Categories
их-уншсан мэдээ спорт туслах-ангилал цаг-үе

М.Уранцэцэг анхны тулаанаа хийж, яллаа DNN.mn

Жүдо бөхийн олимп, дэлхийн медальтан, гавьяат тамирчин М.Уранцэцэг анхны тулаанаа өнөөдөр /2022.09.11/ хийж, хоёрдугаар үе дээр тулааныг дуусгалаа. Түүний холимог тулааны замналын эхний өрсөлдөгч нь 25 настай Амбер Террель гэх америк бүсгүй байв.

Техас мужаас гаралтай Амбер Террельгийн хувьд нийт долоон тулаан хийснээс дөрвөн ялж, гурав ялагджээ. Тэрбээр хамгийн сүүлд өнгөрсөн 2022 оны долдугаар сарын 17-ны өдөр Хоп Холместэй тулалдаж, ялж байжээ.

“PFC 23” өдөрлөгийн хүрээнд нийт есөн тулаан болох бөгөөд М.Уранцэцэг үндсэн хөтөлбөрт багтсан. Энэ тулаан нь сонирхогчийн түвшнийх учир М.Уранцэцэг ялснаар мэргэжлийн тулаан хийх эрхтэй болох аж.

Categories
мэдээ нийгэм

​Өдрийн сонины ЧАТБОТ танд үйлчилж байна DNN.mn

Өдрийн сонины DNN.mn фэйсбүүк хуудасны ЧАТБОТ танд үйлчилж байна.


DNN.mn пэйжийн Message товчин дээр дарж GET STARTED-ыг идэвхижүүлж чатботод холбогдоход “Цахим сонин”, “Хэвлэмэл сонин”, “Сайт” гэсэн гурван цэс гарч ирнэ. Та сонины үйлчилгээнүүдтэй холбоотой өөрийн хайж буй мэдээллээ эндээс аваарай.

24 цагийн автомат хариулагчтай холбогдож, Өдрийн сонинтой холбоотой мэдээллийг цэсээр болон чатботын тусламжтайгаар харилцан яриа өрнүүлэн цаг алдалгүй авах юм.“Цахим сонин” захиалгын цэсээс цахим Өдрийн сонины захиалга, цахим сонины сар, улирал, жилийн үнийн тарифийг харж, хэрэв шаардлагатай бол админтай холбогдох боломжтой.

Харин “Хэвлэмэл сонин” цэсээс “Захиалах” товчийг дарснаар Өдрийн сонины захиалга хариуцсан ажилтнуудтай холбогдоно. Хэрэв зар өгөхөөр бол “Зар өгөх” товчийг дарж тусгай дугаарт залгагдана. “Редакцитай холбогдох” товчин дээр дарснаар Өдрийн сонины эрхлэгч, хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга болон албадын дарга нартай шууд холбогдох юм.

Чатботны “Сайт” цэсээс admin.dnn.mn сайт болон Өдрийн сонины бусад сошиал холбоосыг харж болно.

Өдрийн сонинд зар өгөх, сурталчилгаа байршуулах, сонины хэвлэмэл болон цахим захиалгын мэдээлэл авах болон бусад асуудлаар хандахыг хүсвэл дээр дурдсанаар ЧАТБОТ буюу автомат хариулагчтай холбогдоход л хангалттай.

ЧАТБОТ таны цаг завыг хэмнэх болно.

Categories
их-уншсан мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Н.Сугар: Цаашид оношилгоонд ордоггүй, торгуулиа хугацаанд нь төлдөггүй тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнд хяналт тавина DNN.mn

Нийслэлийн Засаг даргын Хэвлэлийн төлөөлөгч Н.Сугартай ярилцлаа.


-ЭНЭ ОНД ШИНЭЭР ХОЁР ЗАМ АШИГЛАЛТАД ОРНО-


-Хот тэг зогсоход ганцхан алхам дутуу байна. Уг нь энэ онд түгжрэл бууруулах 420 тэрбум төгрөгийн төсөв суулгасан. Дугаарын хязгаарлалтаас өөр түгжрэл бууруулах ямар ажил явж байна вэ?

-Түгжрэл бол өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд үүссэн асуудал. Эрүүл мэнд, боловсрол, авто зам гээд бүх салбаруудад асуудал бий. Нэг жилийн хугацаанд 420 тэрбум төгрөг төлөвлөөд өргөс авсан юм шиг шийдэх асуудал биш. Судалгаа хийхэд 9.7 их наяд төгрөг шаардлагатай гэх тооцоо гаргасан. Энэ жилийн 420 тэрбум төгрөгийг бүхий л бололцоотой арга хэмжээ рүү төсөвлөж ажиллаж байна.

Энэ жилийн тухайд боловсролын салбарт хамгийн өндөр зардал гарч байгаа. Сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажилд нийслэлийн төсвөөс 100 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн. Засгийн газраас мөн 100 тэрбум төгрөг энэ ажилд төлөвлөсөн. Нийт 200 тэрбум төгрөгийн төсвийг сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажилд зарцуулсан. Энд хамгийн гол нь хамран сургах тойргийн хүртээмж чадамжийг нэмэгдүүлэх ажлыг хийсэн. Ингэснээр боловсролын салбараас шалтгаалж байгаа замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулахад зориулагдсан гэж ойлгож болно. Хэрэв хүүхэд нь 500 метрийн радиуст сургууль, цэцэрлэгт хамрагдах юм бол тээврийн хэрэгслээр хүүхдээ зөөх шаардлагагүй болж байгаа юм. Өмнө нь ажилдаа явахдаа хүүхдийнхээ сургууль юм уу, цэцэрлэгийн аль нэгээр нь дайраад ажил руугаа явна. А,Б,В цэгээр дайрч байгаа биз. Гэрийнх нь ойр сургуультай бол хөтлөөд л оруулчихна. Ингэснээр замын ачаалал тодорхой хэмжээгээр багасна гэж тооцоолсон.

-Нийтийн тээвэр хөгжүүлэх ажил ямар шатандаа явна вэ. 600 гаруй автобус оруулж ирэх тухай мэдээлэл байсан. Иргэдийн зүгээс нийтийн тээврийн үйлчилгээ тааруу байгаатай холбоотойгоор тэр бүр сонгож үйлчлүүлэхгүй байна.

-Парк шинэчлэлтийн ажил явж байгаа. Нийт 600 гаруй автобус орж ирэх юм. Эхний ээлжийн 75 автобус орж ирсэн. Цар тахлын нөлөөгөөр дэлхийн эдийн засаг хямарсан, үүнтэй холбоотойгоор хөрөнгө оруулалт тал дээр хугацаа алдсан асуудал бий. Хугацаа алдсан ч он гарахаас өмнө арваннэгдүгээр сард 200 орчим автобус оруулж ирэхээр төлөвлөөд ажиллаж байна. Түгжрэлийн асуудалд хэрэгжиж байгаа том бодлого нь иргэдийг хувийн тээврийн хэрэгслээс татгалзуулах шаардлагатай гэж үзэж байгаа. Энэ нь тэгш, сондгойгоор хязгаарлаж захиргаадалтын арга хэмжээ авахаас илүү зөөлөн бодлогоор тээврийн хэрэгслээс татгалзуулах нь зөв гэх байр суурьтай байгаа.

Үүнд хөтлөхөд хамгийн чухал нь нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн ажил. Хоёрдугаарт, машин унахаас илүү явган алхах нь тухтай байх орчин нөхцөлийг бүрдүүлж байгаа. Энэ зуны тухайд 13 байршилд явган зам засварын шинэчлэлийн ажил хийгдсэн. Энэ замуудад тэргэнцэртэй иргэн хэн нэгний тусламжгүйгээр явах стандартыг бүрдүүлсэн. Хоёр км газар түгжирч явах уу, тухтай замаар алхаад явах уу гэдэг иргэний шийдвэр. Өмнө нь бол явган хүний зам эвдрэлтэй, амар биш байлаа. Энэ нь машин унах сонголт руу түлхдэг байсан. Одоо бол өөр.

-Оношлогоонд орж татвараа төлдөггүй, хөгшин онтой тээврийн хэрэгслүүд замын хөдөлгөөний ачаалалд нэрмээс болж байна. Мөн торгуулиа төлдөггүй тээврийн хэрэгсэл түгээмэл байх юм. Үүнд хяналт тавих ямар гарц гаргалгаа байна вэ?

-Технологийн шинэчлэлд 19 төсөл ажил эхэлсэн. Энэ 19 төслөөс 11 нь энэ онд дуусна. Үүнээс замын түгжрэлд нөлөөлөх нь гэрлэн дохио замын ачааллаа мэдрээд удирдаад явна. Хоёрдугаарт, автомашинуудаа бүртгэлжүүлнэ. RFID технологи суурилуулна. Тээврийн хэрэгсэл бүр мэдрэгчтэй болно. 40 гаруй байршилд үүнийг мэдрэх камерыг суурилуулж байна. Ингэхлээр хэдэн тээврийн хэрэгсэл яаж оролцож байгааг нарийн тооцоолж гаргаж ирнэ. RFID төхөөрөмжийн тусламжтайгаар торгуулиа төлдөггүй, оношилгоонд ордоггүй тээврийн хэрэгслийг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байх нөхцөл бүрдэнэ. Одоо бол журам гаргаж болох ч хэрэгжилтийг хянах субьект байхгүй байна л даа. Замын цагдаа нар бүх тээврийн хэрэгслийг зогсоож шалгах боломжгүй. Энэ технологийг нэвтрүүлснээр торгуультай тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөнд оролцоход шууд мэдэрнэ. Энэ нь цогцоороо оношилгоонд ордоггүй, торгуулиа төлдөггүй тээврийн хэрэгсэлтэй тэмцэх байдал юм.

-Яармаг, Нисэхийн замын ачаалал өнгөрсөн жилийнхтэй яг ижил хэвээрээ байна. Гүүр тавихад хангалттай хөрөнгө төсөвт суусан шүү дээ.

-13 байршилд шинээр авто зам тавих, орц, гарц хийх ажлууд явагдаж байна. Үүний хоёр нь энэ онд ашиглалтад орно. Зарим нь том бүтээн байгуулалт учраас он дамжиж хийгдэнэ. Энэ онд ашиглалтад орох нь ХУД-ийн 19 дүгээр хорооллын Номин хайпермаркет”-ийн урдуур эргээд Гутлын үйлдвэрийн Цагаан хаалганы хажуугаар гарч ирэх зам ашиглалтад орно. Энэ замын ач холбогдол нь Яармагаас ирэх урсгалын ачааллыг хуваана. 19 дүгээр хорооллын Оргил, Зайсан чиглэл рүү явах тээврийн хэрэгслүүд энэ замаар явахад Таванбогд, Үйлдвэр комбинатын замын ачааллаас мөн хуваалцана.

Үүнээс гадна “ТЭЦ-4” буюу “Монос”-ын уулзвараас урагшаа Таван шарын фрейзер лүү холбогдох зам энэ онд ашиглалтад орно. Энэхүү зам Таван шар Сонсголонгийн замын ачааллаас хуваалцана.

Үүнээс гадна Яармагаас Хархорингийн зүүн талаар гарч ирэх авто замаар холбогдоно. Яармаг, Нисэх орчмын гарцыг дахин нэгээр нэмэгдүүлнэ гэсэн үг. Тэнд 720 метрийн урттай гүүр хийнэ. Энэ мэт ажлууд төлөвлөгдөөд явж байна. Энэ 13 замаас долоогийнх нь ажил эхэлсэн. Гурав нь гэрээ хэлцлийн хүрээнд, гурвынх нь тендер зарлагдсан.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Монголд уран олборлож, цөмийн цахилгаан станц барих нь зөв үү? DNN.mn

Энэ өвөл бид эрчим хүчтэй байж чадах уу. Зөвхөн Монголд төдийгүй дэлхийн олон оронд тэр дундаа, Европын орнуудад энэ өвөл эрчим хүчний хямрал нүүрлэж болзошгүй байна. Үүнээс үүдэн эрчим хүчний түүхий эдүүдийн эрэлт өсөж байна. Үүний нэг нь уран юм.

Ураны ханш олон улсын зах зээлд өсч байна. Хамгийн сүүлийн байдлаар нэг фунт буюу 450 орчим грамм ураны ханш 48 ам.долларт хүрчээ. Ураны эрэлт өсөж буйгаас ханш нь ийн дээшилж буй.Олон улсын цөмийн ассоциацийн тооцоогоор ураны эрэлт ирэх 20 жилд 160 хувиар өсөх төлөвтэй.

Уран бол цөмийн эрчим хүчний гол түүхий эд. Одоогоор дэлхийн 32 улсад 438 цөмийн цахилгаан станц ажиллаж байгаа. Эдгээр цөмийн цахилгаан станц дэлхийн эрчим хүчний 10 хувийг үйлдвэрлэж байна. Ингээд зогсохгүй улс орнууд дахиад ч цөмийн реакторууд барьж байна. 2022 оны байдлаар дэлхий дахинд 56 цөмийн цахилгаан станц шинээр баригдаж байна.

Цөмийн эрчим хүч үйлдвэрлэлээр АНУ, Франц, ОХУ, Хятад зэрэг улс тэргүүлж байна. Ялангуяа Хятад, ОХУ сүүлийн жилүүдэд цөмийн эрчим хүчинд онцгой анхаарч байна. Одоогоор БНХАУ-д 53, ОХУ-д 37 цөмийн цахилгаан станц ажиллаж байгаа бөгөөд энэ хоёр улс дахиад ч шинэ эх үүсвэрүүд барьж байгуулсаар байна. Хятад улс гэхэд хамгийн олон буюу 17 цөмийн цахилгаан станцыг шинээр барьж буй бол ОХУ дөрвийг байгуулж байгаа аж.

Бид эрчим хүч худалдаж авдаг энэ хоёр улс эрчим хүчний найдвартай байдалдаа яаж анхаарч, хүчин чадлаа хэрхэн тэлж буйг уншигч та харж байгаа байх. Гэтэл ураны нөөцтэй гэгддэг Монгол Улс эрчим хүчээ дотоодоосоо хангаж ч чадахгүй хоёр хөрш улсаасаа худалдан авсаар л байна.

Фүкүшимагийн цахилгаан станцын сүйрлээс үүдэн дэлхий дахин нэг хэсэг цөмийн эрчим хүчнээс татгалзаж байсан нь үнэн. Гэхдээ уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэхийн тулд цаашлаад өсөн нэмэгдэж буй эрчим хүчний хэрэгцээгээ хангахын тулд эргээд цөмийн эх үүсвэрийг барьж байгуулж байна. Цөмийн цахилгаан станц нь нүүрс төрөгчийн ялгаруулалтаараа усан цахилгаан станцын дараа орох байгаль орчинд хохирол багатай эрчим хүчний эх үүсвэрт тооцогддог. Мөн нэг кг цэвэр уран нь 1000 тонн нүүрс шатаасантай тэнцэх хэмжээний эрчим хүч ялгаруулдаг байна. Герман улс хаахаар төлөвлөж байсан цөмийн цахилгаан станцуудаа үргэлжлүүлэн ажиллуулах гэж байгаа бол Япон цөмийн станцуудаа дахин нээхээр болсон байна.

Дэлхийн чиг хандлага цөмийн эрчим хүч рүү чиглэж байгаа энэ үед Монгол Улсад нөхцөл байдал ямар байна вэ. Уран, цөмийн цахилгаан станц бол яах аргагүйМонголын нийгмийн маргаан дагуулсан сэдвийн нэг. Магадгүй бидний мэддэг юм шиг хэрнээ огт мэддэггүй сэдэв ч байж болох юм.


ШУТИС-ийн Эрчим хүчний сургуулийн захирал, доктор, профессор Б.Бат-Эрдэнэ

Уран нь элементийнхээ хувьд хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд урт хугацаанд хадгалагдаж, задардаг хортой элемент мөн. Гэхдээ үүнийг тэр чигээр нь хор гэж ойлгох нь утгагүй. Үнэндээ могойн хор гэсэн ч хүний биед хортой. Гэхдээ бид үүнийг эрүүл мэндийн салбарт ашиглаж байна. Үүнтэй адил уран гэдэг бодисыг эрчим хүчний салбарт ашиглах нь зүйтэй. Юмаас айж зугтахаасаа илүү яаж тэр аюулыг байхгүй болгох вэ гэдэгт анхаарах ёстой. Тийм учраас атомын цахилгаан станцын нийт ашиглалтын зардлын 70-80 хувь нь аюулгүй ажиллагааг хангахад зарцуулагддаг. Атомын станцыг байгуулах нь зүйтэй. Гэхдээ аюулгүй байдлыг ньмаш сайн тооцох ёстой. Юмыг эсэргүүцээд байх амархан.Мэргэжлийн бус хүмүүс зарим улсуудын тоглоом болж энэ төрлийн үйл ажиллагааг эсэргүүцэж, шантаажилдаг юм болов уу гэж боддог.

Эрчим хүчний инженерүүдийн холбооны гүйцэтгэх захирал Р.Ганжуур

Монголчууд бид атомын цахилгаан станцыг ашиглаад эрчим хүч гаргах нь зөв. Ингэж хөгжөөсэй гэж бодож байна. Дэлхий дээр цөмийн эрчим хүчийг хамгийн их хэрэглэж байгаа улс бол Франц. Франц улс нийт цахилгааныхаа 71 хувийг атомын цахилгаан станцаас гаргаж байна. Харин Украин улс 54 хувийг, Армени улс нийт эрчим хүчнийхээ 20 гаруй хувийг атомын цахилгаан станцаас гарган авч байна. Атомын цахилгаан станцад сул тал бий. Гэхдээ тэр сул тал нь давуу талаасаа бага. Давуу талыг нь ашиглаад атомын цахилгаан станцыг барьж болно.

Эрдэмтэн судлаачдын тооцоогоор Монгол Улс ураны нөөцөөрөө дэлхийд эхний 10-т ордог гэсэн мэдээлэл бий. Харин албаныхны мэдээллээр 2020 оны байдлаар Монгол Улсын тогтоогдоод байгаа ураны нөөц нь 192 мянган тонн.Энэ нөөц цаашид өсөх боломжтой гэж судлаачид хэлж байна.

Монгол Улс “Алсын хараа 2050” хөтөлбөрт “2041-2050 онд ураны нөөцөө ашиглан хамгийн найдвартай, аюулгүй цөмийн станц байгуулна гэж тусгасан.Монгол Улсад олон улсын болон төрийн хөрөнгө оруулалттай ураны төслүүд хэрэгжиж байгаа. Гэхдээ эдгээр төсөл бодлогын гэхээсээ илүү хэсэг бүлэг хүмүүсийн улмаас удаашрах хандлага ажиглагддаг.

Монгол Улсад ураны салбарыг хөгжүүлэх, түүнийг ашиглан цөмийн эрчим хүч үйлдвэрлэх нь зөв үү. Янз бүрийн хүмүүсийн тайлбар, маргаанаас илүү цөмийн эрчим хүчний талаарх дэлхий нийтийн нөхцөл байдлыг тандхүргэлээ. Улс орнууд цөмийн эрчим хүчийг яаж хөгжүүлж байгааг, нөгөө талд бид айсаар суугаад ямар байдалтай байгааг та харсан байх. Дүгнэлтийг уншигч танд үлдээе.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 20-22 хэм дулаан байна DNN.mn

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ, бороо орохгүй. Салхи баруун хойгоос секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө 8-10 градус, өдөртөө 20-22 градус дулаан байна.

Хур тунадас: Нутгийн хойд хэсгээр үүлшинэ, бусад нутгаар багавтар үүлтэй. Шөнөдөө Орхон-Сэлэнгийн сав газраар, өдөртөө Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар бага зэргийн бороо орно. Бусад нутгаар бороо орохгүй.

Салхи: Нутгийн хойд хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр, нутгийн зарим газраар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ.

Агаарын температур: Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 0-5 градус, өдөртөө 16-21 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 15-20 градус, өдөртөө 27-32 градус Их нууруудын хотгор, говийн бүс нутгийн хойд хэсэг, Дорнод-Монголын тал нутгаар шөнөдөө 10-15 градус, өдөртөө 23-28 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 градус, өдөртөө 19-24 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ, бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө 6-8 градус, өдөртөө 20-22 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ, бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө 2-4 градус, өдөртөө 19-21 градус дулаан байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Монгол Улс, Унгар Улсын гадаад харилцааны яамд хоорондын консулын зөвлөлдөх уулзалт болжээ DNN.mn

Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам болон Унгар Улсын Гадаад хэрэг, худалдааны яам хоорондын Консулын анхдугаар зөвлөлдөх уулзалт Унгар Улсын Будапешт хотноо 2022 оны есдүгээр сарын 9-нд болов. Уулзалтыг монголын талаас Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Н.Анхбаяр, унгарын талаас Унгар Улсын Гадаад хэрэг, худалдааны яамны Орлогч төрийн нарийн бичгийн дарга Адам Штифтер нар тэргүүлж оролцов.

Уулзалтын үеэр талууд хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа, иргэд харилцан зорчих нөхцлийг хөнгөвчлөх, монгол, унгар иргэдийн хууль ёсны эрхийг хамгаалах чиглэлээрх хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, Унгар Улсад хөдөлмөр эрхэлж буй монгол иргэдээс ирж буй хүсэлт, саналыг түргэн шуурхай шийдвэрлэх болон бусад хамтын ажиллагааны асуудлаар дэлгэрэнгүй санал солилцов.

Categories
мэдээ нийгэм

“Boys meeting” үйл ажиллагааны үеэр “Нийслэлийн Хөвгүүдийн Зөвлөл” байгуулжээ DNN.mn

“Boys meeting” үйл ажиллагааг Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Нийслэлийн Боловсролын газар, Нийслэлийн Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар, “Зөв эр хүн” НҮТББ хамтран зохион байгууллаа.

Уулзалтаар “Нийслэлийн Хөвгүүдийн Зөвлөл” байгуулж, ажиллах бүтэц, чиг үүргээ тодорхойлохоос гадна “Зорилготой хөвгүүд”, “Эрүүл хөвгүүд” төслүүдийг эхлүүлэх санаачилгыг гаргасан байна.

Хөвгүүдийн талаар монголчууд бидний ойлголт хоцрогдмол. Эрэгтэй хүүхдийг хатуу чанга гараар хүмүүжүүлэх ёстой, эрэгтэй хүүхдийг эрхлүүлж болохгүй, эрэгтэй хүүхэд байж уйллаа, эрэгтэй хүүхэд юм чинь сурахаас илүү ажил хий гэх мэт хандлага гаргадаг.

Гэтэл эрэгтэй л болохоос тэр чинь хүн. Охид илүү эрхтэй, хөвгүүд дутуу эрхтэй гэсэн хууль хаана ч байхгүй. Хүний эрх бүгдэд эн тэнцүү, ижил шударга үйлчлэх учиртай юм.

Ингэж сануулахын учир сүүлийн үед сургуулийн орчинд охидын ам хэл, бие махбодын хүчирхийлэлд өртөх хөвгүүд цөөнгүй болжээ.

Эрэгтэй хүүхэд зөв хүмүүжилтэй байх нь Монголын ирээдүйн хөгжилд чухал байх болно хэмээн Боловсролын ерөнхий газраас мэдээллээ.

Categories
их-уншсан мэдээ нийгэм туслах-ангилал

“Тамифлю” эмийн нэг жилийн нөөц хандивлав DNN.mn

Томуугийн улирлыг угтуулан бэлэн байдлыг хангаж вирусийн эсрэг “Тамифлю” эмийн нэг жилийн нөөцийг ДЭМБ-ын Монгол дахь Суурин төлөөлөгчийн газраас ЭМЯ болон ХӨСҮТ-д хүлээлгэн өглөө. Томуу, Ковид-19 халдвар зэрэгцэн дэгдэлт үүсгэх, хүндрэл ихтэй явах магадлалтай байгаа тул бэлэн байдлыг ханган ажиллах шаардлагатай байгаа энэ үед эмийн нөөц бүрдүүлэхэд Япон улсын Засгийн газар болон Ази-Европын сан дээрх хандивыг илгээжээ.

Categories
мэдээ цаг-үе

D амин дэм ковидын эсрэг үр дүнгүй нь тогтоогдов DNN.mn

Д Аминдэмийн тухай – Монфа Трейд ХХК

Коронавирусийн цар тахлын үед амьсгалын замын өвчин эсвэл коронавирусээс хамгаалахад ямар ч ашиг тусгүй гэнэ. Ийм дүгнэлтийг Хатан хаан Маригийн Лондонгийн их сургууль болон Их Британийн бусад эрдэм шинжилгээний байгууллагууд гаргасан бөгөөд тэндий судалгаа British Medical Journal сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.

Тэд судалгааныхаа хүрээнд санамсаргүй түүврийн аргаар, 16-аас дээш насны, Д амин дэм хэрэглэж байгаагүй 6200 хүнийг хяналтын турүилтад оруулжээ. Ингээд цусан дахь Д амин дэмийн төвшин нь анхнаасаа бага байсан сайн дурын нэг бүлгийнхэн өдөр бүр 800 нэгж Д, хоёр дахь бүлгийнхэн 3200 нэгж Д амин дэмийг өдөр бүр ууж байсан гэнэ. Харин үлдсэн хүмүүст плацебо буюу хуурамч эм өгч байжээ.

Ингээд судалгааны дүнгээс харахад амин дэмийн тун амьсгалын замын өвчин тэр дундаа коронавирусээс сэргийлэхэд ямар ч нөлөөгүй нь батлагдсан байна. Хяналтын явцад аль аль бүлэгт багтаж байсан хүмүүс коронавирусийн болон амьсгалын замын халдварт өвчин туссан, эрсдэл өндөртэй байгаа нь тогтоогджээ.

Д амин дэм нь амьсгалын замын вируст үзүүлэх төрөлхийн дархлааны хариу үйлдлийг дэмждэг, энэ амин дэмтэй хүнсний нэмэгдлүүд амьсгалын замын халдвараас сэргийлж чаддаг гэсэн судалгааны дүн олонтаа гарч, цар тахлын үеэр Д амин дэмийг хэрэглэхийг дэлхий даяар зөлөж байсан ч Британийн эрдэмтэд энэ ойлголтыг няцаасан байна.

Categories
гадаад мэдээ

Энэтхэг улс цагаан будааны экспортоо хязгаарлав DNN.mn

Цахимын цаадах цагаан будааны бодит төрх

Энэтхэгт хур бороо багассаны улмаас тариалалтад саад учирчээ. Үүнтэй холбоотойгоор дэлхийн цагаан будааны хамгийн том экспортлогч орон экспортоо хязгаарлав. Тодруулбал, талбайд хатаах, тээвэрлэх, тээрэмдэх явцад бутарч үйрсэн будааны хэлтэрхийг экспортлохыг хориглож, хэд хэдэн төрлийн цагаан будааны экспортод 20 хувийн татвар ногдууллаа. Энэ хязгаарлалт өчигдрөөс /2022.09.09/ эхлэн хэрэгжив.

Энэтхэг улс дэлхийн 150 гаруй оронд цагаан будаа экспортолдог. Энэ нь нийт цагаан будааны тээвэрлэлтийн 40 гаруй хувь юм. Хэрвээ тээвэрлэлтийг бууруулбал хэдийнэ туйлдаа хүрээд буй хүнсний үнийг улам өсгөх эрсдэлтэй. Татварыг нэмэгдүүлснээр худалдан авагчид Энэтхэгээс татгалзаж, Тайланд, Вьетнам руу хошуурч болзошгүй аж. Түүнээс гадна Пакистан, Мьянмар гэсэн өрсөлдөгчид бий.

Бутарч үйрсэн будааг Африкийн цөөн хэдэн ядуу орны хэрэгцээнд зориулан импортолдог. Тэгвэл шинэ хязгаарлалтын дагуу бутарсан будааны экспортыг бүрэн хориглов. Харин татварын хувьд Энэтхэгийн экспортын 60 гаруй хувийг бүрдүлдэг цагаан, бор будаанд хамаарах аж.

Баруун Бенгал, Бихар, Уттар Прадеш зэрэг цагаан будаа үйлдвэрлэдэг гол мужуудад дунджаас бага хэмжээний хур тунадас орсон. Ирэх саруудад экспорт хамгийн багадаа 25 хувиар буурна гэж Энэтхэгийн цагаан будаа экспортлогч Сатям Балажее компанийн гүйцэтгэх захирал хэллээ. Тус улс цагаан будаанаас гадна улаан буудайн экспортыг хэдийнэ хориглож, элсэн чихрийн тээвэрлэлтээ хязгаарлаад буй.

Энэтхэгийн цагаан будааны экспорт 2021 онд 21.5 сая тонн хүрсэн нь дэлхийн дээд амжилт болсон юм. Тайланд, Вьетнам, Пакистан, АНУ гэсэн дөрвөн улс нийлээд ч энэ тоонд хүрч чадаагүй аж.