Эдийн засгийн шинжлэх ухааны доктор, ахмад гүүш Шар тайжийнхан овогт Бүрэнгийн Бирваатай уулзаж хөөрөлдлөө. Нас сүүдэр есөн арванд дөтөлсөн өтгөс буурал маань оюун санаа залуугийн цогоор гэрэлтэж, уудам сайхнаар ертөнцийн аж төрлийг бясалган сууна. Хүн төрөлхтний соёл иргэншил, түүхэнд сүүлийн хоёр зуун жил ямар нэгэн байдлаар нөлөөлсөн Карл Марксын “Капитал” хэмээх алдарт бүтээлийг герман хэлнээс монгол хэлнээ бүрнээ орчуулахад тэрээр амьдралынхаа гучин таван жилийг зориулжээ.
-Карл Марксыг хүн төрөлхтөн эерэг, сөргөөр янз бүрээр л үнэлдэг байх. Гэвч, тэр бол хэн ч маргашгүй агуу их түүхэн сэтгэгч. Түүний “Капитал” гэдэг бүтээлийн үнэ цэн ч хүмүүн ертөнц оршсоор буй цагт хэзээд бууршгүй гэдэг. Та энэ ланжгар “амьтан”-тай насныхаа ихэнхэд ноцолдлоо гэв үү?
-Одоогоос 150 жилийн өмнө, 1867 онд Германы суут сэтгэгч, агуу их эрдэмтэн Карл Маркс гол бүтээл болох “Капитал” хэмээх гурван боть зохиолынхоо нэгдүгээр ботийг Английн Лондон хотноо хэвлүүлсэн байдаг. Маркс чинь хөөрхий өнөөдөр л хүн төрөлхтний суут сэтгэгч гэгдээд байгаа болохоос насан зүг болтлоо төрөлх герман орноосоо иргэншил гуйсаар буцсан хаанахын ч бус иргэн юм шүү дээ. Өнөө цагт компьютер хүүхэн хүртэл Арабын баян улсаас шууд иргэншил авч байхад ертөнцийн суутан тэр хүн иргэншилгүй, бараг л оршуулах газаргүй талийгаач болж байсан гэхээр хүнийхээ хувьд дэндүү өрөвдөлтэй. Гэвч, Карл Маркс өнөөдөр нэгэнт Германы төдийгүй дэлхийн хүн нэгэнт болж дээ. “Капитал”-ын хоёрдугаар ботийг 1885 онд, гуравдугаар ботийг 1894 онд К. Марксын хамтран зүтгэгч, насан туршийн үнэнч нөхөр Фридрих Энгельс нь хэвлүүлсэн юм билээ. Энэ бол Ф.Энгельсийн мөнхийн гавьяа гэсэн үг. “Капитал” хэмээх энэ агуу бүтээл гадаадын тавь дахь хэл дээр орчуулагдсан нь миний унаган сайхан монгол хэл. Би энэ бүтээлийн нэгдүгээр ботийг 1963-1977 онд, хоёрдугаар ботийг 1978-1982 онд, гуравдугаар ботийн нэгдүгээр хэсгийг наян найман он хүртэл орчуулсан юм. 1989 оноос орчуулгыг хэвлэлд бэлтгэж эхлэх үед манай нийгмийн тогтолцоо өөрчлөгдөж, Нийгмийн ухааны институт хэвлэлтийг санхүүжүүлж чадахаа байлаа. Ингээд арваад жилийн хойно “Капитал”-ын монгол орчуулгыг АНУ-ын “Соросын сан” 1999-2001 онд хэвлүүлсэн дээ.
-Одоо ч боть гэж тамхины нимгэн цаасархуу зүйлсийг нэрлэх болж. Марксын ботиуд хэмжээ нь гэхэд л явж өгөх байлгүй дээ?
-Пээ, юу ярина вэ, хүү минь. Нэгдүгээр боть чинь үндсэндээ жаран хэвлэлийн хуудас. Хоёрдугаар боть дөч орчим, гуравдугаар боть бас тэр орчим дөхөж очно. Тэгэхдээ миний хувьд тэдгээр ботийг туурвиагүй, зөвхөн дуун хөрвүүлсэн гэхэд бараг насаа барж. Тэгэхэд Марксын бүрэн түүвэр ботиуд гэвэл уулнаас ч өндөр, ус далайгаас ч арвин юм бий. Бараг зуугаад боть болох байх шүү. Би харин тэр их далайг гэтэлж амжсангүй, тийм өндөр уулыг бараг давж барсангүй дээ. “Капитал” чинь франц хэлэнд анх, Орост 1872 онд орчуулагдсан. Тэр орчуулга нь одоо хүртэл уншигдаж л байна. Үүний дараа англи, итали хэл гээд бусад орнууд хөрвүүлсэн.
-Манайхан бавайсан сахалтай хүнийг харахаараа л “Карл Маркс шиг” гэж дооёолж байгаа ч юм шиг, дотнорхож буй ч юм шиг хэлээд байдаг. Ер нь тэр хүний тухай жаахан яриач?
-Карл Маркс гээч энэ суут хүмүүн Германы Трийр хотод 1818 онд төрсөн. Боловсролын хувьд хууль болон философийн мэргэжлээр суралцаж. Тэрээр Германы тэр үеийн улс төр ба үндэсний эдийн засгийн тогтолцоог хурцаар шүүмжилж, Европын чөлөөт хэвлэлүүдэд нийтэлдэг байсан тул Германд улс төрийн талаар хавчигдаж мөн Францын Парис, Бельгийн Брюссельд ч ажиллах боломжгүй байсан тул 1849 оноос хойш Английн Лондонд 1883 онд насан эцэслэх хүртлээ амьдарсан хүн л дээ. Ф.Энгельстэй хамтарч “Шинжлэх ухааны социализм” буюу одоогийн бидний нэрлэдгээр “Мàðêñèçìûí” îíîëûã áîëîâñðóóëñàí. Германы агуу их тэр философич Гåãåëèéí äèàëåêòèê àðãà áîëîí ò¿¿õèéí òóõàé ¿çëèéã болон òóõàéí ¿åèéí äýëõèéí õºãæëèéí çºð÷èë, øàëòãààíóóäûã ñóäàëñíû ¿íäñýí äýýð “Äèàëåêòèê ìàòåðèàëèçì” ба “Түүхэн материализм”-ын онол болгон цааш нь хөгжүүлж улмаар нийгмийн дэвшил хөгжлийн гол хөдөлгүүр нь эдийн засгийн хүчнүүд болон харилцаанууд мөн гэдгийг нотолсон юм. Капитализмын үүсэл хөгжил, мөн чанар болон үйл явцыг нь капиталист үйлдвэрлэл түрүүлж хөгжиж байсан Английн Манчестер хотод газар дээр нь олон жил судлан, хөлсний хөдөлмөр, нэмүү өртөг, таваар мөнгө, тогтмол ба хувьсах капитал, анхны хуримтлал зэргийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тодорхойлсон л доо. Энэ суут бүтээлийг дэлхийн нийтээрээ хүлээн зөвшөөрөн үнэлдэг тул хөгжилтэй орнуудын их, дээд сургуулиуд болон эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын номын сангийн фондын салшгүй бүрэлдэхүүн хэсэг нь болдог. Монгол орон хүн төрөлхтний хөгжлийн жамаар зах зээлийн буюу капиталист нийгмийн харилцаанд шилжиж байгаа өнөө үед энэ алдарт бүтээл нь эдийн засгийн онолын түүхэн хөгжил, капиталист зах зээлийн эдийн засгийн мөн чанар, үндсийг таньж мэдэх, нийгмийн шинжлэх ухааны онолын олон урсгалыг харьцуулан судлаж хөгжүүлэх, судалгааны диалактек, логик аргыг хэрэглэх зэрэг олон чиглэлээр манай эрдэмтэд, оюутан суралцагсдад томоохон тус нэмэр болно. Маркс франц хэвлэлийн оршил үгэндээ “Шинжлэх ухаанд дардан зам гэж байхгүй, алжаалаас шантралгүйгээр түүний бартаат жимээр мацсан хүн л шинжлэх ухааны туяат оргилд гарч чадна” гэж 1872 оны гуравдугаар сарын 18-нд бичсэн байдаг.
-Их зохиолч Дашдоржийн Нацагдорж, эрдэмтэн Цэвээн Жамсранов нар хамтран өнгөрөгч зууны гучаад онд “Капитал”-ыг орчуулж байсан гэж ярьдаг даа?
-Манайхан тэгж ярьдаг. Яг орчуулчихсан зүйл байхгүй. Бас “Үнэн” сонины эрхлэгч байсан Ц.Намсрай гуай орчуулах гэж нэгдүгээр бүлэгтэй нь ноцолдож үзээд больсон гэж байгаа. Энэ бүтээлийг дуун хөрвүүлэхэд эдийн засаг мэддэг байхаас гадна олон дахин уншсан байж сайтар ойлгоно. Би 1958-1963 онд Герман улсын Берлин хотод Нийгмийн ухааны институтыг эдийн засагч мэргэжлээр төгссөн юм. Сүүлд энэ мэргэжлээрээ докторын зэрэг хамгаалахаар сурч байхдаа зарим ойлгогдохгүй зүйлсийг германчуудаас их асууна. Германы эрдэмтэд энэ бүтээлийг өөрсдөө ч их судалсан улс.
-Маркс “Капитал”-аа Рокффеллерүүдийн захиалгаар бичсэн гэдэг бил үү?
-Тэр худлаа. Маркс англид амьдардаг, англи, франц хэлтэй хүн байсан болохоор тэгж хэлж болохгүй.
-“Капитал”-ыг Оросын большевикүүд буруу ухаж тайлбарласнаар хүн төрөлхтний түүх бараг зуугаад жил жам ёсноосоо гажуудсан гэх юм?
-Орос өргөн уудам газар нутагтай, “Капитал”-ын орос орчуулга байсан ч тариачид нь нэлэнхүйдээ уншсан гэдэг ч юу л бол. Ленин мэдээж их уншсан байж таараа. Ер нь Зөвлөлтөд Марксизм, Ленинизмыг Сталин л гуйвуулаад эхэлсэн хүн шүү дээ. Хувьсгалыг хүчирхийллийн замаар, өмч хувьчлалыг хүчээр хийсэн. Тэрүүний гай манайд ч халдсан шүү дээ. Польш улсад тариачны өмч хэвээрээ байж байгаад одоо цагтай золгосон. Марксын онолд ч тийм л юмыг тусгасан байсан. Гэтэл Зөвлөлтөд тариачны өмчийг хүчээр булаасан. Манайд ч нэгдэлжих хөдөлгөөн гэж ардынхаа хөрөнгийг хураасан. Энэ л гажуудал болсон. Миний сурч амьдарч байсан ардчилсан Герман социалист орнууд дотроо амьдрал дээгүүр байсан.
-Таны аав тайж гаралтай хүн байсан гэсэн. Хэлмэгдэлд бодвол өртсөн л байх даа?
-Миний аав Цэцэн сартуулын хошууны тамгын газарт бийрийн бичээч байсан Бүрнээ хэмээх тайж хүн. Хожим цагаатгагдсан бичгийг нь харахад жинхэнэ нэр нь Бүрнээбаяр юм билээ. Зохиолч Ванган гуайн аав Ламжавтай нэг дор ажиллаж байсан гэдэг. Гучин найман онд хэлмэгдэхээ мэдсэн ч юм уу нутгаасаа оргож Хөвсгөлийн Ханхад амьдарч байгаад удалгүй баригдаж үгүй болсон байдаг. Аавын ах нь том лам бас буудуулсан. Би чинь 1929 онд одоогийн Завхан аймгийн Завханмандал суманд төрсөн хүн л дээ. Сантмаргац сумын бага сургууль дүүргээд Улаанбаатар хотын Офицерын дунд сургуулийг онц сайн гэрчилгээтэй төгссөн. Эрхэлсэн ажил гэвэл “Үнэн” сонины газарт орос хэлний орчуулагч, Намын түүхийн буюу Нийгмийн ухааны институтэд орчуулагч, ахлах редактор хийж байлаа.
-“Үнэн” сонинд Монголын оюун санааны ланжгаруудтай мөр зэрэгцэн ажиллаж байж дээ?
-Би Бямбын Ринчен гуайн дэргэд нэг өрөөнд хоёр жил ажилласан. “Үнэн” сонин чинь оросоор гардаг байсан. Би тэр хүнээс маш их зүйл мэдэж авсан. “Үнэн” сонины том нийтлэлүүдийг товчилж орчуулаад орос сонинд хэвлэнэ. Яруу найрагч Чойжилын Чимэд, сүүлд Гадаад явдлын яамны сайд байл уу даа Эрдэмбилэг нар ажиллана. Ринчен гуай орчуулагч бидний бичснийг уншаад “Ингэж бичиж байх ч” гэж тагнай шогшрох нь их хэцүү. Нэг бүрчлэн зааж өгдөг учраас бид ч их зүйл сурсан. Ц.Намсрай гуайн удирдлагад ажиллаж байтал Намын түүхийн институт байгуулагдаж, захирлаар нь Д.Төмөр-Очир гуай томилогдсон. Төмөр-Очир гуайгаас би Ломоносовын их сургуулийн сэтгүүлчийн ангид явуулж өгөөч гэж их гуйсан. “Орос хэл ийм сайн сурсан хүн өөр оронд явж сурах хэрэгтэй. Германд явж сураад Маркс, Энгельсийн зохиолыг орчуулах нь дээр” гэснээр 1958 онд гадаад сургуулийн элсэлтийн шалгалт өгч тэнцэн, Гадаад харилцааны яамны нэр дээр явж байлаа. Лейфцигт хэлний бэлтгэлд сурч байтал өвөл нь Төмөр-Очир гуай очихдоо намайг Берлин рүү шилжүүлсэн. Жаран гурван онд сургуулиа онц төгсөөд иртэл тэр буянтай хүн маань жилийн өмнө хэлмэгдэн Баянхонгор руу нутаг заагдсан байсан. Эхлээд би “Эсэргүүний хүүхэд” нэртэй байснаа хожим “Төмөр-Очирын хамсаатан” гээд явчихсан.
-Таны үр хүүхдүүд өндөр боловсролтой хүмүүс байдаг биз?
-Би чинь дөрвөн хүү, ганц охинтой хүн. Охин Оюунбилэг маань аавынхаа эдийн засагч мэргэжлийг Германд эзэмшихдээ миний сурч байсан сургуулийг төгссөн нь их сайхан хувь заяа юм даа. Хүү, хууль зүйн ухааны доктор Мандахбилэг маань ГХЯ-нд консулаар ажиллаж байна. Манай хүргэн доктор, профессор Л.Энхтайваныг та таних байлгүй. Одоо Санхүүгийн зохицуулах хорооны гишүүнээр ажилладаг хүн бий дээ.
257 replies on “Б.Бирваа: Карл Марксын “Капитал”-ын гурван ботийг орчуулахад насныхаа ихэнхийг зориуллаа”
Mexican Easy Pharm: mexico drug stores pharmacies – Mexican Easy Pharm
mexican pharmaceuticals online https://mexicaneasypharm.com/# Mexican Easy Pharm
buying prescription drugs in mexico online
mexico pharmacies prescription drugs https://mexicaneasypharm.com/# Mexican Easy Pharm
medicine in mexico pharmacies
mexico pharmacies prescription drugs https://mexicaneasypharm.com/# buying prescription drugs in mexico online
mexican pharmaceuticals online
https://semapharm24.com/# buy semaglutide
prednisone without rx
http://kamapharm.com/# Kama Pharm
where can you buy prednisone
https://predpharm.shop/# PredPharm
average price of prednisone
https://kamapharm.com/# Kamagra tablets
prednisone 60 mg price
https://predpharm.shop/# PredPharm
prednisone 60 mg daily
https://kamapharm.com/# Kama Pharm
average cost of prednisone 20 mg
https://predpharm.com/# Pred Pharm
prednisone 4 mg daily
https://kamapharm.com/# Kama Pharm
prednisone 10 mg online
http://kamapharm.com/# cheap kamagra
order prednisone online no prescription
https://dappharm.shop/# DapPharm
prednisone price
https://predpharm.com/# Pred Pharm
prednisone price south africa
http://semapharm24.com/# rybelsus semaglutide tablets
can i purchase prednisone without a prescription
http://predpharm.com/# canadian online pharmacy prednisone
prednisone cost us
https://kamapharm.com/# Kama Pharm
prednisone 20 mg tablets
http://farmabrufen.com/# Farma Brufen
farmacie online sicure
https://farmabrufen.shop/# Brufen senza ricetta
Farmacia online miglior prezzo
https://farmabrufen.shop/# Ibuprofene 600 prezzo senza ricetta
farmacie online sicure
http://farmaprodotti.com/# farmaci senza ricetta elenco
п»їFarmacia online migliore
https://farmasilditaly.com/# viagra 100 mg prezzo in farmacia
Farmacie online sicure
migliori farmacie online 2024: comprare farmaci online con ricetta – farmacie online sicure
Farmacia online piГ№ conveniente
Los casinos celebran festivales de juego anualmente.: jugabet casino – jugabet
Los croupiers son amables y profesionales.: jugabet casino – jugabet
Los casinos ofrecen entretenimiento en vivo.: win chile – winchile casino
http://phtaya.tech/# Gambling can be a social activity here.
The ambiance is designed to excite players.
phtaya [url=https://phtaya.tech/#]phtaya casino[/url] The casino industry supports local economies significantly.
Poker rooms host exciting tournaments regularly.: taya777 login – taya777 app
Responsible gaming initiatives are promoted actively.: phtaya casino – phtaya
http://jugabet.xyz/# Las mГЎquinas tragamonedas tienen temГЎticas diversas.
Most casinos offer convenient transportation options.
Es comГєn ver jugadores sociales en mesas.: winchile.pro – winchile.pro
Responsible gaming initiatives are promoted actively.: taya365 login – taya365
The thrill of winning keeps players engaged.: phmacao casino – phmacao
Entertainment shows are common in casinos.: taya777 app – taya777 register login
Slot tournaments create friendly competitions among players.: taya365 – taya365.art
Players must be at least 21 years old.: taya365 login – taya365
http://phmacao.life/# Some casinos feature themed gaming areas.
Many casinos provide shuttle services for guests.
Online gaming is also growing in popularity.: taya777 login – taya777 login
High rollers receive exclusive treatment and bonuses.: phtaya login – phtaya.tech
http://phmacao.life/# High rollers receive exclusive treatment and bonuses.
The gaming floors are always bustling with excitement.
Promotions are advertised through social media channels.: phmacao – phmacao
Casino visits are a popular tourist attraction.: phtaya.tech – phtaya
https://taya777.icu/# Gambling regulations are strictly enforced in casinos.
Resorts provide both gaming and relaxation options.
Slot machines feature various exciting themes.: phmacao.life – phmacao
Security measures ensure a safe environment.: phmacao – phmacao
https://phtaya.tech/# Some casinos feature themed gaming areas.
Visitors come from around the world to play.
Los jugadores pueden disfrutar desde casa.: win chile – winchile casino
https://taya365.art/# The Philippines offers a rich gaming culture.
The casino industry supports local economies significantly.
Some casinos have luxurious spa facilities.: taya777 register login – taya777
Gaming regulations are overseen by PAGCOR.: taya777.icu – taya777 register login
La adrenalina es parte del juego.: win chile – winchile casino
http://phmacao.life/# Slot machines feature various exciting themes.
Many casinos have beautiful ocean views.
The Philippines has a vibrant nightlife scene. https://taya777.icu/# Gaming regulations are overseen by PAGCOR.
Security measures ensure a safe environment.: taya365 login – taya365
Los croupiers son amables y profesionales.: winchile – winchile casino
http://phtaya.tech/# The casino experience is memorable and unique.
Gambling can be a social activity here.
Live music events often accompany gaming nights.: phtaya – phtaya casino
https://winchile.pro/# La ruleta es un juego emocionante aquГ.
The casino scene is constantly evolving.
Some casinos have luxurious spa facilities.: phtaya login – phtaya.tech
La diversiГіn nunca se detiene en los casinos.: winchile – win chile
https://taya365.art/# A variety of gaming options cater to everyone.
Casinos often host special holiday promotions.
Slot tournaments create friendly competitions among players.: phtaya login – phtaya login
taya777 app [url=http://taya777.icu/#]taya777.icu[/url] The Philippines has a vibrant nightlife scene.
Gambling regulations are strictly enforced in casinos.: phtaya.tech – phtaya login
Players can enjoy high-stakes betting options. http://jugabet.xyz/# Las promociones atraen nuevos jugadores diariamente.
https://taya777.icu/# Promotions are advertised through social media channels.
Gambling can be a social activity here.
Many casinos host charity events and fundraisers.: taya777 app – taya777
Resorts provide both gaming and relaxation options.: phtaya – phtaya
Promotions are advertised through social media channels.: phtaya casino – phtaya login
Las apuestas mГnimas son accesibles para todos.: jugabet.xyz – jugabet
The Philippines offers a rich gaming culture.: taya365.art – taya365 com login
La seguridad es prioridad en los casinos.: winchile casino – winchile
Gambling can be a social activity here.: phmacao – phmacao casino
Some casinos have luxurious spa facilities.: phtaya.tech – phtaya.tech
MegaIndiaPharm: MegaIndiaPharm – indian pharmacy
xxl mexican pharm: xxl mexican pharm – pharmacies in mexico that ship to usa
discount drug pharmacy: discount drug pharmacy – discount drug mart
mexican drugstore online: medication from mexico pharmacy – mexican online pharmacies prescription drugs
cheapest pharmacy for prescriptions without insurance http://easycanadianpharm.com/# buying from canadian pharmacies
mexican mail order pharmacies: xxl mexican pharm – mexican rx online
cheapest pharmacy for prescription drugs: online pharmacy delivery usa – online pharmacy delivery usa
canadian pharmacy discount coupon http://megaindiapharm.com/# MegaIndiaPharm
canadian pharmacy no prescription http://xxlmexicanpharm.com/# medicine in mexico pharmacies
canadian pharmacy ltd: easy canadian pharm – best canadian pharmacy online
drug mart: prescription drugs from canada – discount drugs
discount drug pharmacy: discount drug mart – drugmart
Online pharmacy USA: online pharmacy delivery usa – online pharmacy delivery usa
mexican online pharmacies prescription drugs: best online pharmacies in mexico – xxl mexican pharm
online pharmacy no prescription https://discountdrugmart.pro/# canadian pharmacy no prescription
MegaIndiaPharm [url=http://megaindiapharm.com/#]MegaIndiaPharm[/url] top 10 online pharmacy in india
offshore pharmacy no prescription http://xxlmexicanpharm.com/# pharmacies in mexico that ship to usa
discount drug pharmacy: discount drug mart pharmacy – drug mart
Online pharmacy USA: Online pharmacy USA – online pharmacy delivery usa
xxl mexican pharm: buying prescription drugs in mexico online – xxl mexican pharm
canadian pharmacy no prescription needed https://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
best canadian pharmacy to order from [url=https://easycanadianpharm.com/#]canadian pharmacy[/url] canadian pharmacy no rx needed
discount drug mart pharmacy: discount drug mart pharmacy – discount drugs
pharmacy discount coupons https://easycanadianpharm.com/# easy canadian pharm
discount drug mart [url=http://discountdrugmart.pro/#]discount drug mart[/url] discount drug mart
pharmacy discount coupons https://xxlmexicanpharm.shop/# xxl mexican pharm
reputable online pharmacy no prescription http://familypharmacy.company/# Best online pharmacy
MegaIndiaPharm: MegaIndiaPharm – MegaIndiaPharm
MegaIndiaPharm: MegaIndiaPharm – MegaIndiaPharm
xxl mexican pharm [url=https://xxlmexicanpharm.com/#]reputable mexican pharmacies online[/url] xxl mexican pharm
drug mart: canada pharmacy coupon – drug mart
mexico drug stores pharmacies: xxl mexican pharm – п»їbest mexican online pharmacies
xxl mexican pharm: xxl mexican pharm – xxl mexican pharm
pharmacy coupons https://easycanadianpharm.com/# canadian pharmacy review
drugmart: drugmart – drugmart
cheapest pharmacy for prescriptions http://familypharmacy.company/# Cheapest online pharmacy
drugstore com online pharmacy prescription drugs https://xxlmexicanpharm.com/# mexico drug stores pharmacies
reputable mexican pharmacies online: mexico drug stores pharmacies – mexico pharmacies prescription drugs
Online medicine home delivery [url=https://megaindiapharm.com/#]MegaIndiaPharm[/url] MegaIndiaPharm
online pharmacy without prescription https://familypharmacy.company/# family pharmacy
promo code for canadian pharmacy meds https://familypharmacy.company/# online pharmacy delivery usa
Best online pharmacy: Online pharmacy USA – Online pharmacy USA
canada pharmacy not requiring prescription https://megaindiapharm.shop/# top online pharmacy india
Best online pharmacy: Best online pharmacy – online pharmacy delivery usa
easy canadian pharm: buying from canadian pharmacies – canadian pharmacy king
buying prescription drugs in mexico: xxl mexican pharm – mexican online pharmacies prescription drugs
canadian pharmacy no prescription needed https://megaindiapharm.shop/# buy medicines online in india
garuda888 slot [url=http://garuda888.top/#]garuda888 slot[/url] Beberapa kasino memiliki area khusus untuk slot
https://slotdemo.auction/# Pemain harus memahami aturan masing-masing mesin
http://bonaslot.site/# Kasino di Jakarta memiliki berbagai pilihan permainan
http://preman69.tech/# Jackpot besar bisa mengubah hidup seseorang
http://preman69.tech/# Slot menawarkan kesenangan yang mudah diakses
Slot dengan bonus putaran gratis sangat populer http://preman69.tech/# Kasino selalu memperbarui mesin slotnya
Kasino selalu memperbarui mesin slotnya: preman69 slot – preman69 slot
Banyak kasino memiliki promosi untuk slot https://slot88.company/# Kasino menawarkan pengalaman bermain yang seru
https://preman69.tech/# Pemain sering berbagi tips untuk menang
Banyak pemain berusaha untuk mendapatkan jackpot: slot 88 – slot88
garuda888 [url=http://garuda888.top/#]garuda888[/url] Mesin slot baru selalu menarik minat
https://preman69.tech/# Mesin slot digital semakin banyak diminati
Slot klasik tetap menjadi favorit banyak orang: preman69 – preman69.tech
https://preman69.tech/# Keseruan bermain slot selalu menggoda para pemain
Kasino di Jakarta memiliki berbagai pilihan permainan: BonaSlot – bonaslot
Kasino menawarkan pengalaman bermain yang seru https://preman69.tech/# Slot dengan grafis 3D sangat mengesankan
https://preman69.tech/# Kasino memastikan keamanan para pemain dengan baik
BonaSlot [url=http://bonaslot.site/#]bonaslot[/url] Beberapa kasino memiliki area khusus untuk slot
п»їKasino di Indonesia sangat populer di kalangan wisatawan: BonaSlot – bonaslot
Slot dengan grafis 3D sangat mengesankan: garuda888 – garuda888 slot
BonaSlot [url=http://bonaslot.site/#]bonaslot.site[/url] Slot menjadi bagian penting dari industri kasino
Kasino sering memberikan hadiah untuk pemain setia: slot88.company – slot88.company
https://slot88.company/# Banyak kasino menawarkan permainan langsung yang seru
Permainan slot bisa dimainkan dengan berbagai taruhan: BonaSlot – bonaslot.site
bonaslot [url=https://bonaslot.site/#]bonaslot.site[/url] Pemain harus menetapkan batas saat bermain
Kasino menawarkan pengalaman bermain yang seru: slot 88 – slot88
bonaslot.site [url=https://bonaslot.site/#]bonaslot[/url] Kasino di Indonesia menyediakan hiburan yang beragam
https://garuda888.top/# Banyak kasino memiliki promosi untuk slot
Pemain sering berbagi tips untuk menang https://garuda888.top/# Kasino di Jakarta memiliki berbagai pilihan permainan
Pemain harus menetapkan batas saat bermain: slot demo pg gratis – slot demo rupiah
https://slot88.company/# Slot dengan grafis 3D sangat mengesankan
Banyak pemain menikmati jackpot harian di slot: bonaslot – bonaslot
https://bonaslot.site/# Banyak pemain berusaha untuk mendapatkan jackpot
akun demo slot [url=http://slotdemo.auction/#]slot demo gratis[/url] Banyak pemain menikmati bermain slot secara online
doxycycline uk online: Dox Health Pharm – doxycycline medication
zithromax buy online no prescription: zithromax 250 mg tablet price – cost of generic zithromax
https://doxhealthpharm.shop/# buy doxycycline
where can i buy clomid without insurance: where can i get cheap clomid without dr prescription – where can i buy generic clomid pills
https://zithropharm.com/# buy zithromax 500mg online
doxycycline for sale online: order doxycycline no prescription – doxycycline 100mg cap tab
can i buy amoxicillin over the counter [url=http://amohealthpharm.com/#]amoxicillin 500 mg purchase without prescription[/url] amoxil pharmacy
https://amohealthpharm.com/# generic amoxicillin
cost of amoxicillin 875 mg: Amo Health Pharm – amoxicillin over the counter in canada
zithromax 500 without prescription: zithromax price south africa – zithromax for sale cheap
buy azithromycin zithromax: ZithroPharm – zithromax price canada
https://amohealthpharm.com/# amoxicillin 500 mg online
can i order generic clomid without a prescription: how to get clomid without prescription – how to get clomid
https://doxhealthpharm.shop/# doxycycline 600 mg
https://zithropharm.com/# buy zithromax no prescription
how to buy clomid price [url=https://clmhealthpharm.com/#]how to get cheap clomid without a prescription[/url] get clomid now
https://amohealthpharm.shop/# cost of amoxicillin
cheap clomid prices: how can i get generic clomid without dr prescription – can i get clomid
https://zithropharm.com/# zithromax capsules
zithromax online: zithromax 250 mg pill – zithromax online pharmacy canada
where to buy amoxicillin pharmacy [url=http://amohealthpharm.com/#]AmoHealthPharm[/url] amoxicillin 500mg capsules
buy zithromax: buy zithromax canada – zithromax 1000 mg pills
http://clmhealthpharm.com/# can i buy cheap clomid for sale
buy zithromax 1000mg online [url=http://zithropharm.com/#]ZithroPharm[/url] zithromax 500 mg
doxycycline price 100mg: can i buy doxycycline in india – doxycycline 50 mg india
https://doxhealthpharm.com/# doxycycline 100 mg buy online
how can i get generic clomid without insurance: ClmHealthPharm – can i get clomid no prescription
https://viagrameilleurprix.com/# Viagra pas cher inde
pharmacie en ligne avec ordonnance
pharmacie en ligne https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra femme sans ordonnance 24h
https://viagrameilleurprix.com/# Le gГ©nГ©rique de Viagra
п»їpharmacie en ligne france
vente de mГ©dicament en ligne https://pharmaciemeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne france pas cher
pharmacie en ligne france pas cher https://tadalafilmeilleurprix.shop/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
https://kamagrameilleurprix.shop/# Pharmacie en ligne livraison Europe
Achat mГ©dicament en ligne fiable
pharmacie en ligne france fiable https://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacie en ligne
http://tadalafilmeilleurprix.com/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
vente de mГ©dicament en ligne
Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance [url=http://viagrameilleurprix.com/#]Viagra sans ordonnance 24h[/url] Viagra sans ordonnance livraison 24h
https://kamagrameilleurprix.shop/# pharmacie en ligne avec ordonnance
Pharmacie sans ordonnance
pharmacie en ligne livraison europe https://viagrameilleurprix.com/# Viagra homme sans prescription
Viagra pas cher inde [url=https://viagrameilleurprix.com/#]viagra sans ordonnance[/url] Acheter viagra en ligne livraison 24h
Viagra sans ordonnance livraison 48h: viagra sans ordonnance – Viagra vente libre allemagne
pharmacie en ligne: kamagra gel – п»їpharmacie en ligne france
pharmacie en ligne france livraison internationale [url=http://tadalafilmeilleurprix.com/#]cialis generique[/url] pharmacie en ligne pas cher
pharmacie en ligne france livraison internationale https://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacie en ligne pas cher
pharmacie en ligne: Acheter Cialis – Achat mГ©dicament en ligne fiable
pharmacie en ligne pas cher: pharmacie en ligne france fiable – pharmacie en ligne france fiable
pharmacie en ligne avec ordonnance https://pharmaciemeilleurprix.com/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
https://kamagrameilleurprix.shop/# Pharmacie en ligne livraison Europe
pharmacie en ligne sans ordonnance
vente de mГ©dicament en ligne [url=https://kamagrameilleurprix.com/#]achat kamagra[/url] pharmacie en ligne france fiable
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance
Pharmacie sans ordonnance: cialis prix – Pharmacie en ligne livraison Europe
https://tadalafilmeilleurprix.shop/# trouver un mГ©dicament en pharmacie
pharmacie en ligne france livraison internationale
pharmacie en ligne france livraison internationale https://viagrameilleurprix.com/# Viagra pas cher livraison rapide france
Viagra homme prix en pharmacie: Viagra pharmacie – SildГ©nafil 100 mg prix en pharmacie en France
https://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne
pharmacie en ligne france pas cher
Viagra vente libre pays [url=http://viagrameilleurprix.com/#]Viagra sans ordonnance 24h[/url] SildГ©nafil 100mg pharmacie en ligne
pharmacie en ligne pas cher http://pharmaciemeilleurprix.com/# vente de mГ©dicament en ligne
http://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne pas cher
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance
pharmacie en ligne france pas cher http://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacie en ligne france livraison internationale
Pharmacie sans ordonnance https://viagrameilleurprix.com/# Viagra vente libre pays
pharmacie en ligne livraison europe https://pharmaciemeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne livraison europe
п»їpharmacie en ligne france [url=https://kamagrameilleurprix.com/#]pharmacie en ligne pas cher[/url] pharmacie en ligne livraison europe
https://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne
pharmacie en ligne sans ordonnance
vente de mГ©dicament en ligne https://pharmaciemeilleurprix.com/# Pharmacie Internationale en ligne
pharmacie en ligne livraison europe [url=https://kamagrameilleurprix.com/#]kamagra en ligne[/url] Pharmacie sans ordonnance
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne
https://tadalafilmeilleurprix.com/# pharmacie en ligne france pas cher
pharmacie en ligne avec ordonnance
pharmacie en ligne fiable https://viagrameilleurprix.com/# Viagra Pfizer sans ordonnance
Viagra femme ou trouver [url=http://viagrameilleurprix.com/#]Viagra gГ©nГ©rique sans ordonnance en pharmacie[/url] Viagra pas cher livraison rapide france
vente de mГ©dicament en ligne http://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne france pas cher
pharmacie en ligne livraison europe http://viagrameilleurprix.com/# Viagra sans ordonnance livraison 24h
vente de mГ©dicament en ligne [url=https://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne sans ordonnance[/url] pharmacie en ligne sans ordonnance
pharmacies en ligne certifiГ©es: Pharmacies en ligne certifiees – pharmacie en ligne france livraison belgique
pharmacie en ligne france livraison internationale https://tadalafilmeilleurprix.com/# pharmacie en ligne france fiable
https://kamagrameilleurprix.shop/# acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance
Pharmacie en ligne livraison Europe
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance https://pharmaciemeilleurprix.com/# vente de mГ©dicament en ligne
Pharmacie en ligne livraison Europe [url=https://pharmaciemeilleurprix.com/#]pharmacie en ligne france[/url] pharmacie en ligne fiable
https://tadalafilmeilleurprix.com/# Achat mГ©dicament en ligne fiable
trouver un mГ©dicament en pharmacie
https://pharmaciemeilleurprix.com/# vente de mГ©dicament en ligne
pharmacie en ligne pas cher
Pharmacie Internationale en ligne [url=https://kamagrameilleurprix.shop/#]kamagra livraison 24h[/url] pharmacie en ligne sans ordonnance
п»їpharmacie en ligne france https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne livraison europe
http://tadalafilmeilleurprix.com/# Pharmacie sans ordonnance
pharmacie en ligne fiable
trouver un mГ©dicament en pharmacie https://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacies en ligne certifiГ©es
pharmacie en ligne sans ordonnance: Tadalafil sans ordonnance en ligne – pharmacie en ligne fiable
pharmacie en ligne fiable [url=http://pharmaciemeilleurprix.com/#]Pharmacies en ligne certifiees[/url] pharmacie en ligne pas cher
https://pharmaciemeilleurprix.com/# Pharmacie Internationale en ligne
Pharmacie en ligne livraison Europe
Pharmacie en ligne livraison Europe https://tadalafilmeilleurprix.shop/# Pharmacie en ligne livraison Europe
https://viagrameilleurprix.com/# Viagra pas cher livraison rapide france
Pharmacie Internationale en ligne
Pharmacie Internationale en ligne http://viagrameilleurprix.com/# Viagra prix pharmacie paris
Viagra gГ©nГ©rique sans ordonnance en pharmacie [url=https://viagrameilleurprix.shop/#]acheter du viagra[/url] Viagra sans ordonnance livraison 48h
pharmacie en ligne france pas cher https://tadalafilmeilleurprix.shop/# pharmacie en ligne livraison europe
http://viagrameilleurprix.com/# Viagra sans ordonnance 24h suisse
vente de mГ©dicament en ligne
pharmacie en ligne livraison europe http://tadalafilmeilleurprix.com/# Pharmacie en ligne livraison Europe
Pharmacie sans ordonnance https://pharmaciemeilleurprix.com/# Achat mГ©dicament en ligne fiable
Pharmacie sans ordonnance http://pharmaciemeilleurprix.com/# pharmacie en ligne france livraison internationale
acheter mГ©dicament en ligne sans ordonnance [url=http://kamagrameilleurprix.com/#]kamagra pas cher[/url] pharmacie en ligne
Viagra homme sans ordonnance belgique: Viagra gГ©nГ©rique sans ordonnance en pharmacie – Viagra pas cher livraison rapide france
https://kamagrameilleurprix.com/# pharmacies en ligne certifiГ©es
Pharmacie Internationale en ligne
pharmacie en ligne france livraison belgique http://kamagrameilleurprix.com/# pharmacie en ligne
vente de mГ©dicament en ligne [url=http://kamagrameilleurprix.com/#]acheter kamagra site fiable[/url] pharmacie en ligne france fiable
trouver un mГ©dicament en pharmacie https://viagrameilleurprix.shop/# Viagra vente libre pays