Categories
мэдээ цаг-үе

Улсын сайд, сайн малчидтай “Сэхээтний” гэгдэх нэг ангийнхан

Зүүн гар талаас С.Бямбацогт, Д.Хосбаяр, М.Сүхбаатар нар. 1990 он

Алтайн өндөр уулс шигээ нэгнийгээ түшиж, алдрайхан насаа хамт өнгөрүүлсэн Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Д.Сундуйн нэрэмжит Ховд аймгийн Чандмань сумын найман жилийн дунд сургуулийг 1982-1990 онд суралцан төгссөн 8а ангийнхныг энэ удаагийн “Нэг ангийнхан” буландаа урилаа. Өдгөөгөөс гучин таван жилийн тэртээх тэр л гэрэлт өдөр бор хилэн дүрэмт хувцсаар ижилссэн бяцхан хөвгүүд, өнгийн туузаар гангарсан жаахан охид ижий аав, эгч, ах нарынхаа гараас хөтлөлцөн сургуулийн босго алхан орж, Жавзан багштай 1а ангид тохой нийлүүлэн суралцаж эхэлжээ. Тухайн үед Чандмань сумын дунд сургуулийг “Хөдөлмөрчдийн” хэмээн нэрлэдэг байж. 1а ангийн сурагчид дөрвөн намар, дөрвөн хаврыг элээсээр ахлах анги буюу тавдугаар ангидаа орж, олон нийтийн ажилд оролцож сургуулиас өгсөн үүрэг даалгаврыг биелүүлэх болжээ. Тав, зургадугаар ангийн сурагчид зуныхаа амралтаар аргал түүж, намар хадлан хураах ажилд нийтээрээ оролцдог байсан гэнэ. Сургуулийн дотуур байрны хүнсийг бэлдэхийн тулд хавар төмс, хүнсний ногоо тарина. Ингээд намар болж төмс хураах ажилд сурагчид нийтээрээ оролцдог байжээ. Сургуульдаа а-гийнхан хамгийн дүрсгүй хүүхдүүдтэй хэрнээ урлаг, спорт, сурлагаараа үргэлж тэргүүлдэг манлайлагч анги байжээ. Энэ талаар ангийн охин Л.Бат-Орших “Манай анги сургуульдаа үймүүлж, шуугидгаараа алдартай байв. Охидууд нь ч хөвгүүдээсээ дутахааргүй дүрсгүйтнэ. Бүр ангидаа тоос манартал хөвгүүдтэйгээ барилдаж, ноцолддог байсан шүү. Гэхдээ спорт, урлаг, сурлагаараа сургуульдаа жил бүр л тэргүүлнэ. Сургуулийн аварга ангиар ч удаа дараа шалгарч л байсан. Би сургуулийн сурагчдын бүлгийн дарга хийдэг байлаа. Манай ангид сургуулийн захирлын, сумын Засаг даргын, намын даргын хүүхдүүд сурдаг. Тийм болохоор “Сэхээтний анги” гэдэг байсан юм. Багш нар юм л болвол биднийг “Дарга нарын хүүхдүүд юм байж, дүрсгүйтэж болохгүй” хэмээн загнаж, хатуу шаардлага тавина. Ер нь сурагч ахуй нас гэдэг хүн бүхний сэтгэлд гэгээхэн оршдог байх. Хичээлийн завсарлагаанаар аль нэг ангийг коридорт гаргаж дуу дуулуулна. Энэ ажилд манай анги их л дуртай, идэвхтэй оролцдог байв. Манай ангийнхны дуулах чимээ сумын төвд байх Захиргааны байр хүртэл сонсогддог байж билээ. Их л чанга дуулна. Цаг цагаараа гэдэг шиг үе үеэрээ байдаг. Нэгэн оны төгсөлтийнхөн гэхээр нэг амьтай болцгоодог юм байна” хэмээн дурсан ярилаа. “Сэхээтний” гэгдэх эдний анги наймдугаар ангиа гучуулаа Б.Мягмарсүрэн багшийн удирдлага дор суралцан төгссөн байна. Тэртээ хорин таван жилийн өмнө хонхны баяраа тэмдэглэн дуулан шуугиж явсан алдрай багын андууд нь өдгөө Ховд нутагтаа нэртэй хотол Монголдоо мөртэй, амьдрал тэгширч ажил үйлс нь дэлгэрсэн эрхэм хүмүүс болцгоожээ. Өнөө жил 8а ангийнхан төгсөлтийнхөө 25 жилийн ойгоо тэмдэглэсэн гэнэ. Эдний ангиас төрөн гарсан алдартнууд их. Үүнээс УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй дотоод хэргийн сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Сандагийн Бямбацогт, хамгийн анхны эмэгтэй энхийг сахиулагч Л.Байгалмаа, Монгол Улсын сайн малчин А.Саруул, М.Нямсүрэн нарыг дурьдаж болох юм. С.Бямбацогт сайдыг Мянгад суманд дөрөвдүгээр анги төгсөх жил нь түүний аав Сандаг гуай Чандмань сумын Засаг даргын албанд томилогджээ. Ингээд хүүгээ тус сумын дунд сургуульд тавдугаар ангиас нь оруулсан нь энэ аж. Эдний ангийн дарга нь сургуулийн захирал Очирбатын хүү Ганбаатар байж. Харин Засаг даргын хүү буюу Бямбацогт сургуулийн сурагчдын зөвлөлийн дарга хийдэг байжээ. Тийм болохоор “А”-гийнхныг нь “Сэхээтний анги” хэмээн нэрлэх болсон байна. Манай улсаас энхийг сахиулах ажиллагаанд явсан хамгийн анхны эмэгтэй Л.Байгалмаа “Долдугаар ангид байхад монгол хэлний Мягмаржав багш сахилгагүйтлээ гээд охидуудаас Л.Бат-Орших бид хоёрыг манай ангийн ихэнх хөвгүүдтэй хамт самбарын өмнө гарыг нь өргүүллээ. Их л удаан зогсоосон юм. Хөвгүүд нь охидуудынхаа өмнө унаж, онигоонд орохгүйн тулд шүд зуун тэвчиж байсан нь тодорхой. Гэтэл үеийнхэндээ бяр, чадлаараа аархдаг манай ангийн ганц бөх Д.Сэргэлэн маань хамгийн түрүүнд хөлс нь гоожоод, унаж билээ. Ангийнхан бүгд л “пир” хийгээд л инээсэн. Хамгийн чадалтай, бяртай бөх нь уначихаар бусад нь ямархан их тэссэн нь тодорхой гэж бодсон уу багш биднийг суулгаж билээ. Хүүхэд насаа гэж, инээдтэй, хөгжөөнтэй дурсамжууд ихтэй шүү” хэмээв.

“Гэнэн багын тэр л сайхан үеэ дурсахаар эрдэм номын их өргөө болсон сургуулийн минь бараа харагдаж, анги танхимынх нь эгэл дотно дүр байдал бодолд ургаж, гагцхүү сургуульд л байдаг тэрхүү содон танхил үнэр сэнхийн үнэртэх шиг болдог юм аа” хэмээн бидэнтэй уулзсан “Сэхээтний” гэгдэх ангийн зарим нөхөд нь хүүхэд ахуй насандаа оччихсон мэт л дурсан ярьж байлаа.

Б.Мягмарсүрэн багштай 8а анги 1990 он

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *