“Vanquish” хамтлагийн гишүүн реппер Цэцэ буюу Н.Цэцэнбилэгтэй ярилцлаа.
-Хамтлагаа анх хэзээ байгуулж байсан юм бэ. Этгээд сонин дуугаар танигдаж байсан?
-2004 онд 220-ийн байрныхаа Пангастай хамт хамтлагаа байгуулж байсан. Дуу хийхээсээ өмнө Дандийг хамтлагтаа аваад гурвуулаа анхныхаа дууг бичүүлж байлаа. Дараа нь хамтлагтаа Азиг авч хэд хэдэн дуу бичүүлсэн. 2005 онд Төвшөөг аваад тавуулаа анхны “Эксэль” дуугаа бичиж, өөрөө продюсрож, клипжүүлсэн байдаг. Энэ дуугаараа “Vanquish” хамтлаг танигдсан гэж боддог. Манай гишүүд бүгд 40 мянгат, 220-ийнхон. Пангас бид хоёр нэг байрных, Данди, Ази хоёр орос гурвынх. Төвшөө, Бямбаа хоёр 40 мянгатын Нэгдүгээр сургуулийнх. Хамтлагаа өөрийн ойр хүмүүстэй байгуулж байсан.
-Бүгд 40 мянгатынх юм байна?
-Тийм. Би багадаа 40 мянгатад өвөө, эмээ дээрээ өссөн. Их сахилгагүй байсан гэсэн. Ямар сайндаа Сагсуу саарал гэдэг нэртэй байхав. Нэгдүгээр ангид элсэхдээ 31 дүгээр сургуульд орж байсан ч “Эхлэл” хувийн сургуулийг төгсөж байсан. Бага нас маань цирк тойроод л өнгөрсөн дөө. Тиймээс л анхны CD-гээ 220 гэж нэрлэж байлаа.
-Удалгүй АНУ руу сурахаар явсан байх аа. Тэгсэн ч уран бүтээлээ хийсээр л байсан?
-Би 2006 онд АНУ руу сурахаар явсан. Тэр хооронд манай хамтлагийнхан Бямбааг хамтлагтаа аваад “Хүүд” гэдэг дууг гаргасан. Тэр дуугаараа “Vanquish” хамтлаг хүмүүст илүү танигдах болсон. Би өөрөө үг бичих дуртай байсан болохоор 2008 оноос АНУ-д бие дааж гэртээ микрофон, компьютер аваад дуу хийж дуулж эхэлсэн. Хамгийн анх “Миний пүүз”, “Энэ бол би” гэдэг дуугаа хийж байлаа. Тухайн үедээ Hi5, xorom.com-д хоёр дуугаа тавьж үзээд хүмүүст их таалагдахаар нь клипжүүлсэн. Өөрөө камераар дүрсжүүлж, дуугаа бичүүлээд Монгол руу явуулдаг байсан л даа. Дуу хийх гэж хагас жил будилсан шүү. Микрофон аваад компьютертоо залгах гэтэл компьютер нь яаж ажилладгийг мэдэхгүй, дахиж нэг юм хэрэгтэй болоод, дээр нь хэл сайн сураагүй байсан болохоор будилж л байлаа. Тухайн үед TJ интертайнментийн захирал Нямаа миний клипийг монтажилдаг байсан. Клип гаргаснаар хүмүүст ч гайгүй хүрсэн л дээ. Тэгэхээр нь CD гаргая гэж шийдээд “220”, “Халзан толгой хоёр соёо”, “2012”, хамгийн сүүлд “Нийслэл хүү” гэдэг цомог гаргасан.
-Тэгэхээр хамтлагаасаа гарсан гэсэн үг үү?
-Хамтлагтаа байгаа. Би 2009 онд ирээд хамтлагийнхаа таван жилийн ойг хийсэн. Зургаан жилийн өмнө “Зургаа”, “Zoom air”, “Он цаг хугацаа” дууг хамтлагаараа дуулж байлаа.
-Одоо “Vanquish” хамтлаг байдаг уу?
-Манай хамтлагийнхан бүгд гадаадад сурдаг юм. Төвшөө Москва руу магистр хамгаалах гээд буцаад явчихсан. Бямбаа Шанхайд магистр хамгаалчихаад Дубай руу мэргэжил дээшлүүлээд ирсэн. Ази хоёр жилийн өмнө Англиас ирсэн бол би 2012 онд Америкаас ирсэн. Данди “Эксель” гэдэг дуун дээр байдаггүй. Тэр үед Англид сурч байсан юм. Ингээд байгуулагдсанаасаа хойш зургаан жилийн дараа хамтлагийнхан бүгд цуглаад 2010 онд “Open air”-т тоглолтоо хийж байсан.
-Дахиж цуглавал тоглолтоо хийх үү?
-Тоглолтоо хийх үгүйгээ мэдэхгүй ч боломж гарвал хиймээр л байна. Гэхдээ уран бүтээлээ хийгээд л байгаа шүү дээ. Сүүлд өнгөрсөн зун Данди бид хоёр “Сэгсэр” дуу хийсэн. Ер нь Монголдоо байвал цуглаад уран бүтээлээ хийдэг.
-Дууныхаа үгнүүдийг өөрөө бичдэг үү?
-Бүх үгийг өөрсдөө бичдэг.
-Реппер гэхээр заавал нэг нэгнийгээ доош хийсэн өнцөг ажиглагдаад байдаг. Ер нь тэгэх ёстой юм уу?
-Тэгэх ёстой. Тэр нь салшгүй нэг хэсэг нь юм л даа. Хувь хүний үзэл бодол орно. Поп дуучид дуулахдаа хүний дургүй хүргэсэн зүйлийг дуулахгүй. Дуулах сэдэв нь хайр, ээж, аав. Тэрийг нь бүх хүмүүс сонсоно. Хоорондоо таарамжгүй бол хоолой нь муу гээд яриад л өнгөрнө. Реппер хүн юуны ч тухай хамаагүй дуулдаг. Манай хамтлагийн “Хүүд” гэж дуу гарч байхад “G хороолол” гэж дуу гарч байлаа. Тэр үед паалантай жорлонд бааж, паартай байшинд амьдарлаа гэж хүмүүсийг доош нь хийж байсан. Би өөрөө тэнд нь өсч төрсөн юм чинь өөрийгөө өмөөрнө шүү дээ. Тэрнээс болж л тиймэрхүү өнгө аяс гарсан. Gee бид хоёроос өмнө Lumino, Quiza, Ice top-ынхон хоорондоо муу байгаагаа уран бүтээлээрээ тойруу утгаар илэрхийлдэг байсан. Бидний үед нэр усыг нь заагаад шууд хэлчихдэг болсон. Гадаадад ч бас бүгд л тэгдэг.
-Анх тэгж хүн чичилж дуулсны дараа нийгэм яаж хүлээж авч байв?
-Мэдэхгүй. Би АНУ-д байсан. Найзууд энд бөөн юм болж байна гэдэг байсан. Зун нь ирсэн ч мэдээгүй ш дээ. Шоу бизнес учраас үзэл бодол таарахгүй бол түүнийгээ хэлэх зүйл байна.
-Өөрийг чинь бас хүмүүс дуундаа нэлээд чичилсэн байдаг?
-Бидний үеийнхэн гэвэл “Clickclick boom”, “Gee”, “Opozit” л доо. Биднийг гарч ирэх үед “Flash”, “Мөнхийн реп” гээд хамтлагууд хайрын дуу дуулдаг байсан. Тийм моод байсан юм. Бид ч анх гарахдаа бас хайрын дуу дуулж л байсан. Тэр үед яаж хүмүүсийн анхаарал татсан бэ гэхээр “Бид хайрын дуу дуулахгүй хип хоп гэдэг хар барааныг дуулдаг урлаг” гэж гарч ирээд нөгөө хэдийгээ чичиж эхэлсэн. Хоорондоо хэрэлдэхээр хүмүүс сонсоод өмнөөс нь юу гэх бол гэдэг хүлээлт гарсан. Тэгтэл хүмүүс хошуурдгаараа хоорондоо хэрэлдвэл од болох юм байна гэж бодоод нэг нэгнээ чичдэг болсон.
-Та нарын дууг нийгмийн зарим хэсэг сонсоод хоорондоо хэрэлдээд байх юм. Энэ ер нь урлаг юм уу гэх хандлага байдаг?
-Урлаг шүү дээ. Урлаг гээд дэлхий даяар хүлээн зөвшөөрчихсөн. Монголд ч гэсэн хүлээн зөвшөөрчихлөө. Репперүүд одоо томчуудтай ч киноны дуу хийж байна. Хаана томчууд байна бүгдтэй нь л уулздаг болж. Өмнө нь өмдөө чирсэн бацаанууд гээд тоож уулздаггүй л байсан ш дээ.
-Одоо Монголд сайн реппер гэвэл хэнийг нэрлэх вэ?
-Уран бүтээл нь хүмүүст хүргээд шинэ зүйл хийж байгаа нь Rocket Bay л байна даа. Одоогоор биднийг давж гарч ирсэн шинэ реппер байхгүй л байна. Сүүлийн үед эмэгтэй репперүүд гарч ирж байна.
-Өөрөө бусад репперүүдээс юугаараа ялгарах юм бэ?
-Би сэдэвд баригддаггүй. Бүх сэдвээр дуулдаг. Хараалтай ч дуу байна. Хайрын ч дуу бий. Улс төр, бууз, пүүз гээд над шиг өргөн сэдвээр дуулдаг реппер цөөхөн дөө.
-Ингэхэд ямар мэргэжилтэй билээ?
-Интерьер дизайнер мэргэжилтэй. Багадаа зураг их зурдаг байсан. Зураач болно гэдэг байлаа. Арван жилээ төгсөөд конкурс өгөөд ШУТИС-ийн дизайны сургуульд тэнцэж нэг жил сурч байгаад АНУ руу явж хэл суръя гэж шийдсэн. Хэлний курст орсон чинь олон жилийн виз өгчихсөн юм. Тэгээд л мэргэжлээрээ сурчихсан.
-Мэргэжлийнхээ дагуу “Смок” брэндээ гаргасан юм уу. Яг ямар брэнд юм бэ?
-Брэндээ Анхаа гээд 220-ийн залуутай нийлж хийсэн. Анхаа маань график дизайнер. Миний дөрвөн CD-ний гурвыг хийж өгч байлаа. Бид хоёр нийлээд хувцасны брэнд байгуулсан.
Монголдоо үйлдвэрлэл хийе гэж ярьдаг ч дандаа ноолууран бүтээгдэхүүн хийдэг. Залуус өмсье гэхээд яг гоё стильтэй хувцас байдаггүй. Ярилцаж байгаад тийм орон зай байна гээд хийж эхэлсэн. Зах зээлд нэвтрүүлэхэд яах аргагүй тэр орон зай хоосон байсан. Дээр нь дизайн сайн байсан л даа. Тиймдээ ч одоог болтол явж л байна. Цаашдаа “Смок” брэндээ дэлхийд гаргах төлөвлөгөөтэй байна. Анх байгуулахдаа л олон улсад гаргана гэж төлөвлөсөн.
-Танайх хувцсаа захиалгаар хийдэг юм уу?
-Одоогоор захиалгаар хийдэггүй ч бас форм болохоор олон тоогоор хийдэггүй.
-Залууст зориулсан гэлээ. Үнийн хувьд ямар байна. Залуус авч чадах уу?
-Залуусын зарим нь үнэтэй байна гэдэг. Зарим нь гайгүй гэдэг юм. Гэхдээ төлөвлөсний дагуу болоод л байна.
-Хүүхдийн номын сангийн ажил хийнэ гээд байсан. Ажил хэрэг болгож чадсан уу?
-Хийсэн. Мобикомоос тэмцээнд оруулаад хүн болгон төсөл бичсэн юм. Жижигчин И.Одончимэг, Камертоны Мээдээ, сэтгүүлч Золжаргал, яруу найрагч Хулан нар орсон. Харин би залуусыг төлөөлж орсон юм. Тавуулаа өөрсдийн төслийг бичсэн. Ялагч нь 80 сая төгрөгийн шагналтай байсан л даа. Тэмцээнд И.Одончимэг эгч түрүүлээд хогийн цэг дээр хүүхдүүдэд сургууль барьсан. Би хүүхдийн номын сан байдаггүй учраас түүнийг хийе гэсэн. Хүүхдүүдийг анхнаас нь номонд дуртай болгоё гэсэн ч дэмжигдээгүй. Дэмжигдээгүй ч гэсэн таван сая төгрөг өгсөн л дөө. Мөнгө нь хүрэхгүй учраас хандивын тоглолт хийж хэдэн төгрөг олсон. Олсон мөнгөндөө тааруулж Нацагдоржийн номын сангийн агуулахын өрөөг хүүхдийн номын сан болгож зассан.
-Нэг хэсэг “Нийслэл хүү” гэдэг нэвтрүүлэг хөтөлж байсан. Одоо гараад байгаа С1 телевизийн нэвтрүүлгээс юугаараа ялгаатай юм бэ?
-Тэгсэн. Залуучуудыг уриалж зөв тийш нь залахыг хичээсэн. Дуугаараа хүмүүст хүрээд анхаарлыг нь татчихсан юм чинь залуусыг уриалъя гэж боддог юм билээ. Тэр утгаараа “Нийслэл хүү” гэдэг CD хүртэл гаргасан. CD дотор хотын тухай олон дуу бий. Тэрийг давуулж “Нийслэл хүү” гэдэг төсөл явсан юм. TJ entertainment-тай хамтраад “Нийслэл хүү” гэдэг 12 цуврал онлайн нэвтрүүлэг хийсэн юм. Хотыг аль болох гоё талаас нь харуулсан нэвтрүүлэг болсон. Миний нэвтрүүлэг хотын тухай гардаг. Одоо гараад байгаа С1 телевийн нэвтрүүлэг хөдөө яваад байдаг юм билээ.
-Нэвтрүүлэг чинь залууст хэр хүрсэн бэ?
-Гайгүй хүрсэн байх шүү. Тэрнээс болоод намайг Цэцэ гэхээсээ илүү “Нийслэл хүү” гэдэг болсон.
-Залуу хүнийхээ хувьд баримталдаг зарчим бий юу?
-Зүгээр сууж болохгүй. Зүгээр сууж болохгүй гээд хэрэггүй юм хийгээд явахгүй. Ихийг хийхдээ биш. Хэрэгтэйг хийхдээ чухал гэдэг үгийг үнэн гэж боддог. Аль болохоор бодож байгаад хэрэгтэй зүйл хийдэг. Зүгээр суугаад байхаар хэрэг хийчихсэн юм шиг санагдаад байдаг юм.
-Залуусыг ямар байгаасай гэж боддог вэ?
-Залуусыг харахад бие биенийгээ муулаад байх юм. Нэг нь юм хийхээр шүүмжилж байхынха оронд тэр хүнээсээ давж юм хийж харуул л даа. Миний дуу таалагдахгүй буруу санагдаад байвал өөрийнхөөрөө зөв болгоод л давуулаад дуулаад гаргаад ирэх хэрэгтэй. Хийгээд үзүүлчихвэл болж байна ш дээ. Өрсөлдөх чадвараа хэрүүлээр биш хийснээрээ харуулдаг байгаасай.
-Гэр бүлийнхээ хүнийг танилцуулаач. Нэг хүүтэй байх аа?
-Эхнэрийг маань Саруул гэдэг. Багаасаа л хамт зуслан явдаг байлаа. Бид хоёр настай хүүтэй.
-Ямар баярт дуртай вэ?
-Шинэ жил. Гэр бүл, найз нөхөдтэйгөө уулзаж олуулаа тэмдэглэдэг учраас дуртай. Шинэ жил шинэ бүхний эхлэл гэдэг утгаараа сайхан санагддаг.
-Таныг кинонд тоглож байгаа гэж байсан?
-Кинонд тоглох гэж байгаад больчихсон. Инээдмийн кино байсан юм. Найруулагчтайгаа тохиролцож чадсангүй. Тэгээд энэ зун өөрөө кино продюсерлож хийе гэсэн төлөвлөгөө гаргачихаад байна. Намар гэхэд кинотой л болчихмоор байна. Түүндээ их донтчихсон байгаа. Сүүлийн үед дуу, клип биш кино л бодоод байгаа шүү.
-Сүүлийн үед уран бүтээл хийж байна уу?
-Одоогоор хувийнхаа ажлыг хийгээд л байна. Би их уйдамтгай хүн. Одоо дуугаа болсон гэж үзэж байгаа.