Монголын Хуульчдын холбооноос Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтыг өчигдөр эхлүүлсэн бөгөөд өнөө маргааш хоёр өдөр үргэлжлэх юм. Харин өнөөдөр эрүүгийн эрх зүйн бодлогын шалгалтаар үргэлжилж байна.
Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтыг сорилго, бодлого гэсэн дарааллаар авч байгаа аж. Сорилгын шалгалт нь 200 асуултаас бүрдэх бөгөөд үргэлжлэх хугацаа 200 минут, бодлогын шалгалтын нэг бодлогыг бодох хугацаа 150 минут байгаа юм байна.
Өвөрхангай аймгийн Есөнзүйл сумын 4-р багийн нутаг дэвсгэр “Цагаан чулуутын гүүр” гэх газарт 2018.09.25-26 ны шөнө “Тоёота приус-11” маркийн автомашины жолооч Б нь МУ-ын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 9-1 заалт “жолооч хөдөлгөөний эрчим, тээврийн хэрэгслийн онцлог байдал,тээж яваа ачаа, замын болон цаг агаарын нөхцөл, хөдөлгөөний дагуу үзэгдэлтийг харгалзан тээврийн хэрэгслийн хурдыг энэ дүрэмд тогтоосон хязгаараас хэтрүүлэхгүйгээр сонгож явна”
Мөн Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2-3-Б заалт “Хамгаалах бүсээр тоноглогдсон автомашин жолоодохдоо хамгаалах бүс хэрэглэх, хамгаалах бүс хэрэглээгүй зорчигч тээвэрлэхгүй байх” гэсэн заалтуудыг тус тус зөрчсөний улмаас гүүрний дугуй цохигч мөргөн онхолдож 100 метрийн цаана зам дээр зогсож байсан “Тоёота Ланд крузер-200” маркийн автомашиныг мөргөж алтан амиараа хохирч, 3 зорчигчийн биеийн байдал хүнд эмчлэгдэж байна.
ОХУ-ын эрдэмтэд онгоцонд шингэн зүйл оруулахыг хориглосон заалтыг хүчингүй болгохуйц нээлт хийв.
Петербургийн эрдэмтэд тэсрэх болон аюултай бодисыг зайнаас илрүүлэх орчин үеийн багажийг бүтээжээ. Тухайн тээшийг шалгахад тусгай төхөөрөмжийг цөмийн физикийн үндсэн дээр буюу эгэл бөөмс нейтрон нь бодистой харилцан үйлчилсэнийг ашиглаж бий болгожээ. Уг цэнэггүй бөөмс нь ямар ч саадыг нэвтэрч чаддаг учраас тухайн бодисын химийн найрлагыг бүрэн тодорхойлж болох юм. Ямар нэгэн тээшийг нээхгүйгээр тэсрэх бодис, шингэн зүйл, хар тамхи болон хортой бодисыг илрүүлж болох юм. Аль ч нисэх онгоцны танхимд байрлуулсан рентген багажнаас энэ шинэ нейтроны анализатор багаж нь гаднаас харахад ялгагдахгүй юм. Гаднаас хараад ялгагдах зүйл гэвэл тухайн тээшин дотор байгаа зүйлийн химийн найрлагын мэдээллийг хүснэгтээр өгдөгт ялгаатай юм.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Байгаль орчин, аялал, жуулчлалын яамтай хамтран “Усны хөгжил ба сайн засаглал” сэдэвт үндэсний хэлэлцүүлгийг өнөөдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Иргэний танхимд зохион байгууллаа.
Усны салбарын засаглал болоод бодлогын хэрэгжилтэд тулгамдаж байгаа асуудлаар ярилцаж уриалга, зөвлөмж гаргах энэхүү хэлэлцүүлэгт эрдэмтэн, докторууд оролцож, усны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага байгуулахыг судлан шийдвэрлэх ёстой гэж үзсэн юм.
Мөн Усны үндэсний зөвлөл байгуулан ажиллуулах, эрх зүйн орчныг бий болгох зэрэг асуудлыг судалж, усны салбарт бодлогын шинэчлэл хийх, тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэх талаар онцгой анхаарал хандуулж тууштай ажиллахыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс Засгийн газарт чиглэл болгоод байгаа юм.
МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ТАМГЫН ГАЗРЫН ДАРГА З.ЭНХБОЛД ҮНДЭСНИЙ ХЭЛЭЛЦҮҮЛГИЙГ НЭЭЖ:
Монгол Улсад орчин үеийн усны салбарын төрийн захиргааны байгууллага байгуулагдсаны 80 жилийн ойн мэндийг Та бүхэнд дэвшүүлье.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар “Усны хөгжил дэвшил ба сайн засаглал” сэдэвт хэлэлцүүлгийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Байгаль орчин, аялал, жуулчлалын яам хамтран зохион байгуулж байна.
Монгол Улсын иргэн Үндсэн хуулиараа эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрхтэй. Эдгээр эрхийг хангах нэг орчин бол ус юм. Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд хүн амыг ундны усаар хүртээмжтэй хангах, чанар, аюулгүй байдалд тавих хяналтыг өндөржүүлэх арга хэмжээ авахаар заасан.
Дэлхийн дулаарал, уур амьсгалын өөрчлөлт, байгаль орчныг зүй зохисгүй ашигласан хүний буруутай үйл ажиллагааны улмаас
Монгол орны өндөр уулын мөнх цас, мөсөн голын усны нөөц багасаж, 2017 оны байдлаар 391 нуур тойром, 344 гол горхи, 760 булаг шанд ширгэж, цөлжилт нэмэгдэх, томоохон төв суурин газруудын ундны усны нөөц шавхагдах зэрэг бодит аюултай манай улс тулгарчээ.
Монгол Улсын усны салбарын чиг үүргийн хуваарилалт Ерөнхий сайдын болон 10 яам, хоёр агентлагийн эрхлэх асуудлын хүрээнд хуваагдсан байдалтай байгаа нь усаа хамгаалах, нөөцлөх, дахин ашиглах, говийн бүс нутгийг усжуулах, уул уурхайн салбарт ашиглаж буй усны зохистой хэрэглээг хангах, хянах зэрэг ажилд ихээхэн хүндрэл учруулж, уг асуудлыг цогцоор нь хариуцаж, төрөөс усны талаар баримтлах нэгдсэн бодлогыг зөв оновчтойгоор төлөвлөн хэрэгжүүлэх, шинэчлэл өөрчлөлтийг хийх зайлшгүй шаардлага үүсээд байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс уг асуудалд анхаарал хандуулан, төрийн болон төрийн бус байгууллага, эрдэмтэн, судлаачдыг оролцуулсан хэд хэдэн удаагийн уулзалт ярилцлагыг зохион байгуулж, гаргасан чиглэл шийдлийн хүрээнд, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.5.1-д заасан Усны нөөцийн хомсдолоос сэргийлэхэд чиглэсэн гадаргын усыг хуримтлуулж ашиглах, газрын доорх усны нөөцийг хамгаалах, зохистой хэрэглээг бий болгох, усны хомсдол бүхий нутаг, говийн бүсийг усжуулах, усны сав газрын менежментийн тогтолцоог нэвтрүүлэх, хот суурин газрын усан хангамжийг сайжруулах зэрэг эрх зүйн орчны шинэчлэл, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх талаар тодорхой санал санаачилга гарган ажиллаж байна.
Иймд усны салбарын бүтэц, зохион байгуулалт, хяналтын тогтолцоог боловсронгуй болгож, төрөөс усны талаар баримтлах нэгдсэн бодлогыг улсын хэмжээнд цогцоор нь хариуцан хэрэгжүүлэх усны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага буюу Усны агентлагийг Засгийн газрын зохистой бүтцэд тулгуурлан байгуулах болон судлаач, мэргэжилтнүүдээс бүрдсэн Усны үндэсний зөвлөл байгуулан ажиллуулах, эрх зүйн орчныг бий болгох зэрэг асуудлыг судлан үзэж, холбогдох хууль тогтоомжид оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг боловсруулан батлуулах, усны салбарт бодлогын шинэчлэл хийх, тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэх талаар онцгой анхаарал хандуулж тууштай ажиллахыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс Засгийн газарт чиглэл болгоод байна.
Та бүхэн дээр дурдсан асуудлуудын хүрээнд хэлэлцүүлэг өрнүүлж, оновчтой гарц, шийдэл гаргана гэдэгт итгэж байна” гэсэн юм.
Түүнчлэн хэлэлцүүлгийн үеэр, манай орон 564,8 сая шоо метр усны нөөцтэйгөөс 10.5 сая шоо метрийг ашиглах боломжтой гэж тооцдог талаар ярилцсан юм. Учир нь, энэхүү нөөцийн дийлэнх буюу 80 орчим хувь нь нутаг дэвсгэрийн 30 хувьд буюу хангайн бүсэд, томоохон голуудын хөндийд бүрэлдэн бий болж нийт усны нөөцийн 70 орчим хувь нь манай хоёр хөрш орон руу урсан гардаг байна.
Мөн баталгаат ундны усаар хангагдсан хүн амын эзлэх хувь аймаг, нийслэлд ихээхэн ялгаатай байна. Улсын хэмжээнд нийт хүн амын 80.4 хувь, Улаанбаатарт 99.5 хувь баталгаат ундны усаар хангагдаж байна. Гэвч, Дундговь, Дорноговь, Өмнөговь, Баянхонгор, Сүхбаатар, Говь-Алтай, Хэнтий зэрэг долоон аймгийн 20 гаруй сумын хүн ам эрдэсжилт, хатуулаг ихтэй ус хэрэглэсээр байгаа аж.
Түүнчлэн улсын хэмжээнд нийт хүн амын 41.1 хувь шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламжаар хангагдаж байгаагаас 26.4 хувь нь ариутгах татуургын нэгдсэн сүлжээнд холбогдсон байна. Шаардлага хангахгүй ариун цэврийн байгууламжийн 40 хувь нь энгийн нүхэн жорлон эзэлж байгаа бөгөөд хүн амын 18.8 хувь нь ариун цэврийн байгууламжгүй хэвээр байгаа аж.
Мөн Төв цэвэрлэх байгууламжаас гарсан хаягдал усны нөлөөгөөр Туул голын ус Сонгины гүүрнээс Төв аймгийн Алтанбулаг сум хүртлэх хэсэгт “Маш бохир” гэж үнэлэгдэн, усан дахь органик бодисын агууламж усны чанарын стандартаас 2-120 дахин азот стандартаас 1,4-42 дахин давж бохирдсон байдалтай хэвээр байгаа юм байна.
Тиймээс Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд заасны дагуу усны салбарын бүтэц, зохион байгуулалт, хяналтын механизмыг боловсронгуй болгож, ашиглагч нь хамгаалах, бохирдуулагч нь төлдөг хариуцлагын механизмыг бий болгох шаардлагатай гэж зөвлөгөөнд оролцогчид үзсэн юм.
АНУ-ын Нью-Йорк хотод болж байгаа НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 73 дугаар чуулганы ерөнхий санал шүүмжлэлийн үеэр “Сүрьеэг устгахын төлөө нэгдэх нь: Дэлхийд тархсан халдварт өвчний эсрэг дэлхий нийтээр яаралтай авах хариу арга хэмжээ” сэдэвт өндөр түвшний анхдугаар уулзалт 2018 оны 9 дүгээр сарын 26-ны өдөр боллоо.
Уг өндөр түвшний уулзалтад НҮБ-ын гишүүн улс орнууд төр, засгийн тэргүүн, Гадаад хэргийн сайд, Эрүүл мэндийн сайдын түвшинд оролцсон ба уулзалтын эхэнд төлөөлөгчид сүрьеэг устгахын төлөө дэлхийн нийтээр нэгдэх, яаралтай арга хэмжээ авах тухай улс төрийн тунхаглалыг санал нэгтэйгээр батлав.
Манай улсаас Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл тэргүүтэй төлөөлөгчид уулзалтад оролцож үг хэллээ. Сайд Д.Сарангэрэл хэлсэн үгэндээ Монгол Улсын Засгийн газраас сүрьеэтэй тэмцэх чиглэлээр баримталж буй бодлого, хэрэгжүүлж буй хөтөлбөр, арга хэмжээ, тулгарч буй сорилтын талаар мэдээлэл өгч, цаашид энэ өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх талаар олон улсын түвшинд хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх сонирхлоо илэрхийллээ.
Монгол Улсын иргэд Беларусь улсын хилийг зөрчсөн байна. Тэднийг энэ сарын 24-ны өдөр тус улсын хилийг зөрчин Польш руу нэвтрэх гэж байхад нь “Теребунь”-ийн заставын хилчид илрүүлсэн байна. Хууль зөрчигчид гэр бүлийн хоёр ажээ. Нөхөр нь Монгол улсын төрийн албан хаагч бөгөөд үйлдсэн гэмт хэрэг нь Монголын хууль хяналтынхны анхааралд өртсөн тул эхнэрээ дагуулан хил даван зугтахаар шийдсэн хэмээн тэрбээр ярьжээ.
Түүний зорилго нь Беларусь, Польшоор дамжин Европын холбооны улсуудад нэвтэрч, Германд амьдарч буй хамаатнууд дээрээ очих байсан гэнэ. Тэрээр Улаанбаатар хотоос гарч ОХУ, Беларусийн нутгаар явж Польшийн хилд дөхөж очжээ. Тус иргэнийг Беларусь улсад нэвтрэх эрхийг нь таван жилээр хасч, Монгол улсад шилжүүлнэ хэмээн тус улсын хэвлэлд онцолжээ.
Намрын дунд сарын шинийн 17-ны билэгт сайн өдөр өнөөдөр тохиож байна.
Билэгт сайн өдөр шинээр гэр бүл болох, хүүхдийн сэвлэг үргээх, шав тавих гэх мэт монголчуудын эртний сайхан уламжлал бий. Өнөөдөр Гэрлэх ёслолын ордон хөл хөдөлгөөн ихтэй байна. Хосуудын хайрын өргөө, насан туршийн хамтын амьдралыг нь баталгаажуулдаг тус ордонд 60 хос гал голомтоо бадрааж байгаа бол өчигдөр 32 хос шинээр гэр бүл болжээ.
Хуримаа хийх хосууд хоёр сарын өмнө захиалгаа өгөх шаардлагатай бөгөөд хуримын ёслолын арга хэмжээ 50 минутаас 1 цагийн хооронд үргэлжлэхэд 759-803 мянган төгрөгийн үнэтэй аж. Зөвхөн залуу хосуудаас гадна он удаан жил ханилсан хосууд тус ордонд хурмын ёслолоо үйлддэг болсон. 60-аас дээш жил ханилсан хосууд “Очир-Эрдэнэ”-ийн хурим хийдэг бол 45-50 жил “Алтан”, 20-иос дээш жил ханилсан хосууд “Мөнгөн” хуримаа ёсолдог байна. Энэ жилийн хувьд олон жил ханилсан 9 хос алт, мөнгөн хуримаа хийсэн байна.
Гэрлэх ёслолын ордон үйл ажиллагаагаа тасралтгүй явуулсаар 41 дэх жилтэйгээ золгож байгаа бөгөөд 1976 оноос өнөөдрийг хүртэл нийт 36800 гаруй залуу гал голомтоо бадраан, хуримын ёслолоо үйлджээ.
Орос-Монголын хамтарсан “Сэлэнгэ” цэргийн хээрийн сургуулилтад оролцох цэргүүд анх удаа “Танкийн биатлон”-ы тэмцээнд хүчээ сорино гэж ОХУ-ын Дорнод цэргийн тойргийн хэвлэлийн алба мэдээллээ.
“Орос-Монголын хамтарсан “Сэлэнгэ-2018” цэргийн сургуулилтад хоёр орны цэргийн алба хаагчид танкийн шилдэг экипаж болохын төлөө анх удаа өрсөлдөнө. Ерөнхий цэргийн командлалаас уг тэмцээнийг амжилттай зохион байгуулахын тулд Буриадын цэргийн хээрийн сургуулилтын “Бурдун” талбайн замуудыг өргөтгөж, сайжруулах шийдвэр гаргалаа” гэж тус цэргийн тойргийн хэвлэлийн алба мэдээлсэн байна.
Жил бүр зохион байгуулдаг Орос-Монголын хамтарсан “Сэлэнгэ” сургуулилтыг энэ жил Буриадын “Бурдун” талбайд есдүгээр сарын 29-нөөс аравдугаар сарын 12-ны хооронд хийнэ. Энэ жилийн сургуулилтад 1000 гаруй цэргийн алба хаагчийг оролцуулахаар төлөвлөж байна.
Сургуулилтын ид үед оролцогч орнуудын цэргүүд террористуудтай хамтран тэмцэх, агаарын десантын цэргүүдтэй үйл ажиллагаагаа нэгтгэх тактикийг боловсруулна.
Нийслэлийн хүн амын ундны усны чанар, аюулгүй байдлын талаар салбар дундын хэлэлцүүлгийг МХЕГ-аас зохион байгууллаа. Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал, үндэсний хөтөлбөрүүд болон холбогдох хуулийн хэрэгжилтийг хангуулах, иргэдээс ирүүлж буй гомдол мэдээллийн талаар ярилцаж цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээний саналыг тодорхойлох зорилгоор энэхүү хэлэлцүүлэг зохиогдож байна. Хэлэлцүүлэгт холбогдох яамд, УСУГ, НЗАА, ОСНААУГ, СӨХ болон Мэргэжлийн хяналтын чиглэл хариуцсан улсын байцаагчид оролцон тулгамдаж буй асуудлуудаа хөндөн ярилцлаа.
Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас төвлөрсөн ус хангамжийн чанар, аюулгүй байдалд хяналт шинжилгээ хийхэд ерөнхий хатуулаг, эрдсийн хэмжээ стандартаас хэтрээгүй, нянгийн бохирдлын түвшин өмнөх жилүүдээс буурсан үзүүлэлттэй гарчээ. Хяналт шинжилгээний явцад ус хангамжийн эх үүсвэрүүдийн энгийн хамгаалалтын бүсийн дэглэм зөрчигдсөн зөрчил нийтлэг илэрчээ. Ундны усан дахь төмрийн агууламж төвлөрсөн ус хангамжийн эх үүсвэрийн ус, хэрэглэгчид хүрч байгаа усанд стандартын шаардлага хангаж байгаа хэдий ч орон сууцны оршин суугчдаас зэвтэй ус ирж байгаа тухай гомдол, мэдээлэл Мэргэжлийн хяналтын байгууллага, УСУГ-т ирж байгаа нь түгээх шугамын материалын чанар, насжилт, бохирдолтой холбоотой аж. Хэлэлцүүлгээс гарсан саналыг холбогдох яам, газруудад хүргүүлэхээр болов.
Улсын Их Хурлын 2018 оны намрын ээлжит чуулган Даваа гарагт буюу аравдугаар сарын 1-нд эхлэх тов гарчээ. УИХ-ын дарга М.Энхболд 2018 оны есдүгээр сарын 21-ний өдөр захирамж гаргаж, намрын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын дарааллыг тогтоогоод байгаа юм.
Намрын чуулганаар хэлэлцэх хуулийн төслүүд
Мөн энэ захирамжид зааснаас бусад хэлэлцүүлгийн шатанд байгаа болон намрын ээлжит чуулганы явцад хууль санаачлагчаас Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийн төслүүдийг ээлжит чуулганаар хэлэлцүүлэх асуудлыг тухайн бүрд нь УИХ-ын даргын Зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн шийдвэрлэж байхаар тогтоожээ.