог урлагийн дэлхийн олимп гэгддэг, дэлхийн сонгодог урлагийн хамгийн том наадмын нэг П.И.Чайковскийн нэрэмжит олон улсын дуурийн дуулаач, мэргэжлийн хөгжимчдийн уралдааны Гранпри шагналыг хүртсэн Монгол Улсын гавьяат жүжигчин, ОХУ-ын гавьяат жүжигчин цолтой.

“Спортын салбарын оны онцлох хүн – М.Даваажаргал

Японы мэргэжлийн сүмогийн 69 дэх их аварга Хакүхо М.Даваажаргал 2015 онд Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар цол хүртсэн. Тэрээр 30 насандаа Японы эзэн хааны цомыг 35 дахь удаагаа гардаж авсан нь одоогоор мэргэжлийн сүмогийн хамгийн дээд амжилт болоод байна. Сүмо бөхийн домог болсон их аварга Чиёнофүжи 32 насандаа 31, их аварга Тайхо 35 насандаа 32 дахь түрүүгээ авч дээд амжилтын эзэн болж байсан. Хакүхо М.Даваажаргал 29 насандаа 33 дахь түрүүгээ авч байсан түүхтэй аж. Мөн түүний сүмогийн түүхэнд үзүүлсэн дээд амжилтыг Гиннесийн номонд албан ёсоор бүртгэн баталгаажуулсан байна.

“Оны онцлох олон нийтийн байгууллага”: – Б.Лхагважав

Монголын худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим/МХАҮТ/-ын ерөнхийлөгч, Удирдах зөвлөлийн дарга. Тэрээр 2007-2008 оноос Татварын шинэчлэл, өршөөлийн хуулийг ганцаараа шахам зүтгүүлэн гаргасан. Гэвч тухайн үеийн манай улсын эдийн засаг, санхүүгийн нөхцөл байдалд хуулиудын үр дүн төдийлөн гараагүй билээ. 2015 оны хувьд Б.Лхагважавын удирдаж буй МҮХАҮТ Монголын хувийн хэвшил, бизнесийн төлөөллийн гол байгууллагын хувьд санхүү, татварын шинэчлэлийн хуулиудыг гарахад анхнаас нь Ажлын хэсэг байгуулан ажилласан байна. Ил тодын хуулийг УИХ-аар батлуулахын төлөө төрийн түшээдийг шахаж шаардан уриалж уйгагүй явсны хүчинд уг хууль 2015 оны 8 дугаар сард гарч улмаар энэхүү хуулийг хэрэгжүүлэх журмыг Засгийн газраас гаргахад хүчин зүтгэжээ.

“Хэвлэл мэдээллийн салбарын оны онцлох байгууллага” – “Монгол HD” ТВ, “Авьяаслаг монголчууд” төсөл

”Монгол” телевизийн уран бүтээлчид, “Got talent” шоуны ажлыг 2014 оны 10 дугаар сараас эхлүүлжээ. Тэд 2000 гаруй авьяастны үзүүлбэрийг үзэж сонирхоод сүүлийн шатны шалгаруулалтад 220 оролцогчийг оруулсан байна. Ингээд хагас шигшээгээс шигшээ гэсэн журмаар явагдаж шоуны ялагч тодорсон. Шоуны шүүгчээр “Харанга” хамтлагийн ахлагч, Гавьяат жүжигчин Б.Чулуунбат, нэвтрүүлэгч Б.Чимэгээ, хийлч Б.Дэлгэрцэцэг, рэппер Rokit Bay нар ажиллажээ.

“Монгол ТВ”-ийн төлөөлөгчид, телевизийн контент худалдан авах мөн дэлхийн телевиз үзэгчдийн чиг хандлага юунд илүү төвлөрч байгаа гээд олон талын судалгаа хийхээр хоёр жилийн өмнөөс Каннын телевизийн наадамд оролцож эхэлжээ. 2014 оны Каннын телевизийн наадамд Английн продюссер Саймон Коуэл “Got talent” шоуны талаар ярихдаа Монгол Улсад энэхүү шоу хийгдээгүй гэдгийг онцлон дурджээ. Тиймээс “Монгол ТВ”-ийн гүйцэтгэх захирал Ч.Номин, дэд захирал Г.Бат-Эрдэнэ нар тус шоуны албан ёсны эрхийг авсан байна.

“Нийгэм хүмүүнлэгийн салбарын оны онцлох хүн” – “1000 төгрөг” аян

Түлэгдсэн хүүхдүүдэд зориулж “25-р суваг” телевиз Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн Түлэнхийн нөхөн сэргээх тасагт нэн шаардлагатай байгаа хоёр тоног төхөөрөмжийг авч өгөх зорилгоор “1000 төгрөг” аяныг хэрэгжүүлжээ. Тус аяны гол зорилго нь зөвхөн тоног төхөөрөмж авч өгөхөөр хязгаарлагдалгүй хэрвээ монголчууд бид нэгдэж чадвал хамтдаа юуг ч бүтээж болно гэдгийг харуулсан монголчуудыг нэгтгэж чадсан томоохон аян болжээ.

“Бизнесийн салбарын оны онцлох хүн”: – Б.Дэлгэрсайхан

Дорноговь аймгийн уугуул Б.Дэлгэрсайхан “Чандмань” компанийг 1993 онд үүсгэн байгуулсан байна. Улмаар Дорноговь аймгийн махны үйлдвэр, хүнсний үйлдвэрийг дуудлага худалдаагаар авч өргөжүүлсэн нь хожмын “Дорнын говь” компани юм. Тус компани тухайн үед аймгийн төсвийн орлогын 40 хувийг бүрдүүлж байснаараа МҮХАҮТ-ын “Үндэсний ТОП-10” компаниар удаа дараа шалгарч байжээ. 2000 онд Сэлэнгэ аймагт махны үйлдвэрийг, 3000 тонн багтаамжтай хөргөлтийн агуулахыг, 2004 онд Багануур дүүрэгт 2500 тонн хөргөлттэй агуулахыг махны үйлдвэрийн хамт тус тус байгуулж, тухайн үедээ Монгол Улсын нийт махны экспортын 60 хувийг дангаараа бүрдүүлж байв. 2004 оноос уул уурхайн чиглэлээр “Болдтөмөр Ерөө гол” ХХК-ийг үүсгэн байгуулж, өнөөдрийг хүртэл үйл ажиллагаа явуулж байна.

“Улс төрийн салбарын оны онцлох хүн”: С.Бямбацогт

Монгол Улсын Их хурлын гишүүн, УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга, МАН-ын нарийн бичгийн дарга. Тэрбээр 2015 онд УИХ дахь МАН-ын бүлэг улс орны эдийн засгийн хямрал хүндрэлийг даван туулахын тулд бүтээлч санал санаачлага гаргаж, зөвшилцлийг эрхэмлэн ажиллажээ.