Category: соёл-урлаг

Монголын хөгжмийн зохиолчдын холбооноос жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Морин хуур-2015” наадам энэ сарын 16-28-ны өдрүүдэд зохиогдоно. Уралдаанд оролцох уран бүтээлчдийг Монголын хөгжмийн зохиолчдын холбоо бүртгэж дуусан өнөөдөр наадмаа эхлэх гэж байна.

Оны шилдэг дуу шалгаруулах тус наадам 29 дэх жилдээ зохион байгуулагдаж байгаа агаад наадмын эхний шат “Улаанбаатар” чуулгын концертын танхимд өнөөдөр, маргааш хоёр өдөр болох юм. Харин хоёрдугаар шат буюу “Гала” тоглолт энэ сарын 28-нд СТӨ-нд болох юм байна.

МЗЭ-ээс жил бүр уламжлал болгон зохиодог яруу найргийн “Болор цом-2016” наадмын бүртгэл өнөөдөр эхэлж байна.

Уламжлал ёсоор наадамд оролцох яруу найрагч өөрийн хоёр бүтээлээ МЗЭ-д ирүүлдэг.”Болор цом” наадам сүүлийн жилүүдэд аймаг орон нутагт болдог уламжлал тогтоод байсан бол энэ жилийнх нийслэл Улаанбаатар хотод болох юм. Энэ 2016 онд Монголын уран зохиолын хоёр агуу хүний мэндэлсний ой тохиож байгаа учраас ийнхүү Улаанбаатарт хийхээр шийджээ. Тухайлбал, Д.Сэнгээгийн 100, Д.Нацагдоржийн 110 жилийн ой тохиож байна.

Наадмын дэгээр өмнө нь “Болор цом”-д түрүүлж байсан яруу найрагч урьдчилсан шалгаруулалтгүй наадамд өрсөлддөг.

Үндэсний дуу бүжгийн эрдмийн чуулгын 65 жилийн ой өнгөрсөн онд тохиосон. Ойг угтаж чуулгын уран бүтээлчид “Монголын их хатад” бүжгэн туульс, “Оройн дээд” дуулалт жүжиг, “Монголын их нүүдэл” үндэсний их найрал хөгжмийн концерыг цувралаар тоглосон билээ. Энэ үеэр “Эх орноо, их урлагаа дэлхий дахинд хамтдаа сурталчилцгаая” урианд дор “Монголын үндэсний урлагийн гайхамшиг” сэдэвт гэрэл зургийн уралдааныг мэргэжлийн зурагчид болон гэрэл зураг сонирхогчдын дунд зарласан юм. Уралдааны оролцогчдод зориулан өнгөрсөн онд “Монгол үндэсний бүжгийн баяр” зураг авалтын өдөрлөгийг “Хүннү молл” цогцолборт зохион байгуулсан. Уг уралдааны дүн маргааш гарах бөгөөд “Монголын үндэсний урлагийн гайхамшиг” сэдэвт гэрэл зургийн үзэсгэлэнг “Хүннү молл” цогцолборт дэлгэхээр болжээ.

Гэрэл зургийн уралдаанд нийт 25 гэрэл зурагчин 70 бүтээлээр өрсөлдсөн аж. Уралдааныг зохион байгулсан ҮДБЭЧ, Монголын гэрэл зурагчдын нэгдсэн холбооны зүгээс 70 бүтээлийг каталог болгон хэвлүүлхээр бэлтгэж байгаа юм байна.

Монгол поп опера урсгалаар уран бүтээлээ туурвидаг “Увертюра” хамтлагийн “Надад үлдсэн найз” мюзиклээрээ сонсогч фенүүддээ бэлэг барих гэж байна. Тоглолт энэ сарын 22, 23, 24-ны өдрүүдэд “Улсын драмын эрдмийн театр”-ын тайзнаа болно.

Тус мюзиклийн зохиолчоор “Милл” кино компаны зохиолч Д.Мөнхбат ажиллаж ерөнхий найруулагчаар Л.Лхагважаргал, туслах найруулагчаар Ц.Баясгалан МУСТА, зөвлөх найруулагчаар Х.Энхболд, хөгжмийн зохиолч найруулагчаар СТА продюсер Б.Алтанхуяг, бүжиг дэглээчээр Д.Ганбаяр, тайзны зураачаар СТА Т.Түмэн-Өлзий, дууны үгийг Л.Таванбаяр МУСТА, жүжгийн гол дүрд “Увертюра” хамтлаг, төрийн соёрхолт Ц.Төмөрбаатар, МУСТА Б.Нармандах, МУСТА Ц.Баясгалан, бүжигчин Э.Эрдэнэцэцэг нар оролцож байна.

“Моритон” энтертайнмент “Маршалл креатив” агентлагийн хамтын бүтээл “Зүрхэн дуссан нулимс” уран сайхны киноны нээлт болно. Зохиолч, найруулагчаар Л.Ариунболд, продюсероор А.Мөнхтулга нар ажилласан байна. Гол дүрд М. Золжаргал, Б.Энхчимэг, Ж.Цовоо нар тоголсон аж. Киноны агуулга нь Цэнгэл хэмээх бүсгүй нь Гийгүүлэн, Эгшиглэн хэмээх охинтой. Түүний өмнөх нөхөр ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлснээс хойш амьдралын эрхэнд Хүдрээ гэдэг залуутай танилцан хамт амьдарна. Тэрбээр өмнөд хөрш улс руу ганзгын наймаа хийж амьдралаа залгуулдаг. Нэгэн удаа ээлжит бараагаа татахаар явахдаа хилс хэрэгт ордог. Энэхүү хэрэг чухам яаж өрнөхийг үзэгч та тус киноноос үзээрэй. Киноны нээлт маргааш болно.

МУГЖ, дуучин Б.Сарантуяа өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сарын 12-нд буюу “Монгол бахархлын өдөр”-өөр Герман улсын нийслэл Берлин хотод “Сэхүүн салхи” CD-ний баяраа тэмдэглэсэн. Мөн “Хөх толботон” нийгэмлэгийн урилгаар Польшийн Брадиславль хотод тоглолтоо хийгээд буй. Тэгвэл энэ удаад “Евро аялал” тоглолтоо үргэлжлүүлэн Европын орнуудаар аялан тоглохоор болжээ.

Энэ сарын 15-ны өдөр Швейцарийн Женев хотоос тоглолтоо эхлэхээр төлөвлөөд буй гэнэ. Түүний дараагаар Францын Ренн, Норвегийн Осло, Австрийн Вени, Белгийн Антверпен, Туркын Станбул зэрэг зургаан хотод тоглох юм байна. Түүний тоглолтод залуу дуучин, Гэрэл болон охин Хулан нар оролцох аж.

Б.Сарантуяа 30 жилийн турш тайзнаа дуулсан бөгөөд энэхүү баяраа тэмдэглэхээр хандив цуглуулж тоглолт хийж буй тухайгаа хэлж байсан. Мөн “Энэ удаагийн тоглолт харийн нутагт ажиллаж амьдарч байгаа монголчуудад аз жаргал, эрч хүч бэлэглэнэ гэдэгт эргэлзэх зүйл алга” хэмээсэн юм.

Болор цом наадмын тов гарчээ. Монголын зохиолчдын эвлэлээс жил бүр уламжлал болгон зохион явуулдаг шилдэг яруу найраг, шилдэг шүлэгчийг тодруулдаг утга уянгын их наадам ирэх сарын 2-нд зохиогдохоор болжээ.

Уран зохиолыг түгээн дэлгэрүүлэх, уншигч зохиолчдыг холбох зорилгоор сүүлийн жилүүдэд орон нутагт зохиогдож ирсэн уг наадам энэ жил Улаанбаатар хотод болох юм байна.

Өнөөдөр Монголын зохиолчдын эвлэл үүсч хөгжсөний 87 жилийн ойн баяр өдөр тохиож байна.

Уг өдрийг тохиолдуулан БСШУ-ны сайд Л.Гантөмөр үгийн урлагийн их мастеруудад баяр хүргэж мэндчилгээ дэвшүүлэн, найман зохиолчдод Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагнал хүртээлээ.

Тодруулбал, яруу найрагч Ш.Бадарч “Үд дундын уянга” яруу найргийн шилмэл бүтээлийн түүвэр, М.Эрдэнэбат “Хүйтэн бороо” түүвэр, Б.Баярсайхан “Тэнгэрийн санаа” өгүүллэг, Д.Баянтунгалаг “Зэлүүд сарны галбир” яруу найргийн түүвэр Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагнал хүртлээ. Мөн Л.Мягмарсүрэн “Тэнгэрийн нутаг” яруу найргийн түүвэр, Б.Батрэгзэдмаа “Хаалганы өмнө”, “Их хаадын санаа” бүтээл, МУСГЗ Ш.Гүрбазар “Шанзны хавар”, “Уянгын үнэн”, Д.Сумъяа “Монгол ногоон дарь эхийн тууж” бүтээлээрээ тус тус шалгарч, Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналын эзэд болов.

Утга зохиолын оны шилдэг бүтээл шалгаруулах “Алтан-Өд” наадам маргааш болно. Монголын хүүхдийн ордонд зохиогдох энэхүү наадам нь Монголын зохиолчдын гал голомт бадарсан өдөр тохиож буйгаараа онцлог аж.

Уг наадамд жүжиг киноны, яруу найргийн, түүхэн роман зэрэг долоон төрөлд шалгаруулалт явагдах юм. Энэ үеэр Д.Нацагдоржийн, Г.Сэр-Одын нэрэмжит болон “Утга зохиолын төлөө” шагналыг зохих хүмүүст олгодог. Түүнчлэн МЗЭ-ийн гишүүнээр элссэн найрагчдад үнэмлэхийг нь гардуулдаг уламжлалтай. “Алтан өд” наадамд 100 гаруй бүтээл өрсөлдөж буй юм.

“Universe best songs-2011” наадмын шилдэг оролцогч С.Хишигжаргал өөрийн уран бүтээлийн анхны цомгоо гаргалаа.

Түүний “I’m… Hishigee” цомогт есөн дуу орсон бөгөөд нэмэлтээр “Хөлөрсөн цонх” дууныхаа аяыг дангаар нь нэмжээ.

Тэрбээр цомгийнхоо талаар “Миний сүүлийн гурван жилийн хөдөлмөр шингэсэн уран бүтээлүүд бий. Мөн багшийн маань дуулдаг байсан дуунуудаас багтсан” гэж байв.
Харин нэрнийх нь тухайд “Би бол Хишигээ гэсэн утгатай. Гэхдээ тэр гурван цэг нь би одооноос өөрийгөө бүтээж байгаа учраас тодорхой хугацааны дараа энэ гурван цэг нөхөгдөх болов уу гэж бодсон үүднээс ингэж нэрлэсэн юм” гэлээ.

Түүнчлэн цомогт орсон есөн дуу бүгд дүрс бичлэгтэй гэдгээрээ онцлог болжээ.