Цагдаагийн байгууллагын 102 тусгай дугаарт 2023 оны 10 дугаар сарын 02-ны өдөр нийт 1956 дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэнээс зөрчлийн шинжтэй 1524, гэмт хэргийн шинжтэй 120 дуудлага, мэдээлэл байна гэж Цагдаагийн Ерөнхий Газрын Хэвлэл Мэдээллийн төвөөс мэдээллээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар үндэсний мод тарих өдрийг жил бүр зохион байгуулдаг уламжлалтай болсон.
Энэ намрын бүх нийтээр мод тарих үндэсний өдрийг 2023 оны 10 дугаар сарын 4–16-ны хооронд зохион байгуулна.
Мод тарих өдөр нь эх орон, байгаль дэлхийгээ хайрладаг уламжлалт монгол зан заншлаа дээдэлж, хүн бүр байгалиа нөхөн сэргээх, хамгаалахад гар бие оролцох нөхцөлийг бүрдүүлэх, ойн сан, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хэрэгжүүлж байгаа олон талт ажлуудыг эрчимжүүлж, улмаар үндэсний хөдөлгөөн болгон өрнүүлэх зорилготой.
Мод тарих үндэсний өдрөөр бүх нийтээр мод, бут, сөөг, цэцэг тарих, цаашид арчлан хамгаалахыг иргэдэд уриалж байна.
Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг эмнэлэг хооронд өвчтөн шилжүүлэх 13А маягтыг хүчингүй болгож буй талаар мэдээлэл хийлээ.
Эмнэлэг хооронд өвчтөн шилжүүлэх тогтолцоо буюу бидний хэлж заншсанаар 13А маягт нь үйлчлүүлэгчид үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний тасралтгүй байдлыг хангах зорилгоор хэрэгждэг зохицуулалт бөгөөд бусад улс орнууд ч энэ зохицуулалтыг ашигладаг.
Энэхүү маягтаар сум, өрх, тосгоны эрүүл мэндийн төвд оношилж, эмчлэх боломжгүй өвчтөнийг аймаг, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт шилжүүлэх, аймаг, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт оношилж, эмчлэх боломжгүй тохиолдолд төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэгт шилжүүлдэг. Энэ нь тусламж, үйлчилгээний ачааллыг тэнцвэржүүлэх, иргэд лавлагаа шатлалын тусламж, үйлчилгээ авахад үүсэх хүлээгдэл, чирэгдлийг бууруулах ач холбогдолтой.
Энэ харилцааг 1998 оноос 13А маягтаар зохицуулж ирсэн боловч өнөө хүртэл хэрэгжиж хэвшээгүй ирсэн байна.
Гэвч 2023 онд 13А маягтыг цахим хэлбэрт шилжүүлсэнтэй холбоотойгоор анхан шатны эрүүл мэндийн байгууллагад үзүүлэхгүйгээр шууд 13А маягт авна гэдэг ойлголт бий болж иргэдийн дунд чирэгдэл, бухимдал үүсгэсэн.
Нөгөө талаас бодит амьдрал дээр энэхүү зохицуулалт нь иргэдийн хувьд ялгамжтай хэрэгжиж байна. Тухайлбал, Төрийн тусгай албан хаагчдын нэгдсэн эмнэлэг, Цэргийн төв эмнэлэг, Төмөр замын төв эмнэлэг нь өөрийн салбарын алба хаагчид, тэдний ар гэр, ахмадуудад 13А маягтгүйгээр үйлчилгээ үзүүлж байна.
Түүнчлэн манай улсад эх, хүүхдийн эрүүл мэнд төрийн онцгой ивээлд байдаг учраас жирэмсэн эх, хүүхдэд тусламж, үйлчилгээ үзүүлэхдээ мөн л 13А маягтыг шаарддаггүй.
Бүх иргэнд адил тэнцүү хандах боломж олгох, иргэддээ ялгамжгүйгээр тусламж үйлчилгээ үзүүлж байх зарчмыг үндэслэн 13А-г халах нь зүйтэй гэж үзэж байна. Иймд эмнэлэг хооронд өвчтөн шилжүүлэхэд 13А маягтыг цаашид шаардахгүй.
Гэхдээ үүнтэй холбоотойгоор лавлагаа шатлалын эмнэлгийн ачаалал эрс нэмэгдэж, хүлээгдэл ихсэнэ гэдгийг иргэдэд анхааруулах нь зүйтэй.
Бидний зүгээс лавлагаа шатлалын эмнэлгийн удирдлагуудад тусламж, үйлчилгээний чанарыг алдагдуулахгүйгээр зохион байгуулалтыг сайжруулах, цаг товлох үйлчилгээг боловсронгуй болгох үүрэг даалгаврыг өгөөд байна.
Түүнчлэн анхан шатны эрүүл мэндийн байгууллагууд иргэдэд нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг өргөжүүлэх, чанар, хүртээмжийг сайжруулах, эрүүл мэндийн боловсрол олгох үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, аймаг, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг, төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлгээс анхан шатны эрүүл мэндийн байгууллагын хяналтанд шилжүүлсэн өвчтөнийг тогтмол хянах, гэрээр үзүүлэх тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах шаардлагатай байна.
Энэ хүрээнд иргэд лавлагаа шатлалын эмнэлгээс тусламж үйлчилгээ авсны дараа өөрийн харьяалах өрх, сум, тосгоны эмнэлгийн хяналтад заавал орж байх зохицуулалтын арга хэмжээ авах болно.
Гэвч зохицуулалтын дээрх арга хэмжээ нь томоохон эмнэлгүүдийг чиглэсэн иргэдийн урсгалыг тогтоон барьж чадахгүй байх магадлал өндөр учраас иргэд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ авах тохиолдолд эхлээд харьяа өрх, сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвдөө, зөвхөн шаардлагатай тохиолдолд лавлагаа шатлалын эмнэлэгт хандаж байхыг хүсч байна.
Гэр Бүл, Хүүхэд, Залуучуудын Хөгжлийн Газар(ГБХЗХГ)-аас өнөөдөр хүүхэд хамгааллын асуудлаар мэдээлэл хийлээ.
Улсын хэмжээнд ажиллаж буй түр хамгаалах 34 төв гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчоор дүүрсэн байна гэдгийг ГБХЗХГ-ын ажилтан онцлов.
Уг төвд ирсэн гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчдод хамгаалал, сэтгэлзүй болон хөгжлийн үйлчилгээ үзүүлдэг юм байна.
Түүнчлэн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх нөлөөллийн ажлуудыг холбогдох салбарын байгууллагуудтай олон хэлбэрээр хамтран зохион байгуулдаг хэдий ч үр дүн нь олон нийтэд хүрэхэд бага байгаа аж. ГБХЗХГ-аас бусад байгууллагатай хамтран зөвхөн энэ жил гэхэд хүүхэд хамгааллын томоохон найман төрлийн нөлөөллийн ажлуудыг эхлүүлээд байгаа юм байна.
“Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад сум, хороо болгон гэр бүл, хүүхэд хариуцсан нийгмийн ажилтантай байхаар тусгагджээ”
Түүнчлэн Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга энэ намрын чуулганаар орохоор болжээ. Уг шинэчилсэн найруулгад сум, хороо болгон гэр бүл, хүүхэд хариуцсан нийгмийн ажилтантай байхаар тусгагдсан байгаа юм байна.
21 аймаг есөн дүүрэгт гэр бүл хариуцсан хэлтсүүд ажиллаж байгаа боловч мэргэжлийн нийгмийн үйлчилгээ үзүүлдэг боловсон хүчин дутагдалтай байгаа учир уг өөрчлөлтийг оруулахаар болсон байна.
Хуулийн шинэчилсэн найруулга 2024 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлбэл хороо, сум бүрд хүүхэд хамгааллын үйл ажиллагааны чанар хүртээмж сайжирна гэж харж байгаа аж.
Мөн Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга хууль зүйн яаман дээр санал аваад явж байгаа бөгөөд эцэг эхийг хариуцлагажуулах, гэр бүлийн олон хэлбэрийг хуулийн зохицуулалтаар гаргаж өгөх заалтуудыг оруулах саналыг нээлттэй авч байгаа юм байна.
Орон нутаг дахь орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор Монголбанкнаас хөнгөлөлттэй хүүтэй орон сууцны ипотекийн зээлийн журамд дараах өөрчлөлтийг тусгалаа.
Монголбанкны эх үүсвэрээр орон нутагт орон сууц худалдан авахад олгох ипотекийн зээлийн дээд хэмжээ 100.0 сая төгрөг байсныг 150.0 сая төгрөг болгон нэмэгдүүлэв.
Мөн Даатгалын тухай хуульд 2022 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдөр орсон нэмэлт, өөрчлөлттэй уялдуулан орон нутагт орон сууц худалдан авч буй зээлдэгчийн ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрт даатгалын байгууллагаас батлан даалт гаргах боломжийг нээлттэй боллоо.
Улаанбаатар-Дархан чиглэлийн авто замын суурь хучилтын ажил бүрэн дууссан байна. Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжиж буй гурван багцын барилгын ажил дуусаж, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг нээсэн. Үлдсэн хоёр багц болох хоёрдугаар багц 84.24 хувь, дөрөвдүгээр багц 78.21 хувийн, нийт 89.51 хувийн гүйцэтгэлтэйгээр 258 хүн, 119 машин механизм техник хэрэгсэлтэй ажиллаж байна.
Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны санхүүжилтийн хийгдэж буй нэмэлт хоёр эгнээ авто замын барилгын ажил 73.6 хувийн гүйцэтгэлтэй.
Тодруулбал, баруун аймаг руу салах тойрог уулзвараас Хар модот давааны ар хүртэлх нэгдүгээр багц 79.53 хувь, Хар модот давааны араас Урьхан хүртэлх хоёрдугаар багц 69.59 хувь, Урьханаас Сүмбэрийн уулзвар хүртэлх гуравдугаар багц 78.41 хувь, Сүмбэрийн уулзвараас Цайдамын хөндий хүртэлх дөрөвдүгээр багц 70.74 хувь, Цайдамын хөндийгөөс Дарханы тойрог уулзвар хүртэлх тавдугаар багц 69.86 хувийн гүйцэтгэлтэй, 538 хүн, 246 техник, машин мехнизмтай ажиллаж байна.
Сүүлийн үед хүмүүс жолоо барьж байх үедээ утсаараа лайв буюу шууд дамжуулалт хийх нь олон нийтийн сүлжээгээр их ажиглагдах болсон.
Уг үйлдэл нь замын хөдөлгөөний аюулгүй байдалд аюул учруулж байгаа учир Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7 дугаар зүйлийн 22-т зааснаар Тээврийн хэрэгсэл жолоодох үед хөдөлгөөнт утас хэрэглэсэн бол жолоочийг хорин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгодог юм байна.
Утсаа хэрэглэх гэдэгт шууд дамжуулалт хийх ч мөн орно гэдгийг холбогдох албаны хүн хэлж байв.
Өнгөрсөн оны байдлаар манай улсад бүртгэгдсэн зам тээврийн ослын 96.5 хувь нь жолоочийн буруутай үйлдлээс болжээ. Тэр дундаа жолоочийн анхаарал болгоомжгүй үйлдлээс болж 3,053 осол бүртгэгдсэн байна.
Жолооч анхаарал болгоомжгүй хөдөлгөөнд оролцсоноос болж өнгөрсөн онд 94 хүн нас баржээ
Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хороо өнөөдөр (2023.10.03) намрын ээлжит чуулганы анхны хуралдаанаа гишүүдийн 52.6 хувийг ирцтэйгээр 09 цаг 29 минутад эхэлж, хоёр асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэлээ.
Эхлээд Үндсэн хуулийн цэцийн 2023 оны 05 дугаар дүгнэлтийг хэлэлцэв. Үндсэн хуулийн цэц 2023 оны есдүгээр сарын 27-ны өдрийн дунд суудлын хуралдаанаараа Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хууль, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хууль, Авлигын эсрэг хуулийн зарим заалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай маргааныг хянан шийдвэрлэсэн байна. Тус хуралдаанд Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Ганболд Монгол Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр томилогдсон бөгөөд Байнгын хорооны хуралдаанд энэ талаар танилцуулав.
Үндсэн хуулийн цэц энэ удаагийн дунд суудлын хуралдаанаар Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.1, 29.1.2 дахь заалт болон Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 1, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 102 дугаар зүйлийн 102.1, Авлигын эсрэг хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1, 21.2 дахь хэсгийн зарим заалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Нэгдүгээр зүйлийн 2, Дөчин есдүгээр зүйлийн 1, 3, 5, 6, Тавин нэгдүгээр зүйлийн 2, Тавин зургадугаар зүйлийн 2, Жаран дөрөвдүгээр зүйлийн 2, 3, Жаран тавдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус зөрчсөн эсэх тухай маргааныг хянан хэлэлцээд дараах дүгнэлтийг гаргажээ.
Монгол Улсын Их Хурлаас 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр баталсан Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.1 дэх заалтад “Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн, …”, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “… нэр дэвшигчийн сонсгол хийж … “, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 102 дугаар зүйлийн 102.1 дэх хэсэгт “… энэ хуульд заасан журмын дагуу нэр дэвшигчийн сонсгол зохион байгуулна. … нэр дэвшигчийн сонсголын тайлан гарснаас хойш … тухайн тайлан, … Санал, дүгнэлтэд сонсголын тайлангийн агуулгыг өөрчлөхгүйгээр тусгана.” гэж тус тус заасан нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Жаран дөрөвдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Үндсэн хуулийн цэц, түүний гишүүн үүргээ гүйцэтгэхдээ гагцхүү Үндсэн хуульд захирагдах бөгөөд аливаа байгууллага, албан тушаалтан, бусад хүнээс хараат бус байна.”, 3 дахь хэсгийн “Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүний хараат бус байдал Үндсэн хууль, бусад хуулиар тогтоосон баталгаагаар хангагдана.”, Жаран тавдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн “Үндсэн хуулийн цэц есөн гишүүнээс бүрдэнэ. Тэдгээрийн гурвыг Улсын Их Хурал, гурвыг Ерөнхийлөгч, гурвыг Улсын дээд шүүхийн санал болгосноор Улсын Их Хурал зургаан жилийн хугацаагаар томилно.” гэснийг тус тус зөрчсөн байна.
Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.2 дахь заалтад “… эсхүл Улсын Их Хурал танилцах, зөвшилцөх, томилохоор хуульд заасан албан тушаалтны хувьд танилцах, зөвшилцөх, томилгооны сонсгол явуулахаар Улсын Их Хурлын есөөс доошгүй гишүүн хүсэлт гаргасан бол.” гэж заасны “… танилцах, зөвшилцөх, … танилцах, зөвшилцөх, …” гэсэн нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Дөчин есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн “Шүүгч хараат бус байж, гагцхүү хуульд захирагдана.”, Тавин нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс Улсын дээд шүүхийн шүүгчдийг Улсын Их Хуралд танилцуулснаар … Ерөнхийлөгч томилно. …”, Тавин зургадугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн “Улсын ерөнхий прокурор, түүний орлогч нарыг Улсын Их Хуралтай зөвшилцөн Ерөнхийлөгч зургаан жилийн хугацаагаар томилно.” гэснийг тус тус зөрчсөн байна.
Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.1 дэх заалтад “… Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүн, Шүүхийн сахилгын хорооны шүүгч бус гишүүн, …” гэж заасан нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Дөчин есдүгээр зүйлийн 1, 3, 5, 6, Тавин нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийг тус тус зөрчөөгүй байна.
Авлигын эсрэг хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1, 21.2 дахь хэсэгт “… томилгооны сонсгол хийж …” гэж тус тус заасан нь, түүнчлэн Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.1 дэх заалтад “… Авлигатай тэмцэх газрын дарга, дэд дарга …” гэж заасан нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн холбогдох заалтыг зөрчөөгүй байна.
Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.1 дэх заалтад “Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн, …”, 29.1.2 дахь заалтад “… танилцах, зөвшилцөх, … танилцах, зөвшилцөх, …” гэж, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “… нэр дэвшигчийн сонсгол хийж … ” гэж, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 102 дугаар зүйлийн 102.1 дэх хэсэгт “… энэ хуульд заасан журмын дагуу нэр дэвшигчийн сонсгол зохион байгуулна. … нэр дэвшигчийн сонсголын тайлан гарснаас хойш … тухайн тайлан, … Санал, дүгнэлтэд сонсголын тайлангийн агуулгыг өөрчлөхгүйгээр тусгана.” гэж тус тус заасныг Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийн 32 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасны дагуу 2023 оны есдүгээр сарын 27-ны өдрөөс эхлэн түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэжээ.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Монгол Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр томилогдсон Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Ганболдоос асуулт асууж, хариулт авахын сацуу 2023 оны 05 дугаар дүгнэлттэй холбогдуулан байр сууриа илэрхийллээ. Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Адьшаа Үндсэн хуулийн цэцийн дээрх дүгнэлтийг хүлээн авах нь зүйтэй гэдэг байр суурийг илэрхийлсэн бол Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Ганбат, Ц.Мөнх-Оргил, Ж.Сүхбаатар нар асуулт асууж, Г.Ганболд гишүүнээс хариулт, мэдээлэл авсан. Дараа нь гишүүд үг хэлэв. Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Ш.Раднаасэд нар дээрх дүгнэлтийг хүлээн авч, хуулиудын холбогдох заалтуудыг Үндсэн хуульд нийцүүлэн томьёолж, өөрчлөх нь зүйтэй гэдэг байр суурь илэрхийлсэн. Цэцийн есөн гишүүний гурвыг Улсын Их Хурал, гурвыг Ерөнхийлөгч, гурвыг Улсын Дээд шүүхийн санал болгосноор Улсын Их Хурал зургаан жилийн хугацаагаар томилох зохицуулалттай. Ингэхдээ санал болгож буй байгууллагууд нь тус бүрдээ томилгооны сонсгол зохион байгуулдаг байх асуудлыг судалж, хууль тогтоомжийг нийцүүлэх талаар хэлж байв.
Харин Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнхцэцэг, Ж.Сүхбаатар, Д.Ганбат, Б.Энхбаяр нар Улсын Их Хурал Цэцийн 2023 оны 05 дугаар дүгнэлтийг хүлээн авахгүй байх нь зүйтэй гэдэг байр суурийг илэрхийлээд холбогдох тайлбаруудыг хэлсэн юм. Тухайлбал, Ц.Мөнхцэцэг гишүүн, сонсгол бол шийдвэр гаргах үйл явц биш гэдгийг онцлов. Нээлттэй сонсгол нь олон нийтийн мэдэх эрхийг хангах механизм, ардчиллын хамгийн чухал шинжийг илэрхийлдэг чухал процесс байхад Цэц дүгнэлтдээ сонсгол нь шийдвэр гаргах үйл явц хэмээн үзсэн байгааг тайлбарлав. Үндсэн хуульд засгийн бүх эрх ард түмний мэдэлд байхаар, ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, мөн сонгож байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан энэхүү эрхээ эдлэхээр заасан байдгийг Ж.Сүхбаатар гишүүн тэмдэглээд “Хэдэн албан тушаалтан, байгууллагын хооронд яриа хөөрөөгөөр хийгддэг байсан томилгоог нээлттэй сонсголоор нийтэд танилцуулж, мэдээллээр хангаж зөвшилцөөд, олон нийтийн оролцоог ханган, хяналтыг бүрдүүлж буйгаараа дэвшил болсон. Үүн дотор шинээр томилогдох, дахин томилогдох гэдэг нөхцөлийг л ялгах, тодруулах шаардлага бий гэж үзэж байна” гэв. Томилгооны сонсгол нь томилогдоогүй, нэр дэвшигчдийг оролцуулан нийтэд танилцуулах, олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилгоор явагддаг учраас аливаа нэг албан тушаалтан, байгууллагын үйл ажиллагааны хараат бус байдалд нөлөөлөх агуулга байхгүй хэмээн үзэж буйгаа Д.Ганбат гишүүн хэлсэн.
Байнгын хорооны дарга Б.Энхбаяр хэлэлцэж буй дүгнэлтийг хүлээн авах боломжгүй гэдэг байр суурийг илэрхийлээд, дараах тайлбарыг хэлсэн. Тэрбээр “Төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцох эрхээ эдэлдэг. Улсын Их Хурал нь ард түмний засаглах эрхийг хэрэгжүүлдэг, ард түмний төлөөллийн дээд байгууллага. Тэр утгаараа ард түмэнд нээлттэй, ил тод, ойлгомжтой байдлаар ажилладаг засаглал юм. Г.Занданшатар даргатай энэ Улсын Их Хурал Монголын парламентын түүхэнд нээлттэй, ардчилсан, ил тод байдлыг хангах чиглэлээр хувьсгал, өөрчлөлтийн шинжтэй алхмуудыг хийж байгааг бүгд мэдэж байгаа. Тэдгээрийн нэг нь нээлттэй, томилгооны сонсгол” хэмээгээд хэд хэдэн томилгооны сонсголын талаар жишээ дурдав. Хаалттай байдлаар явуулдаг үе үеийн томилгоо нь шударга ёсыг өмчилдөг, “хонгил үүсдэг”, өрсөлдөгчөө намнадаг дэглэм тогтоосон бөгөөд энэ Улсын Их Хурал үүнийг нураахын төлөө хүчтэй бодлого явуулсан. Үүний үр дүнд Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийг баталсан. Энэ хүрээнд Улсын Их Хурлаас томилогддог 40 гаруй албан тушаалтан нээлттэй сонсголоор ордог болсон. Үүнийг Үндсэн хуулийн зөрчил гэх нь Монгол Улсын парламентын ил тод байдлыг хязгаарлах үйлдэл гэж үзэж байгаагаа Б.Энхбаяр гишүүн илэрхийлсэн.
Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 82 дугаар зүйлийн 82.2.2-т заасны дагуу Байнгын хороо холбогдох хууль, тогтоолын Монгол Улсын Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн зүйл, хэсэг, заалт бүрээр, хэрэв Монгол Улсын Үндсэн хуулийн хэд хэдэн заалтыг зөрчсөн бол Монгол Улсын Үндсэн хуулийн холбогдох заалт бүрээр тус тусад нь санал хураах зохицуулалтын дагуу шийдвэрлээд, Цэцийн 2023 оны 05 дугаар дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй хэмээн үзсэн санал, дүгнэлтээ чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтов.
Хуралдаанаар дараа нь Улсын дээд шүүхийн шүүгчид нэр дэвшигчтэй танилцаж, Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга Р.Онончимэг нэр дэвшигчийн талаар танилцууллаа. Улсын дээд шүүхийн шүүгчид нэр дэвшигч Намсрайн Батзориг нь 1975 онд Хэнтий аймагт төрсөн. 48 настай, эхнэр, 3 хүүхдийн хамт амьдардаг. 1982-1990 онд Хэнтий аймгийн Дэлгэрхаан сумын сургууль, 1990-1992 Хэнтий аймгийн 10 жилийн 1 дүгээр сургуулийг төгссөн. 1995-1999 онд Шихихутуг их сургуулийг эрх зүйчээр төгсөж, 2016-2018 онд МУИС-ийн Хууль зүйн сургуульд хууль зүйн ухааны магистрын зэрэг хамгаалсан байна.
Тэрбээр 1992-1993 онд Хэнтий аймгийн Цэнхэрмандал сумын сургуульд биеийн тамирын багш, 1993-1994 онд Дотоодын цэргийн 805 дугаар хороонд байлдагч, 1999-2005 онд Багануур дүүргийн шүүхийн шүүхэд төлөөлөгч, 2005-2007 онд Улсын дээд шүүхийн Тамгын газарт танхимын тэргүүний туслахаар ажиллаж байгаад 2007-2012 онд Орхон аймаг дахь сум дундын шүүхийн шүүгчээр, 2012-2013 онд Орхон аймгийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгчээр, 2013 онд Нийслэлийн шүүхийн шүүгчээр, 2013-2015 онд Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгчээр ажиллаж байжээ. 2015 оноос одоог хүртэл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгчээр ажиллаж байгаа юм байна. Үргэлжлүүлэн нэр дэвшигч хууль тогтоомжид заасан холбогдох шаардлагуудыг хангаж байгаа талаарх дэлгэрэнгүй танилцуулгыг Байнгын хорооны хуралдаанд танилцуулсан юм.
Энэхүү танилцуулгын дараа Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон Улсын Их Хурлын гишүүд Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга Р.Онончимэг болон Улсын дээд шүүхийн шүүгчид нэр дэвшигч Н.Батзориг нараас асуулт асууж, хариулт авсан. Мөн хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Сандаг-Очир, Б.Энхбаяр нар үг хэлж, байр сууриа илэрхийллээ.
Ийнхүү Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанд Улсын дээд шүүхийн шүүгчийн сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн нэр дэвшигчийг танилцуулсан бөгөөд энэ талаарх санал, дүгнэлтээ чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар болов гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээллээ.
Португал улсын Одивелас хотод 10 сарын 4-7-нд зохион байгуулагдах Залуучуудын ДАШТ-д оролцохоор жүдогийн залуучуудын шигшээ багийнхан явлаа.
Манай улсаас хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин Х.Цагаанбаатар, Г.Бат-Эрдэнэ, Ц.Хулан дасгалжуулагчаар удирдуулсан эрэгтэй 9, эмэгтэй 9 жингийн жүдочид Залуучуудын ДАШТ-ий татами дээр хүч үзэх юм.
Тамирчдын бүрэлдэхүүн:
Эрэгтэйчүүд:
-60кг Н.Мэндсайхан
-60кг Т.Түмэнжаргал
-66кг Ж.Энхтөр
-73кг А.Өсөхжаргал
-81кг Н.Жангарай
-90кг Ц.Дагвадорж
-100кг Г.Хангарьд
-100кг Б.Хүдэрчулуун
+100кг Л.Энхболд
Эмэгтэйчүүд:
-48кг Э.Хүслэн
-48кг М.Нандин-эрдэнэ
-52кг Т.Ариунзаяа
-52кг Б.Уранзаяа
-57кг О.Оюунчимэг
-63кг Д.Есүй
-70кг Б.Ням-эрдэнэ
-78кг О.Хүслэн
+78кг Э.Энхзул
Цагдаагийн байгууллагад өчигдөр буюу аравдугаар сарын 2-нд Сонгинохайрхан дүүргийн 2 дугаар хороонд үйл ажиллагаа явуулдаг цэцэрлэгт “Угаартсан хүн байна” гэх дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэн байна.
Дүүргийн цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтсээс шалгахад 55, 65 настай хоёр эмэгтэй хувийн цэцэрлэгийн галлагааны өрөөнд угаартсан байжээ.
Яаралтай тусламжийн эмч үзлэг хийхэд тус цэцэрлэгт байсан 12 хүүхдэд ямар нэгэн угаарын шинж тэмдэг илрээгүй бол хоёр багшид угаарын хөнгөн шинж илэрч зөвлөгөө өгсөн байна.
Иймд иргэд сэрүүний улирал эхэлж байгаатай холбогдуулан гэр, байшин, орон сууцандаа агаарын сэлгэлтийг тогтмол хийх, яндангаа хөөлөх, бүрэн шаталт дуустал яндангийн хаалтыг хаахгүй байх, пийшин зуухны онгорхой, цоорхой цууралтыг шалгаж бөглөхийг зөвлөв.
Мөн угаарын хийн мэдрэгч суурилуулах, уг төхөөрөмжийн хэвийн ажиллагааг тогтмол шалгах, дохиоллыг салгаж унтраахгүй байх зэргээр угаарын хийд хордохоос урьдчилан сэргийлэхийг сэрэмжлүүллээ.