Өчигдөр Португалын Лиссабон хотод болсон Үндэстнүүдийн лигийн А дивизионы 1-р хэсгийн тоглолтод Португалын шигшээ баг Хорватын багийг 2:1-ээр хожжээ. К.Роналду 900 дахь гоолоо 34 дэх минутад оруулснаар багтаа ялалт авчирсан байна.
Роналдугийн хувьд энэ нь түүний тамирчны замнал дахь 900 дахь гоол болж байна.
Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, “Улаанбаатар хотын хөгжлийн корпораци” ХК болон “Лариско медиа групп” ХХК-ийн хамтын ажиллагааны хүрээнд Улаанбаатар хотын нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явж буй “Юүтонг” үйлдвэрийн 600 автобусанд шууд горимын дижитал дэлгэцийн тоног төхөөрөмжийг суурилуулсан. Ингэснээр иргэдэд нийслэл хоттой холбоотой цаг үеийн мэдээллүүд, хотын соёлыг түгээх болон танин мэдэхүйн контентуудыг хүргэж байна.
Түүнчлэн соён гэгээрүүлэх агуулга бүхий Улаанбаатар хотын түүхэн дурсгалт газруудын танилцуулга, нийтийн тээврийн хэрэгслээр зөв, соёлтой үйлчлүүлэх санамж, хотын соёлын талаарх цуврал контентуудыг шууд горимоор дамжуулж байна. Дээрх ажлын хүрээнд нийтийн тээврийн автобусанд утасгүй интернэтийн тоног төхөөрөмжийн суурилуулж, иргэдэд үнэ төлбөргүй, өндөр хурдны интернэт ашиглах боломжийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна.
Авлигатай тэмцэх газрын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтсээс 2024 оны эхний хагас жилд иргэдээс ирүүлсэн өргөдөл, гомдол, мэдээллийн мөрөөр болон төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын хүрээнд нийт 263 албан тушаалтны ХАСХОМ-ийг хянан шалгав.
Авлигын эсрэг хуульд зааснаар нийтийн албан тушаалтан нь өөрийн болон гэр бүлийн гишүүний орлого, хөрөнгийг хууль ёсны дагуу олсон болохоо үндэслэлтэй тайлбарлах үүрэгтэй бөгөөд зарим албан тушаалтан өөрийн өмчлөлд шинээр нэмэгдсэн үл хөдлөх хөрөнгө орон сууц, зуслангийн байшин, газар, авто тээврийн хэрэгсэл зэрэг үл хөдлөх хөрөнгийн худалдан авсан эх үүсвэрийг нотолж, тайлбарлаж чадаагүй, улмаар тухайн хөрөнгө нь мэдүүлэг гаргагчийн хууль ёсны орлогоор бий болсон болох нь тогтоогдоогүй тул Эрүүгийн хуулийн 22.10 дугаар зүйлд “Үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих” гэмт хэргийн шинжтэй байж болзошгүй үндэслэлээр нийт 25 албан тушаалтныг нарийвчлан шалгуулахаар Мөрдөн шалгах хэлтэст шилжүүллээ.
Үүнд аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга, агентлагийн газар, хэлтсийн дарга, ТӨХК-ийн удирдах албан тушаалтнууд буюу “Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК, “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК, Эрчим хүчний яам, Татварын ерөнхий газар, Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэг, Улсын хоёрдугаар төв эмнэлэг, Хавдар судлалын үндэсний төв, Гэмтэл согог судлалын үндэсний төв, Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газар зэрэг байгууллагын удирдах албан тушаалтнууд байна.
Тухайлбал Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газарт ажиллаж байсан албан тушаалтан нь хамаарал бүхий этгээдийнхээ үүсгэн байгуулсан аж ахуйн нэгжийн нэр дээр Эрүүл мэндийн яам, Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас олгосон тусгай зөвшөөрлийг авсан, түүнчлэн Эрүүл мэндийн яамнаас зохион байгуулсан худалдан авах үйл ажиллагаанд оролцож гэрээ байгуулсан, улмаар эмийн сан, эмийн худалдааны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж орлого олж байгаа, тусгай зөвшөөрөл олгоход албан тушаалын байдлаа ашиглан өөртөө давуу байдал бий болгосон, мөн эрүүл мэндийн байгууллагын удирдах албан тушаалтан “Т” нь хамаарал бүхий этгээдийн нэр дээр амины орон сууц 1, хамтран амьдрагчийн нэр дээр амины орон сууц 1, орон сууц 3, өндөр үнэлгээтэй автомашин 2-ыг өмчилсөн ба эх үүсвэр нь хууль ёсны орлогоос илт давсан дүнтэй байв.
Авлигатай тэмцэх газрын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс нь албан тушаалтны хууль бус орлого, хөрөнгийг илрүүлэх чиглэлээр татварын байгууллага болон бусад бүртгэл, хяналтын байгууллагатай хамтарч нийтийн албан тушаалтны хууль бусаар олсон нуугдмал эд хөрөнгийг илрүүлэхэд хяналт тавин ажиллаж байна.
УИХ-ын 2024 оны ээлжит бус чуулганы нэгдсэн хуралдааны наймдугаар сарын 15-наас 30-ны өдрүүдийн ирцийн мэдээллийг хүргэж байна.
Өнгөрсөн наймдугаар сарын 31-нд буюу бямба гаригт зургаа дахь жилдээ зохион байгуулагдаж буй “Triple X” фистиваль Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд болсон юм. Залуучуудын дунд 290 гэх нэрээрээ танигдсан артис М.Төгөлдөр, “Vandebo” зэрэг олон уран бүтээлчид тус арга хэмжээнд оролцсон аж. “ХИТ” энтертайнментын үүсгэн байгуулагч, продюсер Д.Даваадорж “Ерөнхий продюсертайгаа хамтран бид “Triple X” гэдэг хип хоп фестивалийг Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд таван жил зохион байгуулсан. Хамгийн сүүлд энэ фестивалиар 55 мянган үзэгчийг нэг дор цуглуулж, рекорд эвдсэн” хэмээн өнгөрсөн онд хэвлэлд өгсөнд ярилцлагадаа дурдсан байдаг.
Тэгвэл энэ жилийн “Triple X” фистиваль маш зохион байгуулалтгүй, хөл гишгэх зайгүй битүү хүнтэй, насанд хүрээгүй хүүхдэд бага градустай согтууруулах ундаа буюу шар айргаар үйлчилсэн, бие засах ч боломжгүй байсан талаар тус фистивалийг үзсэн хүмүүс ярьж байна. “30, 40 мянган хүн. Такс хамаарахгүй оруулсан юм шиг байгаа юм. Юун ариун цэврийн өрөө орохгүй байх нь бараг аз жаргал. Ариун цэврийн өрөө орвол зодуулж, хутгалуулах, хамаг юмаа дээрэмдүүлэх эрсдэлтэй. Тоглолт нь гоё, тайз нь хөөрхөн ч ямар ч зохион байгуулалтгүй, эмх замбараагүй, үзэгчид нь ухамсаргүй таг согтуу” гэж нэг залуу цахим орчинд тоглолтын талаар дурдсан байна. Үзэгчдийн 60 хувь нь 13, 14 насны хүүхдүүд. Нас харгалзахгүй “Сass” гээд пиво зарж байсан. Пиво зарсан хүмүүс нь фистивалиа балласан тухай ч өгүүлэв.
Мөн “Оройн нар буучихсан. 21 цаг өнгөрч байсан байх аа. Нойл орох гээд явж байтал урдаас бөөн хүн түрээд ороод ирсэн. Хүүе гэхийн завдалгүй ар араасаа бие бие дээрээ давхардаад унасан. Охидод ёооё гэж орилолдож байв. Хумс нь хугарсан, нүдний шил нь унасан, хувцас хунар, үс гэзэг нь сэгсийсэн охид орилолдоод босч байсан. Хүмүүс тэнд унасан хүмүүсийг нэг нэгээр нь татаж босгож байтал нэг охин ухаангүй хэвтэж байсан.
Цайвар цамцтай, дунд зэргийн урттай үстэй, дундаж өндөртэй 18, 19 настай болов уу гэмээр. Тэгээд найзууд нь орилолдоод хашгираад яачихав аа гэж байсан. Миний санаж байгаагаар зургаа, долоон охин байсан. Нэг ангийнхан бололтой. Тэгээд хамгаалагч ирээд тэр ухаан алдсан охиныг өргөөд шорлог зардаг хэсэгт аваачаад хэвтүүлсэн. Тэгээд хэсэг юмаар сэвээд, хөл гарыг нь сэгсрээд ухаан ороорой гээд байх шиг харагдсан. Хэсэг хугацааны дараа тэр охин уйлаад байгаа бололтой харагдсан. Би ч цаашаа яваад өгсөн. Юу болсныг сайн санахгүй байна” хэмээн фистивалийг үзсэн эх сурвалж мэдээлсэн юм.
Түүнчлэн Цагдаагийн байгууллагад энэ оны есдүгээр сарын нэгнээс хоёрны өдрүүдэд “2024 оны наймдугаар сарын 31-ний өдөр Хан-Уул дүүргийн 15 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт буюу Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд зохион байгуулагдсан тоглолтын үеэр гар утсаа халааснаасаа алдсан, бусдад зодуулсан, насанд хүрээгүй хүнд архи согтууруулах ундааны зүйл худалдсан, тасалбар цахимаар худалдан авна гэж залилуулсан, бусдад хутгалуулсан, цагдаагийн алба хаагчийн хууль ёсны шаардлагыг биелүүлээгүй з эрэг гэмт хэргийн шинжтэй найм, зөрчлийн шинжтэй 16 үйлдэл гээд нийт 24 гомдол мэдээлэл бүртгэгджээ. Эдгээр гомдол мэдээлэл бүгд Хан-Уул дүүргийн Цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтэст шалгалтын ажиллагаа явагдаж байна. Мөн Цагдаагийн байгууллагаас тухайн тоглолтын үеэр гарсан гэмт хэрэг, зөрчлийн шинжтэй цахим орчинд нийтлэгдсэн мэдээллийг бүртгэлд авч мөн шалгаж байгаа аж. Тоглолтын үеэр хүмүүст дарагдсанаас үүдэн нэг хүний амь эрсэдсэн эсэх талаар тус байгууллагаас тодруулахад “ийм дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдээгүй” гэсэн юм.
Энэ талаар Нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын дэд бөгөөд Нийтийн хэв журмыг хамгаалах олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах газрын дарга, хурандаа Т.Баатараас тодрууллаа.
-“Triple X” фистивалийн үеэр хэрэг зөрчил их гарчээ. Энэ талаарх бичлэгүүд сошиалд ч нэлээд явж байна. Энэ талаар тодруулахгүй юу?
-Төв цэнгэлдэх хүрээлэн Нийслэлийн өмчийн байгууллага учраас орлого олох шаардлагатай. Орлогоо бодож тоглолт зохион байгуулдаг. Энэ жил наадам хүртэл 900-аад сая төгрөгийн орлого олсон юм шиг байна лээ. Тоглолт, шоуны үзэгч нь янз, янзын онцлогтой байгаа. “Харанга”ын тоглолтыг ихэвчлэн 40 –өөс дээш насны хүмүүс үзэж сонирхож байгаа юм. Энэ насны хүмүүс тайван тогтуун, бага градустай с огтууруулах ундаа хэрэглэсний дараа гаргаж буй ааш авир нь харьцангуй гайгүй. Саяны “Triple X” фистивальд нь залуучууд, хүүхдүүдийн сонирхдог төрөл жанрын хамтлагууд тоглодог юм билээ. Тийм юман дээр бага градустай согтууруулах ундаа зарна гээд зөвшөөрлийг нь өгөөд, тэнд чинь жишээлбэл нэг пивыг 12 мянган төгрөгөөр зарж ашиг олдог. Хамгаалалтын алба гээд хоёр, гурван зуун хүн ажилладаг. Хамгаалалтын алба авахдаа яг мэргэжлийн хүн авдаггүй. 60, 70 хувь нь мэргэжлийн үнэмлэхтэй хамгаалагчид, үлдсэнд нь оюутнууд авчаад байх шиг байгаа юм. Нөгөө оюутнууд нь яг гардаг хэсэг, билетэндээ хяналт тавиад, дотооддоо хэв журмаа сахиулах, зодоон нүдээн гарахаас урьдчилан сэргийлэх тал нь хаягдчихсан. Хэв журам сахиулах болохоор цагдаа ирээч гээд байдаг. Цагдаагийн байгууллага хувийн байгууллагуудын зохион байгуулж байгаа арга хэмжээг хамгаалах үүрэг байхгүй. Хэв журмын зөрчил гарвал түүнийг сахиулах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах үүргийнхээ хүрээнд эргүүл ажиллуулдаг. Хамгаалалт хийх биш. Эргүүл ажиллаад тэнд зөрчил дуудлага гарвал шалгаж шийддэг газартаа хүлээлгэж өгдөг.
–Тэгэхээр хамгаалалт муу хийгдсэнээс энэ олон зөрчлүүд гарлаа гэсэн үг үү?
-Цагдаагийн байгууллага өмнө нь хамгаалалтын ажлыг зохион байгуулдаг байсан. Шоу тоглолт зохион байгуулагчидтай гэрээ хийж хөлсөөр хамгаалалт хийнэ гэсэн үг. Төр хувийн байгууллагуудын ажлыг дундаас нь шүүрч аваад байна гэдэг шүүмж их г арч байсан. Хувийн байгууллагууд хамгаалалтаа зөв зохистой, мэргэжлийн түвшинд хийгээч ээ. Тоглолтод 26 мянган хүн цуглаж байхад 200, 300-хан хамгаалагч ажиллууллаа. Зохион байгууллагчид мөнгөө хэмнэх зорилготой ийм үйлдэл хийлээ гэж харж байна. Хамгаалалтынхаа байгууллагатай яг юу гүйцэтгэх вэ гэдгийг нь сайн тохирох хэрэгтэй. Цагдаагийн байгууллагын зүгээс ямар нэгэн эрсдэл, хэв журмын зөрчил гаргуулахгүй ажиллах тал дээр хамгаалалтын компани, зохион байгуулагчтай урьдчилж уулзаж, зөвлөмж өгдөг. Тэгсээр байхад ийм тохиолдлууд гарсаар байна. Зүй нь бид гадна талд эргүүл явуулаад л цагдаагийн хэрэгцээ шаардлага гарвал шууд очих ёстой. Дотор нь аль секторыг хүнийг нь олон цөөн байлгах, ямар нэгэн байдлаар бие биендээ дарагдах, түрэгдэх үйлдэл гаргуулахгүй байх, нойлын асуудал дээр гэхэд хэдийг нь ажиллуулах, ямар хамгаалалт гаргах, хаалган дээр хэдэн хамгаалагч байх вэ гэдгийг тоглолтыг зохион байгуулагчид шийдэх ёстой. Цагдаа юм болгон дээр орж болохгүй.
-Насанд хүрээгүй хүүхдэд согтууруулах ундаа худалдсан асуудал гарч, хэтрүүлэн хэрэглэснээс хүний амь нас эрсдэх олон асуудлууд үүссэн байна лээ.
-21 нас хүрээгүй хүнд согтууруулах ундаа худалдаж байгаа асуудал байна. Бага градустай согтууруулах ундаа зарах зөвшөөрөл тоглолтын үеэр өгдөг. Залуучууд нэг, хоёрыг уугаад болихгүй. Таваас дээш ууж, согтож, нэг нэгнийгээ зодох, хоорондоо сайхан, муухай харалцсан гэж зодолдож нүдэлцэх, улмаар хутга шөвөг бариад нэгнийгээ хутгалах ч тохиолдол саяны тоглолт дээр гарлаа. Зургаан хутга мэс, заазуур хурааж авсан. Хамгаалалт зохицуулалтдаа зохион байгуулагчдын зүгээс илүү анхаармаар байна. Зөвхөн зуны улиралд л ийм улирлын чанартай тоглолт болоод байгаа тулдаа бид тэсээд тэвчээд байна. Хамгийн сүүлийн тоглолт есдүгээр сарын 21-нд болно. Өнгөрсөн жил есдүгээр сарын 30-нд МУГЖ, дуучин С.Жавхлангийн “Дулаахан намар” тоглолт болоод л дууссан. Миний харахад тэндээс гоо сайхны таашаал авч байна уу гэхээр 30, 40 хувь нь согтчихсон. Согтууруулах ундааг 80 орчим хувь нь хэрэглээд, түүнээсээ кайф авч бүжиглэх гэсэн үндсэндээ баарны нэг томруулсан хувилбар болчоод байна. Амьд хөгжим сонсох нь сайхан л байдаг байх. Үүний цаана эрсдэлтэй алхмууд их гарч байна. ХанУул дүүргийн Цагдаагийн нэгдүгээр хэлтэс зунжингаа амраагүй, тэр хавийн айлууд, иргэдээс амгалан тайван байж чадахгүй байна гэсэн гомдол маш их ирдэг. Тоглолтын дараа үзэгчид нь тараад явахаар замын хөдөлгөөнд маш их ачаалал үүсгэхээс гадна согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолооддог. Явганаар чанга ярьж бүжиглэх, машиныхаа хөгжмийг чангаар тавих зэрэг асуудлууд үүсдэг.
“Play time” дээр хамгаалалт нь дээд зэргийн түвшинд явагдаж байна лээ. 600 гаруй хамгаалагч гарсан байсан. Гурав, дөрвөн өдөрт 30 гаруй мянган хүн цугласан гэж ярьж байсан. Хотоос гадуур зохион байгуулбал бас болно.
–Энэ үеэр хүмүүс чихэлдсэнээс бие биедээ дарагдах асуудал үүссэн гэсэн?
-Төв цэнгэлдэхэд дөрөвхөн хаалга онгойлгочихоод орж гарахад бие биедээ тээглээд орох гарах чиглэлийн сум ч байхгүй. Ордог, гардаг хаалган дээр нь нийтийн бие засах газар байгаад байгаа юм. Бие засах нь нэг, орох гарах хаалгыг нь өөр газар хийх нь зохион байгуулагч нарын ажил. Аймар саадтай байхаар нь бүх хаалгаа онгойлго гэсэн шаардлага тавьснаар саармагжаад гайгүй болсон. Өдрийн 15:00 цагаас эхэлсэн шоунд зургаан сартай хүүхдээ дагуулаад очиж буй хүн байна. Ингэж байх ямар шаардлага байна. Хоёр ч хүүхэд төөрөөд эцэг, эхэд нь хүлээлгэж өгсөн. Эцэг, эхчүүд хүүхдэдээ юу үзүүлэх вэ гэдэг дээр ухамсартай баймаар байна. 17,18–тай хүүхдүүд тоглолтод очиж болно. Согтууруулах ундаа хэрэглэмээргүй байна.
“Парис-2024” зуны 17 дугаар паралимпын наадам ес дэх өдрөө болж байна.
Одоогийн байдлаар Монгол Улсын баг нэг алт, хоёр мөнгөн медальтайгаар 168 орноос 50 дугаар байрт бичигдэж байна.
Өнөөдөр 16:00 цагт (12 дахь барилдаан) манай улсаас Үндэсний шигшээ багийн дасгалжуулагч Б.Нарантуяа, гавьяат тамирчин О.Ууганбаатар нарын удирдлага дор жүдо бөхийн эмэгтэйчүүдийн 70 кг-ын жинд Лхайжавын Туруунаа эхний даваанд Шведийн бөх, Европын аварга, “Бээжин-2008”, “Лондон-2012”, “Рио-2016”, “Токио-2020” паралимпын наадмын оролцогч Дернхейм Гүдрич Николинатай барилдана.
Энэ жингийн шигшээ барилдаан 22:00 цагт эхэлнэ. Л.Туруунаа нь 2022 оны ДАШТ-ээс мөнгө, 2023 оны Азийн АШТ-ээс алт, “Ханжоу-2022” Азийн наадмын хүрэл медаль хүртэж байв гэж Биеийн тамир, спортын улсын хорооноос мэдээллээ.
Нийслэлд автомашины улсын дугаарын тэгш, сондгой хязгаарлалт хийх эсэх талаар иргэдээс авч буй санал асуулга гурав дахь өдрөө үргэлжилж байна.
Есдүгээр сарын 2-ноос эхэлсэн уг санал асуулгад өнөөдөр өглөөний байдлаар 3,219 иргэн оролцсоноос 59% нь дэмжихгүй гэжээ. Санал асуулгад 35-44 насныхан идэвхтэй оролцсон байна.
Иргэдийн саналыг үндэслэж автомашины улсын дугаарын тэгш, сондгой хязгаарлалт хийх эсэх шийдвэрийг холбогдох албаныхан гаргах гэж буй. Иймд иргэдийг саналаа идэвхтэй өгөхийг НЗДТГ-аас уриаллаа.
Санал асуулга есдүгээр сарын 8-ныг хүртэл үргэлжлэх бөгөөд https://vote.ulaanbaatar.mn/home цахим хаягаар авч байгаа юм.
УИХ ээлжит бусаар наймдугаар сарын 12-30-ны хооронд хуралдсан. Нийтдээ долоон удаагийн чуулган хуралдсан бөгөөд үүнд огт суугаагүй нэг гишүүн байгаа нь МАН-ын жагсаалтын тавдугаарт бичигдэж, УИХ- ын гишүүн болсон Д.Ганмаа юм.
Тэрбээр, гадаадад байгаа гэх шалтгаанаар ийн хуралдаа суугаагүй байна. Д.Ганмаа нь их эмч мэргэжилтэй бөгөөд Харвардын их сургуульд багшаар ажиллаж байсан нэгэн ажээ. Мөн түүнийг АНУ-д амьдардаг гэх мэдээлэл байгаа юм.
Чуулганы хуралдааны явцад УИХ-ын дарга “Гишүүдийн ирцийн мэдээллийг олон нийтэд ил болгох ёстой. Хуралдаанд идэвх, оролцоо муутай хандаж байгаа хүмүүсээс болж, цагтаа ирээд ажлаа хийж буй гишүүд, УИХ-ын нэр хүнд унах ёсгүй” гэж байв. Үүний дагуу гишүүдийн ирцийн мэдээллийг ил болгосон байсан ч өчигдөр зарим сайтуудаар гишүүдийн ирцийн талаарх мэдээлэл гарсны дараахан цахим сайтаасаа устгасан байсан юм. Мөн энэ удаагийн ээлжит бус чуулганыг хамгийн их тасласан гишүүдээр Х.Баттулга, Ж.Ганбаатар нар хоёр хуралд, Д.Батлут гурван удаагийн хуралд сууснаар тодорч байна.
Малчид, хадланчид, тариаланчдад зориулсан мэдээ: Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун, дулаахан байна.
2024 оны есдүгээр сарын 06-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Нутгийн баруун хойд болон зүүн өмнөд хэсгээр солигдмол, бусад нутгаар багавтар үүлтэй. Баруун аймгуудын нутгийн баруун хойд хэсгээр бороо орно, бусад нутгаар бороо орохгүй. Салхи нутгийн баруун хэсгээр баруун өмнөөс, бусад нутгаар баруунаас секундэд 5-10 метр, Алтайн салбар уулсаар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ. Ихэнх нутгаар дулаарч Дархадын хотгор, Монгол-Алтай, Хөвсгөл, Хангайн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Байдраг, Тэрэлж, Хэрлэн голын хөндийгөөр 18-23 хэм, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр 29-34 хэм, бусад нутгаар 22-27 хэм дулаан байна.
2024 оны есдүгээр сарын 07-ноос 2024 оны есдүгээр сарын 11-нийг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
7-нд Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар, 8-нд Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Эг, Үүр, Орхон-Сэлэнгийн сав газраар, 9-нд Хэнтийн уулархаг нутгаар, 10-нд Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо орно. Салхи 7-нд Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар, 8-нд Алтайн салбар уулс болон тал, хээрийн нутгаар, 9-нд говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ. Ихэнх нутгаар дулаарч Монгол-Алтайн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор шөнөдөө 0-5 хэм, өдөртөө 18-23 хэм, Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 16-21 хэм, өдөртөө 29-34 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14 хэм, өдөртөө 23-28 хэм дулаан байна. 8-нд нутгийн баруун хэсгээр, 9-нд нутгийн төв хэсгээр сэрүүснэ.
Хөвсгөл аймагт үйл ажиллагаа явуулж байсан “Бэлтэс мөрөн” компани нь иргэдээс мөнгийг нь өсгөж өгнө гэж 15-100 хувийн хүүтэй мөнгө татан төвлөрүүлсэн хэрэгт Хөвсгөл аймгийн Цагдаагийн газар 2022 оны нэгдүгээр сарын 24-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангиар хэрэг нээсэн талаар ЦЕГ-ын залилах гэмт хэрэг мөрдөн шалгах хэлтсийн дарга, хурандаа Л.Төгс-Ухаан өмнө нь мэдээлж байжээ. Мөн Хөвсгөл аймгийн нутаг дэвсгэрт 2021 оны дөрөвдүгээр сарын 7-ноос тавдугаар сарын 12-ны өдрийн хооронд нийт 213 тэрбум төгрөгийг иргэдээс татан төвлөрүүлж, Хамтран ажиллах санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх тухай гэрээг тэтгэврийн насныхан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй, амжиргааны түвшин доогуур иргэдэд туслах нэрээр байгуулж, 2595 иргэнд 45 тэрбум төгрөгийн буюу онц их хэмжээний хохирол учруулж залилсан гэх хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.1, 3.2, 18.6 дугаар зүйлийн 2.2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2 -д үндэслэн яллах дүгнэлт үйлдсэн байдаг байна. “Бэлтэс мөрөн” ХХК- ийн үүсгэн байгуулагч нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн шүүх хурал өнгөрсөн тавдугаар сарын 27-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн шүүхэд эхэлжээ. Түүнчлэн “Бэлтэс мөрөн” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч нарт холбогдох хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааны үеэр шүүгдэгч Г.Пүрэвсүрэн, Н.Уяабор нараас гаргасан “Өмгөөлөгчөөс татгалзах, шинэ өмгөөлөгчид хэргийн материал танилцуулах” гэсэн хүсэлтийг үндэслэн шүүх хурлыг 2024 оны тавдугаар сарын 29-ний өдрийн 11:00 цаг хүртэл хойшлуулсан талаар Улсын Ерөнхий Прокурорын Газрын Олон нийттэй харилцах албанаас мөн мэдээлсэн юм. Шүүх хуралдаан тус өдрөөс эхлэн Хөвсгөл аймгийн Спортын ордонд хэд хоног үргэлжилсэн ч дахин хойшилсон байна. Энэ талаар Хөвсгөл аймгийн Цагдаагийн газраас тодруулахад “Шүүх хурал эцэслэн шийдэгдээгүй. Нэмэлт ажиллагаа шаардлагатай гэж үзэн шүүх хурлыг ирэх аравдугаар сар хүртэл хойшлуулсан. Шүүхийн нарийн процессыг бид мэдэхгүй” гэсэн юм. Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Г.Нямдэлгэр, С.Ганбаатар, Р.Бузмаа, Г.Нямдалай, Г.Пүрэвсүрэн, Н.Уяабор, Ч.Очир, Д.Цэнгэнбаяр нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 3.1, 3.2 дахь хэсэгт зааснаар залилах гэмт хэргийг байнга үйлдэж амьдралын эх үүсвэр болгосон, олон шатлалт маркетинг, пирамид тогтолцооны луйврын аргаар үйлдсэн, Шүүгдэгч Г.Нямдэлгэр, С.Ганбаатар, Р.Бузмаа, Г.Нямдалай, Г.Пүрэвсүрэн, Н.Уяабор, Ч.Очир , Д.Цэнгэнбаяр нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 18.6 дугаар зүйлийн 2.1, 2.2 дахь хэсэгт зааснаар / мөнгө угаах гэмт хэргийг энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг таван жилээс дээш хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, мөнгө, орлого болохыг мэдсээр байж, байнга тогтвортой үйлдсэн, Шүүгдэгч Б.Мэндсайхан, Г.Пүрэвсүрэн нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 18.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдсэн байж. Тус шүүх хуралдаанд улсын яллагч гурав, нэр бүхий хохирогч, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч 377, иргэний хариуцагч дөрөв, гэрч нэг, шинжээч нэг, нэр бүхий хохирогч нарын өмгөөлөгч ес, шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч долоон хүн оролцсон байна.
“Бэлтэс мөрөн ” ХХК-ийн хохирогчдын төлөөллөөс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Бэлтэс мөрөнгийн шүүх хурал хойшилсон гэж сонссон. Шүүх хурал хэзээ болох вэ?
Хохирогч 1: -Шүүх хурал аравдугаар сарын 3 хүртэл хойшилсон гэдгийг Бэлтэс мөрөнгийн хохирогчдын чат группээс мэдсэн. Хохирогчид дундаа нэг чат группээр хоорондоо мэдээлэл солилцдог. Яг ямар шалтгаанаар Шүүх хурал хойшилсан шалтгааныг нарийн дурдаагүй байсан. Би тавдугаар сарын сүүлээр эхэлж зургаадугаар сарын эхэн хүртэл үргэлжилсэн шүүх хуралд сууж амжаагүй.
-Хэд дэх удаагаа Шүүх хурал хойшилж байгаа вэ?
-Бараг гурав, дөрөв дэх удаагаа хойшилж байгаа. Хохирогч биш нөгөө талын өмгөөлөгч нь дутуу ирээд л, эсвэл өмгөөлөгч нь хойшлуулах санал гаргаад л байсан. Би нэг удаа шүүх хуралд очсон чинь яллагдагч нарын өмгөөлөгч хойшлуулах санал гаргахад шүүх хүсэлтийг нь хүлээн авч, хурлыг хойшлуулж байсан. Миний хувьд сайн ойлгохгүй, хугацаа аваад байгаа юм болов уу гэж бодож байна. Тэр үед Г.Нямдэлгэр гээд охиныг нь хорих шийдвэр гарч байсан. Чухам юу болсныг сайн мэдэхгүй байна. Аав, ээж хоёр нь, охин, хүү, хүүгийнх нь эхнэр, охиных нь нөхөр гээд гэр бүлээрээ энэ хэрэгт холбогдсон байдаг.
Хохирогч 2:
-Шүүх хурал яагаад хойшлогдсон бэ?
-Би ойрд хуралд суусангүй, нарийн мэдээлэлгүй байна. Дотоод группээсээ мэдээлэл авч байгаа. Шүүх хурал таван сарын сүүлээр 10 гаруй хоног үргэлжилсэн. Гурав дахь удаагаа хойшиллоо. Хүмүүс цөхөрч байх шиг байна. Яах ч боломжгүй, аргагүй л байна. Миний хувьд өөрийнхөө 60 сая, хүн оочер авахуулж, гуйж, надаар гарын үсэг зуруулж хийлгэсэн 60 орчим гээд 120 орчим сая төгрөгөөр хохирсон.
– Энэ компани үйл ажиллагаа явуулж эхлэхдээ хүмүүст амласан мөнгөө өгч байсан уу?
-Эхэндээ хүмүүст мөнгийг нь эргүүлж өгч байсан. Би хоёр удаа эргүүлж авч байсан. Гэнэтхэн нэг өдөр л болохоо байсан. Эхлээд 10 саяас дээш мөнгө хийлгэдэггүй байлаа. Дараа нь хүмүүсээс 50 сая гэх зэргээр их мөнгө авч байгаад хоёр хоногийн дараа л гэнэт алга болсон. Хохирогч нарын дотор 500 саяар нь мөнгөө хийгээд алдсан хүмүүс ч бий.
